Schrijf mee met Earth Alarm Waar kunt u nog over schrijven?

Transcriptie

1 Het schrijfproject Earth Alarm steunt initiatieven ter verbetering van het milieu in het buitenland. Earth Alarm komt in actie op verzoek van lokale organisaties en vraagt altijd om een milieuvriendelijker alternatief. Earth Alarm wordt gesteund door Hivos Schrijf mee met Earth Alarm Schrijf mij kosteloos in als briefschrijver. Ik ontvang dan 6-8 keer per jaar de Alarms en het Alarm Nieuws. Ik wil Earth Alarm graag per ontvangen. Ik wil Earth Alarm schriftelijk ontvangen. Naam Adres PC/Plaats 2134 Waar kunt u nog over schrijven? 106, Kameroen (augustus 2006) 104, Shell wereldwijd (mei 2006) 103, Brazilië (maart 2006) 102, Indonesië (december 2005) Geb. datum Telefoon Stuur de bon op naar Milieudefensie, Antwoordnr. 8391, 1000 RA Amsterdam (Postzegel hoeft niet, mag wel.) Vraag de Alarms op via tel Colofon: Alarm Nieuws is een uitgave van Milieudefensie en verschijnt zes à acht keer per jaar. Drukwerk Redactie: Campagne Globalisering en Milieu Adres:, T F Gedrukt op 100% gerecycled papier.

2 zomer 2000 Een uitgave van Milieudefensie januari 2007 u i t d e b o s s e n w e r e l dw i j d Europese Commissie moet import illegaal gekapt hout stoppen Jaarlijks verdwijnt er dertien miljoen hectare bos. Eén van de hoofdoorzaken hiervan is illegale en destructieve kap. In augustus 2006 publiceerde de Wereld Bank een verontrustend rapport over de handel in illegaal gekapt hout. Illegale kap kost houtproducerende landen jaarlijks tien tot vijftien miljard dollar. Dit hout frustreert ook nog eens de handel in duurzaam geproduceerd hout omdat ze veel goedkoper op de markt wordt aangeboden. De Europese Commissie werkt sinds 2003 aan FLEGT (Forest Law Enforcement Governance and Trade), een actieplan om illegale kap en de handel in illegaal gekapt hout tegen te gaan. Maar tot op heden zijn daar nog geen effectieve maatregelen uit voortgekomen. Brenda Poppenk Bankbiljetten uit Kameroen Illegale kap Illegale kap vindt plaats wanneer hout wordt geoogst, vervoerd, verwerkt, gekocht of verkocht in strijd met de wetgeving. De kap op zichzelf kan illegaal zijn: corrupte manieren om toegang tot kapgebieden te verkrijgen, kappen in beschermde gebieden, de kap van beschermde boomsoorten of wanneer meer hout gekapt wordt dan is toegestaan. Vervoer en verwerking is illegaal wanneer bijvoorbeeld zonder vergunning wordt gekapt, als exportverboden van onbewerkt hout of specifieke boomsoorten worden genegeerd, bij valse opgave aan douane en ontduiking van belasting of andere kosten. Illegale kap is destructief voor de bossen doordat het het verlies aan biodiversiteit versterkt, bijdraagt aan ontbossing, bosbranden en illegale jacht. Illegale kap heeft verstrekkende gevolgen voor de mensen die van deze bossen afhankelijk zijn. Juist in afgelegen bosgebieden is de armoede vaak schrijnend. Er is weinig tot geen uitzicht op verbetering en mensen zijn voor hun voedsel, medicijnen, constructiemateriaal en financiële inkomsten afhankelijk van het bos. Kapbedrijven die in deze situatie nietsontziend de bossen kappen, versterken deze armoede. De houtproducerende landen hebben te maken met een enorm verlies aan inkomsten, zoals niet betaalde belastingen, van tien tot vijftien miljard dollar. De illegale kap draagt hierdoor bij aan deze armoede en frustreert het proces van duurzaam bosbeheer. Houtproducerende landen zijn vaak ontwikkelingslanden, waar corruptie welig tiert en waar de overheid weinig controle heeft over de machtige en rijke bosbouwsector. Overheden hebben vaak niet de middelen om wetgeving te implementeren en te handhaven. De omvang van de illegale kap is enorm. Jaarlijks komt ongeveer twintig miljoen kubieke meter illegaal gekapt hout uit Earth Alarm is een project van Milieudefensie, lid van Friends of the Earth International. T F e-alarm@milieudefensie.nl

3 Indonesië, Rusland, Centraal Afrika en de Amazone, Europa binnen. In het rapport van de Wereld Bank staat een lijst met een schatting van de omvang van illegale kap in enkele houtproducerende landen in de periode (zie tabel). Achter deze cijfers gaat ontbossing, destructieve kap en ingrijpende gevolgen voor de inheemse en lokale bevolking schuil. Wat doet de politiek? De Tweede Kamer nam in 2003 een motie aan om de import van illegaal hout tegen te gaan. Dit moet op Europees niveau worden ingevoerd. De Europese Commissie werkt al sinds 2003 aan FLEGT (Forest Law Enforcement Governance and Trade), een actieplan om illegale kap en de handel in illegaal gekapt hout tegen te gaan. Dit heeft in het najaar van 2003 geleid tot het Illegal Logging Action Plan. Met dit beleidsplan wil de Europese Commissie producentenlanden helpen in hun strijd tegen de illegale houtkap en de import van illegaal hout naar de Europese markt tegengaan. Binnen dit plan worden Vrijwillige Partnerschapsovereenkomsten en aanvullende wetgeving ontwikkeld. Vrijwillige Partnerschapsovereenkomsten In zogenaamde Voluntary Partnership Agreements (VPA s) worden vrijwillige afspraken gemaakt tussen producenten en de Europese Unie over het tegengaan van illegale kap. Zo faciliteert Nederland, namens de Europese Unie, de onderhandelingen met houtproducent Maleisië. Er wordt begonnen met het definiëren van legaliteit en het stroomlijnen van de onderhandelingen met alle belanghebbenden. Dit is een flinke klus, want vaak is wetgeving tegenstrijdig en veel regeringen hebben geen ervaring met consultatieprocessen met NGO s en lokale bevolking of hebben er gewoonweg geen boodschap aan. Het onderhandelingsmandaat van de Europese Unie is geheim, wat nadelig is voor de transparantie. Eind 2006 is de officiële onderhandelingsperiode met Maleisië begonnen. Met Kameroen zijn de gesprekken vergevorderd. Landen als Ghana, Democratische Republiek Congo en Indonesië staan nog op het verlanglijstje van de Europese Unie. Aandeel illegale kap in producentenlanden Land Aandeel illegale kap van totale kap in % Bolivia 80 Brazilië Cambodja 90 Kameroen 50 Colombia 42 Ecuador 70 Gabon 70 Ghana 60 Indonesië Laos 45 Maleisië meer dan 35 Myanmar / Birma 50 Papoea Nieuw Guinea 70 Peru 80 Rusland noordwesten verre oosten 50 Thailand 40 Vietnam Bron: Savcor Indufor Oy (2004); FAO (2005); European Forest Institute (2005). Er is nog een lange weg te gaan voor er concrete overeenkomsten met deze landen worden gesloten. Er zijn veel obstakels te nemen, voordat de wetgeving in deze landen geïmplementeerd en goed gecontroleerd kan worden. Democratische Republiek Congo is bijvoorbeeld een conflictzone waar op vele plekken complete anarchie heerst. Importverbod Naast deze vrijwillige afspraken onderzoekt de Europese Commissie aanvullende wetgeving om illegaal gekapt hout van de Europese markt te weren. De studie naar de mogelijkheden daartoe is eind 2006 uitgekomen. In deze studie worden de op- Meer informatie: Wereld Bank rapport: Strengthening forest law enforcement and governance, augustus 2006, rapport nummer GLB ties zoals een importverbod voor illegaal gekapt hout oppervlakkig geanalyseerd. Echter, de keuze voor een importverbod is vooral een kwestie van politieke wil. NGO s hebben al jaren een draft importverbod voor illegaal hout op de plank liggen. Dit is opgesteld door een jurist en respecteert de huidige internationale handelswetgeving zoals de internationale handelsverdragen. Wat wil Milieudefensie? Onderzoeksbureau Aid Environment heeft uitgerekend dat door de VPA s maar vier procent van de totale houtimport door de Europese Unie wordt gecontroleerd. Aanvullende wetgeving is dus hard nodig om de handel in illegaal gekapt hout tegen te gaan. Veel partijen hebben al opgeroepen tot aanvullende wetgeving om de import van illegaal gekapt hout te verbieden: heteuropees Paelement (inter)nationale NGO's en vele bedrijven en fedraties voor houthandelaren. Milieudefensie wil dat de Europese Unie een importverbod voor illegaal gekapt hout instelt. Schrijf mee! De criminele handel in illegaal gekapt hout moet stoppen om de weg te openen voor wereldwijd duurzaam bosbeheer. Daar is niet alleen de biodiversiteit bij gebaat, maar ook het milieu, het klimaat en de mensen die voor hun levensonderhoud van de bossen afhankelijk zijn. Doorgaan met de import van illegaal hout ondermijnt de inspanningen van de Europese Unie voor armoedebestrijding, het tegengaan van verlies van biodiversiteit en het tegengaan van klimaatverandering. De Europese Unie voert begin 2007 een brede publieke consultatie uit over aanvullende wetgeving binnen FLEGT, Met deze Earth Alarm willen we hiervoor input aan de Europese Commissie geven. Onze input is erg belangrijk, omdat ook grote bedrijven en overheden die vaak tegen handelsbeperkende maatregelen zijn veel input gaan geven. Maak duidelijk dat u geen halfslachtig beleid accepteert. Er moeten effectieve maatregelen komen om er zeker van te zijn dat het hout dat u koopt legaal gekapt is. Alarm nummer 108 / januari 2007

4 voorbeeldbrief European Commission Directorate General for External Trade Mr. Peter Mandelson 200 rue de la Loi-Wetstraat B-1049 Brussels, Belgium Datum Onderwerp: Publieke consultatie FLEGT Geachte meneer Mandelson, Ik schrijf u om mijn bezorgdheid over de handel in illegaal gekapt hout te uiten. Met deze brief wil ik ook bijdragen aan de publieke consultatie van de Europese Unie over FLEGT. Onlangs publiceerde de Wereld Bank een rapport waaruit blijkt dat houtproducerende landen tien tot vijftien miljard dollar aan inkomsten verliezen door illegale kap. Het rapport toont ook aan dat illegale kap wereldwijd van Rusland tot Kameroen op grootschalige wijze plaatsvindt. Illegale kap heeft ernstige gevolgen voor de bossen en de mensen die van deze bossen afhankelijk zijn voor hun levensonderhoud. Voortzetting van de handel in illegaal gekapt hout ondermijnt dan ook de inspanningen van de Europese Unie voor armoedebestrijding, klimaatverandering en bescherming van biodiversiteit. Daarnaast worden de markten verstoord door het goedkopere illegaal gekapte hout waardoor de ontwikkeling naar duurzaam bosbeheer stagneert. Meer dan drie jaar geleden startte de Europese Commissie met het FLEGT-actieplan. Binnen FLEGT wordt gewerkt aan Vrijwillige Partnerschappen (VPA) met producentenlanden. Tot nu toe zijn alleen maar Maleisië en Indonesië officieel gestart met deze onderhandelingen. Positieve prognoses wijzen uit dat het ontwikkelen van deze partnerschappen nog jaren kan gaan duren. Recent onderzoek wijst uit dat, als alle producentenlanden die interesse hebben getoond een VPA afsluiten, nog steeds maar vier procent van de totale houtimport door de Europese Unie zal worden gecontroleerd. Daarom dring ik er bij u op aan om aanvullende wetgeving in te voeren, zoals in uw consultatie genoemd onder Legislation requiring that only legally harvested timber and timber products are placed on the EU market. De vrijwillige maatregelen, zoals de VPA s en initiatieven van de sector zelf, zijn absoluut onvoldoende om de criminele handel in illegaal gekapt hout tegen te gaan. In Nederland hebben de Tweede Kamer en de houtsector ook al opgeroepen tot aanvullende wetgeving om de import van illegaal gekapt hout te verbieden. Daarnaast hebben het Europees Parlement, (inter)nationale NGO s en vele bedrijven en federaties voor houthandelaren zich hiervoor uitgesproken. Deze brede steun en krachtige oproepen worden door de Europese Commissie echter niet beantwoord met daadkrachtig optreden en effectieve maatregelen. Mijn verzoek aan u is om, na deze publieke consultatie, onmiddellijk tot actie over te gaan en aanvullende wetgeving in te stellen om de handel in illegaal gekapt hout te verbieden. Met vriendelijke groeten, Alarm nummer 108 / januari 2007

5 Een uitgave van Milieudefensie N I E U W S januari 2007 In deze editie Succes Earth Alarm: Essent stopt tijdelijk met inkoop palmolie Michiel Wijnbergh Succes Earth Alarm: Essent stopt tijdelijk met de inkoop van palmolie Earth Alarm # 107 Actie van Milieudefensie bij hoofdkantoor Essent Van Geel betreurt subsidie op palmolie In Alarm # 107 spraken Earth Alarm schrijvers hun zorgen uit over het gebruik van palmolie voor elektriciteitsopwekking door energiegigant Essent. Schrijvers riepen de voorzitter van de raad van bestuur, de heer Boersma, op om zo snel mogelijk te stoppen met het gebruik van oliepalmproducten voor de opwekking van groene stroom. Mede door de overweldigende hoeveelheid oproepen heeft Essent inmiddels aangekondigd de inkoop van palmolie op te schorten en een onderzoek te starten naar de haalbaarheid van een certificeringssysteem naar duurzame palmolie. In oktober 2006 sprak Milieudefensie met vertegenwoordigers van Essent. In dit gesprek verzocht Milieudefensie Essent om voor 1 juli 2007 te stoppen met het meestoken van oliepalmproducten en uit te zien naar regionale vormen van biomassa. Het antwoord van Essent was onbevredigend: ze zouden doorgaan met het gebruik van palmolie. Actie Er zat daarom voor Milieudefensie niets anders op dan in actie te komen. Op 31 Earth Alarm is een project van Milieudefensie, lid van Friends of the Earth International. T F e-alarm@milieudefensie.nl

6 oktober voerde Milieudefensie daarom actie bij het hoofdkantoor van Essent in Arnhem en startte met een grote Earth Alarm schrijfactie. Tegelijkertijd diende Milieudefensie een klacht in bij de Reclame Code Commissie over misleiding van de consument. De Commissie oordeelde in december 2006 dat de groene stroomklant van Essent misleid werd, doordat de reclame de indruk wekte dat alle biomassa van duurzame herkomst was. Ook lanceerde Milieudefensie begin december een radiospot op radio 1 waarin mensen werden opgeroepen te tekenen tegen de kaalkap van het regenwoud in Indonesië en Maleisië voor palmolie van Essent. Brief aan Earth Alarm schrijvers Eind november 2006 stuurde Essent een brief naar de Earth Alarm schrijvers waarin staat dat Essent van mening is dat er ook veel palmolie op duurzame wijze geproduceerd kan worden. Zij gaven aan dat de ontwikkeling van duurzaamheidscriteria voor biomassa (Commissie Cramer) en voor palmolie specifiek (RSPO, ronde tafel voor duurzame palmolie) in volle gang is, maar niet op korte termijn te realiseren is. Milieudefensie vindt dit de wereld op zijn kop: je gaat duurzaamheidscriteria opstellen en onderzoeken of duurzame palmolie wenselijk en mogelijk is, alvorens je palmolie gaat gebruiken. Essent stopt tijdelijk met palmolie Gelukkig zag Essent dit ook in en schortte de inkoop van palmolie op. Op 13 december 2006 kondigde Essent aan dat het zichzelf voor de uitdaging stelt een onafhankelijk onderzoek uit te voeren naar de haalbaarheid van een certificeringssysteem van palmolie, vergelijkbaar met het FSC-certificeringssysteem voor duurzaam hout. Bij de productie van deze gecertificeerde palmolie zou geen sprake kunnen zijn van het kappen van tropisch regenwoud, het ontwateren van veengebieden en misstanden op het gebied van bijvoorbeeld landrechten. Milieudefensie zal dit onderzoek kritisch volgen. Milieudefensie feliciteert Essent met het besluit om (tijdelijk) te stoppen met het gebruik van palmolie. Ze stelt het zeer op prijs dat Essent de kwestie omtrent palmolie serieus neemt en blijft van mening dat Essent permanent moet stoppen met het gebruik van oliepalmproducten. Zoals bekend is de palmoliesector omgeven met problemen. Het creëren van een extra markt voor biomassa zal deze problemen alleen maar verscherpen. Essent zou zich daarom beter kunnen richten op duurzaamheidsaspecten van regionale biomassa, in plaats van tropische biomassa. Van Geel betreurt subsidie op palmolie Earth Alarm #107 Staatssecretaris van Geel betuigde op 8 december 2006 zijn spijt dat er miljoenen euro's overheidssubsidie bijgedragen worden aan het verstoken van palmolie als groene stroom. Het gaat hier om de zogenaamde MEP-subsidie, de subsidie van de overheid voor duurzame energie. Werkgeversorganisatie VNO-NCW rekende uit dat tot nu toe 740 miljoen euro naar het subsidiëren van palmolie voor duurzame energie is gegaan. Op 18 augustus 2006 kondigde minister Wijn van Economische Zaken aan dat er geen nieuwe MEP-subsidies zullen worden toegekend. Dit tot groot verdriet van Milieudefensie en andere milieu- en natuurorganisaties die de subsidiëring van echt duurzame energiebronnen noodzakelijk vinden. Reeds toegekende subsidies voor palmolie hebben echter een looptijd van tien jaar, dus deze projecten blijven de komende jaren nog subsidie ontvangen. Milieudefensie vindt daarom dat Van Geel haar berouw om moet zetten in daden en de subsidies op palmolie onmiddellijk moet stopzetten. Alarm nieuws nummer 108 / januari 2007