Workshop E :Elk nadeel heeft zijn voordeel, alias: Consument: lachende derde of boer met kiespijn?
|
|
- Theophiel Verbeke
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Nano4all Workshop E :Elk nadeel heeft zijn voordeel, alias: Consument: lachende derde of boer met kiespijn? De workshop wordt geopend door Flemming Cassee van het RIVM. De bijeenkomst is de enige Nederlandstalige workshop en is opgebouwd uit vier kleine presentaties die elk een perspectief zullen geven. Het perspectief van de overheid wordt besproken door Maaike van Zijverden van het RIVM waarna het perspectief van de wetenschap werd besproken door Susan Dekkers. Vervolgens besprak Maureen Butter het perspectief van de burger (milieu NGO) waarna Germ Visser enkele concrete producten van DSM besprak vanuit het perspectief van het bedrijfsleven. De presentaties werden voorafgegaan door vier stellingen. Maaike van Zijverden van het RIVM verteld over KIR-Nano. Dit is een van de initiatieven van de overheid om aandacht te besteden aan nanotechnologie. Ze vormen de schakel tussen wetenschap en beleid. Wel benadrukt ze dat KIR-Nano wel adviseert, maar zich niet bezig houdt met het beleid. Nanotechnologie levert deeltjes op met uitzonderlijke effecten die zowel positief als negatief kunnen zijn. Er bestaan veel toepassingen op basis van onofficiële lijsten. Een officiële lijst ontbreekt. Er is nog weinig bekend over blootstelling en effecten. Er bestaan kennislacunes. Nanotoxicologie is niet echt nieuw aangezien deeltjestoxicologie al lang bestaat, maar nanotoxicologie komt steeds meer in de media. Er zijn witte plekken in de kennis over nanodeeltjes. Zo ontbreekt een definitie, maar is er ook onduidelijkheid over meetmethoden en de dosismetrie (het traditionele mg/kg is onvoldoende nu blijkt dat onder andere vorm en deeltjesgrootte ook effect hebben). Ook toxicokinetiek (hoe een deeltje zich gedraagt in het milieu of in het lichaam) is onduidelijk. Een risico is blootstelling maal toxiciteit. Zelfs als de toxiciteit van een stof bekend is ontbreekt kennis over de blootstelling. Als een risicobeoordeling heeft plaatsgevonden is het niet duidelijk of er per deeltje een dossier moet komen. Hoe zit het met andere deeltjesgrootte of andere vorm? Verder is ook de implementatie van wetgeving onzeker. Nanodeeltjes vallen sinds dit jaar onder REACH. Dit is pas het begin, want hoe doet men dat? KIR-Nano is een uitwerking van de kabinetsvisie uit 2006 en is opgezet vanuit overleg in een interdepartementele werkgroep van onder meer VROM, VWS en SZW. Men beschikt over 3-4 fte s verspreid over 10 deskundigen vanuit o.a. RIVM en TNO. De taak van KIR-Nano is afgebakend om met opzet geproduceerde vrije onoplosbare en onafbreekbare nanodeeltjes en hun mogelijke toxische effecten. Er wordt dus niet gekeken naar ethische aspecten zoals privacy. Ook kijkt men enkel naar de 1 e generatie nanodeeltjes dus nanomaterialen, maar niet naar bijvoorbeeld 3 e generatie zoals synthetische biologie. Verder doet men geen eigen onderzoek of publiekscommunicatie. Wel inventariseert en filtert men het bestaande onderzoek. Men adviseert enkel de eigen overheid en/of professionals. Deze laatste categorie komt echter vaak met vragen die men niet kan beantwoorden. De taken van KIR-Nano zijn signaleren (hiervoor neemt men zitting in verschillende netwerken), participeren (hiervoor neemt men deel aan verschillende werkgroepen, waaronder ISO, OECD, CA- REACH en SCENIHR), adviseren (van departementen of Kamervragen en dergelijke op structurele of ad hoc basis) en informeren (van onder meer professionals via rapporten en de website). Ook als de media aanklopt zal men informatie verstrekken. KIR-Nano is echter beperkt in budget en menskracht en kan niet alle vragen aan. Ook dit wordt aan opdrachtgever gemeld. Paul Borm vraagt zich af wat een ondernemer aan KIR-Nano heeft. Op dit moment is dit namelijk weinig. De overheid kan met genuanceerde antwoorden verder, maar een ondernemer niet. Wellicht dat de antwoorden nog verbeteren. Het feit dat er vragen komen vanuit o.a. MKB zal werden worden doorgegeven in het kader van de signaleringsfunctie. Paul Borm erkent de spagaat van KIR-Nano. Enerzijds neemt men deel aan de OECD waar beleid wordt gevormd, heeft men een adviserende rol bij de overheid waarop beleid wordt gebaseerd en daarnaast kloppen bedrijven ook aan. Flemming Cassee van het
2 RIVM benadrukt dat KIR-Nano niet het Nederlandse beleid zal maken of verdedigen daar is VROM voor. KIR-Nano zal enkel adviseren. Maureen Butter vraagt om inzage in de vragen, eventueel geanonimiseerd, met de eventuele antwoorden. Hier is vanuit de NGOs interesse in. KIR-Nano zou andere partijen de mogelijkheid kunnen geven om eventuele antwoorden in te vullen. Germ Visser van DSM geeft aan dat ook bedrijven hierin interesse hebben. Vanuit het MKB komt de opmerking dat men thans via Nanohouse ook vragen over nanotechnologie kan laten beantwoorden. Soms kan een vraag niet worden beantwoord maar dan kan men doorverwijzen. Ook deze doorverwijzing zou in het vraag en antwoord overzicht kunnen worden vermeld. KIR-Nano is zoals gezegd beperkt. Hierdoor vervallen vragen van het MKB. Wel worden ze doorgegeven aan VROM en wellicht dat het mandaat zal worden uitgebreid om het MKB tegemoet te komen. Susan Dekkers van het RIVM bekijkt nanotechnologie vanuit het wetenschappelijke perspectief. Een leeuw is dan wel zeer gevaarlijk zolang de blootstelling laag is dankzij een voorziening zoals tralies dan is het risico klein. Toxicologie kijkt naar verschillende aspecten bij een risicobeoordeling. Nanodeeltjes hebben invloed op een aantal aspecten. Nanodeeltjes kunnen andere effecten hebben. De toxicologische wetmatigheden gaan niet altijd meer op. De dosis kan naast massa, ook in aantal deeltjes, grootte (verdeling), oppervlak en vorm worden opgevat. Hier is nog geen wetenschappelijk consensus over. Wat te gebruiken zolang niet bekend is wat de meest geschikte maar is? Gebruik daarom het deeltje in de vorm en grootte zoals deze ook in het producttoepassing zit. De toxiciteit is afhankelijk van chemische en fysische eigenschappen. Mogelijke effecten zijn in hart, bloedvaten en hersenen, maar ook het immuunsysteem, lever, en carcinogeniteit. Het is nog onbekend of er een drempelgrootte bestaat waaronder de toxiciteit optreedt. Mogelijke mechanismen zijn ROS (inflammatory effects) en asbestachtige effecten. De blootstelling kan plaatsvinden op de werkplek, thuis en in het milieu. Hierbij is de vraag hoe dit is waar te nemen en of de huidige methoden toereikend zijn. In de toepassingsfase is gedrag van het deeltje verschillend. Zo kan een los deeltje agglomereren (verschillende losse deeltjes hangen samen, bij elkaar maar los) of aggregeren (verschillende losse deeltje vormen samen bij elkaar en zijn niet langer los). Dit heeft ook effect op de kinetiek. Zal een deeltje worden opgenomen, omgezet of uitgescheiden? Ook hierbij is de vraag of huidige testmethoden afdoende zijn. De opnamemogelijkheden zijn inghaleren, ingestie en dermale applicatie. De verdeling over de doelwitorganen zoals hart, lever, bloedvaten, hersenen, lever, ongeboren vrucht is niet altijd bekend. De omzetting van deeltjes is ook van belang. Zo zijn bijvoorbeeld liposomen afbreekbaar, maar goud niet. Uitscheiding vindt plaats bij sommige carbonnanotubes (CNT), maar soms is er accumulatie. Bij vrijwel elke stap in de toxicologische risicobeoordeling ontbreekt informatie. De huidopname is in de beoordeling van de industrie klein, maar wanneer weet je genoeg? De mogelijkheid om modeldeeltjes, modelstudies te gebruiken bestaat nog niet. Men zoekt nog naar nieuwe wetmatigheden. Door diversiteit in chemische samenstelling, vorm en grootte is generaliseren moeilijk. Bij niet oplosbare deeltjes zal de chemie een kleinere rol spelen. Onderzoek is van sommige deeltjes bekend en van andere niet. Zo kan je gegevens hebben van titaniumdioxide bij 40 nm, maar is dit ook nog bruikbaar bij andere grootte of vorm? Dit weet men (nog) niet. Maureen Butter gaat in op het burgerperspectief. Als milieu NGO is er namelijk ook een standpunt. Zo is men tegen nanodeeltjes in consumentenproducten die tot interne blootstelling kunnen leiden. Bij nieuwe technologie blijven risico s vaak onderbelicht. Men wil graag duidelijkheid.
3 Er zijn reeds vele rapporten en adviezen over nanodeeltjes in producten. De kernpunten in deze publicaties zijn dat er veel producten zijn, wettelijke beperkingen ontbreken, risico s aanwezig zijn en dat de regering geen mogelijkheid ziet om in te grijpen. Het lijkt wel alsof de overheid met de handen op de rug wil toekijken. Dat vindt men verontrustend. Men maakt zich zorgen om verschillende toepassingen. Op de eerste plaats over nanodeeltjes in voedsel, maar ook over deeltjes in verzorgingsproducten en in speelgoed. Vanuit milieuoogpunt is men ook bezorgd over de afvalstromen, toekomstige toepassingen en nanobiologie. De kennis over fijnstof kan een indicatie zijn wat de gevaren kunnen zijn. Deze kennis is vooral gericht op inhalatie, maar via ingestie kan ook van belang zijn. De darmpassage is niet verwaarloosbaar. Een advies van de VWA waarbij Maureen Butter aansluit is dat kennislacunes aangepakt moeten worden. Zo kan bij voedseladditieven die nu op nanoniveau worden aangeboden aangesloten worden bij de Novel Food richtlijn en nieuwe onderzoeken worden gedaan. Risico s van nanodeeltjes zijn er ook bij een orale blootstelling. Er zijn effecten op het darmstelsel waar te nemen. Zo is in onderzoek een effect aangetoond op de darm van vissen, welke niet erg afwijkt van de menselijke darm. Verder zijn ook encapsulaten die zorgen voor een (te) hoge biologische beschikbaarheid van stoffen zorgelijk. Verder is ook het risico van allergene werking een probleem. De positie van NGOs is gebaseerd op het voorzorgsprincipe. Dus als kennis ontbreekt dient te worden uitgegaan van een worstcase. Verder dient er etikettering plaats te vinden zodat wordt aangesloten bij weet wat je eet. Overbodige toepassingen dienen verboden te worden. Bij een normstelling dient rekening gehouden te worden met de achtergrondbelasting van fijnstof (dit leidt immers tot dezelfde cardiovasculaire schade). Men wil meer duidelijkheid in wetgeving en in definities. Hierbij kan worden aangesloten bij de PM10 discussie. Een reactie van de zaal gaat in op nuancering van de standpunten. Blootstelling is vaak onbekend en slecht te meten. Het is de zwakste schakel voor risicomaatregelen. Maureen Butter reageert hierop met het voorzorgsprincipe. Als kennis ontbreekt dient de toepassing te worden verboden. Verder haakt Flemming Cassee van het RIVM in op de verwijzing naar fijnstof die volgens hem niet kan. Hierop geeft Maureen aan dat bij voedsel vaker wordt gekeken naar verdere inname. Zo worden er geadviseerde dagelijkse innamenhoeveelheden bepaald; de ADI. De ADI werkt echter op gewichtsdosis terwijl bij nanodeeltjesproblematiek dit niet zonder meer mogelijk is. Flemming Cassee van het RIVM stelt dat in vergelijking met de fijnstofproblematiek nanodeeltjes in voedsel verwaarloosbaar klein zijn. Hierbij wil Susan Dekkers het verschil onderstrepen tussen deeltjes die met opzet zijn geproduceerd ten opzichte van niet-bewust geproduceerde deeltjes zoals fijnstof. Deze nuancering ontlokt een vraag over de herkomst van dit onderscheidt. Er wordt vermoed dat de politiek dit onderscheid maakt. Immers ook natuurlijke stoffen kunnen giftig zijn, waardoor we hier toch ook rekening mee dienen te houden. Het is echter niet te sturen in een bewust productieproces. Het gaat om nieuwe eigenschappen en wat de veranderende effecten zijn. Nanodeeltjes kwamen van nature al voor. Unintended nanodeeltjes in de lucht kunnen van antropogene oorsprong (verkeer en industrie) zijn en hoger zijn dan de natuurlijke achtergrond. Hierbij wordt gesteld dat men appels en peren vergelijkt. Men kan immers ook niet over alle schimmels spreken. Een bepaald type (bijvoorbeeld antrax) heeft een bepaald effect (de dood). Dit gaat echter niet op voor alle schimmels. Verder wordt gesproken over het verschil in nanometer tussen PM10 en PM1. Flemming Cassee van het RIVM vraagt zich ook af waarom niet is aangesloten bij de discussies van het Rathenau instituut. Maureen Butter wijt dit aan de onbekendheid van het onderwerp. Zelf had PGM ook moeite om NGOs bijeen te krijgen. Daarom heeft men een bijeenkomst georganiseerd voor vrijwilligersorganisaties.
4 Ten slotte verteld Germ Visser het standpunt van DSM over nanotechnologie. Hij gaat in op concrete producten. DSM is vanuit haar duurzaamheidsambitie aan de slag gegaan met nano in verband met onderzoek naar het verminderen van materiaalgebruik, energiegebruik en duurzame toepassingen in het algemeen. Men houdt zich bezig met factfinding (onderzoek). Men is actief bij verschillende netwerken, waaronder Hogeschool Zuyd en Nanohouse. DSM is ook betrokken bij policymaking fora op Europees en nationaal niveau. Verder is men betrokken bij onderwijs en informeert men anderen (onder meer als medegrondlegger via Nanohouse). Dit alles doet men omdat men inziet dat publieke acceptatie cruciaal is voor markt acceptatie. Hierbij spelen vertrouwen en perceptie van het publiek een rol. DSM heeft ook een positionpaper over nanotechnologie. Men ziet de conversie van nanotechnologie en biotechnologie leiden tot nieuwe producten die men nanoterials noemt. DSM zit niet aan het begin of einde van de waardeketen. Men maakt geen nanodeeltjes, maar evenmin maakt men consumentenproducten. Door afwezigheid van een DSM inside is het een onbekend bedrijf. DSM doet onderzoek naar sociale ontwikkelingen en hun implicaties op basis waarvan men producten ontwikkelt. DSM heeft een risicovragenlijst op basis waarvan men kan beoordelen of er een gevaar is bij toepassing van een grondstof. Men past nanodeeltjes van andere producenten toe in de eigen applicatie die later door anderen wordt toegepast in een product. Hierbij werkt men vooral met nanodeeltjes in een matrix, zoals een suspensie. Men werkt dus niet met losse poeders. DSm heeft dendrimeren (Astramol) ontwikkelt. Toen bleek dat deze een hoge ecotoxiciteit had is deze productenlijn geschrapt. Een ander product is Hybranel (een sterkvertakte polyesteramide), een additief in onder meer de papierindustrie. Dit is wel op de markt gezet nadat het extern is getest en niet schadelijk bleek te zijn. Een andere toepassing is stereolithografie met Nanoform. Dit is gedaan met DSM Somos in 2004 met amorfe nanosilica. Deze toepassing is veiliger dan met kristallijne silica. Een ander toepassing is een nanocoating genaamd Claryl. Door natuurlijke kenmerken te kopieren heeft men een nietreflecterend glas kunnen ontwikkelen. Voorafgaand aan het op de markt brengen is extern getest of de nanodeeltjes in de matrix van het glas niet vrij kunnen komen. Dit bleek niet het geval te zijn. Thans lopen er nog onderzoeken in Duitsland en Denemarken. Tot op heden is nog geen aanwijzing gevonden die wijst op het vrijkomen van nanodeeltjes. Als door wrijving deeltjes vrijkomen zijn dit meestal grotere deeltjes omdat nanodeeltjes aan het oppervlak plakken. Bij (goede) verbranding van carbonnanotubes (CNT) krijg je CO 2. De toepassing van CNT in autobanden is gezien de prijs van CNT en de mogelijkheid van carbon black en silica onzin. Overigens kan Germ Visser niet beoordelen of binnen de hele industrie producten worden getest voordat ze op de markt komen. Hopelijk gebeurt dit wel, maar het is geen standaard. De resultaten van dit onderzoek bij DSM zijn onder specifieke voorwaarden openbaar. Ter illustratie geeft Germ Visser het volgende schema om aan te geven hoe hij het gevaar van nanodeeltjes ziet. Bij DSM producten is het gevaar achter het hek geplaatst dus hoef je niet bang te zijn.
5 Na de vier presentaties volgt een tweede stemming. Alle stemmingen blijven ongewijzigd, behalve de stelling van DSM.
Risicobeoordeling van nanomaterialen
Risicobeoordeling van nanomaterialen Nanozilver in textiel 1 05 november 2010 Inhoud 1. Introductie risicobeoordeling 2. Risicobeoordeling van nanomaterialen 3. Nanozilver in textiel 2 Risicobeoordeling
Nadere informatieNanotechnologie Een workshop De technologie van de 21e eeuw Nanotechno logie of het asbestprobleem van de 21e eeuw?
Nanotechnologie Een workshop De technologie van de 21e eeuw Nanotechno logie of het asbestprobleem van de 21e eeuw? Nanotechnologie Een workshop van Vereniging Leefmilieu met medewerking van Nanolab Nijmegen
Nadere informatienanotechnologie Universiteit Groningen IVAM UvA
Het maatschappelijk debat over nanotechnologie Lotte Krabbenborg & Ralf Cornelissen Universiteit Groningen IVAM UvA Inhoud presentatie Niet: Nanotechnologie bekijken vanuit inhoudelijk, chemisch, toxicologisch
Nadere informatieNanodeeltjes: niet te meten wel volop toegepast
Nanodeeltjes: niet te meten wel volop toegepast Marga Jacobs, voorzitter Leefmilieu (maart 2009) Nanotechnologie de doos van Pandora In wetenschap en techniek is ongemerkt een revolutie aan de gang. Een
Nadere informatieLeefmilieu Dennenstraat 124-6543 JW Nijmegen - www.leefmilieu.nl 1. Symposium De milieueffecten van nanoproducten: het oordeel van deskundigen
Symposium De milieueffecten van nanoproducten: het oordeel van deskundigen Verslag parallelsessie : Nanozilver in kleding Inleiding In opdracht van de vereniging Leefmilieu is de case nanozilver in kleding
Nadere informatieEvaluatie van nano-tools voor veilig werken met nano-materialen op de werkplek
Evaluatie van nano-tools voor veilig werken met nano-materialen op de werkplek NVvA Symposium, april 2019 dr.ir. Daan Huizer Caesar Consult Nijmegen dr.ir. Maaike Visser RIVM Centre for Safety of Substances
Nadere informatieTijdelijke Nano Referentie Waarden: is een update nodig?
Tijdelijke Nano Referentie Waarden: is een update nodig? NVvA Symposium 2017 Sessie J - Veilig werken met nanomaterialen: waar staan we anno 2017? 12 april 2017 1 Maaike Visser (RIVM) 2 Nanoreferentiewaarden:
Nadere informatieSTANDPUNT NOTITIE. Visie Stichting Natuur en Milieu op nanotechnologie
STANDPUNT NOTITIE Visie Stichting Natuur en Milieu op nanotechnologie Nanotechnologie de ontwikkeling van nieuwe structuren, verbindingen en systemen op het niveau van atomen en moleculen is een vrij recente
Nadere informatieS A M E N V A T T I N G
5 6 Samenvatting Het advies Veilig omgaan met nanodeeltjes op de werkvloer is het antwoord van de commissie Arbeidsomstandigheden van de SER op de adviesaanvraag van de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
Nadere informatie1 oktober 2008 OI/I / Is het waar dat koolstof nanobuisjes bij bepaalde lengte vergelijkbare uitwerking hebben op gezondheid als asbest?
Aan De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA s-gravenhage Datum Uw kenmerk Ons kenmerk Bijlage(n) 1 oktober 2008 OI/I / 8142249 Onderwerp Beantwoording vragen over koolstof
Nadere informatieWat weet je als je nano meet?
Wat weet je als je nano meet? Ervaringen uit twee projecten Ralf Cornelissen IVAM UvA B.V. Universiteit van Amsterdam Contactgroep Gezondheid en Chemie 23 november 2010, Aristo Utrecht Inhoud presentatie
Nadere informatieVERPLICHTE INFORMATIE WEGLATEN
VERPLICHTE INFORMATIE WEGLATEN Webinar over informatie-eisen 10 december 2009 Overzicht 1. Voldoen aan de informatie-eisen 2. Hoe kunt u verplichte informatie weglaten? 1. Specifieke regels voor aanpassing
Nadere informatieHet Voedingscentrum. Stichting Voedingscentrum Nederland Postbus 85700, 2508 CK Den Haag Eisenhowerlaan 108, 2517 KL Den Haag
Het Voedingscentrum Stichting Voedingscentrum Nederland Postbus 85700, 2508 CK Den Haag Eisenhowerlaan 108, 2517 KL Den Haag Missie Het Voedingscentrum informeert consumenten over en stimuleert hen tot
Nadere informatie(Voor de EER relevante tekst)
L 144/27 VERORDENING (EU) 2016/863 VAN DE COMMISSIE van 31 mei 2016 tot wijziging van de bijlagen VII en VIII bij Verordening (EG) nr. 1907/2006 van het Europees Parlement en de Raad inzake de registratie
Nadere informatieInschatting gezondheidsrisico s grafietregen Wijk aan Zee RIVM 2019
Inschatting gezondheidsrisico s grafietregen Wijk aan Zee RIVM 2019 RIVM project grafietregens en gezondheid Uitstoot grafietregens bij slakverwerking Harsco / Tata Steel Bewoners rondom bedrijf maken
Nadere informatieVerkeer en luchtverontreiniging
Verkeer en luchtverontreiniging gezondheidsschade Dr Ir Miriam Gerlofs-Nijland RIVM 1 Positie RIVM Onderzoeksinstituut rijksoverheid Onafhankelijk van politiek en beleid Verbindt wetenschap en beleid Maakt
Nadere informatieInventarisatie beleid en bewustzijn
Inventarisatie beleid en bewustzijn naar emerging contaminants in grond, grondwater en sediment Martijn van Houten - Witteveen+Bos - Symposium Expertisecentrum PFOS/PFAS - 16 februari 2016 2 1 Opbouw van
Nadere informatieBedrijfsinterne richtlijn. Fenneke Linker. Arbeidshygiëne & Toxicologie
0 Bedrijfsinterne richtlijn Risk Assessment Working with Nanomaterials Fenneke Linker Arbeidshygiëne & Toxicologie ARBOdienst DSM Kennis mbt veilig werken met nanomaterialen 1 Gezondheidsraad rapport (2006)
Nadere informatieDe Legitimiteit Groep. 16 juni 2011 Corpus, Oegstgeest
De Legitimiteit Groep 16 juni 2011 Corpus, Oegstgeest Welkom Robbert Reimering Dagvoorzitter De Legitimiteit Groep Agenda 14.30 uur Welkom, Robbert Reimering 14.35 uur Introductie project, Kevin Zuidhof
Nadere informatieNanotechnologie en de invloed op consumenten
Nanotechnologie en de invloed op consumenten Nanotechnologie en de invloed op consumenten De Consumentenbond heeft in het kader van de maatschappelijke dialoog nanotechnologie (Nanopodium) het fenomeen
Nadere informatieGeef nu gewoon aan wat veilig is en wat niet! Omgaan met onzekere risico s van stoffen case Nanotechnologie
Geef nu gewoon aan wat veilig is en wat niet! Omgaan met onzekere risico s van stoffen case Nanotechnologie NVvA-symposium, 13-04-2011 Jeroen Terwoert TNO - Veilig & Gezond Ondernemen Hoofddorp Jeroen.terwoert@tno.nl
Nadere informatieDatum 21 december 2009 Betreft Stand van zaken ontwikkelingen nanodeeltjes en arbeidsomstandigheden
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4
Nadere informatieOnderwerp: Toxicologische evaluatie rubbergranulaat kunstgrasvelden in de gemeente Valkenswaard.
Aan: Hr. B. van Valburg Gemeente Valkenswaard De Hofnar 15 5554 DA Valkenswaard Datum: 16 November 2016 Onderwerp: Toxicologische evaluatie rubbergranulaat kunstgrasvelden in de gemeente Valkenswaard.
Nadere informatieAan de slag met de uitdagingen uit Europa
Nederland Circulair in 2050 Aan de slag met de uitdagingen uit Europa Recyclingsymposium 25 oktober 2017 Loek Knijff Ministerie van Infrastructuur en Milieu Probleem en aanpak Milieuwetgeving gaat vnl.
Nadere informatieTechnology Assessment: omgang met publieke zorgen
Kivi-Niria Technology Assessment: omgang met publieke zorgen Geert Munnichs Opzet Algemene introductie Wat is/doet het Rathenau Instituut? Publieksonderzoek Status uitkomsten Implicaties voor besluitvorming
Nadere informatienano en (leef)milieu dik van de meent
nano en (leef)milieu dik van de meent 1 30 november 2010 inhoud 1. waarom? 2. wat? 3. hoe? 2 Waarom? Publieke zorg consumentenproducten voeding. milieu? 3 Wat? Definitie Europese Commissie Nanomaterial
Nadere informatieHet gebruik van alternatieven voor dierproeven ten behoeve van REACH
Ref.: ECHA-11-FS-06-NL ISBN-13: 978-92-9217-609-9 Het gebruik van alternatieven voor dierproeven ten behoeve van REACH Een van de hoofdredenen voor het uitwerken en aannemen van de REACH-verordening was
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/33238 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Lan Song Title: Towards understanding the toxicity of copper nanoparticles in aquatic
Nadere informatieRIKILT Institute of Food Safety
RIKILT Institute of Food Safety In het kort Referentie instituut Metingen & Advies Onderzoek RIKILT Institute of Food Safety RIKILT Institute of Food Safety is onderdeel van de internationale kennisorganisatie
Nadere informatieMelden en Traceren van onveilige diervoeders
Melden en Traceren van onveilige diervoeders informatieblad 70 / 3 januari 2005 Wat verandert er in 2005? Vanaf 1 januari 2005 is de Algemene Levensmiddelen Verordening (General Food Law) van kracht. Daarmee
Nadere informatieNaam van het chemische produkt : Ammoniumnitraat-ureumoplossing. Naam van leverancier : Breustedt Chemie B.V.
Publikatiedatum: 01/07/1997 Blz. 1 van 7 1. IDENTIFICATIE Naam van het chemische produkt : Ammoniumnitraat-ureumoplossing Triviale chemische naam : Synoniemen : Urean Chemische formule : NH 4 NO 3 en NH
Nadere informatieBijlage II Vereiste informatie voor kennisgeving krachtens artikel 4 of artikel 8, lid 1
bron : Publicatieblad van de Europese Gemeenschappen PB L 228 van 08/09/2000 VERORDENING (EG) Nr. 1896/2000 VAN DE COMMISSIE van 7 september 2000 inzake de eerste fase van het in artikel 16, lid 2, van
Nadere informatieSamenvatting en stappen uit voorgestelde best-practice-richtlijn van het Rapport
Samenvatting en stappen uit voorgestelde best-practice-richtlijn van het Rapport Omgaan met nanodeeltjes op de werkvloer Nanowetenschap en nanotechnologieën vormen een vakgebied dat op dit moment nationaal
Nadere informatieNieuws over vitamine K. Suzan Tuinier 26 maart 2011
Nieuws over vitamine K Suzan Tuinier 26 maart 2011 Hoe zien de komende 45 minuten er uit? Vitamine Informatie Bureau Vitamines algemeen Vitamine K in theorie Vitamine K advies NVK en Gezondheidsraad Praktijk:
Nadere informatie(Niet-wetgevingshandelingen) VERORDENINGEN
21.2.2015 NL L 50/1 II (Niet-wetgevingshandelingen) VERORDENINGEN VERORDENING (EU) 2015/282 VAN DE COMMISSIE van 20 februari 2015 tot wijziging van de bijlagen VIII, IX en X bij Verordening (EG) nr. 1907/2006
Nadere informatieJolanda Rijnkels NVT-CGC Symposium Voldoende stof tot nadenken 14 maart 2013
Jolanda Rijnkels NVT-CGC Symposium Voldoende stof tot nadenken 14 maart 2013 1964: introductie inert or nuisance particulates ; 15 mg/m 3 1968: introductie appendix nuisance particulate 1972: 10 mg/m 3,
Nadere informatieVeiligheidsinformatieblad
1. Identificatie van de stof of het preparaat en van de vennootschap / onderneming Handelsnaam: TITANIUM EPOXY SYSTEM (HARDER) Fabrikant: Versachem Corporation, Riviera Beach, FL33404, USA Importeur /
Nadere informatieSamen Sterk Voorveilige sportvelden
Samen Sterk Voorveilige sportvelden In deze presentatie Wie zijn wij en wat doen we? Twee probleemgebieden: 1 Gezondheidsrisico s 2 Milieu Economische aspecten Toekomst Kvdga: wie, wat, waar, waarom. Wij
Nadere informatieVoorwoord. Over de auteurs A CHEMISCHE FACTOREN 1
Inhoudsopgave Voorwoord Over de auteurs V IX A CHEMISCHE FACTOREN 1 1 Effecten van gevaarlijke stoffen op de mens 1 1.1 Giftigheid van stoffen 1 1.2 Toxicologische beoordeling van een stof 5 1.3 Herkennen
Nadere informatieHergebruik en veilige materialen dilemma s voor beleid
Hergebruik en veilige materialen dilemma s voor beleid Jurgen van Belle (nj.v.belle@minvws.nl) Hidde Rang (h.rang@minvws.nl) Directie Voeding, Gezondheidsbescherming en Preventie Ministerie van VWS Inhoud
Nadere informatieNano: communiceren over onzekere of onbekende risico s
Nano: communiceren over onzekere of onbekende risico s s Wiebe E. Bijker Universiteit Maastricht Cie Maatschappelijke Dialoog Nanotechnologie Gezondheidsraad NVvA, 2010, Zeist 1 Dilemma (geldt voor veel
Nadere informatieProductnaam Zône Brandspiritus 85%
1. Identificatie van het product Productnaam : Brandspiritus 85% Tel.nr.voor noodgevallen : Nationaal Vergiftigingen Centrum Tel.nr: 030-2748888 (Uitsluitend voor een behandelend arts bij vergiftiging)
Nadere informatieRijksoverheid EU-GHS. Eén systeem voor indelen, etiketteren en verpakken van chemische stoffen en mengsels
Rijksoverheid EU-GHS Eén systeem voor indelen, etiketteren en verpakken van chemische stoffen en mengsels EU-GHS EU-GHS is de nieuwe verordening over de indeling, etikettering en verpakking van stoffen
Nadere informatieVEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD volgens Verordening (EG) Nr. 1907/2006
VEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD Herzieningsdatum 30.06.2010 1. Identificatie van de stof of het mengsel en van de onderneming Productinformatie Gebruik van de stof of het mengsel Cosmetische grondstof Firma:
Nadere informatieVEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD volgens Verordening (EG) Nr. 1907/2006
Pagina 1 van 5 10.000237 VEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD volgens Verordening (EG) Nr. 1907/2006 1. IDENTIFICATIE VAN DE STOF OF HET MENGSEL EN VAN DE ONDERNEMING Productidentificatie Productnummer: : 10.000237
Nadere informatieRapport 601785002/2008 M. van Zijverden A. Sips (eindredactie) Nanotechnologie in perspectief. Risico s voor mens en milieu
Rapport 601785002/2008 M. van Zijverden A. Sips (eindredactie) Nanotechnologie in perspectief Risico s voor mens en milieu RIVM Rapport 601785002/2008 Nanotechnologie in perspectief Risico s voor mens
Nadere informatieRisicoschatting emissie PFOA voor omwonenden
Risicoschatting emissie PFOA voor omwonenden Inhoud 1. Aanleiding 2. Risicoschatting 3. Resultaten 4. Conclusie Gezondheidsrisico 5. Aanbevelingen PFOA emissies Dordrecht 5 april 2016 1. Aanleiding voor
Nadere informatieAPPENDIX. Nederlandse samenvatting
APPENDIX Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting SAMENVATTING Therapeutische eiwitten zijn veelbelovende geneesmiddelen voor de behandeling van ernstige en levensbedreigende ziekten. De ingewikkelde
Nadere informatieVeilig omgaan met nanodeeltjes op de werkplek
09 01 Veilig omgaan met nanodeeltjes op de werkplek advies van de Commissie Arbeidsomstandigheden Veilig omgaan met nanodeeltjes op de werkplek Uitgebracht aan de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
Nadere informatieTip-It Siliconenpakking Zwart
1. IDENTIFICATIE VAN DE STOF OF HET PREPARAAT EN VAN DE ONDERNEMING Productnaam : Artikelnummer : - Firma naam : Tippoint Trading BV Straat : Hogebrinkerweg 27 Postcode : 3871 KM Plaats : Hoevelaken Tel.
Nadere informatieToxicologie enkele begrippen
009 1 Toxicologie enkele begrippen Regelmatig worden wij geconfronteerd met begrippen als zeer giftige stof, of de zeer gevaarlijke chemische stof-x. Vaak zijn deze begrippen niet nader omschreven en is
Nadere informatieRI&E Nanodeeltjes *) Uitgevoerd door: Faculteit: CTW/EWI/TNW Vakgroep: 1. Informatie Nanomateriaal Productnaam:
RI&E Nanodeeltjes *) Uitgevoerd door: Faculteit: CTW/EWI/TNW Vakgroep: 1. Informatie Nanomateriaal Productnaam: Chemische naam: CAS-reg. nr.: Grootteverdeling van deeltjes of primaire nm deeltjes in product
Nadere informatieVEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD Print datum Handdesinfectans 1 Van 5
Print datum 16-04-2009 00311 - Handdesinfectans 1 Van 5 H.O. Eurosan Heeswijk 74 A 3417 GS Montfoort Nederland Tel 0348-420100 Fax 0348-424243 1. IDENTIFICATIE VAN DE STOF OF HET PREPARAAT EN VAN DE ONDERNEMING
Nadere informatieNanoreferentiewaarden
Nanoreferentiewaarden Beheersmaatregel of wassen neus? Ralf Cornelissen Stichting Fundamenteel Onderzoek der Materie 21 e NVvA symposium: beheersmaatregelen onder de loep 28 maart 2012, Zeist FOM Institute
Nadere informatieInformatiepakket. Veilig de Europese markt op met uw cosmetisch product
Informatiepakket Veilig de Europese markt op met uw cosmetisch product Als u in de EU een cosmetisch product op de markt wilt brengen, moet u voldoen aan strenge regels. Die wettelijke regels zorgen dat
Nadere informatieVEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD. Veiligheidsinformatieblad voor producten volgens de EG-richtlijn 91/155 EEG Datum: Januari 2004 Blad 7/1
VEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD Veiligheidsinformatieblad voor producten volgens de EG-richtlijn 91/155 EEG Datum: Januari 2004 Blad 7/1 KB TERRAS-NET Conc. 1) Identificatie van het product en van het bedrijf.
Nadere informatieBlusschuimen milieu-effecten en wetgeving Rob Schoon
Blusschuimen milieu-effecten en wetgeving Rob Schoon KWA Bedrijfsadviseurs B.V. 60 adviseurs (technisch, juridisch en bedrijfskundig) Werkend vanuit Amersfoort Focus op bedrijfsleven (industrie) Omzet
Nadere informatieA D V I E S Nr Zitting van dinsdag 22 oktober
A D V I E S Nr. 1.870 ------------------------------ Zitting van dinsdag 22 oktober 2013 -------------------------------------------------- Ontwerp van koninklijk besluit betreffende het op de markt brengen
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 47982 28 augustus 2018 Regeling van de Minister voor Medische Zorg van 20 augustus 2018, 1364645-177989-VGP, houdende
Nadere informatieSAMENVATTING Technische mengsels van vetoplosbare polychloorbifenylen (PCBs) zijn gebruikt als vloeistof in transformatoren, condensatoren en als
109 SAMENVATTING Technische mengsels van vetoplosbare polychloorbifenylen (PCBs) zijn gebruikt als vloeistof in transformatoren, condensatoren en als brandvertragers, vanwege hun thermostabiliteit, chemische
Nadere informatieDOSIS SOLA FACIT VENEMUM
DOSIS SOLA FACIT VENEMUM Misverstanden over de wetgevingen Een paar reacties Regelgeving Chemische stoffen Classificering indeling is gebaseerd op de gevaareigenschap van een stof REACH & CLP Wat is REACH?
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting INLEIDING Nanotechnologie is het gebruik van zeer kleine stoffen of structuren waarmee nieuwe producten en toepassingen gecreëerd worden. De term nano komt van het Griekse woord
Nadere informatieRapport /2008 M. van Zijverden A. Sips (eindredactie) Samenvatting: Nanotechnologie in perspectief. Risico s voor mens en milieu
Rapport 601785001/2008 M. van Zijverden A. Sips (eindredactie) Samenvatting: Nanotechnologie in perspectief Risico s voor mens en milieu RIVM Rapport 601785001/2008 Nanotechnologie in perspectief: samenvatting
Nadere informatieBIJLAGE DEEL 1 RISICOBEOORDELING. 2. is dat aanvullende gegevens en/of tests nodig zijn. Deze conclusie is op de volgende gronden bereikt:
21.6.2008 NL C 157/11 BIJLAGE DEEL 1 CAS-nr.: 3033-77-0 Einecs-nr.: 221-221-0 Structuurformule http://www.emis.vito.be d.d. 21-06-2008 Einecs-naam: IUPAC-naam: Rapporteur: Indeling ( 1 ): 2,3-epoxypropyltrimethylammoniumchloride
Nadere informatieVOGELVLUCHT Laatste herziening: 16/10/2007, Versie 1.0 pagina 1 / 5
Laatste herziening: 16/10/2007, Versie 1.0 pagina 1 / 5 1 IDENTIFICATIE VAN HET PREPARAAT EN DE ONDERNEMING Productnaam: Toepassing: Leverancier: Vogelafweermiddel Koppert B.V. Veilingweg 17 2651 BE Berkel
Nadere informatieDr. van Deenweg 13 8025 BP Zwolle tel: 038-8458376 mail: info@nanoservices.nl
Blad: 1/5 1. Identificatie van de stof of het preparaat en van de onderneming Productnaam: Gebruik: Toepassingen: Importeur: Environ-X Hydro-synthetische nanocoating De coating is werkzaam in de mineralisatie
Nadere informatieBeste klant. Alvast veel leesplezier. Het team van BIG
Beste klant Ook de afgelopen maanden stonden we niet stil bij BIG. Zo brachten we vertalingen van H/P-zinnen samen in één handig overzicht. Uiteraard stellen we dit document graag ter beschikking. Daarnaast
Nadere informatie1. Identificatie van de stof of het preparaat en de onderneming. 2. Samenstelling en informatie over de bestanddelen.
Datum : 21/06/2005 Geldig vanaf : 21/06/2005 Bladzijde: 1/5 1. Identificatie van de stof of het preparaat en de onderneming. Gegevens betreffende het product : Metselspecie Commercïele naam : KNAUF METSELSPECIE
Nadere informatieGezondheid & Voeding
Luchtverontreiniging groot probleem gezondheid Elk jaar sterven wereldwijd zo n 6,5 miljoen mensen aan de gevolgen van luchtverontreiniging en in Nederland zorgt dit jaarlijks zeker voor 13.000 vroegtijdige
Nadere informatieVersie april Cliëntroute Bureau Jeugdzorg Jeugdhulpverlening
Versie 1.0 19 april 2005 Cliëntroute Bureau Jeugdzorg Inleiding Het Bureau Jeugdzorg heeft als taak om te mensen te begeleiden die problemen hebben met de opvoeding van hun kind. Mensen die zich zorgen
Nadere informatieEerste kaart roetconcentraties Nederland Roet aanvullende maat voor gezondheidseffecten luchtvervuiling
Eerste kaart roetconcentraties Nederland Roet aanvullende maat voor gezondheidseffecten luchtvervuiling RIVM/DCMR, december 2013 Roet is een aanvullende maat om de gezondheidseffecten weer te geven van
Nadere informatieInhoud van de Investigator s Brochure (IB)
Inhoud van de Investigator s Brochure (IB) Bron: Richtsnoer voor good clinical practice (CPMP/ICH/135/95) 1. Algemene overwegingen De IB moet bevatten: 1.2 Titelpagina Deze moet de naam van de sponsor,
Nadere informatieNederlandse samenvatting - voor niet ingewijden
Nederlandse samenvatting - voor niet ingewijden Blootstelling aan contaminanten kan gebeuren door het inslikken van verontreinigde grond. Grond kan samen met voedsel ingenomen worden. Daarnaast krijgen
Nadere informatieVEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD. Veiligheidsinformatieblad voor producten volgens de EG-richtlijn 91/155 EEG Datum: juni 2003 Blad 7/1 KB TERRAS-NET RTU
VEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD Veiligheidsinformatieblad voor producten volgens de EG-richtlijn 91/155 EEG Datum: juni 2003 Blad 7/1 KB TERRAS-NET RTU 1) Identificatie van het product en van het bedrijf. -
Nadere informatieSamenvatting. Vraagstelling
Samenvatting Vraagstelling Op verzoek van de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid leidt de Commissie Gezondheid en beroepsmatige blootstelling aan stoffen (Commissie GBBS; één van de vaste commissies
Nadere informatieBetrekken omgeving bij ruimtelijke initiatieven
Betrekken omgeving bij ruimtelijke initiatieven Aanleiding Op 2 september heeft het college het volgende verzocht: Maak een voorstel betreffende de wijze waarop omwonenden worden geïnformeerd of betrokken
Nadere informatieVEILIGHEIDS-INFORMATIEBLAD EVAL RESIN 1. INDENTIFICATIE VAN DE STOF EN VAN DE ONDERNEMING
VEILIGHEIDS-INFORMATIEBLAD EVAL RESIN 1. INDENTIFICATIE VAN DE STOF EN VAN DE ONDERNEMING PRODUCTNAAM EVAL RESIN M100A, M100B L101A, L101B, LR101A, LR101B, LT171B L171A, L171B F101A, F101B, F171A, F171B
Nadere informatieMSDS CARWASH MEGA SHAMPOO
VEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD CARWASH MEGA SHAMPOO RUBRIEK 1: Identificatie van de stof of het mengsel en van de vennootschap/onderneming 1.1 Productidentificatie Productnummer CW30 Productnaam CARWASH MEGA
Nadere informatieTechniekfilosofie in de Dual Nature traditie. Peter kroes
Techniekfilosofie in de Dual Nature traditie Peter kroes Traditionele techniekfilosofie Techniek als geheel en de invloed van techniek op de samenleving Normatief standpunt Focus op morele kwesties Joseph
Nadere informatieMilieueffecten van antifouling
Milieueffecten van antifouling op zoek naar milieuvriendelijke middelen voor de recreatievaart Els Smit RIVM Centrum voor Veiligheid van Stoffen en Producten Inhoud 1. Wie zijn wij 2. Toegelaten biociden
Nadere informatiePAKs in rubber tegels en andere ondergronden voor speelplaatsen. Datum april 2014
PAKs in rubber tegels en andere ondergronden voor speelplaatsen Datum april 2014 PAKs in rubber tegels speelplaatsen april 2014 Colofon Projectnaam Projectnummer PAKs in rubber tegels en andere ondergronden
Nadere informatieUniversiteitsdagp. Nanomaterialen voor een duurzame toekomst? zaterdag 1 april Prof. Petra de Jongh Jessi van der Hoeven
Universiteitsdagp zaterdag 1 april 2017 Nanomaterialen voor een duurzame toekomst? Prof. Petra de Jongh Jessi van der Hoeven Overzicht Energie Fossiele brandstoffen - geweldig handig! Duurzame energie
Nadere informatieREACH Een introductie in de nieuwe EU-wetgeving voor chemische stoffen voor leveranciers van Akzo Nobel
REACH Een introductie in de nieuwe EU-wetgeving voor chemische stoffen voor leveranciers van Akzo Nobel REACH staat voor Registratie, Evaluatie, Autorisatie en beperking van Chemische stoffen Wat is REACH?
Nadere informatieKLANKBORDGROEP RISICO S NANOTECHNOLOGIE Geagregeerd verslag sept 2008- mrt 2009
KLANKBORDGROEP RISICO S NANOTECHNOLOGIE Geagregeerd verslag sept 2008- mrt 2009 In dit verslag zijn de belangrijkste onderwerpen uit de klankbordbijeenkomsten kort samengevat, met de bedoeling ook niet-leden
Nadere informatieBEANTWOORDING SCHRIFTELIJKE RAADSVRAGEN 2017, NUMMER 19
BEANTWOORDING SCHRIFTELIJKE RAADSVRAGEN 2017, NUMMER 19 Datum 10 maart 2017 Van College B&W Behandeld door N.J. Toussaint Doorkiesnummer 030-28 62882 E-mailadres n.toussaint@utrecht.nl Kenmerk 4284940/20170307
Nadere informatieREACH: Nieuwe regels voor chemische stoffen Informatie voor distributeurs (handelaren) van chemische stoffen, preparaten en/of stoffen in voorwerpen
REACH: Nieuwe regels voor chemische stoffen Informatie voor distributeurs (handelaren) van chemische stoffen, preparaten en/of stoffen in voorwerpen REACH: Nieuwe regels voor chemische stoffen Informatie
Nadere informatieUitgave nummer: 2 Tel. +31 (0) Pagina 1 van 5 Fax: +31 (0) / E. Tacken
Pagina 1 van 5 Fax: +31 (0)774762708 1 IDENTIFICATIE VAN DE STOF OF HET PREPARAAT EN VAN DE ONDERNEMING Handelsnaam: Viscolub + PTFE Toepassing: Universeel PTFE smeermiddel Bedrijfsidentificatie: Bremweg
Nadere informatieVertrouwen in Cosmetica
Vertrouwen in Cosmetica Vertrouwen in cosmetica Cosmetica helpen ons zelfverzekerder te zijn over ons voorkomen. Of het nu gaat om producten die een aangename geur geven, zoals deodorant en parfum, of
Nadere informatieCGM/ Aanbieding onderzoeksrapport 'Recombinant Allergens: working safely with recombinant allergenic biologicals
Aan de staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu Mevrouw W.J. Mansveld Postbus 20901 2500 EX Den Haag DATUM 25 februari 2014 KENMERK ONDERWERP CGM/140225-01 Aanbieding onderzoeksrapport 'Recombinant
Nadere informatieRUBRIEK 1: Identificatie van de stof of het mengsel en van de vennootschap/onderneming. RUBRIEK 2: Identificatie van de gevaren
Datum van uitgave: 01/04/2014 Datum herziening: 20/04/2015 Vervangt: 01/04/2014 Versie: 1.1 RUBRIEK 1: Identificatie van de stof of het mengsel en van de vennootschap/onderneming 1.1. Productidentificatie
Nadere informatieEncounters with Oxygen. Aerobic Physiology and H2O2 Production of Lactobacillus johnsonii R.Y. Hertzberger
Encounters with Oxygen. Aerobic Physiology and H2O2 Production of Lactobacillus johnsonii R.Y. Hertzberger Samenvatting (voor breed publiek) Melkzuurbacteriën zijn belangrijke organismen in het leven van
Nadere informatieBiotransformatie en toxiciteit van
Biotransformatie en toxiciteit van paracetamol 062 1 Biotransformatie en toxiciteit van paracetamol Inleiding Paracetamol is het farmacologisch actieve bestanddeel van een groot aantal vrij en op recept
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 5 september 2018 Betreft Chroom-6 op materialen
> Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag www.rijksoverheid.nl Bijlage(n)
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2017 2018 34 775 XVI Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (XVI) voor het jaar 2018 34 775 XV Vaststelling
Nadere informatieSamenvatting, conclusies en aanbevelingen
Samenvatting, conclusies en aanbevelingen Achtergrond en adviesaanvraag De normering van de beroepsmatige blootstelling aan gevaarlijke stoffen geldt op dit moment alleen voor blootstelling via de ademhaling.
Nadere informatieVEILIGHEIDSINFORMATIEBLAD LX 5200 WIT
1. IDENTIFICATIE VAN DE STOF OF HET PREPARAAT EN VAN DE FIRMA Productnaam : LX 5200 codes 70511/70516 Verpakking : zakken van 25 kg. Chemische beschrijving : aluminium oxyde wit Leverancier : - B - 2250
Nadere informatieVersnelling ZZS beleid
Versnelling ZZS beleid Heddy Lindeijer, Min IenW 28 augustus 2018 Aanleiding Laatste 10 jaar is veel verbeterd; nu veel meer en betere informatie over risico s van stoffen (REACH) Recente zorgen Wensen
Nadere informatieVEILIGHEIDS- INFORMATIEBLAD Uitgiftedatum: 18 februari 2014
Productnaam : Vulpotloodstiften SDS Nr: RP-084 Pagina 1 / 5 VEILIGHEIDS- INFORMATIEBLAD Uitgiftedatum: 18 februari 2014 SDS Nr: RP-084 Versie: 001 1 IDENTIFICATIE VAN DE STOF / HET MENGSEL EN VAN DE VENNOOTSCHAP
Nadere informatieResidunormen en MRL s 13/03/2017
Residunormen en MRL s Residunormen en MRL s Imago voedselveiligheid Erkenning en residu-dossier Bepaling van MRL(EU) Overschrijding EU MRL Verklaring Gevolgen Extra residunormen Residuen en imago voedselveiligheid
Nadere informatieWerken met CMR stoffen
Werken met CMR stoffen Jasper Hersbach Hoofd Veiligheid 1 Werken met CMR stoffen in de praktijk In deze workshop zullen we vooral aandacht besteden aan twee aspecten: Hoe wordt de arbeidshygiënische strategie
Nadere informatie