Resistentieop uwic. Lennie Derde Internist-intensivist UMC Utrecht

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Resistentieop uwic. Lennie Derde Internist-intensivist UMC Utrecht"

Transcriptie

1 Resistentieop uwic Lennie Derde Internist-intensivist UMC

2 Resistentie in Nederland

3 Indeling van bacteriën G+ G- Coccen Staphylococcen Streptococcen Enterococcen Meningococcen Gonococcen Moraxella catharalis Staven Anaëroob Peptostreptococcen Listeria Nocardia Corynebacterium Anaëroob Clostridium Anaëroob Veillonella E. coli Klebsiella Enterobacter Acinetobacter Pseudomonas Anaëroob Bacteroides Fusobacterium

4 The basics Gram-positief: dikke PG laag houdt kleur vast (paars) Gram-negatief: dunne PG laag laat kleur door en wordt nagekleurd (roze)

5 Gram-positief en Gram-negatief

6 Gram-negatieve celwand

7 Hoe werken antibiotica

8 Penicillines Alexander Fleming

9 Van alle antibiotica die we gebruiken... cefuroxim imipenem meropenem ertapenem flucloxacilline penicilline piperacilline amoxicilline cefotaxim cefalexine ceftriaxon cefepime ceftazidim augmentin aztreonam erythromycine clarithromycine azithromycine colistine daptomycine vancomycine tigecycline tetracycline doxycycline clindamycine linezolid teicoplanine levofloxacin moxifloxacin nitrofurantoïne fosfomycine nalidixinezuur amikacine tobramycine gentamicine fusidinezuur cotrimoxazol rifampicine ciprofloxacine chlooramfenicol

10 ... vallen de belangrijkste in de beta-lactam groep cefuroxim imipenem meropenem ertapenem flucloxacilline penicilline piperacilline amoxicilline erythromycine clarithromycine azithromycine colistine daptomycine clindamycine nitrofurantoïne linezolid amikacine tobramycine gentamicine cefotaxim cefalexine ceftriaxon cefepime ceftazidim augmentin aztreonam vancomycine fosfomycine fusidinezuur teicoplanine tigecycline cotrimoxazol tetracycline doxycycline levofloxacin nalidixinezuur moxifloxacin rifampicine ciprofloxacine chlooramfenicol

11 Beta-lactam antibiotica

12 Resistentie in het MMB lab Als er groei is van bacteriën boven een bepaalde MICconcentratie van antibiotica

13 Resistentie in het MMB lab Als er groei is van bacteriën boven een bepaalde MICconcentratie van antibiotica

14 Resistentie in het MMB lab Als er groei is van bacteriën boven een bepaalde MICconcentratie van antibiotica

15 Resistentie in het MMB lab MIC vertaald in Sensitief, Intermediate of Resistent Grenzen tussen deze drie noemen we breekpunten (EUCAST)

16 Hoe komen resistente bacteriën op uw IC? Bonten MJ et al. (2003). Intensive Care Med;29(1):1 2

17 Verworven resistentie (1) Productie van een inactiverend enzym (bv ESBL) 2 (2) Vermindering van de opname van het antimicrobiële middel (bv afname membraanpermeabiliteit of via actieve efflux) 1 (3) Verandering van bacteriële eiwitten die aangrijpingspunt zijn voor het geneesmiddel 3 2

18 Verworven resistentie (1) Productie van een inactiverend enzym (bv ESBL) 2 (2) Vermindering van de opname van het antimicrobiële middel (bv afname membraanpermeabiliteit of via actieve efflux) 1 (3) Verandering van bacteriële eiwitten die aangrijpingspunt zijn voor het geneesmiddel 3 2

19 Beta-lactamase

20 Beta-lactamase ESBL: verworven beta-lactamase, geeft resistentie tegen 3G-cephalosporines (maar niet carbapenems) Hydrolyseert oxymino-cephalosporines (3G, 4G) Plasmide-gemedieerd Inducible beta-lactamase (AmpC) Enterobacter,Citrobacterfreundii, Morganellamorganii, Providentia, Serratia, Hafnia alvei, Pseudomonas aeruginosa

21 Verworven resistentie (1) Productie van een inactiverend enzym (bv ESBL) 2 (2) Vermindering van de opname van het antimicrobiële middel (bv afname membraanpermeabiliteit of via actieve efflux) 1 (3) Verandering van bacteriële eiwitten die aangrijpingspunt zijn voor het geneesmiddel 3 2

22 Verminderde permeabiliteit celwand Gram-negatieve bacteriën: Buitenmembraan heeft porines Molecuul selectie obv grootte, structuur en lading Beta-lactam AB naar binnen via porines Als essentieel porine afwezig: geen entry van AB -> resistentie P. aeruginosa, A. baumannii

23 Efflux pompen Na entry in peri-plasmische ruimte, AB teruggepompt over buitenmembraan Niet alle efflux pompen hebben effect op cefalosporines Resistentie ontwikkeling: Veranderingen in eiwitstructuur (mutations) Expressie veranderd P. aeruginosa, A. baumannii

24 Verworven resistentie (1) Productie van een inactiverend enzym (bv ESBL) 2 (2) Vermindering van de opname van het antimicrobiële middel (bv afname membraanpermeabiliteit of via actieve efflux) 1 (3) Verandering van bacteriële eiwitten die aangrijpingspunt zijn voor het geneesmiddel 3 2

25 Verandering aangrijpingspunt

26 Verminderde affiniteit PBP PBP zorgt voor crosslinking celwand, nodig voor bacterie groei Penicilline blokt dit (dus geen bacteriegroei Bacterie kan structuur PBP veranderen, dan heeft penicilline geen effect meer en is de bacterie resistent

27 Samenvattend Gram-positieve en Gram-negatieve bacteriën hebben een andere celwand Daardoor andere kleur in Gram-kleuring Gevoelig voor andere antibiotica Resistentie is een afspraak MIC meten en vertalen naar S I en R Bacteriën kunnen resistentie genen verwerven Bv ESBL genen op een plasmide Resistentie op plasmiden verspreidt zich binnen en tussen species Er zijn verschillende resistentie mechanismen Productie inactiverend enzym Vermindering opname of versneld wegpompen AB Verandering aangrijpingspunt geneesmiddel

28 Bedankt voor uw aandacht

Aangrijpingspunten van antibiotica in de prokaryoten. - Celwandsynthese - DNA, RNA en eiwitsynthese

Aangrijpingspunten van antibiotica in de prokaryoten. - Celwandsynthese - DNA, RNA en eiwitsynthese Aangrijpingspunten van antibiotica in de prokaryoten - Celwandsynthese - DNA, NA en eiwitsynthese Dwarsdoorsnede celwand micro-organisme Gram-negatief Gram-positief Algemene mechanismen van antibioticum

Nadere informatie

Overzicht Aanlevering. Onbekende Codes

Overzicht Aanlevering. Onbekende Codes 10:51 dinsdag, juli 21, 2015 1 Overzicht Aanlevering Laboratorium code ISIS005 Maand - Jaar Februari-2015 Aanlever ID 7594 Datum ingelezen 27/05/2015 Aantal patiënten 1208 Aantal isolaten 2056 Aantal isolaten

Nadere informatie

Doorlooptijden voor ontvangst, verzending en reactie lab per bestand

Doorlooptijden voor ontvangst, verzending en reactie lab per bestand 12:49 donderdag, juli 27, 2017 1 Overzicht Aanlevering Laboratorium code ISIS005 Maand - Jaar Januari-2017 Aanlever ID 10690 Datum ingelezen 29/06/2017 Aantal patiënten 1156 Aantal isolaten 2026 Aantal

Nadere informatie

Overzicht Aanlevering

Overzicht Aanlevering 02:03 donderdag, december 01, 2016 1 Overzicht Aanlevering Laboratorium code ISIS005 Maand - Jaar April-2016 Aanlever ID 9348 Datum ingelezen 18/10/2016 Aantal patiënten 1188 Aantal isolaten 2025 Aantal

Nadere informatie

Overzicht Aanlevering. Onbekende Codes

Overzicht Aanlevering. Onbekende Codes 01:40 vrijdag, januari 22, 2016 1 Overzicht Aanlevering Laboratorium code ISIS005 Maand - Jaar Juni-2015 Aanlever ID 8052 Datum ingelezen 18/11/2015 Aantal patiënten 1037 Aantal isolaten 1786 Aantal isolaten

Nadere informatie

Doorlooptijden voor ontvangst, verzending en reactie lab per bestand

Doorlooptijden voor ontvangst, verzending en reactie lab per bestand 01:09 dinsdag, januari 16, 2018 1 Overzicht Aanlevering Laboratorium code ISIS005 Maand - Jaar Augustus-2017 Aanlever ID 11241 Datum ingelezen 22/11/2017 Aantal patiënten 1149 Aantal isolaten 1904 Aantal

Nadere informatie

Doorlooptijden voor ontvangst, verzending en reactie lab per bestand

Doorlooptijden voor ontvangst, verzending en reactie lab per bestand 01:09 dinsdag, januari 16, 2018 1 Overzicht Aanlevering Laboratorium code ISIS005 Maand - Jaar September-2017 Aanlever ID 11242 Datum ingelezen 22/11/2017 Aantal patiënten 1266 Aantal isolaten 2092 Aantal

Nadere informatie

Overzicht Aanlevering. Onbekende Codes

Overzicht Aanlevering. Onbekende Codes 01:45 maandag, februari 09, 2015 1 Overzicht Aanlevering Laboratorium code ISIS005 Maand - Jaar September-2014 Aanlever ID 7337 Datum ingelezen 02/02/2015 Aantal patiënten 1158 Aantal isolaten 2002 Aantal

Nadere informatie

Doorlooptijden voor ontvangst, verzending en reactie lab per bestand

Doorlooptijden voor ontvangst, verzending en reactie lab per bestand 01:19 vrijdag, maart 23, 2018 1 Overzicht Aanlevering Laboratorium code ISIS005 Maand - Jaar December-2017 Aanlever ID 11650 Datum ingelezen 15/02/2018 Aantal patiënten 1267 Aantal isolaten 2304 Aantal

Nadere informatie

Overzicht Aanlevering. Onbekende Codes

Overzicht Aanlevering. Onbekende Codes 01:37 vrijdag, januari 22, 2016 1 Overzicht Aanlevering Laboratorium code ISIS005 Maand - Jaar April-2015 Aanlever ID 8050 Datum ingelezen 18/11/2015 Aantal patiënten 1120 Aantal isolaten 1889 Aantal isolaten

Nadere informatie

Overzicht Aanlevering. Onbekende Codes

Overzicht Aanlevering. Onbekende Codes 01:45 maandag, februari 09, 2015 1 Overzicht Aanlevering Laboratorium code ISIS005 Maand - Jaar Oktober-2014 Aanlever ID 7338 Datum ingelezen 02/02/2015 Aantal patiënten 1266 Aantal isolaten 2301 Aantal

Nadere informatie

Welke antibiotica horen op de lijst reserve antibiotica? Prof. Dr. Johan W. Mouton MD PhD FIDSA

Welke antibiotica horen op de lijst reserve antibiotica? Prof. Dr. Johan W. Mouton MD PhD FIDSA Welke antibiotica horen op de lijst reserve antibiotica? Prof. Dr. Johan W. Mouton MD PhD FIDSA Welke antibiotica horen op de lijst reserve antibiotica? 1. Wat zijn dat, reserve antibiotica? 2. Wat is

Nadere informatie

Overzicht Aanlevering. Onbekende Codes

Overzicht Aanlevering. Onbekende Codes 04:43 donderdag, oktober 09, 2014 1 Overzicht Aanlevering Laboratorium code ISIS005 Maand - Jaar Februari-2014 Aanlever ID 6858 Datum ingelezen 11/07/2014 Aantal patiënten 1202 Aantal isolaten 2194 Aantal

Nadere informatie

Antibiotica voor dummies Annemieke Mes-Rijkeboer infectioloog-intensivist

Antibiotica voor dummies Annemieke Mes-Rijkeboer infectioloog-intensivist Antibiotica voor dummies Annemieke Mes-Rijkeboer infectioloog-intensivist Doel Basisprincipes antibiotica Generaliserend Geen microbioloog/infectioloog Leuk! Puzzel! Centrale vraag Antibiotica: wat dekt

Nadere informatie

Antibioticaresistentie (ABR)

Antibioticaresistentie (ABR) Antibioticaresistentie (ABR) Wat kan ík daaraan doen? Inspiratiedag 21 maart 2019 Ingeborg Groothuis, antibioticaverpleegkundige UMCU / RZN ABR Eefje Jong, internist-infectioloog Meander MC 21maart 2019

Nadere informatie

ampc Wat moet je ermee? Tobias Engel AIOS MMB

ampc Wat moet je ermee? Tobias Engel AIOS MMB ampc Wat moet je ermee? Tobias Engel AIOS MMB S is goed (?) SDD kweek rectum: Enterobacter aerogenes, Piptazo gevoelig Advies MMB: Bij ernstige sepsis à Start meropenem (?????) BRMO MRSA VRE ESBL Carbapenemases

Nadere informatie

Antibiotica. Thecla A.M. Hekker, arts-microbioloog 28 mei 2008

Antibiotica. Thecla A.M. Hekker, arts-microbioloog 28 mei 2008 Antibiotica Thecla A.M. Hekker, arts-microbioloog 28 mei 2008 Inhoud Historie Klassen/groepen en werkingsmechanismen/ Aangrijpingspunten Gevoeligheidsbepalingen Resistentie toekomst Oplossingen: preventie

Nadere informatie

1 1 12E E Escherichia coli Klebsiella pneumoniae

1 1 12E E Escherichia coli Klebsiella pneumoniae Aanlevering Lab-code ISIS005 Maand September Jaar 2012 Aanlevering-ID 5616 Datum 24-10-2012 Totaal Overzichten #Isolaten ISIS #Isolaten #Patienten ISIS #Patienten 1832 1832 1151 1151 Samenvatting Bijzondere

Nadere informatie

Algemene richtlijnen voor de detectie van carbapenemases bij multi-resistente Pseudomonas aeruginosa* en Acinetobacter spp. in Belgische laboratoria

Algemene richtlijnen voor de detectie van carbapenemases bij multi-resistente Pseudomonas aeruginosa* en Acinetobacter spp. in Belgische laboratoria Algemene richtlijnen voor de detectie van carbapenemases bij multi-resistente Pseudomonas aeruginosa* en Acinetobacter spp. in Belgische laboratoria Andere Pseudomonas spp. (bv: P. putida, P. monteilii,

Nadere informatie

Gegeven Onbekende waarde Aantal Soort

Gegeven Onbekende waarde Aantal Soort Aanlevering Lab-code ISIS005 Maand Augustus Jaar 2013 Aanlevering-ID 6408 Datum 21-11-2013 Onbekende sleutelwaarden Gegeven Onbekende waarde Aantal Soort ORGANISME =aecspp? 1 isolaten ORGANISME =agns?

Nadere informatie

Gegeven Onbekende waarde Aantal Soort. ORGANISME =U_encspp? 5 isolaten ORGANISME >agps 4 isolaten ORGANISME mycboa 1 isolaten E

Gegeven Onbekende waarde Aantal Soort. ORGANISME =U_encspp? 5 isolaten ORGANISME >agps 4 isolaten ORGANISME mycboa 1 isolaten E Aanlevering Lab-code ISIS005 Maand December Jaar 2013 Aanlevering-ID 6538 Datum 28-01-2014 Onbekende sleutelwaarden Gegeven Onbekende waarde Aantal Soort ORGANISME =U_encspp? 5 isolaten ORGANISME >agps

Nadere informatie

Gegeven Onbekende waarde Aantal Soort. AFDELING E_EZG3 2 monsters 1 1 10E081574-1.1 1 1 10E082902-1.2 1 1 10E079812-1.2 1 1 10E084583-1.

Gegeven Onbekende waarde Aantal Soort. AFDELING E_EZG3 2 monsters 1 1 10E081574-1.1 1 1 10E082902-1.2 1 1 10E079812-1.2 1 1 10E084583-1. Aanlevering Lab-code Maand Juli Jaar Aanlevering-D Datum -- Onbekende sleutelwaarden Gegeven Onbekende waarde Aantal oort AFDELNG E_EZG monsters Totaal Overzichten #solaten #solaten #Patienten #Patienten

Nadere informatie

Aanlevering. Jaar 2010 Aanlevering-ID 2404 Datum Totaal Overzichten. #Isolaten ISIS #Isolaten #Patienten ISIS #Patienten

Aanlevering. Jaar 2010 Aanlevering-ID 2404 Datum Totaal Overzichten. #Isolaten ISIS #Isolaten #Patienten ISIS #Patienten Aanlevering Lab-code 5 Maand Februari Jaar Aanlevering-D Datum 5-- Totaal Overzichten #solaten #solaten #Patienten #Patienten 6 6 6 amenvatting Bijzondere esistenties Antibiotica-pathogeen combinaties

Nadere informatie

Resistentie. Toegespitst naar onze regio. Een internationaal probleem

Resistentie. Toegespitst naar onze regio. Een internationaal probleem Resistentie Toegespitst naar onze regio Een internationaal probleem 19 e Grande Conférence Verona 2013 Indeling bacteriën Indeling bacteriën Coccen Staven Gram positief Staphylococcen Streptococcen Pneumococ

Nadere informatie

Resistentie aan antibiotica. Waarom? Mechanismen Toestand in België

Resistentie aan antibiotica. Waarom? Mechanismen Toestand in België Resistentie aan antibiotica Waarom? Mechanismen Toestand in België 4A-1 Het waarom van de antibioticaresistentie Een eenvoudige toepassing van Darwin s theorie... gen Selectiedruk enzyme / nucleoproteïne

Nadere informatie

Het optimaliseren van het (selectief) rapporteren van antibiotica. Van Aelst Sophie Supervisor: Laffut Wim H.-Hartziekenhuis Lier

Het optimaliseren van het (selectief) rapporteren van antibiotica. Van Aelst Sophie Supervisor: Laffut Wim H.-Hartziekenhuis Lier Het optimaliseren van het (selectief) rapporteren van antibiotica. Van Aelst Sophie Supervisor: Laffut Wim H.-Hartziekenhuis Lier INLEIDING Waarom? toenemende resistentie verminderde output nieuwe antibiotica

Nadere informatie

Carbapenemases. Maurine A. Leverstein-van Hall

Carbapenemases. Maurine A. Leverstein-van Hall Carbapenemases Maurine A. Leverstein-van Hall Medische Microbiologie, University Medical Centre Utrecht Centrum voor Infectieziekten en Epidemiologie, RIVM Bacterie indeling: onderscheid naar celwand D.m.v.

Nadere informatie

Antibacteriële therapie: diagnose, behandeling en therapieduur

Antibacteriële therapie: diagnose, behandeling en therapieduur Antibacteriële therapie: diagnose, behandeling en therapieduur (Bron: Dr. N.C. Hartwig et al, Vademecum Pediatrische Antimicrobiele therapie, 3 e editie, 2005) In deze tabel wordt, uitgaande van een diagnose

Nadere informatie

Innocent NDM? De genetische achtergrond van een NDM positieve, meropenem gevoelige E. coli

Innocent NDM? De genetische achtergrond van een NDM positieve, meropenem gevoelige E. coli Innocent NDM? De genetische achtergrond van een NDM positieve, meropenem gevoelige E. coli Van Infectieziekten-Surveillance Naar Respons 28 mei, 2013, RIVM, Bilthoven Laura van Dommelen Stichting PAMM,

Nadere informatie

De superbacterie verlaat het ziekenhuis en komt naar u toe Wat gaat u doen? Wat kunt u doen?

De superbacterie verlaat het ziekenhuis en komt naar u toe Wat gaat u doen? Wat kunt u doen? De superbacterie verlaat het ziekenhuis en komt naar u toe Wat gaat u doen? Wat kunt u doen? Arend-Jan Meinders, internist-intensivist Resistente ziekenhuisbacteriën MRSA = Resistente S. aureus 30-40%

Nadere informatie

Bijzonder Resistente Micro Organismen (BRMO) Wat is het probleem

Bijzonder Resistente Micro Organismen (BRMO) Wat is het probleem Bijzonder Resistente Micro Organismen (BRMO) Wat is het probleem Regionale nascholing Samen krachtig tegen BRMO! Hoe pakken we dat aan? 29 januari 2015 dr F. Vlaspolder, arts microbioloog Maasstad ziekenhuis

Nadere informatie

DIENST ZORGINFECTIES. Surveillance van antibioticaresistente bacteriën in Belgische ziekenhuizen: Jaarrapport 2015

DIENST ZORGINFECTIES. Surveillance van antibioticaresistente bacteriën in Belgische ziekenhuizen: Jaarrapport 2015 $$ DIENST ZORGINFECTIES Surveillance van antibioticaresistente bacteriën in Belgische ziekenhuizen: Jaarrapport 215 Surveillance van antibioticaresistente bacteriën In Belgische ziekenhuizen: Jaarrapport

Nadere informatie

ANTIBIOTICA. Resistentiemechanismen Prevalenties en therapeutische opties Nieuwe antibiotica IGGI. W. Peetermans. Les ASO IG 30 januari 2019

ANTIBIOTICA. Resistentiemechanismen Prevalenties en therapeutische opties Nieuwe antibiotica IGGI. W. Peetermans. Les ASO IG 30 januari 2019 ANTIBIOTICA Resistentiemechanismen Prevalenties en therapeutische opties Nieuwe antibiotica IGGI W. Peetermans Les ASO IG 30 januari 2019 Vraag 1 Welk antibioticum is voorkeurstherapie bij een ernstige

Nadere informatie

Kleine beestjes, zwaar gewicht Antibioticumresistentie op de IC. Jeroen Keijman, arts-microbioloog

Kleine beestjes, zwaar gewicht Antibioticumresistentie op de IC. Jeroen Keijman, arts-microbioloog Kleine beestjes, zwaar gewicht Antibioticumresistentie op de IC Jeroen Keijman, arts-microbioloog Inhoud Wat is resistentie? Hoe komt een resistente bacterie bij patiënten op de IC? Hoe voorkom je resistentie?

Nadere informatie

Antibioticumbeleid in tijden van toenemende resistentie

Antibioticumbeleid in tijden van toenemende resistentie Antibioticumbeleid in tijden van toenemende resistentie Kees Verduin, arts-microbioloog Laboratorium voor microbiologie en infectiepreventie, Amphia ziekenhuis, Breda Wat is het probleem? Antibioticum

Nadere informatie

Supraregionale analyse van ABR data

Supraregionale analyse van ABR data Supraregionale analyse van ABR data Vereenvoudigen en versnellen van data-analyse, rapportage en visualisatie Dr. Dennis Souverein Epidemioloog Streeklab Haarlem Streeklab Haarlem Missie: infectieveiligheid

Nadere informatie

Protocol Orthopedische Prothese Infecties UMCG, maart 2008

Protocol Orthopedische Prothese Infecties UMCG, maart 2008 Woord vooraf Dit afdelingsprotocol is opgesteld door vertegenwoordigers van de afdelingen orthopedie, medische microbiologie en infectiologie. Het is specifiek van toepassing op de patientenpopulatie van

Nadere informatie

Naar een optimale workflow voor de detectie van carbapenemase-producerende Enterobacteriaceae vanuit screeningsstalen

Naar een optimale workflow voor de detectie van carbapenemase-producerende Enterobacteriaceae vanuit screeningsstalen Naar een optimale workflow voor de detectie van carbapenemase-producerende Enterobacteriaceae vanuit screeningsstalen Simon Degandt ASO klinische biologie 14 mei 2013 Supervisor: Dr. J. Colaert CPE = Carbapenemase-producerende

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/32006 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Paltansing, Sunita Title: Antimicrobial resistance in Enterobacteriaceae : characterization

Nadere informatie

20 e Grande Conférence Istanbul 2014

20 e Grande Conférence Istanbul 2014 Hoezo BMO? dr. N.L.A.. (Niek) Arents, arts-microbioloog, Stichting PAMM 20 e Grande Conférence Istanbul 2014 BMO Bijzonder esistent Micro-Organisme 20 e Grande Conférence Istanbul 2014 bacteriële resistentie

Nadere informatie

BRMO. Bijzonder Resistent Micro-Organisme. dr. M.C.A. Wegdam-Blans, arts-microbioloog, Stichting PAMM. Bedside teaching 18 NOV 2014

BRMO. Bijzonder Resistent Micro-Organisme. dr. M.C.A. Wegdam-Blans, arts-microbioloog, Stichting PAMM. Bedside teaching 18 NOV 2014 BMO Bijzonder esistent Micro-Organisme dr. M.C.A. Wegdam-Blans, arts-microbioloog, Stichting PAMM Bedside teaching 18 NOV 2014 Hoezo BMO? Bedside teaching 18 NOV 2014 bacteriële resistentie zieken huis

Nadere informatie

Referentiecijfers : Prevalentieonderzoek verpleeghuizen SNIV versie: oktober 2017 Documentversie: 1.0

Referentiecijfers : Prevalentieonderzoek verpleeghuizen SNIV versie: oktober 2017 Documentversie: 1.0 Referentiecijfers -6: Prevalentieonderzoek verpleeghuizen SNIV versie: oktober 7 Documentversie:. VERSIE DEFINITIEF Pagina van 9 Inhoudopgave Samenvatting kernpunten... 3 Inleiding... 4. Achtergrond prevalentieonderzoek...

Nadere informatie

Consultatiedocument Farmacotherapeutisch Kompas voor registratiehouders

Consultatiedocument Farmacotherapeutisch Kompas voor registratiehouders Consultatiedocument Farmacotherapeutisch Kompas voor registratiehouders Graag reactie voor 31 december 2017 van de registratiehouders die volgens de consultatieprocedure kunnen reageren community-acquired

Nadere informatie

DEFINITIEF JAARRAPPORT MICRO/SERO/PARA 2012

DEFINITIEF JAARRAPPORT MICRO/SERO/PARA 2012 scope EXPERTISE, DIENSTVERLENING EN KLANTENRELATIES KWALITEIT VAN MEDISCHE LABORATORIA COMMISSIE VOOR KLINISCHE BIOLOGIE COMITE VAN EXPERTEN EXTERNE KWALITEITSEVALUATIE VOOR ANALYSEN KLINISCHE BIOLOGIE

Nadere informatie

TOEZICHT OP ANTIMICROBIËLE RESISTENTIE (AMR) IN LEVENSMIDDELEN (2017)

TOEZICHT OP ANTIMICROBIËLE RESISTENTIE (AMR) IN LEVENSMIDDELEN (2017) TOEZICHT OP ANTIMICROBIËLE RESISTENTIE (AMR) IN LEVENSMIDDELEN (2017) 27/06/2018 NRL-AMR-Food & Food producing animals Problematiek van antimicrobiële resistentie 1. Antibioticaresistentie vormt momenteel

Nadere informatie

Restrictief antibioticumgebruik: waarom?

Restrictief antibioticumgebruik: waarom? Faculteit Diergeneeskunde Veterinair Microbiologisch Diagnostisch Centrum Restrictief antibioticumgebruik: waarom? Els Broens Infectiepreventiedag mei 2015 over feiten, meningen & vooroordelen STEMMINGMAKERIJ

Nadere informatie

MIC bepalingen: fenotype of genotype? W.H.F. Goessens Erasmus Universitair Medisch Centrum Rotterdam Afd. Medische Microbiologie en Infectieziekten

MIC bepalingen: fenotype of genotype? W.H.F. Goessens Erasmus Universitair Medisch Centrum Rotterdam Afd. Medische Microbiologie en Infectieziekten MIC bepalingen: fenotype of genotype? W.H.F. Goessens Erasmus Universitair Medisch Centrum Rotterdam Afd. Medische Microbiologie en Infectieziekten WWW.EUCAST.ORG Susceptible (S) A micro-organism is defined

Nadere informatie

Beheersen van BRMO in de regio

Beheersen van BRMO in de regio Beheersen van BMO in de regio Miriam Beerens specialist ouderengeneeskunde Laura van Dommelen arts-microbioloog Danielle van Oudheusden arts infectieziektebestrijding Marjolijn Wegdam- Blans arts-microbioloog

Nadere informatie

Empirische antibiotica therapie

Empirische antibiotica therapie Empirische antibiotica therapie Daniël C. Knockaert Algemene Inwendige Geneeskunde UZ Gasthuisberg, Leuven November 2013 De prognose van bacteriële infecties De balans: kiem- gastheer- behandelaar kiem:

Nadere informatie

Antibioticabeleid kinderen VU medisch centrum

Antibioticabeleid kinderen VU medisch centrum Antibioticabeleid kinderen VU medisch centrum I. Inleiding Voorwoord Voor u ligt de vernieuwde uitgave van het antibioticabeleid kinderen van het VUmc. Dit formularium is bedoeld om snel inzicht te krijgen

Nadere informatie

Wat is empirische therapie? Goede antibiotische therapie: 4 D s. Doel antibiotische behandeling

Wat is empirische therapie? Goede antibiotische therapie: 4 D s. Doel antibiotische behandeling Wat is empirische therapie? 25 11 2014 Empirische antibioticatherapie dr. Liesbet Henckaerts empirische antibiotische behandeling = antibiotische behandeling die gestart wordt vóór het causale micro-organisme

Nadere informatie

SURVEILLANCE VAN ANTIBIOTICARESISTENTIE IN VOEDINGSWAREN (RESULTATEN 2018)

SURVEILLANCE VAN ANTIBIOTICARESISTENTIE IN VOEDINGSWAREN (RESULTATEN 2018) SURVEILLANCE VAN ANTIBIOTICARESISTENTIE IN VOEDINGSWAREN (RESULTATEN 2018) 19/09/2019 NRL-AMR-Food & Food producing animals AMR Action Plan-One Health Approach Voedingswaren Surveillance AMR in zoönotische

Nadere informatie

Surveillance van multiresistente kiemen in Belgische ziekenhuizen:

Surveillance van multiresistente kiemen in Belgische ziekenhuizen: Surveillance van multiresistente kiemen in Belgische ziekenhuizen: Enterobacter aerogenes en cloacae, Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae, Acinetobacter baumannii en Pseudomonas aeruginosa tweede semester

Nadere informatie

Frapper fort et frapper vite

Frapper fort et frapper vite Antibacteriële therapie van volwassenen met sepsis Frapper fort et frapper vite Jeroen van der Hilst Internist-infectioloog Frapper fort et frapper vite Paul Ehrlich, address to the 17th International

Nadere informatie

Antibiotic Stewardship. Prof. dr. J.M. Prins

Antibiotic Stewardship. Prof. dr. J.M. Prins Antibiotic Stewardship Prof. dr. J.M. Prins Juni 2012 June 2012 Drie Pijlers Hygiene En Infectiepreven tie Richtlijnen restrictief antibioticabele id Antimicrobial Stewardship 1 1 Restrictief voorschrijfsysteem

Nadere informatie

Empirische antibioticatherapie

Empirische antibioticatherapie Wat is empirische therapie? 24 11 2015 Empirische antibioticatherapie dr. Liesbet Henckaerts empirische antibiotische behandeling = antibiotische behandeling die gestart wordt vóór het causale micro-organisme

Nadere informatie

Cultuur M/12958 was een Klebsiella pneumoniae die resistentie vertoonde tegen verschillende antibioticaklassen (beta-lactams, aminoglycosiden,

Cultuur M/12958 was een Klebsiella pneumoniae die resistentie vertoonde tegen verschillende antibioticaklassen (beta-lactams, aminoglycosiden, Cultuur M/12958 was een Klebsiella pneumoniae die resistentie vertoonde tegen verschillende antibioticaklassen (beta-lactams, aminoglycosiden, chinolonen, ) waaronder de carbapenems. De stam vertoonde

Nadere informatie

Empirische antibiotica therapie

Empirische antibiotica therapie Empirische antibiotica therapie Daniël C. Knockaert Algemene Inwendige Geneeskunde UZ Gasthuisberg, Leuven April 2013 De uitkomst van bacteriële infecties De balans: kiem- gastheer- behandelaar kiem: pneumokokken,

Nadere informatie

HANDLEIDING EN INLEIDING

HANDLEIDING EN INLEIDING HANDLEIDING EN INLEIDING Handleiding Met betrekking tot het gebruik hebben de samenstellers de volgende filosofie in gedachten: - De antibioticumkeuze, doseringen en doseringsintervallen zijn gericht op

Nadere informatie

La résistance antimicrobienne chez les E. coli commensales, Campylobacter spp. et Salmonella

La résistance antimicrobienne chez les E. coli commensales, Campylobacter spp. et Salmonella La résistance antimicrobienne chez les E. coli commensales, Campylobacter spp. et Salmonella spp. isolés des carcasses et de la viande de volaille, de boeuf et de porc en 2016 Rapport 2016 Antimicrobiële

Nadere informatie

Disclosure slide. (potentiële) belangenverstrengeling. Geen

Disclosure slide. (potentiële) belangenverstrengeling. Geen BRMO Disclosure slide (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder

Nadere informatie

Microbiologie en Urineweginfectie. Joost Hopman, arts-microbioloog, Hoofd HIP

Microbiologie en Urineweginfectie. Joost Hopman, arts-microbioloog, Hoofd HIP Microbiologie en Urineweginfectie Joost Hopman, arts-microbioloog, Hoofd HIP Resistentie 2010: Kind 16 jaar, verlamming na trauma Rec. UWI Opname Co-trimoxazol, Augmentin, Ciprofloxacine Klebsiella pneumoniae

Nadere informatie

Apotheek Ziekenhuis Rijnstate

Apotheek Ziekenhuis Rijnstate Aciclovir (1,2,3,4) IV 5-10 mg/kg 3dd IV 5-10 mg/kg IV 5-10 mg/kg IV 2,5-5 mg/kg IV 2,5-5 mg/kg (NB: op dialyse dagen na dialyse (H. Simplex) PO 200 mg 5dd PO 200 mg 5dd PO 200 mg 3-4dd PO 200 mg PO 200

Nadere informatie

Periprosthetische infectie (PPI) Protocol MCL 2015

Periprosthetische infectie (PPI) Protocol MCL 2015 Periprosthetische infectie (PPI) Protocol MCL 2015 Definitie PPI: voldoen aan 1 van de volgende criteria: 1. Abces of fistel die communiceert met het gewricht 2. Positieve aspiratie kweek 3. 2 positieve

Nadere informatie

Surveillance septicemieën in Belgische ziekenhuizen

Surveillance septicemieën in Belgische ziekenhuizen Surveillance septicemieën in Belgische ziekenhuizen Jaarrapport 2014 Surveillance gegevens 2000 2014 Minimale ziekenhuis gegevens 2000-2012 OD Volksgezondheid en Surveillance Dienst: Zorginfecties en antimicrobiële

Nadere informatie

Enterobacteriaceae die carbapenemasen produceren

Enterobacteriaceae die carbapenemasen produceren Enterobacteriaceae die carbapenemasen produceren Definitie Carbapenemasen zijn β-lactamasen die de penicillinen, de cefalosporinen (in de meeste gevallen), en in wisselende mate carbapenems en monobactams

Nadere informatie

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET DIERGENEESMIDDEL CLAVUBACTIN 500/125 mg tabletten voor honden 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Werkzame bestanddelen: Amoxicilline (als

Nadere informatie

Evolutie van ESBLs in dieren. Dik Mevius

Evolutie van ESBLs in dieren. Dik Mevius Evolutie van ESBLs in dieren Dik Mevius Inhoud Beta-lactam antibiotica Wat zijn ESBLs Waar komen ze vandaan Hoe verloopt de verspreiding Wat zijn de prikkels Beta-lactam antibiotica Eerste (1928 ontdekt):

Nadere informatie

BESLUITEN. (Voor de EER relevante tekst) (2013/652/EU)

BESLUITEN. (Voor de EER relevante tekst) (2013/652/EU) L 303/26 Publicatieblad van de Europese Unie 14.11.2013 BESLUITEN UITVOERINGSBESLUIT VAN DE COMMISSIE van 12 november 2013 betreffende de monitoring en rapportage van antimicrobiële resistentie bij zoönotische

Nadere informatie

Prevalentie en karakteristieken

Prevalentie en karakteristieken ESBLAT Symposium 2018 Prevalentie en karakteristieken Veilig voedsel produceren in dierlijke reservoirs De heer Dik Mevius Wageningen Bioveterinary Research Inhoud ESBLs Wat zijn ESBLs Hoe verspreiden

Nadere informatie

JAARRAPPORT 2007 EXTERNE KWALITEITSEVALUATIE VOOR ANALYSEN KLINISCHE BIOLOGIE MICROBIOLOGIE/SEROLOGIE/PARASITOLOGIE

JAARRAPPORT 2007 EXTERNE KWALITEITSEVALUATIE VOOR ANALYSEN KLINISCHE BIOLOGIE MICROBIOLOGIE/SEROLOGIE/PARASITOLOGIE ISSN 0778-8363 WIV J. Wytsmanstraat, 14 B-1050 BRUSSEL FEDERALE OVERHEIDSDIENST, VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU COMMISSIE VOOR KLINISCHE BIOLOGIE DIENST LABORATORIA VOOR

Nadere informatie

Epidemiologische enquête : Acinetobacter baumannii en Pseudomonas aeruginosa in acute ziekenhuizen in België

Epidemiologische enquête : Acinetobacter baumannii en Pseudomonas aeruginosa in acute ziekenhuizen in België MONT- GODINNE Epidemiologische enquête : Acinetobacter baumannii en Pseudomonas aeruginosa in acute ziekenhuizen in België Gegevens voor 2008 B. Jans, Prof. Y. Glupczynski IPH/EPI REPORTS Nr. 2009 57 Depotnummer:

Nadere informatie

Surveillance Bloedstroominfecties in Belgische ziekenhuizen

Surveillance Bloedstroominfecties in Belgische ziekenhuizen Surveillance Bloedstroominfecties in Belgische ziekenhuizen Jaarrapport 2017 Surveillance Bloedstroominfecties in Belgische ziekenhuizen Jaarrapport 2017 Gegevens tot en met 2016 AUTEURS Els Duysburgh,

Nadere informatie

Huid- en wekedeleninfecties. Joren Raymenants Jean-Baptiste Vulsteke

Huid- en wekedeleninfecties. Joren Raymenants Jean-Baptiste Vulsteke Huid- en wekedeleninfecties Joren Raymenants Jean-Baptiste Vulsteke Impetigo Erysipelas Purulente infecties Cellulitis Necrotiserende infecties Byrd et. al, Nat Rev Microbiol 2018 Een snuifje taxonomie

Nadere informatie

Empirische antibioticatherapie

Empirische antibioticatherapie dr. Liesbet Henckaerts 22 11 2016 Empirische antibioticatherapie IN THEORIE 1 Wat is empirische therapie? empirische antibiotische behandeling = antibiotische behandeling die gestart wordt vóór het causale

Nadere informatie

Acinetobacter baumannii en Vancomycine Resistente Enterokokken (VRE) zijn onderschatte globale gezondheidsrisico s voor de mens

Acinetobacter baumannii en Vancomycine Resistente Enterokokken (VRE) zijn onderschatte globale gezondheidsrisico s voor de mens Acinetobacter baumannii en Vancomycine Resistente Enterokokken (VRE) zijn onderschatte globale gezondheidsrisico s voor de mens Door: Daan S. Pouwels Gemaakt: 03/04 2009 Begeleider: H.M.J. Harmsen Inhoudsopgave

Nadere informatie

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET DIERGENEESMIDDEL SYNULOX Ready-To-Use 2. SAMENSTELLING Amoxycillinetrihydraat (= amoxycilline 140 mg) Kaliumclavulanaat (= clavulaanzuur 35 mg) Excipient:

Nadere informatie

Rapport Direction scientique Maladies infectieuses humain Wetenschappelijke directie Infectieziekten mens

Rapport Direction scientique Maladies infectieuses humain Wetenschappelijke directie Infectieziekten mens Antimicrobiële resistentie bij commensale E. coli, Campylobacter spp. en Salmonella spp. geïsoleerd uit karkassen en vlees van gevogelte, runderen en La résistance antimicrobienne chez les E. coli commensales,

Nadere informatie

Microbiologie voor huisartsen. Marjolein Deege Arts-microbioloog Saltro/UMCU

Microbiologie voor huisartsen. Marjolein Deege Arts-microbioloog Saltro/UMCU Microbiologie voor huisartsen Marjolein Deege Arts-microbioloog Saltro/UMCU Ernst Haeckel, 1879 Mexicaanse griep Acinetobacter baumanii Schmallenberg virus Multiresistente Klebsiella: OXA-48

Nadere informatie

Resultaten resistentiesurveillance voor E. coli: periode

Resultaten resistentiesurveillance voor E. coli: periode Resultaten resistentiesurveillance voor E. coli: periode 2011-2015 Bénédicte Callens Adviesraad AMCRA 30 juni 2016 Resistentiesurveillance Escherichia coli bij dieren in België 2 Staalname o Indicatorbacterie

Nadere informatie

Surveillance van multiresistente kiemen in Belgische ziekenhuizen:

Surveillance van multiresistente kiemen in Belgische ziekenhuizen: Surveillance van multiresistente kiemen in Belgische ziekenhuizen: Enterobacter aerogenes en cloacae, Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae, Acinetobacter baumannii en Pseudomonas aeruginosa eerste semester

Nadere informatie

Bijlagen. Bijlage 1 Overzicht antimicrobiële middelen 125. Bijlage 2 Lijst afkortingen 129. Bijlage 3 131

Bijlagen. Bijlage 1 Overzicht antimicrobiële middelen 125. Bijlage 2 Lijst afkortingen 129. Bijlage 3 131 123 Bijlagen Bijlage 1 Overzicht antimicrobiële middelen 125 Bijlage 2 Lijst afkortingen 129 Bijlage 3 131 125 Bijlage 1 Overzicht antimicrobiële middelen L. Abraham-Inpijn, Antibiotica en infecties, DOI

Nadere informatie

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen. ESBL s. (extended spectrum β-lactamases) Raadgevend Comité 19/6/2013

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen. ESBL s. (extended spectrum β-lactamases) Raadgevend Comité 19/6/2013 Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen ESBL s (extended spectrum β-lactamases) Raadgevend Comité 19/6/2013 Aanleiding Resultaten NL studie ESBL producerende E. Coli in rundvlees/kalfsvlees

Nadere informatie

Surveillance van multiresistente kiemen in Belgische ziekenhuizen:

Surveillance van multiresistente kiemen in Belgische ziekenhuizen: Surveillance van multiresistente kiemen in Belgische ziekenhuizen: Enterobacter aerogenes en cloacae, Escherichia coli, Klebsiella pneumoniae, Acinetobacter baumannii en Pseudomonas aeruginosa Eerste semester

Nadere informatie

Antibiotica in de huisartsenpraktijk anno 2012 deel 2: RICHTLIJNEN. Heidi Castryck 20/09/2012

Antibiotica in de huisartsenpraktijk anno 2012 deel 2: RICHTLIJNEN. Heidi Castryck 20/09/2012 Antibiotica in de huisartsenpraktijk anno 2012 deel 2: RICHTLIJNEN Heidi Castryck 20/09/2012 Bronnen 1. Sanford guide to antimicrobial therapy 2010-2011 2. BAPCOC 2008, Belgische gids voor anti-infectieuze

Nadere informatie

MICRO/SERO/PARA ENQUETE 2015

MICRO/SERO/PARA ENQUETE 2015 EXPERTISE, DIENSTVERLENING EN KLANTENRELATIES KWALITEIT VAN MEDISCHE LABORATORIA COMMISSIE VOOR KLINISCHE BIOLOGIE COMITE VAN EXPERTEN EXTERNE KWALITEITSEVALUATIE VOOR ANALYSEN KLINISCHE BIOLOGIE DEFINITIEF

Nadere informatie

Antibiotica; van werkingsmechanismen naar antibacteriële therapie

Antibiotica; van werkingsmechanismen naar antibacteriële therapie Antibiotica; van werkingsmechanismen naar antibacteriële therapie Deel I Marielle Melchior I en Jobke van Hout-van Dijk II Inleiding Het weloverwogen gebruik van antibiotica, het verminderen van het gebruik

Nadere informatie

Antimicrobiële resistentie bij commensale E. coli, Campylobacter spp. en Salmonella spp. geïsoleerd uit

Antimicrobiële resistentie bij commensale E. coli, Campylobacter spp. en Salmonella spp. geïsoleerd uit Antimicrobiële resistentie bij commensale E. coli, Campylobacter spp. en Salmonella spp. geïsoleerd uit karkassen,vlees van gevogelte, runds- en varkensvlees in 2015 Verslag 2015 Operationele directie

Nadere informatie

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET DIERGENEESMIDDEL THERIOS 750 mg smakelijke tabletten voor honden 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Elke tablet bevat: Werkzaam bestanddeel:

Nadere informatie

ANTIBIOTICABELEID 2015-2016. Antibioticabeleidsgroep Coördinatie: Dr. Ommeslag

ANTIBIOTICABELEID 2015-2016. Antibioticabeleidsgroep Coördinatie: Dr. Ommeslag ANTIBIOTICABELEID 2015-2016 7473 Antibioticabeleidsgroep Coördinatie: Dr. Ommeslag ANTIBIOTICABELEID inhoudstafel 04 Empirische toediening van antibiotica en antimycotica 04 Volwassenen 04 Abdominaal 04

Nadere informatie

Antibiotica. Prem Adhien apotheker/epidemioloog 29 januari Timm, Timm & Timm

Antibiotica. Prem Adhien apotheker/epidemioloog 29 januari Timm, Timm & Timm Antibiotica Prem Adhien apotheker/epidemioloog 29 januari 2018 Timm, Timm & Timm Docent Prem Adhien Apotheker Voorzitter SIG Diabetes NDF Hogeschool Utrecht: docent MPA Universiteit Utrecht: docent Farmaceutische

Nadere informatie

Rationeel empirisch voorschrijven van Antibiotica

Rationeel empirisch voorschrijven van Antibiotica Rationeel empirisch voorschrijven van Antibiotica & omgaan met antimicrobiële resistentie in de klinische praktijk dr. Mark G.J. de Boer m.g.j.de_boer@lumc.nl Outline Bugs & drugs: overzicht en perspectief

Nadere informatie

GLOBAAL RAPPORT EXTERNE KWALITEITSEVALUATIE VOOR ANALYSEN KLINISCHE BIOLOGIE MICROBIOLOGIE/SEROLOGIE/PARASITOLOGIE

GLOBAAL RAPPORT EXTERNE KWALITEITSEVALUATIE VOOR ANALYSEN KLINISCHE BIOLOGIE MICROBIOLOGIE/SEROLOGIE/PARASITOLOGIE ISSN 07788363 WIV J. Wytsmanstraat, 4 B050 BRUSSEL FEDERALE OVERHEIDSDIENST, VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU COMMISSIE VOOR KLINISCHE BIOLOGIE DIENST LABORATORIA VOOR KLINISCHE

Nadere informatie

Carbapenemase Producerende Enterobacteriaceae. Kristien Van Vaerenbergh GAB 26 maart 2013

Carbapenemase Producerende Enterobacteriaceae. Kristien Van Vaerenbergh GAB 26 maart 2013 Carbapenemase Producerende Enterobacteriaceae Kristien Van Vaerenbergh GAB 26 maart 2013 Overzicht 1. Inleiding 2. Epidemiologie CPE 3. Epidemiologie CPE België 4. ZHH aspecten 5. Labo detectie Multidrug-resistentie

Nadere informatie

Het juiste antibioticum bij meningo-encephalitis. Dr. Danielle Van der beek

Het juiste antibioticum bij meningo-encephalitis. Dr. Danielle Van der beek Het juiste antibioticum bij meningo-encephalitis Dr. Danielle Van der beek Huisartsensymposium 12 maart 2016 Bacteriële meningitis Empirische therapie Volwassenen > 18 jaar en < 50 jaar Volwassenen > 50

Nadere informatie

GLOBAAL RAPPORT EXTERNE KWALITEITSEVALUATIE VOOR ANALYSEN KLINISCHE BIOLOGIE MICROBIOLOGIE/SEROLOGIE/PARASITOLOGIE

GLOBAAL RAPPORT EXTERNE KWALITEITSEVALUATIE VOOR ANALYSEN KLINISCHE BIOLOGIE MICROBIOLOGIE/SEROLOGIE/PARASITOLOGIE ISSN 0778-8363 WIV J. Wytsmanstraat, 14 B-1050 BRUSSEL FEDERALE OVERHEIDSDIENST, VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU COMMISSIE VOOR KLINISCHE BIOLOGIE DIENST LABORATORIA VOOR

Nadere informatie

JAARRAPPORT 2009 EXTERNE KWALITEITSEVALUATIE VOOR ANALYSEN KLINISCHE BIOLOGIE MICROBIOLOGIE/SEROLOGIE/PARASITOLOGIE

JAARRAPPORT 2009 EXTERNE KWALITEITSEVALUATIE VOOR ANALYSEN KLINISCHE BIOLOGIE MICROBIOLOGIE/SEROLOGIE/PARASITOLOGIE ISSN 0778-8363 WIV J. Wytsmanstraat, 14 B-1050 BRUSSEL FEDERALE OVERHEIDSDIENST, VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU COMMISSIE VOOR KLINISCHE BIOLOGIE DIENST LABORATORIA VOOR

Nadere informatie

Emprisch antibioticabeleid kindergeneeskunde Medisch Centrum Alkmaar per leeftijd

Emprisch antibioticabeleid kindergeneeskunde Medisch Centrum Alkmaar per leeftijd Emprisch antibioticabeleid kindergeneeskunde Medisch Centrum Alkmaar per leeftijd Auteurs: Duijvestijn, Brinkhorst, Maingay Okt. 2014 1. kinderen van 0-1 maand (0-28 dagen) 2. kinderen van 1 tot 3 maanden

Nadere informatie

Urineweginfecties (UWI s): Antibiotica en resistentie bij microorganismen

Urineweginfecties (UWI s): Antibiotica en resistentie bij microorganismen Urineweginfecties (UWI s): Antibiotica en resistentie bij microorganismen in verpleeghuizen - SNIV 2012 -, De Reehorst, Driebergen Dr. Ine Frénay, arts-microbioloog RLM Dordrecht- Gorinchem 1 Indeling

Nadere informatie

WKB WV 28 MEI 2019 SJK IZEGEM

WKB WV 28 MEI 2019 SJK IZEGEM WKB WV 28 MEI 2019 SJK IZEGEM WKB ZWV JAARLIJKSE ALGEMENE VERGADERING BEROEPSNIEUWS WETENSCHAPPELIJK GEDEELTE ANTIBIOTISCHE BEHANDELING VAN INFECTIES MET ESBL, AMP-C EN CPE KIEMEN ZAVICEFTA PH. DECLERCQ

Nadere informatie