PREEK: SONDAG 29 Maart 2015 ONTNUGTERING Ds. Attie Steyn

Transcriptie

1 PREEK: SONDAG 29 Maart 2015 ONTNUGTERING Ds. Attie Steyn Ontnugtering! Jeremia 15:10, 15-18; 20:7-13 (Die Boodskap-vertaling word gebruik, tensy anders aangedui) 1. Die krisis wat profeet-wees bring As 'n mens Jeremia lees en die profeet se eie verhaal probeer volg, besef jy: dat om 'n profeet te wees vir hom twee kante gehad het. 1.1 Aan die een kant was dit 'n voorreg om deur God geroep te wees. In hoofstuk 15:16 vertel Jeremia van die vreugde daarvan: "Here, toe U gepraat het, het ek mooi geluister en elke woord ingeneem. Wat ek gehoor het, het my bly gemaak. Here, U is sterker as alles en almal. (Daarom,) Dit maak my opgewonde om te weet dat ek aan U behoort." (15:16) [Die 1983-vertaling: "Ek het u woorde verslind toe hulle gekom het, hulle was vir my 'n vreugde; ek was bly daaroor dat u Naam oor my uitgeroep is..."] Onthou jy 'n tyd, dalk verskillende tye in jou lewe, toe jou opgewondenheid oor God geen perke geken het nie. 'n Tyd toe jy intens bewus was van die vooreg om kind van God te wees en nie daaroor kon stilbly nie. Toe jy net meer en meer wou weet en nie genoeg kon kry van die Here se Woord nie. Jeremia was nog jonk toe die Here hom geroep het om 'n profeet te wees. Omdat hy so jonk was, het hy dadelik gesê: "Nee, ek is nog te jonk!" Die Here het hom geantwoord deur hom van sy volgehoue teenwoordigheid te verseker: "Ek belowe jou, Ek sal by jou wees en jou beskerm." (1:8) En v19 "Hulle sal jou defnitief probeer onderkry, maar hulle sal dit nie regkry nie. Ek is aan jou kant en Ek sal jou beskerm. Ek, die Here, belowe jou dit!" Onthou jy daardie die tyd, dalk toe jy nog jonk was, toe jy so seker was van die Here se teenwoordigheid en beskerming, dat jy saam met Dawid kon sê: "met U loop 'n bende storm, met my God spring ek oor 'n muur" (2 Sam 22:30, 1953-vertaling). Want... die Here is by my, Hy sal my beskerm! 1.2 Jeremia se verhaal vertel ons egter ook van 'n ander kant. Om 'n profeet te wees, het ook vir hom pyn gebring! Worsteling. Twyfel. Ontnugtering! Ek het gesê: "Dit gaan sleg met my! Hoekom het Ma my ooit in die wêreld gebring? Ek is altyd aan die stry en baklei met almal in die land. Al het ek niks uitgeleen nie en al het ek niks by iemand anders geleen nie, wens almal my slegte dinge toe." (15:10) (15:15) Toe bid ek: "Here, U weet alles. Dink tog aan my en help my. Straf die mense wat my vervolg. Moenie toelaat dat hulle my doodmaak nie! Onthou asseblief dat ek verneder word omdat ek vir U werk.

2 Jeremia se lewe was nie maklik nie. As gevolg van sy roeping leef Jeremia 'n geïsoleerde lewe; sonder huwelik; sonder gesin. Sy boodskap was geen goeie nuus nie. Hy preek oordeel en onheil - elke keer wat hy sy mond oopmaak. Geen wonder dat niemand na sy boodskap wil luister nie. En niemand steur hulle aan hom nie, hulle spot hom eerder! Hy kry 'n bynaam: "Magor-missabib" - "Angs-van-alle-kante" (1983-vertaling); die Boodskap-vertaling vertaal hierdie spotnaam as "ou Grootgevaar" - omdat hy so heeltyd oordeel loop en verkondig. Selfs sy vriende bespot hom en keer hul rug op hom. Ontnugtering... dit is die ander kant van profeet-wees waarmee Jeremia worstel. Hy wroeg: (20:8) "As ek my mond moet oopmaak om te praat, moet ek uitroep 'geweld!' en 'vernietiging!' Die boodskap wat U vir my gegee het, het my elke oomblik van die dag 'n bespotting by die mense gemaak." Die werklikheid is soveel anders as dit wat hy verwag het... voorsien het. Ken jy dit? Die ontnugtering van: hierdie saak het nie verloop soos wat ek verwag het nie. Dit gaan nie soos wat ek gedink het die Here vir my gesê het dit sal gaan nie. My lewe saam met die Here loop nie die pad wat ek gedink het Hy my beloof het nie. 2. Die Here bring nie sy kant nie. Jeremia se ontnugtering is nie net oor sy omstandighede nie. Hy voel ook dat die Here nie sy kant bring nie. Jeremia redeneer dat die Here hom in hierdie profeetstorie ingedwing het. "Here, U het my omgepraat om u boodskapper te wees. Maar om die waarheid te sê, ek het my laat ompraat. U is baie sterker as wat ek is. U het my onkant gevang. Ek kon nie weerstand bied nie." (20:7) Jeremia ontken nie dat hy hom laat ompraat het nie, maar hy sê ook dat dit nie 'n gelykop saak was nie. Die Here was te sterk vir hom en het hom eintlik geen ander keuse gelaat nie. Sy punt is: God het hom in hierdie ding laat beland, maar nou bring Hy nie sy kant nie. Hy kla: "Waarom hou my swaarkry nie op nie. Waarom word my wonde nie gesond nie? Soms voel dit vir my of ek nie seker kan wees dat U my sal help nie. Dit is soos 'n stroompie waarvan jy nie altyd seker is dat daar water in sal wees nie." (15:18) Dit is harde woorde om vir die Here te sê: "U is soos 'n stroompie waarvan jy nie altyd seker is of daar water in sal wees nie." "Here, U is onbetroubaar." Alles is anders (moeiliker) as wat Jeremia gedink het dit sal wees... en waar is die Here nou? Hy is nie seker of hy nog die Here kan vertrou nie! Ek wil weer die vraag vra: Was jy ook al daar? Daar waar omstandighede jou laat vra het: Here waar is U nou? Waar jy selfs aan God begin twyfel het? Waar jy begin wonder het... het ek my nie met God misgis nie? Dalk begin wonder het: kan ek dit nie maar net sowel los nie? Ontnugterd. Die Here bring nie sy kant nie.

3 Jeremia was daar. Daar waar hy vir homself begin vra het: Hoekom nie net die hele besigheid los nie? Maar hy kon nie! Hoor sy worsteling... "Ek het al by myself gedink ek sal niks van die Here sê of namens Hom praat nie. Maar ek kan nie ophou nie. Die boodskap van die Here brand in my binneste soos 'n vuur. Dit is soos 'n vuur wat in my liggaam ingehok is. Ek probeer so hard as wat ek kan om dit binne te hou, maar ek kan nie." (20:9) Baie/meeste/almal van ons kan getuig hoe geloof ons deur die een of ander krisis gedra het. Baie van ons kan ook vertel van kere wat ons met geloof en al in 'n krisis beland het. Geloof bring vreugde en seën, natuurlik! Maar soms bring dit ook worsteling, wroeging, ontnugtering! Vrae waaroor ongelowiges dalk nie twee maal sal dink nie, skep vir gelowiges soms 'n krisis. Die gevolg is 'n dubbele krisis: die krisis van die omstandighede én die krisis dat God nie uitkoms gee nie. Soos Jeremia, voel ons dan ook: Dit is moeilik om vol te hou met my geloof, maar ophou kan ek ook nie! As ek van geloof probeer afstand doen, is daar géén rus nie. Dit is ook wat Jeremia ervaar het: met God is die lewe moeilik en pynlik, maar sonder God is dit eintlik onleefbaar! 3. Van ontnugtering na redelike hoop Wat dan? Kom ons probeer vir Jeremia raad gee. Watter raad het jy vir hom? Of, kom ons sê Jeremia was 'n vriend van jou, wat sou jy vir hom gesê het? Hoe reageer jy op enige vriend wat ontnugterd met die lewe (en selfs met God) voor jou staan? Of, wat maak jy met jou eie ontnugtering? Kom ons dink 'n bietjie saam daaroor. Ek het 'n vermoede dat jou antwoord aan Jeremia (of aan 'n vriend, of jouself) met die toekoms en met hoop te make gaan hê. Ons wil hoop dat iets gaan verander; hoop dat dinge beter gaan word. Totdat die verandering kom, is dit hoop wat mens deur 'n krisis dra... maar juis dit wat ons hoop, is dikwels ook die rede vir ons ontnugtering. As jy op hierdie oomblik ontnugter is, ontnugterd voel, was daar iets waarop jy gehoop het en wat toe nie so uitgewerk het nie. En toe: ontnugtering. En nou, om uit jou toestand van ontnugtering te kom, het jy hoop nodig. Dit beteken dat ons mooi moet dink en versigtig besluit waarop ons hoop. Kom ons kyk of hierdie skets ons kan help: Wat ek weet Wat ek nog nie weet nie (Waarop ek hoop) Ek voel in beheer H Ek is nie in beheer

4 nie O O Ons is ongemaklik om hier te wees: waar ons weet dat ons nie in beheer is nie; waar ons ontnugterd voel. Gevolglik wil ons so gou as moontlik wegkom hiervan. Waarheen gaan ons? Dikwels na H! H is dit waarop ons hoop. As H gebeur, sal ek weer in beheer wees. Maar in H skuil ook die gevaar van 'n volgende ontnugtering... Kom ek maak 'n term uit die sielkunde deel van ons geprek: redelike hoop. (Ek sal nou-nou verduidelik waarom ek dink dat Jeremia ook sy anker in redelike hoop gevind het.) Wat ek weet Wat ek nog nie weet nie (Waarop ek hoop) Ek voel in beheer H RH Ek is nie in beheer nie O Redelike hoop is gegrond op wat ons wel kan weet; dit wat 'n ankerpunt / 'n vastrapplek kan wees sodat ek weer in beheer kan voel - al is dit ook net-net. En van waar ek dalk al meer en meer beheer kan kry; en dalk na die volgende blokkie kan beweeg waar ek by die ideaal is waarop ek gehoop het. Hier is 'n voorbeeld. Iemand sê: "Ek het soveel skuld; as ek net die Lotto kan wen!" Dit is om van O na H te wil gaan. Maar sy hoop is so vaag dat dit eintlik net wensdenkery is. Jy kan tog nie jou hoop vestig op iets waarvoor jy wens nie! Want, die kans dat jy weer by ontnugtering gaan eindig, is bykans 100%. As jy by O is, is die uitdaging om sorgvuldig te soek na dit waarop jy redelikerwys kan hoop. Redelike hoop is om te sê: met my huidige inkomste en soos my uitgawes tans staan, kan elke maand soveel aan skuld betaal. As ek daarmee volhou, kan al my skuld oor 5 jaar gedelg wees. As ek intussen een of meer salarisverhogings kry, kan ek dit vinniger afbetaal. As ek onnodige uitgawes besnoei, kan dit nog vinniger gaan. Tree vir tree, trappie vir trappie, beweeg ek nader aan daardie blok waar ons graag wil wees... en kom ons soms daar waar dit wat dit wat net 'n vae hoop was 'n werklikheid word. Gebeur dit nie, het ek steeds beheer - dalk nie volkome beheer nie, maar genoeg beheer om nie weer by ontnugtering te gaan draai nie.

5 4. Die volgehoue teenwoordigheid van die Here So, wat sê ons vir Jeremia? Nee, ons hoef vir hom niks te sê nie. Want dit wat ons nou net vir mekaar gesê het, is presies wat Jeremia gedoen het. Hy leer ons eintlik hoe om dit te doen! Hy maak redelike hoop sy ankerpunt! Onthou, toe Jeremia gesê het hy is te jonk om profeet te wees, was die Here se antwoord dat hy seker kan wees van die Here se volgehoue teenwoordigheid: "Ek belowe jou, Ek sal by jou wees en jou beskerm." (1:8) Dit is waaraan Jeremia vashou. In 20:10 kla hy nog: Ek het gehoor dat hulle agter my rug praat. Hulle sê: Daar loop 'Ou groot gevaar'. Dan sê hulle: 'Kla hom aan! Kom ons kla hom aan!' Selfs my naby vriende hou my dop. Hulle sit en wag vir my om 'n blaps te maak. Hulle sê: 'Wag maar, hy sal vir homself 'n strik stel en dan sal ons ons kans kry om ons op hom te wreek. En in die volgende vers vind hy weer sy ankerpunt: "Maar Here, U is by my soos 'n sterk soldaat wat my beskerm. Ek sal niks oorkom nie. My vervolgers staan nie 'n kans teen U nie." (20:11) Sy hoop is nie dat alles gaan verander nie; of dat God sy boodskap na 'n gerusstellende een sal verander nie; of dat almal hom ewe skielik gaan glo en gaan doen wat hy sê nie; of dat almal van hom gaan begin hou nie. Toe God hom in hoofstuk 1 tot profeet geroep het, het Hy vir Jeremia gesê: "Hulle sal jou defnitief probeer onderkry, maar hulle sal dit nie regkry nie. Ek is aan jou kant en Ek sal jou beskerm. Ek, die Here, belowe jou dit!" (1:19) En dit is waarop hy sy hoop vestig; 'n redelike hoop! Presies dit wat God hom beloof het - dit is presies daaraan wat hy vashou. Dit word weer sy ankerpunt! Ek is soms bekommerd dat gelowiges mekaar aanmoedig om al groter en groter te hoop. Mekaar aanmoedig om groter te hoop as wat die Here beloof. Dit is amper asof ek my geloofspiere wys met hoe groot ek hoop! Dit is nie wat Jeremia gedoen het nie. Hy vestig nie sy hoop daarop dat alles soos handomkeer na die ideale omstandighede gaan verander nie. Hy hou net daaraan vas dat die Here gesê het: "Ek belowe jou, Ek sal by jou wees en jou beskerm". 'n Ongelowige kan vra: Hoe kan julle op God hoop en sê dit is redelike hoop? Dit is wat gelowiges doen; kan doen; wil doen; moet doen! Om saam met Jeremia te weet dat dit die Here se belofte is: "Ek belowe jou, Ek sal by jou wees en jou beskerm". Hoe weet ons dit? Die Here het ons mos daarvan kom oortuig dat dit waar is, en dat ons daaraan kan vashou! Daarom wéét ons dit! Na wat gaan jy terug as jy jouself in ontnugtering vasloop? Wat is jou ankerpunt? Jy kan met vrymoedigheid soos Jeremia vashou aan die sekerheid van God se teenwoordigheid. Saam daarmee... Die ander ankerpunt waarna ons telkens kan teruggaan, is dit wat ons op Goeie Vrydag herdenk: Jesus, wat sy lewe gegee het sodat ons kan lewe. Jesus wat van God verlaat was, sodat ons nooit weer van God verlaat sal wees nie.

6 Jesus wat aan die kruis eers uitroep: "My God, my God, waarom het U my verlaat?", om kort daarna te sê: "Vader, in u hande gee Ek my gees oor." En: "Dit is volbring!" Ons is ge-anker!