NEE. Akkoord, portefeuillehouder ook weth. Schreurs. Van: W. Visser Tel.nr. : Datum: 16 september Nummer: 14A Team: Realisatie en Beheer

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "NEE. Akkoord, portefeuillehouder ook weth. Schreurs. Van: W. Visser Tel.nr. : Datum: 16 september Nummer: 14A Team: Realisatie en Beheer"

Transcriptie

1 VOORSTEL AAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS Van: W. Visser Tel.nr. : Datum: 16 september Tekenstukken: Nee Bijlagen: 3 Team: Realisatie en Beheer Afschrift aan: M. Bekkers, W. van Bodegraven, M. Stam, W. Visser, J. van den Dool N.a.v. (evt. briefnrs.): N.v.t. Onderwerp: Intentieverklaring Ruimtelijke Adaptatie Nummer: 14A Advies: 1. Te besluiten tot het aangaan van een landelijke intentieverklaring ruimtelijke adaptatie in het kader van Deltaprogramma Nieuwbouw en Herstructurering (zie bijlage 1 en 2). 2. Te besluiten tot het aangaan van een regionale intentieverklaring ruimtelijke adaptatie, de Coalitie Regio Utrecht, in het kader van Deltaprogramma Nieuwbouw en Herstructurering (zie bijlage 3). 3. Het verlenen van een volmacht van de burgemeester van Woerden aan de wethouders C.J. van Tuijl en M.J. Schreurs om de gemeente te vertegenwoordigen door het ondertekenen van beide overeenkomsten. De ondertekening vindt plaats tijdens het Festival Ruimtelijke Adaptatie op 9 oktober Begrotingsconsequenties NEE B. en W. d.d.: Akkoord, portefeuillehouder ook weth. Schreurs Portefeuillehouder: wethouders Van Tuijl en Schreurs

2 Inleiding: Inrichten met het oog op de toekomst Ieder jaar op Prinsjesdag verschijnt een nieuwe editie van het Deltaprogramma, die vooruitkijkt naar het jaar daarop. Op Prinsjesdag 2014 verscheen het Deltaprogramma De deltacommissaris adviseerde aan het kabinet om 5 deltabeslissingen te nemen waaronder de deltabeslissing ruimtelijke adaptatie (DBRA). Met de DBRA wordt geanticipeerd op de kwetsbaarheid van ons land voor de gevolgen van overstromingen en extreem weer (met wateroverlast, hitte, droogte als gevolg). Die kwetsbaarheid neemt de komende decennia waarschijnlijk toe. Dit komt door verdergaande verstedelijking en de verwachte klimaatverandering. Hierdoor wordt de kwaliteit van de leefomgeving in de bebouwde gebieden aangetast. Dit is ook in gemeente Woerden merkbaar. Bij hevige regenbuien staan regelmatig de straten blank. Om deze problematiek aan te pakken is een samenhangende aanpak nodig. Ondertekenen intentieverklaring ruimtelijke adaptatie Als start van de implementatiefase van DBRA is er de mogelijkheid een intentieverklaring ruimtelijke adaptatie te ondertekenen (zie bijlage 1 en 2). Het Deltaprogramma Nieuwbouw en Herstructurering nodigt daartoe marktpartijen, maatschappelijke organisaties, kennisinstellingen en individuele overheden uit om samen een coalition of the willing te smeden. Met deze landelijke overeenkomst gaan betrokkenen een inspanningsverplichting aan en spreken zij de bereidheid uit te komen tot uitvoeringsafspraken. Daarnaast is het mogelijk een eigen regionale of lokale intentieverklaring te sluiten en te ondertekenen. Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden heeft het initiatief genomen voor een regionale samenwerking: de Coalitie Regio Utrecht. Gemeente Woerden is een van de zeven betrokken gemeenten. Daarnaast sluiten ook provincie Utrecht en de Veiligheidsregio Utrecht aan bij deze coalitie (zie bijlage 3). De ondertekening van beide intentieverklaringen vindt plaats op het Festival Ruimtelijke Adaptatie op 9 oktober in Utrecht. Bevoegdheid: Het College van Burgemeesters en Wethouders is bevoegd om op grond van artikel 160, eerste lid, sub e gemeentewet om te besluiten tot het aangaan van overeenkomsten. De burgemeester kan op grond van artikel 171, tweede lid, gemeentewet een volmacht verlenen om de gemeente Woerden te vertegenwoordigen, zoals het ondertekenen van een overeenkomst. Beoogd effect: Door het ondertekenen van de landelijke en regionale intentieverklaring ruimtelijke adaptatie bekrachtigt het college dat gemeente Woerden werk maakt van een klimaatbestendige omgeving om ook in de toekomst prettig te kunnen wonen, werken en recreëren. Door samen te werken met de regionale partners kunnen kansen worden benut die de klimaatverandering met zich meebrengt en het bebouwd gebied beter bestand te maken tegen hevige regenbuien, periodes van droogte en hitte en de gevolgen van een mogelijke overstroming. Argumenten:

3 Aangaan landelijke intentieverklaring ruimtelijke adaptatie (Advies 1) Door het ondertekenen van de intentieverklaring laat het college landelijk zien bestuurlijk achter de ambities van de Deltabeslissing Ruimtelijke Adaptatie te staan. Onderdeel van de implementatiefase van de Deltabeslissing is een stimuleringsfonds om concrete projecten te ondersteunen. Binnen het kader van het programma ontwikkeling veengebied van gemeente Woerden kunnen bijvoorbeeld projecten ontstaan die passen binnen dit stimuleringsfonds. Het ondertekenen van deze Intentieverklaring zal dan bijdragen om voor een dergelijke ondersteuning in aanmerking te komen. Aangaan regionale Intentie Verklaring: de Coalitie Regio Utrecht (Advies 2) In de regionale intentieverklaring spreken de bestuurders uit samen een Plan van Aanpak op te gaan stellen om de ambities van de landelijke intentieverklaring te concretiseren. In dit Plan van Aanpak wordt uitgewerkt welke regionale vraagstukken spelen en wat de lokale vraagstukken zijn. Voor gemeente Utrecht zullen de accenten op het gebied van hitte bijvoorbeeld anders liggen dan voor gemeente Woerden. Bovendien heeft Woerden onlangs al een Groenblauw omgevingsplan opgesteld waarin ook aandacht is voor hitte. Daarentegen staat gemeente Woerden weer voor een grotere uitdaging als het gaat om de gevolgen van bodemdaling. Naast het inzichtelijk maken van de bestaande kennis wordt ook ingezet op samenwerking en een gezamenlijk leerproces. Verlenen van volmacht (Advies 3) Wethouder Cor van Tuijl is portefeuillehouder openbare ruimte (IBOR), bodemdaling en duurzaamheid. Wethouder Martin Schreurs is portefeuillehouder ruimtelijke ordening. De gevolgen van wateroverlast, overstroming, droogte en hitte zijn direct zichtbaar en merkbaar in de openbare ruimte. Daarbij ligt een nauwe relatie tussen de bebouwde omgeving, de zakkende (veen)bodem en het watersysteem in gemeente Woerden. Er is behoefte aan structurele en duurzame oplossingen. Niet alleen in de techniek maar ook in de ruimtelijke ordening. Door slim om te gaan met de ruimtelijke inrichting van een gebied kan geanticipeerd worden op bijvoorbeeld de toenemende zomerse piekbuien. Juist vanwege de samenhang tussen deze portefeuilles wordt geadviseerd beide wethouders een volmacht te verlenen om de intentieverklaringen te ondertekenen. Kanttekening: Het risico van de landelijke intentieverklaring is dat het afspraken op hoofdlijnen blijven en dat er geen acties uit naar voren komen. Door het ondertekenen van de regionale intentieverklaring, de Coalitie Regio Utrecht, wordt dit ondervangen. De Coalitie Regio Utrecht gaat samen aan de slag met ruimtelijke adaptatie en klimaatopgaven. In het op te stellen Plan van Aanpak worden onder andere regionale afspraken gemaakt en lokale klimaatopgaven inzichtelijk gemaakt. Financiën: N.v.t. Uitvoering: Conform het collegebesluit wordt het advies uitgevoerd. Communicatie / Website: Persbericht Op de dag van de ondertekening wordt een persbericht verspreid die ook naar de gemeenteraad wordt gestuurd. Ondernemingsraad: n.v.t.

4 Samenhang met eerdere besluitvorming: Collegevoorstel Toekomstvisie op de leefbaarheid van het veengebied (13A.01196), akkoord op Raadsvoorstel Groenblauw omgevingsplan (14R.00043), akkoord op Collegevoorstel Programma ontwikkeling veengebied gemeente Woerden (14A.00505), akkoord op Bijlagen: 1. Brochure van Ministerie van Infrastructuur en Milieu, Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering Intentieverklaring Ruimtelijke Adaptatie (augustus 2014) 2. Algemene Intentieverklaring ruimtelijke adaptatie (definitief concept, 5 september 2014) 3. Intentieverklaring Ruimtelijke Adaptatie, Coalitie Regio Utrecht (concept 3, versie 10 september en kenmerk DM (eindconcept)).

5 Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering Intentieverklaring Ruimtelijke Adaptatie

6 Wateroverlast Wateroverlast is waarschijnlijk het meest zichtbare probleem. Steeds vaker staan winkels en kelders vol water. Zo viel in de provincies Utrecht en Zuid-Holland in het weekend van 12 oktober 2013 net zoveel neerslag als normaal gesproken in die hele maand. Volgens het KNMI zullen zulke buien steeds vaker voorkomen. Dit levert enorme economische schade op, zowel voor winkeliers die hun winkels moeten sluiten, als voor particulieren die schade krijgen aan hun eigen huis en spullen. Wateroverlast kan er ook voor zorgen dat ziekenhuizen niet optimaal meer functioneren en dat een energievoorziening uitvalt. Hitte Veel mensen vinden de stijgende temperatuur aangenaam. Maar vooral oudere mensen kunnen veel hinder ondervinden van hittegolven. Sterker nog, tijdens een hittegolf stijgt het aantal sterfgevallen met 12 procent. Dat zijn veertig extra doden per dag. Toch hebben niet alleen ouderen last van hitte. De arbeidsproductiviteit daalt en het ziekteverzuim neemt toe als het kwik stijgt. Dat is niet alleen onaangenaam, maar heeft uiteraard ook nadelige economische gevolgen. Door verdergaande verstedelijking wordt dit probleem steeds groter, want hoe meer stenen en asfalt, hoe hoger de temperaturen in de stad. Droogte Door hogere temperaturen krijgen we ook steeds vaker te maken met periodes van droogte. De gevolgen daarvan zijn voor de burgers in de stad misschien minder zichtbaar, maar niet minder groot. Paalrot is een groot probleem bij huizen met een houten fundering en zorgt tussen nu en 2050 voor een schadepost die kan oplopen tot zo n 25 euro. Droogte zorgt ook voor verzakking van de grond en mogelijke scheuren in dijken. En dat heeft weer gevolgen voor de veiligheid. Overstroming Nederland is een veilige delta, maar overstromingen zijn niet uit te sluiten. En de gevolgen van zo n mogelijke overstroming worden steeds groter. Dat heeft te maken met de groei van het aantal mensen achter de dijk en de economische bedrijvigheid. Driekwart van de woningen in binnendijks gebied kan schade ondervinden bij een doorbraak van de primaire waterkeringen. Vitale en kwetsbare functies, zoals ziekenhuizen en energiecentrales, zijn vaak niet bestand tegen een mogelijke overstroming.

7 Onderteken de Intentieverklaring Ruimtelijke Adaptatie Om ook in de toekomst prettig te kunnen wonen, werken en recreëren in ons land moeten we onze steden inrichten met het oog op de toekomst. Door samen te werken kunnen we kansen benutten die de klimaatverandering met zich meebrengt en het stedelijk gebied beter bestand maken tegen hevige regenbuien, periodes van droogte en hitte en de gevolgen van een mogelijke overstroming. Werkt u of wilt u werken aan het klimaatbestendig en waterrobuust maken van het stedelijk gebied? Teken dan ook de Intentieverklaring Ruimtelijke Adaptatie. De onderteking van de Intentieverklaring vindt plaats op het Festival Ruimtelijke Adaptatie op 9 oktober in Utrecht. Maak tijdens dit festival bovendien kennis met andere partijen die zich bezighouden met ruimtelijke klimaatadapatie, woon de presentatie van het Kennisportaal Ruimtelijke Adaptatie bij en leer meer over het Stimuleringsprogramma. Slim veranderen Om bedreigingen tegen te gaan en kansen te benutten moet klimaatbestendig en waterrobuust inrichten een vanzelfsprekend onderdeel worden bij ruimtelijke (her)ontwikkelingen. Door nú maatregelen te nemen, maken we onze steden mooier en voorkomen we in de toekomst grote schade. Voor veel maatregelen geldt bovendien dat ze kosteneffectief zijn, als ze maar in een vroeg stadium in het proces worden meegenomen. Alle betrokken overheden en marktpartijen zijn hier samen verantwoordelijk voor en spelen daarbij dus een belangrijke rol. Manifest Klimaatbestendige Stad Nú bouwen aan de stad van de toekomst dat is de titel van het Manifest Klimaatbestendige Stad dat in 2013 is opgesteld door de vier coalities van het Deltaprogramma Nieuwbouw en Herstructurering (DPNH). Deze coalities op het gebied van bouw en stedelijke ontwikkeling, stedelijk water, openbare ruimte en groen en infrastructuur bestaan uit mensen van verschillende overheden en het bedrijfsleven. In het manifest doen de coalities een appèl aan overheden en marktpartijen om samen met de inwoners van de stad verantwoordelijkheid te nemen voor de klimaatbestendige stad. Daarnaast zijn er acties in opgenomen,

8 die momenteel verder worden uitgewerkt. Zo is onder meer de Intentieverklaring Ruimtelijke Adaptatie hieruit voortgekomen. Deltabeslissing Ruimtelijke adaptatie Het Manifest Klimaatbestendige Stad is het vertrekpunt geweest voor twee van elkaar onafhankelijke trajecten. Het eerste traject is gericht op de deltabeslissing Ruimtelijke adaptatie (DBRA). De DBRA bevat bestuurlijke afspraken tussen overheden. Na het vaststellen van de DBRA in een bestuursakkoord, start via het Stimuleringsprogramma de implementatie. Het tweede traject richt zich op de Intentieverklaring Ruimtelijke Adaptatie. DPNH nodigt marktpartijen, maatschappelijke organisaties, kennisinstellingen en individuele overheden uit om samen een coalition of the willing te smeden als bekrachtiging van het Manifest. Het is de bedoeling dat zij met het ondertekenen van de Intentieverklaring Ruimtelijke Adaptatie de intenties onderschrijven, waar ze in de periode van 2015 tot 2020 invulling aan gaan geven. Met deze landelijke overeenkomst gaan betrokkenen een inspanningsverplichting aan en spreken zij de bereidheid uit te komen tot uitvoeringsafspraken. Sluit een Ruimtelijke Adaptatie Deal Daarnaast is het mogelijk een extra bijdrage te leveren aan het realiseren van de Intentieverklaring Ruimtelijke Adaptatie door een eigen regionale of lokale intentieverklaring te sluiten om te komen tot een Ruimtelijke Adaptatie Deal. Met deze Ruimtelijke Adaptatie Deal kunnen partijen hun samenwerking bestendigen om een bijdrage te leveren aan het waterrobuust en klimaatbestendig maken van het stedelijk gebied in Nederland door concrete afspraken te maken over een specifiek project of programma. Dit kan om een klein of een groot project of programma gaan, het kan over water gaan of droogte. Omvang en onderwerp maken niet uit, zolang het de klimaatbestendigheid van een bepaald gebied maar ten goede komt.

9 Waarom een Intentieverklaring Ruimtelijke Adapatie? Partijen die hieraan meedoen zeggen hierover het volgende: Ruimtelijke klimaatadaptie is een actueel en urgent onderwerp. Met het tekenen van de Intentieverklaring Ruimtelijke Adaptatie laten betrokken partijen zien dat ze het belangrijk vinden ermee aan de slag te gaan. Ruimtelijke klimaatadapatie heeft meer bekendheid nodig. De Intentieverklaring kan daarbij helpen. Steeds meer landen krijgen te maken met de negatieve effecten van klimaatverandering. Vaak in hevigere mate dan in ons land. Daarom is werken aan ruimtelijke adaptatie een belangrijk exportproduct, waarvan het belang door de Intentieverklaring Ruimtelijke Adaptatie wordt onderschreven. Het is belangrijk alle mogelijke kansen te benutten die waterrobuust en klimaatbestendig bouwen bieden. Door intenties te delen, worden die kansen beter zichtbaar. Meedoen Iedereen kan tijdens het Festival op 9 oktober 2014 aansluiten: marktpartijen, maatschappelijke organisaties, kennisinstituten en overheden. Met het ondertekenen van de landelijke Intentieverklaring Ruimtelijke Adaptatie en mogelijk ook eigen regionale of lokale Ruimtelijke Adaptatie Deals sluit u zich aan bij de coalition of the willing: de partijen die zo snel mogelijk samen concrete stappen op het gebied van ruimtelijke klimaatadaptatie willen zetten. Laat het ons weten Overweegt u of uw organisatie de landelijke Intentieverklaring Ruimtelijke Adaptatie te ondertekenen? Heeft u een project of programma in gedachte dat geschikt zou zijn voor een lokale of regionale Ruimtelijke Adaptatie Deal? Laat het ons weten via: postbus.dpnh@minienm.nl. Aanmelden? Ga naar

10 Dingen in beweging krijgen Geurt van Randeraat, directeur van SITE urban development is ambassadeur voor de Klimaatbestendige Stad en was als voorzitter van de coalitie bouw en stedelijke ontwikkeling blij verrast over de betrokkenheid van de deelnemers uit zijn coalitie. Van Randeraat: Dat engagement heeft naar mijn idee te maken met het feit dat het thema klimaatbestendige stad de sector raakt. Het zou een kans kunnen zijn om de dingen weer in beweging te krijgen. Het is goed te kijken naar de mooie voorbeelden. Neem bijvoorbeeld de wijk Lanxmeer in Culemborg. Leven in en om water en de natuur is daar het uitgangspunt. Daar is vraag naar, dat willen mensen graag. Dat zo n wijk ook klimaatbestendig wordt gebouwd is vervolgens mooi meegenomen. Een ander prachtig voorbeeld is het ontwerp voor een nieuwe markt in Beverwijk. De eigenaar heeft daar een volledig duurzaam, klimaatbestendig plan neergelegd. Hij doet dat vanuit zijn eigen visie. Maar het moet voor hem ook commerciële meerwaarde opleveren, anders zou hij het niet doen. Dat kan blijkbaar. Muren slechten Van Randeraat: Wij zoeken vooral naar manieren waarop de overheid private partijen uit kan dagen om zelf die klimaatadaptatie aan te pakken. En naar manieren om de muur te slechten die lijkt te bestaan tussen waterschappen en private partijen. Misschien bestaat die muur vooral in hoofden van de betrokken partijen, want de bereidheid tot kennisdelen is bij beide partijen groot. Maar het blijft een uitdaging die twee partijen in een vroeg stadium samen om tafel te krijgen bij grote projecten.

11 bedragen in euro Neerslag problematiek [netto contant: ] { { Schade 71 { [netto contant: 22 ] 0,2 mijlard 20 Bebouwing (incl. tuinen) 3 Slechte waterkwaliteit Natschade Infrastructuur Arbeidsproductiviteit & gezondheid Openbare ruimte & groen = 250 miljoen Droogte problematiek [netto contant: ] 25 0,04 0,3 9 4,2 Zakking Aangetast groen 8 Slechte waterkwaliteit Bron: Deltares Geschatte schade als gevolg van neerslag- en droogteproblematiek, gecumuleerd over de periode De schade als gevolg van paalrot heeft betrekking op woningen in gebieden met wegzijging; deze gebieden zijn gevoeliger voor droogte dan andere gebieden. [Netto contant: schade over 50 jaar teruggerekend naar de waarde van deze schade in 2013 met een jaarlijkse ontwaarding van 5½%.] BLAUWALG! Paalrot Hittestress

12 Deltaprogramma Nieuwbouw en Herstructurering Stad en water komen elkaar steeds vaker tegen. Waterveiligheid is niet alleen meer een kwestie van dijken bouwen en onderhouden, maar ook van ruimtelijke inrichting. Daarnaast wordt die ruimtelijke inrichting van steeds groter belang bij het aanpakken van de problemen die hevige regenbuien, droogte en hitte met zich meebrengen. Het Deltaprogramma Nieuwbouw en Herstructurering verkent hoe ruimtelijke maatregelen kunnen bijdragen aan het beperken van de gevolgen van een overstroming, een hevige regenbui, langdurige droogte en extreme hitte. De resultaten dragen bij aan de deltabeslissing Ruimtelijke adaptatie. Dit is een uitgave van: Ministerie van Infrastructuur en Milieu Augustus 2014

13 Deltaprogramma Nieuwbouw en Herstructurering Algemene Intentieverklaring ruimtelijke adaptatie Definitief Concept DPNH 5 september 2014 Robert de Graaff Garmt Arbouw Jasper Groos 1

14 1. De Partijen 1. A, B, hierna te noemen: Marktpartijen, Maatschappelijke Organisaties, Kennis-, Onderwijsinstellingen Die Ondertekenen ; 2. C, hierna te noemen: Ministerie ; 3. M, N, hierna te noemen: Individuele Waterschappen Die Ondertekenen ; 4. K, L, hierna te noemen: Individuele Provincies Die Ondertekenen ; 5. O, P, hierna te noemen: Individuele Gemeenten Die Ondertekenen ; 6. Genoemden onder 2., en 5. samen te noemen: Overheden Die Ondertekenen Hierna tezamen ook genoemd: Partijen, 2. constateren dat: a) Marktpartijen, maatschappelijke organisaties, kennis-, onderwijsinstellingen een coalition of the willing willen smeden; b) overheden 1 samen het beleidsvoorstel Deltabeslissing ruimtelijke adaptatie hebben voorbereid; het Rijk, IPO, UvW en VNG bereid zijn om voor de beleidsmatige verankering hiervan het Bestuursakkoord Deltaprogramma te sluiten 2 ; c) Een coalition of the willing van individuele niet overheden èn individuele overheden de Deltabeslissing ruimtelijke adaptatie en het Bestuursakkoord Deltaprogramma verbreedt en versterkt, 3. onderschijven het belang van klimaatbestendig en waterrobuust (her)ontwikkelen, omdat: a) steden en dorpen de plekken zijn waar Nederlanders wonen, werken, ondernemen en hun vrije tijd doorbrengen. Dat de stad de motor is van de economie. Dat een goede kwaliteit van de leefomgeving van steden en dorpen daarom essentieel is; b) door voortgaande verstedelijking de kwetsbaarheid van grote delen van Nederland toeneemt voor de gevolgen van overstromingen, extreem weer, relatieve bodemdaling, stijging van de zeespiegel, een grotere kweldruk en verzilting 3 ; c) het bebouwde gebied in Nederland door extreem weer zoals zware regenval, langdurige droogte en hoge temperaturen nu al regelmatig te maken heeft schade aan gebouwen, boven- en ondergrondse infrastructuur, groenvoorzieningen, groter gezondheidsrisico voor bewoners. Een schade die tot 2050 tot tientallen en kan oplopen 4 ; d) klimaatverandering en de aanpak daarvan kansen biedt, die benut kunnen worden door slim te investeren, realiseren en beheren; en kansen biedt voor ondernemerschap en innovatie, 4. spreken de volgende intenties uit: Deel 1: Ambities voor klimaatbestendige stad in 2050 en tussendoelen in 2020 Partijen delen als ambitie voor het stedelijk gebied dat in 2050, bij hevige neerslag of bij hoog water aan de kust en in rivieren, schade aan gebouwen waar redelijkerwijs mogelijk, wordt 1 Ministerie van IenM, IPO, UvW, VNG 2 De koepels ondertekenen het Bestuursakkoord Deltaprogramma. Voor deze intentieverklaring gaan de ondertekenaars er vanuit dat de ondertekenende overheden de Deltabeslissing Ruimtelijke Adaptatie uitvoeren en in dat kader voor 2020 klimaatbestendigheid van het eigen plangebied analyseren ( weten ), de resultaten van deze analyse vertalen in een gedragen ambitie en een adaptatiestrategie met concrete doelen ( willen ) en de beleidsmatige en juridische doorwerking van deze ambitie borgen voor uitvoering ( werken ). 3 DPNH, Knelpuntenanalyse DPNH, Hoogvliet, Schades door watertekorten en overschotten in stedelijk gebied,

15 voorkómen, mensen en diensten de hoofdwegen kunnen blijven gebruiken en de gezondheid niet bedreigd wordt; dat slachtoffers, schade en maatschappelijke ontwrichting, waar redelijkerwijs mogelijk, worden voorkómen; dat in 2050 de waterkwaliteit nog goed is. Voor perioden van droogte en/of hitte en lage grondwaterstanden delen Partijen de ambitie dat in 2050 aantasting van funderingen, ongelijkmatige zetting en schade aan groen, aantasting van de gezondheid van mensen en van de leefbaarheid van de stad zo veel mogelijk wordt voorkómen en de stedelijke infrastructuren 5 zo veel mogelijk blijven functioneren. Partijen onderschrijven het doel dat klimaatbestendig en waterrobuust inrichten uiterlijk 2020 integraal onderdeel is van beleid en handelen. Partijen ontwikkelen de kennis die hiervoor nodig is en die het benutten van de kansen, die de adaptatiestrategie 2 biedt, mogelijk maakt. De partijen in de realisatieketen (overheden en niet-overheden) hebben in 2020 samen werkwijzen ontwikkeld (o.a. voor aanbestedingen), die innovatie op het gebied van klimaatadaptatie mogelijk maken en zo veel mogelijk ruimte bieden voor dialoog tussen opdrachtgevers en opdrachtnemers. Overheden Die Ondertekenen zorgen ervoor dat in 2020 de uitkomsten van de analyse, de ambities, concrete doelen en de adaptatiestrategie die zij in het kader van de implementatie van de Deltabeslissing ruimtelijke adaptatie (zie bijlage 1) opstellen 6 bij derden bekend zijn. Partijen bevorderen, waar mogelijk, draagvlak voor deze gezamenlijk te stellen ambities, concrete doelen en adaptatiestrategie. Deel 2: Governance Klimaatbestendige Stad Partijen hebben de intentie samen te bouwen aan de klimaatbestendige stad door (voor zover van toepassing vanuit de eigen rol): klimaatmitigatie en -adaptatie, ruimtelijke kwaliteitsopgaven, economie, leefbaarheid en gezondheid te zien als één stedelijke opgave die om integrale oplossingen vraagt; het water in de stad in beschouwing te nemen als één systeem, waarvan de onderdelen grond-, hemel-, oppervlakte-, en afvalwater samenhangen, zowel onderling en als in hun relatie tot de openbare ruimte: kwantitatief en kwalitatief, functioneel en financieel; bij financiële berekeningen en afwegingen uit te gaan van een tijdshorizon die past bij de levensduur van de objecten (Life Cycle Costs) en daarbij de gevolgen van klimaatverandering te betrekken; potentiële maatregelen voor klimaatbestendigheid 7 standaard te verwerken in ontwerpend onderzoek, ontwerpen, ruimtelijke plannen, beheer en onderhoud; waar mogelijk, burgers en burgerinitiatieven op het gebied van klimaatadaptatie te stimuleren en versterken; ondersteunen initiatiefnemers van gebiedsontwikkelingsprojecten (bestaande stad en nieuwbouw) met het vroegtijdig in overleg gaan en inbrengen van beschikbare kennis over bodem, het watersysteem en ondergrond; aan te sporen tot innovatie en co-creatie en daaraan zelf bij te dragen door vanuit de eigen rol en verantwoordelijkheid kennis en ervaringen over klimaatadaptatie te ontwikkelen en delen met partners en in samenwerkingsverbanden; in samenwerkingsverbanden initiatieven te ontwikkelen om bij gebiedsontwikkeling kansrijke maatregelen voor klimaatbestendigheid te ontdekken en toe te passen, door bijvoorbeeld het sluiten van regionale/lokale deals over ruimtelijke adaptatie in concrete projecten of programma s. 5 zoals de verkeers, afvalwater, drinkwater, gas, elektriciteits, ICT en datainfrastructuur 6 De overheden gaan aan de slag met de stappen weten, willen en werken en organiseren daarbij draagvlak. In deze intentieverklaring verklaren de partijen hieraan vanuit hun eigen rol bij te willen dragen. 7 Zie Handreiking Ruimtelijke Adaptatie 3

16 Marktpartijen, Maatschappelijke Organisaties, Kennis-, Onderwijsinstellingen Die Ondertekenen: besteden in diensten en producten op het gebied van onderzoek, onderwijs, plannen, realisatie, beheer en onderhoud van ruimtelijke initiatieven en hun corporate communicatie actief aandacht aan klimaatadaptatie; stimuleren onderwijs en onderzoek voor verdere ontwikkeling van kennis ten behoeve van klimaatadaptatie van het stedelijke gebied. Overheden Die Ondertekenen: delen de bevindingen uit analyse van effecten van klimaatverandering met burgers, bedrijven en maatschappelijke organisaties en informeren hen over maatregelen die zij zelf kunnen treffen; beschrijven in ruimtelijke plannen, indien analyse van effecten van klimaatverandering hiertoe aanleiding geeft, de wijze waarop klimaatadaptatie is opgenomen in het betreffende plan. Individuele Gemeenten Die Ondertekenen: spannen zich samen met andere partijen (zoals het waterschap) in om te voorkomen dat de gezondheid van de inwoners van de gemeente wordt aangetast en de leefbaarheid van het stedelijk gebied afneemt door klimaatverandering. Individuele Waterschappen Die Ondertekenen: zoeken voor ruimtelijke adaptatie waar mogelijk naar synergie tussen eigen plannen en andere ruimtelijke ontwikkelingen in de stedelijke omgeving. Slotbepalingen Deze intentieverklaring treedt in werking met ingang van de dag na ondertekening en geldt tot 31 december De intentieverklaring kan worden ondertekend in meerdere exemplaren. Ieder ondertekend exemplaar wordt geacht een origineel exemplaar te zijn en alle exemplaren gezamenlijk vormen een en dezelfde intentieverklaring. De handtekeningpagina van ieder exemplaar kan worden toegevoegd aan ieder ander exemplaar om de volledig ondertekende intentieverklaring te vormen. De intentieverklaring en/of de handtekeningpagina's kunnen via e- mail of fax tussen partijen worden uitgewisseld en een via of fax uitgewisselde handtekening van iedere partij wordt geacht een originele handtekening te zijn. Het ministerie van IenM evalueert in 2017 met Partijen de intentieverklaring en doet Partijen een voorstel voor het vervolg. Alle in deze intentieverklaring genoemde afspraken worden zo snel mogelijk ter hand genomen. Partijen komen overeen dat de afspraken van deze intentieverklaring niet in rechte afdwingbaar zijn. Ondertekening Getekend te Utrecht op 9 oktober 2014 <organisaties en namen> 4

17 Bijlage 1: Voorstel Deltabeslissing ruimtelijke adaptatie (Deltaprogramma 2015 versie 23 mei 2014) NB: deze tekst wordt vervangen door de definitieve tekst zodra deze openbaar is. De deltacommissaris stelt voor over ruimtelijke adaptatie te beslissen dat: Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen de gezamenlijke ambitie vastleggen dat Nederland in 2050 zo goed mogelijk klimaatbestendig en waterrobuust is ingericht en bij (her)ontwikkelingen geen extra risico op schade en slachtoffers ontstaat voor zover dat redelijkerwijs haalbaar is; klimaatbestendig en waterrobuust inrichten uiterlijk 2020 onderdeel is van het beleid en handelen van deze partijen, door bij hun regionale en lokale ruimtelijke afwegingen de waterrobuustheid en klimaatbestendigheid van het eigen plangebied te analyseren ( weten ), de resultaten van deze analyse te vertalen in een gedragen ambitie en een adaptatiestrategie met concrete doelen ( willen ) en de beleidsmatige en juridische doorwerking van deze ambitie te borgen voor uitvoering ( werken ); ieder van deze partijen aan de overeengekomen gezamenlijke ambitie invulling geeft op basis van de eigen verantwoordelijkheden en bevoegdheden; deze partijen hiervoor een aantal generieke uitgangspunten hanteren, zoals beschreven in onderstaande toelichting en bijlage xx; de watertoets zijn wettelijke verankering als procesinstrument behoudt en de toepassing vroeg in het ruimtelijk proces plaatsvindt; de overheden gezamenlijk de Handreiking ruimtelijke adaptatie en een Stimuleringsprogramma ruimtelijke adaptatie beschikbaar stellen als ondersteunende instrumenten voor het realiseren van de ambitie; het Rijk ervoor zorgt dat nationale vitale en kwetsbare functies uiterlijk in 2050 beter bestand zijn tegen overstromingen (zie interdepartementale afspraken in bijlage xx) en daarvoor zo nodig in 2020 of zoveel eerder als mogelijk beleid en regelgeving heeft vastgesteld; in 2017 en daarna regelmatig in het Deltaprogramma een evaluatie plaatsvindt over de voortgang van de klimaatbestendige en waterrobuuste inrichting en de instrumenten die beschikbaar zijn om de ambitie te realiseren. Toelichting op de generieke uitgangspunten Weten, willen, werken Rijk, provincies en gemeenten geven samen met de waterschappen een regionale en lokale uitwerking aan de ambitie. Zij doorlopen hiervoor eventueel samen met maatschappelijke organisaties en marktpartijen drie stappen aan de hand van de volgende generieke uitgangspunten: 1. weten : analyse van de waterrobuustheid en klimaatbestendigheid van het (plan)gebied en de functies. Deze analyse vindt - voor zover de gegevens beschikbaar zijn - plaats binnen de bandbreedte van de deltascenario s en met de meest recente datasets die hieraan ten grondslag liggen, met 2030 en 2050 als richtjaren. De overheden kiezen voor deze analyse een passend schaalniveau. 2. willen : vertaling van de bedreigingen en kansen uit de analyse in een gedragen ambitie en adaptatiestrategie. De overheden formuleren hiervoor concrete doelen. Zij leggen een relatie tussen de adaptatiestrategieën op regionale en lokale schaal en waarborgen de samenhang met de voorkeursstrategieën voor waterveiligheid en zoetwater van het Deltaprogramma. 3. werken : beleidsmatige en juridische doorwerking van de ambitie. Iedere overheid geeft aan hoe de ambitie doorwerkt in het eigen beleid (voor het gehele fysieke domein), ruimtelijke plannen en verordeningen, business cases, uitvoering, beheer en groot onderhoud. Monitoring en evaluatie In het kader van het Deltaprogramma wordt jaarlijks in beeld gebracht in hoeverre de klimaatbestendige en waterrobuuste ruimtelijke inrichting van het bebouwd gebied en de vitale en 5

18 kwetsbare sectoren onderdeel is van het handelen van de partijen. In 2017 vindt een evaluatie plaats over de voortgang, die ook ingaat op de vraag of aanvullend instrumentarium nodig is om de ambitie te bereiken. Het Rijk en de koepels zorgen samen voor het ontwerp en de uitvoering van het monitoringsprogramma en de evaluatie en zorgen daarbij voor afstemming met andere meetmomenten, zoals de benchmarks in de waterketen. 6

19 Intentieverklaring Ruimtelijke Adaptatie Coalitie Regio Utrecht Concept 3, versie 10 september Kenmerk: DM Bron afbeeldingen: Ministerie van Infrastructuur en Milieu, Deltaprogramma Nieuwbouw en Herstructurering Intentieverklaring Ruimtelijke Adaptatie, Coalitie Regio Utrecht 1

20 1. Ondergetekenden Gemeente Bunnik Gemeente Houten Gemeente Nieuwegein Gemeente Oudewater Gemeente Stichtse Vecht Gemeente Utrecht Gemeente Woerden Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden Provincie Utrecht Veiligheidsregio Utrecht Hierna tezamen ook genoemd: Partijen; 2. Overwegende dat: a) Partijen erkennen dat klimaatverandering en de daarmee samenhangende risico s van overstroming, extreme neerslag, droogte en hitte op economische waarden (of publieke en private bezittingen/assets) en volksgezondheid aanleiding is om op een andere wijze naar de bebouwde omgeving (en daarmee de ruimtelijke ordening) te kijken. b) Partijen op dit op deelthema s al langer bezig zijn, en ook nog zoekende zijn hoe zij op een doelmatige en effectieve manier de gevolgen van de klimaatverandering het hoofd kunnen bieden. c) Partijen aangeven dat samenwerking met andere partijen in de regio bijdraagt aan de onder b) genoemde doelmatigheid en effectiviteit. d) Partijen al samenwerken aan een doelmatige, duurzame en efficiënte afvalwaterketen en regionaal afvalwaterketen beleid; e) Partijen een samenwerking voorbereiden op het concept meerlaagsveiligheid, waaronder het thema overstromingsrobuust bouwen, dat het vigerend beleid van rijk en provincie in de praktijk kan brengen; f) Partijen samenwerken vanuit ieders eigen rol, bevoegdheid en verantwoordelijkheid en vigerend beleid uitgangspunt is; 3. verbinden zich aan de volgende intenties: g) Gaan samen in Coalitie Regio Utrecht verder aan de slag met ruimtelijke adaptatie en klimaatopgaven, door het verder in beeld brengen van de lokale klimaatveranderingsopgave(n) en hiervoor gebruik te maken van een gedeeld referentiekader. h) Nodigen andere partijen uit om deel te nemen in deze Coalitie. Zowel andere overheden als regionale corporaties, burgers, NGO s en diverse soorten bedrijven en lokale industrie, om zich aan te sluiten bij deze Coalitie. i) Gaan als Coalitie een Plan van Aanpak opstellen. In dit Plan van Aanpak staat onder andere aangegeven: o De overwegingen om een Plan van Aanpak op te stellen; o De rol en bijdragen van de betrokken partijen in tijd en geld; o Op welke manier hierbij wordt samengewerkt met de andere partijen. Intentieverklaring Ruimtelijke Adaptatie, Coalitie Regio Utrecht 2

21 o Slotbepalingen. j) De Coalitie dient het Plan van Aanpak in voor het Stimuleringsprogramma Ruimtelijke Adaptatie (als onderdeel van de Klimaatagenda, Adaptatieplan). k) Het sluiten van een Coalitie betekent onder andere dat Partijen gebruik maken van bestaande kennis (lopende projecten, programma s en onderzoeken) en aansluiten bij vigerend beleid en initiatieven die reeds lopen op dit terrein en gaat deze niet opnieuw doen; l) Het waterschap treedt voor de duur van deze intentieverklaring op als begeleider van het proces. 4. Slotbepalingen Deze intentieverklaring treedt in werking met ingang van de dag na ondertekening en geldt voor de periode tot 1 januari Deze intentieverklaring mag openbaar worden gemaakt, waardoor andere partijen kennis kunnen nemen van de afgesloten intentieverklaring, zodat navolging van deze intentieverklaring kan worden bevorderd en andere partijen zich kunnen aansluiten bij de Coalitie. De intentieverklaring kan worden ondertekend in meerdere exemplaren. Ieder ondertekend exemplaar wordt geacht een origineel exemplaar te zijn en alle exemplaren gezamenlijk vormen een en dezelfde intentieverklaring. De handtekeningenpagina van ieder exemplaar kan worden toegevoegd aan ieder ander exemplaar om de volledig ondertekende intentieverklaring te vormen. De intentieverklaring en/of de handtekeningenpagina's kunnen via of fax tussen partijen worden uitgewisseld en een via of fax uitgewisselde handtekening van iedere partij wordt geacht een originele handtekening te zijn. Partijen komen overeen dat de afspraken van deze intentieverklaring niet in rechte afdwingbaar zijn. 5. Ondertekening Getekend te Utrecht op 9 oktober 2014 Intentieverklaring Ruimtelijke Adaptatie, Coalitie Regio Utrecht 3

Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering. Intentieverklaring Ruimtelijke Adaptatie

Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering. Intentieverklaring Ruimtelijke Adaptatie Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering Intentieverklaring Ruimtelijke Adaptatie Wateroverlast Wateroverlast is waarschijnlijk het meest zichtbare probleem. Steeds vaker staan winkels en kelders vol

Nadere informatie

Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering. Bouw nú aan de stad van de toekomst

Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering. Bouw nú aan de stad van de toekomst Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering Bouw nú aan de stad van de toekomst Wateroverlast Wateroverlast is waarschijnlijk het meest zichtbare probleem. Steeds vaker staan winkels en kelders vol water.

Nadere informatie

Deltaprogramma Ruimtelijke Adaptatie. Bouw mee aan de stad van de toekomst

Deltaprogramma Ruimtelijke Adaptatie. Bouw mee aan de stad van de toekomst Deltaprogramma Ruimtelijke Adaptatie Bouw mee aan de stad van de toekomst Wateroverlast Wateroverlast is waarschijnlijk het meest zichtbare probleem. Steeds vaker staan winkels en kelders vol water. Zo

Nadere informatie

Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering. Intentieverklaring

Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering. Intentieverklaring Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering Intentieverklaring Deltawet (2011) Deltaprogramma met deelprogramma s Deltafonds Een pot geld Deltacommissaris Wim Kuijken Deltabeslissingen Deltaprogramma

Nadere informatie

Deltaprogramma Nieuwbouw en Herstructurering. Algemene Intentieverklaring ruimtelijke adaptatie

Deltaprogramma Nieuwbouw en Herstructurering. Algemene Intentieverklaring ruimtelijke adaptatie Deltaprogramma Nieuwbouw en Herstructurering Algemene Intentieverklaring ruimtelijke adaptatie 3 oktober 2014 1 1. De Partijen 1. AlliantieVereniging, Ambient advies BV, ARCADIS, Atelier GROENBLAUW, BNA,

Nadere informatie

Coalitie Regio Utrecht

Coalitie Regio Utrecht lntentieverkla ring Ruimtelij ke Adaptatie Coalitie Regio Utrecht definitief versie 2 oktober Kenmerk: DM 861120 Bron afbeeldingen: Ministerie van lnfrastructuur en M l eu, Deltaprogramma Nieuwbouw en

Nadere informatie

Deltabeslissing Ruimtelijke adaptatie

Deltabeslissing Ruimtelijke adaptatie Deltaprogramma Ruimtelijke adaptatie Deltabeslissing Ruimtelijke adaptatie Het Deltaprogramma: een nieuwe aanpak Een goede kwaliteit van de leefomgeving is een basisvoorwaarde voor een aantrekkelijk vestigingsklimaat

Nadere informatie

Klimaatbestendige stad

Klimaatbestendige stad Klimaatbestendige stad Nú bouwen aan de stad van de toekomst Deltaprogramma Nieuwbouw & Herstructurering Hoe is het begonnen? Veel onderzoek Nationale adaptatiestrategie Advies van Commissie Veerman Deltaprogramma

Nadere informatie

u N VAN WATĽRSCHAPPĽN 2014.17668 De leden van de ledenvergadering 73102/IP M. van Kruining I P. de Vries 16 juli 2014

u N VAN WATĽRSCHAPPĽN 2014.17668 De leden van de ledenvergadering 73102/IP M. van Kruining I P. de Vries 16 juli 2014 u N VAN WATĽRSCHAPPĽN 2014.17668 Bezoekadres Koningskade 40 2596 AA Den Haag Postadres Postbus 93218 2509 AE Den Haag Telefoon 0703519751 Fax 070 354 46 42 De leden van de ledenvergadering datum 16 juli

Nadere informatie

Van: W. van Bodegraven Tel nr: 8304 Nummer: 18A.00121

Van: W. van Bodegraven Tel nr: 8304 Nummer: 18A.00121 VOORSTEL AAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS & RAADSINFORMATIEBRIEF Van: W. van Bodegraven Tel nr: 8304 Nummer: 18A.00121 Datum: 5 februari 2018 Team: R&B Tekenstukken: Ja Bijlagen: 3 Afschrift aan: W. Visser,

Nadere informatie

Klimaatverandering / Water in de Stad

Klimaatverandering / Water in de Stad Klimaatverandering / Water in de Stad Gebruik lokale kennis en ervaring Koen Broersma @waterindestad linkedin.com/in/kwbroersma koen.broersma@rhdhv.com De kwaliteit van de samenleving weerspiegelt zich

Nadere informatie

De klimaatbestendige stad: hoe doe je dat?

De klimaatbestendige stad: hoe doe je dat? De klimaatbestendige stad: hoe doe je dat? De klimaatbestendige stad Klimaatadaptatie van stedelijk gebied staat sinds kort prominent op de publieke agenda. Op Prinsjes dag heeft het kabinet de Deltabeslissing

Nadere informatie

De publiek-private route naar het Festival. Beslissingen, Intenties, Akkoord en Deals

De publiek-private route naar het Festival. Beslissingen, Intenties, Akkoord en Deals De publiek-private route naar het Festival Beslissingen, Intenties, Akkoord en Deals Het Deltaprogramma Nieuwbouw en Herstructurering (DPNH) is gestart met een omgevingsanalyse (uitgevoerd door ORG-ID)

Nadere informatie

De Klimaatbestendige Stad s-hertogenbosch

De Klimaatbestendige Stad s-hertogenbosch De Klimaatbestendige Stad s-hertogenbosch Christiaan W allet Deltaprogramm a Nieuwbouw en Herstructurering Programma van vanmiddag 12.30 u. Opening met pitches 12.45 u. Deltaprogramma Nieuwbouw en Herstructurering

Nadere informatie

BESTUURS AKKOORD KLIMAAT. ADAPTATIE 20 november Bestuursakkoord klimaatadaptatie 3

BESTUURS AKKOORD KLIMAAT. ADAPTATIE 20 november Bestuursakkoord klimaatadaptatie 3 BESTUURS AKKOORD KLIMAAT ADAPTATIE 20 november 2018 Bestuursakkoord klimaatadaptatie 3 7 ambities voor een waterrobuuste en klimaatbestendige inrichting van Nederland Kwetsbaarheid in beeld brengen Uitvoeringsagenda

Nadere informatie

Voorstellen. Waterschap Hollandse Delta. John Ebbelaar Hoofd afdeling Plannen en Regie

Voorstellen. Waterschap Hollandse Delta. John Ebbelaar Hoofd afdeling Plannen en Regie Voorstellen Waterschap Hollandse Delta John Ebbelaar Hoofd afdeling Plannen en Regie Waterschap Hollandse Delta Dynamiek in de Delta [2] Inhoud De taken van het waterschap De dynamiek in de tijd Een dynamische

Nadere informatie

Op weg naar klimaatbewuste regio. Marcel Houtzager Hoogheemraadschap van Delfland

Op weg naar klimaatbewuste regio. Marcel Houtzager Hoogheemraadschap van Delfland Op weg naar klimaatbewuste regio Marcel Houtzager Hoogheemraadschap van Delfland Klimaateffecten Nederland Neerslag Het regent minder vaak 7% tot 30% Maar buien zijn heftiger! 8% tot 24% Wake-up call -

Nadere informatie

Klimaatverandering. Een brede maatschappelijke opgave. Kasper Spaan

Klimaatverandering. Een brede maatschappelijke opgave. Kasper Spaan Klimaatverandering Een brede maatschappelijke opgave Kasper Spaan Water governance 2015 1 Nationale overheid 10 Drinkwaterbedrijven 12 Provincieën 24 Waterschappen 393 Gemeenten Ruimtelijke adaptatie Gemeente

Nadere informatie

Deltaprogramma 2014. Bijlage F. Bestuurlijke Planning DP2015

Deltaprogramma 2014. Bijlage F. Bestuurlijke Planning DP2015 Deltaprogramma 2014 Bijlage F Bestuurlijke Planning DP2015 Deltaprogramma 2014 Bijlage F Bestuurlijke Planning DP2015 Deltaprogramma 2014 Bijlage F 2 Bestuurlijke planning In deze bijlage is de bestuurlijke

Nadere informatie

Gevolgen van watertekorten voor stedelijk gebied. Marco Hoogvliet Projectmanager Stedelijk water en bodembeheer. Opdrachtgever: het Deltaprogramma

Gevolgen van watertekorten voor stedelijk gebied. Marco Hoogvliet Projectmanager Stedelijk water en bodembeheer. Opdrachtgever: het Deltaprogramma Gevolgen van watertekorten voor stedelijk gebied Focus op funderingsschade Marco Hoogvliet Projectmanager Stedelijk water en bodembeheer Opdrachtgever: het Deltaprogramma Doel Deltaprogramma Garanderen

Nadere informatie

(Regionale) gebiedsinformatie over huidig watersysteem

(Regionale) gebiedsinformatie over huidig watersysteem Memo DM 1013497 Aan: Marktpartijen uitwerking plannen het Burgje, gemeente Bunnik Van: Beke Romp, Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden Datum: 13 januari 2016 Onderwerp: Notitie gebiedskenmerken (waterthema

Nadere informatie

Geraadpleegd

Geraadpleegd VOORSTEL AAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS Van: H. Steijn Tel.nr. : 06-35113525 Geraadpleegd consulent Datum: 13 november 2013 Team: JLV Financieel: Tekenstukken: Ja Bijlagen: 1 Afschrift aan: N.a.v. (evt.

Nadere informatie

De bodem daalt sneller dan de zeespiegel stijgt. Tijd voor een innovatieve en integrale aanpak van bodemdaling!

De bodem daalt sneller dan de zeespiegel stijgt. Tijd voor een innovatieve en integrale aanpak van bodemdaling! De bodem daalt sneller dan de zeespiegel stijgt Tijd voor een innovatieve en integrale aanpak van bodemdaling! In de Nederlandse Delta wonen negen miljoen mensen. Hier wordt zeventig procent van ons inkomen

Nadere informatie

Weth. Schreurs, E. van den Elshout, B. Visser, E. van Andel, J. Zwaneveld

Weth. Schreurs, E. van den Elshout, B. Visser, E. van Andel, J. Zwaneveld VOORSTEL AAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS Van: S. Gabriel Tel.nr. : Datum: 19 augustus 2014 8522 Tekenstukken: Ja Bijlagen: 1 Afschrift aan: N.a.v. (evt. briefnrs.): Team: Ruimtelijke Plannen Weth. Schreurs,

Nadere informatie

DE STICHTSE RIJNLANDEN

DE STICHTSE RIJNLANDEN HOOGHEEMRAADSCHAP DE STICHTSE RIJNLANDEN 25 mrt 2014/ 1002 veilige dijken droge voeten schoon water LN'G.: Aan alle fracties in de raad van de gemeente IJsselstein d.t.v. de raadsgriffier Postbus 26 3400

Nadere informatie

Statenvoorstel. Weerkrachtig Zuid-Holland, Adaptatiestrategie voor een klimaatbestendig Zuid-Holland

Statenvoorstel. Weerkrachtig Zuid-Holland, Adaptatiestrategie voor een klimaatbestendig Zuid-Holland Statenvoorstel Vergaderdatum GS: 11 december 2018 Portefeuillehouder: Janssen, RA Uiterlijke beslistermijn: n.v.t. Documentnummer: PZH-2018-670832850 Onderwerp Weerkrachtig Zuid-Holland, Adaptatiestrategie

Nadere informatie

Klimaatbestendige stad

Klimaatbestendige stad Klimaatbestendige stad Joke van Wensem Samenwerken aan water en klimaat Programmaplan en kennisagenda Algemeen en programmering: Deltaprogramma RA/IenM, STOWA, RWS, CAS, Deltares Projectentournee: Deltaprogramma

Nadere informatie

Versneld aan de slag met klimaatadaptatie

Versneld aan de slag met klimaatadaptatie Uitnodiging Versneld aan de slag met klimaatadaptatie Wij ervaren klimaatverandering in Zuid-Nederland als urgent én acuut. Droogte, hitte, hagel of wateroverlast zijn haast aan de orde van de dag. Wij

Nadere informatie

Deltaprogramma. De programmatische aanpak om Nederland veilig en leefbaar te houden. Onze delta. Uitdagingen. Kern Deltaprogramma

Deltaprogramma. De programmatische aanpak om Nederland veilig en leefbaar te houden. Onze delta. Uitdagingen. Kern Deltaprogramma Deltaprogramma De programmatische aanpak om Nederland veilig en leefbaar te houden Bart Parmet 5 februari 2015 1 Onze delta 60% overstroombaar, 9 miljoen mensen, 2/3e BNP, 16% economie afh. zoetwater Uitdagingen

Nadere informatie

Klimaatadaptatie. Charles Aangenendt

Klimaatadaptatie. Charles Aangenendt Klimaatadaptatie Charles Aangenendt Adaptatie Ruimte en Klimaat 2006: start Nationaal Programma Adaptatie Ruimte en Klimaat (ARK) Doel: klimaatbestendig maken van ruimtelijke inrichting lange termijn:

Nadere informatie

Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie

Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie Bouwberaad West-Brabant 26 oktober 2017 Yigall Schilp #DeltaplanRA Inhoud Deltabeslissing 2015 Urgentie Scope Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie Weten, willen, werken Zeven

Nadere informatie

Deltaprogramma Het nationale programma voor waterveiligheid en zoetwatervoorziening

Deltaprogramma Het nationale programma voor waterveiligheid en zoetwatervoorziening Deltaprogramma Het nationale programma voor waterveiligheid en zoetwatervoorziening 2 e bestuurlijke consultatieronde Deltaprogramma: Hoe houden we de delta veilig en zorgen we voor voldoende zoetwater?

Nadere informatie

Raak onderzoek 2015, 2016 Wiebe Bakker

Raak onderzoek 2015, 2016 Wiebe Bakker De klimaatbestendige stad, inrichting in de praktijk Raak onderzoek 2015, 2016 Wiebe Bakker Een hot item Aandacht voor klimaatadaptatie Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering Klimaatbestendige Stad

Nadere informatie

Watersysteem van de Toekomst: vervolg debat-diner

Watersysteem van de Toekomst: vervolg debat-diner Memo Aan deelnemers diner-debat Eye Kopie aan Contactpersoon Rik van Terwisga Datum 8 januari 2015 Onderwerp Vervolg Debat-diner "Watersysteem van de Toekomst" Watersysteem van de Toekomst: vervolg

Nadere informatie

Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering. Bijlage Deltaprogramma 2013

Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering. Bijlage Deltaprogramma 2013 Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering Bijlage Deltaprogramma 2013 Deltaprogramma Nieuwbouw en Herstructurering Bijlage Deltaprogramma 2013 Datum Juni 2012 4 Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering

Nadere informatie

Vitale en kwetsbare functies Naar een waterrobuuste inrichting in 2050

Vitale en kwetsbare functies Naar een waterrobuuste inrichting in 2050 Deltaprogramma Ruimtelijke adaptatie Vitale en kwetsbare functies Naar een waterrobuuste inrichting in 2050 Vitale en kwetsbare functies Tijdens en na een overstroming raakt de samenleving ontwricht als

Nadere informatie

Nieuwe ontwikkelingen:

Nieuwe ontwikkelingen: Nieuwe ontwikkelingen: KNMI werkt aan scenario s 2021 Nieuwe thema s in Deltaprogramma 2019: Bodemdaling Klimaatadaptatieve Nieuwbouw Zeespiegelstijging Strategische verkenningen klimaatadaptatie in VJN:

Nadere informatie

Brede coalitie aan de slag met waterrobuust en klimaatbestendig Nederland

Brede coalitie aan de slag met waterrobuust en klimaatbestendig Nederland Impressieverslag Festival Ruimtelijke Adaptatie 9 oktober 2014 Brede coalitie aan de slag met waterrobuust en klimaatbestendig Nederland Een brede coalitie van overheid, bedrijfsleven, brancheorganisaties

Nadere informatie

Plan van Aanpak Ruimtelijke Adaptatie

Plan van Aanpak Ruimtelijke Adaptatie Wij werken aan een waterrobuuste en klimaatbestendige regio Utrecht Plan van Aanpak Ruimtelijke Adaptatie Coalitie Regio Utrecht Versie: maart 2016, na ondertekening Kenmerk: DM#922695 Auteurs: Marco van

Nadere informatie

Samenwerking in de waterketen Het landelijk kernteam samenwaw. Ruud van Esch

Samenwerking in de waterketen Het landelijk kernteam samenwaw. Ruud van Esch Samenwerking in de waterketen Het landelijk kernteam samenwaw Ruud van Esch Lid kernteam samenwerking waterketen namens UvW Beleidsadviseur waterketen en circulaire economie Inhoud presentatie Bestuursakkoord

Nadere informatie

Conferentie Kennis voor Klimaat. WORKSHOP Afwegingskader voor het klimaatbestendig inrichten van Nederland

Conferentie Kennis voor Klimaat. WORKSHOP Afwegingskader voor het klimaatbestendig inrichten van Nederland Conferentie Kennis voor Klimaat WORKSHOP Afwegingskader voor het klimaatbestendig inrichten van Nederland Vz: Cees Moons Organisatie: Aad Sedee & Aalt Leusink 27 november 2008 Context Adaptatieprogramma

Nadere informatie

Raadsvergadering. Grondslag Samenwerkingsverband U10; strategische agenda (Stepping Stones) en jaarlijks werkplan uit te voeren door EBU

Raadsvergadering. Grondslag Samenwerkingsverband U10; strategische agenda (Stepping Stones) en jaarlijks werkplan uit te voeren door EBU RAADSVOORSTEL Raadsvergadering Nummer 12-05-2016 16-023 Onderwerp Afsluiten convenant tussen EBU en U10 regio Aan de raad, Onderwerp Afsluiten convenant tussen EBU en U10 regio Gevraagde beslissing 1.

Nadere informatie

Advies: 1) Instemmen met de inhoud van de raadsinformatiebrief (18r.XXXXX). 2) Deze raadsinformatiebrief doorsturen naar de raad.

Advies: 1) Instemmen met de inhoud van de raadsinformatiebrief (18r.XXXXX). 2) Deze raadsinformatiebrief doorsturen naar de raad. VOORSTEL AAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS & RAADSINFORMATIEBRIEF Van: W. Visser Tel nr: 8635 Nummer: 18A.00155 Datum: 7 februari 2018 Team: Ruimtelijk beleid en Projecten Tekenstukken: Ja Bijlagen: 1 Afschrift

Nadere informatie

Samen Ontwikkelen. Stuurgroep Nationaal Landschap Groene Hart i.o. 19 september 2012 / concept

Samen Ontwikkelen. Stuurgroep Nationaal Landschap Groene Hart i.o. 19 september 2012 / concept Samen Ontwikkelen Stuurgroep Nationaal Landschap Groene Hart i.o. 19 september 2012 / concept Samen Ontwikkelen 2. Water Bodem & Gebruik 3. Het Groene Hart, met zijn veenweiden, Over de realisatie van

Nadere informatie

Ruimtelijke Adaptatie in de praktijk

Ruimtelijke Adaptatie in de praktijk Ruimtelijke Adaptatie in de praktijk Robert de Graaff (ORG-ID) Tbv breakoutsessie op Deltacongres 6 november 2014 Gebaseerd op presentatie van Frans van de Ven op Festival ruimtelijke adaptatie 9 oktober

Nadere informatie

MANIFEST NOVI NAAR EEN NIEUW NEDER LAND

MANIFEST NOVI NAAR EEN NIEUW NEDER LAND MANIFEST NOVI NAAR EEN NIEUW NEDER LAND WERK ALS ÉÉN OVERHEID De fysieke en sociale leefomgeving van Nederland gaan de komende decennia ingrijpend veranderen. Transities in de energievoorziening, de landbouw,

Nadere informatie

Raadsvoorstel. drs A.J. Ditewig 18 februari 2010. 05 januari 2010. De raad wordt voorgesteld te besluiten:

Raadsvoorstel. drs A.J. Ditewig 18 februari 2010. 05 januari 2010. De raad wordt voorgesteld te besluiten: Portefeuillehouder Datum raadsvergadering drs A.J. Ditewig 18 februari 2010 Datum voorstel 05 januari 2010 Agendapunt Onderwerp Gemeentelijke watertaken De raad wordt voorgesteld te besluiten: het bijgaande

Nadere informatie

Masterclass Klimaatbestendige Stad Klimaatbestendige gebiedsontwikkeling Bauke de Vries,

Masterclass Klimaatbestendige Stad Klimaatbestendige gebiedsontwikkeling Bauke de Vries, Masterclass Klimaatbestendige Stad Klimaatbestendige gebiedsontwikkeling Bauke de Vries, 28-09-2017 Opbouw 1. Context KNMI scenario s kosten en risico s 2. Effecten hittestress, droogtestress, wateroverlast

Nadere informatie

O P E N B A A R. Advies:

O P E N B A A R. Advies: O P E N B A A R VOORSTEL AAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS Van: A. Barelds Tel nr: 8494 Nummer: 16A.00286 Datum: 21 maart 2016 Team: Ruimte Tekenstukken: Nee Bijlagen: 1 Afschrift aan: N.a.v. (evt. briefnrs.):

Nadere informatie

Metropoolregio Amsterdam Klimaatbestendig Plan van Aanpak 2019

Metropoolregio Amsterdam Klimaatbestendig Plan van Aanpak 2019 Bezoekadres WTC Amsterdam I-tower, second floor Strawinskylaan 1779 1077 XX Amsterdam info@metropoolregioamsterdam.nl Versie 10-12-2018 Metropoolregio Amsterdam Klimaatbestendig Plan van Aanpak 2019 Klimaatverandering

Nadere informatie

College van Burgemeester en wethouders gemeente Tynaarlo

College van Burgemeester en wethouders gemeente Tynaarlo College van Burgemeester en wethouders gemeente Tynaarlo Vergadering d.d. Agendapunt: 20 november 2018 Zaaknummer: 534361 Portefeuillehouder : J. Gopal Openbaar Besloten : R.A. Kraaijenbrink Team : Maatschappij

Nadere informatie

Van: B. van Hell Tel.nr.: 8914 Nummer: 14A.00463

Van: B. van Hell Tel.nr.: 8914 Nummer: 14A.00463 VOORSTEL AAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS & VOORSTEL AAN DE RAAD Van: B. van Hell Tel.nr.: 8914 Nummer: 14A.00463 Datum: 2 juni 2014 Team: Concernzaken Tekenstukken: Ja Persoverleg: Nee Bijlagen: 1 Afschrift

Nadere informatie

Metropoolregio Amsterdam Klimaatbestendig Plan van Aanpak

Metropoolregio Amsterdam Klimaatbestendig Plan van Aanpak Metropoolregio Amsterdam Klimaatbestendig Plan van Aanpak Leeswijzer De effecten van klimaatverandering zijn onder te verdelen in vier thema s: het wordt warmer, het wordt droger, het wordt natter en er

Nadere informatie

Deltaprogramma Nieuwbouw en Herstructurering. Algemene Intentieverklaring ruimtelijke adaptatie

Deltaprogramma Nieuwbouw en Herstructurering. Algemene Intentieverklaring ruimtelijke adaptatie Deltaprogramma Nieuwbouw en Herstructurering Algemene Intentieverklaring ruimtelijke adaptatie 3 oktober 2014 1 1. De Partijen 1. AlliantieVereniging, Ambient advies BV, ARCADIS, Atelier GROENBLAUW, BNA,

Nadere informatie

Deltabeslissing Waterveiligheid

Deltabeslissing Waterveiligheid Deltaprogramma Waterveiligheid Deltabeslissing Waterveiligheid Het Deltaprogramma: een nieuwe aanpak Onze huidige dijknormen dateren grotendeels uit de jaren zestig. Ze zijn opgesteld na de Watersnoodramp

Nadere informatie

M E M O Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie 2018 Informatieavond Resultaten tot nu toe

M E M O Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie 2018 Informatieavond Resultaten tot nu toe M E M O Aan : Gemeenteraad Purmerend Van : E. Tijmstra Reg. nr : 1467190 Datum : 11 maart 2019 Onderwerp : Voortgang klimaatbestendigheidsplan Bijlagen : Concept rapportage Klimaatbestendig Purmerend Op

Nadere informatie

Inleiding. Waarom Ruimtelijke adaptatie? Doel en afbakening van het klimaatatelier. Proces

Inleiding. Waarom Ruimtelijke adaptatie? Doel en afbakening van het klimaatatelier. Proces Betreft Verslag klimaatatelier Goirle Project Klimaatateliers Hart van Brabant Van ORG-ID / HydroLogic Aan Gemeente Goirle Datum 7 juni 2016 Inleiding In opdracht van de werkgroep Afvalwaterketen van de

Nadere informatie

Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad. Datum 15 mei 2019 Ons kenmerk U Lbr. 19/038 Telefoon Bijlage(n) 1

Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad. Datum 15 mei 2019 Ons kenmerk U Lbr. 19/038 Telefoon Bijlage(n) 1 Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad Datum 15 mei 2019 Ons kenmerk TLE/U201900363 Lbr. 19/038 Telefoon 073-3738393 Bijlage(n) 1 Onderwerp Voortgang samenwerken aan water Samenvatting Met deze

Nadere informatie

Klimaatadaptatie. Programmaplan duurzame en gezonde stad

Klimaatadaptatie. Programmaplan duurzame en gezonde stad Klimaatadaptatie Programmaplan duurzame en gezonde stad Inhoud Ons klimaat verandert Wat betekent het voor Nederland? De uitdagingen voor onze regio Wat doen we al in Helmond en waar dragen we aan bij?

Nadere informatie

Van: R. van Doggenaar Tel nr: 8434 Nummer: 18A.00217

Van: R. van Doggenaar Tel nr: 8434 Nummer: 18A.00217 VOORSTEL AAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS & RAADSINFORMATIEBRIEF Van: R. van Doggenaar Tel nr: 8434 Nummer: 18A.00217 Datum: 27 februari 2018 Team: Ruimtelijke Plannen Tekenstukken: Ja Bijlagen: 1 Afschrift

Nadere informatie

Advies: Stel de raad voor om bijgaande APV wijziging vast te stellen.

Advies: Stel de raad voor om bijgaande APV wijziging vast te stellen. VOORSTEL AAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS Van: L.M. Rödel Tel nr: 0348 428479 Nummer: 17A.00903 Datum: 11 augustus 2017 Tekenstukken: Nee Bijlagen: 2 Afschrift aan: N.a.v. (evt. briefnrs.): Team: Juridische

Nadere informatie

Het verbinden van water en MIRT VAN WENS NAAR MEERWAARDE

Het verbinden van water en MIRT VAN WENS NAAR MEERWAARDE Het verbinden van water en MIRT VAN WENS NAAR MEERWAARDE Rond het verbinden van water en ruimte zijn al veel stappen gezet. In het kader van de Vernieuwing van het MIRT is door Rijk, provincies en waterschappen

Nadere informatie

Samen Duurzaam DOEN! Stap 1 // Welkom en inleiding. Stap 2 // Voorstelronde aanwezigen. (5 minuten) (10 minuten)

Samen Duurzaam DOEN! Stap 1 // Welkom en inleiding. Stap 2 // Voorstelronde aanwezigen. (5 minuten) (10 minuten) Samen Duurzaam DOEN! Leuk dat u samen met uw buren na wilt denken over duurzaamheid. Aan de hand van dit stappenplan helpen wij u graag op weg om het gesprek op gang te brengen. Dit stappenplan is bedoeld

Nadere informatie

Van: E. van den Born Tel nr: Nummer: 16A.01164

Van: E. van den Born Tel nr: Nummer: 16A.01164 VOORSTEL AAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS & RAADSINFORMATIEBRIEF Van: E. van den Born Tel nr: Nummer: 16A.01164 Datum: 23 november 2016 Team: Sociaal Beleid Tekenstukken: Ja Bijlagen: 1 Afschrift aan: N.a.v.

Nadere informatie

Deltaprogramma: het werk aan onze delta is nooit af. Katja Portegies Staf Deltacommissaris 11 juni 2014

Deltaprogramma: het werk aan onze delta is nooit af. Katja Portegies Staf Deltacommissaris 11 juni 2014 Deltaprogramma: het werk aan onze delta is nooit af Katja Portegies Staf Deltacommissaris 11 juni 2014 1 Tot 6.70 m. onder zeeniveau 60% overstroombaar gebied, daar wonen ongeveer 9 miljoen mensen met

Nadere informatie

Uitvoeringsprogramma Bodem en Ondergrond

Uitvoeringsprogramma Bodem en Ondergrond Uitvoeringsprogramma Bodem en Ondergrond Samen met decentrale overheden en maatschappelijke organisaties werkt het Rijk aan ambitieus beleid voor bodem en ondergrond - Werken met één UP Bodem en Ondergrond

Nadere informatie

Daarom gaan we intensiever en meer vroegtijdig met elkaar samenwerken om deze delta zo adaptief mogelijk te maken.

Daarom gaan we intensiever en meer vroegtijdig met elkaar samenwerken om deze delta zo adaptief mogelijk te maken. Convenant Klimaatadaptief Bouwen in Zuid-Holland Afspraken Why We hebben te maken met klimaatveranderingen en de gevolgen daarvan hebben een grote impact op de maatschappij. Het is van groot belang dat

Nadere informatie

Bouwsteen A Welke dijken tellen mee? Een verdiepingsslag op het veiligheidsdenken

Bouwsteen A Welke dijken tellen mee? Een verdiepingsslag op het veiligheidsdenken Bouwsteen A Welke dijken tellen mee? Een verdiepingsslag op het veiligheidsdenken Auteurs: Ester Olij ( trekker), Annemargreet de Leeuw (Deltares), Conny van Zuijlen (provincie Noord-Holland), Jannes Haanstra

Nadere informatie

Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad. 24 mei 2018 U Lbr. 18/ Factsheet. Voortgang Samenwerken aan Water

Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad. 24 mei 2018 U Lbr. 18/ Factsheet. Voortgang Samenwerken aan Water Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad Datum 24 mei 2018 Ons kenmerk TLE/U201800375 Lbr. 18/023 Telefoon 073-3738393 Bijlage(n) Factsheet Onderwerp Voortgang Samenwerken aan Water Samenvatting

Nadere informatie

ONDERWERP: Aanpak wateroverlast in Arnhem-noord

ONDERWERP: Aanpak wateroverlast in Arnhem-noord Aan de gemeenteraad Documentnummer 2015.0.079.097 Zaaknummer 2014-10-01895 ONDERWERP: Aanpak wateroverlast in Arnhem-noord Voorstel 1. vaststellen van de aanpak de effecten van extreme wateroverlast te

Nadere informatie

Bestuursconvenant samenwerking U10-gemeenten

Bestuursconvenant samenwerking U10-gemeenten Bestuursconvenant samenwerking U10-gemeenten De colleges van Burgemeester en Wethouders van de gemeenten Bunnik, De Bilt, Houten, IJsselstein, Nieuwegein, Utrecht, Stichtse Vecht, Vianen, Woerden en Zeist

Nadere informatie

Klimaatadaptatie in Zwolle (IJsselvechtdelta)

Klimaatadaptatie in Zwolle (IJsselvechtdelta) Agenda Stad Concernstaf CSADV Stadhuis Grote Kerkplein 15 Postbus 538 8000 AM Zwolle Telefoon (038) 498 2092 www.zwolle.nl Klimaatadaptatie in Zwolle (IJsselvechtdelta) Hoe houden we onze delta leefbaar

Nadere informatie

Bob Duindam, Marjolein Bekkers, Ingrid Elemans, Jethro Michel, Hans Pels, Monica Stam

Bob Duindam, Marjolein Bekkers, Ingrid Elemans, Jethro Michel, Hans Pels, Monica Stam VOORSTEL AAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS Van: J. Rateland Tel.nr. : 8342 Geraadpleegd consulent Datum: 15 januari 2014 Team: Realisatie & Beheer Financieel: Tekenstukken: Ja Bijlagen: 2 Afschrift aan: N.a.v.

Nadere informatie

agendapunt 3.b.7 Aan College van Dijkgraaf en Hoogheemraden AANPAK KLIMAATADAPTATIE 2016 Datum 5 januari 2016

agendapunt 3.b.7 Aan College van Dijkgraaf en Hoogheemraden AANPAK KLIMAATADAPTATIE 2016 Datum 5 januari 2016 agendapunt 3.b.7 1234419 Aan College van Dijkgraaf en Hoogheemraden AANPAK KLIMAATADAPTATIE 2016 Portefeuillehouder Houtzager, M.A. Datum 5 januari 2016 Aard bespreking Besluitvormend Afstemming BDV/FIN

Nadere informatie

Nee. Besluit ; Akkoord. Extra overwegingen / kanttekeningen voor College VOORSTEL AAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS & RAADSINFORMATIEBRIEF

Nee. Besluit ; Akkoord. Extra overwegingen / kanttekeningen voor College VOORSTEL AAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS & RAADSINFORMATIEBRIEF VOORSTEL AAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS & RAADSINFORMATIEBRIEF Van: J. Klijberg Tel nr: 8550 Nummer: 17A.01398 Datum: 18 december 2017 Team: Afval en Reiniging Tekenstukken: Ja Bijlagen: 2 Afschrift aan:

Nadere informatie

Visie Water en Ruimtelijke Ontwikkeling bijlage 1

Visie Water en Ruimtelijke Ontwikkeling bijlage 1 Visie Water en Ruimtelijke Ontwikkeling bijlage 1 Kaarten Waterbelangen DM: 303052 1 Wateropgaven 2015 / 2027 Kaart 1. Gebieden met een WB21 wateropgave In 2005 is een studie wateropgave uitgevoerd (conform

Nadere informatie

LEVEN MET WATER STRATEGIE WATERVEILIGHEID EN KLIMAATBESTENDIGHEID IN DE IJSSEL-VECHTDELTA

LEVEN MET WATER STRATEGIE WATERVEILIGHEID EN KLIMAATBESTENDIGHEID IN DE IJSSEL-VECHTDELTA LEVEN MET WATER STRATEGIE WATERVEILIGHEID EN KLIMAATBESTENDIGHEID IN DE IJSSEL-VECHTDELTA STRATEGIE KLIMAATBESTENDIGHEID & MEERLAAGSVEILIGHEID IJSSEL-VECHTDELTA De IJssel-Vechtdelta is een gebied dat onderdeel

Nadere informatie

IenM begroting 2015: inzetten op betere verbindingen in een schonere leefomgeving

IenM begroting 2015: inzetten op betere verbindingen in een schonere leefomgeving IenM begroting 2015: inzetten op betere verbindingen in een schonere leefomgeving 16 september 2014-15:25 Het ministerie van Infrastructuur en Milieu besteedt in 2015 9,2 miljard euro aan een gezond, duurzaam

Nadere informatie

Versie 28 februari 2014. Tijd voor een grondige aanpak, Fundering voor een nationale strategie.

Versie 28 februari 2014. Tijd voor een grondige aanpak, Fundering voor een nationale strategie. Versie 28 februari 2014 Tijd voor een grondige aanpak, Fundering voor een nationale strategie. 250 miljoen euro per jaar wordt geraamd als extra onderhoudskosten voor infrastructuur (wegen en rioleringen)

Nadere informatie

Regionale Energie Strategie

Regionale Energie Strategie Regionale Energie Strategie Regionaal samenwerken voor realisatie van de Klimaatopgave Een historische opgave Om de opwarming van de aarde te beteugelen, zijn drastische maatregelen nodig. Dit jaar wordt

Nadere informatie

Klimaatadaptatiestrategie Hellendoorn

Klimaatadaptatiestrategie Hellendoorn Klimaatadaptatiestrategie Hellendoorn Actueel: wateroverlast in Limburg Bron vermelding: NOS Klimaatadaptatiestrategie Hellendoorn Toelichting Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie (DPRA) Wat doet Hellendoorn

Nadere informatie

Regionale Energie Strategie

Regionale Energie Strategie Regionale Energie Strategie Regionaal samenwerken voor realisatie van de Klimaatopgave Een historische opgave Om de opwarming van de aarde te beteugelen, zijn drastische maatregelen nodig. Dit jaar wordt

Nadere informatie

1 Samenwerkingsovereenkomst Rotterdamse afvalwaterketen. Samenwerking in de Rotterdamse afvalwaterketen

1 Samenwerkingsovereenkomst Rotterdamse afvalwaterketen. Samenwerking in de Rotterdamse afvalwaterketen 1 Samenwerkingsovereenkomst Rotterdamse afvalwaterketen Samenwerking in de Rotterdamse afvalwaterketen 2 Samenwerkingsovereenkomst Rotterdamse afvalwaterketen Bestuurlijke overeenkomst voor Samenwerking

Nadere informatie

De Klimaatbestendige Stad Hoofddorp

De Klimaatbestendige Stad Hoofddorp De Klimaatbestendige Stad Hoofddorp David van Zelm van Eldik Programmadir ect eur Deltaprogramm a Nieuwbouw en Herstructurer ing Programma van vanmiddag 12.30 u. Opening door W ethouder Jeroen Nobel 12.40

Nadere informatie

Danielle Rijnders, Ronald Ouwerkerk, Linda Rodel

Danielle Rijnders, Ronald Ouwerkerk, Linda Rodel VOORSTEL AAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS Van: C. van Barneveld Tel nr: 8399 Nummer: 17A.01073 Datum: 3 oktober 2017 Team: Financiën Tekenstukken: Nee Bijlagen: 1 Afschrift aan: N.a.v. (evt. briefnrs.):

Nadere informatie

Bezoekadres WTC Amsterdam I-tower, second floor Strawinskylaan XX Amsterdam.

Bezoekadres WTC Amsterdam I-tower, second floor Strawinskylaan XX Amsterdam. Bezoekadres WTC Amsterdam I-tower, second floor Strawinskylaan 1779 1077 XX Amsterdam Ambities voor klimaatbestendige nieuwbouw in de Metropoolregio Amsterdam info@metropoolregioamsterdam.nl 1. Aanleiding

Nadere informatie

Veilig, Verantwoordelijll, VVD!

Veilig, Verantwoordelijll, VVD! Veilig, Verantwoordelijll, VVD! Verkiezingsprogramma Waterschap Zuiderzeeland 2019-2023 Waterschap 2019-2023 Veilig, Verantwoordelijk, Doelmatig, VVD! De wereld om ons heen verandert, dus ook die van het

Nadere informatie

Subsidieregeling Klimaat Actief! Steden en dorpen schuilen niet voor regen of zon

Subsidieregeling Klimaat Actief! Steden en dorpen schuilen niet voor regen of zon Het dagelijks bestuur van het Waterschap Drents Overijsselse Delta, gelet op artikel 1.4, lid 2 van de Algemene subsidieverordening Drents Overijsselse Delta 2016, overwegende dat het gewenst is het nemen

Nadere informatie

Keynote Future Green City 26 november 2015 10.30-12.00

Keynote Future Green City 26 november 2015 10.30-12.00 Keynote Future Green City 26 november 2015 10.30-12.00 Thema: Leven met water in de stad Speech: - Geweldig om zoveel professionals bezig te zien met groen en water in stedelijk gebied! - In het Deltaprogramma

Nadere informatie

1. Wethouder Tiemens te machtigen voor het ondertekenen van het Gelders Energie Akkoord.

1. Wethouder Tiemens te machtigen voor het ondertekenen van het Gelders Energie Akkoord. Collegevoorstel Openbaar Onderwerp Deelname Gelders Energieakkoord Programma Duurzaamheid Portefeuillehouder H. Tiemens Samenvatting Het Klimaatverbond, Alliander en Gelderse Natuur en Milieufederatie

Nadere informatie

Van: L. Lindeman Tel nr: 8642 Nummer: 18A.00172

Van: L. Lindeman Tel nr: 8642 Nummer: 18A.00172 VOORSTEL AAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS & RAADSINFORMATIEBRIEF Van: L. Lindeman Tel nr: 8642 Nummer: 18A.00172 Datum: 12 februari 2018 Team: Ruimtelijke plannen Tekenstukken: Ja Bijlagen: 1 Afschrift aan:

Nadere informatie

Omgevingsvisie Zwolle Actuele opgaven van de stad. 23 januari 2018 Saskia Engbers

Omgevingsvisie Zwolle Actuele opgaven van de stad. 23 januari 2018 Saskia Engbers Omgevingsvisie Zwolle Actuele opgaven van de stad 23 januari 2018 Saskia Engbers Presentatie 1. Structuurplan 2020 en Omgevingsvisie 2030 2. Principe meervoudige waardecreatie 3. Opgaven en ambities van

Nadere informatie

INTENTIEVERKLARING CLIMATE CAMPUS. Zwolle - IJssel-Vechtdelta

INTENTIEVERKLARING CLIMATE CAMPUS. Zwolle - IJssel-Vechtdelta INTENTIEVERKLARING CLIMATE CAMPUS Zwolle - IJssel-Vechtdelta Definitief 16 juni 2017 INTENTIEVERKLARING CLIMATE CAMPUS Zwolle IJssel-Vechtdelta De partijen 3Dimensies Aeres Hogeschool Agri&Food Innovatiecluster

Nadere informatie

M. Stolk, I. ten Hage, M. Goossens, L. Rödel, M. van Baaren, F. van der Berg, R. Ouwerkerk

M. Stolk, I. ten Hage, M. Goossens, L. Rödel, M. van Baaren, F. van der Berg, R. Ouwerkerk VOORSTEL AAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS & VOORSTEL AAN DE RAAD Van: M. Bouwman Tel nr: 8350 L. Rödel Nummer: 17A.00142 Datum: 21 februari 2017 Team: Realisatie & Beheer Tekenstukken: Ja Bijlagen: 1 Afschrift

Nadere informatie

WATERKLIMAATPLAN PIJNACKER-NOOTDORP HELDER OVER WATER EN KLIMAAT

WATERKLIMAATPLAN PIJNACKER-NOOTDORP HELDER OVER WATER EN KLIMAAT agendapunt 3.a.1 1287996 Aan College van Dijkgraaf en Hoogheemraden WATERKLIMAATPLAN PIJNACKER-NOOTDORP 2017-2020 HELDER OVER WATER EN KLIMAAT Portefeuillehouder Houtzager, M.A. Datum 30 januari 2017 Aard

Nadere informatie

Zeker in Hollandse Delta.

Zeker in Hollandse Delta. Zeker in Hollandse Delta. Verkiezingsprogramma PvdA waterschap Hollandse Delta 2019-2023. 1 Verkiezingsmanifest waterschappen PvdA Zuid-Holland. We wonen in een schitterende delta. Al eeuwenlang is water

Nadere informatie

Samenwerking in de Rotterdamse afvalwaterketen

Samenwerking in de Rotterdamse afvalwaterketen Samenwerking in de Rotterdamse afvalwaterketen 2 Samenwerkingsovereenkomst Rotterdamse afvalwaterketen Bestuurlijke overeenkomst voor Samenwerking in de Rotterdamse afvalwaterketen 3 Samenwerkingsovereenkomst

Nadere informatie

NEE. Van: W. van Bodegraven Tel nr: 8304 Nummer: 15A.00039

NEE. Van: W. van Bodegraven Tel nr: 8304 Nummer: 15A.00039 VOORSTEL AAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS Van: W. van Bodegraven Tel nr: 8304 Nummer: 15A.00039 Datum: 20 januari 2015 Team: Realisatie en Beheer Tekenstukken: Nee Bijlagen: 1 Afschrift aan: M. van der Marel,

Nadere informatie

Convenant De Blauwe As. Samenwerkende overheden Zuidelijke Randmeren

Convenant De Blauwe As. Samenwerkende overheden Zuidelijke Randmeren Convenant De Blauwe As Samenwerkende overheden Zuidelijke Randmeren Huizen, 16 februari 2010 De ondergetekenden: 1. De Staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat, namens deze, Hoofdingenieur-Directeur

Nadere informatie