titel hoofdstuk ontwikkelperspectief Veur-

Transcriptie

1 titel hoofdstuk ontwikkelperspectief Veur- Lent MAART

2 ontwikkelstrategie veur-lent colofon Nijmegen, maart 2014 Ontwikkelperspectief Veur-Lent Gemeente Nijmegen Korte Nieuwstraat PP Nijmegen Postbus HG Nijmegen Teksten: Mathieu Schouten, Lisa Baltussen, Domien Driessen en Anne-Marie Nannen 2

3 inhoud 1. Proces, aanpak en ambitie 4 2. Voorgeschiedenis 6 3. Ruimtelijke context 8 4. Scenarios Fasering en ontwikkelingsstrategie Uitkomsten bewoners- en publieksavonden vervolgtraject 27 3

4 ontwikkelstrategie veur-lent Proces, aanpak en ambitie Aanleiding en werkwijze Nu de realisatie van het project Ruimte voor de Waal gestalte krijgt, is het van belang om een eerste verkenning te doen naar de mogelijke invulling van het toekomstige eiland Veur-Lent, dat ruimtelijk onderdeel is van het project. Een aantal oplevermomenten in het contract met de aannemer vormen aanleiding om een verkenning naar het eiland te doen. Financieel is de ontwikkeling van het eiland echter ook verbonden aan de grondexploitatie (grex) van de Waalsprong. In de grex Waalsprong zijn voorwaarden opgenomen die bepalend zijn voor de toekomst van het eiland. De gemeente Nijmegen heeft daarom de afgelopen tijd gestudeerd op een drietal realistische ruimtelijke scenario s voor het eiland Veur-Lent. Tegelijkertijd is een kort extern communicatietraject opgezet om de zittende bewoners en stakeholders en de stad Nijmegen actief te betrekken bij deze studiefase. Een interne gemeentelijke projectgroep en een externe klankbordgroep hebben de totstandkoming van de scenario s kritisch gevolgd en van commentaar voorzien. Projectafbakening Het projectgebied betreft het toekomstige eiland Veur-Lent, momenteel nog een deel van de Oosterhoutsedijk, de Veerdam en het Lindepad. Maar ook de ontwikkeling van de toekomstige Hoge Bongerd en de nieuwe Lentse Kade is nauw verbonden met de ontwikkeling van het eiland. In de studies voor het eiland Veur- Lent zal daarom ook gekeken worden hoe de drie scenario s zich verhouden tot het ontwikkelperspectief van de directe omgeving (Hoge Bongerd, Stelt, Waalsprong, Lentse Kade en de stad). Ambities De ambitie van de Gemeente Nijmegen met de ontwikkelscenario s is tweeledig; het verkennen van mogelijke ontwikkelingen op het eiland en tevens het actief betrekken van bewoners en stakeholders bij deze verkenning. Hierbij wordt het toekomstige eiland Veur-Lent als één geheel beschouwd inclusief het westelijke deel. De opgave wordt bekeken in samenhang met andere stedelijke ontwikkelingen rondom de Waal en er is aandacht voor de relatie met de binnenstad. Bovendien wordt gezocht naar een goede strategie om unieke programma s te ontwikkelen op het eiland en om te komen tot een vervolgstrategie voor de toekomst. Ook de hoogteligging van het eiland in relatie tot de waterstanden is onderdeel van de studie. Doel Er worden drie ruimtelijke scenario s voor het eiland uitgewerkt tot een detailniveau waarop kansen en risico s in beeld gebracht kunnen worden. De drie scenario s worden verderop in dit document uitgewerkt onder de werknamen: het Parkeiland, het Stadseiland en het Lentereiland. De volgende onderwerpen komen aan de orde: -De invulling van het programma met functies als wonen, voorzieningen en openbare ruimte. -De ruimtelijke kwaliteit van het eiland inclusief de inpassing van nieuwbouw in de bestaande situatie waarbij de cultuurhistorische waarden als inspiratiebron worden ingezet. -De kaders van de grex Waalsprong. -De ophoging van het eiland. -De planning en de faseringsmogelijkheden in de tijd. -De kansen en de risico s van de scenario s vanuit het perspectief van bewoners van de plek en inwoners van de stad. 4

5 [ Plankaart Ruimte voor de Waal ] 5

6 ontwikkelstrategie veur-lent voorgeschiedenis Met het ontwikkelen van het plan Ruimte voor de Waal bij Nijmegen is aan het begin van deze eeuw het eiland Veur-Lent geboren. Door het terugleggen van de dijk bij Lent, de bouw van drie bruggen en het graven van de nevengeul ontstaat automatisch het nieuwe eiland in de Waal. Een unieke locatie die vraagt om een zorgvuldige en betrokken inrichting. De Dijkteruglegging Lent is één van de 40 projecten van het programma Ruimte voor de Rivier. Op vrijdag 7 juli 2006 heeft de Tweede Kamer ingestemd met de Planologische Kernbeslissing Ruimte voor de Rivier (PKB). Naast de rivierkundige oplossing, (waterstandsverlaging en veiligheid) heeft de PKB ook een tweede doelstelling: het versterken van een goede ruimtelijke kwaliteit. Nijmegen staat voor het verleggen van de rivierdijk, om zodoende een waterstands verlagend effect van 27 cm bij maatgevend hoogwater (MHW) te kunnen realiseren. Het plan voor de Dijkteruglegging bij Lent is een nadere uitwerking van het plan Brokx ( ). Het plan Brokx was een ruimtelijke verkenning van de oplossing van de flessenhals-problematiek in de vorm van een nevengeul en teruglegging van de rivierdijk bij Lent. In 2008 heeft Nijmegen met de Staat (Verkeer en Waterstaat) de afspraken vastgelegd middels de Koopovereenkomst Veur Lent. Het dijkterugleggingsplan had negatieve gevolgen voor de woningbouwopgave in de Waalsprong. De locatie Vossenpels is daarom aangemerkt als compensatielocatie voor het verlies aan woningbouwareaal. Het eiland Veur-Lent kreeg een prominente positie in het Ruimtelijk Plan. Het eiland moest tenminste 3 ha te ontwikkelen gebied, geschikt voor de functie woningbouw opleveren voor de GEM Waalsprong. Anno 2014 is de realisatie van de dijkteruglegging bij Lent volop te beleven. De geul wordt gegraven en de fundamenten voor de bruggen en de kade worden gelegd. Met de uitvoering van de werkzaamheden wordt de vraag wat te doen met het eiland weer zeer actueel. De aannemer van het project Ruimte voor de Waal i-lent realiseert een aantal objecten in, op en om het eiland; twee bruggen De Verlengde Waalbrug en de Promenadebrug met de bijbehorende uitwisselpunten. Op het eiland wordt tussen de Verlengde Waalbrug en de bestaande Waalbrug een landhoofd (genaamd het Bastion ) gemaakt. Dit Bastion is voor meerdere functies in te zetten. Aan de oostzijde sluit de drempel aan op de kop van het eiland. In het contract met de aannemer (voortkomend uit de overeenkomst met het Rijk) is bovendien uitgegaan van een ophoging van het toekomstig bebouwbaar gebied (3 ha) naar 16 meter in nog niet op korte termijn voorzien. Goed vooronderzoek bevordert immers de kwaliteit en efficiency bij de planvorming en realisatie. Ook partijen buiten de gemeente hebben aandacht gevraagd voor het eiland. In 2013 organiseerde het Architectuurcentrum Nijmegen een prijsvraag en expositie over de mogelijke inrichting van het eiland. Er waren 46 inzendingen en de expositie werd druk bezocht. [ luchtfoto uitvoering ] [ plan Brokx 2002 ] Verschillende initiatiefnemers melden zich inmiddels bij de gemeente en ook de kwaliteitsvraag m.b.t. het toekomstig programma, en de intensiteit van bebouwen komt naar voren. Dit zijn zaken om nu vast op te studeren, ook al is de concrete realisatie van het eiland [ Nijmegen omarmt de Waal ] 6

7 voorgeschiedenis Waalhaven is inmiddels gestart met de bouw van de Handelskade een intensief bebouwd deel met 530 appartementen. Bij de nieuwe Oversteek wordt de bouw voorbereidt van het Brugkwartier een woonwijk met stedelijke blokken met grondgebonden woningen en appartementen. Het Honigcomplex wordt de komende 8 jaar ingezet voor creatieve startende ondernemers en vormt een hotspot aan de Waal. De nieuwe stadsbrug De Oversteek Geen brug door de stad, maar een brug voor de stad. De brug is in 2013 opgeleverd en bestaat uit een beeldbepalende stalen boog en heeft lange aanbruggen met een bakstenen bekleding. Het vormt een icoon en inspiratie voor de ruime omgeving. [ Ontwikkelstrategie Waalsprong 2013 ] Nijmegen omarmt de Waal Nijmegen, de oudste stad van Nederland is druk bezig in het gebied rondom de Waal met een uitdagende, complexe opgave. De hoogwaterproblematiek noopt tot meer ruimte voor de rivier. De bereikbaarheidsproblematiek heeft geresulteerd in de bouw van een nieuwe stadsbrug en de rivier vormt het middelpunt van de toekomstige stedelijke opgave WAALKADE Door het opknappen van de Waalkade buit Nijmegen haar ligging aan de rivier nog meer uit. Er is een visie opgesteld voor dit gebied tussen de spoorbrug en de verkeersbrug. Waalfront Het Waalfront wordt getransformeerd van werkgebied naar leefgebied. Wonen, werken en recreëren zijn in stedelijke diversiteit met elkaar verbonden. Het Waalfront is een bijzonder gebied vanwege de ligging aan de rivier en de aanwezige dijken en ophogingen. Maar ook door de rijke geschiedenis: de Romeinse nederzetting, de aanleg van vestingwerken en de industriële ontwikkeling. Dit unieke karakter is verwerkt in de Ontwikkelvisie 1.2 Waalfront dat de komende jaren wordt uitgevoerd. Aan de De Waalsprong Aan de rivier manifesteert de Waalsprong zich op een andere manier dan de bestaande stad. Aan de zuidoever van de Waal is sprake van een waterfront met een strakke stenige kade. Aan de Waalsprongzijde ontvouwt zich een meer recreatieve oever, waarbij groen-blauwe structuren worden afgewisseld met een langgerekt, deels stedelijk, eiland. De bouw van dit stadsdeel op de noordoever van de Waal is een belangrijke bijdrage aan het in balans brengen van de stad. Als na woningen gerealiseerd zijn in de Waalsprong, is Nijmegen definitief een stad aan beide kanten van de rivier geworden. Niet langer is er dan sprake van een overkant, maar van een linker- en een rechteroever. Door de kwaliteiten van het landschap te benutten ontstaat hier een heel eigen stedelijk gebied. Het centrum van de Waalsprong, de Hof van Holland, komt te liggen bij het recent gebouwde station. De Hof van Holland wordt een gebied met een mix van functies, een intensief stedelijk gebied, waarbij de bouw van woningen, winkels, horeca en maatschappelijke voorzieningen is voorzien. De Hoge Bongerd is het ontwikkelingsgebied tussen de spoorbrug en de Waalbrug. De Stelt is een nieuwe woonwijk ten zuid-oosten van Lent. De wijk komt aan de nieuwe teruggelegde Waaldijk te liggen en biedt voor Nijmegen unieke dorps woonmilieus aan het water. 7

8 ontwikkelstrategie veur-lent ruimtelijke context Afspraken rond het eiland De 0-situatie van het eiland is ontstaan vanuit afspraken i-lent, het Rijk en de GEM Waalsprong. De belangrijkste onderdelen van deze afspraken zijn: -Minimaal 3 ha netto technisch uitgeefbaar grondoppervlak wordt door het Rijk om niet over te dragen aan de gemeente/gem Waalsprong. Dit terrein moet bouwrijp worden opgeleverd en geschikt zijn voor de functie woningbouw. Ontwikkelinitiatieven mogen niet leiden tot een extra waterstandsverlaging ten opzichte van de afspraken waarover binnen het project Ruimte voor de Waal overeenstemming is. -Deze 3 ha moet worden opgeleverd door i-lent hoogwatervrij op 16 meter NAP. De reden voor de ophoging van het eiland is het anticiperen op hogere waterstanden voor de toekomstige bebouwing. -Vooralsnog is in de grex Waalsprong gerekend met een opbrengstresultaat van ca. 17,5 mln. In het programma in de grex Waalsprong is uitgegaan van 50 grondgebonden woningen, 160 appartementen, 7000 m2 voorzieningen en 500 m2 horeca. Het eiland Met de aanleg van de nevengeul komen Veur-Lent en het resterende deel van de dijk op een eiland te liggen in de Waal. Het eiland Veur- Lent krijgt een bijzondere en prominente positie in het nieuwe (water)landschap. Het ligt centraal in Nijmegen, en verbindt de oude stad in het zuiden met de Waalsprong in het noorden. De binnendijkse woningen op Veur-Lent en de woningen nabij de Kolk van Van Wijk zullen als gevolg van de dijkteruglegging moeten worden afgebroken in verband met het overstromingsrisico. Een uitzondering wordt gemaakt voor twee panden met een bijzondere historische en sociale waarde, waaronder café de Zon. De buitendijkse zuidelijke bebouwingsrand van het dorp Lent blijft grotendeels intact en vormt de zuidrand van het eiland. Oostpunt van Veur-Lent Ten oosten van de Kolk van Van Wijk wordt een hoogwatervrije verblijfsplek gerealiseerd, met spectaculaire uitzichten over de kolk, de nevengeul, de rivier, de uiterwaarden en de Stads-waard op de andere oever. Zeker in tijden van hoog water, wanneer deze plek slechts via de oude dijk met het vasteland verbonden is, zal er een grote aantrekkingskracht vanuit gaan. De taluds naar de Waal en naar de nevengeul zijn robuust, versterkt en relatief steil (1:3). Het talud aan de Waalzijde wordt gevormd door de huidige dijk. Zuidoever van Veur-Lent De zuidkant van het toekomstige eiland blijft voor het grootste deel onveranderd. De buitendijkse woningen blijven staan en de uiterwaard tussen het eiland Veur-Lent en de Waal gaat deel uitmaken van het rivierpark. Een tweetal woningen zal buitendijks worden toegevoegd. Hiermee komt ook de weg vrij naar de historische havenkom van de veerpont die hier vroeger heeft gevaren. Deze kom kan worden uitgegraven en het haventje en de veerstoep kunnen mogelijk worden herbouwd. De agrarische bedrijfsvoering op de noordelijke Waaloever komt te vervallen en de rasters worden verwijderd, zodat hier een vrij toegankelijke uiterwaard ontstaat. Tevens komt er naast de bestaande wegenstructuur een pad dat de verbinding legt tussen de veerstoep en het uitwisselpunt van de snelbinder. Westelijke landtong Op dit gedeelte van het eiland is de karakteristieke riviernatuur de basis voor de ontwikkeling. Deze natuur is robuust en prima te combineren met recreatie. Het organiseren van kleine tijdelijke festivals is mogelijk. De uiterwaarden buiten de nevengeul worden niet vergraven en er wordt veel ruimte geboden aan de natuurlijke processen van de rivier. Het evenemententerrein en de daar gelegen seizoensgebonden horecavoorzieningen kunnen via de Promenadebrug en de Citadelbrug worden bereikt. Hoewel de Citadelbrug bedoeld is voor langzaam verkeer, mogen hulpdiensten en gemotoriseerd bevoorradingsverkeer ook gebruik maken van deze brug. Voor elk evenement moet de organisator een parkeerplan indienen met o.a. een voorstel voor de parkeerlocaties. Het aantal evenementen met het maximum aantal bezoekers van tegelijkertijd, zal naar verwachting zeer beperkt zijn waardoor de parkeervoorziening P&R Waalsprinter bij Ressen zeer waarschijnlijk zal voldoen aan de parkeerbehoefte van de bezoekers buiten de stad. Beheer uiterwaarden Het Rijk gaat na oplevering het uiterwaardengebied beheren en stelt daarvoor één of meerdere terreinbeheerders aan. Het ontwerp van de uiterwaarden is gericht op een zogenoemd dynamisch natuurbeheer, waarbij het denkbaar is dat gestart wordt met begrazing door kuddes runderen en paarden. 8

9 Ruimtelijke context [ Ruimte voor de Waal vanuit oosten gezien] [ Ruimte voor de Waal vanuit westen gezien] 9

10 ontwikkelstrategie veur-lent Cultuurhistorie Op Veur-Lent blijft de bestaande dijk over een lengte van ruim 1 km behouden, met daar aan gekoppeld de meeste bestaande buitendijkse woningen, twee historische binnendijkse panden, de kolk van Van Wijk en de voormalige veerstoep. Het voormalige Fort Knodsenburg, dat grotendeels verdwijnt door het graven van de nevengeul kan een inspiratiebron zijn voor de invulling van het toekomstige eiland. Bij het archeologisch onderzoek zijn het landhoofd en de houten palen van de ophaalbrug van het Fort Knodsenburg teruggevonden. Hierdoor is de exacte ligging van het Fort bepaald en kunnen deze onderdelen terugkomen in situ. Verkenning watersport De gemeente heeft in 2014 een intentieovereenkomst voor de realisatie van een Watersportcentrum gesloten met de Radbouduniversiteit Nijmegen. De focus is gericht op een watersportcentrum ter plaatse van het Bastion van de Verlengde Waalbrug. De universiteit heeft de intentie om een nieuw botenhuis-complex te realiseren in de Waalsprong, aan de nevengeul van de Waal. Het botenhuis-complex dient bij hoog water buiten bereik van het water te blijven, terwijl de afstand van het botenhuis-complex naar het water zo kort mogelijk dient te zijn. Het terrein moet bovendien goed bereikbaar zijn voor gemotoriseerd verkeer en voor langzaam verkeer (vooral fietsers). In verband met deze wens zal in 2014 een verkenning gedaan worden naar de mogelijkheden die het Bastion op het nieuwe eiland Veur-Lent biedt. recreatie Nog maar 20 jaar geleden was het rivierengebied bij Nijmegen een door de recreant weinig bezocht gebied. Inmiddels zijn de uiterwaarden stap voor stap ingericht als toegankelijke natuurgebieden. ijk. Honderdduizenden mensen bezoeken inmiddels jaarlijks de Gelderse Poort. Van struintochten tot kanotochten, klassieke concerten op het Waalstrand, dineren in de natuur, paalkamperen, beverzwerftochten tot aan buitenschoolse opvang in de natuur. Het gebied bij de stadsbrug de Oversteek is geschikt voor evenementen in het zomerseizoen. De nieuwe hoogwatergeul en de herinrichting van de Lentse uiterwaarden zijn een volgende stap in de ontwikkeling van het rivierengebied, waarbij de kwaliteiten van de Waal nu zelfs de ruimte krijgen tot in het hart van de stad. Door de aanwezigheid van de bebouwing van de stad op de kade en op het eiland Veur-Lent zal het gebied tussen de spoorbrug en de Waalbrug een meer stedelijk recreatief gebruik kennen. Op de kade in het hart van het rivierpark is ook volop ruimte voor kleinschalige evenementen. De nevengeul leent zich uitstekend voor festiviteiten op het water. Het publiek kan zich rondom op de oevers en de bruggen opstellen als ware het een amfitheater. De hoogwatergeul kan uitgroeien tot een fantastisch recreatiewater. Vanuit organisaties in de stad komen diverse verzoeken om het water in het projectgebied in te richten als watersportgebied, voor roeien, zeilen, kanoën, zwemmen en andere vormen van waterrecreatie. En bovendien wordt met het plan Ruimte voor de Waal het genieten van de natuur en de toegankelijkheid daarvan makkelijker gemaakt. Natuur en activiteiten op het eiland vormen een zo een mooie combinatie. 10

11 RUIMTELIJKE CONTEXT [ Oude Veerhaven ] [ Watersport ] [ Fort Knodsenburg ] [ spelen met water ] [ Kolk van Van Wijk ] [ recreatie aan het water ] [ Dijk met dijkbebouwing ] [ evenementen ] 11

12 ontwikkelstrategie veur-lent Bereikbaarheid Het toekomstige eiland Veur-Lent wordt voor autoverkeer ontsloten via de nieuwe Promenadebrug. De auto is hier te gast en de toegang blijft beperkt tot bestemmingsverkeer van en naar het eiland. Op het eiland komt een keermogelijkheid; de exacte locatie hiervan is nog niet bekend. Fietsers hebben verschillende mogelijkheden om het eiland te bereiken: via de Promenadebrug, de Bemmelsedijk (pad over de drempel) en vanaf de Waalbrug. Bovendien worden er twee nieuwe trappen gemaakt aan de Snelbinder. Alle nieuwe trappen bij de snelbinder, maar ook bij het Bastion zijn voorzien van fietsgoten en hebben een fietsvriendelijke helling. Momenteel wordt onderzocht of verdere verbetering van de opgangen voor fietsers mogelijk is. Hulpdiensten hebben met hoogwater toegang tot het eiland via de Promenadebrug, en met gewone waterstanden via de Bemmelsedijk, de afrit op/bij het Bastion (landhoofd Verlengde Waalbrug) en de Citadelbrug. Deze afrit bij het Bastion is echter te steil voor regulier autoverkeer. De hulpdiensten hebben aangegeven dat deze toegangen voldoen aan de eisen van bereikbaarheid hulpdiensten en vluchtroutes. Na het afronden van de werkzaamheden voor het project Ruimte voor de Waal wordt pal te noorden van de Verlengde Waalbrug aan weerszijden van de Prins Mauritssingel een haltevoorziening voor het openbaar vervoer voorzien. [ bereikbaarheid ] 12

13 RUIMTELIJKE CONTEXT Ophoging eiland Toen in 2008 een contract is gesloten tussen het Rijk en de Gemeente Nijmegen is afgesproken 3 ha hoogwatervrij op N.A.P. op te leveren. De reden voor de ophoging van het eiland is het anticiperen op hogere waterstanden voor de toekomstige bebouwing. Omdat het eiland buiten de dijken komt te liggen, kan het bij niet ophogen en hogere waterstanden, overstromen. Bij de aanleg van het eiland op 16.00m N.A.P. zou bij gemiddelde waterstanden (7.00m N.A.P.) in de nevengeul het water 9 meter onder het peil van het eiland staan. Vooralsnog respecteert Nijmegen de afspraken met het Rijk. Toch is in het kader van deze studie een verkenning gedaan naar aantal varianten in de opleverhoogte. Hier is uitgegaan van drie varianten; 1. Een variant waarbij het uitgeefbare terrein is opgehoogd tot N.A.P. 2. Een variant waarbij het eiland rondom de verlengde Waalbrug tot 16:00 N.A.P. wordt aangelegd maar op de oostelijke kop en tegenover de bestaande bebouwing van Lent tot N.A.P. wordt opgehoogd. 3. Een variant waarbij rondom de Verlengde Waalbrug en het Fort Knodsenburg het eiland wordt aangelegd op 16:00 N.A.P. wordt aangelegd maar op de overige delen tot N.A.P wordt aangelegd. [ NAP ] [ / NAP ] [ maaiveld hoogtes ] [ / NAP ] Duurzaamheid Veur Lent ligt volop in beeld op de kruising van stad, rivier en natuur. Hier kan Nijmegen internationaal de aandacht mee trekken ook op het gebied van duurzaamheid. Een kans voor ontwikkelaars en eindgebruikers om zich hier sterk op te profileren. Om te beginnen ontstaat met Veur-Lent een verbinding tussen twee natuurgebieden, waarbij de oevers en de kolk op Veur Lent stapstenen zijn. Bovendien is bij de uitwerking van het project Ruimte voor de Waal de mogelijkheid van een slimme, duurzame energievoorziening voor Veur-Lent geanalyseerd. Veur-Lent vormt als geïsoleerd gebied in de Waal een ideaal urban lab waarin zelfvoorzienende gebouwen neergezet kunnen worden, die voor hun energievoorziening en afvalverwerking niet meer op bestaande structuren aangesloten hoeven te worden. Veur-Lent kan daarmee een Nijmeegs icoon voor duurzame stedenbouw worden. De bijzondere positie van Veur Lent, een stedelijke ontwikkeling die tussen twee natuurgebieden van Europees belang, in relatie met een internationale wateropgave gerealiseerd moet worden, maakt dit project uitermate interessant als voorbeeldproject op Europese schaal. Mits goed gepositioneerd kunnen de maatregelen die genomen worden om de stedelijke ontwikkeling duurzaam te maken en goed in de natuurontwikkeling in te passen in aanmerking komen voor Europese financiering, bijvoorbeeld vanuit het Life programma. Dit geldt zeker als hierbij een relatie wordt gelegd met de inrichting en het beheer van de omringende uiterwaarden. 13

14 ontwikkelstrategie veur-lent scenario s Inleiding Voor het te bebouwen deel van het eiland zijn drie scenario s ontwikkeld. De scenario s zijn allen gebaseerd op het programma: 50 grondgebonden woningen, 160 appartementen, 7000 m2 voorzieningen en 500m2 horeca. De scenario s verschillen van elkaar in de wijze waarop is omgegaan met deze bebouwing. Elk scenario wordt gekenmerkt door een specifieke bebouwingstypologie en een daarbij behorende openbare ruimte. In de scenario s is de invulling van het niet bebouwde deel van het eiland gelijk gehouden. In alle varianten is uitgegaan van de mogelijkheid dat het Watersportcentrum zich vestigt in het Bastion. De te onderscheiden scenario s zijn: -Het Park eiland, waarbij de bebouwing los in het nieuwe stedelijke rivierpark staat, vergelijkbaar met de bebouwing in het Limospark in Nijmegen-oost. -Het Stadseiland, waarbij wordt voort geborduurd op de stadsblokken zoals die in de binnenstad en de 19e eeuwse bebouwing. -Het Lentereiland, waarbij zoveel mogelijk wordt aangesloten bij de bestaande bebouwing van Veur-Lent. [ Governors Island - New York ] [ Il de La Cité - Parijs ] [ Algonquin Island - Toronto ] 14

15 parkeiland bebouwing in het park titel hoofdstuk stadeiland de stad loopt door over het eiland lentereiland aansluiten bij bestaande dijkbebouwing met grote tuinen 15

16 ontwikkelstrategie veur-lent parkeiland Deze variant gaat uit van het idee dat het eiland Veur-Lent een integraal onderdeel is van het 21e eeuwse Stedelijk Rivierpark dat momenteel vorm krijgt aan de Waal. Een stedelijk rivierpark aan de Waal Het project Ruimte voor de Waal is in zekere zin te vergelijken met de aanleg van de singels en parken in de negentiende eeuw en de aanleg van de Goffert en de ontwikkeling van de Gelderse Poort in de 20e eeuw. Ruimte voor de Waal Nijmegen voegt zich daarmee bij bovengenoemde projecten die voorbeelden zijn van kwalitatieve, robuuste investeringen in het publieke domein. Ruimte voor levendigheid en recreatie Wie naar het gebied kijkt, ziet overal verandering en beweging: een rivier met steeds weer wisselende gezichten en waterstanden, drukke oeververbindingen, scheepvaart en continu veranderende wensen van de stadsbewoner om te recreëren en de rivier te beleven. In het gebied is sprake van verschillende soorten dynamiek. Een levende rivier: Bij gemiddelde waterstanden is de Waal bij Nijmegen 300 meter breed, maar bij hoge waterstanden ruim 800 meter. En het verschil tussen hoog en laag water bedraagt hier maar liefst 8 meter. De rivier transporteert veel zand dat op de oevers neerslaat en steeds weer veranderende stranden oplevert. Bij de rivier hoort ook de levendigheid van de beroeps- en pleziervaart. Een bruisende stad: Vele bewoners van Nijmegen hebben het projectgebied al ontdekt als plek om individueel te recreëren of juist festivals te organiseren. Hierbij hoort ook de dynamiek die kenmerkend is voor een oversteekplaats over de rivier. Het Park eiland speelt in op de dynamische kwaliteiten van het gebied sluit goed aan bij de ambitie om hier een eigentijds stedelijk rivierpark te ontwikkelen. Een fascinerend recreatie- en natuurgebied op loopafstand van het centrum van Nijmegen. Wandelen, fietsen, kanoën, zonnebaden, zwemmen en struinen het zijn activiteiten die gewoonlijk buiten het centrum van de stad plaatsvinden, maar straks mogelijk zijn op een steenworp afstand van de binnenstad. Een rivierpark met weidse vergezichten, evenementen, elementen van een bewogen geschiedenis en robuuste riviernatuur, die zich goed laat combineren met intensieve recreatie. Bij de vormgeving ervan zal in nagenoeg alles rekening worden gehouden met de kwaliteiten van de rivier. De variant Parkeiland gaat uit van een gedifferentieerd maaiveld voor de te ontwikkelen delen. Het gebied ter weerszijden van de brug waar de voormalige opritten lagen van de A325 liggen al op ongeveer m N.A.P en dat blijft zo. Ook de plek van het binnenfort van Knodsenburg wordt op m N.A.P gebracht. De overige delen van het te bebouwen eiland worden opgehoogd tot 13.50m. Dit is het niveau van de bestaande woningen aan de zuidzijde van de dijk In het deel van het eiland tussen de voormalige Griftdijk-zuid tot aan de Promenade brug is uitgegaan van bijzondere eengezinswoningen in korte rijtjes. De woningen zijn zo gebouwd dat ze als het ware in het landschap staan. Indien de woningen zijn gebouwd op het niveau m N.A.P.is de indeling zo aangepast dat de woonvertrekken op voldoende hoogte zijn aangebracht. Hier zal geparkeerd worden in hofjes in de nabijheid van de woningen. In dit deel zijn de woningen gegroepeerd in een drietal buurtschappen, waarvan er één is gelegen in het fort Knodsenburg. Aan weerszijden van de Waalbrug ter hoogte van het Bastion zijn woontorens van appartementen geprojecteerd. In de plint kunnen stedelijke voorzieningen worden gerealiseerd. Het parkeren vindt hier plaats in gebouwde voorzieningen onder het maaiveld en mogelijk in het bastion. De torentjes zijn van verschillende hoogtes variërend tussen de 6 en 10 lagen. De oostelijke punt van het eiland biedt een fantastisch panorama op de rivier de Waal richting Duitsland en omkijkend biedt deze plek zicht op de Waalstad Nijmegen. Op deze plek van het eiland is in de variant Parkeiland een bijzondere functie gesitueerd. Te denken valt aan een culturele, educatie of museale functie in combinatie met horeca. 16

17 SCENARIO S [ referentiebeelden Parkeiland ] 17

18 ontwikkelstrategie veur-lent stadseiland Het eiland Veur-Lent wordt gezien als een stedenbouwkundige stepping stone die middels zijn vorm en ruimtelijke invulling een belangrijke bijdrage levert aan de verbinding van de bestaande stad met de waalsprong. Deze variant ziet het creëren van een stedelijk levendig stadseiland als een belangrijke bijdrage aan de verbinding tussen Nijmegen Noord en de bestaande stad aan de zuidzijde. De stad staat in deze variant voor het samenkomen van mensen, levendige functies, gezellig, alledaags maar ook chique. Het bouwblok als bouwsteen van de stedenbouwkundige structuur heeft bewezen zeer flexibel te zijn in de tijd. Telkens weer blijkt dat naast grote samenhang en eenheid op een groter schaalniveau, veel variatie en rijkdom mogelijk is binnen het bouwblok. Nijmegen heeft bovendien met de 19e eeuwse schil een prachtig voorbeeld van een stedenbouwkundige structuur op basis van het bouwblok. Daar waar de rationele structuur van de bouwblokken in aanraking komt met de bestaande structuren, lange infrastructuurlijnen en het landschap ontstaan bijzondere plekken. Het bouwblok geeft bovendien flexibiliteit om verschillend functies onder te brengen zoals grondgebonden woningen, appartementen en voorzieningen. Het bouwblok biedt comfort voor bewoners door de aanwezigheid van een duidelijk binnenmilieu, versus de openbare ruimte. Bovendien biedt het bouwblok bij uitstek de mogelijkheid om compact te bouwen, waardoor binnen een relatief laagbouwmilieu (maximaal vier- vijf lagen) veel woningen kunnen worden gerealiseerd. functie gedacht. Te denken valt aan een klein hotel met horeca functie. Aan weerszijden van de Waalbrug ter hoogte van het Bastion zijn twee bouwblokken gedacht van appartementen. In de plint kunnen stedelijke voorzieningen worden gerealiseerd. Het parkeren vindt hier plaats in gebouwde voorzieningen onder het maaiveld en mogelijk in het bastion. De bebouwing is hier vier lagen hoog met op de bijzonder hoeken soms een accent wat enkele lagen hoger is. Op de oostelijke punt van het eiland is eveneens een bouwblok gesitueerd. Hierin zijn appartementen gedacht in combinatie met voorzieningen in de plint. Ook hier is het parkeren ondergronds gedacht. De variant Stadseiland gaat uit van een opgehoogd maaiveld voor de te ontwikkelen delen tot m N.A.P In het deel van het eiland tussen de voormalige Griftdijk-zuid tot aan de Promenade brug is voornamelijk uitgegaan van stadswoningen met tuinen. De woningen zijn zo gebouwd dat het gemakkelijk is om op de begane grond een functie zoals een kantoor of atelier te realiseren. Hier zal geparkeerd worden op maaiveld in de straten rondom. Aan het begin van de promenadebrug is een bijzonder 18

19 SCENARIO S [ referentiebeelden Stadseiland ] 19

20 ontwikkelstrategie veur-lent lentereiland Het karakter van de Oosterhoutse dijk in Lent bestaat uit diverse vrijstaande kavels aan de Nijmeegse kant. De villa s zowel historisch als modern, op deze kavels reageren ieder individueel op de hoogteverschillen van de dijk naar de uiterwaarden. De noordelijke zijde van de dijk bevat nog twee karakteristieke dijkwoningen op terpachtige grondwallen. Veur-Lent wordt gekenmerkt door een informeel gebruik van de buitenruimte en is duidelijk onderdeel van de dijkroute langs de Waal De dijkroute heeft op het eiland een aantal attracties langs de dijk. Fort Knodsenburg wordt herkenbaar gemaakt in grondvormen waarover een openbare wandeling te maken is. De sfeer is intiem met doorsteken naar de rivier en doorsteken naar de nevengeul Juist deze doorkijken geven je als bezoeker oriëntatie op de omgeving. Je ziet de Waalbrug, de promenadebrug of de st. Steven. Door de woningbouw en het behoud van de luwe omgeving ten opzichte van de immense rivier krijgt het eiland een menselijke schaal. De variant Lentereiland gaat uit van een gedifferentieerd maaiveld voor de te ontwikkelen delen. Het gebied ter weerszijden van de brug waar de voormalige opritten lagen van de A325 liggen al op ongeveer m N.A.P en dat blijft zo. De overige delen van het te bebouwen eiland worden opgehoogd tot 13.50m. Dit is het niveau van de bestaande woningen aan de zuidzijde van de dijk. In het deel van het eiland tussen de voormalige Griftdijk-zuid tot aan de Promenade brug is uitgegaan van grote vrije kavels. Hier sluit de bebouwing naadloos aan op de bebouwing ten zuiden van de dijk. Op de grote kavels kunnen indien gewenst enkele woningen gebouwd worden. De kavels kunnen gezien worde als mini landgoederen waar wonen, werken, zorg recreatie e.d gecombineerd kunnen worden. Indien de woningen zijn gebouwd op het niveau m N.A.P.is de indeling zo aangepast dat de woonvertrekken op voldoende hoogte zijn aangebracht. Hier zal geparkeerd worden op eigen terrein. Fort Knodsenburg is beleefbaar door een wandeling bovenop de wal die om het fort is gelegen en het landhoofd van de ophaalbrug is zichtbaar gemaakt ter hoogte van de nevengeul. Aan weerszijden van de Waalbrug ter hoogte van het Bastion is een compact stedelijk milieu gedacht vergelijkbaar met het Hessenberg project. Hier zijn verschillende woonblokken van appartementen geprojecteerd. In de plint kunnen stedelijke voorzieningen worden gerealiseerd. Het parkeren vindt hier plaats in gebouwde voorzieningen onder het maaiveld en mogelijk in het bastion. De appartementenblokken zijn van verschillende hoogtes variërend tussen de 6 en 8 lagen. De oostelijke punt van het eiland biedt een fantastisch panorama op de rivier de Waal richting Duitsland en omkijkend biedt deze plek zicht op de Waalstad Nijmegen. Voorgesteld wordt om op de kop van het eiland een woontoren te situeren die de bijzondere plek van het stadseiland markeert en zich zorgvuldig voegt binnen het stadssilhouet en zich vanuit alle denkbare richtingen bescheiden doch overtuigend en geloofwaardig manifesteerd. De toren is ongeveer 60 meter hoog gedacht. 20

21 SCENARIO S [ referentiebeelden Lentereiland ] 21

22 ontwikkelstrategie veur-lent fasering en ontwikkelingsstrategie Ontwikkelstrategie: Uitnodigingsplanologie! Nijmegen kiest voor een stapsgewijze verandering van het huidige Veur-Lent naar een uniek en levendig deel van het stedelijk rivierpark bij de Waal waar wonen, werken, recreëren en cultuur gecombineerd worden. Karakter bouw je niet in een dag, karakter moet groeien en voortbouwen op het bestaande. Het tot leven brengen van de geschiedenis, het versterken van bestaande functies en het zoeken naar unieke nieuwe programma s. Nijmegen wil graag organisch en divers bouwen in kleine bouwstromen. Ondernemers, bewoners en bezoekers worden uitgenodigd om te komen met goede plannen, dat maakt het eiland Veur-Lent uniek en spannend. Het Eiland Veur-Lent wordt het resultaat van een samenspel tussen de gemeente, ondernemers, bewoners en andere partijen die geïnteresseerd zijn om in de bijzondere opgaven van deze plek te investeren. Zij vinden elkaar in de gezamenlijke uitgangspunten/ambities die zijn geformuleerd voor het gebied. Voor een unieke en innovatieve identiteit van Veur-Lent is het van belang de juiste inspirerende initiatieven te arrangeren die (tijdelijk) invulling kunnen geven aan (delen van ) Veur-Lent, waarmee een blijvend beeld van een vernieuwend en spannend eiland wordt bereikt. Het eiland geniet al belangstelling van uit diverse bestaande initiatieven zoals bv. het Watersportcentrum en Habana aan de Waal, festival de Oversteek en de Lentse oeverspelen. Initiatieven en groepen die nu al het plangebied raken vormen netwerken die mogelijk iets kunnen betekenen. De gemeente, als eigenaar van de grond, heeft een opbrengstverwachting voor het eiland. De gemeente ziet voor zichzelf hierbij een initiërende en faciliterende rol en werkt als strategische partner in co-creatie met de initiatiefnemers en/ of ondernemers in het gebied. Nieuwe initiatieven moeten echt iets toevoegen aan het eiland als geheel. Marktpartijen zullen geleidelijk het eiland en haar kansen gaan verkennen. Een markttoets is noodzakelijk om de uitgangspunten van de grex te kunnen beoordelen. Ontwikkelaars zullen zich bij Nijmegen gaan melden. Echter, de grex voorziet pas in een start bouw vanaf 2023, het Ontwikkelingsbeeld Waalsprong spreekt van de periode We zullen hierin een goede balans moeten vinden. College en Raad zullen t.z.t. via het ambitiedocument Veur Lent nader worden geïnformeerd over voortgang e.d.. [ Stephanus eiland - Pouderoyen - uitwerking in het kader van ACN prijsvraag ] [ Lenterkade ] 22

23 Fasering en ontwikkelingsstrategie [ mogelijke fasering ] 23

24 ontwikkelstrategie veur-lent uitkomsten bewoners- en publieksavonden Ambtelijke projectgroep De scenario s voor Veur-Lent zijn tot stand gekomen door een nauwe samenwerking van het Ontwikkelbedrijf en Stadsontwikkeling onder begeleiding van een ambtelijke projectgroep. Hierin zijn Stadsontwikkeling, Mobiliteit, Economische Zaken en Klimaat en Groen vertegenwoordigd. In deze verkenningsfase, heeft de ambtelijke projectgroep inhoudelijke en strategische input geleverd. Klankbordgroep Daarnaast is een externe klankbordgroep in het leven geroepen die vanuit een breder perspectief advies uitbrengt aan de ambtelijke projectgroep en de wethouder. De klankbordgroep bestaat uit deskundigen met een aantoonbaar ruime kennis en ervaring op het gebied van bestuurlijke, ruimtelijk inhoudelijke, programmatische en economische vraagstukken. De inbreng van de klankbordgroep vond plaats in de fase van de uitwerking van de drie ruimtelijke scenario s voor het eiland Veur-Lent. Het advies van de Klankbordgroep maakt geen deel uit van het uiteindelijke besluitvormingsproces, maar zal wel worden meegenomen in de overwegingen. De leden van de klankbordgroep zijn: - Jan van der Meer, wethouder gemeente Nijmegen, voorzitter - Willem de Jager; (voormalig) directeur GEM Waalsprong - Jan Brouwer; voorzitter IQ-team Ruimte voor de Rivier projecten - Bart van der Vossen; architect en voorzitter van het Ruimtelijk Kwaliteitsteam Waalsprong - Maarten Mulder; ondernemer en bestuurslid Huis van de Binnenstad - Cor Beekmans, Rijkswaterstaat, deltaprogramma, lid op persoonlijke titel - Jan Rikken, lid Platform Waalsprong Ambtelijk secretaris Anne-Marie Nannen De klankbordgroep is tijdens de ontwikkeling van de scenario s in 2013 twee keer bijeen gekomen om de voortgang van de scenario s te bespreken en van commentaar te voorzien (op 5 juli en op 8 november). De opmerkingen van de klankbordgroep zijn in de scenario s verwerkt. Tijdens de tweede bijeenkomst gaf de klankbordgroep aan dat zij het moment rijp achtte om met de eerste resultaten in de hand de zittende bewoners en de stad Nijmegen op te zoeken. Bijeenkomst met de bewoners Op 28 januari 2014 zat Café Waalzicht aan de Oosterhoutsedijk vol met een kleine vijftig zittende bewoners van de Oosterhoutsedijk en de Veerdam. De bewonersavond was voorbereid met de bewonersklankbordgroep Veur-Lent. De uitnodiging is door de bewonersklankbordgroep verspreid onder alle huidige bewoners van Veur-Lent. Na een inleiding van avondvoorzitter Anne-Marie Nannen en een toelichting op de scenario s door stedenbouwkundige Mathieu Schouten, konden de aanwezigen deelnemen aan een viertal workshops. De thema s van de workshops zijn gekozen op basis van de uitkomsten van een door de bewoners gehouden enquête. Uit deze enquête bleek dat de bewoner vooral ongerust zijn over de nieuwe functies op het eiland in relatie tot de bereikbaarheid, overlast en veiligheid en de ruimtelijke kwaliteit. [ bewonersavond 28 jan ] De workshops hadden dan ook de volgende onderwerpen: Programma en functies In de planexploitatie van de Waalsprong zijn randvoorwaarden opgenomen ten aanzien van de bebouwing van het eiland. Welke functies zijn er mogelijk op het eiland? De bewoners hebben een voorkeur voor rust op het eiland. Nieuwe functies zijn denkbaar, maar mogen de bestaande ontspannen wooncultuur niet te veel aantasten. Wonen is daarom goed denkbaar op het nieuwe eiland, bij voorkeur niet te dicht bebouwd. Bescheiden horeca die geen overlast geeft is ook een mogelijkheid. Het echte horeca-accent zou echter op de nieuwe harde kade aan de andere kant van de geul moeten liggen. Op de plannen om de watersporters op het eiland te huisvesten wordt verdeeld gereageerd. Sommige bewoners zijn positief, maar ook hier geldt: de overlast moet beperkt blijven. De andere groep geeft aan dat de watersporters hun onderdak beter in de Stelt kunnen zoeken. Er wordt gevraagd om een duidelijke zonering voor recreatie, maar liever niet tussen de bruggen in. Bovendien zou de aanleg van te veel openbaar groen tussen de bruggen te veel recreatie kunnen uitnodigen. Men heeft gemengde gevoelens bij de plannen voor de haven/veerstoep, dit trekt mensen en geeft een hoge parkeerdruk. Tenslotte vragen de bewoners zich af of er mogelijkheden zijn om een kunstwerk te realiseren op het eiland. 24

25 uitkomsten bewoners- en publieksavonden Verkeer, parkeren & Veiligheid Verkeer, overlast en veiligheid worden door de zittende bewoners als het belangrijkste risico van de ontwikkeling van het nieuwe eiland aangemerkt. Men vreest veel extra snel verkeer in het gebied als gevolg van recreatieve functies, de terugkeer van de veerpont en extra woningen op het eiland. Het gaat hierbij om touringcars, motoren, auto s en fietsen. Het is nu een relatief verkeersluw gebied en dat willen de bewoners graag zo houden. Tegelijkertijd geven ze aan dat fietsers en wandelaars zeer welkom zijn op het eiland. Goede openbaarvervoerverbindingen en (routes naar) opstapplaatsen zijn van belang voor de huidige en toekomstige bewoners en recreanten. Ook moeten de verkeersroutes die er zijn voor langzaam en snelverkeer op een logische manier aantakken aan routes in de omgeving en binnen het gebied (inclusief goede keerlus op de oostpunt van het eiland). Bovendien is de toegankelijkheid van het eiland vanaf de (Verlengde) Waalbrug voor langzaam verkeer een aandachtspunt. De bewoners zijn van mening dat het parkeren voor nieuwe woningen altijd op eigen terrein moet plaatsvinden; het blik moet uit zicht. Het parkeren voor recreatiedoeleinden wordt gezien als een groot probleem en het mag in ieder geval de dijk niet gaan belasten. Een aparte opgave is het parkeren van de watersporters; hier moet een goede integrale oplossing voor komen, anders wordt het relatief kleine gebied te veel belast. Ten aanzien van de veiligheid wordt gevraagd om een goed plan voor vluchtroutes in geval van calamiteiten. Ook verwacht men de nodige overlast in de zin van vervuiling van mensen die naar events in het gebied gaan en eventuele gebruikers van de pont. Tijdelijk gebruik en beheer In 2016 wordt het eiland door i-lent opgeleverd. Nieuwe bebouwing zal voorlopig nog niet gerealiseerd worden, wat betekent dat voor de tussentijd? Hoe wordt het gebied onderhouden en beheerd? Als het gaat om fasering en tijdelijke inrichting, dan willen de bewoners het liefst dat er direct na uitvoering van het project Ruimte voor de Waal wordt doorgebouwd aan het eiland. Dit in verband met de overlast tijdens de huidige werkzaamheden, er is een sterke behoefte aan rust in het gebied. Als er dan toch tijdelijke functies en een tijdelijke gebiedsinrichting moet komen, dan het liefst niet te groots uitpakken. Liever geen rommelige inrichting zoals volkstuinen en een tweede huis van de overvloed. Er moet een visie komen op eventuele tijdelijke groeninrichting. Het heeft namelijk de voorkeur om bomen en planten niet voor een paar jaar, maar voor een langere periode aan te planten. Een educatieve tuin voor en door de scholen in Nijmegennoord vinden de meeste bewoners acceptabel, dit kan eventueel gecombineerd worden met een soort Millinger theetuin. Ook is er behoefte aan goede wandelpaden door het gebied en de verlichting tijdelijk of duurzaam wordt ook genoemd als aandachtspunt. Over de komst van grazende runderen in het gebied is men voorlopig verdeeld. Ruimtelijke inrichting Los van functies, veiligheid en beheer zal het eiland een bepaalde verschijningsvorm krijgen. Hoe kunnen de functies op het eiland worden vormgegeven? Is hoogbouw denkbaar op het eiland? Hoe ziet de eilandbebouwing er eigenlijk uit? Het voorstel van de bewoners is om de eventuele hoogbouw aan de oostzijde van de Waalbrug te situeren, laagbouw kan aan de westzijde worden gerealiseerd. In de meest westelijke punt van het eiland (ter hoogte van de Oversteek) kunnen vervolgens events en activiteiten worden georganiseerd. Zo ontstaat rust tussen de bruggen en dus bij de bewoners, en het vertier vindt meer richting stadsbrug plaats. De bewoners hebben een lichte voorkeur voor het Lentereiland als het gaat om de ruimtelijke verschijningsvorm. Ten aanzien van de ophoging van het eiland is men duidelijk; de ophoging mag niet hoger uitvallen dan de bestaande dijk. Anders ontstaat er een onnatuurlijk landschap. Om het natuurlijke karakter van het eiland te behouden zou het goed zijn om het eiland in het midden lager te houden dan de dijk. De kwaliteit van de nieuwe bebouwing moet hoog zijn. Het is een unieke plek en je krijgt nu een kans om gebouwen en landschap met stijl te ontwerpen en te realiseren. De cultuurhistorische aspecten zoals Fort Knodsenburg kunnen worden terug gebracht op een manier dat mensen het echt kunnen beleven en er door/overheen kunnen lopen. Bovendien moet de bestaande dijk weer hersteld worden. De bewoners willen graag weten hoe dit wordt aangepakt en gematerialiseerd. CONCLUSIE Na de workshops zijn de eerste reacties en vragen besproken met alle aanwezigen. Er zijn geen toezeggingen gedaan omdat alle zaken die aan de orde zijn gekomen eerst goed moeten worden afgewogen in een breder kader. Wel zijn de bewoners uitgenodigd voor de debatten in LUX, waar zij ook aanwezig waren. Samenvattend zijn de bewoners nieuwsgierig naar de toekomst van Veur-Lent. Ze zijn ook bezorgd als het om de veiligheid, bereikbaarheid en overlast gaat als gevolg van nieuwe bebouwing en recreatie. In elk geval is met deze bewonersavond de communicatie en actieve participatie gestart. Bewoners hebben aangegeven graag actief betrokken te blijven bij het vervolgtraject. Het is dan ook van belang het contact met de bewoners goed te blijven onderhouden. 25

26 ontwikkelstrategie veur-lent [ LUX - debat ] Debatten in LUX Tijdens twee uitverkochte avonden in LUX spraken op 3 en 10 februari 2014 tweemaal 110 mensen over hun wensen voor de toekomstige invulling van het Nijmeegse eiland Veur-Lent. Na inleidingen van wethouder Jan van der Meer en stedenbouwkundige Mathieu Schouten werd aan tien tafels, gesproken over de ideale bestemming van het eiland. De avond werd geleid door Vincent Cantrijn. De meest gekozen varianten waren het Parkeiland en het Lentereiland, beide opties werden echter nog wel van een wensenlijstje voorzien. De belangrijkste argument voor beide varianten is dat ze goed goed aansluiten bij de uitstraling van het huidige Lent en dat het centrale deel van het eiland relatief laag blijft waardoor het mogelijk is vanuit Nijmegen naar Lent te kijken en andersom. Andere wensen die door de deelnemers van de avonden geuit worden zijn: Voor veel deelnemers is rust op het eiland een belangrijke kwaliteit. Het eiland moet er vooral zijn voor rustige recreatie en bewoning en niet zo druk worden als het Nijmeegse centrum. Daarmee hangt samen dat veel deelnemers het eiland autovrij of autoluw willen maken. Bovendien wil men zo veel mogelijk openbare ruimte realiseren om zo het eiland goed toegankelijk te maken. Deze openbare ruimte moet in een integraal ontwerp goed verweven zijn met de bebouwing. Hoogteverschillen moeten volgens de deelnemers bovendien speels worden vormgegeven en vloeiend verlopen, dus niet kunstmatig overkomen. Ook hierbij zijn de mogelijkheden tot het contact met natuur en water heel belangrijk. De zichtlijnen van en naar het eiland moeten goed onderzocht worden, want ze vormen een belangrijk ingrediënt voor de kwaliteit. Zicht naar de stad, zicht op de harde kade, relatie met het Fort, de Waalbrug en de nevengeul zijn van belang. Bebouwing op het eiland moet zich programmatisch onderscheiden van en iets toevoegen aan de bebouwing in de stad en de Waalsprong. Als het gaat om de vormgeving van de bebouwing is men het er over eens dat het eiland uniek is en dat er strenge kaders moeten komen voor de vormgeving. De woningen en de bijzondere bebouwing moeten een duidelijke relatie aangaan met het water om het eiland heen (drijvende woningen en strandhuizen bv.). Het eilandgevoel en de relatie met de natuur is dus leidend bij de inrichting van Veur- Lent. Het moet mede daarom een duurzaam en toekomstgericht eiland worden. Er mag wel wat horeca op Veur-Lent komen, maar men is het erover eens dat de horeca zoveel mogelijk op de nieuwe Lentse kade zijn plek zal moeten vinden, zo blijft het eiland rustig. De locatie van de bouwblokken om de Waalbrug heen, moet onderzocht worden op geluidsoverlast en luchtkwaliteit. Anders is het zeer de vraag wat de woonkwaliteit is op deze locatie. Ook moet onderscheid gemaakt worden tussen de bebouwingsdichtheid op het oostelijke en het westelijke deel van het eiland. De oostzijde verdraagt meer hoogbouw en een dichtere bebouwing dan de westzijde. Op de oostelijke punt zou een (hoog) icoon gerealiseerd kunnen worden. Cultuurhistorische relicten zoals het Fort en de Kolk van Van Wijk kunnen dienen als inspiratiebron en moeten met respect behandeld worden. Ten aanzien van de bereikbaarheid wordt aangegeven dat het belangrijk is dat het eiland goed bereikbaar is (oa. vanaf de Waalbrug) vooral voor langzaam verkeer. En tenslotte wordt aangegeven dat het eiland moet verleiden; er moet wat te beleven zijn op het eiland. Het gaat dan niet over massale recreatie, maar over natuur beleving en de beleving van zon, water, strand en cultuur en cultuurhistorie. CONCLUSIE Bezoekers mochten tenslotte een motto bedenken voor het nieuwe eiland. Termen als Slenter eiland, de Nieuwe Werven en de Groene Oase werden genoemd. Het is duidelijk dat de Nijmegenaar het toekomstige eiland nu al een warm hart toedraagt. De vormgeving, de bereikbaarheid en het unieke karakter worden als belangrijk gezien. Men heeft begrip voor het feit dat er een bepaalde opbrengst gehaald moet worden, maar is er wel van overtuigd dat het dan ook goed moet gebeuren. Initiatieven op het eiland moeten onderscheidend zijn voor de stad en Waalsprong. De ruimtelijke kwaliteit is van groot belang. De ophoging is maatwerk en moet zichtlijnen, kwaliteit en cultuurhistorie niet in de weg gaan zitten. De stad blijft graag op de hoogte van en betrokken bij de ont wikkelingen op Veur-Lent. Het feit dat er tijdens de avonden in LUX in kleinere groepen is gewerkt, werd als zeer positief ervaren. 26