Fonds voor de Analyse van Aardolieproducten Activiteitenverslag 2010

Transcriptie

1 Fonds voor de Analyse van Aardolieproducten Activiteitenverslag 2010

2 2 Federale Overheidsdienst Economie, K.M.O., Middenstand en Energie Vooruitgangstraat Brussel Ondernemingsnr.: tel Vanuit het buitenland: tel Verantwoordelijke uitgever: Jean-Marc Delporte Voorzitter van het Directiecomité Vooruitgangstraat Brussel Internetversie

3 «De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België.» Inhoud Inhoud...3 Lijst van grafieken...4 Lijst van tabellen...4 Afkortingenlijst...5 >1. Activiteiten Fapetro Nieuwe contracten privélabo s Nieuwe contracten voor de levering van recipiënten Staalafname gasolie verwarming in de gehele distributieketen...6 >2. Resultaten voor Resultaten van brandstofstalen voor Resultaten stalen van gasolie verwarming...15 >3. Financieel verslag Inkomsten Uitgaven...17

4 Lijst van grafieken Grafiek 1. Aantal genomen stalen per jaar...8 Grafiek 2. Verdeling van de brandstoftypes van de genomen stalen in Grafiek 3. Aantal tankstations in België op 31 december...9 Grafiek 4. Aandeel niet-conforme stalen in het totale pakket, Grafiek 5. Percentage niet-conforme stalen, Grafiek 6. Percentage niet-conforme stalen bij privépompen van Lijst van tabellen Tabel 1. Analyseresultaten publieke pompen in Tabel 2. Analyseresultaten pompen voor eigen gebruik in Tabel 3. Analyseresultaten gasolie verwarming en gasolie extra in Tabel 4. Bijdrage per product...16 tolotola - Fotolia.com Tabel 5. Trimestriële inkomsten en uitgaven van Fapetro in

5 «De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België.» Afkortingenlijst DLD v/v % Fapetro FAME ETBE l Mt RON/ MON CFPP VP Laboratoria van de defensie volume/ volume percent Fonds voor de analyse van aardolieproducten Fatty acid methyl ester Ethyl tertiair butyl ether liter metrieke ton Research octane number/ Motor octane number: deze eigenschap laat toe de zelfontbranding van benzine te meten en zijn klopvastheid Bijvoorbeeld voor benzine Euro95 is de RON 95, als de waarde kleiner is dan deze waarde kan men een oorverdovend lawaai horen bij het starten van de motor Cold filter plugging point: Dit is de laagste temperatuur waarbij de brandstof (diesel) nog filtreerbaar is, dit gaat de vorming van paraffines tegen die de filter van de motor kunnen verstoppen vlampunt: het is de laagste temperatuur waarbij de toepassing van een vlam de ontbranding en de verspreiding van de vrijgekomen dampen van het product veroorzaakt 5 il-fede - Fotolia.com

6 >1. Activiteiten Fapetro 1.1. Nieuwe contracten privélabo s 6 Na een openbare aanbesteding werden er in december 2009 met een privélabo een nieuw contract afgesloten. Die nieuwe contracten werden toegewezen aan een labo voor de uitvoering van systematische controles Nieuwe contracten voor de levering van recipiënten Na een procedure van openbare aanbesteding werd aan dezelfde firma als die van het voorgaande contract op 9 september 2009 een nieuw contract toegekend voor de levering van recipiënten waarin de monsters verpakt worden. Dit gebeurde ondanks de geleverde inspanningen om het bestek minder beperkend op te stellen niettegenstaande de technische eisen van de norm NBN EN Die toekenning gebeurde voor één jaar met mogelijkheid tot maximaal twee maal verlenging Staalafname gasolie verwarming in de gehele distributieketen lnzyx - Fotolia.com Ter aanvulling van de controles van gasolie verwarming die reeds gebeuren bij secundaire depots en tijdens de levering van deze brandstof aan de eindverbruiker heeft Fapetro beslist deze controles uit te breiden tot de primaire depots. Dit om het toezicht in heel de distributieketen te garanderen.

7 «De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België.» Onderhandelingen worden genomen binnen het Beheerscomité van Fapetro enerzijds en anderzijds met de Belgische Petroleumfederatie om de controles uit te voeren. In navolging van deze onderhandelingen werd een consensus gevonden tussen de verschillende betrokken partijen en werd een staalafnameprocedure overeengekomen waarbij rekening gehouden wordt met technische mogelijkheden van staalafname en toegangsmogelijkheden tot de verschillende sites. In samenwerking met de Belgische petroleumfederatie heeft Fapetro een database van alle primaire depots, gesitueerd in België, aangelegd. De resultaten van deze controles zullen geëvalueerd worden na een periode van 1 jaar. Op basis van die evaluatie wordt een beslissing genomen door het beheerscomité voor het uitvoeren van de controles, de frequentie van de staalafname en voor de eventuele uitbreiding naar andere producten zoals diesel en benzine. De eerste controles van de primaire depots zijn voorzien voor het eerste trimester van Volgens de consensus zal de staalafname van gasolie verwarming gebeuren met volgende frequentie: 1. Een monstername per trimester per depot, zolang de resultaten van de analyse conform de specificaties zijn. 2. Indien het resultaat van de analyse niet conform de specificaties is, wordt een nieuwe monstername uitgevoerd binnen 4 tot 5 weken. Wanneer het resultaat van die monstername terug conform is, wordt de frequentie van monstername terug zoals in punt 1 De kosten gelinkt aan de controles zijn voor rekening van Fapetro, maar indien een staal als niet-conform is bevonden, dient de verantwoordelijke van het depot een boete te betalen zoals het bij een publieke pomp het geval is. 7

8 >2. Resultaten voor Resultaten van brandstofstalen voor 2010 In 2010 werden steekproefsgewijs stalen genomen van diesel, benzine en gasolie verwarming bij publieke, privé- en secundaire pompen, verdeeld over heel België. 8 Fapetro heeft brandstofstalen bestemd voor wegvervoer genomen in De verdeling van het jaarlijkse aantal genomen stalen voor wegvervoer bij de publieke en privépompen wordt in grafiek 1 weergegeven. Die grafiek illustreert dat er zowel bij de publieke als bij de privépompen minder stalen werden genomen in Grafiek 1. Aantal genomen stalen per jaar jaochainoi - Fotolia.com Bron Fapetro.

9 «De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België.» In 2010 werd een nieuwe verdeling van de staalneming van de verschillende types motorbrandstoffen en gasolie verwarming toegepast zodanig dat de genomen staaltypes in overeenstemming zouden zijn met het verloop van de verkoop van de verschillende brandstoffen op de Belgische markt. Grafiek 2 toont aan dat de verdeling van de genomen brandstoftypes door Fapetro in 2010 een goede weerspiegeling geeft van de marktrealiteit tankstations van brandstoffen werden in 2010 gecontroleerd. Grafiek 3. Aantal tankstations in België op 31 december Grafiek 2. Verdeling van de brandstoftypes van de genomen stalen in 2010 (in procent van het totaal) 9 Bron: Fapetro. Bron Fapetro Resultaten stalen van motorbrandstoffen bij de publieke pompen Publieke pompen zijn alle ondernemingen die brandstoffen verkopen aan de eindverbruiker. Ze omvatten de tankstations waar burgers over heel België kunnen tanken en brandstof kunnen kopen in kleine volumes. Grafiek 3 geeft de evolutie van het aantal tankstations vanaf de oprichting van Fapetro weer. Hieruit blijkt dat voor de laatste 5 jaren het aantal tankstations stabiel blijft. Guido Vrola - Fotolia.com

10 Tabel 1. Analyseresultaten publieke pompen in 2010 Brandstof Aantal genomen stalen Overtredingen Niet-conforme stalen Aantal in % totaal Aantal in % totaal ES 10S , ,57 Super+10S , ,85 Diesel10S , ,63 Totaal , ,32 Bron: Fapetro Tabel 1 geeft het aantal geanalyseerde stalen, het aantal overtredingen en het aantal niet-conforme stalen weer. Het aantal overtredingen geeft het exacte aantal gevonden overtredingen weer, dus het aantal parameters waarbij een overtreding werd teruggevonden. Anderzijds, wetende dat een staal één of meerdere overtredingen kan hebben, kan een staal verschillende niet-conformiteiten vertonen. Dit verklaart waarom het totale percentage van de overtredingen groter is dan het totale percentage niet-conforme stalen. Het percentage niet-conforme stalen bij de publieke pompen in 2010 bedroeg 3,32 % t.o.v. 1,94 % het voorgaande jaar. Deze lichte stijging is deels te verklaren doordat in het jaar 2010, zoals reeds in paragraaf 2 aangegeven, de staalafname werd aangepast in functie van het aandeel diesel, benzine en gasolie verwarming overeenkomstig het marktaandeel van deze verschillende brandstoftypes. Het zijn vooral de brandstoffen waarbij groter risico is op overtreding(en) waarvan stalen worden genomen. zorandim75 - Fotolia.com

11 «De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België.» Grafiek 4. Aandeel niet-conforme stalen in het totale pakket, Anderzijds wordt er in het algemeen een stijging van het totale aantal niet-conforme stalen en overtredingen opgetekend. Niettemin is het totaal aantal overtredingen gecombineerd met het totaal aantal niet-conforme stalen acceptabel gebleven. De evolutie van het aantal niet-conforme stalen t.o.v. het aantal geanalyseerde stalen bij de publieke pompen vanaf de oprichting van Fapetro wordt in grafiek 4 weergegeven. Grafiek 5 geeft het percentage niet-conforme stalen voor de afgelopen tien jaar van stalen genomen bij de publieke pompen bestemd voor wegvervoer. 11 Bron: Fapetro. Grafiek 5. Percentage niet-conforme stalen, Bron: Fapetro. ijdema - Fotolia.com

12 Resultaten van de staalafnames van gasolie diesel bij de publieke pompen Zoals eerder reeds vermeld, werd er een groter aantal stalen van diesel genomen in In 2010 werden er 2,63 % van de dieselstalen niet-conform bevonden tegenover 1,86 % in Afbeelding staal met tekst ernaast Net zoals vorig jaar werden er dit jaar opnieuw minder vlampuntovertredingen gevonden. Een te lage waarde van het vlampunt van een dieselproduct kan een gevaar inhouden. Dit kan zich voordoen wanneer een contaminatie met benzine optreedt. Anderzijds werden in 2010 meer zwavelovertredingen vastgesteld dan in Dit kan deels verklaard worden doordat er meer stalen werden genomen van diesel in 2010 dan in 2009, wetende dat een zwavelovertreding de meest voorkomende overtreding is ten gevolge van gekende problemen met gasolie verwarming 1000 ppm en diesel Resultaten van de staalafnames van benzine E95 10S bij de publieke pompen In 2010 werden er stalen genomen waarbij 4,47 % van de genomen stalen niet conform waren t.o.v. 1,40 % in Respectievelijk 62,5 % en 19,6 % van alle dampspanningsovertredingen werden gemaakt in de maanden mei en juni. Deze overtredingen zijn voornamelijk te wijten aan een mengeling van winter- en zomerkwaliteit en worden meestal bij kleinere stations met een laag debiet vastgesteld. April is eigenlijk de overgangsmaand voor winter - naar zomer -kwaliteit. Ondanks de verschillende sensibiliseringsacties over het respecteren van de specificaties van deze parameter slagen een aantal uitbaters ook na de transitieperiode er niet in zich tijdig aan te passen aan de geldende specificatie. Daarnaast waren er nog 12 ethanolovertredingen, 4 overtredingen voor het zuurstofgehalte. En verder nog enkel kleine overtredingen voor de distillatie, VLI-index, het octaangetal MON en RON Resultaten van de staalafnames van benzine E98 10S bij de publieke pompen kazoo80 - Fotolia.com Voor super+ 10S werden er 5,85 % van de genomen stalen niet-conform bevonden in % van alle geconstateerde overtredingen waren te wijten aan de dampspanning. De overige 4 overtredingen werden gemaakt voor de parameter MON.

13 «De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België.» Resultaten van de staalafnames van motorbrandstoffen bij de privépompen Grafiek 6. Percentage niet-conforme stalen bij privépompen van In 2010 werden bij de privépompen iets minder stalen genomen dan in Net als vorige jaren werden er voornamelijk monsters genomen van gasolie. Het aandeel genomen dieselstalen bedroeg 96 % van het totaal genomen stalen. Ter herinnering: de term privépompen omvat alle pompen waarvan de brandstof dient voor eigen gebruik en bijgevolg in geen geval is bestemd voor verkoop. Tabel 2. Analyseresultaten pompen voor eigen gebruik in 2010 Brandstof Aantal genomen stalen Overtredingen Aantal in % totaal Niet-conforme stalen Aantal in % totaal ES 10S , ,77 Super+10S , ,88 Diesel 10S , ,45 Totaal , ,10 Bron: Fapetro Tabel 2 geeft een overzicht van de analyseresultaten bij de pompen voor eigen gebruik. Het aantal niet-conforme stalen stiijgt t.o.v. het voorgaande jaar. In 2009 bedroeg het aantal niet-conforme stalen 9,72 % en 18,1 % in Deze stijging is voornamelijk te wijten aan het terugvinden van meer zwavelovertredingen in de marge van 10 tot 20 mg/kg zwavel. Bron: Fapetro. 13 Elenarts - Fotolia.com

14 Resultaten van de staalafname van diesel 10S bij de privépompen In 2010 werden bij de privépompen van gasolie 1605 stalen genomen. 17 % van de stalen waren niet-conform. Bij diesel 10S werden hoofdzakelijk overtredingen gevonden voor het zwavelgehalte (257 overtredingen) en de Euromarker (75 overtredingen). Daarnaast waren en nog 8 CFPP overtredingen, 2 overtredingen voor het vlampunt, 8 FAMEovertredingen en telkens 1 overtreding voor de massadichtheid en het smerend vermogen. Afb bio pomp in veld tussen tekst plaasten, in de buurt van het woord FAME 14 Bij de pompen voor eigen gebruik zijn er bij het zwavelgehalte en in mindere mate bij de Euromarker de meeste overtredingen geconstateerd. Mogelijks is dit te wijten aan contaminatieproblemen tussen gasolie verwarming en gasolie wegvervoer tijdens de levering, aangezien het dikwijls niet mogelijk is om een logistieke keten voor elk brandstoftype toe te wijzen. Bijgevolg werd er geconstateerd dat meer dan 75 % van de zwavelovertredingen kleine overtredingen zijn en zich bevinden in het lage bereik van 20 mg/kg Resultaten van de staalafnames van benzine E98 10S bij de privépompen In 2010 blijf het aantal overtredingen constant in vergelijking met het voorgaande jaar. Voor het aantal genomen stalen werden er 44,19 % overtredingen teruggevonden en in 2009 een beetje meer met 45,45 %. Het betrof hier 15 dampspanningsovertredingen en 2 overtredingen voor het RON- en MON-gehalte Resultaten van de staalafnames van benzine E95 10S bij de privépompen Benzine E95 is erg gering beschikbaar bij de privépompen, dit verklaart het relatief laag aantal genomen stalen. 30,77 % van de stalen vertoonden een overtreding. De vastgestelde overtredingen hadden enkel betrekking op de dampspanning. drx - Fotolia.com

15 «De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België.» 2.2. Resultaten stalen van gasolie verwarming In 2010 werden 714 stalen geanalyseerd van gasolie verwarming. Deze stalen werden genomen bij publieke, privépompen, secundaire depots en tijdens levering bij de klant. Het totale percentage niet-conforme stalen vertoont een lichte daling in vergelijking met de 3 voorgaande jaren. Zowel voor het brandstoftype gasolie verwarming 1000 ppm als voor gasolie verwarming extra is er een verbetering merkbaar in vergelijking met het jaar De overtredingen waren bij de publieke en privépompen hoofdzakelijk te wijten aan het zwavelgehalte. In de meeste gevallen ging het hier om gevallen van contaminatie tussen gasolie verwarming 1000 ppm en gasolie extra tijdens de levering, aangezien het dikwijls niet mogelijk is voor elke brandstoftype een aparte logistieke keten te voorzien. Tabel 3 geeft een overzicht van de analyseresultaten bij gasolie verwarming en gasolie extra in Tabel 3. Analyseresultaten gasolie verwarming en gasolie extra in 2010 Brandstof Publiek Privé Aantal stalen Aantal overtredingen % Aantal stalen Aantal overtredingen Gasolie verwaming , ,0 Gasolie extra , ,3 Totaal , ,6 % 15 Bron: Fapetro Paulus Nugroho R - Fotolia.com

16 >3. Financieel verslag 3.1. Inkomsten 16 De inkomsten van het Fapetrofonds zijn afkomstig van de bijdragen die door operatoren betaald moeten worden op bepaalde aardolieproducten die zij op de Belgische markt in verbruik stellen, de kosten verbonden aan niet-conforme analysestalen en een financiële compensatie voor verrichtingen uitgevoerd voor rekening van het sociaal Stookoliefonds en het Bodemsaneringsfonds voor tankstations (vzw Bofas). Tabel 4 geeft de bijdragen weer die voor elk energieproduct zijn vastgesteld. Tabel 4. Bijdrage per product Aard van het product Benzines voor motorvoertuigen Gasolie diesel voor wegvoertuigen Gasolie voor verwarming of huisbrandolie Residuele brandstoffen of zware stookolie Bijdrage 0,25 euro / 1000 l 0,25 euro / 1000 l 0,25 euro / 1000 l 0 euro / Mt Bron: Fapetro. mipan - Fotolia.com

17 «De voorwaarden scheppen voor een competitieve, duurzame en evenwichtige werking van de goederen- en dienstenmarkt in België.» 3.2. Uitgaven De uitgaven van het fonds dienen om alle kosten voor de organisatie van de controle en het toezicht op de kwaliteit van aardolieproducten te dekken. Het gaat om de uitgaven voor de kosten van de brandstof bij de staalafname, de analyse en tegenanalysekosten voor de stalen, de aankoop van specifiek benodigd materieel en personeels- en logistieke uitgaven. Tabel 5 geeft een overzicht van de inkomsten en uitgaven in Tabel 5. Trimestriële inkomsten en uitgaven van Fapetro in 2010 (in euro) Inkomsten Uitgaven Budget Werkelijk Budget Werkelijk Q , , , ,42 17 Q , , , ,89 Q , , , ,47 Q , , , ,30 Jaarlijks totaal , , , ,08 Bron: Fapetro. ALAIN VERMEULEN - Fotolia.com

18 Vooruitgangstraat Brussel Ondernemingsnummer: