EASIFLO chloor feeder / Calciumhypochloriet:

Transcriptie

1 EASIFLO chloor feeder / Calciumhypochloriet: Samenvatting Easiflow chloor feeder / Calciumhypochloriet: Calciumhypochloriet Ca(ClO) 2 is chloor in vaste/droge vorm Voor het Easiflo oplos-apparaat wordt calciumhypochloriet in tablet vorm gebruikt Bevat ca. 70% actief chloor Tabletten worden opgelost m.b.v. het Easiflo apparaat, hierna volgt opzuigen en doseren m.b.v. een venturi en een venturipomp Voordelen Easiflow chloor feeder / Calciumhypochloriet: + Droog lang houdbaar zonder terugval van concentratie; + hoger geconcentreerd (70%) en daardoor minder ruimte benodigd dan bij bleekloog (15%). + Geen opslag en transport van vloeibaar chloor product. + Eenvoudig systeem + Lage investeringskosten Nadelen Easiflow chloor feeder / Calciumhypochloriet: - Aan/uit doseersysteem met grove dosering van chloor: o Fluctuaties chloorgehalte o Niet geschikt voor baden < 200 m 3 o Lokaal hoge chloorconcentraties, daardoor onnodige vorming van irriterende desinfectieneven producten o Achterhaald aan/uit-doseersystemen. In moderne publieke zwembaden worden overwegend proportionele doseersystemen toegepast. - Bewerkelijk: ieder bassin/systeem een eigen Easiflo die frequent gevuld moet worden - Bij het frequente vullen v.d. calciumhypochloriet tabletten ontstaat steeds een lichte verstuiving (irriterend chloor-stof). Persoonlijke beschermingsmiddelen gebruiken. - Bevat ca. 30% calcium, dit verhoogd de hardheid van het zwemwater sterk, dit kan afzettingen van kalk en gips veroorzaken. Extra verversen van water kan noodzakelijk zijn. - Hoge verbruikskosten: ca. 4x duurder dan chloorbleekloog -1- Calciumhypochloriet info versie 1.5

2 Wat is Calciumhypochloriet? Calciumhypochloriet is chloor in vaste/droge vorm. Calciumhypochloriet is verkrijgbaar als tabletten en als granulaat. Voor de Easiflo worden tabletten gebruikt. Chemische samenstelling Calciumhypochloriet: Min. 70% Ca(ClO) 2 Calciumhypochloriet (massa %) Bevat ca. 70% actief chloor (standaard berekend als equivalent van chloorgas) Calciumhypochloriet bevat ca. 30% onzuiverheden volgens de leveranciers: o Min. 19% NaCl Natrium chloride Keukenzout o Max. 9% dat bestaat uit: CaCl 2 Calcium chloride Zout Ca(ClO 3 ) 2 Calcium chloraat Ontledingproduct van chloor Ca(OH) 2 Calcium hydroxide Sterk ph verhogende stof CaCO 3 Calcium carbonaat Kalk o Max 2% H 2 O Water Water o Max. 0,05% Fe IJzer IJzer De onzuiverheden zijn deels onoplosbaar (dit maakt de oplossing melkachtig troebel) en dat geeft bezinksel. Dit zal grotendeels in zandfilter terecht komen. Chloraat is een ontledingproduct van chloor en in hoge concentraties giftig. Zal mogelijk opgenomen worden in de nieuwe Nederlandse zwemwater wet. In Duitsland is men ook bezig deze parameter te begrenzen in de nieuwe DIN op mogelijk 30 mg/l voor chloriet en chloraat gezamenlijk. Calciumhypochloriet bevat ca. 30% calcium, dit verhoogd de hardheid van het zwemwater sterk Veiligheidsinformatie Calciumhypochloriet: Zie voor de volledige informatie het veiligheidsinformatieblad van de leverancier. Hierin staan o.a. de bekende risico s van chloorhoudende producten genoemd. Bij het vullen van de easyflow ontstaat door het scheppen en storten iedere keer wat stof van calciumhypochloriet (chloor stof is sterk irriterend). Regelmatige inademing daarvan dient voorkomen te worden. Aangezien het om een chloorhoudend product gaat staan in veiligheidsinformatieblad de volgende persoonlijke beschermingsmiddelen: Inhalatiebescherming : Ventilatie, Plaatselijke afzuiging, Ademhalingsbescherming ( Filtertype BP2). Handbescherming : Handschoenen (Neopreen, PVC,...). Oogbescherming : Chemische stofbril. Huidbescherming : Geschikte beschermingskledij. Verder is het van belang te weten dat calciumhypochloriet een zuurstof leverancier is. Met andere woorden het bevorderd de ontbranding van brandbare stoffen. Calciumhypochloriet moet daarom gescheiden blijven van (organische) brandbare stoffen. Bijvoorbeeld samen met papier, hout en olie kunnen heftige reacties optreden. Als calciumhypochloriet oplost in water ontstaat er warmte en kan de temperatuur te hoog worden. -2- Calciumhypochloriet info versie 1.5

3 Werking Easiflo chloor feeder: 1. Zie de gebruiksaanwijzing van de leverancier voor alle details. 2. In de oploskamer worden de calciumhypochloriet tabletten van onder af besproeid met zwemwater waardoor ze oplossen. De druppels met chloor vallen naar de bodem van de oploskamer. 3. Op de bodem van de oploskamer worden onoplosbare delen zwevend gehouden door zwemwater in te spuiten. 4. De oploskamer wordt leeg gezogen via vlottersysteem dat sluit als het nivo te laag wordt. 5. De oploskamer wordt leeg gezogen d.m.v. een venturi en een venturipomp 6. De venturipomp staat in bypass op de hoofdpers leiding naar het bad (b.v. na de TSA) 7. De chloordosering wordt geregeld door een magneetventiel dat het sproeien en spuiten in- of uitschakelt. 8. Na het sluiten van magneetventiel wordt de oploskamer leeg gezogen totdat het vlottersysteem het afzuigen stopt. Het magneetventiel dient bestuurd te worden door de chloor automaat. 9. De chloorstroom kan niet gesplitst worden, dus ieder bad heeft zijn eigen Easiflo, venturi en venturipomp. Nauwkeurigheid dosering Calciumhypochloriet met Easiflo chloor feeder en geschiktheid voor kleine systemen: Uit bovenstaande blijkt dat het bij de Easiflo gaat om een aan/uit geregelde chloordosering gaat. M.a.w. er wordt chloor gedoseerd of niet, deze dosering is slechts beperkt regelbaar. Een nauwkeurige proportionele dosering van chloor is niet mogelijk. Volgens de installatie handleiding is de Easiflo III geschikt voor baden van m 3. Dat is gezien bovenstaande begrijpelijk, het gaat om een grof doseermechanisme, bij kleine baden zullen er grote schommelingen in het chloorgehalte ontstaan (overshoot). Dit effect wordt nog versterkt doordat na het sluiten van het magneetventiel de oploskamer nog leeggezogen wordt totdat het vlottersysteem het afzuigen stopt. De easiflow is dus b.v. niet geschikt voor een nadosering op een ureum reductor of een Hot Whirl Pool. Desinfectieneven producten (DNP): Een citaat: De laatste jaren komen er bij het personeel en bezoekers van zwembaden regelmatig klachten voor in de vorm van huid- en slijmvliesirritaties. Deze klachten ontstaan door een te hoog gehalte aan desinfectiebijproducten (DBP) in de water- en luchtfase. Het vrij beschikbaar chloor gaat een oxidatiereactie aan met (an)organische stoffen in het water die afgegeven worden door bezoekers, speelattributen of intrede doen via het suppletiewater. Een verhoogde concentratie DBP ontstaat door een onvolledige oxidatie- of substitutiereactie als gevolg van een te hoge badbelasting, een lokaal hoog vrij beschikbaar chloor gehalte of een slecht werkende zuivering. Deze DBP kunnen voornamelijk worden onderverdeeld in gebonden beschikbaar chloor (GBC) en adsorbeerbare organische halogenen (AOX). (Bron blz. 2 Oriënterend onderzoek naar desinfectietechnieken voor zwembadwater. Kiwa Water Research KWR mei 2007). -3- Calciumhypochloriet info versie 1.5

4 Klachten en WHVBZ: Een citaat: Navraag bij een groot aantal adviesbureaus/laboratoria leert dat het voldoen aan de waterkwaliteitparameters niet altijd een garantie is voor het hebben van onberispelijk zwemwater. Het laatste decennium wordt door bezoekers en personeel vaak (vaker) de klacht geuit hinder van het zwemwater en/of de zwembadlucht te ondervinden. Deze klachten uiten zich vooral in huid en slijmvlies irritaties en vermoeidheid. Bij controle blijkt echter veelal dat de normen (KMnO 4, ureum en gebonden beschikbaar chloor) niet zijn overschreden. (Bron blz. 23 Oriënterend onderzoek naar desinfectietechnieken voor zwembadwater. Kiwa Water Research KWR mei 2007). De methode van chloring heeft invloed op het ontstaan van DNP: De 2 bovenstaande citaten laten duidelijk zien dat slechts het voldoen aan de WHVBZ geen garantie is voor goed zwemwater. Dat komt o.a. omdat hiervoor belangrijk parameters zoals AOX, THM s en di- en trichlooramine niet in de WHVBZ opgenomen zijn (het is overigens waarschijnlijk dat in de nieuwe zwemwaterwet de eisen hoger worden). Het is dus van wezenlijk belang de gehalten aan DNP s te beperken. Zoals in de citaten reeds genoemd kan het gehalte aan DNP s beïnvloed worden. Deze beïnvloeding kan voorgesteld worden met de formule: A x B = C A: Concentratie chloor: Kies een laag setpoint chloor (bijv. 0,65 mg/l) o Dit vereist een nauwkeurig regeling van het chloor gehalte o Dit vereist een nauwkeurig dosering van chloor Geen tijdelijke en/of lokale chloorpiekconcentraties B: Concentratie vuil: Douchen Goede filtratie/waterbehandeling/voorbehandeling Beperken precursors C: Hoeveelheid DNP Figuur 1: Grafische weergave verloop chloorhalte in de persbuis naar het bassin. In de grafiek is de blokvormige chloor dosering te zien van de Easiflo. Dit veroorzaakt schommelingen van het chloorgehalte in het bad en de onnodige vorming van irriterende desinfectieneven producten. Bij een werkelijk continu chloordosering blijven de chloorconcentraties lokaal en tijdelijk veel lager waardoor er significant minder irriterende desinfectieneven producten ontstaan. -4- Calciumhypochloriet info versie 1.5

5 Berekening toename calcium gehalte zwemwater door Calciumhypochloriet: Chloorverbruik per zwemmer gemiddeld: 11 gram (bron SFN) Calciumhypochloriet bevat ca. 70% actief chloor. Dus voor 1 zwemmer is nodig 15,7 gram calciumhypochloriet Calciumhypochloriet bevat ca. 30% calcium, dus voor 1 zwemmer wordt ca. 4,7 gram calcium toegevoegd Voor 1 zwemmer wordt ca. 30 liter water ververst. Dus de theoretische toename van calcium is 4.700/30 = 157 mg/l De toename zal nog wat hoger zijn omdat zwemwater ook nog verdampt, dat geeft een indikkingseffect Dat is een forse toename, in Noord-Holland bevat het drinkwater b.v. van zichzelf al b.v. 44 mg/l calcium (hardheid 9 dh) en in Limburg b.v. 72 mg/l (hardheid 14 dh). Het calcium gehalte kan dus b.v. met een factor 4 of meer toenemen. Het hardheid van het zwemwater neemt dus sterk toe. Alle andere vormen van chloor werken direct of indirect op basis van NaCl (keukenzout) en kennen het calcium probleem daardoor niet. Natrium is in zwemwater geen probleem. Ontstaan van kalk afzettingen: Zwemwater bevat alle elementen die nodig zijn voor de vorming van kalk (CaCO 3 = Calcium carbonaat) Het zogenaamde kalk-koolzuur evenwicht bepaald of het water kalkafzettend is of niet. Dit kan berekend worden met de Langelier index. Langelier index, het water wordt meer kalk afzettend bij: o Toenemende ph o Toenemende temperatuur o Toenemend waterstofcarbonaat gehalte o Toenemend calcium gehalte o Toenemend gehalte opgeloste stoffen (= toenemend geleidingsvermogen) In de Langelier index is het calciumgehalte een belangrijke factor en die wordt door het gebruik van calciumhypochloriet fors verhoogd. Kalkafzetting zal door de verhoogde temperatuur b.v. het eerst optreden in de warmtewisselaar voor de badwaterverwarming. Als het water kalkafzettend is geworden moet extra water worden ververst om het calciumgehalte te laten dalen. Volgens Easiflow moet de hardheid van zwemwater tussen graden F (=8,4-16,8 dh) blijven. Ontstaan van gips afzettingen: Zwemwater bevat ook alle elementen die nodig zijn voor de vorming van gips (CaSO 4 = Calcium sulfaat). Het sulfaat is afkomstig van het zwavelzuur dat wordt gebruikt voor de ph correctie. Het mechanisme hierachter is min of meer gelijk aan de vorming van kalk, zoals bovenstaand beschreven Gips zou b.v. het zandbed van het filter kunnen laten verstenen. De onoplosbare delen van calciumhypochloriet komen uiteindelijk grotendeels in het zandfilter terecht -5- Calciumhypochloriet info versie 1.5

6 Verbruik [kg] Calciumhypochloriet op jaar basis: Voorbeeld: Zwembad met zwemmers per jaar Chloorverbruik per zwemmer gemiddeld: 11 gram (bron SFN) Calciumhypochloriet bevat ca. 70% actief chloor. Dus voor 1 zwemmer nodig 15,7 gram calciumhypochloriet Dus per jaar nodig kg calciumhypochloriet, dat is 6,5 kg/dag voor dit voorbeeld. Calciumhypochloriet wordt vaak geleverd in emmers van 10 kg, dus 236 emmers per jaar Vergelijk kosten [ ] Calciumhypochloriet en Natriumhypochloriet (chloorbleekloog) : Calciumhypochloriet: o Per zwemmer is 15,7 gram calciumhypochloriet nodig (zie bovenstaand) o Bij inkoop van 48 emmers á 10 kg = 480 kg bedraagt de prijs b.v. 3,90 / kg Bij lagere hoeveelheden is de prijs aanzienlijk hoger. o Voor het bovenstaande voorbeeld bedragen de kosten per jaar o Dus per zwemmer 0,061 Natriumhypochloriet: o Chloorverbruik per zwemmer: 11 gram (bron SFN) o Chloorbleekloog (Natriumhypochloriet ) bevat 150 gram chloor per liter o Dus per zwemmer is 74 cc bleekloog nodig o Bleekloog heeft een s.g. van 1,2 kg/l, dus per zwemmer is 62 gram bleekloog nodig o Zwembaden kopen bleekloog in voor b.v. 0,25/kg o Voor het bovenstaande voorbeeld bedragen de kosten per jaar o Dus per zwemmer b.v. 0,0155 Conclusie: Calciumhypochloriet heeft b.v. een factor 4 hogere verbruikskosten dan natriumhypochloriet Praktische aspecten Easiflo chloor feeder / Calciumhypochloriet: De chloorstroom kan niet gesplitst worden, dus ieder bad/systeem heeft zijn eigen Easiflo doseerapparaat, venturi en venturipomp. Ieder Easiflo doseerapparaat moet gevuld worden met calciumhypochloriet. De Easiflo III is geschikt voor baden van m 3 en heeft een vulcapaciteit van 28 kg. o Voorbeeld: Voor een zwembad met zwemmers per jaar is ongeveer 6,5 kg/dag nodig. o In de voorbeeld situatie moet minimaal 1x per 4,3 dagen bijgevuld worden Aangezien de meeste zwembaden meerdere bassins hebben dient op verschillende plaatsen betrekkelijk frequent bijgevuld worden. Het is van belang aandacht te schenken aan de interne transport route van het calciumhypochloriet Aangezien bij het frequente bijvullen steeds een lichte verstuiving optreed dienen ademhalingsorganen, ogen en slijmvliezen beschermd te worden met persoonlijke beschermingsmiddelen, zie de veiligheidsinformatie van Calciumhypochloriet zodat irritatie etc. voorkomen wordt. -6- Calciumhypochloriet info versie 1.5