Energiemanagementplan Attero ten behoeve van de CO2-Prestatieladder. Eis 3.B.2
|
|
- Nora Simons
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Energiemanagementplan Attero ten behoeve van de CO2-Prestatieladder Eis 3.B.2 Versie 1, december 2013
2 pagina 2 van 6 Inhoudsopgave 1 Energiebeleid Energiemanagement Ambitie en reductiedoelstelling... 4 BIJLAGE 1: Factsheet CO2 prestatieladder Attero status
3 pagina 3 van 6 Inleiding De CO2-Prestatieladder is een instrument om bedrijven die deelnemen aan aanbestedingen te stimuleren tot CO2-bewust handelen in de eigen bedrijfsvoering en bij de uitvoering van projecten. Het gaat daarbij met name om energiebesparing, het efficiënt gebruik maken van materialen en het gebruik van duurzame energie. Attero BV, verder weergegeven als Attero, heeft in 2012 besloten het CO2-Bewust Certificaat niveau 3 te willen behalen. Dit Energiemanagementplan geeft inzicht in de daarbij behorende ambities en reductiedoelstellingen van Attero. Tevens geeft het de verbinding aan met NEN-ISO Dit document geeft aan hoe Attero energiemanagement heeft georganiseerd. 1 Energiebeleid Energiebesparing en energiemanagement is al jarenlang een vast onderdeel in de bedrijfsontwikkeling van Attero. Sinds de verzelfstandiging in 2009, toen Attero opvolger werd van Essent Milieu, is een operational excellence programma ingezet om de efficiency van de verschillende bedrijfsonderdelen te vergroten. Onder de vlag van het zogenaamde Koploperproject is sindsdien een groot aantal energiebesparende maatregelen getroffen. Daarnaast wordt in het kader van de milieuwetgeving (Wet Milieubeheer, MJA3) gevraagd om periodiek besparingsonderzoeken uit te voeren en maatregelen te treffen. Op verschillende locaties zijn dergelijke onderzoeken uitgevoerd (Bergen op Zoom 2009, Haps 2008, Landgraaf 2009, Montfort 2011, Tilburg 2010, Haaksbergen 2012, Wilp 2013). Op concernniveau is gewerkt aan generieke maatregelen om energieverbruik terug te dringen. Voorbeelden zijn de introductie van Het Nieuwe Werken, het vergroenen van het interne elektriciteitsverbruik (vanaf 2012), aanschaf van energiezuinige koffie-automaten (2013) en vergroening van de leaseregeling. Naast maatregelen gericht op energiebesparing, richt Attero zich in belangrijke mate op de productie van hernieuwbare energie uit afval. De verwerkingslocaties in Moerdijk en Wijster leveren een groot aandeel aan de totale elektriciteitsproductie door afvalenergiecentrales. Attero legt zich verder toe op de levering van duurzame warmte. Recente voorbeelden zijn investeringen in Odiliapeel (bio-energie-centrale gevoegd met vaste biomassa) en levering van warmte aan het Energie Transitiepark Midden Drenthe. Uit organisch afval wordt naast compost, dat als waardevolle bodemverbeteraar wordt ingezet, ook energie teruggewonnen in de vorm van biogas. Attero beschikt thans over 6 vergistingsinstallaties waar dit proces plaatsvindt. Voor vergroening van het eigen elektriciteitsverbruik wordt gebruik gemaakt van de GvO s die Attero zelf in bezit heeft door de productie van hernieuwbare energie in zijn afvalenergiecentrales. Ieder jaar wordt vastgesteld hoe groot het elektriciteitsverbruik was, en welk percentage daarvan als groene stroom mag worden beschouwd. Het aandeel grijze stroom wordt vervolgens achteraf door Attero zelf vergroend door eigen GvO s op de rekening van Certiq te cancellen De leaseregeling van Attero is in 2013 aangepast. Aan de aanpassing lag mede de wens van Attero ten grondslag om de leaseregeling te vergroenen, en zodoende een bijdrage te leveren aan de Attero kernwaarde duurzaamheid. In de nieuwe regeling zijn elektrische- en aardgasauto s een reguliere keuzemogelijkheid, naast hybride auto s die al in de oude regeling waren opgenomen. Tevens is een maximale CO2-uitstoot per leasecategorie vastgesteld. In de oude regeling werden alleen eisen gesteld aan het energielabel. Tegelijkertijd is focus gelegd op het zgn. Nieuwe Werken waarbij intensief gebruik gemaakt van video- en telefoonoverleg.
4 pagina 4 van 6 2 Energiemanagement Attero beschikt over een gecertificeerd systeem voor ISO 9001/14001 en OHSAS Het uitgangspunt van de beheersing van de certificering conform de CO2-prestatieladder is dat taken en verantwoordelijkheden ook hiervoor in het managementsysteem zijn vastgelegd. In het managementsysteem is daartoe een procedure en procesbeschrijving opgesteld waarin taken en verantwoordelijkheden zijn vastgelegd. Dit proces sluit aan bij de eisen uit NEN-ISO voor wat betreft vastlegging van managementverantwoordelijkheden van de directie en de directievertegenwoordiger. In het proces, dat onder de verantwoording valt van de senior energiemanager bij Attero, is bovendien een mechanisme ingebouwd voor een Plan Do Check Act-systeem (PDCA) voor continue verbetering. Door de procedure te koppelen aan het ISO managementsysteem, wordt het tevens een vast onderdeel van de procedure voor interne audits. Het proces ziet er in hoofdlijnen als volgt uit: 1. De directie van Attero stelt de ambities en reductiedoelstellingen vast; 2. De vestigingen (verwerkingslocaties) leveren informatie over de reductiemaatregelen die per vestiging zijn gepland of gerealiseerd; 3. Informatie over vestigingsoverstijgende maatregelen wordt teruggekoppeld door de afdelingen HR en Finance&Control; 4. De afdeling Energiemanangement is verantwoordelijk voor de halfjaarlijkse monitoring en rapportage van het energieverbruik, CO2-emissies en getroffen reductiemaatregelen. Het rapport bevat tevens een evaluatie van de gerealiseerde reductie, en kan eventueel vergezeld gaan van een advies aan de directie om bijsturing te verrichten. In deze werkwijze zit het principe van de Demingcirkel (plan-do-act-check) verwerkt; 5. De afdeling Communicatie is verantwoordelijk voor interne en externe communicatie met betrekking tot de CO2-Prestatieladder; 6. De terugkoppeling over keteninitiatieven vindt plaats, onder verantwoordelijkheid van de afdeling Energiemanagement, door de medewerkers bij Attero die hierbij betrokken zijn. Deze initiatieven kunnen op meerdere plekken in de organisatie worden geïnitieerd. Er is dan ook geen specifieke aanwijzing van functies die hiervoor verantwoordelijk zijn. 3 Ambitie en reductiedoelstelling In 2011 heeft Attero de ambitie uitgesproken om in 2015 klimaatneutraal te opereren. Dat wil zeggen dat de emissies die Attero veroorzaakt in scope 1, 2 en 3 van de CO2-Footprint minimaal worden gecompenseerd door de potentieel vermeden emissies die kunnen optreden door het leveren van secundaire grondstoffen en energie. Hiermee brengt Attero tot uitdrukking dat een bijdrage wordt geleverd aan terugdringing van grondstofschaarste en aan CO2-reductie door het terugbrengen van duurzame materialen in de economische kringloop. Ten behoeve van de CO2-Prestatieladder is een extra ambitie geformuleerd. De CO2 ambitie en reductiedoelstelling van Attero is gebaseerd op het basisjaar Reductiedoelstelling Attero De directie van Attero heeft zich uitgesproken voor een gemiddelde jaarlijkse energie- en CO2- reductie van 1,5% per ton verwerkt afval ten opzichte van het basisjaar De doelstelling is generiek voor geheel Attero. Per vestiging kunnen uiteenlopende doelstellingen ontstaan als gevolg van (verschillen in) haalbaarheid, relevantie en reeds in het verleden behaalde reducties. De doelstelling heeft betrekking op alle niet-procesgebonden emissies die optreden in scope 1 en 2.
5 pagina 5 van 6 De reductie wordt vastgesteld als voortschrijdend 5-jarig gemiddelde ten opzichte van het basisjaar Hiermee benadrukt Attero dat er sprake moet zijn van voortdurende verbetering. Anderzijds zijn in verleden, dus voor 2012, besluiten die tot een forse reductie hebben geleid van CO2-emissies. Dit effect is zelfs in 2013 nog waar te nemen (zie bijlage 1). Het is niet realistisch om te verwachten dat reductiepercentages van deze omvang ook in de toekomst behaald kunnen worden. Procesemissies zijn veruit de grootste bron van CO2 emissies in scope 1 en 2 binnen Attero. Meer dan 90% van de emissies kunnen worden bestempeld als procesgebonden emissies. Het betreft hier emissies die direct in relatie staan met onze verwerkingsactiviteiten, met name afvalverbranding van restafval en compostering en vergisting van organisch afval. Bovendien emitteren stortplaatsen broeikasgassen als gevolg van in het verleden gestorte afvalstoffen. Het is niet of nauwelijks mogelijk om deze procesemissies te reduceren. Allereerst heeft Attero geen invloed op de precieze aard van het afval dat wij ontvangen. Voor de CO2-Footprint is de verhouding tussen biogene en fossiele materialen in het afval van belang, en juist deze verhouding verschuift als gevolg van ingezette beleidsmaatregelen (bijv. invoering van gescheiden inzameling van huishoudelijk kunststofafval). Afvalverwerkers zelf kunnen niet sturen op preventieve maatregelen om de emissies te verlagen. De verwerkers hebben in principe wel technologische mogelijkheden om de emissies aan de achterkant te bestrijden (bijv. door afvang en opslag van CO2) maar deze maatregelen zijn naast omstreden ook bijzonder kostbaar. Daarom kiest Attero ervoor beleid te voeren op de directe en indirecte emissies die wel tot de beïnvloedingssfeer van ons bedrijf vallen. De reductiedoelstelling heeft dus betrekking op de CO2-emissies die samenhangen met het gebruik van diesel, aardgas, (grijze) elektriciteit en andere energiedragers in onze verwerkingsprocessen, en op de emissies die samenhangen met transportbewegingen Met deze inspanningsverplichting geeft Attero invulling aan een gestage vermindering van zijn energieverbruik en CO2-Footprint. Door uit te gaan van een generieke doelstelling wordt tevens rekening gehouden met vestigingen die in voorgaande jaren al significante verbeteringen hebben doorgevoerd. Hier zijn beperktere mogelijkheden om tot een verdere energiereductie te komen. Alle ondernemingen onder Attero bv waarvan Attero bv een belang heeft groter dan 50% maken deel uit van de CO2-Footprint van Attero, en hebben dus te maken met de vastgestelde reductiedoelstelling. Op deze regel is echter een uitzondering gemaakt voor de PMG Milieuservices bv en Beheermaatschappij Gulbergen bv. De eerst is formeel eigenaar van het terrein waarop het kantoor in Buggenum is gevestigd. Uit hoofde van deze bv vinden echter geen operationele activiteiten plaats. De footprint van het kantoor in Buggenum is wel opgenomen in de totale Atterofootprint. De tweede uitzondering betreft de ontwikkelingsmaatschappij voor de gesloten stortplaats op deze locatie. De maatschappij heeft een landgoed en een golfbaan op deze locatie gevestigd. Vanwege de voor Attero atypische activiteiten en de geringe footprint t.o.v. de rest van Attero, wordt deze bv buiten de scope van de Attero-footprint gehouden. De ambitie van Attero is om in 2015 klimaatneutraal te opereren. Deze ambitie weerspiegelt de mogelijkheid om actief te sturen op het creëren van zoveel mogelijk vermeden emissies door het terugbrengen van secundaire grondstoffen en hernieuwbare energie in productketens.
6 pagina 6 van 6 BIJLAGE 1: Factsheet CO2 prestatieladder Attero status tabel 1 Status niet-procesgebonden CO2-emissies 2012 (totaal Attero) Categorie Emissie (ton CO2-eq.) Scope 1 - Verbruik diesel Verbruik aardgas Overige energiedragers Airco en koeling Wagenpark (lease) Scope 2 - Verbruik elektriciteit - Zakelijke dienstreizen - Zakelijke vliegreizen In 2012 hadden deze emissies samen een omvang van ton CO2-equivalenten. Dat is omgerekend 6,33 kg per ton verwerkt afval. In 2013 is de emissie gedaald tot 5,28 kg CO2 per ton verwerkt afval (daling 16%). De belangrijkste daling komt voort uit het lagere aardgasverbruik bij de AEC Wijster maar men in 2012 is gestart met de SNCR-ombouw
CO 2 - en energiereductiedoelstellingen 2013-2014 Alfen B.V. Auteur: H. van der Vlugt Versie: 1.1 Datum: 26-mei-2014 Doc.nr: Red1314 Alfen B.V. CO 2-reductierapport 2013-2014 Doc. nr. Red1314 26-mei-2014
Nadere informatieVoortgangsrapportage Voortgang van CO2 reductieplan van Genap B.V (tm juni)
Voortgangsrapportage Voortgang van CO reductieplan van Genap B.V. 06 (tm juni) Copyright 06 Genap B.V. Inhoud Inleiding... Energiebeleid... 3 Huidig energieverbruik en trendanalyse... 3 3 Voortgang reductiedoelstellingen
Nadere informatieManagement review CO 2-prestatieladder 2014
Grouttech Management review 2014 Inleiding Grouttech heeft in november 2014 het CO 2-bewust certificaat niveau 3 voor de CO 2-Prestatieladder behaald. Halfjaarlijks worden in een managementreview de energieprestaties,
Nadere informatieVoortgangsrapportage. Voortgang van CO 2 reductieplan van Genap B.V (tm juni) Copyright 2017 Genap B.V.
Voortgangsrapportage Voortgang van CO 2 reductieplan van Genap B.V. 2017 (tm juni) Copyright 2017 Genap B.V. Inhoud Inleiding... 2 1 Energiebeleid... 3 2 Huidig energieverbruik en trendanalyse... 3 3 Voortgang
Nadere informatieVoortgangsrapportage. Voortgang van CO 2 reductieplan van Genap B.V (tm juni) Copyright 2016 Genap B.V.
Voortgangsrapportage Voortgang van CO 2 reductieplan van Genap B.V. 2016 (tm juni) Copyright 2016 Genap B.V. Inhoud Inleiding... 2 1 Energiebeleid... 3 2 Huidig energieverbruik en trendanalyse... 3 3 Voortgang
Nadere informatieEnergie management Actieplan
Energie management Actieplan Conform niveau 3 op de CO 2 -prestatieladder 2.2 Auteur: Mariëlle de Gans - Hekman Datum: 30 september 2015 Versie: 1.0 Status: Concept Inhoudsopgave 1 Inleiding... 2 2 Doelstellingen...
Nadere informatieEnergiezorgplan Van Dorp installaties bv 2011 2015. Versie 3.0 (Summary)
Energiezorgplan Van Dorp installaties bv 2011 2015 Versie 3.0 (Summary) Auteurs: Van Dorp Dienstencentrum Datum: Update: Augustus 2013 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 2 2. Energiebeleid... 3 2.1 Continue
Nadere informatieEnergie Management Actieplan
Energie Management Actieplan Dit document is tot stand gekomen in samenwerking met Will2Sustain Copyright 2015 Genap B.V. Inhoud Inleiding... 2 1 Procedure Energiemanagement... 3 2 Uitkomsten van het energie
Nadere informatieEnergie Management Actieplan
Energie Management Actieplan Conform niveau 3 op de CO 2 -prestatieladder 3.0 Auteur: Mariëlle de Gans - Hekman Datum: 5 september 2017 Versie: 2.0 Status: Concept Inhoudsopgave 1 Inleiding... 2 2 Reductiedoelstellingen...
Nadere informatieEnergiemanagement actieplan 2017
Energiemanagement actieplan 2017 Energie Management Actieplan 2017 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Reductiedoelstellingen 4 2.1 Bedrijfsdoelstelling 4 2.2 Scope 1 4 2.3 Scope 2 4 3. Plan van Aanpak 5 3.1
Nadere informatieEnergie Management Actieplan
Energie Management Actieplan Dit document is tot stand gekomen in samenwerking met Will2Sustain Copyright 2015 Genap B.V. Inhoud Inleiding... 2 1 Procedure Energiemanagement... 3 2 Uitkomsten van het energie
Nadere informatieCO2-reductiedoelstelling en plan van aanpak CO2-Prestatieladder
CO2-reductiedoelstelling en plan van aanpak CO2-Prestatieladder periode 2017-2020 Versiedatum 14-11-2017 Pagina 1 van 5 Inhoudsopgave 1. Energiebeleid... 3 2. CO2 emissie inventaris... 3 3. CO2 reductiedoelstelling
Nadere informatieW & M de Kuiper Holding
2 januari t/m juni 2018 2 Pagina 2 van 6 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Overzicht -emissie gegevens 3 Vergelijking met voorgaande jaren 4 3 -gerelateerd gunningsvoordeel 5 4 Doelstellingen 5 Reductiedoelstellingen
Nadere informatieInhoud. Pagina 2 van 7
Energie Audit 2014 Inhoud 1. Introductie... 3 2. Doelstelling... 3 3. Energie-aspecten... 3 Uitstoot door procesemissies... 3 Uitstoot door fabriek installaties... 3 Uitstoot vanuit de kantoorpanden...
Nadere informatie14 april 2013 (JF) Energie Management Actieplan 2013 1
Energie Management Actieplan 2013 14 april 2013 (JF) Energie Management Actieplan 2013 1 Inhoudsopgave 6.1 Reductiedoelstellingen 3 6.2 Plan van aanpak 3 6.3 Samenvatting 6 Energie Management Actieplan
Nadere informatieEnergie Management Actieplan 2014 tot Extern
Energie Management Actieplan 2014 tot 2017 -Extern Conform niveau 3 op de CO2-prestatieladder Opgesteld door: G.J. Bos (Directie) E. Drijfhout (CO2-functionaris) CO2-Prestatieladder Niveau 3 Energie Management
Nadere informatieEnergiemeetplan Inclusief kwaliteitsmanagementplan en energiemanagement actieplan. Criteria
Energiemeetplan 2018-2022 Inclusief kwaliteitsmanagementplan en energiemanagement actieplan Criteria Conform niveau 3 op de CO2-prestatieladder 3.0 en ISO50001 Opgesteld door Paul Jonk en Marco Vermeulen
Nadere informatieVoortgangsrapportage CO 2 reductie 1 e helft 2014
Voortgangsrapportage CO 2 reductie 1 e helft 2014 CO 2 Prestatieladder - Niveau 3 Datum: 1 november 2014 Versie: 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 1 2. Basisgegevens... 2 2.1 Beschrijving van de organisatie...
Nadere informatiePeriodieke rapportage: Periodiek verslag 2013. Periode: 1 januari t/m 31 december 2013
Periodieke rapportage: Periodiek verslag 2013 Periode: 1 januari t/m 31 december 2013 2 van 13 Inhoud Naam 7.3 ISO 14064-1 Periodieke rapportage Inleiding p 1 Basisgegevens Beschrijving van de organisatie
Nadere informatie1 van 13. Periode: 1 juli t/m 31 december 2013
1 van 13 Periodieke rapportage: H2 2013 Periode: 1 juli t/m 31 december 2013 2 van 13 Inhoud Naam 7.3 ISO 14064-1 Periodieke rapportage Inleiding p 1 Basisgegevens Beschrijving van de organisatie a 2.1
Nadere informatieCO2-prestatieladder Periodieke voortgangsrapportage 1e helft 2014
CO2-prestatieladder Periodieke voortgangsrapportage 1e helft 2014 Verheij Infra b.v. Prisma 89 3364 DJ Sliedrecht Tel : 0184-433095 Getekend: Email Site : info@verheijsliedrecht.nl : www.verheijsliedrecht.nl
Nadere informatie2012/2013. [3.B.2_1 Energiereductieprogramma] CO2-prestatieladder Niv. 3. CO2 prestatieladder niv. 3. Struyk Verwo Aqua
2012/2013 CO2 prestatieladder niv. 3 Struyk Verwo Aqua [3.B.2_1 Energiereductieprogramma] CO2-prestatieladder Niv. 3 3.B.2_1 Energiereductieprogramma 1. ALGEMEEN... 3 1.1 ENERGIEREDUCTIEDOELSTELLING...
Nadere informatieCO2-prestatieladder Periodieke voortgangsrapportage 1e+2e helft 2014
CO2-prestatieladder Periodieke voortgangsrapportage 1e+2e helft 2014 Verheij Infra b.v. Prisma 89 3364 DJ Sliedrecht Tel : 0184-433095 Getekend: Email Site : info@verheijsliedrecht.nl : www.verheijsliedrecht.nl
Nadere informatieVoortgangsrapportage CO 2 reductie 1 e helft 2013
Voortgangsrapportage CO 2 reductie 1 e helft 2013 CO 2 Prestatieladder - Niveau 3 Datum: 1 november 2013 Versie: 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 1 2. Basisgegevens... 2 2.1 Beschrijving van de organisatie...
Nadere informatie3.B.1 Energiereductieprogramma 2014 ten behoeve van de CO2 -Prestatieladder. Hollandridderkerk Groep
3.B.1 Energiereductieprogramma 2014 ten behoeve van de CO2 -Prestatieladder Hollandridderkerk Groep Documentnummer Versienummer Datum Status EnRP2014 14.02 24 april 2014 Gereed Opgesteld door: M. Waarts
Nadere informatieBeleids- en energiemanagement actieplan. Conform eisen 1.B.1. 2.B.1. 2.B.2. 2.B.3. 2.B.4. 3.B.1. 3.B.2. van de CO2-Prestatieladder
Beleids- en energiemanagement actie plan Versie: Juni 2016 Beleids- en energiemanagement actieplan Conform eisen 1.B.1. 2.B.1. 2.B.2. 2.B.3. 2.B.4. 3.B.1. 3.B.2. van de CO2-Prestatieladder B&G Hekwerk
Nadere informatieCO2 footprint rapportage e half jaar
CO2 footprint rapportage 2017 1 e half jaar Naam opdrachtgever: Unipro BV Adres: Bouwstraat 18 Plaats: Haaksbergen Uitgevoerd door: Zienergie BV Adres: Dokter Stolteweg 2 Plaats Zwolle Telefoon: 038 85
Nadere informatieRapportage voortgang
Rapportage voortgang 2016-01 Project Rapportage voortgang 2016-01 Auteur Marjolein Hoefsloot Opdrachtgever Directie Hollander Techniek Datum 26-08-2016 Versie 1.0 Status Definitief Aantal pagina s 5 Inhoudsopgave
Nadere informatieNieuwsbrief CO2-Prestatieladder. Q1, Q2 en Q3 2017
sbrief CO2-Prestatieladder Q1, Q2 en Q3 2017 Wij hebben als Kleywegen groep de CO2-Prestatieladder geïmplementeerd. De CO2-Prestatieladder is een instrument dat bedrijven helpt bij het reduceren van CO2.
Nadere informatieInAxtion Uitzendgroep B.V.
InAxtion Uitzendgroep B.V. 3.B.2. Energiemanagement Actieplan CO₂-Prestatieladder 20141210 Energiemanagement Actieplan Was getekend 10 december 2014. Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 2 Reductiedoelstellingen...
Nadere informatieTussentijdse halfjaarlijkse rapportage CO2 prestatieladder, niveau 3
Tussentijdse halfjaarlijkse rapportage CO2 prestatieladder, niveau 3 T&A-APG Dynamostraat 48 1001 NR Amsterdam T&A Bedrijvenpark Twente 305 7602 KL Almelo Laatste wijzigingen : december 2014 Versie : 1
Nadere informatieCO 2 -Footprint 2016 Conform de CO 2 -Prestatieladder Opgesteld door N. Deylius KAM- Coördinator
CO 2 -Footprint 2016 Conform de CO 2 -Prestatieladder Opgesteld door N. Deylius KAM- Coördinator Goedgekeurd door R. Roffel Operationeel Directeur Datum opgesteld 31-01-2017 1 Inhoudsopgave Inleiding...
Nadere informatieVoortgangsrapportage
Voortgangsrapportage Voortgang van CO 2 reductieplan van Genap B.V. over 2015 t.o.v. basisjaar 2014 Dit document is tot stand gekomen in samenwerking met Will2Sustain Copyright 2016 Genap B.V. Inhoud Inleiding...
Nadere informatieHalf jaarlijkse rapportage Carbon Footprint 2014
Het overzicht van de totale CO 2 uitstoot van Alphabet Nederland B.V. per 3-6-214 Scope Bron / Soort CO2 uitstoot (ton) Subtotaal Gasverbruik Hoofdkantoor 25 Overige locaties (11) 47 72 Directe emissies
Nadere informatieEnergiemanagementprogramma FUHLER SERVICES BV
Energiemanagementprogramma FUHLER SERVICES BV Het vermenigvuldigen van deze documentatie en / of het verstrekken van gegevens aan derden in welke vorm dan ook is ten aller tijde verboden, tenzij hiervoor
Nadere informatieCO 2 -Prestatieladder
CO 2 -Prestatieladder Energiemanagement actieplan Schilderwerken De Boer Obdam B.V. 2015 Op basis van de internationale norm ISO 50001 4.4.3, 4.4.4, 4.4.5, 4.4.6, 4.6.1 en 4.6.4 Auteur(s): R. de Boer (Schilderwerken
Nadere informatieEnergie Management Actieplan
Energie Management Actieplan Conform niveau 3 op de CO 2 -prestatieladder 3.0 Auteur: Mariëlle de Gans - Hekman Datum: 30 september 2015 Versie: 1.0 Status: Concept Inhoudsopgave 1 Inleiding...2 2 Reductiedoelstellingen...3
Nadere informatieVoortgangsrapportage CO 2 reductie 2014
Voortgangsrapportage CO 2 reductie 2014 CO 2 Prestatieladder - Niveau 3 Datum: 30 januari 2015 Versie: 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 1 2. Basisgegevens... 2 2.1 Beschrijving van de organisatie... 2 2.2
Nadere informatieEnergie beleid, reductiedoelstellingen
Inhoudsopgave Directie verklaring CO 2 footprint HIG... 2 Energiebeoordeling... 3 Analyse vroeger en huidig energieverbruik... 3 Zakelijke autoritten... 3 Elektriciteitsverbruik... 3 Kansen voor verbetering
Nadere informatieEnergie meetplan 2015-2017. Conform niveau 3 op de CO2-prestatieladder 2.2
Energie meetplan 215-217 Conform niveau 3 op de CO2-prestatieladder 2.2 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Doelstellingen 4 3 Planning meetmomenten 3.1. 4 Vestiging A 3.2. 6 Vestiging B 6 6 3.3. 7 Werkplaats
Nadere informatieManagement review Coolmark B.V. Mei 2013
Management review Coolmark B.V. Mei 2013 CO 2 Prestatieladder 2.1 Coolmark B.V. Zweth 6 2991 LH Barendrecht Postbus 393 2990 AJ Barendrecht Tel: 0180-751300 Fax: 0180-751305 E-mail: info@coolmark.nl Versie
Nadere informatie2015 [Energiemeetplan CO2- reductiesyteem 2017-2020]
2015 [Energiemeetplan CO2- reductiesyteem 2017-2020] Transportbedrijf R.Vels & Zn. B.V. Co2-prestatieladder 3.0 2015 Inhoud Inleiding... 2 1.1. Doelstellingen... 3 1.2. Planning meetmomenten... 3 1.3.
Nadere informatieEnergiemanagement actieplan
Energiemanagement actieplan 2019 14-02-2019 Energie Management Actieplan 2019 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Reductiedoelstellingen 4 2.1 Bedrijfsdoelstelling 4 2.2 Scope 1 4 2.3 Scope 2 4 3. Plan van
Nadere informatie(Energie) management-actieplan
(Energie) management-actieplan Eis 3.B.2 Barendrecht, Oktober 2013 Auteur: Sabine Droog Geaccordeerd door: Leo Droog Directeur Edwin Oudshoorn Bedrijfsleider/ MVO Verantwoordelijk Inhoud 1. Inleiding 3
Nadere informatieEnergie Management ACTIE Plan
1. Inleiding Het Energie Management ACTIE Plan (EMAP) geeft weer hoe binnen Schulte en Lestraden B.V. de zogenaamde stuurcyclus (Plan-Do-Check-Act) wordt ingevuld om de prestaties en doelstellingen van
Nadere informatieEnergiemanagement actieplan
Voor: Bagger- en Waterwerken Oosterwolde B.V. T.a.v.: Derko van der Molen, Aalt van den Hul Versienummer: 2 Versiedatum: 19 december 2017 1. Inleiding heeft besloten om door middel van de CO 2 Prestatieladder
Nadere informatieJade Beheer B.V. 3.B.2 Energiemanagement programma
Jade Beheer B.V. 3.B.2 Energiemanagement programma Inhoud INLEIDING... 3 NORMEN EN WAARDEN... 3 OPZET VAN HET ENERGIEMANAGEMENT PROGRAMMA... 4 RICHTLIJNEN VOLGENS DE EN 16001... 4 EISEN VANUIT DE PRESTATIELADDER...
Nadere informatieCO 2 Prestatieladder Voortgangsrapportage 2014. Periode: 1 januari t/m 31 december 2014
CO 2 Prestatieladder Voortgangsrapportage 2014 Periode: 1 januari t/m 31 december 2014 Versienummer: 4 Versie datum: 05-11-2015 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 1 2. Basisgegevens... 2 2.1 Beschrijving van
Nadere informatieHollandridderkerk Groep
2.A.3 Energie audit 2013 ten behoeve van de CO2-Prestatieladder Hollandridderkerk Groep Documentnummer Versienummer Datum Status EA2013 13.02 11 april 2013 Gereed Opgesteld door: M. Waarts KAM-coördinator
Nadere informatieEvaluatie en Voortgangsrapportage BRANDWIJK PROMO
2013 Evaluatie en Voortgangsrapportage BRANDWIJK PROMO Inhoud Inhoud... 2 1 Inleiding... 3 2 Energieverbruik en CO 2 -footprint... 3 2.1 Referentiejaar... 3 2.2 CO 2 Footprint, doelstellingen en trendanalyse...
Nadere informatieEnergie en emissiebeleid
Energie en emissiebeleid Proludic B.V. wil voortdurend zoeken naar mogelijkheden voor meer energie en milieuvriendelijke uitvoering van de werkzaamheden en streeft naar continue verbetering. Om deze reden
Nadere informatieCO 2 footprint tussenrapportage 2015 1 e half jaar
CO 2 footprint tussenrapportage 2015 1 e half jaar Naam opdrachtgever: Unipro BV Adres: Bouwstraat 18 Plaats: Haaksbergen Uitgevoerd door: Zienergie BV Adres: Dokter Stolteweg 2 Plaats Zwolle Telefoon:
Nadere informatieVoortgangsrapportage CO 2 reductie 2013
Voortgangsrapportage CO 2 reductie 2013 CO 2 Prestatieladder - Niveau 3 Datum: 17 maart 2014 Versie: 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 1 2. Basisgegevens... 2 2.1 Beschrijving van de organisatie... 2 2.2
Nadere informatieEnergiemanagement actieplan. 24 september 2015
Energiemanagement actieplan 24 september 2015 Energie Management Actieplan 2014 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Reductiedoelstellingen 4 2.1 Bedrijfsdoelstelling 4 2.2 Scope 1 4 2.3 Scope 2 4 2.4 Scope
Nadere informatiefootprint rapportage over 2018, 1 e half jaar In lijn met haar visie van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen conform:
footprint rapportage over 2018, 1 e half jaar In lijn met haar visie van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen conform: 1 Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Beleidsverklaring van de directie... 3 3. CO2 Reductie
Nadere informatieVoortgangsrapportage
Voortgangsrapportage Voortgang van CO 2 reductieplan van Genap B.V. over 2015 t.o.v. basisjaar 2014 Dit document is tot stand gekomen in samenwerking met Will2Sustain Copyright 2016 Genap B.V. Inhoud Inleiding...
Nadere informatieEnergie actie- en meetplan 2015
Energie actie- en meetplan 2015 3.B.2 Opgesteld door: Energie actie- en meetplan 2014-2020 Cheryl de Vette Van Beek Infra Groep B.V. CO2 Prestatieladder, versie 2.2 Geaccordeerd door: Peter van Beek Directeur
Nadere informatieEnergie Management Actieplan
Energie Management Actieplan Rijssen, Juli 2013 Auteur: L.J. Hoff Geaccodeerd door: M. Nijkamp Directeur Inhoudsopgave 1. Inleiding Pagina 3 2. Beleid CO₂ reductie Pagina 4 3. Borging CO₂ prestatieladder
Nadere informatieHalfjaarlijkse CO 2 rapportage 2015
Halfjaarlijkse CO 2 rapportage 2015 Status: Definitief Datum van uitgifte: 16-08-2015 Datum van ingang: 07-09-2015 Versienummer: 1.0 Inhoud 1. INLEIDING... 3 2. CO 2 EMISSIES 1E HALFJAAR 2015... 4 2.1
Nadere informatieEnergie beleid, reductiedoelstellingen
Inhoudsopgave Directie verklaring CO 2 footprint HIG... 2 Energiebeoordeling... 3 Analyse vroeger en huidig energieverbruik... 3 Zakelijke autoritten... 3 Elektriciteitsverbruik... 3 Kansen voor verbetering
Nadere informatieHandboek CO2 reductiesysteem. Conform niveau 3 op de CO2-prestatieladder 2.2
Handboek CO2 reductiesysteem Conform niveau 3 op de CO2-prestatieladder 2.2 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 A: Inzicht (wegingsfactor 40%) 4 2.1. Eisen voor niveau 1 4 2.2. Eisen voor niveau 2 4 2.3. Eisen
Nadere informatieCO 2 EN ENERGIE REDUCTIEDOELSTELLINGEN Haarsma Groep
CO 2 EN ENERGIE REDUCTIEDOELSTELLINGEN Haarsma Groep Infra & milieu Beton & Industrie bouw Infra Beheer Transport Kraanverhuur 1 1. Inleiding De Haarsma Groep hecht waarde aan duurzaamheid en het milieu.
Nadere informatieVoortgangsrapportage CO 2 reductie 1 e helft 2017
Voortgangsrapportage CO 2 reductie 1 e helft 2017 CO 2 Prestatieladder - Niveau 3 Datum: 13 september 2017 Versie: 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 1 2. Basisgegevens... 2 2.1 Beschrijving van de organisatie...
Nadere informatieCO 2 - en energiereductiedoelstellingen t/m 2012. Alfen B.V. Auteur: H. van der Vlugt Versie: 2.4 Datum: 16-aug-2011 Doc.nr: 10.
CO 2 - en energiereductiedoelstellingen t/m 2012 Alfen B.V. Auteur: H. van der Vlugt Versie: 2.4 Datum: Doc.nr: 10.A0320 CO 2 -reductierapport Distributielijst Naam B.Bor (Alf) M. Roeleveld (ALF) Accorderingslijst
Nadere informatie3.C.1 Communicatie over de voortgang van CO 2 bij Prins Bouw.
3.C.1 Communicatie over de voortgang van CO 2 bij Prins Bouw. Datum: 12-05-2016 Versie: 1 1. Inleiding Middels deze rapportage wil Prins Bouw de voorgang op de CO 2 reductiedoelstellingen laten zien, door
Nadere informatieEnergiezorgplan 2011-2015 Van Dorp CO 2 Prestatieladder. Versie 4.0
Energiezorgplan 2011-2015 Van Dorp CO 2 Prestatieladder Versie 4.0 Auteurs: Van Dorp Dienstencentrum Datum: Update: oktober 2015 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 2 2. Energiebeleid... 3 2.1 Continue verbetering...
Nadere informatie3.B.2 Energie Management Actieplan
Inleiding B.V. is in 2012 gecertificeerd voor niveau 3 van de CO 2 -prestatieladder. Op basis van de uitkomsten uit de interne audits van 2012 en de vragen vanuit de markt, is een vervolgtraject gestart
Nadere informatieENERGIEMANAGEMENTPROGRAMMA VDM-GROEP
ENERGIEMANAGEMENTPROGRAMMA VDM-GROEP F.G. van Dijk (Directie) C.S. Hogenes (Directie & lid MVO groep) Opdrachtgever : Van Dijk Maasland Groep Project : CO2 Prestatieladder Datum : Maart 2011 Datum herzien
Nadere informatieEnergie Management Actieplan
Tijssens Electrotechniek B.V. De Boelakkers 25 5591 RA Heeze Energie Management Actieplan 2015 Status: definitief versie 1.0 Datum: november 2015 Datum gewijzigd: n.v.t. Auteur: U.Dorstijn Pagina 1 Inhoud
Nadere informatieEnergiemanagement actieplan 2016
Energiemanagement actieplan 2016 Energie Management Actieplan 2016 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Reductiedoelstellingen 4 2.1 Bedrijfsdoelstelling 4 2.2 Scope 1 4 2.3 Scope 2 4 3. Plan van Aanpak 5 3.1
Nadere informatieW & M de Kuiper Holding
1 juli t/m december 2017 1 Pagina 2 van 6 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 2 Overzicht -emissie gegevens 3 Vergelijking met voorgaande jaren 4 3 -gerelateerd gunningsvoordeel 4 4 Doelstellingen 4 Voortgang
Nadere informatieReductiedoelstelling scope 1 en 2 emissies en jaarplan
Notitie Contactpersoon Manja Buijen Datum 7 december 2011 Kenmerk N001-0495501BUJ-evp-V03-NL Reductiedoelstelling scope 1 en 2 emissies en jaarplan Tauw streeft naar continue verbetering van de energie-efficiëntie
Nadere informatieInAxtion Uitzendgroep B.V.
InAxtion Uitzendgroep B.V. 3.B.2. Energiemanagement Actieplan CO₂-Prestatieladder 20151216 Energiemanagement Actieplan Was getekend 16 december 2015. Inhoudsopgave 1 Inleiding... 3 2 Reductiedoelstellingen...
Nadere informatieCO2-Prestatieladder Energiemanagement actieplan Invalshoek B: Reductie
Project: CO2-Prestatieladder Energiemanagement actieplan Rapport: CO2-2014/R-01;rev. 0;d.d. 27-07-2015 Auteur: J.A.C. van Dijk Verificateur: A.L.J. Timmermans Bredaseweg 43, 4844 CK Terheijden Postbus
Nadere informatieJaarverslag Criteria. Conform niveau 3 op de CO2- prestatieladder 3.0 en ISO norm. Opgesteld door Paraaf. Datum Versie 2
Jaarverslag 2017 Criteria Opgesteld door Paraaf Conform niveau 3 op de CO2- prestatieladder 3.0 en ISO 14064-1 norm RB Datum 12-7-2018 Versie 2 Status Definitief Inhoudsopgave 1 INLEIDING EN VERANTWOORDING...
Nadere informatieEnergie management programma Jongeneel BV
Aan: Kopie: Van: Datum: 28-08-2014 Betreft: Energie Management Programma Jongeneel BV 2014-2017 Energie management programma Jongeneel BV Periode 2014-2017 Gebaseerd op EN 50001 28 Augustus 2014 (Definitieve
Nadere informatieHoofdstuk 4 beschrijft ons plan van aanpak, inclusief de te nemen maatregelen in het bedrijf en vervoer (3.B.1 van CO 2 -Prestatieladder).
1 I N L E I D I N G 1. 1 O v e r d i t r a p p o r t Dit rapport beschrijft de CO 2 -footprint, de CO 2 -reductiedoelstellingen en CO 2 - reductiemaatregelen van OBO BETTERMANN. OBO BETTERMANN werkt met
Nadere informatieVOETAFDRUK CONFORM DE CO 2 PRESTATIELADDER
CO 2 VOETAFDRUK 2011 SHANKS NEDERLAND BV VOETAFDRUK CONFORM DE CO 2 PRESTATIELADDER R A P P O R T S N L _ C O 2 _ 2 0 1 1 D. D. 2 0 A P R I L 2 0 1 2 INHOUD INLEIDING...1 CO 2 VOETAFDRUK 2010 SHANKS NEDERLAND
Nadere informatieEnergie beleid, reductiedoelstellingen
Inhoudsopgave Directie verklaring CO 2 footprint HIG... 2 Energiebeoordeling... 3 Analyse vroeger en huidig energieverbruik... 3 Zakelijke autoritten... 3 Elektriciteitsverbruik... 3 Kansen voor verbetering
Nadere informatieVoortgangsrapportage. Voortgang van CO 2 reductieplan van Genap B.V (jan tm jun) Copyright 2018 Genap B.V.
Voortgangsrapportage Voortgang van CO 2 reductieplan van Genap B.V. 2018 (jan tm jun) Copyright 2018 Genap B.V. Inhoud Inleiding... 2 1 Energiebeleid... 3 2 Huidig energieverbruik en trendanalyse... 3
Nadere informatieEnergiemanagement actieplan NEN-ISO 50001 Rey beheer ID 3B
Energiemanagement actieplan NEN-ISO 50001 Rey beheer ID 3B Amsterdam 1 juli 2015 Rene Rutte Jeroen de Ruiter Akkoord namens directie Datum: Handtekening: 0. Inhoud 0. Inhoud... 2 1. Inleiding... 3 2. Onderdelen
Nadere informatieVoortgangsrapportage CO2 Prestatieladder Q1-Q2-Q3 2015 GKB Groep B.V.
Voortgangsrapportage CO2 Prestatieladder Q1-Q2-Q3 2015 GKB Groep B.V. Barendrecht, 11-11-2015 Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Algemeen... 3 3. Energiestromen... 3 3.1 Doelstellingen... 4 4. Inzage energieverbruik...
Nadere informatieENERGIEMANAGEMENTPROGRAMMA VDM-GROEP
ENERGIEMANAGEMENTPROGRAMMA VDM-GROEP F.G. van Dijk (Directie) C.S. Hogenes (Directie & lid MVO groep) Opdrachtgever : Van Dijk Maasland Groep Project : CO 2 Prestatieladder Datum : Maart 2011 Auteur :
Nadere informatieEnergie Management Actieplan 2015
Energie Management Actieplan 2015 Aannemingsbedrijf K. Dekker B.V. Opgesteld door: Gecontroleerd door: Vrijgave door: D. Blank H. Groenenberg A.A. Kirstein Versie: Juni 2015 Energie management actieplan
Nadere informatieKwaliteitshandboek v1.0 CO 2 -Prestatieladder Roelofs
Kwaliteitshandboek v1.0 CO 2 -Prestatieladder Roelofs Datum: Januari 2013 Bezoekadres Dorpsstraat 20 7683 BJ Den Ham Postadres Postbus 12 7683 ZG Den Ham T +31 (0) 546 67 88 88 F +31 (0) 546 67 28 25 E
Nadere informatieEvaluatie en Voortgangsrapportage BRANDWIJK PROMO
2016 Evaluatie en Voortgangsrapportage BRANDWIJK PROMO Inhoud Inhoud... 2 1 Inleiding... 3 2 Energieverbruik en CO 2-footprint... 3 2.1 Referentiejaar... 3 2.2 CO 2 Footprint, doelstellingen en trendanalyse...
Nadere informatieHalf jaarverslag 2017
Half jaarverslag 2017 Criteria Conform niveau 3 op de CO2-prestatieladder 3.0 en ISO 14064-1 norm Opgesteld door Ingrid Haasnoot en Paul Verbaken Opgesteld op 08-12-2017 Paraaf PV Autorisatiedatum 14-12-2017
Nadere informatiePeriodieke rapportage 2014
Periodieke rapportage 2014 Inhoudsopgave Inleiding 3 1. Basisgegevens 4 1.1 Beschrijving van de organisatie 4 1.2 Verantwoordelijkheden 4 1.3 Basisjaar 4 1.4 Rapportageperiode 4 1.5 Verificatie 4 2. Afbakening
Nadere informatieVario Grass B.V. Communicatieplan. Masters in Green. CO2-Prestatieladder Eis: 2.C.1, 2.C.2, 2.C.3 en 3.C.2. Koningslinde 5b 7131 MP, Lichtenvoorde
Communicatieplan CO2-Prestatieladder Eis: 2.C.1, 2.C.2, 2.C.3 en 3.C.2 Vario Grass Masters in Green Organisatie: Adres: Opgesteld door: Vario Grass B.V. Koningslinde 5b 7131 MP, Lichtenvoorde Jasper Eppingbroek
Nadere informatieCO-2 Rapportage 2014. Inhoudsopgave. Electrotechnische Industrie ETI bv Vierde Broekdijk 16 7122 JD Aalten Kamer van koophandel Arnhem 09080078
CO-2 Rapportage 2014 Electrotechnische Industrie ETI bv Vierde Broekdijk 16 7122 JD Aalten Kamer van koophandel Arnhem 09080078 Aalten 28-04-2015 Versie 2.2 J.Nannings Directeur Inhoudsopgave 1. Inleiding
Nadere informatieCO 2 Voortgangsrapportage 2016
CO 2 Voortgangsrapportage 2016 Datum: 30-8-2017 Versie: 1 1. Inleiding Dit is de voortgangsrapportage van Boeve Afbouw B.V. (Boeve Afbouw). Ieder half jaar communiceert Boeve Afbouw over haar energiebeleid,
Nadere informatieCO 2 Reductie doelstellingen
CO 2 Reductie doelstellingen Gebr. Griekspoor BV Innovatief Proactief Duurzaam Betrokken Nieuw-Vennep 5 november 2013 Dilia van der Want. Afdeling KAM Akkoord directie: Datum: Handtekening: 0.0 Inhoudsopgave
Nadere informatieEnergie Management ACTIE Plan
1. Inleiding Het Energie Management ACTIE Plan (EMAP) geeft weer hoe binnen A-GARDEN.V. de zogenaamde stuurcyclus (Plan-Do-Check-Act) wordt ingevuld om de prestaties en doelstellingen van het energiemanagement
Nadere informatieInAxtion Uitzendgroep B.V. 3.B.2. Energiemanagement Actieplan CO ₂ -Prestatieladder. Energiemanagement Actieplan
InAxtion Uitzendgroep B.V. 3.B.2. Energiemanagement Actieplan CO ₂ -Prestatieladder Energiemanagement Actieplan 2016-2020 Was getekend 7 juni 2017 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 1 Inleiding... 3 2 Reductiedoelstellingen...
Nadere informatieENERGIEMANAGEMENT ACTIEPLAN
Versie 1.4 Datum: 28 MEI 2014 ELEKTROTECHNISCHE INSTALLATIES - AANDRIJFSYSTEMEN - TECHNISCHE AUTOMATISERING PANELENBOUW - SERVICE EN ONDERHOUD - PLAATWERK - TECHNISCHE DIENSTVERLENING DOMOTICA - ENERGIEMANAGEMENT
Nadere informatieCO 2 en energiereductiedoelstellingen
CO 2 en energiereductiedoelstellingen t/m 2012 N.G. Geelkerken Site Manager International Paint (Nederland) bv Januari 2011 Inhoud 1 Introductie 3 2 Co2-reductie scope 4 2.1. Wagenpark 4 3 Co2-reductie
Nadere informatieEnergie meetplan CO2 reductiesysteem 2017-2020
Transportbedrijf R.Vels & Zn. B.V. Energie meetplan CO2 reductiesysteem 2017-2020 Conform niveau op de CO2 prestatieladder 2.2 Inhoudsopgave 1 1 Inleiding... 3 2 Doelstellingen... 4 3 Planning meetmomenten...
Nadere informatieCO2 Prestatieladder Voortgangsrapportage e half jaar. Raedthuys Holding B.V. Adres: Hengelosestraat 569
CO2 Prestatieladder Voortgangsrapportage 2018 1 e half jaar Naam: Raedthuys Holding B.V. Adres: Hengelosestraat 569 Plaats: Enschede Uitgevoerd door: Jan Manenschijn Datum rapportage: 2 november 2018 Inhoud
Nadere informatieCO2-prestatieladder Periodieke voortgangsrapportage 1e helft 2015
CO2-prestatieladder Periodieke voortgangsrapportage 1e helft 2015 Verheij Infra b.v. Prisma 89 3364 DJ Sliedrecht Tel : 0184-433095 Getekend: Email Site : info@verheijsliedrecht.nl : www.verheijsliedrecht.nl
Nadere informatieEnergie management actieplan 2015
Energie management actieplan 2015 Status: Definitief 3.B.1 en 3.B.2 Versie 2015/1 Uitgegeven door: Van Wijk Nieuwegein Copyright 2015 Van Wijk Nieuwegein Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave
Nadere informatie