MANAGEMENTVENNOOTSCHAP

Transcriptie

1 MANAGEMENTVENNOOTSCHAP

2 Inleiding... 5 Begrip... 5 Burgerrechterlijke aspecten bij het opstellen van overeenkomst... 7 Managementovereenkomst : contract van aanneming of lastgeving?... 7 Doel van de managementvennootschap... 8 Wat met een algehele volmacht?... 8 Gelden de regels van ontslag?... 9 Bezoldiging afhankelijk van winst van de opdrachtgever? Positieve motieven bij werken met een managementvennootschap Sociale motieven Fiscale en financiële motieven Tariefverschil Werken met minimum twee belastingplichtigen Inkomensspreiding Opnames in rekening courant Verkoop van privé - vermogensbestanddelen aan de vennootschap Verhuur van privé - vermogensbestanddelen Toekennen van een dividend Toekennen van een interest Toekennen van extralegale pensioenen Inkoop eigen aandelen Kapitaalvermindering Vereffening van de vennootschap Motieven in het licht van een eventuele opvolging Voordelen op het vlak van de successierechten Mogelijkheid tot verankering van een familiaal patrimonium Motieven van juridische aard Aansprakelijkheid van de bestuurders Invloed van wet op de corporate governance Is een rechtspersoon bestuurder, dan moet een vaste vertegenwoordiger aangesteld worden Delegatie aan directiecomité verzacht aansprakelijkheid Ook een rechtspersoon mag zaakvoerder zijn van een BVBA Verantwoordelijkheid bestuurders werd aanzienlijk verzwaard Wettekst WIB en BTW : bestuurder aansprakelijk voor bedrijfsvoorheffing, btw Wettekst Vennootschappen: bestuurder aansprakelijk voor sociale bijdragen Negatieve motieven bij werken met een managementvennootschap Keuze vennootschapsvorm Inkomstenbelasting Registratie- en successierechten Vennootschapsrecht Managementvennootschap : btw-plichtig of niet? Managementvennootschap in combinatie met holding Waarom is de holdingconstructie aantrekkelijk? Nadelen holding? Waarom combinatie van managementvennootschap met holding? Problematiek intern gerealiseerde meerwaarden op aandelen Managementvennootschap in combinatie met patrimonium Gezinswoning en fiscaal statuut Managementvennootschap en onroerend goed in vruchtgebruik Wat zegt de sociale wetgeving? Taak van manager Mandaat van bestuurder Managementovereenkomst: opletten voor herkwalificatie! Inleiding Unizo-formule Nieuwe strenge reglementering: eindelijk duidelijkheid De wil van partijen primeert Juridische criteria

3 Socio-economische criteria Commissie ter regeling van de arbeidsrelaties Besluit Wie kan herkwalificatie vragen? Risico s ingeval van herkwalificatie Sociale zekerheid en arbeidsrecht Vordering door de RSZ Vordering door de 'schijnzelfstandige' Contractuele indekking Fiscaal Strafrechterlijk Managementvennootschap en BTW-eenheid: voordelig? Wat zegt de fiscale rechtspraak? Negatieve rechtspraak Rb Gent, 24 juni 1999 : managementvennootschap zonder bestuurdersmandaat Situatieschets Standpunt fiscus : belastbaar in hoofde van natuurlijk persoon Standpunt Bp : afgestane vergoeding is een beroepskost Rb. Antwerpen, 18 mei 1999 : eenmanszaak en managementvennootschap Situatieschets Standpunt fiscus : facturen te vaag. Prestaties niet bewezen geacht Standpunt Hof : fiscus gelijk : Facturen te vaag Standpunt schilder : non bis in idem-principe Besluit : Rb. Antwerpen, 22 juni 1999: bezoldiging als natuurlijk persoon en als vennootschap Situatieschets : Standpunt fiscus : prestaties niet bewezen op basis van art. 49 W.I.B Standpunt belastingplichtige : prestaties voor gepresteerde diensten Terecht Rb. Brussel, 9 april 2004 : Prestaties als manager werden niet gewezen Situatie Standpunt fiscus: prestaties werden geleverd als bestuurder Standpunt rechtbank : geeft fiscus gelijk. Prestaties werden niet gewezen Besluit : uitermate streng arrest Rb. Brussel, : niet aftrekbaarheid in toepassing van artikel 49 WIB Situatie Stanpunt fiscus: voorwaarde art 49 WIB 92 niet voldaan Rb. Antwerpen, : Voorrang van artikel 26 op artikel 49 WIB Situatie Standpunt fiscus : verwerpen van de aftrek op basis van artikel 49 WIB Standpunt Hof : artikel 26 heeft voorrang op artikel 49 WIB Rb. Antwerpen, : bestuurdersbezoldiging toekenning overlopende rekening Situatieschets Standpunt fiscus : belastbaar in vennootschap als belaste reserve Standpunt vennootschap: vergoeding is aftrekbare kost Standpunt hof: fiscus gelijk geen aftrekbare kost Positieve rechtspraak Rb. Gent 26 feb 2002 : Bestuurdersvergoedingen sowieso aftrekbaar Situatieschets Standpunt fiscus : art. 49 WIB 92 niet voldaan Standpunt belastingplichtige : wel tegenprestatie Standpunt rechtbank Gent 26 feb 2002 : Bestuurdersvergoedingen sowieso aftrekbaar Rb. Antwerpen, 9 september 2003 : Bp gelijk. Prestaties wel bewezen Situatie Standpunt fiscus : niet aftrekbare beroepskost Standpunt hof : Bp krijgt gelijk Rb. Antwerpen, 07 maart 2006 : op basis van artikel 26 W.I.B wel aftrekbaar Situatie Standpunt fiscus : niet aftrekbare kost Standpunt belastingplichtige : wel aftrekbare kost op basis van art. 26 W.I.B

4 Standpunt Rechtbank : fiscus mag aftrek niet weigeren op basis van art. 26 W.I.B Rb. Brugge, 14 maart 2006 : op basis van artikel 49 W.I.B wel aftrekbaar Situatieschets Standpunt fiscus : bestuurdersvergoeding geen aftrekbare kost Standpunt Bp: vergoeding is een aftrekbare beroepskost Standpunt Rechtbank Brugge: aftrekbare beroepskost Cassatie 20 maart Samenvatting Rechtspleging voor het hof Beslissing van het hof Hof van Cassatie 5 februari Rechtspleging voor het hof Beslissing van het hof Abnormale en goedgunstige voordelen en managementfees Principe art. 26 WIB 92 : De abnormale en goedgunstige voordelen De toepassing van artikel 49 WIB De weg naar dubbele belastingen ligt open

5 Inleiding Het verschil tussen een goede en een slechte onderneming wordt vaak gemaakt door het management. Voor het bestuur van een vennootschap mag een vennootschap haar bestuurder bezoldigen. In naamloze vennootschappen dienen bestuurders minstens om de zes jaar benoemd te worden. Maar de tijd is voorbij dat een manager als loontrekkende verbonden is met de te managen vennootschap. Managers ontdekten de techniek van de managementvennootschap. Via een vennootschap bieden zij hun diensten aan. Daardoor zijn zij niet langer persoonlijk aansprakelijk. Hun vennootschap verstrekt immers de diensten. Die heeft zo goed als altijd de beperkte aansprakelijkheid. Daarnaast geeft de vennootschap hun de mogelijkheid een vermogen op te bouwen binnen de vennootschap tegen een voordeliger tarief. Om dat de realiseren stuurt de managementvennootschap facturen naar de onderneming waaraan de diensten worden geleverd. Dergelijke vennootschappen zijn een veel gebruikte techniek geworden. Denk maar aan een algemeen directeur die voorheen als bediende in een onderneming werkte. Bij mutatie naar een nieuw bedrijf besluit hij niet langer als weddetrekkende deze activiteit uit te oefenen. Hij gaat dit doen als zelfstandige met een vennootschap. Via een managementvennootschap zijn zelfs crisismanagers in te huren. Begrip Een managementovereenkomst is een overeenkomst waardoor een persoon het geheel of een deel van het beleid van een onderneming tegen betaling toevertrouwt aan een andere persoon. Van dergelijke overeenkomst is ook sprake als een onderneming zich verbindt, tegen vergoeding, de operationele leiding over een andere onderneming geheel of gedeeltelijk op zich te nemen (VAN CROMBRUGGE, S., Ondernemingscoöperatie, nr. 123 en 124). Deze overeenkomst wordt zelden gesloten tussen de onderneming en een natuurlijk persoon. De contracterende partij is vaak een andere vennootschap waar de manager een meerderheidsbelang in heeft. Zo slaagt men er in zijn inkomsten binnen een vennootschap te genereren. Zo n overeenkomst is duidelijk verschillend van een bestuurdersmandaat. Bestuurders zijn lasthebbers van de vennootschap die de vennootschap besturen (art. 53 Venn.W.). Zij moeten er voor zorgen dat alle handelingen worden gesteld die nodig of dienstig zijn om het doel van de vennootschap te verwezenlijken. Met uitzondering van die handelingen die voorbehouden zijn aan de algemene vergadering van de vennootschap. Bestuurders vertegenwoordigen de vennootschap ook jegens derden (art. 54 Venn.W.). Ook deze bestuurdersmandaten worden niet zelden uitgeoefend, niet als natuurlijk persoon, doch als vennootschap. De ene vennootschap wordt dan bestuurder in de andere vennootschap. De vergoeding daarvoor komt dan ook toe aan die andere vennootschap en blijft buiten de wurggreep van de Belgische personenbelasting. 5

6 Een managementvennootschap kan in elk geval nooit daden van bestuur in de exploitatievennootschap omvatten, want die kunnen enkel door de bestuurders worden gesteld, ingevolge de orgaantheorie. Daden van bestuur dienen dus gesteld te worden in functie van het mandaat van bestuurder en niet in functie van een dienstverleningsovereenkomst. In het algemeen kan gesteld worden dat er zich geen problemen zouden mogen stellen in zoverre de vergoedingen van de bestuurdersvennootschappen verantwoord en niet overdreven zijn. Naarmate de vergoedingen hoger liggen, vergroot de kans op discussie. Een natuurlijk persoon die onbezoldigd bestuurder is in een vennootschap en tegelijk in een managementvennootschap prestaties aanrekent, wekt de aandacht; Het komt de administratie merkwaardig over wanneer een natuurlijk persoon gratis werkt of goedkoper. 6

7 Burgerrechterlijke aspecten bij het opstellen van overeenkomst Tot enkele jaren geleden, leken de mogelijkheden van de managementvennootschap onbeperkt. Het gebruik ervan vindt voornamelijk inspiratie in fiscale en sociaalrechtelijke motieven, maar soms ook in de doelstelling om eigen aansprakelijkheid te beperken. De intentie volstaat echter niet om de voordelen ervan te kunnen genieten, de feitelijke omstandigheden zijn bepalend. Om nietigheid tegen te gaan, zijn in de eerste plaats de burgerrechtelijke regels van belang. De managementvennootschap is te definiëren als de vennootschap die met een andere vennootschap een overeenkomst heeft gesloten om over deze laatste het management te voeren. Deze definitie is echter te eenvoudig om alle vragen te beantwoorden. Zo is het niet noodzakelijk dat een vennootschap als manager functioneert. Dit kan net zo goed een natuurlijke persoon zijn. De vraag rijst naar de grenzen van de bevoegdheid van de manager binnen de uitoefening van zijn taak van beheer. Managementovereenkomst : contract van aanneming of lastgeving? De managemenovereenkomst wordt meestal beschouwd als een vorm van aanneming van werk of als lastgeving. Een aanneming definieert men als de overeenkomst waarbij een partij zich verbindt om voor een andere partij een bepaald werk te doen of een bepaalde dienst te verrichten tegen de betaling van een prijs. De aannemer is hierbij onafhankelijk. Bij lastgeving daarentegen handelt de lasthebber in naam en voor rekening van de opdrachtgever. Beide kwalificaties gelden. Aan de hand van de bepalingen van de overeenkomst en de feitelijke invulling zal de aard blijken. De meeste managementovereenkomsten zijn ruim gesteld en beantwoorden aan de figuur van de lastgeving. Ook in de rechtsleer wint deze kwalificatie veld. De bepaling van de kwalificatie is belangrijk om de draagwijdte te bepalen van het bestuur door de managementvennootschap. Bij aanneming kan die opdracht immers enkel beperkt zijn tot het verrichten van die materiële handelingen die het voorwerp zijn van de managementovereenkomst. In dat geval moet de managementvennootschap zich beperken tot bijvoorbeeld het geven van bestuursadvies of het verrichten van een bepaalde taak, zoals het vinden van een koper voor een bepaald goed. De aannemer mag geenszins rechtshandelingen stellen in naam en voor rekening van de opdrachtgever. Het gebeurt niet vaak dat de managementvennootschap enkel bepaalde materiële handelingen moet stellen. In geval van aanneming zal de opdrachtgever niet verbonden zijn door de handelingen van de aannemer : deze laatste kan immers geen handelingen stellen in naam en voor rekening van de opdrachtgever, maar enkel in zijn eigen naam en voor zijn eigen rekening. De taak van de managementvennootschap zal vaak ruimer zijn waardoor de figuur van de lastgeving, waarbij dit wel allemaal mag, meer gepast lijkt. Bij lastgeving wordt de lastgever tegenover andere partijen beschouwd als vertegenwoordigd. 7

8 Er is ook een onderscheid te maken volgens de aard van de beëindiging van de overeenkomst. Beide partijen, zowel lasthebber als lastgever, kunnen het contract van lastgeving eenzijdig beëindigen. Enkel wanneer de lasthebber de overeenkomst eenzijdig beëindigd, zal in principe een vergoeding verschuldigd zijn aan de lastgever. Wanneer de lastgever de overeenkomst eenzijdig beëindigt, is in principe geen vergoeding verschuldigd. In het geval van aanneming zal bij eenzijdige beëindiging door de opdrachtgever een vergoeding verschuldigd zijn. Ook bestaat er een onderscheid op vlak van beperking van de bezoldiging : Belangrijk is dat de rechtbank de bezoldiging bij een lastgeving kan nagaan en kan matigen. Bij aanneming is dit niet het geval. Welk beheer kan de managementvennootschap waarnemen? Wanneer een vennootschap haar bestuur wil overlaten aan een managementvennootschap is de omvang van de bestuursopdracht bepalend. Doel van de managementvennootschap Een te ruime omschrijving van de opdracht van de managementvennootschap zal leiden tot nietigheid. Naar Belgisch recht is het verboden om het volledige beheer of de controle over een vennootschap over te laten aan een derde. Dit verbod is ingegeven door het vereiste vennootschapsbelang bij het beheer van een vennootschap. Daarnaast speelt ook het feit dat er een specifieke regelgeving bestaat voor bestuurders van een vennootschap met specifieke waarborgen. Hiervan zou geen sprake meer zijn wanneer het beheer volledig is overgelaten aan een andere vennootschap. Toch verdient deze uitspraak enige nuancering. In het kader van meer groepsgeoriënteerde vennootschappen geldt het eigen vennootschapsbelang slechts in geringere mate ten voordele van het groepsbelang. Binnen dit kader kan ook de managementvennootschap meer macht krijgen toebedeeld. Een nauwkeurige omschrijving van de bestuursopdracht bij de redactie van de overeenkomst blijft aangewezen. Wat met een algehele volmacht? Wanneer te uitgebreide volmachten zouden zijn verleend aan de managementvennootschap komt deze handelwijze in conflict met het Wetboek Vennootschappen, dat uitgaat van het belang van de vennootschap, van de aandeelhouders en van andere belanghebbenden. Hoewel het Wetboek Vennootschappen zelf voorziet in een uitgebreide statutaire delegatiemogelijkheid van het dagelijkse bestuur en van de vertegenwoordiging qua bestuur (artikel 525 W. Venn.) blijft dit voor het dagelijkse bestuur beperkt tot die handelingen die het dagelijkse bestaan van de vennootschap eisen of die zowel wegens hun gering belang als wegens de noodzakelijkheid van een snelle oplossing de tussenkomst van de raad van bestuur zelf niet rechtvaardigen. Een beperkte delegatie is wel toelaatbaar. Hiervoor is geen verwijzing in de statuten nodig. Vereist is wel dat deze delegatie beperkt is in omvang én in duur. Bepaalde bevoegdheden die exclusief toebehoren aan een ander orgaan, bijvoorbeeld aan de raad van bestuur van de vennootschap, kan men niet delegeren. Zo is bijvoorbeeld de verplichting om de jaarrekening neer te leggen exclusief voorbehouden aan de raad van bestuur. Bij delegatie van deze bevoegdheden aan de managementvennootschap, zal de overeenkomst nietig zijn. 8

9 De opdrachtgevende vennootschap moet dus bijzonder op haar hoede zijn bij het toestaan van delegaties. Zelfs wanneer de exclusieve bevoegdheden correct zijn toebedeeld en dus niet gedelegeerd zijn, moet de delegatie beperkt blijven. Zo niet, kan de managementvennootschap niet geldig optreden. Gelden de regels van ontslag? Mandaat van bestuurder Bestuurders van een NV worden benoemd door de algemene vergadering voor een periode van maximum zes jaar. Herbenoeming is mogelijk, tenzij de statuten dat uitsluiten. Bestuurders van een NV kunnen echter op elk moment in de loop van hun mandaat worden afgezet. Dat is een fundamenteel principe waarvan men niet kan afwijken. Men noemt dat het principe van de ad nutumafzetbaarheid van de bestuurders van een NV. Een eenvoudige beslissing van de algemene vergadering (genomen met gewone meerderheid van stemmen) is daartoe voldoende. En een motivering van het ontslag is niet eens vereist. Concreet betekent dit dat u als bestuurder enkel met zekerheid onafzetbaar bent wanneer u zelf minstens de helft van de aandelen bezit. Het is dan ook duidelijk dat men bezwaarlijk kan spreken van een ontslagbescherming voor bestuurders van een NV. In het verleden heeft men soms getracht om zon ontslagbescherming op één of andere manier toch te garanderen, bijvoorbeeld door in de statuten een clausule op te nemen die stelt dat het bestuursmandaat onherroepelijk is, of slechts herroepelijk om welbepaalde redenen of mits inachtname van een opzeggingstermijn. Dergelijke clausules zijn nietig. Zelfs als u in de statuten schrijft dat het ontslag van een bestuurder een gekwalificeerde meerderheid vereist (bijvoorbeeld 75 procent van de stemmen), of dat de vennootschap een beëindigingsvergoeding zal betalen in geval van voortijdig ontslag, kan u niets oplossen. Ook deze clausules zijn nietig. Men kan het ook algemeen stellen: élke clausule die op één of andere wijze het recht beperkt van de algemene vergadering om met een gewone meerderheid van stemmen een bestuurder te ontslaan, is nietig. Mandaat van manager De voormelde vereiste van beperkte duur heeft tot gevolg dat deze overeenkomst in principe zal eindigen bij het verstrijken van de vooropgestelde duur, behoudens in het geval van contractuele wanprestatie. Dit verleent op het eerste gezicht mogelijkheden voor de bestuurder van een vennootschap om meer vastheid van betrekking te creëren. Door zijn taak als bestuurder te combineren met een managementovereenkomst door middel van een vennootschap zal zijn bestuurdersmandaat niet meer ad nutum afzetbaar zijn. De opdrachtgever kan er in dat geval best over waken een strikte scheiding in te bouwen tussen de taak als bestuurder en deze als manager. Bij conflict kan een vroegere beëindiging van de managementovereenkomst toch noodzakelijk blijken en zal de vraag rijzen omtrent eventuele schadevergoeding ten gevolge van de vroegtijdige beëindiging. 9

10 Bezoldiging afhankelijk van winst van de opdrachtgever? Bij het bepalen van de vergoeding van de managementvennootschap zijn geen beperkingen gepland. Deze vergoeding kan dus zowel bestaan : in een vast bedrag, als in een gedeelte van de winst. Wel moet de opdrachtgever letten op de bepalingen van het artikel 617 W. Venn. dat bepaalt dat de vennootschap geen uitkeringen mag doen wanneer het nettoactief van de vennootschap lager zou zijn dan het gestorte kapitaal of het opgevraagde kapitaal, verhoogd met alle reserves die volgens de wet of de statuten niet mogen worden uitgekeerd, indien dit bedrag hoger zou zijn. In dat geval kan dus geen vergoeding worden uitgekeerd aan de manager wanneer deze vergoeding enkel bestaat uit een deel van de winst. 10

11 Positieve motieven bij werken met een managementvennootschap De oprichting door een potentieel gesalarieerde, natuurlijke persoon van een management vennootschap, waar hij de zelfstandige bestuurder van zou zijn, om zijn diensten aan te bieden, heeft een groot aantal voordelen. Sociale motieven Een aantal van die motieven heeft louter en eenvoudigweg te maken met het statuut van zelfstandig werknemer van de bestuurder van een management vennootschap, andere vloeien voort uit de gebruikte vennootschapsstructuur. De eerste voordelen hebben eerst en vooral te maken met het recht op arbeid of meer precies de mogelijkheid om, door een samenwerking die de arbeidsovereenkomst omzeilt, een hele reeks beperkingen die inherent zijn aan dit contract uit de weg te ruimen. Zo zijn alle bepalingen van de wet van 3 juli 78 op de arbeidsovereenkomst en met name die met betrekking tot de opzegtermijnen of de verbrekingsvergoedingen niet van toepassing. De partijen moeten ook niet de voorschriften naleven van de wet van 71 op de arbeid, met betrekking tot de arbeidsduur, de feestdagen, enz. Dat is trouwens naar alle waarschijnlijkheid hét aantrekkelijkste aspect van de management vennootschap, alsook trouwens van de keuze voor een zelfstandige samenwerking: de partijen kunnen op deze manier enorm besparen op de sociale bijdragen. Bij een managementvennootschap is er op de ontvangen vergoeding bovendien geen sociale zekerheidsbijdrage verschuldigd. Door niet te kiezen voor een regime met arbeidsovereenkomst vermijdt de werkgever dat hij aan de RSZ werkgeversbijdragen moet betalen, die voor een bediende in principe 35% bedragen van het brutoloon. De werknemer ontsnapt van zijn kant aan de betaling van persoonlijke bijdragen waarvan het bedrag lichtjes hoger ligt dan de 13,07 % van het brutoloon. Voorbeeld : Kost wergever : ,00 RSZ werkgever : ,00 Bruto : ,00 Rsz werknemer : ,00 Belastbaar : ,00 Belasting : ,00 Netto : ,00 Het is overduidelijk dat er zeer sterk bespaard kan worden op de sociale bijdragen zodat bij een gelijke kost voor de werkgever, de werknemer kan profiteren van een aanzienlijk hoger inkomen. We mogen in dit verband niet uit het oog verliezen dat het verschil nog veel frappanter zal zijn voor de hoge salarissen, met name rekening houdend met het plafond van de sociale bijdragen van zelfstandigen. 11

12 Fiscale en financiële motieven Tariefverschil Klassiek wordt verwezen naar de lagere tarieven in de vennootschapsbelasting als het grote voordeel van het werken met een vennootschap. Onderstaande tabellen tonen aan dat men in de personenbelasting een progressieve belastingschaal kent, terwijl men in de vennootschapsbelasting werkt met langzamer stijgende getrapte tarieven, indien u een aantal regels naleeft. Tarieven personenbelasting (art. 130 WIB 92) : Tarieven vennootschapsbelasting (art. 215 WIB 92). Bovendien kan men dit "verlaagd opklimmend vennootschapstarief slechts genieten als men aan een aantal voorwaarden voldoet. 1. geen aandelen bezitten waarvan de beleggingswaarde meer bedraagt dan 50% 2. eigen aandelen voor ten minste 50% in het bezit zijn van natuurlijke personen 3. geen dividenduitkering hoger dan 13 % 4. ten minste een bedrijfsleiderbezoldiging toekennen die gelijk is aan of hoger is dan het belastbare inkomen wanneer die bezoldiging minder bedraagt dan EUR voor het aanslagjaar 2006 of EUR voor het aanslagjaar geen deel uitmaken van een groep waartoe een coördinatiecentrum behoort 6. geen beleggingsvennootschap zijn 12

13 Indien de vennootschap niet aan deze voorwaarden voldoet dan betaalt zij over haar hele fiscale resultaat een vlak tarief van 33,99 %. Een vennootschap die in aanmerking komt voor het verlaagd opklimmend tarief, wordt beschouwd als een KMO- vennootschap. Een niet- KMO is dan een vennootschap waarvan het fiscaal resultaat tegen het normale tarief (33,99%) wordt belast. De afgelopen jaren heeft de wetgever getracht een aantal gunstregelingen uitsluitend te reserveren voor deze KMO- vennootschappen zoals : AJ 2006 AJ 2007 Geen belastingsverhoging ingevolge Geen belastingsverhoging ingevolge onvoldoende voorafbetalingen in de onvoldoende voorafbetalingen in de eerste 3 boekjaren eerste 3 boekjaren Mogelijkheid tot het aanleggen Keuze tussen investeringsreserve en investeringsreserve notionele intrestaftrek Belastingkrediet Vergelijken tarief personenbelasting en vennootschapsbelasting : Het louter vergelijken van deze schalen bevestigt dat de progressieve belastingvoet in de personenbelasting heel wat sneller stijgt dan in de vennootschapsbelasting. Vanaf een belastbaar inkomen van bv ,00 zit men in de personenbelasting reeds aan een marginaal tarief van 45 %, daar waar dit in de vennootschapsbelasting nog steeds 24,98 % bedraagt. Dat is een verschil van meer dan 20 %. De tariefkloof is echter slechts één van de verschillen tussen de vennootschaps- en personenbelasting. Anderzijds is een vergelijking van de personen- en vennootschapsbelasting niet te herleiden tot een louter naast elkaar plaatsen van deze twee schalen. Denk maar aan het aspect gemeentebelasting, crisisbelasting of nog de sociale bijdragen voor zelfstandigen. 13

14 Bovendien moet men steeds voor ogen houden dat het geld dat men in de vennootschap achterlaat, om de gunstigere taxatievoet te kunnen genieten, in de toekomst enkel aangewend kan worden voor beroepsmatige uitgaven. Bij een aanwenden voor privé uitgaven zal men steeds terugvallen op de marginale taxatievoet van de personenbelasting. We komen hier later op terug. Ten slotte moet u ook de evolutie van uw gezinsbudget in het oog houden. Winsten in de vennootschap laten belasten impliceert immers dat deze niet meer in uw persoonlijke portefeuille zullen terechtkomen. U kunt ze dan ook niet meer ten persoonlijke titel uitgeven. In veel gevallen zal, met het oog hierop, een nulmodel voor uw vennootschap (winst noch verlies na fiscale optimalisatie) de meest aangewezen strategie zijn. Werken met minimum twee belastingplichtigen Een tweede gevolg van het oprichten van een vennootschap is dat u naast uzelf als natuurlijke persoon een nieuwe belastingplichtige creëert. Dit heeft als voordeel dat u uw belastbaar inkomen kunt spreiden over minimum twee belastingplichtigen, zijnde uzelf als natuurlijke persoon (belastbaar in de personenbelasting) en uw vennootschap (belastbaar in de vennootschapsbelasting). Voor uw belastingconsulent betekent dit dat hij uw belastbaar inkomen kan verdelen over de laagst belaste schijven in zowel de personen- als de vennootschapsbelasting. Indien de partner van de zaakvoerder geen of een beperkt beroepsinkomen heeft, dan kan het voordeel nog groter worden door het mechanisme van het huwelijksquotiënt. Door het huwelijksquotiënt wordt een deel van het beroepsinkomen van de meestverdienende niet tegen zijn/haar eigen marginale aanslagvoet belast (d.i. het belastingpercentage van toepassing op de hoogste inkomensschijf), maar tegen de veel lagere marginale aanslagvoet van de andere partner. Hieronder beelden we dat grafisch uit. Voorbeeld : Stel dat u op jaarbasis netto belastbare winsten ontvangt. De ideale manier van werken, na oprichting van uw vennootschap, is niet deze volledig te laten zitten in uw vennootschap en daar te onderwerpen aan de vennootschapsbelasting. U kunt deze fiscaal optimaal verdelen. U zorgt er bv. voor dat wordt belast in de personenbelasting (bv. als uitgekeerde bezoldigingen) en het saldo van in de vennootschapsbelasting (gereserveerde winst in de vennootschap). U moet zoals gezegd echter ook uw gezinsbudget in het oog houden. Immers, een optimale verdeling van de volledige winst over de verschillende "schuiven" (wedde, groepsverzekering, huur, verkoop goodwill, verkoop materieel vast actief, interesten, dividenden,... ) naar de zaakvoerder toe zal nauwelijks afbreuk doen aan het fiscale profijt. De keuze voor deze dan wel een andere strategie moet dossier per dossier geëvalueerd worden. Werken met een vennootschap betekent dus niet dat u van de ene dag op de andere nog uitsluitend wordt belast onder de vennootschapsbelasting en dat er van personenbelasting of sociale bijdragen geen sprake meer is. 14

15 Inkomensspreiding Als u uw taak van manager of bestuurder als zelfstandige uitoefent, dan heeft dit tot gevolg dat er van elke frank bijkomend inkomen steeds wordt afgehouden : de progressieve personenbelasting (gaande tot 50 %) de aanvullende gemeentebelasting (gaande tot 9 % op de hoofdsom); de sociale bijdragen Tot een inkomen van ,21 zijn 19,65% sociale bijdragen verschuldigd met een minimum van 497,92. Op het gedeelte tussen ,21 tot ,18 zijn 14,16% sociale bijdragen verschuldigd Boven dit bedrag zijn geen sociale bijdragen meer verschuldigd. U kunt hier onder geen enkel beding aan ontsnappen. Elke bijkomende euro inkomen wordt gekwalificeerd als een beroepsinkomen met de hoger vermelde afronding tot gevolg. In onderstaande grafiek zien we vb. wat een zaakvoerder met een netto belastbaar inkomen van , euro overhoudt indien er een extra vergoeding wordt toegekend van 3.000,00 euro. Zoals je kan zien is dit slechts 1187,42 euro na aftrek van personenbelasting en sociale bijdragen. 15

16 In een vennootschap kan men dit inkomen kanaliseren. Dit betekent dat men een deel van het inkomen in de vennootschap kan investeren (b.v. een huis kopen) en een deel naar de private sfeer kan overbrengen. U kunt u in zekere mate zelf beslissen welke fiscale en parafiscale druk uw inkomen moet ondergaan. U staat als het ware voor een fiscale kast met verschillende laden waaruit u kunt kiezen voor het opbergen van uw ontvangen winsten. Elke lade heeft zijn eigen fiscale en parafiscale (sociale bijdragen) druk. Bij sommige laden is deze druk een vast percentage. Elke bijkomende euro wordt op dezelfde manier behandeld. Bij andere laden geldt een progressief tarief. Bij deze categorie komt het er dan ook op aan uw inkomen zo te verdelen dat u voor alle laden samen de laagste gemiddelde druk bereikt. Het is de bedoeling hierna de fiscale gevolgen na te gaan van de verschillende mogelijkheden om liquide middelen aan de vennootschap te onttrekken teneinde er privé over te kunnen beschikken. Opnames in rekening courant De eenvoudigste manier om liquiditeiten aan de vennootschap te onttrekken is gewoon geld opnemen via de rekening van de vennootschap. Gezien er eigenlijk geen toekenning gebeurt zal deze opname juridisch en boekhoudkundig beschouwd worden als een lening toegestaan door de vennootschap aan de zaakvoerder of bestuurder. Dit geeft twee belangrijke gevolgen : De natuurlijk persoon zal vroeg of laat de opgenomen gelden moeten terugbetalen aan de vennootschap. Het tegoed kan eventueel ook gecompenseerd worden door een latere toekenning. De natuurlijk persoon zal in principe een interest moeten betalen aan zijn vennootschap op het gemiddeld openstaand saldo. Doet hij dit niet of betaald hij niet voldoende interest, dan zal hij volgens artikel 32 of 33 W.I.B. een belastbaar voordeel van alle aard genieten. Dit voordeel van 16

17 alle aard wordt vastgesteld ingevolge artikel 36 W.I.B. en artikel 18 KB WIB op volgend percentage voor 2007 : 8,00% Voorbeeld : Op 1 april 2007 nam de manager/zaakvoerder een bedrag van op bij zijn vennootschap. Bij het afsluiten van het boekjaar op 31 december 2007 betaalt de zaakvoerder een intrest van 50 over deze som. Het belastbaar voordeel zal als volgt worden vastgesteld : x 8,00% x 9/12 600,00 Betaalde intrest -50,00 Te belasten voordeel van alle aard 550,00 (in hoofde van de zaakvoerder) In het geval de persoon die de som geld opneemt niet werkt in de vennootschap (bv. stille vennoot) zal het abnormaal en goedgunstig voordeel luidens artikel 26 W.I.B. bij de winst van de vennootschap worden gevoegd, tenzij kan aangetoond worden dat het voordeel rechtstreeks of onrechtstreeks in aanmerking komt voor het bepalen van de belastbare inkomsten van de genieter. Verkoop van privé - vermogensbestanddelen aan de vennootschap Een eenvoudige manier om liquide middelen aan de vennootschap te onttrekken is het verkopen van bepaalde privé - vermogensbestanddelen aan de vennootschap. In hoofde van de verkoper (natuurlijk persoon) Indien de verkoop kadert in het normaal beheer van een privé - vermogen bestaande uit onroerende goederen, portefeuillewaarden en roerende voorwaarden ontvangt de verkoper de verkoopprijs belastingvrij. Eventuele gerealiseerde meerwaarden naar aanleiding van dergelijke verkopen zijn belastingvrij. Behoren de verkochte vermogensbestanddelen niet tot het privé-vermogen, maar worden (of werden) de activa gebruikt in het kader van een beroepswerkzaamheid, dan kunnen de meerwaarden (eventueel afzonderlijk) belast worden als beroepsinkomen. Kadert de verkoop niet in voormeld "normaal beheer" dan zal de meerwaarde als divers inkomen kunnen belast worden tegen 33%. Daarnaast kunnen meerwaarden op onroerende goederen eveneens belast worden indien de verkoop gebeurt binnen de vijfjaar (bebouwde) of acht jaar (ongebouwde) na de aankoop. Tenslotte dient de aandacht gevestigd te worden op het feit dat indien de vennootschap een abnormaal hoge prijs betaalt voor de overgedragen bestanddelen, het voordeel belast kan worden in hoofde van de natuurlijk persoon als beroepsinkomen (voordeel van alle aard), indien het voordeel verkregen werd uit hoofde of naar aanleiding van een beroepswerkzaamheid (bv; bestuurder). In hoofde van de koper (de vennootschap) De behandeling in hoofde van de koper is afhankelijk van de aard van de overgedragen vermogensbestanddelen. Betreft het vaste activa met een beperkte gebruiksduur dan zal de vennootschap deze kunnen afschrijven volgens de gekende regels. Betaalde de vennootschap een abnormaal hoge prijs, en kan het daaruit voortvloeiende voordeel niet belast worden in hoofde van de genieter, dan zal dit voordeel belast kunnen worden in hoofde van 17

18 de vennootschap zelf. Betreft het afschrijfbare activa, dan zal de belastingadministratie de afschrijving op de overprijs kunnen weigeren. Indien bij een latere vervreemding een meerwaarde wordt belast, zal deze meerwaarde belastbaar zijn in de vennootschapsbelasting. Indien het een onroerend goed betreft, zal tevens het evenredig registratierecht van 10% verschuldigd zijn bij de verkoop. Verhuur van privé - vermogensbestanddelen De natuurlijke persoon kan ook overwegen om zijn privé - vermogensbestanddelen niet over te dragen naar zijn vennootschap, maar ze te verhuren aan de vennootschap. Indien de verhuur niet kadert in een beroepsactiviteit van de verhuurder, zal het inkomen in zijn hoofde belast worden als onroerend inkomen of als roerend inkomen. Verhuur van onroerende goederen Het bruto onroerend inkomen is in beginsel gelijk aan het totale bedrag van de huurprijs en de huurvoordelen. Het netto onroerend inkomen wordt voor ongebouwde onroerende goederen als volgt vastgesteld Bruto huur (inclusief huurvoordelen) -10% van de bruto huur (inclusief huurvoordelen) Netto huur Voor de andere onroerende goederen wordt het als volgt vastgesteld : Bruto huur (inclusief huurvoordelen) - het kleinste van volgende twee bedragen 40% van de bruto huur (inclusief huurvoordelen) 2/3 x gerevaloriseerd kadastraal inkomen (3.65 AJ 2008) Netto huur Wanneer een bestuurder of zaakvoerder een in België gelegen gebouwd onroerend goed verhuurt aan zijn vennootschap wordt het gedeelte van de huur dat meer bedraagt dan 5/3 de van het gerevaloriseerd kadastraal inkomen geherkwalificeerd als bezoldiging. Het gedeelte dat maximaal gelijk is aan 5/3de van het gerevaloriseerd kadastraal inkomen blijft belastbaar als onroerend inkomen. Verhuur van roerende goederen Het begrip roerende goederen omvat hier de lichamelijke roerende goederen, de onlichamelijke roerende goederen evenals de roerende rechten. Het belastbaar roerend inkomen wordt bekomen door het bruto ontvangen bedrag te verminderen met de kosten die zijn gedragen om die inkomsten te verkrijgen en te behouden. Interest van schulden aangegaan om inkomsten van roerende goederen te verkrijgen ofte behouden zijn echter nooit aftrekbaar. Bewijst de belastingplichtige zijn kosten niet dan heeft hij recht op een forfaitaire kostenaftrek van 15%. In bepaalde gevallen wordt dit kostenforfait opgetrokken tot 50% (o.a. voor roerende goederen die gemeubileerde woningen, kamers of appartementen stofferen) of tot 85%. Werd een gezamenlijke huurprijs bedongen voor zowel onroerende als roerende goederen (de zogenaamde gemeubelde verhuur) dan wordt het bruto bedrag van de roerende goederen vastgesteld op 40%. 18

19 Noteer dat de verhuur van roerende goederen in principe onderworpen is aan BTW. De verhuurder zal dus in principe BTW - belastingplichtige worden. Indien zijn omzet minder bedraagt dat 5.580, zal hij evenwel kunnen opteren voor een vrijstellingsregeling. Toekennen van een dividend Een dividend is de vergoeding voor het gestort kapitaal. Het wordt toegekend volgens de statuten of volgens de beslissing van de algemene vergadering. In hoofde van de genieter Een dividend is onderworpen aan de bevrijdende roerende voorheffing. Dit betekent dat de genieter het dividend niet meer moet aangeven in zijn aangifte personenbelasting. Het tarief van de roerende voorheffing op dividenden bedraagt met ingang van 1 januari 1996 in principe 25% voor aandelen aan toonder en 15 % voor aandelen op naam (zoals in bvba). In hoofde van de vennootschap De toegekende dividenden vormen een element van de belastbare basis van de vennootschap en vormen dus in tegenstelling met wedden en tantièmes geen aftrekbare beroepskost. Beoordeling De toekenning van een dividend is in bepaalde gevallen te verkiezen boven de toekenning van een bijkomende bezoldiging of tantième : Voorbeeld: De winst vóór belasting van een éénpersoons BVBA bedraagt 100,00. De zaakvoerder/enige vennoot wenst het volledig bedrag uit te keren. De zaakvoerder geniet reeds belangrijke inkomsten, waardoor het uitgekeerd bedrag in de personenbelasting aan het hoogste tarief zou worden belast. Zoals je kan zien bedraagt de totale belastingdruk % bij een verlaagd tarief in de vennootschapsbelasting en een roerende voorheffing van 15 %. Bij de beoordeling dient U rekening te houden met: dividenden worden in principe toegekend aan de aandeelhouders a rato van hun aandelenbezit. Bijgevolg zal het niet steeds mogelijk of wenselijk zijn een dividend uit te keren. Het creëren van preferentiële aandelen en/of winstbewijzen kan in dit verband mogelijk nuttig zijn. 19

20 indien de dividenden meer bedragen dan 13% van het gestort kapitaal, is de vennootschap uitgesloten van het verlaagd tarief. Bij een winst van is het verschil tussen het verlaagd en het gewoon tarief het hoogst en bedraagt het 4.378,50. door het toekennen van dividenden komt de anonimiteit van de aandeelhouders mogelijks in het gedrang. bezoldigingen en/of tantièmes vormen beroepsinkomsten waarop de sociale bijdragen in het kader van het sociaal statuut der zelfstandigen wordt berekend. In de mate het maximumplafond nog niet is bereikt, dient nog rekening gehouden te worden met ongeveer 20% sociale bijdragen. eventuele vermeerdering wegens onvoldoende voorafbetaling. Toekennen van een interest De manager of bestuurder kan ook geld ter beschikking stellen aan zijn vennootschap. Wordt deze schuld niet effectief terugbetaald, dan kan hierop een interest worden toegekend. In hoofde van de genieter Interesten zijn met ingang van 1 januari 1996 onderworpen aan de bevrijdende roerende voorheffing van 15%. In hoofde van de vennootschap Interesten vormen een aftrekbare beroepskost indien ze voldoen aan de voorwaarden van artikel 49, artikel 55 en 56 WIB 92. Fiscale herkwalificatie Onder bepaalde voorwaarden zullen toegekende interesten fiscaal kunnen geherkwalificeerd worden tot dividenden. Krachtens artikel 18,4 WIB omvatten dividenden immers onder meer : Interest van voorschotten wanneer één van volgende grenzen wordt overschreden en in de mate van die overschrijding: ofwel de in artikel 55 gestelde grens ofwel wanneer het totaal bedrag van de rentegevende voorschotten hoger is dan de som van de belaste reserves bij het begin van het belastbare tijdperk en het gestort kapitaal bij het einde van dit tijdperk. Toekennen van extralegale pensioenen Het is mogelijk om via de vennootschap fiscaal vriendelijk een extralegaal pensioen op te bouwen (de zogenaamde tweede pijler). Volgens de huidige wetgeving kan dit o.m. via : contractuele pensioenbelofte, al dan niet gedekt door een bedrijfsleiderverzekering groepsverzekering In het wetsontwerp inzake de aanvullende pensioenen wordt een nieuw figuur in het leven geroepen, namelijk deze van de individuele pensioentoezegging. 20

21 Een uitgebreide bespreking van deze figuren valt buiten het bestek van deze uiteenzetting. In essentie komt het hierop neer dat de vennootschap premies betaalt (die onder bepaalde voorwaarde aftrekbaar zijn) of een voorziening aanlegt (die onder bepaalde voorwaarden fiscaal vrijgesteld wordt) waardoor de bestuurder of zaakvoerder op datum van pensionering een pensioenkapitaal ontvangt, die onder bepaalde voorwaarden slechts belast zal zijn tegen het tarief van 16,5%. In het kader van de fiscale hervormingen is er tevens sprake om de bedrijfsleiderverzekeringen, groepsverzekeringen e.d. aan te pakken en te wijzigen. De wijziging zou zich voornamelijk toespitsen op het feit dat er geen back-service operaties meer zouden kunnen gebeuren. Inkoop eigen aandelen Indien de vennootschap na enige tijd over aanzienlijke liquide middelen beschikt en bovendien over voldoende belaste reserves, kan de vennootschap beslissen om haar eigen aandelen in te kopen. In deze gevallen zal onder het vigerend fiscaal stelsel immers een roerende voorheffing moeten worden ingehouden door de vennootschap van 10%. Deze belasting werd samen ingevoerd met de 10% roerende voorheffing op de liquidatieboni. Voormelde transactie zal bovendien steeds getoetst moeten worden aan de antirechtsmisbruik maatregel. Kapitaalvermindering De terugbetaling aan de aandeelhouders van kapitaal vormt fiscaal een neutrale operatie op voorwaarde dat : de kapitaalvermindering betrekking heeft op gestort kapitaal (of daarmee gelijkgestelde uitgiftepremie); de kapitaalvermindering gebeurt conform de vennootschapsrechtelijk regels. Indien naar aanleiding van een kapitaalvermindering er in kapitaal geïncorporeerde reserves worden uitgekeerd zal er steeds belastingheffing optreden. Indien op die manier geïncorporeerde belaste reserves worden uitgekeerd blijft de taxatie beperkt tot de roerende voorheffing van 25%, betreft het belastingvrije reserves dan zal bovenop de roerende voorheffing van 25% ook nog de vennootschapsbelasting verschuldigd worden. Indien het kapitaal verschillende bestanddelen bevat, doet de algemene vergadering er goed aan in de akte aan te duiden op welke bestanddelen de terugbetaling betrekking heeft. Doet zij dat niet dan zal de administratie uitgaan van een proportionele aanrekening op de verschillende bestanddelen. Indien de kapitaalvermindering voorafgegaan of gevolgd wordt door een kapitaalverhoging, mag de mogelijke toepassing van de antirechtsmisbruik maatregel niet uit het oog verloren worden. 21

22 Vereffening van de vennootschap De liquidatieboni en het 'Verschil in meer" verkregen bij de inkoop van eigen aandelen worden voortaan als een belastbaar dividend aangemerkt en zijn onderworpen aan een roerende voorheffing van 10%. Het betreft een bevrijdende roerende voorheffing in de personenbelasting. Er wordt dus een nieuwe categorie van dividenden gecreëerd. Bij een vereffening is het wat complexer. Een vereffening wordt voorafgegaan door het ontbindingsbesluit van de vennootschap. Dan volgt de vereffeningsperiode. Gedurende die vereffeningsperiode moet de vereffenaar het actief ten gelde maken om de schulden te betalen. Zijn die betaald, dan wordt het restant uitgekeerd aan de aandeelhouders. De vereffenaar moet echter niet wachten tot op het einde om een uitkering te doen aan de aandeelhouders. Van zodra de vennootschap is ontbonden, mag hij een uitkering doen. Weliswaar op eigen risico. De fiscus kijkt voor de belastbaarheid van de liquidatiebonus naar het moment waarop die wordt toegekend of betaalbaar gesteld. Onder datum van toekenning of van betaalbaarstelling verstaat men de datum vanaf welke de verkrijger werkelijk over de inkomsten kan beschikken of ze kan opstrijken. Het feit dat het inkomen onmiddellijk kan worden geïnd, geeft aanleiding tot de belastingheffing. Toekenning vindt niet alleen plaats wanneer de verkrijger werkelijk over het inkomen kan beschikken of dit kan innen, doch eveneens wanneer het inkomen ingeschreven wordt op een ten voordele van de verkrijger geopende rekening. Zelfs indien die rekening onbeschikbaar is, mits de onbeschikbaarheid volgt uit een uitdrukkelijke of stilzwijgende overeenkomst met de verkrijger (Com. I.B. 1992, nr. 261/30 en 31). De boeking op de lopende rekening van de aandeelhouder is dus een toekenning. 22

23 Motieven in het licht van een eventuele opvolging De vennootschapsstructuur kan nuttig aangewend worden in het licht van een eventuele erfopvolging. De motieven situeren zich voornamelijk op volgende domeinen : - Voordelen op het vlak van de successierechten - Mogelijkheid tot verankering van een familiaal patrimonium Voordelen op het vlak van de successierechten De vennootschap biedt het voordeel om onroerende goederen om te zetten in lichamelijke roerende goederen. Lichamelijke roerende goederen, zoals aandelen aan toonder, kunnen het voorwerp uitmaken van een handgift. Een handgift kan vrij van schenkingsrecht gebeuren. Indien de schenker niet overlijdt binnen de driejaar na de handgift, blijft de schenking bovendien vrij van successierechten. Enkel aandelen aan toonder zijn lichamelijke roerende goederen, aandelen op naam zijn dat niet en kunnen dus nooit het voorwerp uitmaken van een handgift. Verder zullen wij zien dat aandelen aan toonder enkel mogelijk zijn in een NV en een Comm. VA. Deze karakteristiek is dan ook één van de peilers waarop het succes van deze vennootschapsvormen is gebaseerd. In dossiers waar er een handgift is gebeurd naar de kinderen, raden we U aan om de kinderen jaarlijks te laten verschijnen teneinde problemen te vermijden. Hierbij wensen we echter te wijzen op de gewijzigde successierechten in Vlaanderen dewelke een gunsttarief van 3% voorzien voor aandelen en rekening couranten in familiale vennootschappen. Dit tarief wordt zelfs herleid tot 0% indien het een familiale vennootschap betreft die voldoet aan vijf voorwaarden: 1. vennootschap 2. zetel van de werkelijke leiding in EU 3. participatievoorwaarde (drie jaar vóór overlijden > 50% en vijfjaar behouden) 4. tewerkstellingsvoorwaarde (min. 5 VE werknemers > 3jaar vóór overlijden en 5 jaar na overlijden) 5. jaarrekening - aangifte inkomstenbelasting Voor de vennootschappen dewelke hieraan voldoen raden we U dan ook ten stelligste aan om voortaan met alle aandelen te verschijnen op de algemene vergadering teneinde de tegenstelbaarheid te hebben. Mogelijkheid tot verankering van een familiaal patrimonium De vennootschapstructuur maakt het mogelijk het familiaal patrimonium of de familieonderneming te verankeren in handen van de familie. Door middel van verschillende technieken is het bovendien mogelijk de vermogensrechten te scheiden van het stemrecht. Dit laat de ouders toe om het patrimonium tijdig te schenken naar de volgende generatie, zonder hun inspraak te verliezen. 23

24 Afhankelijk van de samenstelling van het vermogen en de wensen van de ouders (en kinderen) kunnen o.a. volgende vennootschapsvormen en technieken worden aangewend : de commanditaire vennootschap op aandelen de burgerlijke vennootschap, de coöperatieve vennootschap of gewone commanditaire vennootschap het certificeren van aandelen al dan niet door middel van een Nederlands administratiekantoor de creatie van winstbewijzen schenking onder last 24

25 Motieven van juridische aard Aansprakelijkheid van de bestuurders Aansprakelijkheid tegenover derden is beperkt tot het kapitaal dat in de vennootschap is geïnvesteerd; dit geldt evenwel niet voor de oprichters gedurende de eerste drie jaren van het bestaan van de vennootschap, in het geval van een kennelijk ontoereikend kapitaal; Dit sluit evenwel niet de mogelijkheid uit om (de) bestuurder(s) of zaakvoerder(s) persoonlijk aansprakelijk te stellen voor bepaalde vorderingen. Zo kunnen deze aansprakelijk gesteld worden op basis van volgende gronden : Art De bestuurders en dagelijks bestuurders zijn overeenkomstig het gemeen recht verantwoordelijk voor de vervulling van de hun opgedragen taak en aansprakelijk voor de tekortkomingen in hun bestuur. Art De bestuurders zijn, hetzij jegens de vennootschap, hetzij jegens derden, hoofdelijk aansprakelijk voor alle schade die het gevolg is van overtreding van de bepalingen van dit wetboek of van de statuten van de vennootschap. Ten aanzien van de overtredingen waaraan zij geen deel hebben gehad, worden zij van die aansprakelijkheid slechts ontheven indien hun geen schuld kan worden verweten en zij die overtredingen hebben aangeklaagd op de eerste algemene vergadering nadat zij er kennis van hebben gekregen. In dit verband dient eveneens de aandacht te worden gevestigd op artikel 1382 e.v. B.W. waardoor éénieder die een fout maakt waardoor (oorzakelijk verband) schade ontstaat, hiervoor aansprakelijk kan gesteld worden: Art Indien bij faillissement van de vennootschap de schulden de baten overtreffen, kunnen bestuurders afgewezen bestuurders, alsmede alle andere personen die ten aanzien van de zaken van de vennootschap werkelijke bestuursbevoegdheid hebben gehad, persoonlijk en al dan niet hoofdelijk aansprakelijk worden verklaard voor het geheel of een deel van de schulden van de vennootschap tot het beloop van het tekort, indien komt vast te staan dat een door hen begane, kennelijke grove fout heeft bijgedragen tot het faillissement. Deze vorm van aansprakelijkheid kan niet voor kleine BVBA's (art. 265). Kleine BVBA's hebben : een balanstotaal tijdens het laatste boekjaar van minder dan een gemiddelde omzet tijdens de laatste drie boekjaren van minder dan (excl. BTW) Naast deze algemene aansprakelijkheidsgronden bestaan ook nog meer specifieke gronden waarop bestuurders of zaakvoerders aansprakelijk kunnen gesteld worden. Zo o.m. bij een rechtstreeks of zijdelings persoonlijk belang (art. 523, 2 Wetboek van Vennootschappen voor NV), oprichtersaansprakelijkheid (art. 456 e.v. voornv's). Tenslotte komt het in de praktijk voor dat vennoten, bestuurders, zaakvoerders,... zich persoonlijk borg stellen voor verbintenissen van de vennootschap (bv. n.a.v. een banklening). Uiteraard zal ook in dit geval het privé-vermogen niet gevrijwaard blijven in geval van faillissement. Besluit : We kunnen bijgevolg besluiten dat een vennootschap de mogelijkheid biedt om het privévermogen te vrijwaren ingeval van faillissement. 25