Donderdag 6 oktober Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR

Transcriptie

1 Donderdag 6 oktober 2011 Toespraak van JOKE SCHAUVLIEGE VLAAMS MINISTER VAN LEEFMILIEU, NATUUR EN CULTUUR Persconferentie Mid-term review ECO² - Boortmeerbeek (enkel het gesproken woord telt) Mijnheer de schepen van landbouw en leefmilieu, Mijnheer de voorzitter van de Boerenbond, Mijnheer de voorzitter van de stuurgroep van ECO², Beste landbouwers, partners van ECO², Dames en heren, Economie maal Ecologie, of ECO in het kwadraat: met dat gegeven heb ik als minister van Leefmilieu en Natuur dagelijks te maken. Subtiele evenwichtsoefeningen tussen economische en ecologische welvaart, waarbij het erop aankomt zoveel mogelijk win-win-situaties te creëren. 1

2 Daarom ben ik graag ingegaan op deze uitnodiging naar aanleiding van de mid-term review van het ECO²-project. Een project dat, na evaluatie ervan, bezig is aan zijn bis-versie. Dit initiatief is een schitterend voorbeeld van efficiëntie en effectiviteit. Efficiëntie richt zich naar de verhouding tussen inspanningen en opbrengsten, effectiviteit naar het resultaat zelf. Voor een efficiënt natuurbeheer in het verstedelijkte Vlaanderen, geloof ik sterk in een gebiedsgerichte aanpak, zoals de ECO²projecten expliciet toepassen. Die aanpak vertrekt van de vraag: wat is er in het gebied nodig om specifieke natuurdoelstellingen te bereiken? Een aanpak die ook gedragen is door de plaatselijke actoren, in de eerste plaats door hen er zelf actief bij te betrekken. De tijd waar plannen voor natuurinrichting uitsluitend in de kantoren van administraties werden uitgetekend, zonder overleg met de lokale betrokken actoren, ligt ver achter ons. 2

3 ECO² is gestart als een drieluik met als doel plaatselijke agrobeheergroepen op te richten, om agrarisch aannemingswerk te stimuleren en om private landschapsfondsen te ontwikkelen. Het is een samenwerking tussen de Boerenbond, de Vlaamse Landmaatschappij, het Agentschap Natuur en Bos, Rurant en LISRO, met de financiële steun van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO). Projectonderdeel 1: oprichting agrobeheergroepen (ABG) De agrobeheergroep (afgekort ABG) is een initiatief van, door en voor landbouwers uit een bepaald gebied, die een beroep kunnen doen op de deskundige begeleiding van een veldwerker en een expert agronatuurbeheer om natuurbeheersmaatregelen uit te werken en uit te voeren. Binnen de duur van het project ( ) werden 32 kiemen voor de opstart van een agrobeheergroep onderzocht. Dat resulteerde in die twee jaar in de oprichting van 9 agrobeheergroepen met elk 10 à 15 leden. Er zijn nog eens 10 tot 15 ABG s in oprichting. 3

4 En de activiteiten van deze ABG kunnen - omdat ze lokaal verankerd zijn - heel verschillend zijn, of het nu gaat om Landschapsbeheer in het Dijleland, Waterconservering in Wuustwezel of de zorg voor akkervogels in de Leie- en Scheldekouter. Dankzij deze agrobeheergroep krijgen mijn administraties, of het nu ANB of VLM is, een groep gemotiveerde boeren als gesprekspartner. Dat maakt het veld open voor een concrete, gebiedsgerichte aanpak. ECO² en agrobeheergroepen zijn stilaan een begrip geworden wanneer het gaat over natuur- en landschapsbeheer door landbouwers. Ook internationaal. Zo heeft de baanbrekende werking van de agrobeheergroepen binnen ECO² vorig jaar de hoofdprijs gewonnen van de European Syngenta Biodiversity Award De jury loofde de creatie van ecologische en economische meerwaarde. Projectonderdeel 2: uitbouwen agrarische aannemingswerken 4

5 Een tweede doelstelling van ECO² is de uitbouw van agrarische aannemingswerken. Om bij te dragen aan natuurinrichting kunnen landbouwers al geruime tijd tegen een passende vergoeding vrijwillige beheerovereenkomsten afsluiten maar ze kunnen ook onderhoudstaken onder elkaar verdelen. Concreet bij agro-aanneming nemen enkele landbouwers het initiatief om tegen een passende vergoeding, aangereikt door de andere landbouwers uit de regio, het beheer van de natuurinrichting van een gebied op zich nemen. Dankzij de medewerking van agro-aanneming kunnen alle boeren deze (aannemings)werken uitvoeren volgens de wettelijk voorziene regels. Ik stel vast dat ook mijn eigen administraties en de Regionale Landschappen, steeds vaker een beroep doen op dit samenwerkingsverband. Ik geef u enkele mooie voorbeelden van samenwerking: het onderhoud van de waardevolle holle wegen in Zuid-Limburg, de aanplantingswerken in de ruilverkaveling Vliermaalroot, het beheer 5

6 van de rietvelden in Gooik en de organisatie van winterdiensten onder meer rond Brussels Airport in de afgelopen extreme winter. Dat de landbouwers hiervoor billijk vergoed worden, lijkt me niet meer dan logisch. Deze maatschappelijke opdracht maakt dat én de natuur, én de recreant, én de maatschappij én de landbouwer er beter van worden. Win-win dus in het kwadraat. Dames en heren, Het Vlaamse natuurbeleid staat voor grote uitdagingen. Ik denk bijvoorbeeld aan de extra inspanningen in het kader van de instandhouding van Europees belangrijke soorten en habitats, de groeiende vraag naar regulier beheer van landschaps- en natuurelementen. Als overheid kunnen we niet alles alleen aan. We hebben geschikte partners nodig. Voor natuur- en landschapsinrichting zijn landbouwers één van onze cruciale partners. Ze kennen het gebied, beschikken over land, machines, kennis en kunde. Mede door ECO², nemen steeds meer 6

7 landbouwers de rol op van land-schaps-bouwer, als beheerder van natuur en landschap of als leverancier van groene en blauwe diensten naar de maatschappij. Het verheugt me dat het agrarisch landschaps- en natuurbeheer nu definitief uit de startblokken is geschoten en volop verder groeit. Projectonderdeel 3: landschapsontwikkeling De derde doelstelling van ECO² is om de landschapsontwikkeling zowel gebiedsgericht als marktgericht aan te pakken, met focus op lokale betrokkenheid. Het pilootproject Gentse Kanaalzone toont aan dat naast landbouwers burgers en bedrijven lokaal kunnen en willen participeren in de ontwikkeling van gebieden. De initiatieven kunnen variëren van het opstellen van landschapsplannen tot het voorzien van private financiering. De oprichting van een landschapsfonds in de Gentse Kanaalzone is hier een mooi voorbeeld van. Omliggende bedrijven brachten euro in onder de vorm van giften aan het landschapsfonds. 7

8 Dames en heren, Bij het evalueren van het ECO²-project stel ik vast dat wanneer landbouworganisaties zoals Boerenbond en agro bedrijfshulp en overheidsinstanties als VLM en ANB de handen in elkaar slaan, effectief win-win-situaties ontstaan waarbij ecologische en economische meerwaarde tot stand komt. Ik ondersteunde dit initiatief van bij de start en zal het blijven stimuleren tijdens het vervolgtraject onder de vorm van ECO²bis. Ik apprecieer ook dat het ECO²-project met concrete aanbevelingen komt voor het beleid. Ik engageer mij om deze aanbevelingen onder de loep te nemen. Ik zal natuurlijk niet alles kunnen realiseren. Zo vallen sommige aanbevelingen buiten mijn en de Vlaamse bevoegdheidsdomeinen. Maar doordat het gezamenlijke aanbevelingen zijn van natuuradministraties en organisaties van landbouwers, hecht ik hier bijzonder veel belang aan. Dames en heren, 8

9 Ik wens jullie landbouwers, die vandaag al aan agrarisch natuurbeheer doen, van harte te feliciteren. Jullie pionierswerk zijn zaadkorrels van inspiratie voor nieuwe agrobeheergroepen elders in Vlaanderen. Een woord van dank ook aan de partners van het ECO²-project: Boerenbond, voor het trekkerschap van dit project, ondanks het oorspronkelijke wenkbrauwgefrons binnen en buiten de sector. Ook dank aan VLM, ANB en agro bedrijfshulp. Jullie zijn in jullie opzet geslaagd. In het bijzonder wens ik alle landbouwers die zich inzetten voor landschaps- en natuurbeheer en verenigd zijn in de 9 agrobeheergroepen, waaronder de recente agrobeheergroep van Boortmeerbeek, alle succes toe. Bedankt voor uw waardevolle bijdrage aan een beter en doelgerichter natuurbeheer in Vlaanderen. Ik dank u. Joke Schauvliege Vlaams minister van Leefmilieu, Natuur en Cultuur 9