Re-integratie van de chronische pijnpatiënt: van pijn coping tot arbeidstrajectbegeleiding. Vera Callebaut Psycholoog Pijncentrum UZA

Transcriptie

1 Re-integratie van de chronische pijnpatiënt: van pijn coping tot arbeidstrajectbegeleiding Vera Callebaut Psycholoog Pijncentrum UZA

2 Pijn is multidimensioneel sensorisch cogn/evaluatief affectief

3 Pijn is multidimensioneel sensorisch pijn + vermoeidheid affectief angst cogn/evaluatief Er is iets mis ik kan de pijn niet aan

4 Multifactoriële aanpak van pijn - Overtuigingen over de pijn corrigeren - Controle: - Wat kan nog wel - Zelfzorg - Ontspanning en rust mogelijk maken - Leren doseren/begrenzen - Aanleren ontspannings- en pijnreductietechnieken - verlieservaring

5 copingtechnieken mentale oefening Spierontspanningsoef. biofeedback Hypnose voorstellingsvermogen

6 Betere pijncoping sensorisch Pijn minder op de voorgrond affectief Hanteerbare gevoelens cogn/evaluatief Ik heb blijvende pijn Ik respecteer wat ik absoluut niet kan Ik weet wat ik wel kan Ik heb controle over mijn pijn

7 THE END

8 Belang van het verleden pijn Ik kan de pijn niet aan pijn + benauwd misselijk angst paniek angst herinneringen, ongeval ik kan het niet aan

9 Belang van de toekomst angst voor pijn in de toekomst pijn ik kan de pijn niet aan pijn + benauwd misselijk angst paniek angst herinnering, ongeval ik kan de pijn niet aan

10 Keten van associaties angst voor aanraking angst voor de relatie pijn ik kan de pijn niet aan pijn + weemoed vermoeidheid angst voor de pijn --) vermijdt aanraking ik kom tekort als vrouw schuld, verdriet, onmacht herinneringen ongeval, verzekering pijn Ik wordt onrechtvaardig behandeld + verkramping hand Gespannen, kwaad, geïrriteerd

11 Gelaagdheid/geladenheid van pijn pijn wordt sterk emotioneel geladen ondraaglijker

12 Emotionele lading neutraliseren? EMDR Eye Movement Desensitization and Reprocessing

13 EMDR Oorspronkelijk toegepast bij PTSD Francine Shapiro chronische pijn PTSD

14 EMDR - Bilaterale stimulatie - Dubbele focus - Faciliteert de expressie van problematische emotionele reacties

15 EMDR Ray & Zbik, 2001 EMDR may be desensitizing the limbically augmented portion of the pain experience

16 Na desensitizatie draaglijke pijn ik kan de pijn verdragen rustiger fitter gerust bereid voor aanraking ik ben de moeite waard ontspannen neutrale herinneringen van ongeval, verzekering voldoening

17 THE END

18 Zelfbeeld-Zelfzorg-Vertrouwen vermoeid futloos ik ben niet meer wie ik vroeger was ik heb me nooit evenwaardig gevoeld minderwaardigheidsgevoel, onveilig triest, hulpeloos herinneringen van zich niets waard te voelen

19 Zelfbeeld-Zelfzorg-Veiligheid WIE heeft er pijn zelfstandigheid afhankelijkheid vertrouwen - wantrouwen

20 Zelfbeeld-Zelfzorg-Veiligheid Hoe plaatst de persoon zich in het leven? Heeft hij de kracht om zich met zijn beperkingen een plaats te geven onder de andere?

21 Zelfzorg-Zelfbeeld-Veiligheid Het gaat toch niet! Ik heb toch teveel pijn! PIJN WORDT VRIEND EN VIJAND

22 Betekenis Wat kan de persoon nog betekenen voor gezin, vrienden, maatschappij, voor zichzelf? ESSENTIEEL

23 Re-integratie ZELFZORG PRODUCTIVITEIT ONTSPANNING SOCIAAL

24 Fysiek Spiritueel ZELFZORG mentaal Emotioneel Werk (VWW) PRODUCTIVITEIT Opleiding Huishouden ONTSPANNING SOCIAAL Actief Passief Vrienden Familie

25 Fysiek Spiritueel Emotioneel ZELFZORG Werk (VWW) PRODUCTIVITEIT Opleiding Huishouden mentaal! ONTSPANNING SOCIAAL Actief Passief Vrienden Familie

26 Re-integratie Wat zijn mogelijke problemen naar re-integratie? - stigma en onduidelijkheid rond chronische pijn - nood aan lange termijn ondersteuning naar werk + op maat van de patiënt - economische realiteit: rendabiliteit en productiviteit - werkgever en patiënt te weinig kennis over tegemoetkomingen en aanpassingen op werk

27 Re-integratie Hoe pakken we het aan? - informatie aanbieden - wegwijs in hulpmiddelen en aanpassingen op het werk - heroriëntering: op zoek gaan samen met de patiënt naar een zinvolle dagbesteding: - wat? Vrije tijdsbesteding, VWW of betaalde tewerkstelling - op maat werken: rekening houden met voorkeuren p. - mogelijkheden en beperkingen inschatten

28 Re-integratie Hoe pakken we het aan? - Actie: overleg plegen met tal van externe instanties: - organisaties voor ontspanningsactiviteiten - organisaties voor VWW: kennismakingsgesprekken - VDAB, GTB en andere loopbaanbegeleidingsinstanties - ook overleg met adviserend geneesheren voor toestemming - ondersteuning aanbieden op lange termijn

29 Re-integratie Samenwerking met GTB - instapproces bij GTB en VDAB loopt erg traag - voortrajecten opzetten - VWW - stages - progressieve tewerkstelling

30

31 Er is geen blijvende verbetering zonder essentiële verandering