Inhoudsopgave 3. 1 Voorwoord 5

Transcriptie

1 u samen g j sa ouwbaar in dialoog betrouwbaar vernieuwend leerzaam vernieuwend leerzaam betrouwbaar betrouwbaar betrouwbaar betrouwbaar ondernemend gastvrij in dialoog ondernemend vernieuwend leerzaam betrouwbaar vernieuwend vernieuwend leerzaam betrouwbaar betrouwbaar gastvrij in dialoog vernieuwend vernieuwend gastvrij in dialoog samen gastvrij in dialoog leerzaam samen samen samen vernieuwend leerzaa ondernemend samen ondernemend leerzaam ondernemend betrouwbaar betrouwbaar 09 betrouwbaar gastvrij in dialoog ondernemend samen gastvrij in dialoog leerzaam samen betrouwbaar gastvrij samen samen in dialoog samen gastvrij gastvrij in dialoog in dialoog betrouwbaar in dialoog Jaardocument samen on gastvrij nd gastvrij in dialoog gastvrij in dialoog samen betrouwbaar samen vrij in dialoog betrouwbaar gastvrij in dialoog

2 jaardocument

3 0 Inhoud Inhoudsopgave 3 1 Voorwoord 5 2 Profiel van de organisatie Algemene identificatiegegevens Structuur van het concern Kerngegevens Kernactiviteiten en nadere typering Cliënten, capaciteit, productie, personeel en opbrengsten Werkgebieden Samenwerkingsrelaties 12 3 Bestuur, toezicht, bedrijfsvoering en medezeggenschap Normen voor goed bestuur Raad van Bestuur Toezichthouders (Raad van Toezicht) Bedrijfsvoering Planning en controlcyclus Administratieve organisatie en interne controle Risicobeheersing Medische staf Cliëntenraad Ondernemingsraad Verpleegkundige Advies Raad 34 2 Inhoud

4 4 Beleid, inspanningen en prestaties Meerjarenbeleid Algemeen beleid 2009 en vooruitblik Algemeen kwaliteitsbeleid Kwaliteitsorganisatie en aansturing Ontwikkeling kwaliteitssysteem (NIAZ) Gefaseerd toezicht door de Inspectie voor de Gezondheidszorg Transparantie kwaliteit en veiligheid Contracteren op kwaliteit Kwaliteitsbeleid ten aanzien van patiënten Zorgresultaten Zichtbare Zorg en Prestatie-indicatoren IGZ Patiënttevredenheid Patiëntenlogistiek Patiëntveiligheid Patiëntveiligheid algemeen en doelen VMS puntenprogramma Sterftecijfers Zaans Medisch Centrum HSMR Klachten en schadeclaims Klachtenfunctionaris Klachtencommissie Schadeclaims Kwaliteit ten aanzien van medewerkers Personeelsbeleid Organisatie-ontwikkeling en competentiemanagement Instroom en inzet personele capaciteit Ontwikkeling en loopbaanadvisering Opleidingen Appraisal and assessment Kwaliteit van het werk Medewerkerstevredenheidsonderzoek Arbo, verzuim en re-integratie ICT-beleid Samenleving en belanghebbenden Financieel beleid Doelstellingen en strategie Begroting en operationeel plan Jaarrekening Geconsolideerde balans per 31 december Geconsolideerde resultatenrekening over Geconsolideerd kasstroomoverzicht over Grondslagen van waardering en resultaatbepaling Toelichting op de geconsolideerde balans per 31 december Geconsolideerd mutatieoverzicht MVA/FVA Spec.Ultimo boekjaar onderhanden projecten en gereedgekomen projecten Overzicht langlopende schulden Ultimo Toelichting op de geconsolideerde resultatenrekening over Balans per 31 december Resultatenrekening over Grondslagen van waardering en resultaatbepaling Toelichting op de balans per 31 december Mutatieoverzicht materiële vaste activa Spec.Ultimo boekjaar onderhanden projecten en gereedgekomen projecten Overzicht langlopende schulden Ultimo Toelichting op de resultatenrekening over Overige gegevens Vaststelling en goedkeuring jaarrekening Resultaatbestemming Gebeurtenissen na balansdatum Ondertekening door bestuurders en toezichthouders Accountantsverklaring 125 L Literatuurlijst ten behoeve van jaardocument M Samenstelling Medische Staf Inhoud 3

5 1 Dr. R.J.M. Dillmann Drs. M. van Riel Uitgangspunten jaarverslaggeving WTZi De Raad van Bestuur van het Zaans Medisch Centrum hecht er veel waarde aan om integraal verslag te doen over de onderwerpen die in 2009 aan de orde zijn geweest. U vindt daarom in één jaardocument naast een maatschappelijk verslag ook de jaarrekening en bijlagen met kwalitatieve en kwantitatieve verantwoording over het verslagjaar. Het Zaans Medisch Centrum heeft voor het jaardocument de richtlijnen gevolgd van het ministerie van VWS. Om te voldoen aan de wettelijke informatieplicht moesten ziekenhuizen voorheen bij verschillende instanties dezelfde gegevens aanleveren. In dit jaardocument worden al deze gegevens samengevoegd. In het maatschappelijke verslag rapporteert het Zaans Medisch Centrum over de belangrijkste ontwikkelingen en beleidsonderwerpen waar het ziekenhuis zich het afgelopen jaar mee beziggehouden heeft. Daarbij is met nadruk gekeken naar de kwaliteit van de patiëntenzorg en de kwaliteit van het werk en is verder veel aandacht besteed aan de nieuwbouw die het ziekenhuis voor ogen heeft. 4 Voorwoord

6 Voorwoord Voor u ligt het jaardocument van het Zaans Medisch Centrum over Ook dit jaar is gebruikgemaakt van het format van het ministerie van VWS. Tevens streven wij ernaar ieder jaar weer verbeteringen in de compleetheid en overzichtelijkheid van het document aan te brengen. Zoals menig lezer kan ervaren zijn de jaarverslagen van zorginstellingen (en ziekenhuizen zijn daarin koploper) steeds uitgebreider aan het worden. Dat leidt nogal eens tot meer tekst, maar niet tot meer inzicht. In ons jaardocument proberen we het omgekeerde teweeg te brengen: minder tekst met meer inzicht. Want dat is voor ons als maatschappelijke onderneming een belangrijk gegeven: openheid over de gang van zaken in het Zaans Medisch Centrum. Daarom hebben we als eerste ziekenhuis in Nederland alle relevante kwaliteitsinformatie voor iedereen toegankelijk in onze website opgenomen, inclusief de gestandaardiseerde sterftecijfers. Openheid hoort immers altijd betracht te worden, niet alleen in het jaardocument. Duidelijk is dat ook in 2009 door alle medewerkers en medisch specialisten een grote en bijzondere prestatie is verricht. Daarin staan voor ons de drie kernwaarden van het Zaans Medisch Centrum steeds voorop: gastvrijheid, betrouwbaarheid en vernieuwend. Zo is onze cliënttevredenheid in 2009 gestegen naar een ruime 8. Hierin merken we de effecten van ons programma Open huis, waarvan trainingen gastgerichtheid een gewaardeerd onderdeel uitmaken. Ook waren we tevreden met de resultaten van de zorginkoop door Achmea, waar het Zaans Medisch Centrum bij zeven van de acht behandelingen hoog tot zeer hoog scoorde. Het veiligheidsbeleid van het Zaans Medisch Centrum werd verder ook in internationale conferenties gepresenteerd. Achter de schermen is hard gewerkt aan de toekomstige nieuwbouw van het Zaans Medisch Centrum. Daarvoor moest eind juni 2009 de moeilijke beslissing worden genomen om de verkenning voor een andere locatie voor de nieuwbouw te staken. Alle energie richt zich sindsdien op het realiseren van integrale nieuwbouw op de huidige locatie. In de tweede helft van het jaar hebben om die reden selectiegesprekken plaatsgevonden met geïnteresseerde vastgoedpartijen. Het jaar 2010 wordt een belangrijk jaar waarin alle voorbereidingen voor besluitvorming over nieuwbouw moeten worden afgerond. Het Zaans Medisch Centrum hecht zeer aan een goede samenwerkingsrelatie met de huisartsen in de Zaanstreek en verdere omgeving. In juni 2009 zijn we met een grote groep huisartsen in gesprek gegaan over het verder verdiepen van de samenwerking. Ook is de huisartstevredenheid gemeten (met name de telefonische bereikbaarheid kan beter zo bleek, en daar wordt dan ook al weer hard aan gewerkt). Financieel was 2009 een spannend jaar. In de eerste helft bleken de cijfers achter te blijven bij de verwachtingen, waarop in de tweede helft goed is bijgestuurd. Het jaarresultaat is positief, met een goede basis voor een duidelijke verdere verbetering in 2010 en 2011.Door investeringen in voorbereiding van de nieuwbouw en de afbouw van de overfinanciering door de verzekeraars is de liquiditeitspositie verslechterd. In 2010 zal het geïnvesteerde bedrag geheel omgezet worden naar een langlopende lening waardoor de liquide middelen voor het werkkapitaal weer op peil worden gebracht. We hopen kortom in dit jaardocument inzicht te geven in de inhoudelijke en financiële resultaten van 2009 en de verdere ontwikkelingen. Het Zaans Medisch Centrum kijkt met vertrouwen naar de toekomst. w.g. w.g Dr. R.J.M. Dillmann, voorzitter Raad van Bestuur Drs. M. Van Riel, lid Raad van Bestuur a.i. Voorwoord 5

7 2 Profiel van de organisatie Algemene identificatiegegevens Naam verslagleggende rechtspersoon Stichting Zaans Medisch Centrum Rechtsvorm Stichting Adres Koningin Julianaplein 58 Postcode 1502 DV Plaats Zaandam Telefoonnummer (075) Identificatienummer(s) NZa Nummer Kamer van Koophandel adres Internetpagina Structuur van het concern Doelstelling De stichting Zaans Medisch Centrum is een maatschappelijke onderneming met als hoofddoelstelling het bieden van verantwoorde zorg. Hieronder wordt verstaan: cliëntgerichte, veilige en betaalbare zorg die geleverd wordt via een doelmatige en transparante bedrijfsvoering. 6 Profiel van de organisatie

8 In de statuten van het Zaans Medisch Centrum is de volgende doelstelling opgenomen: het bevorderen van de gezondheidszorg in het algemeen en meer in het bijzonder het verplegen, het verzorgen, het doen van onderzoeken en het behandelen van personen die medisch specialistische, verpleegkundige en/of verloskundige bijstand nodig hebben, evenals het bevorderen van het medische, paramedische en verpleegkundige onderwijs en onderzoek, één en ander in de ruimste zin van het woord. Toelatingen Het Zaans Medisch Centrum is een algemeen ziekenhuis dat beschikt over een toelating volgens de bepalingen uit de Wet Toelating Zorginstellingen (WTZi). Op grond van de WTZi worden academische, algemene, categorale ziekenhuizen en zelfstandige behandelcentra vanaf 1 januari 2006 instellingen voor medisch specialistische zorg (IMSZ) genoemd. Het Zaans Medisch Centrum is een IMSZ (type 2): het ziekenhuis is gerechtigd om alle volgens de Zorgverzekeringswet mogelijke zorg te leveren. Daarnaast heeft het Zaans Medisch Centrum voor de psychiatrische afdeling op grond van de WTZi een toelating als instelling voor de behandeling in verband met een psychiatrische aandoening en ook voor activerende begeleiding en verpleging. Juridische structuur en intern toezicht Het ziekenhuis is juridisch vormgegeven in een stichting. De besturing van de organisatie geschiedt volgens een Raad van Toezichtmodel. Overeenkomstig hun wettelijke en statutaire taakverdeling zijn de Raad van Bestuur en de Raad van Toezicht verantwoordelijk voor de governancestructuur van de zorgorganisatie als maatschappelijke onderneming en voor de naleving van deze code. Het interne toezicht is daarbij vormgegeven conform de zorgbrede governancecode Organisatiestructuur In 2009 zag de organisatiestructuur van het Zaans Medisch Centrum er als volgt uit: Raad van Toezicht Raad van Bestuur Bedrijfsvoering & Zorgunits Ondersteunende Centrale Stafunits Units Personeel, Organisatie Orthopedie Kindergeneeskunde Cardiologie Klinisch Chemisch Lab & Opleiding ZMC-Academie Chirurgie Oogheelkunde Neurologie/ PA Lab Financiën Neurochirurgie Urologie KNO Microbiologisch Lab Facilitair Bedrijf ICU & Ziekenhuis hygiëne Gynaecologie/ Revalidatie ICT Verloskunde OK/Preassesment/ Apotheek/CSA Allergologie Pijnpoli/POK/ Communicatie SEH/AOA/ Dagopname Beeldvormende Gipskamer Interne Geneeskunde, Techniek Projecten Longziekten, Psychiatrie & Programmabureau Dermatologie Oncologie & dialyse Buitenpoli Saendelft Stafbureau RvB Kaakchirurgie incl. Geestelijke Zorg Profiel van de organisatie 7

9 2De organisatie van het Zaans Medisch Centrum telde in primaire units en medisch ondersteunende units (laboratoria, beeldvormende technieken, OK, intensive care, spoedeisende hulp). Gezamenlijk verzorgen deze units alle directe en indirecte patiëntenzorg. De primaire units en de medisch ondersteunende units worden ondersteund door de zogenoemde diensten (communicatie, financiën, personeel en organisatie, facilitair bedrijf en ICT). Een afzonderlijk bouwbureau, geleid door een bouwdirecteur, heeft tot taak de nieuw- en verbouw van het Zaans Medisch Centrum te realiseren. De bouwdirecteur rapporteert rechtstreeks aan de Raad van Bestuur. Daarnaast heeft het Zaans Medisch Centrum ook een buitenpolikliniek in het Gezondheidscentrum Saendelft. Naast de spreekuren kunnen de patiënten van het Zaans Medisch Centrum op de buitenpolikliniek ook terecht voor kleine ingrepen. In 2010 wordt de nieuwbouw gerealiseerd en wordt ook radiologie aangeboden. Besturingsmodel In 2006 heeft het Zaans Medisch Centrum de ontwikkeling ingezet naar resultaatverantwoordelijke eenheden. Per 1 januari 2009 is het nieuwe besturingsmodel ziekenhuisbreed ingevoerd. Het RVE-model zoals dat in het Zaans Medisch Centrum is ontwikkeld, heeft sterke gelijkenissen met het Service Line Managementmodel zoals McKinsey dat beschrijft en met het RVE-model zoals dat door Plexus is omschreven. De essentie is dat de verantwoordelijkheden en de bevoegdheden voor de organisatie, de kwaliteit en de kosten van zorgverlening binnen herkenbare units worden neergelegd. Daarbij is de leiding van de units in handen van een unitvoorzitter (medisch specialist) en een bedrijfsleider. Belangrijke elementen in het functioneren van een RVE zijn cultuur, het leiderschap, de managementinformatie en de managementvaardigheden. Al deze elementen worden verder ontwikkeld via het programma Professionals Aan Zet (PAZ). Medezeggenschapsstructuur Het Zaans Medisch Centrum kent vier inspraak-/adviesorganen, die verschillende belangengroepen vertegenwoordigen: Stafbestuur: vertegenwoordiging van de medische staf. Verpleegkundige Advies Raad: vertegenwoordiging van verpleegkundigen en verzorgenden. Ondernemingsraad: vertegenwoordiging van medewerkers. Cliëntenraad: vertegenwoordiging van patiënten. Deze organen geven gevraagd en ongevraagd advies aan de Raad van Bestuur over beleid en voorgenomen besluiten in het ziekenhuis. In de paragrafen 3.5 tot en met 3.8 wordt meer inhoudelijk ingegaan op de samenstelling en de uitgebrachte adviezen. Private activiteiten Naast Stichting Zaans Medisch Centrum bestaat er Stichting Medisaen, waarvan Stichting Zaans Medisch Centrum bestuurder is. Stichting Medisaen is 100% aandeelhouder van Korteweg Kliniek BV. Korteweg Kliniek BV is een zelfstandig behandelcentrum met een eigen Toelating WTZi als instelling voor medisch specialistische zorg en met een eigen toezichthouder (Raad van Commissarissen). Stichting Zaans Medisch Centrum heeft het statutair verankerd recht om een lid van de Raad van Commissarissen rechtstreeks te benoemen. Korteweg Kliniek BV legt zelfstandig verantwoording af in het kader van de maatschappelijke verantwoording. Deze constructie is opgezet met het doel om beter in te spelen op de ingezette marktwerking in de zorg, alsmede om het ondernemerschap van aan het Zaans Medisch Centrum verbonden specialisten te stimuleren en te faciliteren. Gezien het feit dat er sprake is van een bestuurlijke eenheid tussen Korteweg Kliniek BV en Stichting Zaans Medisch Centrum, worden de jaarrekeningen geconsolideerd. Daarnaast is Korteweg Kliniek BV 100% aandeelhouder van Korteweg Farmacie BV. Korteweg Farmacie is beherend vennoot van de poliklinische apotheek de ZaanApotheek CV. Stichting Zaans Medisch Centrum participeert in de ZaanApotheek als commanditair vennoot. Deze poliklinische apotheek heeft tot doelstelling de service aan patiënten te verbeteren, door hen de mogelijkheid te bieden direct na ziekenhuisbezoek medicijnen op te halen. 8 Profiel van de organisatie

10 Stichting Medisaen Stichting Zaans Medisch Centrum 100% aandeelhouder Raad van Commissarissen Korteweg Kliniek BV Commanditair vennoot 100% aandeelhouder Korteweg Farmacie BV Beherend vennoot ZaanApotheek CV Korteweg Farmacie BV De genoemde activiteiten worden financieel verantwoord in de geconsolideerde jaarrekening van Stichting Zaans Medisch Centrum. 2.3 Kerngegevens Kernactiviteiten en nadere typering Zorg Het Zaans Medisch Centrum is een regionaal stads/streekziekenhuis met een overwegende oriëntatie op bewoners in de Zaanstreek en de omringende gebieden. Wij leveren basis medisch-specialistische zorg. Wij streven ernaar tot de 25% beste ziekenhuizen van Nederland te behoren en dan vooral op de terreinen patiënttevredenheid, patiëntveiligheid, huisartsentevredenheid, DBC-kostprijzen en medewerkerstevredenheid. Het Zaans Medisch Centrum is een algemeen ziekenhuis dat onderdak biedt aan 25 MSRC erkende specialismen. De instelling beschikt over een PAAZ (Psychiatrische Afdeling in een Algemeen Ziekenhuis) en een buitenpolikliniek in het Gezondheidscentrum Saendelft. Het Zaans Medisch Centrum verzorgt de pathologie, de medische microbiologie en de nucleair geneeskundige voor het WaterlandZiekenhuis en het BovenIJ ziekenhuis. Het Zaans Medisch Centrum is partner en aandeelhouder voor regionale oncologische zorg Esperanz BV, alsmede aandeelhouder en partner in Dialyse Waterland BV. Profiel van de organisatie 9

11 2 Opleidingen Naast het bieden van zorg was ook het opleiden van professionals in 2009 een kernactiviteit van het Zaans Medisch Centrum. Voor een zestal specialismen heeft het Zaans Medisch Centrum een opleidingsbevoegheid. In onderstaand schema zijn de specialismen weergegeven. De specialismen met een opleidingsbevoegdheid voor assistenten in opleiding zijn gemarkeerd met een O en een opleidingsbevoegdheid voor stagiaires en co-assistenten met een o. Specialismen ZMC Algemene heelkunde (O) Allergologie Anesthesiologie (O) Cardiologie Dermatologie (o) Gynaecologie/Verloskunde (O) Interne geneeskunde (O) Kaakchirurgie Keel-, neus en oorheelkunde (o) Kindergeneeskunde (o) Klinische Chemie Maag, darm en leverziekten Medische microbiologie Neurologie (o) Neurochirurgie Nucleaire geneeskunde Oncologie Oogheelkunde Orthopedie Pathologie Pulmonologie Psychiatrie (O) Radiodiagnostiek Revalidatie Urologie Daarnaast heeft het Zaans Medisch Centrum nog een opleidingsbevoegdheid voor ziekenhuisapotheker, gezondheidszorgpsycholoog, klinisch psycholoog en psychotherapeut. Evenals voor enkele tientallen verpleegkundige en paramedische (vervolg)opleidingen. De ZMC-Academie is in 2009 opgericht om de organisatie van de opleidingen vorm te geven. Met betrekking tot de medisch specialistische opleidingen is er een nauwe samenwerking met het VU Medisch Centrum en het Academisch Medisch Centrum (AMC) in Amsterdam Cliënten, capaciteit, productie, personeel en opbrengsten In onderstaande tabellen vindt u informatie over productie, personeel en opbrengsten in het verslagjaar. Capaciteit Type capaciteit Aantal beschikbare bedden per einde verslagjaar Beschikbare bedden/plaatsen 288 Waarvan bedden voor PAAZ 24 Waarvan bedden voor hartbewaking 8* Waarvan bedden voor intensive care met mogelijkheid voor beademing 7 Waarvan bedden voor intensive care zonder mogelijkheid voor beademing 3 Ja/nee De locatie beschikt over een afdeling spoedeisende hulp per einde verslagjaar De afdeling spoedeisende hulp is een 7x24-uursafdeling van minimaal het basisziekenhuisniveau Ja Ja * plus 12 voorzieningen voor telemetrie en 8 couveuses met bewaking op de neonatologie en 8 bedden met bewaking op de kinderafdeling. 10 Profiel van de organisatie

12 Productie en cliënten Voor wat betreft de productie kan enerzijds onderscheid worden gemaakt tussen de poliklinische en klinische productie. Maar ook in A- en B-segment DBC s. Zie ook de tabellen hieronder. De polikliniek wordt jaarlijks ruim keer bezocht, inclusief herhaalconsulten. Het aantal nieuwe patiënten op de polikliniek is Met betrekking tot de kliniek geldt dat een deel van de patiënten dagklinisch wordt behandeld (ruim ) en een deel wordt opgenomen in de kliniek (bijna ). Hiermee wordt zo n 47% van de nieuwe poliklinische patiënten (dag)klinisch verder behandeld. Het aantal polikliniekbezoeken steeg in 2009 ten opzichte van 2008 met 8,2%. Het aantal dagverplegingen en opnamen in de kliniek steeg met 4.4%. Ook het aantal verpleegdagen had een kleine stijging. De gemiddelde verpleegduur nam toe met 5,54% tot 5,7 dagen. De toestroom van nieuwe patiënten, de eerste consulten, in de polikliniek is in 2009 met 1,7% gegroeid. Het aantal dagverplegingen steeg (met 4.9%), net als het aantal klinische opnamen (met 2,1%) Verschil % Polikliniek 1e consulten (waarvan in PAAZ) (waarvan in PAAZ) 101.7% Herhaalconsulten (waarvan PAAZ) (waarvan in PAAZ) 112.8% Kliniek Dagverpleging (waarvan PAAZ) (waarvan in PAAZ) 104.9% Opnamen (waarvan 421 PAAZ) (waarvan 385 PAAZ) 103.3% Verpleegdagen (waarvan PAAZ) (waarvan PAAZ) 102.1% Gem verpleegduur ,5% Resultaat Aantal geopende DBC s % Waarvan in PAAZ % Waarvan in A-segment % Waarvan in B-segment % Aantal gesloten DBC s % Waarvan in PAAZ % Waarvan in A-segment % Waarvan in B-segment % Opbrengsten De opbrengsten voor het Zaans Medisch Centrum in totaliteit zijn in 2009 met ca. 7,8 miljoen (+ 6.9%) gestegen. De gerealiseerde opbrengsten zijn als volgt te verdelen: Wettelijk budget Omzet B-segment Overige opbrengsten Totaal Het wettelijk budget betreft de omzet van het functiegerichte budget. Het B-segment betreft de vrij onderhandelbare DBC s. De overige opbrengsten betreffen de baten van met name detacheringen, verkoop van (geneesmiddelen) materialen en verhuur van ruimte aan derden. Profiel van de organisatie 11

13 2 Personeel De totale personele lasten zijn voor het Zaans Medisch Centrum in 2009 ten opzichte van 2008 met en 2.9 % gestegen tot als gevolg van externe inhuur en de structurele CAO-stijging. Het personeelsbestand van het Zaans Medisch Centrum heeft in 2009 ten opzichte van 2008 een kleine stijging laten zien van 7 fte. Het Zaans Medisch Centrum heeft eind 2009 circa 1500 medewerkers (1100 fulltime-equivalenten), waarvan 119 specialisten en ruim 640 medewerkers bij de patiëntenzorg. De rest is ondersteunend personeel Werkgebieden Het werkgebied van het Zaans Medisch Centrum omvat de regio Zaanstreek, bestaande uit de gemeenten Zaanstad, Oostzaan en Wormerland. Het Zaans Medisch Centrum heeft ervoor gekozen om het polikliniekbezoek voor de bewoners van Zaanstreek-Noord (Wormer, Wormerveer, Krommenie en Assendelft) te vergemakkelijken door de vestiging van een buitenpolikliniek in Assendelft. 2.4 Samenwerkingsrelaties Het Zaans Medisch Centrum hecht veel waarde aan een goede relatie met zijn externe partners en belanghebbenden. Om onze positie als regionaal ziekenhuis te waarborgen, is het noodzakelijk om deze samenwerking goed vorm te geven. Zonder uitputtend te willen zijn, noemen wij hieronder enkele belanghebbenden voor ons ziekenhuis. Cliënten, cliëntenraad en Zorgbelang Noord-Holland De grootste belanghebbende van het Zaans Medisch Centrum is de Zaanse bevolking, aan wie het medisch specialistische zorg levert. Het ziekenhuis streeft ernaar de zorg voor zijn cliënten steeds verder te verbeteren en uit te bouwen. Daartoe trekt het gezamenlijk op met de cliëntenraad en hanteert het instrumenten die informatie geven over de behoeften van patiënten. Tussen de directeur van Zorgbelang Noord-Holland - voorheen het Regionaal Patiënten Consumenten Platform (RPCP) - en het bestuur van het Zaans Medisch Centrum vindt in principe twee keer per jaar overleg plaats over de ontwikkelingen op het gebied van de curatieve zorg. 12 Profiel van de organisatie

14 Samenwerkings- en ketenzorg partners Huisartsenvereniging Zaanstreek Gezondheidscentrum Saendelft: In 2006 heeft het Zaans Medisch Centrum met een aantal eerstelijns samenwerkingspartners de Stichting Gezondheidscentrum Saendelft opgericht in de wijk Assendelft- Noord. Deze stichting heeft als statutaire doelstelling het bieden van faciliteiten aan deelnemers en het ontwikkelen van samenwerking tussen deelnemers. In 2006 is het Gezondheidscentrum geopend in tijdelijke huisvesting. Het doel is dat in mei/juni 2010 een nieuw gezondheidscentrum wordt geopend waarin de buitenpolikliniek van het Zaans Medisch Centrum is gehuisvest. In de aanloop naar deze nieuwbouw zal in zorgpadprojecten met de eerstelijn worden geinitieerd onder meer voor de cardiologie en de radiologie. In het gezondheidscentrum komen faciliteiten voor laboratoriumdiagnostiek, cardiologische diagnostiek, echografie en radiologie. De Korteweg Kliniek BV is een aan het Zaans Medisch Centrum gelieerd Zelfstandig Behandel Centrum met dochteronderneming de ZaanApotheek CV. Het is een holding BV met daaronder aan specifieke categorieën toegewijde BV s. Met deze structuur kunnen nieuwe zorgvormen worden ontwikkeld en gecontracteerd. Ook biedt het specialisten de mogelijkheid risicodragend te participeren. Er zijn sinds 2007 verschillende zorgpaden ontwikkeld die worden uitgevoerd in de Kortweg Kliniek BV. In 2007 en 2008 betroffen dit orthopedie, chirugie en dermatologie. In 2009 zijn nog vier zorgpaden geïmplementeerd: orthopedie, chirurgie, dermatologie en oogheelkunde. In 2007 is de dochter BV Kortweg Farmacie opgericht. Deze BV is beherend vennoot van de ZaanApotheek CV, waarbij het Zaans Medisch Centrum optreedt als stille vennoot. De ZaanApotheek maakt het mogelijk dat patiënten direct na hun ziekenhuisbezoek (ook buiten de polikliniekuren) hun voorgeschreven medicijnen kunnen ophalen. Zowel de Korteweg Kliniek als de ZaanApotheek laten vanaf 2008 een positief resultaat zien. Organisatie voor thuiszorgverpleeg- en verzorgingshuizen Evean: ketenzorg, transitorium, exploitatie dinercentrum, keuken. Waterland Ziekenhuis in Purmerend: in 2008 en 2009 is de wenselijkheid onderzocht om de samenwerking te intensiveren met als doel de kwaliteit van zorg te kunnen waarborgen. Dit heeft geresulteerd in een strategisch samenwerkingsplan voor onder andere de realisatie van een IC level 2 en hemodialyse. Waterlandziekenhuis in Purmerend en het BovenIJziekenhuis in Amsterdam: het Zaans Medisch Centrum verzorgt de laboratoriumdiagnostiek op het gebied van de pathologie en de medische microbiologie met als reden het verhogen van de kwaliteit en het voldoen aan de gestelde volumenormen. Medisch Centrum Alkmaar, het Westfries Gasthuis in Hoorn, het Waterland Ziekenhuis in Purmerend en het Gemini Ziekenhuis in Den Helder: samenwerkingsverband op gebied van nucleaire geneeskunde (NUGES) met als doel om door middel van een adequate taakverdeling meerwaarde te bereiken op het gebied van kwaliteit en doelmatigheid. Waterland Ziekenhuis in Purmerend en het Westfries Gasthuis in Hoorn: In 2009 is een zelfstandige regionale multidisciplinaire oncologische zorgorganisatie (Esperanz) in gezamenlijkheid opgericht. Esperanz brengt expertise samen en benut deze maximaal door schaalvergroting. De patiënt wordt ondersteund via webtechnieken. Sint Lucas Andreas Ziekenhuis( SLAZ): Neurologen uit het SLAZ verzorgen sinds medio 2009 poliklinieken en lopen dienst voor het Zaans Medisch Centrum. Vanaf januari 2010 is er sprake van één vakgroep. De drie pathologielaboratoria in Noord-Holland verbonden aan respectievelijk het Westfries Gasthuis (WFG), het Medisch Centrum Alkmaar (MCA) en het Zaans Medisch Centrum (ZMC) hebben in 2009 de voorbereidingen gestart inzake het verder formaliseren van de huidige samenwerking in een samenwerkingsverband, Symbiant Pathology. De stichting Zorgring Noord-Holland-Noord: in deze stichting werken de instellingen in Noord-Holland- Noord samen op het gebied van ICT ter bevordering van digitale informatie-uitwisseling tussen zorgverleners. VUMC in Amsterdam: samenwerking vond al plaats bijvoorbeeld op de gebieden neurochirurgie, IC, acute zorg en de opleidingen interne geneeskunde en chirurgie. VUMC en Zaans Medisch Centrum hebben in 2008 de behoefte uitgesproken om de omvang en het karakter van de samenwerking verder uit te breiden, respectievelijk te verdiepen. De verkennende gesprekken hebben geleid tot een samenwerkingsovereenkomst die in 2009 is ondertekend. AMC in Amsterdam: samenwerking vindt plaats bijvoorbeeld op het gebied van de opleidingen anesthesiologie, gynaecologie en verloskunde. Binnen het Regionaal Overleg Acute Zorg (ROAZ) Noord-West Nederland vindt afstemming plaats tussen Profiel van de organisatie 13

15 2 de aanbieders van acute zorg om te zorgen dat een patiënt die acute zorg nodig heeft zo snel mogelijk op de juiste plaats terechtkomt. Binnen het ROAZ participeren naast de ziekenhuizen in de regio ook de Regionale Ambulance Voorziening, de GGD Kennemerland en een afgevaardigde van de meldkamer ambulancezorg alsmede een afgevaardigde van de Geneeskundige Hulpverlening bij Ongevallen en Rampen Noord Holland Noord. NVZ vereniging van ziekenhuizen: Het Zaans Medisch Centrum is lid van de NVZ. Deze vereniging richt zich als brancheorganisatie van de ziekenhuizen primair op de collectieve behartiging van zorginhoudelijke, sociale en economische belangen van de leden. Gemeente Zaanstad Met de gemeente Zaanstad hebben ook in 2009 besprekingen plaatsgevonden over de geplande verbouw en nieuwbouw van het ziekenhuis. Zorgverzekeraars Het Zaans Medisch Centrum maakte met de zorgverzekeraars afspraken over de kwaliteit en de kwantiteit van de productie. De verzekeraars treden op als vertegenwoordigers van hun verzekerden en indirect van de potentiële patiënten van het ziekenhuis. Achmea vormt in het verzorgingsgebied van het ziekenhuis de grootste verzekeraar en is om die reden voor het Zaans Medisch Centrum een belangrijke partner. In het gestructureerde overleg met zorgverzekeraar Achmea en de regiovertegenwoordiger die optreedt namens de andere zorgverzekeraars, speelt de afstemming van de zorgvraag en het zorgaanbod een grote rol. In het verslagjaar is beleid ontwikkeld met Achmea gericht op het contracteren op kwaliteit. Zo zijn afspraken gemaakt over de module Hoe goed is mijn zorg, waarbij wij als eerste ziekenhuis in Nederland prominent via de eigen website uitgebreide en inzichtelijke informatie over de kwaliteit en veiligheid van de eigen zorg beschikbaar stellen. Ook is in 2009 een Achmeaservicepunt geopend in het ziekenhuis. 14 Profiel van de organisatie

16 Het Zaans Medisch Centrum onderhoudt ook contacten met andere zorgverzekeraars. Zo mag het Zaans Medisch Centrum zich sinds oktober 2008 Topzorg-aanbieder noemen van zorgverzekeraar Menzis voor de behandeling van patiënten met borstkanker, liesbreuken, spataderen en meniscusproblemen. Dit betekent dat de behandeling volgens de nieuwste inzichten en met de hoogste kwaliteit wordt geleverd, en dat Menzis haar patiënten naar ons ziekenhuis verwijst. Kapitaalverstrekkers De ING bank Alkmaar heeft in 2009 een rekening courant krediet verstrekt. Toezichthouders Het Zaans Medisch Centrum onderhoudt ook contacten met het Ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport alsmede met enkele toezichthouders, te weten: De Inspectie voor de Gezondheidszorg: bezoeken in het kader van thematisch toezicht, meldingen en overleg De Arbeidsinspectie: diverse onderwerpen, zoals werktijdenbesluit, ARBO-regels, bezoek/controle De NZa (de Nederlandse Zorgautoriteit): overleg inzake bekostigingsvraagstukken en nieuwbouwactiviteiten Het College Saneringen in verband met de nieuwbouwplannen Profiel van de organisatie 15

17 3 Bestuur, toezicht, bedrijfsvoering en medezeggenschap 3.1 Normen voor Goed bestuur Het Zaans Medisch Centrum respecteerde voor goed bestuur en het afleggen van verantwoording over beleid en activiteiten in 2009 de Zorgbrede Governance Code die in 2005 is vastgesteld door de brancheorganisaties. In dit jaardocument komt de toepassing van de verschillende onderdelen van de code uitgebreid aan bod. Het opstellen van het jaardocument is primair de verantwoordelijkheid van de Raad van Bestuur. Het verslag over het gevoerde beleid, de geleverde inspanningen en de prestaties vormen hierin het zwaartepunt (hoofdstuk 4). 16 Bestuur, toezicht, bedrijfsvoering en medezeggenschap

18 3.2 Raad van Bestuur Samenstelling Raad van Bestuur in 2009 Naam Bestuursfunctie Nevenfuncties De heer dr. R.J.M. Dillmann Voorzitter Raad van Bestuur vanaf 15 september 2005 Lid kernredactie ZM Magazine Raad van Toezicht GAZO (Stichting Gezondheidscentra Amsterdam Zuidoost) Bestuur Stichting Saendelft Bestuur Stichting Medisaen (Korteweg Kliniek) Begeleidingscommissie Evaluatieonderzoek Patiëntveiligheid (NIVEL/VU) Voorzitter SCEN adviesraad KNMG De heer drs. P.S. Wesseling Lid Raad van Bestuur vanaf 15 september 2005 Bestuur NUGES (samenwerkingsverband nucleaire geneeskunde) In de statuten is vastgelegd dat het bestuur van de stichting is opgedragen aan een Raad van Bestuur bestaande uit een of meer natuurlijke personen, onder toezicht van de Raad van Toezicht. De leden worden benoemd door de Raad van Toezicht en ook het aantal leden wordt door de Raad van Toezicht vastgesteld. In 2009 bestond de Raad van Bestuur van het Zaans Medisch Centrum uit de bovenstaande twee personen. De Raad van Bestuur functioneerde in overeenstemming met het reglement dat de Raad van Toezicht heeft vastgesteld. In dit reglement zijn de verantwoordelijkheden en de rolverdeling van de Raad van Bestuur geëxpliciteerd. Het reglement is daarbij gebaseerd op de governancecode De beide bestuurders zijn eindverantwoordelijk voor en belast met het besturen van de zorgorganisatie. Dit houdt onder meer in dat zij verantwoordelijk zijn voor de realisatie van de statutaire en andere doelstellingen van het Zaans Medisch Centrum, de strategie en het beleid en de daaruit voortvloeiende resultatenontwikkeling en voor de kwaliteit en veiligheid van zorg. De Raad van Bestuur legt hierover verantwoording af aan de Raad van Toezicht. De leden van de Raad van Bestuur hebben onderling aandachtsgebieden verdeeld, waarbij de voorzitter verantwoordelijk is voor het functioneren van de Raad van Bestuur. Afgesproken is dat alle belangrijke onderwerpen gezamenlijk besproken en afgestemd worden vanuit het concept van gezamenlijke verantwoordelijkheid. Dit geldt in het bijzonder voor zaken met een strategisch karakter, zoals algemeen en strategisch beleid, nieuwbouw, interne processen, innovatie en lerend vermogen van de organisatie. Met betrekking tot de individuele aandachtsgebieden richt de voorzitter zich vooral op patiëntenzorg en partners. Het lid van de Raad van Bestuur richt zich vooral op de mens in de organisatie, maatschappelijk rendement, financiën en ICT. Om mogelijke belangenverstrengeling (nevenfuncties) te voorkomen, zal een lid van de Raad van Bestuur zonder melding aan de Raad van Toezicht geen betaalde of onbetaalde nevenfunctie aanvaarden of continueren als de nevenfunctie, al dan niet in samenhang met andere betaalde of onbetaalde nevenfuncties, een meer dan minimale werkbelasting kan opleveren of anderszins strijdig kan zijn met de belangen van de zorgorganisatie. Bij de aanstelling van de leden van de Raad van bestuur is aan de Raad van Toezicht inzicht gegeven in de door hem uitgeoefende nevenfuncties. Een en ander is vastgelegd in het reglement van de Raad van Bestuur. In overeenstemming met het reglement vergaderde de Raad van Bestuur in het verslagjaar wekelijks en zijn actiepunten en besluiten genotuleerd. Daarnaast vond eens per twee weken overleg plaats tussen de Raad van Bestuur en het Medisch Stafbestuur (het zogeheten groot overleg). Het dagelijks bestuur van het stafbestuur en de Raad van Bestuur stemden wekelijks met elkaar af. Vanzelfsprekend heeft de Raad van Bestuur ook gestructureerd overleg met andere interne en externe belanghebbenden. Verderop in dit hoofdstuk (paragraaf 3.3, 3.4 en 3.5) komt het overleg met de ondernemingsraad, de cliëntenraad en de verpleegkundige adviesraad aan bod. Bestuur, toezicht, bedrijfsvoering en medezeggenschap 17

19 3 De Raad van Bestuur hecht ook veel waarde aan transparantie en een open dialoog met de ziekenhuisorganisatie. Ook in 2009 werd dit vormgegeven door lunchbijeenkomsten waarbij medewerkers met de Raad van Bestuur in gesprek konden over de ontwikkelingen in het ziekenhuis. De bestuursleden legden regelmatig werkbezoeken af in de organisatie en participeerden in projectreviews. Ook hield de bestuursvoorzitter een weblog bij op intranet en werden de besluitenlijsten evenals reguliere nieuwsbrieven op het intranet gepubliceerd. In 2009 heeft de Raad van Toezicht het functioneren van de Raad van Toezicht, het functioneren van de Raad van Bestuur en het samenspel tussen beide raden geëvalueerd. Dit gebeurde in een besloten bijeenkomst van de Raad van Toezicht. De Raad van Toezicht koppelde de uitkomsten terug in de daarop volgende reguliere vergadering, waarbij zoals gebruikelijk ook de Raad van Bestuur aanwezig was. De Raad van Toezicht baseerde zich bij de beoordeling van de Raad van Bestuur op de gewenste resultaten die de Raad van Bestuur voor 2009 had vastgesteld. Deze resultaten waren zoveel mogelijk concreet geformuleerd in een jaarplan waardoor de Raad van Toezicht in staat was het functioneren van de Raad van Bestuur op basis hiervan te beoordelen. De Raad van Bestuur informeerde de Raad van Toezicht tijdens iedere gezamenlijke vergadering over de voortgang van de beleidsuitvoering door middel van een voortgangsrapportage. Daarnaast zijn in het reglement van de Raad van Toezicht aanvullende afspraken gemaakt over het tijdig verschaffen van relevante informatie die nodig is voor de Raad van Toezicht voor een goede uitoefening van zijn taak. Het individuele functioneren van de bestuurders vormt jaarlijks onderwerp van het jaargesprek dat zij hebben met de voorzitter en vice-voorzitter van de Raad van Toezicht. Een 360 graden feedback maakte daarvan deel uit. De voorzitter van de Raad van Bestuur heeft sinds juni 2009 een aanstelling voor onbepaalde tijd. Verlenging van de lopende overeenkomst van vijf jaar bleek arbeidsrechtelijk niet mogelijk. De inhoud van de overeenkomst volgt de meest recente NVZD-regeling. Het contract met het lid van de Raad van bestuur is niet verlengd. In goed onderling overleg is besloten dat het lid van de Raad van Bestuur met ingang van 1 januari 2010 zijn functie neerlegt. De honorering van de Raad van Bestuur van het Zaans Medisch Centrum is vastgesteld bij de aanstelling van beide bestuurders in Deze honorering is in overeenstemming met de regeling op dit gebied van de Vereniging van bestuurders in de gezondheidszorg (NVZD-regeling). De jaarrekening bevat nadere informatie over de honorering van de bestuurders en de toezichthouders. 3.3 Raad van Toezicht Samenstelling Raad van Toezicht De Raad van Toezicht van het Zaans Medisch Centrum bestaat uit een voorzitter, een vicevoorzitter en vijf leden. Begin 2009 trad de heer E. Ris toe en vervulde daarmee de nog bestaande vacature. Halverwege 2009 vonden nog twee mutaties plaats in de samenstelling. In juli 2009 zijn mevrouw mr. C.E. van Kalteren en de heer drs. A. Knossen afgetreden. Beide vacatures zijn direct weer ingevuld. De selectie van de nieuwe leden werd ondersteund door het Nationaal Register voor Commissarissen en Toezichthouders. De Ondernemingsraad en het stafbestuur hebben conform reglement geadviseerd bij alle benoemingen. Met de benoeming van de heer E. Ris, mevrouw M. de Visser en de heer R. Woudt is de Raad weer op volledige sterkte. Mevrouw drs. G.M.F. Thomasse, de heer ir. J. Goedhart en de heer mr. J.K.M. Gevers zijn in 2009 herbenoemd. Conform het reglement is één lid (de heer B.W.R. Esselaar) benoemt op voordracht van de Cliëntenraad. De Raad van Toezicht heeft tot taak toezicht te houden op het besturen door de Raad van Bestuur en op de algemene gang van zaken in het Zaans Medisch Centrum als maatschappelijke onderneming en staat de Raad van Bestuur met raad terzijde. De Raad van Toezicht vervult de werkgeversrol voor de Raad van Bestuur en zorgt ondermeer door benoeming, evaluatie en ontslag dat de zorgorganisatie is voorzien van een capabel bestuur. De Raad van Toezicht hield in 2009 toezicht conform de richtlijnen van de governancecode In het reglement zijn deze taken nader uitgewerkt. 18 Bestuur, toezicht, bedrijfsvoering en medezeggenschap

20 Naam Hoofd- en nevenfuncties Deskundig - heidsgebieden Rooster van aan- en aftreden Aantal vergaderingen bijgewoond Mevrouw drs. G.M.F. Thomasse (voorzitter) Management consultant, partner Condroz Consulting Group Lid bestuur Stichting Tussen Fase Huis voor ex-gedetineerde vrouwen Management, algemeen bestuurlijk (in 2009 herbenoemd) 8 Mevrouw mr. C.E. Kalteren (vice-voorzitter tot 1 juli 2009) Directeur Intrum Justitia B.V. Directeur Intrum Justitia Data Centre BV Directeur Lyane BV Lid Raad van Toezicht Stichting Zaanse Zwembaden Voorzitter Raad van Toezicht RIO Zaanstreek Voorzitter Raad van Commissarissen Korteweg Kliniek BV Juridisch (in 2009 herbenoemd) 4 De heer ir. J. Goedhart (auditcommissie, vicevoorzitter vanaf 1 juli 2009) Algemeen directeur FKG Architecten aan de Zaan bna Voorzitter Monumentencommissie Gemeente Wormerland Bestuurslid stichting herbouw beschuittoren Wormerland Vice-voorzitter Zaans bouwplatform Lid Raad van Commisarissen woningstichting Wherestad Bouwdes - kundigheid, bedrijfsleven (in 2009 herbenoemd) 7 Prof. mr. J.K.M. Gevers (voorzitter commissie kwaliteit en veiligheid) Hoogleraar Gezondheidsrecht AMC/Universiteit van A dam Bestuurslid Stichting donorgegevens kunstmatige bevruchting Lid externe commissie regeldruk ministerie VWS Lid ethische adviesraad Sanquin Lid Gezondheidsraad Lid Raad van Advies College Bescherming Persoonsgegevens Vice-voorzitter Centrale Commissie Mensgebonden onderzoek Lid-jurist Centraal Tuchtcollege v.d. Gezondheidszorg Lid Raad van Civiel Militaire Zorg en Onderzoek Plv.raadsheer Hof Amsterdam Adviseur DLA Piper, advocaten en notarissen Wetenschap, juridisch, algemeen maatschappelijk (in 2009 herbenoemd) 7 De heer E. Ris RA (voorzitter auditcommissie vanaf 1 juli 2009) CFO Kendrion N.V. Lid Raad van Commissarissen Dekker Beheermaatschappij Krabbendam B.V. Financiën, algemeen bestuurlijk, bedrijfsleven 1 februari 2013 (herbenoembaar) 7 De heer mr. B.W.R. Esselaar MBA Partner bij Boer en Croon, bureau voor organisatie en advies, interim management en corporate finance Algemeen bestuurlijk, management (herbenoembaar lid op voordracht van de clientenraad) 8 Mevrouw Prof. dr. M. de Visser (commissie kwaliteit en veiligheid) Neuroloog, Academisch Medisch Centrum, Amsterdam Hoogleraar Neuromusculaire Ziekten, Universtiteit van A dam Lid Algemeen Bestuur NWO, Den Haag Lid Raad van Advies Zorgverzekeraars Nederland Lid Gezondheidsraad Bestuurslid Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde Bestuurslid Amsterdams Universiteiitsfonds Bestuurslid Petrus Camper Instituut Gezondheidszorg (herbenoembaar) 2 De heer ir. R. Woudt President-commissaris Kuiper Groep BV President-commissaris Thunnissen Groep BV Commissaris Duyvis Wiener BV Commissaris Thunnissen Onderhoud BV Commissaris Aanzet Bedrijfsfaciliteiten NV Commissaris Dekker Autogroep Commissaris KortewegKliniek BV Voorzitter Stichting Uitgeverij Noord-Holland Bestuurslid Stichting Rotary Administratie Nederland Bestuurslid Kunstcentrum Zaanstad Bestuurslid Zaans Museum Bestuurslid Uitgeverij Stichting Zaans Erfgoed Algemeen bestuurlijk, management (herbenoembaar) 1 De heer drs. A. Knossen (auditcommissie) Directeur Klant Informatie Management bij ING retail Voorzitter Stichting Vrienden van WKV Roda te Westzaan Voorzitter Stichting Beheer Roda Sportcomplex Financiën, economie, informatica (in 2009 herbenoemd) 3 Bestuur, toezicht, bedrijfsvoering en medezeggenschap 19