Najaarscongres VGCt 2015 Wat doet TOPGGz en wat heeft de patiënt eraan?

Transcriptie

1 Najaarscongres VGCt 2015 Wat doet TOPGGz en wat heeft de patiënt eraan?

2 Menu Inleiding 1. Christina van der Feltz-Cornelis (CLGG/ GGz Breburg) 2. Max Stek (Ouderenpsychiatrie/ GGz InGeest) 3. Ellen Vedel (Jellinek/ Arkin) 4. Marike Lancel (FPK/ GGz Drenthe) 5. Janne Visser (Infants/ Karakter) Afsluiting

3 Waar staat TOPGGz voor? Hoog specialistische patiëntenzorg èn Patiëntgebonden wetenschappelijk onderzoek èn Innovatie in diagnostiek en behandeling èn Kennisverspreiding Certificering : 12 criteria

4 Voor wie is TOPGGz bestemd? Complex en ernstig Co (multi)morbiditeit Zeldzame aandoening Therapieresistent Perspectief op verbetering! # patiënten : 5% van ggz (schatting) December 2014: patiënten in zorg

5 Stand van zaken: Oktober 2015: 40 afdelingen met TOPGGz keurmerk Verdeeld over alle doelgroepen Verdeeld over 21 instellingen

6 Onderzoek vanuit Topklinisch Centrum voor Lichaam, Geest en Gezondheid en de implicaties voor de patiëntenzorg Christina van der Feltz-Cornelis CLGG

7

8 Doelgroep: Lichamelijke en psychiatrische stoornissen Weinig baat gehad bij andere vorm hulpverlening ten tijde van verwijzing Gemiddeld reeds 8,5 jaar klachten voor aanmelding bij CLGG (range 1-34 jaar) Gemiddeld reeds 6,9 jaar behandeld in GGz of PAAZ of via huisarts en medisch specialisten elders (range 1-34 jaar) Van der Feltz Cornelis GGz Breburg Tilburg University

9 Shared decision Beslissing genomen en verantwoording gedragen door Hulpverlener en patiënt Consultvraag verwijzer Hulpverlener Professionele expertise hulpverlener ingebracht in proces diagnostiek en behandeling Shared decision making Centrale instrumenten: Routine Outcome Monitoring (ROM) in combinatie met zorgpad Patiënt Autonomie patiënt gewaarborgd in diagnostiek en behandelproces Ethisch kader: Professionele integriteit: deskundige en veilige diagnostiek en behandeling Autonomie van de patiënt: keuzevrijheid die participatie verhoogt C.M. van der Feltz-Cornelis, H. Andrea, E. Kessels, H.J. Duivenvoorden, H. Biemans, M. Metz. Shared decision making in combinatie met ROM bij patiënten met gecombineerde lichamelijke en psychische klachten; een klinisch-empirische verkenning, Tijdschrift voor Psychiatrie 2014;6:

10 Time Pressure Management Reorganisatie van taken Drie fases Identificatie van het probleem Strategie leren Generalisatie

11 Cognitive domain Test Score pre-treatment Scores post-treatment Language BNT 166/175 Animal naming 37 Letter fluency ( N + A ) NPO 16 Working memory Digit Span 17 ** 22 Memory RAVLT Immediate recall (4/7/9/10/8) * 38 Delayed recall 6/15 ** 7/15 - Wat verwachten jullie? Information processing speed Recognition 28/30 29/30 RBMT Immediate recall 12.5 * Delayed recall 9.5 ** ROCFT Immediate recall 10 * 29 Delayed recall 9 ** 29 TMT-A Symbol substitution 37 ** 47 Stroop Part I 86 ** 64 ** Part II 120 * 79 ** Attention TMT-B 129 ** 65 Stroop Part III * d2 26 ** Executive functioning Rule learning 4 Key search test 3 Zoo map test 2 Malingering TOMM 50/50 50/50 * 16 th percentile, ** 6 th percentile

12 SDM Baselinewaarden De groep die genoeg heeft aan een intake scoort relatief laag op psychische klachten De groep die een behandelaanbod weigert scoort hoog op LKV maar lager op psychische klachten De groep die het behandelaanbod opvolgt scoort het hoogst op angst, depressie en LKV T0 (startrom) T0 (startrom) T0 (startrom) Traject GAD7 1 PHQ9 2 LKV55 3 Intake Mean 10,45 12,30 53,80 n sd 6,60 8,30 27,91 se 1,48 1,86 6,24 Behandelaanbod niet opgevolgd Behandelaanbod opgevolgd Mean 9,40 9,80 60,80 n sd 8,56 7,66 21,65 se 3,83 3,43 9,68 Mean 10,82 13,40 63,09 n sd 6,31 6,38 22,97 se 1,08 1,08 3,94 Total Mean 10,58 12,73 59,75 n sd 6,49 7,12 24,63 se,85,92 3,21 1) GAD7 (Generalised Anxiety Disorder 7 item scale): ANOVA: F (2,56)=0,11; P<0,90 2) PHQ9 (Patient Health Questionnaire 9 item scale): ANOVA: F (2,57)=0,61; P<0,55 3) LKV55 (Lichamelijke Klachten Vragenlijst 55 item schaal): ANOVA: F (2,57)=26,43; P<0,001 Van der Feltz Cornelis GGz Breburg Tilburg University

13 Van der Feltz Cornelis GGz Breburg Tilburg University Beloop in depressieve groep startrom T1 T2 startrom T1 T2 T3 startrom T1 T2 T3 PHQ9 PHQ9 PHQ9 T3 PHQ9 GAD7 GAD7 GAD7 GAD7 LKV55 LKV55 LKV55 LKV55 N Mean 16,36 13,91 13,30 12,47 12,60 12,60 10,00 9,73 68,72 55,81 53,17 54,86 sd 4,232 7,084 6,642 5,680 5,292 5,316 6,481 4,921 21,912 24, ,970 20,506 se,846 1,510 1,485 1,378 1,058 1,373 1,797 1,484 4,382 6,219 4,899 7,750 Minimum Maximum Verandering GAD(Generalised Anxiety Disorder 7 item scale): T-Test voor gepaarde waarnemingen=2,30; df=12; P 0.04 Verandering PHQ9(Patient Health Questionnaire 9 item scale): T-Test voor gepaarde waarnemingen =2,85; df=20; P 0.01 Verandering LKV55(Lichamelijke Klachten Vragenlijst 55 item schaal): T-Test voor gepaarde waarnemingen =1,85; df=12; P<0.09 T1 is vervolgrom na 6 weken, T2 na 12 weken, T3 na 18 weken Depressie en angst sign. verbeterd, lichamelijke klachten trend

14 CCPAINDIP Multicenter trial CLGG, Arkin en GGzingeest Vergelijken 3 behandelingen: - Collaborative Care inclusief pijnalgoritme + duloxetine - CollaborativeCare inclusief pijnalgoritme + placebo - Alleen duloxetine Behandelduur: 3 maanden Van der Feltz Cornelis GGz Breburg Tilburg University

15 Score 12 Nociceptieve pijn Afnemen PAINDETECT en uitvragen medicatieafhankelijke hoofdpijn Score 19 Neuropatische pijn Algoritme voor nociceptieve pijn STAP 1: Paracetamol 3dd1000 mg Score > 12 en < 19 Volg beide takken score gezakt naar 5-12 voor de afgelopen 2 sessies? Zo ja: Etoricoxib 1dd60mg toevoegen aan Pregabaline Algoritme voor neuropatische pijn STAP 1: Pregabaline 1dd75 mg JA JA Na 2 weken paindetect met 3 punten afgenomen? STAP 2: Etoricoxib 1dd60 mg Indien de patiënt >70 jaar is of cardiovasculair belast is deze stap OVERSLAAN! Na 2 weken paindetect met 3 punten afgenomen? Is de score op de paindetect gelijk gebleven of gestegen? Gelijk gebleven Volgende stap als additie Gestegen NEE Volgende stap als additie NEE Overstappen naar STAP 1 van algoritme neuropatische pijn! STAP 1: Aanval couperen met Paracetamol 1000 mg of Naproxen 200 mg Na 2 weken geen effect? Dan door naar stap 2 STAP 2:Aanval couperen met Sumatriptan 100 mg of Relpax 40 mg In geval van migraine klachten STAP 1: > 1 aanval per week? Dan aanvalspreventie met Propranol 2dd40 mg. Bij geen effect 2dd80 mg. STAP 2: In geval van 2 aanvallen per week: Propranolol 2dd40 mg tot 2dd80 mg score gezakt naar 5-12 voor de afgelopen 2 sessies? Zo ja: Etoricoxib 1dd60mg toevoegen aan Pregabaline score gezakt naar 5-12 voor de afgelopen 2 sessies? Zo ja: Etoricoxib 1dd60mg toevoegen aan Pregabaline score gezakt naar 5-12 voor de afgelopen 2 sessies? Zo ja: Etoricoxib 1dd60mg toevoegen aan Pregabaline JA JA JA JA Na 2 weken paindetect met 3 punten afgenomen? STAP 2: 2 weken na STAP 1 Pregabaline ophogen naar 2dd75 mg Na 2 weken paindetect met 3 punten afgenomen? STAP 3: 2 weken na STAP 2 Pregabaline ophogen naar 3dd75 mg Na 2 weken paindetect met 3 punten afgenomen? STAP 4: 2 weken na STAP 3 Pregabaline ophogen naar 2dd150 mg Na 2 weken paindetect met 3 punten afgenomen? NEE NEE NEE NEE STAP 3: Tramadol retard 1dd mg Verder met STAP 2 van algoritme nociceptieve pijn (Etoricoxib 1dd60mg) STAP 5: Pregabaline indien 2 weken na STAP 4 geen effect: STOPPEN! en dit algoritme verder volgen Van der Feltz Cornelis GGz Breburg Tilburg University

16 Depressie neemt meest af in CC plus pijnmedicatie Van der Feltz Cornelis GGz Breburg Tilburg University

17

18 Streefbeeld Bij iedere patiënt duidelijk hebben wat zijn/haar zorgbehoefte is Passende, op het individu aangepaste behandelingen kunnen bieden (personalized medicine), waarbij keuzes in samenspraak met de patiënt worden gemaakt (shared decision making) Van der Feltz Cornelis GGz Breburg Tilburg University

19 Onderzoekers CLGG Anique Timmermans Annick van Manen Aziza Foruz David Khasho Ellen Kessels Eric de Heer Eva van der Thiel Krista van de Broek Lars de Vroege Lotte de Wilde Margot Metz Petra van Meerkerk Ria Reurink Michele Verdurmen Helene Andrea En het team CLGG en Sander Iman Elfeddali van Doorn! Jonna van Eck van der Sluijs Van der Feltz Cornelis GGz Breburg Tilburg University

20 Slapeloosheid is een veel voorkomende, behandelbare risicofactor bij forensisch psychiatrische patiënten Marike Lancel, PhD GGZ Drenthe Divisie Beveiligde Psychiatrie & Slaapcentrum voor Psychiatrie Assen VGCt 12 november 2015

21 Forensische Psychiatrie Patiënten hebben agressief/gewelddadig delict gepleegd onder invloed van psychiatrische stoornis Toerekeningsvatbaarheid, justitiële titels, bijv. TBS Doel behandeling: beschermen maatschappij door reductie recidiverisico Behandeling dynamische risico factoren: middelengebruik, psychiatrische symptomatologie, vijandigheid, impulsiviteit, SLAAPPROBLEMEN???

22 Slecht slapen: een risicofactor voor agressie? Correlatie onderzoeken Slaapdeprivatie onderzoeken

23 2 dagen wakker blijven: sterkere neiging om anderen schuld te geven minder geneigd schuld op zich te nemen meer agressieve uitingen Kahn-Greene et al. Pers. Indiv. Differ., 2006

24 Slecht slapen: een risicofactor voor agressie? Correlatie onderzoeken Slaapdeprivatie onderzoeken Effecten van behandeling op agressief gedrag

25 Gevalsbeschrijving 2 jongens (6 en 8 jaar) Opgenomen in psychiatrisch ziekenhuis wegens agressief en gewelddadig gedrag Diagnose: obstructief slaap apneu syndroom Na verwijdering amandelen: verbetering slaap en afname aantal en ernst agressieve neigingen Pakyurek et al., J. Am. Acad. Child Adol. Psychiat. 2002

26 Onderzoek naar prevalentie en effecten van slaapproblemen bij forensisch psychiatrische patiënten Slaap Pittsburgh Sleep Quality Index (PSQI) Slaap Diagnose Lijst (SDL) Agressie Aggression Questionnaire (AQ) Barrat Impulsiveness Scale (BIS-11) Studiegroep: 96 patiënten (response rate 55,1%) gemiddelde leeftijd 36,8 ± 10,1 jaar 97,3% man 93,7% gewelddadig delict(en) Kamphuis et al., Sleep Med / Kamphuis et al. Physiol. Behav

27 Psychiatrische stoornissen As-I: Primaire diagnose 64.5% Aanwezig 96.5% bijv. schizophrenie, ASS, ADHD, pedofilie, middelenafhankelijkheid As-II: Primaire diagnose 35.5% Aanwezig 82.7% Antisociale trekken / ps 60.0%

28 Resultaten 49,1% vindt zichzelf een slechte slaper 29.1% heeft een chronische slaapstoornis 18,2 % heeft chronische insomnia (4% algemeen) Antisociale trekken / persoonlijkheidsstoornis ging vaker gepaard met een slechte slaapkwaliteit (57,6 vs. 36,4%) Kamphuis et al., Sleep Med. 2013

29 Mean SEM 3 PSQI subscores No antisocial traits/pd (n=44) Antisocial traits/pd (n=66) 2 1 *** *** 0 Sub Lat Dur Eff Dis Dys slaap kwaliteit latentie duur efficiëntie verstoringen disfunctioneren Kamphuis et al., Sleep Med. 2013

30 AQ total score BIS-11 total score Relatie tussen insomnie en agressie / impulsiviteit 140 Correlation coefficient: 0.57*** 120 Correlation coefficient: 0.54*** SDL insomnia score SDL insomnia score Kamphuis et al. Physiol. Behav

31 Relatie met oordeel van behandelaren en agressieve incidenten in kliniek Odds ratio Vijandigheid volgens behandelaren Impulsiviteit volgens behandelaren Agressieve incidenten in kliniek PSQI 1,16* Insomnia 1,69* ns PSQI 1,12* Insomnia 1,79* * p 0,05 Kamphuis et al. Physiol. Behav

32 Samenvatting: 1 op de 2 patiënten slaapt slecht Bij een groot deel van hen gaat het om een slaapstoornis waar behandeling voor nodig is Patiënten met antisociale problematiek springen eruit Hoe slechter patiënten hun slaap vinden, hoe agressiever en impulsiever ze zichzelf ervaren en hoe meer agressieve incidenten ze veroorzaken.

33 Mogelijke oorzaken Slaapomgeving in jeugd? Psychiatrische stoornissen Bijwerkingen van medicatie Inadequate slaaphygiëne Negatieve conditionering ten aanzien slaap & bed CGT voor insomnie: informatie slaapregulatie informatie slaaphygiëne stimulus controle slaaprestrictie cognitieve therapie relaxatie Kamphuis et al., Sleep Med. 2013

34 Met dank aan FPK Assen: Jeanine Kamphuis (promovendus), Dr. Julie Karsten FPC Dr. S van Mesdag: Dr. Marinus Spreen RUG, Gedragsfysiologie: Prof. Jaap Koolhaas (promotor), Dr. Peter Meerlo University of Surrey, UK: Prof. Derk Jan Dijk Bedankt voor uw aandacht!

35 Variatie in vroege beloop van ontwikkelingsstoornissen: Risico's en kansen 12 november 2015 Janne Visser

36 Belang vroege ontwikkeling? Wat weten we? Onderzoek Wat heeft de patiënt eraan?

37 Belang vroege ontwikkeling: Ontwikkelingsstoornissen zijn gevolg van vele factoren die individuele beeld over de tijd beeld bepalen De vroege ontwikkeling geeft beter zicht op risico s en functies / processen die aan de basis liggen beste periode voor (preventieve) interventies?

38 Wat willen we weten? van stabiliteit van diagnose naar individuele verschillen

39 STABILITEIT vroege diagnoses ASS Hoge persistentie van diagnose autisme met 2 jaar vs. 9 jaar (70-95% voor autistische stoornis en 40-90% voor PDD- NOS) Stabiliteit hoger vanaf 3 e jaar Vergelijk ADHD: pas vanaf latere kleuter leeftijd voorspelend!

40 Individuele verschillen Timing ERNST autisme (ja, maar zonder repetitief/ stereotiep gedrag onder gediagnosticeerd) IQ en TAAL (ja, maar bij retardatie over gediagnosticeerd)

41 Elsabbagh & Johnson, 2009 Timing: vroeg of laat begin

42 Patterns of Developmental Trajectories in Toddlers With Autism Spectrum Disorder. Lord et al., ADOS total score trajectories for ever-asd and never-asd ADOS = Autism Diagnostic Observation Schedule; ASD = autism spectrum disorder; CI = confidence interval.

43 ADOS-score trajecten: 4 klassen 5

44 Meer individuele verschillen Individuele verschillen: Risico factoren (vanaf prenataal) Co-morbiditeit Adaptatief functioneren en de interacties daartussen

45 DIANE onderzoek Vermoeden ASS <4.5 jaar: n=252 3 metingen: Meting Mean (SD) Leeftijd (jaren) Min Max Interval T (.53) 1 4 T (.58) T (.85)

46 Ontwikkeling T1-2-3 in ASD versus niet ASD: Autisme kenmerken in alle groepen IQ Taal ADHP met <10 pt in ASD groep (in ASD < in niet-asd groep in ASD groep Meeste ontwikkeling voor 5e jaar!

47 Observed Mean Trajectories by Mullen Scale from a Four- Class Parallel Process Latent Class Growth Model (N = 204). Landa et al., 2012

48 Szatsmari et al., 2015 Trajecten voor ernst autisme en adaptief functioneren

49 Highlights 1. Op groepsniveau hoge persistentie ASS vanaf 2 jaar 1. Op groepsniveau hoge persistentie ASS vanaf 2 jaar 2. Sterke heterogeniteit in presentatie en vroeg beloop 2. door Sterke combinatie/ heterogeniteit interactie presentatie van factoren vroeg beloop door combinatie/ interactie van factoren 3. Heterogeniteit door niet-ass factoren vraagt meer onderzoek Heterogeniteit Deze factoren door meenemen niet-ass in interventies factoren vraagt meer onderzoek 4. Deze factoren meenemen in interventies 49

50 Heeft u nog vragen over dit onderwerp? Uw vragen kunt u mailen naar: j.visser@karakter.com

51 Van harte welkom bij de TOPGGz stand!