Nieuwenhove en zijn kapelletjes

Transcriptie

1 BEZIENSWAARDIGHEDEN Nieuwenhove en zijn kapelletjes Op de wijk Nieuwenhove in Waregem houdt men sinds vele jaren de mooie traditie in ere om in de meimaand met buren te bidden aan de Mariakapelletjes. Over de levendige wijk zijn her en der 12 kapelletjes verspreid, gaande van hele kleine kapelhuisjes aan een boom of gevel tot gemetste gebouwtjes. Elke kapel heeft haar kapelmeesters, die verantwoordelijk zijn voor het onderhoud, het organiseren en vóórgaan in gebed of zang. We stellen de kapelletjes één voor één aan u voor. Manette NOLF 1. R. Van Meerhaegestraat - H. Margaretha kapel of Garenkapel De eerste kapel werd gebouwd rond het midden van de 17de eeuw en heropgebouwd omstreeks De kapel hoorde bij de heerlijkheid Nieuwenhove en was eigendom van de heren van Vichte. De plaats waar de heer de kapel bouwde, was zeer goed gekozen: aan het begin van "de nieuwe dreve" die, doorheen zijn landerijen, de oude heerweg Kortrijk-Gent verbond met zijn kasteel, achter het Goed te Nieuwenhove. De kapel was aanvankelijk toegewijd aan O.L.Vrouw en heette de "kapelle ten dussele". Dat de kapel voor de omwonende Nieuwenhovenaren in de loop der jaren een zekere betekenis kreeg, blijkt uit het feit dat er een volksgebruik rond ontstond, dat aanleiding gaf tot de naam "Garenkapel". De kapel was toegewijd aan Sint-Katharina, de patrones van de linnenwevers, spinsters en kantwerksters. Het gebruik wordt beschreven in een Waregems tijdschrift uit 1889 (Volk en Taal, tijdschrift van de Waregemse zangersgilde, ): Wanneer het spinnewiel nog in eere was, hadden de spinsters van Waereghem de gewoonte hun eerste garen op Meiavond aan O.L.Vrouw op te offeren. Zij vergaderden rond de achtkantige kapel de Garekapel geheten, die nu nog staat langs den ouden heirweg naar Deerlijk. Zij zongen insgelijks verscheidene liederen die niemand meer kent. De jongelingen schoten hunne roeren af en 't was een geschut zonder weerga. In 1950 werd de historische kapel afgebroken met het oog op de verbreding van de toenmalige Kerkstraat (de huidige R. Van Meerhaegestraat). De witsteen waarin het beeld van de patroonheilige prijkt, is het enige overblijfsel van de oude kapel. In 1985 werd de kapel voor de derde maal heropgebouwd en toegewijd aan de H. Margaretha. Het achthoekige bouwwerk is opgetrokken uit handgemaakte ruwe baksteen. De portiek of deuropening is uit Franse witsteen. Er is een klein rond raam of uilengat boven de deuropening. Onder het achtzijdige spitse dak, belegd met kleine paarse schaliën, zijn twee sierstroken ingebouwd in Franse witsteen. De architecten van de huidige kapel zijn W. Remmery en G. Deviaene. de Gavergids 2006 / 1 11

2 2. Harelbekestraat - O.L.Vrouw kapel Deze kleine kapel hangt in een groen decor aan de gevel van de stal bij Christiaan Haerinck. 3. Achterstraat - O. L. Vrouw kapel Deze kapel uit 1767 is één van de oudste van de provincie. 4. Spitaalstraat - O.L.Vrouw kapel Oorspronkelijk hing er hier een kapel aan een oude boom. Toen die moest worden omgehakt, verhuisde de kapel naar de groene gevel van de boerderij van Roger Deprez. Het huidige kapelletje werd door hem gemaakt. Een vroegere kapel was gemaakt door Medaert Naessens. de Gavergids 2006 / 1 12

3 5. Olifantstraat - O.L.Vrouw kapel De huidige kapel werd gebouwd door de familie Lietaert die op de aanpalende hoeve woonde. De eerste kapel dateerde van Een bouwsteen met dit jaartal in de achtergevel van het gebouw getuigt hier van. De eerste kapel lag lager dan de weg en liep bij regenweer altijd onder. De kapel bezit een gepolychromeerd beeld van Maria en Jezus. Buiten de gebedsstonden in de meimaand wordt het beeld bewaard bij de familie. 6. Mirakelstraat O.L.Vrouw van Vrede kapel Deze kapel werd gebouwd in opdracht van Elisabeth Vandenbroucke in om een goede terugkomst van haar man Michel Vanhoutte te bekomen die tijdens de oorlog in het zuiden van Frankrijk verbleef. Ze liet het metselen door iemand van Nieuwenhove. In 2003 bij het verbreden van de straat dreigde de kapel te moeten verdwijnen voor een elektriciteitspaal. Na tussenkomst van de buren werd bekomen dat de paal op een andere plaats kwam. 7. Den Bek - O.L.Vrouw van Lourdes kapel Deze kapel werd opgericht naar aanleiding van het Lourdesjaar (februari 1958). Ze staat op de hoek van de Deerlijkseweg en de Kerkhofstraat op het domein van Maria Vancauwenberghe. Vroeger stond op deze plaats een ovenbuur. Die werd omgevormd tot een kapel na lang aandringen van de toenmalige pastoor die ook alle kosten voor zijn rekening nam. de Gavergids 2006 / 1 13

4 8. Platanendreef - O.L.Vrouw kapel Dit kapelletje werd gebouwd door Achiel François en Remi Bettens (vader van Monique) in Het werd al twee keer vernieuwd door de man van Monique Bettens. Het kapelhuisje hing oorspronkelijk waar nu het huis nr. 75 staat maar moest worden verplaatst toen het huis gebouwd werd. De kapel werd speciaal gebouwd om hier in de buurt te kunnen bidden in de meimaand. 9. Pannewegel H. Aldegonde kapel Op de informatietocht over de Mariakapelletjes viel er een nieuwe kapel op in de Pannewegel nr. 15, bij Alfred Van Neder. De kapel is toegewijd aan de heilige Aldegonde. Eigenlijk is het een ovenbuur die werd omgevormd tot kapel. De kapel werd ingericht om de genezing van kanker te bekomen van tante Van Neder. Het beeld van de H. Aldegonde is meer dan 100 jaar oud. 10. Brabantstraat - O.L.Vrouw kapel Deze kleine kapel werd gebouwd tijdens W.O.II door Georges Deweer en Albert Dewaele om een goede afloop van de oorlog af te smeken. de Gavergids 2006 / 1 14

5 11. Kuipershof - O.L.Vrouw van Vrede kapel Oorspronkelijk stond er vanaf 1940 een houten kapel wat verder richting Vichte aan de andere kant van de Vichtseweg. Ze werd vervangen door een groter gebouw in steen op de hoek van de Vichtseweg en de Elsdreef. De kapel werd opgericht uit dankbaarheid omdat alle jongeren uit de wijk de oorlog hadden overleefd. De eerste stenen kapel werd gebouwd in Ze stond dicht langs de Vichtseweg maar verviel tot een erbarmelijke staat. In 1997 braken de wijkbewoners het gebouw steen voor steen af en bouwden het weer op met hulp van de gemeente. De nieuwe kapel kwam er op een stuk grond dat Romain Ampe, één van de buurtbewoners, had geschonken. Van het oude gebouw bleef enkel nog het bruikbare arduin over. De rest van de stenen en het materiaal werden nieuw aangekocht. Alle wijkbewoners betaalden een bijdrage in de kosten: samen zo'n BEF. Er werd een steen ingemetseld met het opschrift: "Ingericht door de bewoners van de wijk Kuipershof. Er werd ook een nieuw beeldje aangekocht omdat het oude was verdwenen. De kapel werd ingehuldigd door pastoor Antoon Soens en een burgerlijke delegatie met o.a. burgemeester Guido Carron. Sinds 1940 wordt er ononderbroken elk jaar in de meimaand aan de kapel gebeden. 12. Blauwe Zwaanstraat O.L.Vrouw van Genade kapel Een eerste kapel stond hier van 1920 tot Ze werd gebouwd als een belofte van Marcel Ducatteeuw. In 1961 werd de kapel afgebroken om plaats te maken voor een nieuwbouwhuis. Van 1961 tot 1978 hing er ter vervanging een kleine kapel aan de gevel van het vroegere café Blauwe Zwaan op de hoek van de Vichtseweg en de Blauwe Zwaanstraat. Onder impuls van vooral Willy Ducatteeuw en het kermisbestuur, met medewerking van vele vrijwilligers en giften voor bouwmaterialen, werd een nieuwe kapel gebouwd, schuin tegenover de plaats van de vroegere kapel. Ze werd ingehuldigd op 30 april 1980 door deken Van Hecke, het toenmalig gemeentebestuur en het kermiscomité Blauwe Zwaan - Halve Maan. Het beeld in de kapel is geschonken door Honoré Balcaen. Het is meer dan 100 jaar oud en stond vroeger in een kapel op de wijk t Leeuwke in Waregem. Deze kapel werd gebouwd in opdracht van de weduwe van Honoré Balcaen, de grootvader van de schenker. In de meimaand kwam de hele wijk er bidden. De kapel werd eind jaren 50 afgebroken toen de grond van de familie Balcaen verkaveld werd. Honoré Balcaen verwoordt het als volgt: "Het Mariabeeld uit de kapel lag jaren op zolder. Ik moest aan mijn moeder plechtig beloven dat ik het beeld nooit weg zou doen. Ik schonk het aan de kapel in de Blauwe Zwaanstraat op Nieuwenhove. Op die manier werd de Madonna van 't Leeuwke gered van een gewisse ondergang." de Gavergids 2006 / 1 15

6 Bronnen Kerk en Wereld, 18 mei ste jaarboek van de geschied- en heemkundige kring De Gaverstreke, Met dank aan: Monique Bettens E.H. Stefaan Castelein Valère Declercq Francine Defrenne Paul D'haene Achiel François Christine Hooghe Jeanine Lietaert Stefaan Naessens Georges Polfliet en Irene Devreeze Monique Vanhove Alfred Van Neder Erna Verbauwhede Kapelletjesbaan Met behulp van het bijgevoegd plannetje is het mogelijk om een kapelletjestocht te maken. De gesloten route is 15 km lang, met start en aankomst aan de kerk. de Gavergids 2006 / 1 16