A13/A16 ROTTERDAM CONCEPT AFSPRAKENKAART overzichtskaart

Transcriptie

1 A13/A16 ROTTERDAM CONCEPT AFSPRAKENKAART overzichtskaart b c a Tunnel op maaiveld door het Lage Bergse Bos Tunnelmond bij de Rotte Recreaduct tussen Vlinderstrik en Schiebroeksepark van 8 meter breed Saldo 0voor lucht en geluid (over gehele traject verspreid, geen nadere aanduiding) Vlinderstrik west Polder Schieveen Terbregseveld Fietspadenstructuur a. fietspad in Terbregseveld b. fietspad in Triangelpark zuid c. fietspad ten zuiden van wielerbaan AHOY Schiebroeksepark/Vlinderstrik oost Triangelpark Zuid Lage Bergse Bos CONCEPT AFSPRAKENKAART SAMENHANGEND BEELD 3.0 MEI 2015 formaat A3 Disclaimer: het kaartbeeld is gebaseerd op de nu beschikbare informatie. In de nadere uitwerking kunnen wijzigingen optreden.

2 Mei 2015 Toelichting bij de (concept-)afsprakenkaart van het project A13/A16. Zie voor uitgebreide beschrijvingen de reeks van elf informatiebladen op De vermelde bedragen en het kaartbeeld zijn gebaseerd op de nu beschikbare informatie. In de nadere uitwerking kunnen wijzigingen optreden. Inleiding De regiobijdrage aan extra inpassingsmaatregelen bedraagt 100 miljoen. 1 Dit budget is bestemd voor de realisatie van bovenwettelijke maatregelen. De bestuurlijk afspraak daarover is in december 2011 gemaakt. In april 2012 hebben de gemeenteraden, het DB van de stadsregio Rotterdam en GS van de Provincie Zuid-Holland ermee ingestemd. Deze bovenwettelijke maatregelen vormen een aanvulling op de voorzieningen die Rijkswaterstaat zal opnemen in het ontwerptracébesluit. Van de 100 miljoen is 70 miljoen benoemd als dekking van de meerkosten van de aanleg van een tunnel op maaiveld in het Lage Bergse Bos, ten opzichte van een passage in een verdiepte bak. Dit is in de bestuurlijke afspraken van december 2011 vastgelegd waarmee de gemeenteraden, het DB van de stadsregio Rotterdam en GS van de Provincie Zuid-Holland in april 2012 hebben ingestemd. De resterende 30 miljoen wordt aan de volgende maatregelen besteed: Een recreaduct van 8 meter breedte tussen Vlinderstrik en Schiebroeksepark Maatregelen voor het bereiken van saldo nul Maatregelen voor inpassing en afscherming van de weg die het kwaliteitsniveau van de gebruiksmogelijkheden van de aangrenzende gebieden op peil houden dan wel verbeteren. Deze maatregelen worden beschreven en inzichtelijk gemaakt in de (concept-)afsprakenkaart en deze daar bijbehorende toelichting De inpassingsmaatregelen De door de regiopartijen gewenste bovenwettelijke inpassingsmaatregelen zijn onderverdeeld in meerdere elementen. Die elementen zijn grotendeels geografisch bepaald. De hierna volgende nummering correspondeert met de concept-afsprakenkaart. 1. Tunnel op maaiveld door het Lage Bergse Bos en de daar onderdeel van uitmakende 2. Tunnelmond bij de Rotte 3. Recreaduct tussen Vlinderstrik en Schiebroeksepark van 8 meter breed 4. Saldo nul voor lucht en geluid 5. Vlinderstrik-west 6. Polder Schieveen 7. Terbregseveld 8. Fietspadenstructuur 1 Gebaseerd op de ramingen met prijspeil

3 a. fietspad in Terbregseveld b. fietspad in Triangelpark-zuid c. fietspad ten zuiden van wielerbaan AHOY 9. Schiebroeksepark/Vlinderstrik-oost 10. Triangelpark-zuid De landschappelijke inpassingsmaatregelen 5 t/m 10 zijn in volgorde van prioriteit: Een element dat van groot belang is voor de landschappelijke inpassing, maar niet wordt gefinancierd uit de 30 miljoen is: 11. Lage Bergse Bos Dit recreatiegebied is in eigendom en beheer van het Recreatieschap Rottemeren. De herinrichting van het Lage Bergse Bos wordt bekostigd uit de geraamde kosten voor de wettelijke inpassingsmaatregelen en de opbrengsten van de grond die door het Rijk voor de tunnelaanleg worden gekocht van het Recreatieschap aangevuld met eigen middelen van het Recreatieschap. Behalve genoemde inpassingsmaatregelen draagt ook de inrichting van het Triangelpark-noord bij aan de inpassing van de nieuwe snelweg. Dit project is een onderdeel van het programma Noordas en wordt apart door de gemeente Lansingerland uitgevoerd. Beschrijving op hoofdlijnen en kosten: nr. element beschrijving kosten in miljoenen 1 Tunnel op maaiveld door het Lage Bergse Bos Lagere aanleg tunnel De tunnel in het Lage Bergse Bos is ontworpen, ingepast en geraamd als een tunnel op maaiveld. Dit is een onderdeel van de bestuurlijke principeafspraken van december Dit betreft het lager (tot maximaal half verdiept) aanleggen van de tunnel op maaiveld 70,0 EMVI-criteria (prikkel in aanbesteding 2 Tunnelmond bij de Rotte De tunnelmond bij de Rotte ligt, ten opzichte van de kade langs de rivier, voorbij de tweede kwelsloot. Dit is een aanpassing van het ontwerp zoals dat in het ontwerptracébesluit is opgenomen. De effecten op de omgeving van de nieuwe plaats van de tunnelmond worden nader onderzocht. In Rijksdeel van projectbudget 3 Recreaduct tussen Vlinderstrik en Schiebroeksepark Tussen de Vlinderstrik en het Schiebroeksepark komt een recreaduct over de rijksweg. Dit heeft de vorm van een 8 meter brede fiets- en voetgangersbrug. De exacte vorm en plaats is nog niet bekend. Aan de Vlinderstrikzijde komt een vrijwel haaks op de geluidwal gesitueerde oprit die de verbinding met het Polderpad verzorgt. Aan de zuidzijde sluit het recreaduct aan op de routes in het Schiebroeksepark en langs de snelweg. 2,0 2

4 4 Saldo nul voor lucht en geluid De wettelijke maatregelen zorgen gedeeltelijk voor saldo nul. Aanvullend wordt uitgegaan van de toepassing van tweelaags ZOAB-fijn op de wegvakken van Oude Bovendijk tot de tunnelmond bij de Bergweg-Zuid en van de tunnelmond bij de Rotte tot op het Terbregseplein. Ook is de plaats van de tunnelmond bij de Rotte zuidelijk van de tweede kwelsloot uitgangspunt. Voor saldo nul is geen ophoging van de geluidwallen tussen Ankie Verbeek-Ohrlaan en HSL noodzakelijk; deze blijven 4,5 m. hoog. Wel zijn op vrijwel alle plaatsen waar wettelijke schermen nodig zijn voor saldo nul 2 meter hogere schermen nodig. Tussen Ankie Verbeek-Ohrlaan en de tunnelmond zijn aanvullende schermen nodig. Dit geldt ook op het onderliggende wegennet (OWN) langs delen van de N209 en de Ankie Verbeek-Ohrlaan. Op deze wegvakken en delen van de Jasonweg/Ringdijk, Landscheiding, Boterdorpseweg en N471 is ook stil asfalt op het OWN noodzakelijk. 17,5 5 Vlinderstrik-west Hier wordt een bosplantsoen aan de voet van de taluds aan de noordzijde van de weg in de Zuidpolder aangeplant. De totale omvang van het bosplantsoen omvat 8 ha, waarvan de helft vanuit de compensatieopgave van het Lage Bergse Bos wordt gerealiseerd. Dit element omvat de realisatie van de overige 4 ha. Betreft de realisatie van d 6 Polder Schieveen Dit betreft de realisatie van de elzenhakhoutzone aan de noordzijde van de snelweg in polder Schieveen, zoals opgenomen in het natuur- en recreatieplan voor deze polder. Deze beplanting wordt niet hoger dan 8-10 meter en kent een dynamisch karakter. Dat wil zeggen dat om de 5-10 jaar delen van het hakhout worden afgezet. Dit voorkomt te grote vlakken bos en maakt af en toe zicht vanaf de snelweg mogelijk. 1,0 1,5 3

5 7 Terbregseveld Dit betreft de parkinrichting van dit gebied inclusief voetpaden en voetgangersbruggen naar Ommoord. In de noordoosthoek van het gebied wordt de strook bosplantsoen doorgetrokken tot aan de tweede kwelsloot langs de Rottekade. Tussen de woonwijk Ommoord en het Terbregseveld komen twee voetgangersbruggen die aansluiten op een wandelpadenstructuur. Tussen bosplantsoen en weg komt een groen polderlandschap. In het gebied tussen de snelweg en de westgrens van het parkgebied wordt de polderinrichting gecombineerd met grondaanvulling tegen de taluds van kanteldijk en dijklichaam van de weg aan. Hierop komen pleksgewijs boomgroepen. 2,4 8 Fietspadenstructuur Betref de realisatie van hieronder genoemde fietspaden. Hierbij wordt uitgegaan van de helft van de kosten, omdat de overige kosten uit subsidie van de MRDH worden gedekt. 1,1 a Fietspad in Terbregseveld De verbinding tussen de President Rooseveltweg en de Bergse Linker Rottekade. Hiertussen is nu voor fietsers geen directe verbinding. b c Fietspad in Triangelparkzuid Fietspad ten zuiden van wielerbaan AHOY De verbinding tussen het Schiebroeksepark en het Lage Bergse Bos. De rechtstreekse verbinding ten zuiden van de wielerbaan AHOY, tussen het fietspad ten zuiden van de snelweg en het te handhaven fietstunneltje onder de N Schiebroeksepark/ Vlinderstrik-oost Aanvulling van de technische taluds van de geluidwal aan de parkzijde, om meer afwisselende en flauwere hellingen te krijgen. Deze taluds worden ingeplant met boomgroepen. De Bergschenhoekseweg wordt opgenomen in dit (aanvullende) deel van het Schiebroeksepark 3,6 10 Triangelpark-zuid Hier worden grondaanvullingen aan de zuidzijde van de wal langs de tunnelmond gemaakt om meer diversiteit in hellingshoeken te krijgen. De taluds worden met boomgroepen ingeplant. 11 Lage Bergse Bos Het Lage Bergse Bos wordt niet uit de regionale bijdrage heringericht. Het Recreatieschap ontwerpt de ruimtelijke inpassing van de landtunnel. Met behulp van prikkels in de aanbesteding wordt getracht de tunnel zo laag mogelijk te krijgen met een maximum van een half verdiepte aanleg. 1,4 PM 4

6 Elementen die niet in het voorstel van de BAG zijn opgenomen - Verbreding recreaduct (prioriteit voor prikkels voor andere zaken zoals verdiepte tunnel in Lage Bergse Bos) - Verdiepte aansluiting N471 (saldo nul voor geluid is met andere middelen doelmatiger te behalen) - Verdiepte ligging ter hoogte van de AVO/laan (te kostbaar en saldo nul ook met andere middelen te behalen) - Glazen kap (is voor de wet een tunnel) 5

7 A13/A16 Rotterdam Mei 2015 Informatieblad aansluiting Ankie Verbeek-Ohrlaan met de N209

8 Samenvatting De knoop van de A13/A16 met de Ankie Verbeek-Ohrlaan en de provinciale weg N209 moet verkeer vanuit elke richting in alle andere richtingen mogelijk maken. Bovendien moet er een ontsluiting van het bedrijventerrein Schiebroek komen. Naar aanleiding van een wens van de omwonenden is er een onderzoek geweest naar het verdiept leggen van de snelweg bij deze knoop. Een optimale en logische structuur voor zowel woon-werk- als recreatief fietsverkeer. Voldoen aan richtlijnen van Rijk, provincie en gemeenten en eerder vastgestelde besluiten rond dit project. Geen toename ( saldo nul ) van geluidbelasting en geen achteruitgang van luchtkwaliteit De regelgeving voor tunnelveiligheid. Deze bepaalt de plaats van de op- en afritten aan de kant van de tunnel. Die moeten minimaal 10 sec van de tunnelmond afliggen bij een maximumsnelheid van 120 km/uur. Waaraan moet het ontwerp voor de AVO-knoop voldoen? Een van de belangrijkste onderdelen van het project A13/A16 is de vormgeving van de knoop waar de nieuwe rijksweg kruist met de Ankie Verbeek-Ohrlaan en de provinciale weg N209, de zogenoemde AVO-knoop. Hoe gaat dit belangrijke verkeersknooppunt eruit zien? Rijkswaterstaat heeft een aantal varianten onderzocht. Bij de uitwerking zijn ook de gemeenten Lansingerland en Rotterdam en de provincie Zuid-Holland betrokken. Bij de Ankie Verbeek-Ohrlaan moet een volledige aansluiting komen. Dat wil zeggen dat automobilisten op de A13/A16 vanuit beide richtingen zowel naar de N209 als naar de Ankie Verbeek-Ohrlaan kunnen afslaan en dat zij op die wegen zowel in westelijke als in oostelijke richting de A13/A16 op kunnen rijden. Dit is onder meer noodzakelijk om de Molenlaan te ontlasten. Aandachtspunten voor het ontwerp Belangrijke aandachtspunten voor het ontwerp waren: Goede verkeersafwikkeling om de doorstroming van het verkeer te waarborgen. Filevorming vergroot de kans op sluipverkeer en mogelijke opstoppingen in de tunnel. Dit laatste is ongewenst uit het oogpunt van tunnelveiligheid. Ook moet het verkeer met name aan de noordzijde van de knoop gemakkelijk in- en uit kunnen voegen zonder te hoeven stoppen voor verkeerslichten. Compacte vormgeving, zodat mogelijk bestaande functies en voorzieningen in de omgeving behouden kunnen blijven. Een goede inpassing van de ontsluiting van het bedrijventerrein Schiebroek. Wat willen de bewoners? Bewoners uit de omgeving hebben gepleit voor een verdiepte ligging van de snelweg ter hoogte van AVO-knoop. Een verdiepte ligging leidt naar hun mening tot minder geluidsoverlast. Waarom is hier niet voor gekozen? Rijkswaterstaat heeft, op verzoek van de regio, de verdiepte ligging van de weg op twee momenten onderzocht: voor de trajectnota-mer en bij de voorbereiding van de bestuurlijke principeafspraken in Daaruit bleek dat de verdiepte aanleg tussen de HSL en de noordelijke tunnelingang 100 mln. duurder is dan de ligging op maaiveld. Ook kwam uit deze onderzoeken naar voren dat met geluidswallen en -schermen eenzelfde geluidsreductie kan worden bereikt als met een verdiepte ligging. In het basisontwerp en in de bestuurlijke afspraken tussen Rijk en regio is besloten om deze vorm van geluidsbescherming niet verder uit te werken. Omdat de bewoners de voorkeur hebben voor een verdiepte ligging, heeft Rijkswaterstaat nogmaals een berekening gemaakt van de kosten. De conclusie daaruit is wederom dat een verdiepte ligging duurder uitvalt dan een ligging op maaiveld, namelijk 60 mln. voor het (kortere) traject van de tunnelmond noord tot iets ten westen van de aansluiting met de AVO-laan. A13/A16 in Rotterdam 2

9 Welke variant is gekozen en waarom? Rijkswaterstaat en de regionale partijen hebben in de studie voor het ontwerp van deze aansluiting de vier varianten van dit schema onderzocht. De ontsluiting van het bedrijventerrein Schiebroek Bij dit knooppunt moest ook een ontsluiting worden ontworpen voor het bedrijventerrein Schiebroek. Hierover is een apart informatieblad beschikbaar. Haarlemmermeer Half klaverblad oost Half klaverblad west Verbindingsboog Dit informatieblad maakt deel uit van een reeks van tien bladen over delen van het project A13/A16 en over geluidhinder en luchtkwaliteit. Er is ook een samenvattend informatieblad. Deze informatiebladen gaan over de voorstellen van de verantwoordelijke bestuurders voor een optimale inpassing van de nieuwe rijksweg A13/A16. Deze voorstellen zijn voorbereid in overleg met Rijkswaterstaat, de provincie Zuid-Holland, vier gebiedstafels van omwonenden en het Recreatieschap Rottemeren. Een variant van een zogenoemde Haarlemmermeeraansluiting (linksboven) met een kwart klaverblad en enkele by passes voldoet het beste aan de genoemde criteria. Bij deze variant lopen de in- en uitvoegstroken parallel aan de rijksweg. Deze variant neemt de minste ruimte in beslag, waardoor de sportvelden worden gespaard. De andere varianten vielen af omdat ze niet voldeden aan de regelgeving tunnelveiligheid of te grote gevolgen hebben voor het gebruik van de sportvelden en andere functies in de omgeving. Van mei tot ongeveer september 2015 zullen de gebiedscommissies van Rotterdam, de colleges van BenW van de gemeenten, de gemeenteraden, het provinciebestuur en de bestuurscommissie van de Vervoersautoriteit deze voorstellen bespreken. Meer informatie over het besluitvormingsproces staat in het samenvattende informatieblad. Zie ook en A13/A16 in Rotterdam 3

10 A13/A16 Rotterdam Mei 2015 Informatieblad over een glazen kap in het Terbregseveld

11 Samenvatting Op verzoek van de gebiedstafel Terbregseveld heeft Rijkswaterstaat onderzoek gedaan en laten doen naar de haalbaarheid van een glazen kap aansluitend aan de tunnelmond onder de Rotte. Conclusie is dat een dergelijke constructie om redenen van onder meer wet- en regelgeving (tunnelveiligheid, verkeersveiligheid) en beheerkosten niet haalbaar is. Het concept van de glazen kap De deelnemers aan de gebiedstafel Terbregseveld willen graag dat een glazen overkapping op de plaats waar de tunnel bij de Rotte boven de grond komt. Het gaat daarbij om een kap zoals beschreven in het Movares-rapport De duurzame weg van februari Deze glazen overkapping zou de meer gebruikelijke geluidsvoorzieningen langs de weg kunnen aanvullen en bijdragen aan luchtkwaliteit en visuele inpassing van de weg. Is een glazen kap mogelijk? Rijkswaterstaat heeft op verzoek van de gebiedstafel en de regionale bestuurders een onderzoek naar de toepassing van een kap laten uitvoeren. De conclusies hiervan zijn: 1. Een glazen kap moet voldoen aan Europese wetgeving en richtlijnen voor de veiligheid in en rondom de tunnel. Deze wet en richtlijnen gelden ook in Nederland. De verlenging van de A13/A16-tunnel met een glazen kap voldoet niet aan deze wetgeving en richtlijnen. 2. TNO heeft onderzoek gedaan naar de veiligheid van een glazen kap over een rijksweg. Rijkswaterstaat zou onder specifieke en technische omstandigheden een glazen kap kunnen aanleggen. Een dergelijke overkapping brengt risico s mee voor het gebruik, het onderhoud en de veiligheid. Dit zou ertoe kunnen leiden dat de wegbeheerder rijbanen of de hele weg vaker moet afsluiten. Daarnaast is er nog geen ervaring met een dergelijke constructie over een rijksweg. Dit betekent dat onderzoek moet uitwijzen aan welke eisen de kap moet voldoen en hoe een kap het beste kan worden aangelegd. Rijkswaterstaat laat deze onderzoeken niet uitvoeren omdat de glazen kap niet voldoet aan de Europese richtlijnen. 3. Een glazen overkapping is duurder dan andere, even effectieve, maatregelen om ten aanzien van geluidhinder saldo nul te bereiken. 4. De minister van Infrastructuur en Milieu heeft eerder plannen voor een glazen kap over rijkswegen afgewezen. Toelichting op de onderzoeksconclusies Impressie glazen kap, illustratie uit het Movares/rapport De duurzame weg. Ad 1. Wat zegt de wet- en regelgeving en wat is het beleid? Voor een glazen overkapping over een rijksweg gelden de volgende wet- en regelgeving en beleid. - Een glazen overkapping telt mee voor de lengte van de tunnel en leidt dus tot een langere tunnel. Volgens artikel 1.1 van het Bouwbesluit wordt onder de tunnellengte verstaan: De lengte van de wegtunnelbuis met de grootste tunnelbuislengte en de tunnelbuislengte is: de lengte van het omsloten gedeelte van een tunnelbuis. - Een glazen overkapping aansluitend op de tunnelmonden leidt ertoe dat de afstand tussen de in- en uitgangen van de tunnel en de eerstvolgende op- /afrit korter wordt. In dit geval wijzigt het aantal rijstroken in of vlak na de tunnel. Voertuigen moeten dan al in of vlak na de tunnel van baan verwisselen. Dit is in strijd met artikel 6.45, eerste lid, van het Bouwbesluit: A13/A16 in Rotterdam 2

12 Een op een wegtunnelbuis aansluitende rijbaan heeft een zelfde aantal rijstroken als de rijbaan in de wegtunnelbuis. Een eventuele wijziging van het aantal rijstroken buiten de tunnelbuis vindt op zodanige afstand van de tunnelbuis plaats dat geen onrustige verkeersbewegingen in de tunnelbuis door die wijziging kunnen optreden. - Artikel 6.45 van het Bouwbesluit is de uitwerking van paragraaf van Bijlage 1 van de Richtlijn tunnelveiligheid. Hierin staat de zogenoemde tiensecondenregel. Deze regel houdt in dat een voertuig pas een tunnel in mag rijden tien seconden nadat hij een op- of afrit heeft gepasseerd. Omgekeerd moeten er ook minimaal tien seconden zitten tussen het uitrijden van de tunnel en de volgende op- en/of afrit. In dit geval moet bovendien rekening worden gehouden met een opslagfactor wegens het stijgingspercentage van de weg. De tiensecondenregel komt voort uit Europese richtlijnen, waaraan Nederland moet voldoen. Vanwege de verkeersveiligheid houdt het Rijk bij het ontwerp van een weg rekening met een snelheid van 120 km/u. Dit geldt ook op trajecten waar de toegestane maximumsnelheid 100 km/u is. Dit beleid geldt ook voor de A13/A16. Informatiebronnen over bovengenoemde uitgangspunten: 1. Wet aanvullende regels veiligheid wegtunnels 2. Regeling aanvullende regels veiligheid wegtunnels 3. Richtlijn Wegontwerp in tunnels: Convergentie- en divergentiepunten in en nabij tunnels. Ad 2. Wat blijkt uit het onderzoek van TNO? In opdracht van Rijkswaterstaat heeft TNO in juli 2014 de veiligheidsrisico s van een glazen overkapping onderzocht. Het gaat daarbij om een glazen overkapping op basis van het concept De Duurzame Weg van Movares. In het onderzoek heeft TNO gekeken naar de veiligheidsrisico s voor weggebruikers in de tunnel. TNO heeft het onderzoek afgestemd met Movares. TNO heeft de glazen kap onder meer getoetst aan het risicomodel voor tunnelveiligheid (QRA-tunnels). Hieruit blijkt dat de glazen kap zou kunnen voldoen aan de eisen van de tunnelwet. Er zijn dus technisch oplossingen te bedenken voor een veilige tunnel die passen binnen de regels van de tunnelwet. Voor elke situatie/ontwerp zal tunnelveiligheid getest moeten worden of de tunnel in die specifieke situatie aan de eisen voldoet. Een glazen kap brengt volgens TNO wel een aantal extra risico s met zich mee: zoals het gevaar van glasscherven onduidelijkheid over hoe de warmte zich ontwikkelt als de zon op de glazen kap schijnt onduidelijkheid over de effecten van de koplampen op weggebruikers en/of omwonenden risico s voor de verkeersveiligheid omdat weggebruikers worden afgeleid door het passeren van een ongebruikelijke constructie. TNO heeft nog niet onderzocht of de wasinstallatie aan de binnenzijde een risico vormt voor weggebruikers en omgeving. De aanleg van een glazen kap is nog experimenteel en heeft zich daardoor nog niet bewezen. Onduidelijk is daarom nog hoe zo n kap de doorstroming van het verkeer beïnvloedt. Rijkswaterstaat vindt dit als wegbeheerder ongewenst. De A13/A16 zal zeer intensief worden gebruikt. Afsluiting van (delen van) de weg zullen gevolgen hebben voor de andere wegen rond Rotterdam. Daar zou filevorming kunnen optreden. TNO heeft deze onduidelijkheden niet verder onderzocht, omdat de wet- en regelgeving de realisatie van een glazen kap, zoals eerder beschreven, onmogelijk maakt. Er is namelijk onvoldoende ruimte tussen de tunnelmond en de eerstvolgende op-/afrit om de tunnelmond te verlengen met een glazen kap of met een verlenging van welk andersoortig materiaal dan ook. Ad 3. Wat zijn de kosten? Rijkswaterstaat heeft ook de kosten van een glazen overkapping berekend, waarbij de investerings- en onderhoudskosten naar een vergelijkbare eenheid zijn omgerekend. Uit de berekening blijkt dat een glazen overkapping duurder is dan andere oplossingen waarmee de wettelijke normen of saldo nul gehaald zou kunnen worden. Het Movares-concept van de duurzame weg met een glazen kap ging daarnaast uit van een andere insteek. Door het gebruik van een glazen kap zou de grond vlak bij de weg gebruikt kunnen worden voor doeleinden die een hoge grondprijs rechtvaardigen. Daarvan is bij de A13/A16 geen sprake. A13/A16 in Rotterdam 3

13 Ad 4. Waarom heeft de minister eerdere plannen voor een glazen kap afgewezen? Ook bij de A27 bij Utrecht, de A73/A74 en de A1/A10-Oost waren er plannen voor een glazen overkapping over een rijksweg. In alle gevallen heeft de minister van Infrastructuur en Milieu de maatregel afgewezen en hierover een brief aan de Tweede Kamer geschreven. Bij de A27 bleek de glazen kap duurder dan andere maatregelen. Bij de A73/A74 en A1/A10-Oost golden onder meer de volgende argumenten: - Het blijvend schoonhouden van de glazen kap is een aandachtspunt (kosten, afzetten rijbanen e.a.). - Een overkapping wordt bij geluid en fijn stof gezien als een laatste redmiddel om de problemen op te lossen. Het is een dure oplossing, terwijl er goedkopere oplossingen beschikbaar zijn. Het afvangen van fijn stof onder een kap is in de praktijk nog onvoldoende bewezen. - Er zijn andere maatregelen waarmee de normen voor lucht kunnen worden nageleefd. De aanleg van geluidschermen is vanuit kostenoogpunt interessanter dan bouw van een overkapping (van welk materiaal dan ook). - Het leveren van warmte die vrijkomt in de tunnel aan het collectieve warmtenet lijkt niet rendabel of moeilijk rendabel te maken. - Een glazen overkapping zoals genoemd in het Movares-onderzoek geldt als tunnel volgens de Wet Tunnelveiligheid. Afslagen en opritten onder de overkapping zijn daarom niet mogelijk. - Ook moeten bij een glazen overkapping voorzieningen worden getroffen zoals betonranden naast de weg voor het geval een vrachtauto door de vangrail schiet en tegen de glazen kap botst. Dit informatieblad maakt deel uit van een reeks van tien bladen over delen van het project A13/A16 en over geluidhinder en luchtkwaliteit. Er is ook een samenvattend informatieblad. Deze informatiebladen gaan over de voorstellen van de verantwoordelijke bestuurders voor een optimale inpassing van de nieuwe rijksweg A13/A16. Deze voorstellen zijn voorbereid in overleg met Rijkswaterstaat, de provincie Zuid-Holland, vier gebiedstafels van omwonenden en het Recreatieschap Rottemeren. Van mei tot ongeveer september 2015 zullen de gebiedscommissies van Rotterdam, de colleges van BenW van de gemeenten, de gemeenteraden, het provinciebestuur en de bestuurscommissie van de Vervoersautoriteit deze voorstellen bespreken. Meer informatie over het besluitvormingsproces staat in het samenvattende informatieblad. Zie ook en A13/A16 in Rotterdam 4

14 A13/A16 in Rotterdam en Lansingerland / Samenvattend informatieblad De inpassing van de weg, geluidbescherming en luchtkwaliteit

15 Over besluitvorming over de A13/A16 Voor een optimale inpassing van de nieuwe rijksweg A13/A16 hebben regionale overheden 100 miljoen 1 extra uitgetrokken. 60 miljoen daarvan komt van de Metropoolregio Rotterdam Den Haag en 40 miljoen van de gemeente Rotterdam. De speciale Bestuurlijke Afstemgroep (BAG) over dit project heeft op 28 april 2015 een advies uitgebracht over de besteding van dit bedrag. De afstemgroep bestaat uit de betrokken wethouder van Rotterdam (tevens voorzitter van de Vervoersautoriteit van de Metropoolregio Rotterdam Den Haag) en die van Lansingerland, de gedeputeerde van Zuid-Holland en de hoofddirecteurdirecteur van Rijkswaterstaat. De groep heeft het advies voorbereid met vier gebiedstafels van omwonenden en het Recreatieschap Rottemeren. Dit informatieblad beschrijft op hoofdlijnen hoe de nieuwe rijksweg met behulp van het extra regionale geld zal worden ingepast. 70 miljoen ervan is eerder al bestemd voor de tunnel door het Lage Bergse Bos. De voorstellen hebben dus betrekking op een bedrag van 30 miljoen. Van mei tot ongeveer september 2015 zullen de gebiedscommissies van Rotterdam, de colleges van BenW van de gemeenten, de gemeenteraden en de bestuurscommissie van de Vervoersautoriteit deze voorstellen bespreken. Het is de bedoeling dat de regionale overheden daarna een inpassingsovereenkomst sluiten met de minister van Infrastructuur en Milieu over de aanleg van de weg. De minister publiceert de komende maanden 2 het het ontwerptracébesluit. Hierin staat beschreven hoe Rijkswaterstaat de weg wil aanleggen en welke (wettelijk voorgeschreven) inpassingsmaatregelen de minister gaat nemen. De voorstellen van de regio zijn aanvullend aan die wettelijke maatregelen. Omwonenden en andere betrokkenen die willen reageren op de voorstellen van de wethouders kunnen zich richten tot verschillende organisaties. Een overzicht daarvan staat aan het einde van dit informatieblad. Dit informatieblad bevat een samenvatting van de voorstellen. Uitvoeriger informatie staat in een reeks bladen over de volgende onderwerpen: Geluidbescherming Luchtkwaliteit Deelgebied West Deelgebied Midden Deelgebied Lage Bergse Bos Deelgebied Terbregseveld Bedrijventerrein Schiebroek Kruising met de N471 Kruising met de Ankie Verbeek-Ohrlaan en de N209 Glazen kap in het Terbregseveld Alle informatiebladen en de concept-afsprakenkaart (zie voorblad) met legenda zijn beschikbaar op en Nut en noodzaak van de A13/A16 De minister van Infrastructuur en Milieu heeft enkele jaren geleden al het besluit genomen om een nieuwe verbinding tussen de A13 bij Schieveen en de A16 bij het Terbregseplein aan te leggen. Het standpunt is tot stand gekomen in overleg tussen de rijksoverheid, de gemeenten Rotterdam en Lansingerland, de Metropoolregio Rotterdam Den Haag en de provincie Zuid-Holland. De nieuwe weg is om meerdere redenen nodig. Er staan nu dagelijks files op de A20 aan de noordrand van Rotterdam en op de A13 door Overschie. Dat leidt daar tot veel overlast. Bovendien zijn de lokale wegen in Hillegersberg vaak verstopt door verkeer naar de autosnelwegen. Deze routes worden aanzienlijk minder druk door de aanleg van de nieuwe weg. De nieuwe weg is ook nodig omdat door de ingebruikname van de Tweede Maasvlakte het verkeer op de ring van Rotterdam de komende jaren verder zal groeien. Ook zullen zowel de woonwijken als de bedrijventerreinen van Lansingerland en omgeving door de nieuwe weg beter bereikbaar worden. 1 Prijspeil 2010, incl. BTW. 2 De BAG heeft de minister verzocht om de besluitvorming van het ontwerptracébesluit en de inpassingsovereenkomst aan elkaar te koppelen en na de zomer te laten plaatsvinden. Rijkswaterstaat heeft de minister geadviseerd dat verzoek in te willigen. A13/A16 in Rotterdam en Lansingerland 2

16 Geluidbescherming Luchtkwaliteit De A13/A16 wordt zo aangelegd dat de geluidbelasting van woningen in de omgeving niet toeneemt 3. Een groot deel van het tracé wordt onhoorbaar door de overtunneling van de weg in het recreatiegebied het Lage Bergse Bos. Veel andere geluidhinder wordt al bij de bron weggenomen door het toepassen van zeer stil asfalt dat geluid absorbeert. Daarnaast komen er Wat is 50 db? 50 decibel (db) is het geluidniveau in een overal waar woningen in de rustige woonstraat ofwel in een gemiddelde omgeving liggen, geluidwallen en woonwijk overdag buiten. geluidschermen die zo veel mogelijk in het landschap worden ingepast. De geluidbelasting mag op grote delen van het tracé niet boven de toetswaarde van 50 decibel uit komen, mits de maatregelen ook doelmatig zijn. 4. Op plaatsen waar het nu stiller is dan 50 decibel, worden aanvullende maatregelen getroffen om toename te voorkomen. Er is een apart informatieblad geluidhinder beschikbaar. Bron: Compendium voor de Leefomgeving van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieuhygiëne (RIVM). De luchtkwaliteit in de zone langs de A13/A16 blijft vrijwel gelijk. De concentratie stikstof (NO 2 ) neemt de komende jaren zelfs af. Dat is voor het grootste deel te danken aan het feit dat de motoren van auto s in het algemeen steeds schoner worden. De concentratie van fijn stof (PM10) zal licht toenemen. Die stijging komt vooral door de toename van de achtergrondconcentraties, onder meer door de ingebruikname van de Tweede Maasvlakte, en veel minder door de aanleg van de A13/A16. De concentraties fijn stof blijven overal ruim onder de toegestane grenswaarden. Er is een apart informatieblad luchtkwaliteit beschikbaar. Dankzij het zeer stille asfalt hoeven de geluidschermen die op veel plaatsen nodig zijn, minder hoog te worden. Dat leidt tot een financiële besparing die wordt gebruikt voor verschillende groene inpassingsmaatregelen. 3 Dit is bepaald aan de hand van een groot aantal referentiepunten. Zie het aparte informatieblad over geluidhinder. 4 Bij Ommoord wordt dit niveau op enkele plaatsen overschreden. De toetswaarde van 50 decibel geldt niet voor situaties die bestonden voordat de desbetreffende wet in werking trad. A13/A16 in Rotterdam en Lansingerland 3

17 Deelgebied West De A13/A16 zal met behulp van een verbindingsboog over de bestaande A13 heen op die weg worden aangesloten. Een automobilist die vanaf Delft komt en naar Dordrecht wil, zal de nieuwe A13/A16 als doorgaande rijrichting krijgen. Wie naar het Kleinpolderplein en Rotterdam-centrum wil, zal dus een afslag moeten nemen. Bij die afslag gaan twee rijstroken naar de A13/A16 en twee naar het Kleinpolderplein. De spitsstrook op de A13 richting Delft blijft bestaan. De onderdoorgang tussen de Hofweg en de Tempelweg wordt sociaal veiliger gemaakt. Beplanting zal de nieuwe weg vanuit de polder zoveel mogelijk aan het zicht onttrekken. Het wegbeeld voor de automobilist is vrij open, met brede obstakelvrije bermen en watergangen met brede natuurvriendelijke oevers. Het bestaande fietspad aan de noordzijde van de Doenkade komt te vervallen, maar er blijft wel een aansluiting met de recreatieve fietsroutes. Het fietspad aan de zuidzijde wordt verbreed en krijgt twee rijrichtingen. Er is een apart informatieblad deelgebied West beschikbaar. De carpoolplaats aan de rand van het gebied, langs de Doenkade (N209), blijft bestaan. A13/A16 in Rotterdam en Lansingerland 4

18 Deelgebied Midden De nieuwe weg krijgt overal 2x2 rijstroken, behalve in het gebied tussen de vliegveldweg en de ingang van de nieuwe tunnel, omdat op dit gedeelte de verkeersfunctie van de huidige provinciale weg gecombineerd wordt met de nieuwe rijksweg. Daar krijgt de weg 2x3 rijstroken. Tussen de aansluiting met de N471 en de aansluiting met de Ankie Verbeek- Ohrlaan komen zowel aan de noord- als zuidkant toe- en afritten en weefvakken. Over een afstand van 4 kilometer (tot aan de Wildersekade) is de rijksweg dus een forse verbreding ten opzichte van de al bestaande Doenkade. De laatste twee kilometer is echt een nieuw stuk door de weilanden tussen de Wildersekade en de Bergweg-Zuid. Op dit middendeel wordt de A13/A16 ingepakt tussen geluidschermen en geluidwallen. Er is een apart informatieblad deelgebied Midden beschikbaar. A13/A16 in Rotterdam en Lansingerland 5

19 Aansluiting Oude Bovendijk Door de aanleg van de rijksweg verdwijnt de verbinding tussen de Oude Bovendijk en de Landscheiding. Om die te herstellen, komt er ten noorden van de rijksweg een nieuwe parallelweg (de Verlegde Oude Bovendijk). Die gaat vervolgens in een tunneltje bij de N471 onder de snelweg door en sluit weer aan op de bestaande Landscheiding. Het tunneltje krijgt een ruime opzet, zodat het er licht is en gebruikers zich er veilig voelen. De tunnel krijgt een vrijliggend fietspad. Daarmee blijft de noord-zuid-fietsverbinding langs de N471 in stand. Kruising met N471 Bij de N471 gaat de weg met een viaduct over deze provinciale weg en de spoorlijnen heen. Voor deze kruising is tijdens het participatieproces een alternatief voorgesteld, namelijk om de N471 in een tunnelbak onder de A13-A16 door te leggen. Rijkswaterstaat heeft dit alternatief uiteindelijk niet overgenomen. Over dit onderwerp is een apart informatieblad aansluiting met N471 beschikbaar. A13/A16 in Rotterdam en Lansingerland 6

20 Kruising met Ankie Verbeek-Ohrlaan In de toekomstige situatie wordt de Ankie Verbeek-Ohrlaan een ononderbroken verbinding met de provinciale weg N209. Daardoor ontstaat een nieuwe kruising waar de rijksweg onder de provinciale/lokale weg doorgaat. Voor deze kruising is gezocht naar oplossingen met een zo gering mogelijk ruimtebeslag. Er is een apart informatieblad kruising met Ankie Verbeek- Ohrlaan en N209 beschikbaar. Eén van de opgaven bij dit kruispunt was het ontwerpen van een goede ontsluiting van het bedrijventerrein Schiebroek. Ook hierover is een apart informatieblad bedrijventerrein Schiebroek beschikbaar. A13/A16 in Rotterdam en Lansingerland 7

21 Het Lage Bergse Bos De overtunneling van de weg in het Lage Bergse Bos leidt tot een verhoging in het landschap van ongeveer 8 meter. Bij de aanbesteding van het project zullen aannemers worden aangespoord met een voorstel te komen om de tunnel half verdiept aan te leggen, waardoor de verhoging in het recreatiegebied minder ingrijpend wordt. Het Recreatieschap Rottemeren heeft zijn ambities voor de nieuwe inrichting van het Lage Bergse Bos weergegeven in een ontwerpschets. Alle gebruiksmogelijkheden blijven ook na de aanleg van de A13/A16 behouden en worden waar mogelijk uitgebreid. Door de aanleg van de tunnel krijgt het recreatiegebied er een nieuwe dimensie bij in de vorm van een heuvellandschap over een lengte van zo n anderhalve kilometer. De hoogteverschillen maximaal 8 meter geven nieuwe gebruiksmogelijkheden en creëren nieuwe zichtlijnen en uitzichten. De heuvel biedt gelegenheid voor bijvoorbeeld sledehellingen, een amfitheater, een speel- en klimwand en glijbanen. De flauwe helling op het westen ligt erg gunstig voor zonliefhebbers of om te luieren. Bij de centrale open ruimte ten noorden van het tunneltracé komen parkeervoorzieningen, horeca en een barbecueplek. Het heuvellandschap krijgt flauwe en steile hellingen. De ruime flauwe hellingen zijn goed toegankelijk voor fietsers en wandelaars. Op andere plekken komen steilere hellingen om de molens, bestaande bomen en het water ruimte te geven. Tussen de molens ontstaat een ruime, groen ingerichte strook met beplanting grenzend aan de wijk Hillegersberg. De rest van de heuvel op het tunneltracé wordt met relatief steile hellingen ingepast. Er is een apart informatieblad Lage Bergse Bos beschikbaar. In het verlengde van de Mahlersingel komt een nieuwe route met een zo flauw mogelijke helling voor fietsers en wandelaars van en naar het recreatiegebied. Tussen de landtunnel en het Molenlaankwartier komt een nieuwe doorgaande oost-west-fietsverbinding die onderdeel vormt van de fietsroute langs de noordflank van Rotterdam. Fietsers en voetgangers krijgen een directe verbinding richting het Terbregseveld en het Kralingse Bos. De fiets- en wandelroutes langs de Rotte blijven bestaan. Bovenop de heuvel van de landtunnel komt een doorgaand recreatief wandelpad van ca. 5 m breed. Het pad glooit mee met de verschillende hoogten. Het is geschikt voor hardlopen, skaten en skeeleren en maakt deel uit van de ommetjes bos en vijver. A13/A16 in Rotterdam en Lansingerland 8

22 Terbregseveld De A13/A16 komt door het Terbregseveld te lopen. Bij de Rotte begint de weg ondergronds, daarna stijgt hij geleidelijk tot het maaiveld. Vervolgens gaat de nieuwe rijksweg met een viaduct over de President Rooseveltweg heen en takt aan op het Terbregseplein. de Rotte. Wat betreft geluidbescherming biedt een glazen kap geen voordelen ten opzichte van de nu voorgestelde oplossing met geluidschermen. Er is een apart informatieblad Glazen Kap beschikbaar. Het Terbregseveld is een deel van de groene verbindingszone tussen het Lage Bergse Bos en het Kralingse Bos. Het gebied is nu grotendeels ontoegankelijk, maar de gemeente Rotterdam wil dat het gebied juist een recreatieve en functionele schakel wordt tussen de omliggende wijken en de groene gebieden Lage Bergse Bos en Kralingse Bos. Daarom krijgt het een groen-recreatieve invulling. Er zullen geen woningen of bedrijven worden gebouwd. Vanaf de tunnelmond tot aan het op maaiveld komen wordt de weg ingepakt in groene grondwallen. De geluidschermen aan weerszijden van de weg zullen visueel worden afgeschermd met bomen. Dit concept van grondwallen en groene afscherming wordt tot aan het Terbregseplein doorgezet, met uitzondering van het viaduct over de President Rooseveltweg. Daar zullen de geluidschermen op het viaduct zichtbaar zijn. De groene inpassing van de weg en de geluidsmaatregelen sluiten aan bij de wensen van de deelnemers van de gebiedstafels. Vanaf het Terbregseplein kan het verkeer oostwaarts de A20 op en zuidwaarts de A16. De weg wordt ingericht met 2x2 rijstroken en een ruimtelijke reservering van één extra rijstrook per rijrichting. De A13/A16 krijgt ook twee nieuwe aantakkingen op het onderliggende wegennet. Ten noorden van het Terbregseplein komt een afslag naar de Terbregseweg en ten zuiden daarvan een oprit vanaf de Hoofdweg. Een belangrijk onderdeel van het project is de tunnelmond bij de Rotte. Wegens het belang van het behoud van het Rottelint als cultuurhistorisch element in het landschap onderzoekt Rijkswaterstaat wat het effect op geluidbelasting zou zijn indien als de tunnelmond naar het zuiden wordt verplaatst, tot voorbij de tweede kwelsloot. Op die manier zou het Rottelint, inclusief de twee kwelsloten, volledig behouden kunnen blijven. Er is een apart informatieblad deelgebied Terbregseveld beschikbaar. Op verzoek van de omwonenden van het Terbregseveld is onderzoek gedaan naar de haalbaarheid van een glazen kap aansluitend aan de tunnelmond onder A13/A16 in Rotterdam en Lansingerland 9

23 De omgeving van de nieuwe weg In het grensgebied van Rotterdam en Lansingerland werken de gemeenten en landschapsorganisaties al een aantal jaren samen aan een programma dat bedoeld is om meer ruimte te geven aan natuur en recreatie. Dat gebeurt mede in verband met de aanleg van de A13-A16. De plannen voor natuur, recreatie en snelweg zijn zo veel mogelijk op elkaar afgestemd. Van de Schieveense polder in het westen tot en met het Terbregseveld ontstaat een aaneenschakeling van parken en recreatiegebieden ten noorden van de nieuwe rijksweg. Op verschillende plaatsen zijn er speciale oversteekmogelijkheden voor wandelaars en fietsers, zodat er verbindingen zijn met Hillegersberg, Schiebroek, Terbregge en Ommoord. Enkele van deze parken zijn nog in ontwikkeling. De gemeenteraden van Rotterdam en Lansingerland hebben diverse plannen voor de parken de afgelopen jaren al vastgesteld. Vooruitblik op de bouwperiode De aanleg van de A13/A16 begint in 2017 en loopt tot en met 2021/2022. De aannemer krijgt de eis dat het gebied in de bouwperiode zo bruikbaar mogelijk moet blijven. Dat houdt onder andere in dat het deel waar de bouw plaatsvindt op diverse plaatsen oversteekbaar moet blijven voor fietsers en wandelaars. Ook mag er slechts minimale hinder of schade zijn aan het gebied dat aan de bouwstrook grenst. Over de aanvoerroutes van en naar de bouwstrook is nog niets bekend. Wel zal Rijkswaterstaat aan de aannemer meegeven dat hij de overlast van de aan- en afvoerroutes zo klein mogelijk moet houden. Dat geldt ook voor de keuze van opslagplaatsen van bouwmaterialen en gronden. Financiering De kosten voor de aanleg van de A13/A16 bedragen ongeveer 975 miljoen 5 (prijspeil 2014). Daarbinnen stellen de Metropoolregio Rotterdam Den Haag en de gemeente Rotterdam samen 100 miljoen 6 beschikbaar voor extra inpassingsmaatregelen. Rijkswaterstaat heeft na overleg met de regio besloten dat bij de aanbesteding van het project aannemers zullen worden aangespoord met een voorstel te komen om de tunnel dieper aan te leggen binnen de bestaande technische en financiële kaders. Maximaal kan dit leiden tot een half verdiepte ligging. De minister heeft toegezegd dat eventuele financiële meevallers bij de aanbesteding aan betere inpassing van de weg worden besteed. Geen tolheffing Begin november 2013 heeft de minister besloten dat er op de toekomstige snelweg geen tol wordt geheven. 5 Prijspeil Prijspeil 2010 A13/A16 in Rotterdam en Lansingerland 10

24 Wat voorafging aan de huidige voorstellen Al vele jaren hebben de gemeenten in deze regio ervoor gepleit dat er een nieuwe verbinding zou komen ten noorden van Rotterdam om de verkeerdruk op de A20, de A13 en op de lokale wegen in Hillegersberg te verminderen. Het overleg over de nieuwe weg begon in In 2008 heeft de toenmalige Minister van Verkeer en Waterstaat een Variantennota uitgebracht met acht verschillende mogelijkheden om een nieuwe verbinding te maken. Die nota was opgesteld in samenspraak en afstemming met regionale overheden en betrokkenen, zoals bewonersorganisaties. Saldo nul De verantwoordelijke bestuurders hebben deze afspraken met het Rijk uit 2011 voorgelegd aan hun gemeenteraden. Het resultaat hiervan was een positief advies van de regiopartijen aan de minister. Daarbij hebben de gemeenteraden van Rotterdam en Lansingerland wel moties aangenomen waarin zij dringend vroegen de weg zo aan te leggen dat die niet leidt tot toename van geluidbelasting of tot verslechtering van de luchtkwaliteit en zo weinig mogelijk zichtbaar mag zijn in het landschap, het zogenoemde saldo nul. Deze wensen zijn daarna uitgangspunt geweest bij het ontwerpen van de weg. In augustus 2009 heeft de minister de Trajectnota/MER vastgesteld, een nota op hoofdlijnen met een milieueffectrapportage. Omwonenden en andere belanghebbenden hebben gelegenheid gehad om hierop in te spreken. Bestuurlijke afspraken In de periode daarna kwamen veel reacties op het voornemen om de weg in het Lage Bergse Bos in een open betonnen bak aan te leggen. Dat leidde in december 2011 tot een aantal bestuurlijke principeafspraken tussen enerzijds het Rijk en anderzijds de gemeenten Rotterdam en Lansingerland en de stadsregio Rotterdam. Ook de provincie Zuid-Holland was hierbij betrokken. Afgesproken werd dat de weg in het Lage Bergse Bos in een tunnel zou komen te liggen. Bovendien zou er langs grote delen van het tracé een akoestisch landschap komen. Dat betekent dat er geluidwallen worden aangelegd en dat die wallen worden uitgebreid tot een landschap dat goed in de omgeving past. Ook werd besloten een recreatieviaduct over de weg aan te leggen. De extra kosten voor deze afspraken bedroegen 100 miljoen. De Metropoolregio Rotterdam Den Haag (voorheen de stadsregio Rotterdam) zal daarvan 60 miljoen opbrengen en de gemeente Rotterdam 40 miljoen. Meer informatie Dit informatieblad is in mei 2015, in samenwerking met Rijkswaterstaat, uitgegeven door: - Metropoolregio Rotterdam Den Haag - Gemeente Lansingerland - Gemeente Rotterdam - Recreatieschap Rottemeren - Provincie Zuid-Holland. - Meer projectinformatie op Wie wil reageren kan zich wenden tot: - Gebiedscommissie Prins Alexander: gebiedscommisies@rotterdam.nl - Gebiedscommissie Hillegersberg-Schiebroek: gebiedscommisies@rotterdam.nl - Gebiedscommissie Overschie: gebiedscommisies@rotterdam.nl - Gemeenteraad Rotterdam: info@griffie.rotterdam.nl - Gemeenteraad Lansingerland: info@lansingerland.nl - Provinciale Staten van Zuid-Holland:statengriffie@pzh.nl - Recreatieschap Rottemeren - Rijkswaterstaat: rijksweg13-16rotterdam@rws.nl Publicatie: Mei A13/A16 in Rotterdam en Lansingerland 11

25 A13/A16 Rotterdam Mei 2015 Informatieblad over beperken van geluidbelasting

26 Samenvatting De nieuwe rijksweg tussen de A13 bij Rotterdam The Hague Airport en de A16 bij het Terbregseplein wordt zo aangelegd dat die bij woningen in de omgeving niet tot toename van de geluidbelasting leidt. Dat is mogelijk door de toepassing van een nieuw type asfalt dat veel verkeersgeluid bij de bron wegneemt. Daardoor zijn ook minder hoge geluidschermen mogelijk. Gemeenteraden: geen toename geluidbelasting Als het gaat om geluidhinder was de inzet om tegemoet te komen aan moties van de gemeenteraden van Rotterdam ( ) en Lansingerland ( ). Daarin hebben deze raden het streven vastgelegd de weg onder meer zo aan te leggen dat er voor de omwonenden geen toename is van geluidbelasting, het zogenoemde saldo nul. Daarnaast is er het streven dat de weg zo goed mogelijk moet worden opgenomen in het landschap. Wettelijke eisen Het onderzoek naar saldo nul Het onderzoek van de regionale overheden naar de aanvullende maatregelen heeft plaatsgevonden met behulp van modellen, conform de wettelijk bepaalde rekenmethodes. Zo sloot het onderzoek optimaal aan bij het onderzoek van Rijkswaterstaat. Daarbij komt dat voor saldo nul een situatie uit het verleden (referentiejaar 2012) is vergeleken met een situatie in de toekomst (het jaar 2032, dat is het tiende jaar dat de A13/A16 naar verwachting volledig in gebruik zal zijn, conform de Wet milieubeheer). Alleen modelberekeningen zijn geschikt voor een dergelijk onderzoek. Met veldmetingen is niet aan te tonen wat de huidige bijdrage is van de vele bestaande geluidsbronnen en wat de bijdrage zal zijn van de toekomstige A13/A16. Overigens zijn de geluidmodellen wel gebaseerd op feitelijke metingen in bestaande situaties om deze modellen te valideren. Zo zijn de uitkomsten van modelberekeningen voldoende betrouwbaar. Ook voert het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieuhygiëne (RIVM) op landelijk niveau geregeld metingen uit om de geluidssituatie en het effect van maatregelen in concrete situaties te toetsen. Cumulatie van geluidbronnen Het onderzoek naar saldo nul-maatregelen ging alleen over geluid van wegverkeer. Wegverkeer heeft een veel gelijkmatiger geluidsbeeld (het continue geruis van banden over de weg) dan de andere bronnen zoals spoor en luchtvaart. Die kennen geluidspieken met daartussen géén geluidsproductie. Uit onderzoek blijkt dat mensen gevoeliger zijn voor die pieken als het achtergrondniveau, vooral van wegverkeerslawaai, hoger is. Daarom is het van groot belang om daar waar geluidsoverlast uit meerdere bronnen wordt ervaren, het wegverkeerslawaai zo beperkt mogelijk te houden. Het ontwerptracébesluit van de Minister zal uitgebreider ingaan op het aspect van opeenstapeling van geluid. Rijkswaterstaat moet bij het aanleggen van de weg voldoen aan wettelijke voorschriften. Dit betekent dat de geluidhinder op grote delen van het tracé bij geluidgevoelige bestemmingen niet boven de toetswaarde van 50 decibel uit mag komen, mits de maatregelen ook doelmatig zijn. (In de nabijheid van bestaande snelwegen als de A13 en A20 gelden geluidsproductieplafonds (GPP s) als toetswaarde, die zijn soms hoger dan 50 decibel.). Op sommige plaatsen in het gebied die straks in de invloedssfeer van de weg liggen, is het geluidsniveau in de huidige situatie (peiljaar 2012) lager Wat is 50 db? 50 decibel (db) is het geluidsniveau in een rustige woonstraat ofwel in een gemiddelde woonwijk overdag buiten. Bron: Compendium voor de Leefomgeving dan 50 decibel. De wettelijke maatregelen zijn daar niet altijd voldoende om een stijging van het geluidsniveau te voorkomen. Daarom is onderzocht met welke aanvullende maatregelen dat wel haalbaar zou zijn. Dat zijn de zogeheten bovenwettelijke maatregelen. De minister is verantwoordelijk voor het bereiken van de wettelijke normen (de 50 decibel), de regionale overheden houden zich bezig met de aanvullende maatregelen om saldo nul binnen bereik te krijgen. De regionale overheden zijn de gemeenten Rotterdam en Lansingerland, de Metropoolregio Rotterdam Den Haag en de provincie Zuid-Holland. A13/A16 in Rotterdam 2

27 Referentiepunten voor de geluidbelasting Voor de geluidsberekeningen is een groot aantal referentiepunten vastgesteld rond de A13/A16. Deze punten zijn representatief voor hun omgeving. De punten liggen zowel in aangrenzende groengebieden als bij lintbebouwingen, bebouwingen vlakbij het beoogde tracé en achterliggende woongebieden. De huidige situatie Per referentiepunt is de totale geluidbelasting berekend afkomstig van het wegverkeer op de snelwegen A13, A20 en A16 en van de relevante hoofdontsluitingswegen van het onderliggend wegennet (OWN). De resultaten variëren van minimaal 40 decibel op referentiepunt 43 (noordzijde Ommoord bij de Rotte) tot maximaal 64 decibel op referentiepunt 9 (kruising A13-N209). De hoogste geluidbelastingen (55 decibel of meer) zijn gevonden vlak bij de A13, de A20 en dicht bij hoofdontsluitingswegen als de N209, de Van Hogendorpweg en de Ankie Verbeek-Ohrlaan-Molenlaan. De laagste waarden (50 decibel of minder) zijn gevonden midden in woonwijken en lintbebouwingen, zoals Rodenrijs-West, Schiebroek, Hillegersberg, de Rotte en Ommoord. De berekende waarden noemen we de toetswaarden. Voor punten met een toetswaarde van 43 decibel of meer en met een toename van 0,5 decibel of meer ten opzichte van deze toetswaarden zijn extra maatregelen onderzocht. Beneden 43 decibel worden geen wezenlijke effecten voor omwonenden verwacht. De marge van een 0,5 decibel is een betrouwbaarheidsmarge rondom de berekende waarden. Twee stappen op weg naar saldo nul In twee stappen is toegewerkt naar het bereiken van saldo nul-geluidhinder: De referentiepunten waarvoor de geluidbelasting is berekend Allereerst is per referentiepunt de huidige geluidbelasting (peiljaar 2012) berekend. Vervolgens is de toekomstige situatie (2032) berekend met het pakket maatregelen dat wettelijk hoe dan ook is vereist. Daaruit blijkt per referentiepunt of de geluidbelasting toeneemt ten opzichte van de huidige situatie. Voor die punten waar dat niet het geval is, zijn geen aanvullende maatregelen noodzakelijk. 1. de wettelijk vereiste maatregelen. Het betreft hier de maatregelen die Rijkswaterstaat moet nemen om aan de wettelijke eisen te voldoen. Het voorgeschreven peiljaar daarvoor is Dit wordt vaak aangeduid als het OTB-pakket, het zijn namelijk de maatregelen die de Minister moet opnemen in het ontwerptracébesluit (OTB). 2. een pakket met aanvullende maatregelen dat moet leiden tot saldo nul voor geluid. Dit zijn bovenwettelijke maatregelen die worden bekostigd door de regionale overheden. A13/A16 in Rotterdam 3

28 1. Het effect van de wettelijk vereiste maatregelen Rijkswaterstaat zal de weg hoe dan ook aanleggen volgens wettelijke normen. Welke maatregelen daarvoor precies nodig zijn, is al vastgesteld, maar binnen Rijkswaterstaat vindt nog een toetsing en formele vaststelling plaats. Deze informatie wordt openbaar bij de publicatie van het ontwerptracébesluit. Uit het onderzoek is gebleken dat met deze wettelijke maatregelen op ongeveer de helft van de referentiepunten saldo nul wordt bereikt. Dat gebeurt echter niet op de meeste punten ten noorden van de A13/A16, rondom de knoop met de Ankie Verbeek-Ohrlaan en bij de twee tunnelmonden. De nog benodigde geluidsvermindering bedraagt in het algemeen 2-3 decibel. Alleen bij de westelijke tunnelmond (Grindweg/Bergweg-Zuid) is het noodzakelijk om het geluidsniveau met 4 tot 6 decibel omlaag te brengen. 2. Aanvullende maatregelen Vervolgens hebben de regionale overheden en Rijkswaterstaat bekeken met welke aanvullende maatregelen toename van geluidbelasting op die punten kan worden voorkomen. Daarbij hebben zij ook rekening gehouden met de wens om de geluidschermen, met het oog op het landschap, zo laag mogelijk te houden. Een belangrijk onderdeel van dit aanvullende pakket is het toepassen van een nieuw type, zeer stil asfalt, zogenaamd tweelaags ZOAB 1 -fijn. Dit asfalt neemt veel verkeersgeluid bij de bron weg, waardoor de geluidschermen ongeveer twee meter lager kunnen blijven dan bij het toepassen van het conventionele stille asfalt. Het nieuwe asfalt is nog in ontwikkeling, maar Rijkswaterstaat en de betrokken gemeentebestuurders zijn ervan overtuigd dat het tegen de tijd dat het moet worden aangebracht, in 2022, geschikt is voor toepassing. Het is nog onzeker of het asfalt sneller slijt dan het huidige type. Het volledige pakket Bij elkaar leidt dit tot volgende pakket van wettelijk verplichte en aanvullende geluidwerende maatregelen. in de open delen van de tunnelmonden: geluidabsorberende voorzieningen op de wanden zeer stil asfalt (tweelaags ZOAB-fijn) tussen het Terbregseplein en de Oude Bovendijk, behalve in de tunnel bij de aansluiting met de A13: geluidschermen bij de Oude Bovendijk: geluidscherm 5 meter hoog op het viaduct over HSL en RandstadRail: geluidscherm meter tussen HSL en Ankie Verbeek-Ohrlaan: geluidwallen aan beide zijden van 4,5 m., ingepast in landschap tussen de Ankie Verbeek-Ohrlaan en de tunnelmond: geluidscherm 6 meter bij de AVO-knop: schermen zuidzijde 4 meter, schermen zuidoost 2 meter langs de AVO-laan en de N209: scherm of wal noordwest en zuidoost 2 m. bij de tunnelmond bij de Rotte: schermen 7 meter Terbregseveld: groen ingepaste geluidschermen 5 meter tussen Terbregseveld en Terbregseplein: schermen 3-4 meter. op het onderliggende weggennet: conventioneel stil asfalt op de N471, Van Hogendorpweg, de Landscheiding, de Boterdorpseweg, N209-AVOlaan, een deel van de Molenlaan en de Grindweg/Bergweg-Zuid en op de ring van Ommoord tweelaags ZOAB op de relevante delen van de A13 en de A20. Dit informatieblad maakt deel uit van een reeks van tien bladen over delen van het project A13/A16 en over geluidhinder en luchtkwaliteit. Er is ook een samenvattend informatieblad. Deze informatiebladen gaan over de voorstellen van de verantwoordelijke bestuurders voor een optimale inpassing van de nieuwe rijksweg A13/A16. Deze voorstellen zijn voorbereid in overleg met Rijkswaterstaat, de provincie Zuid-Holland, vier gebiedstafels van omwonenden en het Recreatieschap Rottemeren. Van mei tot ongeveer september 2015 zullen de gebiedscommissies van Rotterdam, de colleges van BenW van de gemeenten, de gemeenteraden, het provinciebestuur en de bestuurscommissie van de Vervoersautoriteit deze voorstellen bespreken. Meer informatie over het besluitvormingsproces staat in het samenvattende informatieblad. Zie ook en door het Lage Bergse Bos: landtunnel over 2,1 km. 1 Zeer open asfaltbeton 2 Lees: de schermhoogte varieert van bv. 3 meter aan de ene kant van de weg tot 4 meter aan de andere kant. A13/A16 in Rotterdam 4

29 A13/A16 in Rotterdam 5

30 A13/A16 Rotterdam Mei 2015 Informatieblad over luchtkwaliteit

31 Samenvatting De luchtkwaliteit in de zone langs de A13/A16 blijft vrijwel gelijk. De concentratie stikstofdioxide (NO 2) neemt de komende jaren zelfs af. Dat is onder meer te danken aan schonere motoren in voertuigen, niet alleen op de A13/A16 maar ook landelijk en in de hele regio. De concentratie van fijn stof zal licht toenemen. Die stijging komt vooral door de toename van de achtergrondconcentraties en veel minder door de aanleg van de A13/A16. De concentraties blijven overal ruim onder de toegestane grenswaarden. Het onderzoekskader Om de effecten van de nieuwe weg te bepalen zijn, zoals wettelijk is voorgeschreven, modellen toegepast. Met die modellen moet de feitelijke situatie uit 2012 worden vergeleken met de situatie in 2022, het eerste jaar dat de A13/A16 naar verwachting volledig in gebruik is. Modellen zijn hiervoor geschikter dan metingen in het veld en ze zijn nodig om de toekomstige luchtkwaliteit vast te stellen. Met veldmetingen is het moeilijker om aan te tonen wat de bijdrage is van de vele bestaande bronnen die de luchtkwaliteit beïnvloeden en wat de bijdrage zal zijn van de A13/A16 afgezet tegen overige bronnen. Om goed vergelijkbare uitkomsten tussen alle berekeningen te krijgen, wordt in alle situaties gebruik gemaakt van dezelfde verkeersmodellen. Dat is het landelijke verkeersmodel (NRM) dat door Rijkswaterstaat wordt gehanteerd. Voor dit onderzoek moet ook de invloed van provinciale en lokale wegen worden berekend. Daarvoor worden de gegevens uit het regionale verkeersmodel (RVMK) gebruikt. Uitgangspunt voor de verkeersprognoses is het hoogste landelijk groeiscenario van het Centraal Planbureau (CPB/Global Economy). Gemeenteraden: geen verslechtering luchtkwaliteit Als het gaat om luchtkwaliteit is de inzet bij de aanleg van de rijksweg A13/A16 om tegemoet te komen aan moties van de gemeenteraden van Rotterdam ( ) en Lansingerland ( ). Daarin hebben deze gemeenteraden het streven vastgelegd de weg zo aan te leggen dat er voor de omwonenden geen toename is van geluidhinder of luchtvervuiling, het zogenoemde saldo-nul. Wettelijke eisen De luchtkwaliteit is langs het hele toekomstige tracé beter dan de wettelijke eisen minimaal voorschrijven. De inzet is echter dat deze kwaliteit ook niet mag verslechteren. Daarom is onderzocht welke maatregelen nodig zijn om te voorkomen dat de luchtkwaliteit ten opzichte van het huidige niveau achteruit gaat, dus welke bovenwettelijke maatregelen nodig zijn. Onderzoek naar stikstofdioxide en fijn stof op referentiepunten Het onderzoek richtte zich op twee soorten concentraties van stoffen, die voor stikstofdioxide (NO 2) en voor fijn stof (PM10). Een belangrijke factor in het onderzoek zijn de zogenoemde achtergrondconcentraties. Die gaan over stoffen in de lucht die niet afkomstig zijn van de bronnen uit de naaste omgeving, maar die van elders het onderzoeksgebied komen binnenwaaien. Uitgangspunt voor die achtergrondconcentraties zijn de luchtconcentraties die het Centraal Plan Bureau heeft berekend voor Die zijn naar verwachting iets hoger dan in Alle bekende en vaststaande Europese, landelijke en regionale bronnen van toekomstige luchtverontreiniging zijn daarin meegenomen. Vervolgens zijn hierbij de nieuw berekende effecten van de A13/A16 voor 2022 opgeteld. Er is gewerkt met berekeningen voor een groot aantal door de regiopartijen vastgestelde referentiepunten rond de A13/A16. Deze punten zijn representatief voor hun omgeving. Het gaat om zowel aangrenzende groengebieden, als om lintbebouwingen, bebouwingen vlakbij het beoogde tracé en achterliggende woongebieden. A13/A16 in Rotterdam 2

32 De toekomstige situatie (peiljaar 2022) Stikstofdioxide Op alle referentiepunten is sprake van een afname van de concentratie stikstofdioxide ten opzichte van de huidige situatie, ook rond de tunnelmonden. Afhankelijk van het referentiepunt bedraagt deze afname 5 à 17 microgram/m³. De hoogste concentratie stikstofdioxide treedt op bij referentiepunt 21 (Bergweg-Zuid, bij de tunnelmond) met 28,5 microgram. Dit is ruim beneden de grenswaarde van 40 microgram als jaargemiddelde. Hiermee wordt voor stikstofdioxide overal voldaan aan het streven dat er geen verslechtering van de luchtkwaliteit optreedt, ook voor referentiepunt 21. De verbetering ten opzichte van de huidige situatie is te danken aan de algemene trend dat voertuigen met de jaren steeds schoner worden. Hierdoor neemt de verkeersuitstoot met de jaren af en worden de achtergrondconcentraties met de jaren lager. Ook andere bronnen die bijdragen aan de achtergrondconcentratie worden geleidelijk schoner. Onderzochte referentiepunten en wegvakken De huidige situatie Stikstofdioxide (NO 2) In 2012 lagen op vrijwel alle referentiepunten de concentraties stikstofdioxide ruim onder de grenswaarde van 40 μg/m³ (microgram per kubieke meter) als jaargemiddelde. De berekende waarden variëren tussen 28,1 en 35,7 μg/m³. Op één referentiepunt (referentiepunt 9, kruising A13/N209) lag de stikstofdioxideconcentratie met 43,0 μg/m³ boven de grenswaarde van 40 μg/m³. Fijn stof (PM10) Wat betreft PM10 is de hoogst berekende concentratie 24,3 μg/m³, ook weer op referentiepunt 9, de kruising van de A13 met de N209. Dit betekent dat op alle referentiepunten ruimschoots werd voldaan aan de grenswaarde voor PM10 van 40 microgram/m³ als jaargemiddelde. De invloed van tunnelmonden op de luchtkwaliteit beperkt zich tot de directe omgeving van de tunnelmond zelf. Fijn stof (PM10) De totale concentratie fijn stof neemt op de meeste referentiepunten enigszins toe ten opzichte van de huidige situatie. Die toename varieert van 0,1 tot 0,8 microgram/m³. De hoogste PM10-concentratie bedraagt 23,7 microgram (referentiepunt 21, Bergweg Zuid, bij de tunnelmond). Daarmee wordt ruimschoots voldaan aan de grenswaarde van 40 microgram als jaargemiddelde. De wens voor saldo nul wordt hiermee echter niet gehaald. Op 44 referentiepunten nemen de concentraties toe, zij het met maximaal 0,8 microgram. Op zes referentiepunten neemt de PM10-concentratie af ten opzichte van de huidige situatie, en wel met 0,1 tot 0,9 microgram. Deze uitkomsten komen overeen met het algemene beeld voor PM10 in deze regio. Dat wordt grotendeels veroorzaakt door andere regionale ontwikkelingen. Er is sprake van een stijging van de achtergrondconcentraties, onder meer als gevolg van het geleidelijk in gebruik nemen van de Tweede Maasvlakte. Daarnaast nemen de effecten van al getroffen landelijke verschoningsmaatregelen geleidelijk af. Dat betekent dat er in het kader van het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) mogelijk nieuwe, generieke maatregelen nodig zijn om de neerwaartse trend te kunnen vasthouden. A13/A16 in Rotterdam 3

33 Aanvullende maatregelen Op projectniveau zijn slechts op beperkte schaal maatregelen mogelijk. Geluidwallen en -schermen die langs de A13/A16 en langs aantakkende wegen worden aangelegd, kunnen plaatselijk ook de luchtkwaliteit verbeteren. Het effect daarvan voor luchtkwaliteit beperkt zich tot het verminderen van de verhoogde concentraties direct langs de weg tot maximaal 100 meter vanaf de afscherming. Deze geluidschermen en -wallen hebben geen meetbare effecten op grotere afstanden. Bij de tunnelmonden kan de verhoogde waarde (meestal een onzichtbare luchtpluim van maximaal 100 meter lang en 50 meter breed) verder worden verminderd door de juiste vormgeving van de daar geplande geluidschermen: hogere schermen, meer naar binnen gebogen schermen en/of sterk naar binnen gekantelde schermen. Het effect daarvan is dat de luchtstroming zoveel mogelijk omhoog wordt gericht en dat de turbulentie wordt bevorderd, waardoor de stofconcentraties sneller verdunnen. Dit informatieblad maakt deel uit van een reeks van tien bladen over delen van het project A13/A16 en over geluidhinder en luchtkwaliteit. Er is ook een samenvattend informatieblad. Deze informatiebladen gaan over de voorstellen van de verantwoordelijke bestuurders voor een optimale inpassing van de nieuwe rijksweg A13/A16. Deze voorstellen zijn voorbereid in overleg met Rijkswaterstaat, de provincie Zuid-Holland, vier gebiedstafels van omwonenden en het Recreatieschap Rottemeren. Van mei tot ongeveer september 2015 zullen de gebiedscommissies van Rotterdam, de colleges van BenW van de gemeenten, de gemeenteraden, het provinciebestuur en de bestuurscommissie van de Vervoersautoriteit deze voorstellen bespreken. Meer informatie over het besluitvormingsproces staat in het samenvattende informatieblad. A13/A16 in Rotterdam 4

34 A13/A16 Rotterdam Mei 2015 Informatieblad over deelgebied West

35 Samenvatting Bij het westelijke deel van de weg is veel aandacht nodig voor de aansluitingen op de A13 en op de wegen en fietspaden bij Schieveen en het vliegveld. Vanaf de polder zal de weg zoveel mogelijk aan het zicht worden onttrokken. Een fietspad en enkele aansluitende wegen komen anders te liggen. De onderdoorgang tussen de Hofweg en de Tempelweg wordt sociaal veiliger gemaakt. De geluidbelasting van de omgeving neemt niet toe ten opzichte van de huidige situatie. De aansluiting met de A13 De A13/A16 zal met behulp van een hoge dijk over de bestaande A13 heen op die weg worden aangesloten, de zogeheten verbindingsboog. Een automobilist die vanaf Delft komt en naar Dordrecht wil, zal de nieuwe A13/A16 als doorgaande rijrichting krijgen. Wie naar het Kleinpolderplein en Rotterdam-centrum wil, zal dus een afslag moeten nemen. Bij die afslag gaan twee rijstroken naar de A13/A16 en twee naar het Kleinpolderplein. Op de verbindingsboog van de A13 naar de A13-A16 liggen 2x2 rijstroken met vluchtstroken. Vanuit Rotterdam-centrum langs Overschie richting Delft krijgt de A13 ter hoogte van het vliegveld niet meer drie maar twee rijstroken, die met een oprit onder de A13/A16 zullen aansluiten op de A13. De spitsstrook op de A13 richting Delft blijft bestaan. De kruising van de Doenkade met de Vliegveldweg blijft bestaan. Iets ten oosten daarvan voegt de Doenkade zich bij de A13/A16. Daarmee krijgt de A13/A16 op het deel ter hoogte van het vliegveld 2x3 rijstroken. Verkeer op A13/A16 vanuit het oosten dat richting Rotterdam-centrum wil, slaat af ter hoogte van de Vliegveldweg en rijdt via de Doenkade naar de oprit van de A13 in zuidelijke richting. Zichtlijnen Het tracé van deelgebied West Weg en omgeving Het deelgebied West gaat over de aansluiting van de nieuwe weg op de A13 en het deel van het tracé dat langs het vliegveld loopt tot aan de Oude Bovendijk. Dit tracédeel en de aangrenzende gebieden liggen helemaal binnen de gemeente Rotterdam. De belangrijkste landschappelijke elementen in dit deel zijn aan de ene kant het vliegveld en aan de andere kant het natuur- en recreatiegebied Schieveen. De A13-A16 zal zo worden uitgevoerd dat hij zo veel mogelijk aansluit bij het polderlandschap van Schieveen. De gebiedstafel West heeft aandacht gevraagd voor een goede afscherming tussen de rijksweg en polder Schieveen. Vergeleken met de huidige situatie wordt de rijksweg een verbreding van de Doenkade aan de kant van de polder Schieveen. De weg ligt iets hoger dan de polder, op een niveau vergelijkbaar met de huidige Doenkade. Met een elzelhakhoutzone zal de weg voor wandelaars en fietsers in de polder aan het zicht worden onttrokken. Het wegbeeld voor de automobilist is zal vrij open zijn, met brede obstakelvrije bermen en watergangen met brede, natuurvriendelijke oevers. Het bestaande fietspad aan de noordzijde van de Doenkade komt te vervallen, maar er blijft wel een aansluiting met het recreatieve Polderpad. Het fietspad aan de zuidzijde wordt verbreed, het krijgt twee rijrichtingen en kan dienen als calamiteitenroute voor de hulpdiensten voor de luchthaven. A13/A16 in Rotterdam 2

36 De gebiedstafel heeft aangedrongen op een fysieke barrière tussen fietspad en weg. Dat zal worden gerealiseerd door een watergang met natuurvriendelijke oever, hier en daar geaccentueerd met bomen. De bestaande elzensingel tussen het huidige fietspad en het luchthaventerrein blijft gehandhaafd. Driehoek Bij de aansluitingsboog van de A13/A16 op de A13 ontstaat een driehoekig gebied, afgebakend door de infrastructuur van de A13 (westzijde), de Doenkade (zuidzijde) en de aansluitboog. In die driehoek staat een boerderij. Met de eigenaar wordt gesproken over verplaatsen van het bedrijf. De gemeente wil het groene karakter van de driehoek behouden, zodat op termijn samenhang kan ontstaan met het landschap van Schieveen. Een deel van de driehoek dat nu de status van nieuw natuurgebied heeft, zal die status verliezen. Die natuur zal elders worden gecompenseerd. De gebiedstafel heeft ook zorg geuit over lichthinder van verkeer op de nieuwe verbindingsboog naar de Schiezone. Deze zorgen zullen worden weggenomen door lage wallen op de boog aan te leggen. Carpoolplaats De carpoolplaats aan de rand van het gebied, langs de Doenkade (N209), blijft bestaan. Verlegging Schieveensedijk ter hoogte van de driehoek De Schieveensedijk is belangrijk voor de ontsluiting van aanliggende percelen en is een noord-zuidfietsroute. Om de verbindingsboog naar de A13/A16 mogelijk te maken, moet de Schieveensedijk naar het oosten opschuiven. Deze dijk wordt karakteristiek ingericht als polderweg met aan weerszijden een watergang en hij wordt zo dicht mogelijk langs de A13 gelegd. Westelijke onderdoorgang onder de verbindingsboog Verbinding met Polderpad voor langzaam verkeer Tussen de Doenkade en de recreatieve fietsroute het Polderpad komt een fietspad parallel aan de afrit A13/A16, onder de verbindingsboog door. Naast het fietspad komt een watergang. Ten noorden van de A13/A16 sluit het fietspad aan op het Polderpad richting het oosten. De onderdoorgang wordt zodanig vormgegeven dat ook een aansluiting voor auto s mogelijk blijft op een eventueel toekomstig bedrijventerrein in Schieveen. Oostelijke ondergang onder de verbindingsboog en de aansluiting op het Polderpad A13/A16 in Rotterdam 3

37 De tunnel onder de A13 tussen de Hofweg en de Tempelweg Gebiedstafel West heeft ook gesproken over de tunnel onder de A13 tussen de Hofweg en de Tempelweg. De tunnel moet als gevolg van de aansluiting van A13/A16 op de A13 worden verlengd. De deelnemers aan de gebiedstafel hebben gevraagd de onderdoorgang veiliger te maken. De tunnel en de aansluitingen worden gerenoveerd, waarbij nieuwe verlichting en aankleding zullen zorgen voor een sociaal veilige en aantrekkelijke omgeving. De Schieveensedijk zal op die plaats worden verlegd, waardoor er meer ruimte ontstaat tussen de onderdoorgang Hofweg en de aansluiting op de Schieveensedijk. Dit verhoogt de verkeersveiligheid. Route naar begraafplaats Hofwijk De begraafplaats Hofwijk blijft voor auto s en fietsen bereikbaar via de Schieveensedijk en de West-Abtspolderseweg. Aansluiting Oude Bovendijk Door de aanleg van de rijksweg verdwijnt een directe aansluiting van de Oude Bovendijk met de Doenkade (N209) voor auto s en met de Landscheiding voor auto s en langzaam verkeer. Om die te herstellen, komt er ten noorden van de rijksweg een nieuwe parallelweg (de Verlegde Oude Bovendijk). Die wordt, op verzoek van de gebiedstafel, zo uitgevoerd dat hij voor alle verkeer geschikt is, dus ook voor tractors en vrachtwagens. Aan beide zijden van de parallelweg komen sloten met brede natuurvriendelijke oevers. De aansluiting bij de Oude Bovendijk Geluid en luchtkwaliteit Over deze onderwerpen zijn aparte informatiebladen beschikbaar. Onderdoorgang Hofweg Dit informatieblad maakt deel uit van een reeks van tien bladen over delen van het project A13/A16 en over geluidhinder en luchtkwaliteit. Er is ook een samenvattend informatieblad. Water- en ecologische verbindingen Langs de te verleggen Schieveensedijk en de verbindingsboog worden aan weerszijden watergangen aangelegd. Ook het gebied ten noorden van de luchthaven krijgt (extra) watergangen met natuurvriendelijke oevers. In de onderdoorgangen van de verbindingsboog is ruimte gereserveerd voor een watergang en een faunastrook. Deze informatiebladen gaan over de voorstellen van de verantwoordelijke bestuurders voor een optimale inpassing van de nieuwe rijksweg A13/A16. Deze voorstellen zijn voorbereid in overleg met Rijkswaterstaat, de provincie Zuid-Holland, vier gebiedstafels van omwonenden en het Recreatieschap Rottemeren. Van mei tot ongeveer september 2015 zullen de gebiedscommissies van Rotterdam, de colleges van BenW van de gemeenten, de gemeenteraden, het provinciebestuur en de bestuurscommissie van de Vervoersautoriteit deze voorstellen bespreken. Meer informatie over het besluitvormingsproces staat in het samenvattende informatieblad. Zie ook en A13/A16 in Rotterdam 4

38 A13/A16 Rotterdam Mei 2015 Informatieblad over deelgebied Midden -

39 Samenvatting In het middendeel van het tracé van het vliegveld tot de nieuwe tunnel wordt de A13/A16 ingepakt tussen geluidwallen en -schermen. De rijksweg heeft hier twee belangrijke kruisingen. Bij de N471 gaat de weg met een viaduct over deze provinciale weg en de spoorlijnen heen. Bij de Ankie Verbeek-Ohrlaan gaat hij er juist onderdoor. Voor deze kruisingen is gezocht naar oplossingen met een zo gering mogelijk ruimtebeslag. Omdat er een nieuwe ontsluitingsweg voor het bedrijventerrein Schiebroek moet komen, kan het volkstuinencomplex van ATV Terbregge niet helemaal worden ontzien. Breedte van de weg Over de hele afstand van de A13 tot aan de aansluiting met de Ankie Verbeek- Ohrlaan vervangt de nieuwe weg de bestaande provinciale weg N209. Omdat op dit gedeelte het verkeer van de huidige provinciale weg wordt gecombineerd met dat van de nieuwe rijksweg, krijgt de rijksweg hier 2x3 rijstroken. Tussen de aansluiting met de N471 en de aansluiting met de Ankie Verbeek-Ohrlaan komen zowel aan de noord- als zuidkant toe- en afritten en weefvakken. Tussen de aansluiting met de Ankie Verbeek-Ohrlaan en het Terbregseplein heeft de rijksweg 2x2 rijstroken. Huidige situatie Het middengebied van de A13/A16 begint (vanuit het westen gezien) bij de knoop met de N471 en eindigt waar in de toekomst de tunnel door het Lage Bergse Bos begint. Dit is een stuk van ongeveer zes kilometer. Over een afstand van vier kilometer (tot aan de Wildersekade) is de rijksweg eigenlijk een forse verbreding ten opzichte van de al bestaande Doenkade. De laatste twee kilometer is echt een nieuw stuk door de weilanden tussen de Wildersekade en de Bergweg-Zuid. Links en rechts van de weg liggen recreatiegebieden. Aan de noordzijde komt in de toekomst het park Vlinderstrik. Daarnaast liggen al het park De Polder en het Triangelpark. Aan de zuidzijde ligt de baan van de Rotterdamse Wielren Combinatie Ahoy, het Schiebroeksepark met zijn sportvelden en het volkstuinencomplex. Belangrijk in het gebied zijn ook de kruisingen met twee drukke provinciale wegen (N471 en N209), met RandstadRail (metrolijn E, Rotterdam-Den Haag) en met de hogesnelheidslijn. Het middendeel van het tracé A13/A16 in Rotterdam 2

40 Aansluiting Oude Bovendijk Door de aanleg van de rijksweg verdwijnt de verbinding tussen de Oude Bovendijk en de Landscheiding. Om die te herstellen, komt er ten noorden van de rijksweg een nieuwe parallelweg (de Verlegde Oude Bovendijk). Die wordt zo uitgevoerd dat hij voor alle verkeer geschikt is, dus ook voor tractors. Aan beide zijden van de parallelweg komen sloten met brede natuurvriendelijke oevers. Die parallelweg gaat vervolgens in een tunneltje bij de N471 onder de snelweg door en sluit weer aan op de bestaande Landscheiding. Het tunneltje krijgt een ruime opzet, zodat het er licht is en gebruikers zich er veilig voelen. Het wordt geschikt voor alle verkeer, dus ook voor landbouwverkeer en hulpdiensten. De tunnel krijgt ook een vrijliggend fietspad. Daarmee blijft de noord-zuidfietsverbinding langs de N471 in stand. Fietspad langs de wielerbaan Er loopt nu een fietspad tussen de luchthaven en de Doenkade dat aansluit aan op de bestaande Landscheiding. Het fietspad wordt uitgaande van 50% subsidie van de Metropoolregio Rotterdam Den Haag in de huidige plannen langs de luchthaven doorgetrokken via een tracé ten zuiden van de wielerbaan. Dit is ook een wens van wielervereniging AHOY. Met beperkte middelen kan de directe omgeving van de wielerbaan groen worden ingericht. De kruising met de N471 De kruising met de N471 wordt zo uitgevoerd dat er sprake is van een volledige aansluiting, dat wil zeggen dat het verkeer vanuit elke richting elke andere richting kan kiezen. Waar nu de rotonde ligt, zal de rijksweg de N471 kruisen op ongeveer zeven meter hoogte ten opzichte van het maaiveld. Bewonersgroep Rodenrijs West (BGRW) heeft een voorstel voor een andere uitvoering gedaan, waarin de N471 in een tunnelbak onder de nieuwe rijksweg doorgaat. Over dit onderdeel is een apart informatieblad beschikbaar. Ontsluiting bedrijventerrein Schiebroek In de huidige situatie wordt het bedrijventerrein Schiebroek ontsloten door de Bergschenhoekseweg die ten noorden van de N209 ligt. Er is intensief gezocht naar de beste oplossing voor de toekomst. Uiteindelijk is ervoor gekozen de nieuwe ontsluitingsweg ten zuiden van de rijksweg aan te leggen. Hij gaat onder de Ankie Verbeek-Ohrlaan door en sluit met een boog op diezelfde laan aan ter hoogte van de Hazelaarweg. Over de ontsluiting van het bedrijventerrein is een apart informatieblad beschikbaar. Bosplantsoen Vlinderstrik-West Voor een mooie beleving van het toekomstige natuur- en recreatiegebied Vlinderstrik is het van belang dat de geluidschermen bij de kruising met de N471 aan het oog worden onttrokken. Dat is ook wenselijk voor de mensen die wonen langs de Oude Bovendijk en de Rodenrijseweg. Er komen bomenrijen en boomgroepen die als groene schermen voor de weg zullen staan. In de zone direct langs de snelweg komt aan de voet van het talud laag geboomte (hakhout) dat aansluit op soortgelijke beplanting in Schieveen. De wegtaluds zelf blijven vooralsnog grotendeels onbeplant. Recreatieviaduct Ter hoogte van het huidige BP-tankstation komt een recreatieviaduct voor fietsers en wandelaars. Het krijgt een breedte van ongeveer acht meter. A13/A16 in Rotterdam 3

41 De nieuwe kruising met de Ankie Verbeek-Ohrlaan en de provinciale weg Ligging A13/A16 ten opzichte van de huidige ligging van de N209 Waar de nieuwe weg aansluit op de bestaande N209 ontstaat een nieuw kruispunt. De rijksweg komt hier iets noordelijker te liggen dan de huidige N209. De tekening laat deze verschuiving zien. Alleen in de uiterste noordoosthoek van het Schiebroeksepark kon de weg niet naar het noorden verschoven worden. De verschuiving respecteert daarbij ook de contouren van de Vlinderstrik en blijft zoveel mogelijk buiten het bestaande Schiebroekse park. Bij de nieuwe kruising gaat de A13/A16 onder de lokale verbinding door. Er komt een volledige aansluiting, dus het verkeer kan alle richtingen kiezen. Dit brengt met zich mee dat er twee aparte opritten naar de A13/A16 in westelijke richting nodig zijn. Het verkeer op deze twee opritten voegt eerst samen, voordat het kan invoegen op de hoofdrijbaan. Het eind van de invoegstrook komt dan op korte afstand van de uitvoegstrook naar de N471 te liggen en die twee zullen middels een weefstrook in elkaar overgaan. Er is gezocht naar een oplossing om deze kruising zo compact mogelijk te maken, zodat die zo weinig mogelijk inbreuk maakt op de omgeving. Met het uiteindelijk gekozen ontwerp is het mogelijk de sportvelden van VOC en HCR en Vlinderstrik helemaal te ontzien. Bewoners van de Lamsrustlaan hebben gepleit voor een verdiepte ligging van de rijksweg tussen de noordelijke tunnelmond en de passage met de HSL. Over de knoop met de Ankie Verbeek-Ohrlaan is een apart informatieblad beschikbaar. Volkstuinencomplex De knoop met de Ankie Verbeek-Ohrlaan wordt zo compact mogelijk gemaakt, maar omdat ook de ontsluiting voor het bedrijventerrein moest worden verlegd, is er toch een inbreuk op het volkstuinencomplex. Rijkswaterstaat en de gemeente Rotterdam zoeken in overleg met de betrokkenen naar een passende oplossing. Tunnelmond in het Triangelpark De tunnelmond is in de toekomst een groot nieuw element in het landschap. Om die optimaal in te passen komt er een combinatie van grasdijken en beplanting. Deze grasdijken hebben ook een geluidwerende functie. Zij sluiten qua hoogte aan op het niveau van de Bergweg-Zuid en vormen daarmee een passend element in een polderlandschap. De geluidschermen die boven de grasdijken uitkomen, worden waar mogelijk doorzichtig uitgevoerd om zichtlijnen niet te veel te verstoren. Inrichting Triangelpark-Noord De gemeente Lansingerland maakt van het Triangelpark-Noord een ecologische en recreatieve verbindingszone. Zij krijgt daarvoor subsidie van de Metropoolregio Rotterdam Den Haag. Dit project maakt geen deel uit van de inpassingsmaatregelen van de A13/A16. In het Triangelpark-Zuid is een fietspad voorzien als onderdeel van de zogeheten Stadsroute. Dit informatieblad maakt deel uit van een reeks van tien bladen over delen van het project A13/A16 en over geluidhinder en luchtkwaliteit. Er is ook een samenvattend informatieblad. Deze informatiebladen gaan over de voorstellen van de verantwoordelijke bestuurders voor een optimale inpassing van de nieuwe rijksweg A13/A16. Deze voorstellen zijn voorbereid in overleg met Rijkswaterstaat, de provincie Zuid-Holland, vier gebiedstafels van omwonenden en het Recreatieschap Rottemeren. Van mei tot ongeveer september 2015 zullen de gebiedscommissies van Rotterdam, de colleges van BenW van de gemeenten, de gemeenteraden, het provinciebestuur en de bestuurscommissie van de Vervoersautoriteit deze voorstellen bespreken. Meer informatie over het besluitvormingsproces staat in het samenvattende informatieblad. Zie ook en A13/A16 in Rotterdam 4

42 A13/A16 Rotterdam Mei 2015 Informatieblad over deelgebied Lage Bergse Bos

43 Samenvatting Het Lage Bergse Bos gaat ingrijpend op de schop. Het recreatiegebied krijgt er een dimensie bij door de hellingen waar de landtunnel mee wordt ingepakt. Hierdoor ontstaan nieuwe recreatiemogelijkheden, fiets- en wandelroutes. De landtunnel In 2011 hebben de regionale overheden en de Minister van Infrastructuur en Milieu besloten dat de nieuwe rijksweg niet in een open bak door het bos zal gaan, maar overdekt wordt door een tunnel op maaiveld. De extra kosten daarvan ( 70 miljoen) komen voor rekening van de regionale overheden. Waterpartijen die als gevolg van de landtunnel verdwijnen, worden op andere plaatsen in hetzelfde peilgebied teruggebracht. De tunnelgebouwen die nodig zijn voor het technisch functioneren van de landtunnel, zullen zo goed mogelijk in het landschap worden ingepast. De aannemer die de weg en de tunnel mag aanleggen, zal moeten zorgen dat het recreatiegebied tijdens de werkzaamheden zo goed mogelijk toegankelijk en bruikbaar blijft. Uitgangssituatie Het recreatiegebied Lage Bergse Bos (LBB) ligt in de gemeente Lansingerland en sluit aan op de bebouwde kom van het Molenlaankwartier in de Rotterdamse deelgemeente Hillegersberg-Schiebroek. Het gebied is eigendom van en in beheer bij het Recreatieschap Rottemeren, een bestuurlijk samenwerkingsverband van de provincie Zuid-Holland en de gemeenten Lansingerland, Rotterdam en Zuidplas. Het recreatiegebied is in 1970 aangelegd. Van oorsprong was het een weidegebied in een droogmakerij, een meer dat in de 18 e eeuw met behulp van molens is drooggelegd. De polder ligt daarom erg laag ten opzichte van zijn omgeving, te weten zes meter beneden NAP. Het recreatiegebied is 160 hectare groot en ontworpen in Engelse landschapsstijl. Omdat de beplanting van veertig jaar geleden is, begint het gebied al op een ouder bos te lijken. Voorlopige plannen voor de herinrichting van het Lage Bergse Bos A13/A16 in Rotterdam 2

44 Het dak van de tunnel zal maximaal acht meter boven het maaiveld liggen. Het recreatiegebied loopt over de tunnel heen en is geschikt voor wandelaars en fietsers, maar niet voor auto s. Het dak kan allerlei beplanting krijgen. Het ruimtebeslag van de tunnel zal variëren. Er komen afwisselend steile en brede taluds. De weg in de tunnel De weg door de tunnel wordt 2x2 rijstroken breed, met een ruimtereservering voor één per rijrichting ten behoeve van een mogelijke toekomstige uitbreiding. De weg gaat in een tunnel onder de Grindweg/Bergweg-Zuid en onder de Rotte door. De tunnelmonden liggen buiten het recreatiegebied. Voor het technisch functioneren van de landtunnel zijn twee tunnelgebouwen nodig bij de Bosweg aan de westzijde en bij de Rottebandreef aan de oostzijde. De gebouwen zullen circa zes meter hoog zijn en ongeveer vierkante meter per locatie in beslag nemen, inclusief de benodigde parkeerplaatsen en de toegangsweg. Ze zullen zo worden ingepast en vormgegeven dat ze zo veel mogelijk opgaan in de omgeving. Hoogteligging landtunnel De landtunnel in het Lage Bergse Bos leidt tot een verhoging in het landschap van ongeveer 8 meter. Dit is de hoogte inclusief de bedekkende grondlaag die bovenop de tunnelconstructie komt. Tijdens het participatietraject hebben omwonenden de wens geuit om de landtunnel dieper aan te leggen om het recreatiegebied zo toegankelijk mogelijk te houden. Ook het Recreatieschap Rottemeren heeft hier een voorkeur voor uitgesproken. De gemeenteraad van Rotterdam heeft een motie aangenomen waarin zij onder meer verzoekt om binnen de budgettaire en technische kaders bij de aanbesteding van het project extra waarde toe te kennen aan inschrijvingen waar ideeën worden ingebracht om de landtunnel dieper aan te leggen. Rijkswaterstaat heeft na overleg met de regio besloten dat bij de aanbesteding van het project aannemers zullen worden aangespoord met een voorstel te komen om de tunnel dieper aan te leggen binnen de bestaande technische en financiële kaders. Maximaal kan dit leiden tot een half verdiepte ligging waardoor de ingepaste tunnel op het hoogste punt vier meter hoog zou worden. Inrichtingsplan Lage Bergse Bos Het Recreatieschap Rottemeren heeft zijn ambities voor het Lage Bergse Bos opgeschreven en weergegeven in een schetsontwerp. Het schapsbestuur stelt dit in het voorjaar van 2015 vast. Nadat in 2015 het ontwerptracébesluit van het ministerie ter inzage heeft gelegen en eventueel ingediende zienswijzen hierop zijn geïnventariseerd, wordt dit schetsontwerp in opdracht van het recreatieschap verder uitgewerkt naar een definitief ontwerp. Dit gebeurt in overleg met belanghebbenden. Gebruik en beleving Het Lage Bergse Bos is een recreatiegebied voor ontspanning en natuurbeleving. Bezoekers kunnen er hun hond uitlaten, vissen, sporten, paardrijden, barbecueën en zonnen. Al deze gebruiksmogelijkheden blijven ook na de aanleg van de A13/A16 behouden en worden waar mogelijk uitgebreid. Door de aanleg van de tunnel-op-maaiveld krijgt het recreatiegebied er een nieuwe dimensie bij in de vorm van een heuvellandschap over een lengte van zo n anderhalve kilometer. De hoogteverschillen maximaal acht meter geven nieuwe gebruiksmogelijkheden en creëren nieuwe zichtlijnen en uitzichten. De heuvel biedt gelegenheid voor bijvoorbeeld sledehellingen, een amfitheater, een speel- en klimwand en glijbanen. De flauwe helling op het westen ligt erg gunstig voor zonliefhebbers of om te luieren. Bij de centrale open ruimte ten noorden van het tunneltracé komen parkeervoorzieningen, horeca en een barbecueplek. A13/A16 in Rotterdam 3

45 Entrees en routes In het verlengde van de Mahlersingel komt een route met een zo flauw mogelijke helling voor fietsers en wandelaars van en naar het recreatiegebied. Dit wordt de derde hoofdroute voor recreatief fiets- en wandelverkeer, naast de bestaande doorgaande fiets- en wandelroutes aan de westzijde (via de hoofdentree Grindweg) en de hoofdentree van het recreatiegebied aan de oostzijde (Rottebandreef). De twee hoofdentrees aan de west- en oostzijde krijgen een open karakter. Tussen de landtunnel en het Molenlaankwartier komt een nieuwe doorgaande oost-west-fietsverbinding die onderdeel vormt van de fietsroute langs de noordflank van Rotterdam. Het verlengde van deze fietsroute wordt aan de westzijde aangetakt op de recreatieve fietsroutes voorbij de Oude Bovendijk. Fietsers en voetgangers krijgen een directe verbinding richting het Terbregseveld en het Kralingse Bos. De fiets- en wandelroutes langs de Rotte blijven bestaan. Vanaf de Rottebandreef wordt het zicht op de molenstomp hersteld. Visueel komt op een aantal plaatsen beter zicht vanaf de Rotte(kade) op het recreatiegebied. Heuvellandschap Het heuvellandschap krijgt flauwe en steile hellingen. De ruime flauwe hellingen zijn goed toegankelijk voor fietsers en wandelaars. Op andere plekken komen steilere hellingen om de molens, bestaande bomen en het water ruimte te geven. Tussen de molens ontstaat een ruime, groen ingerichte strook met beplanting grenzend aan de wijk Hillegersberg. De rest van de heuvel op het tunneltracé wordt met relatief steile hellingen ingepast. Deze noordelijke en zuidelijke hellingen worden met bomen beplant. Bovenop de heuvel van de landtunnel komt een doorgaand recreatief wandelpad van vijf meter breed. Het pad glooit mee met de verschillende hoogten. Het is geschikt voor hardlopen, skaten en skeeleren en maakt deel uit van de ommetjes bos en vijver. Autoroutes Het Lage Bergse Bos heeft twee autoroutes, te weten de Bosweg aan de westzijde en de Rottebandreef aan de oostzijde. Beide routes worden tijdelijk omgelegd, maar na de realisatie van de A13/A16 teruggebracht naar de huidige staat. Vanaf de noordhelling, direct aan de grote vijver met de eilandenroute, komen doorzichten op de waterpartij. Het heuvellandschap zal passen in de Engelse landschapsstijl. A13/A16 in Rotterdam 4

46 Waterpartijen Door de aanleg van de A13/A16 verdwijnt oppervlaktewater in het Lage Bergse Bos. Dit zal zoveel mogelijk binnen het recreatiegebied worden gecompenseerd, bijvoorbeeld rond het centrale eiland. Het resterende deel van de waterpartij bij de landtunnel krijgt aan de zijde van het recreatiegebied een natuurvriendelijke oever. Rond de molenstomp komt extra water. De vijver aan de noordwestkant van de tunnel wordt vergroot door het verdwijnen van de bestaande eilandjes. Ook de huidige wandelroute over de eilandjes zal hiermee deels verdwijnen, maar die wordt vervangen door een nieuwe eilandenroute. Beplanting Op knooppunten van routes worden losse boomgroepen geplant. Ter compensatie van gekapt bos komt er nieuw bos op de taluds van de landtunnel. In het middenstuk, waar de belangrijke fiets- en wandelroutes lopen, blijft de ruimte meer open. Vanaf dit punt heeft men mooie uitzichten over de centrale ruimte bij de horeca Bergse Plas en de hoofdentreeruimte aan de kant van de woonwijk. Op het dak van de landtunnel ligt voor wandelaars een breed pad met een vloeiend verloop, geflankeerd door hoge en lage heesters. Op plaatsen met uitzicht komt bloemrijk of recreatief gras. Op het dak zijn (onzichtbare) waterbuffersystemen en bevloeiingssystemen noodzakelijk om te voorkomen dat de beplanting verdrinkt of verdroogt. Op de tunnelbak worden bosschages geplant, zodat er een geschikte route voor vleermuizen blijft tussen de woonwijken ten zuiden van het Lage Bergse Bos en het recreatiegebied zelf. De bouwperiode van de nieuwe rijksweg De aanleg van de A13/A16 begint in 2017 en loopt tot en met 2021/2022. De aannemer krijgt de eis dat het gebied in de bouwperiode zo bruikbaar mogelijk moet blijven. Dat houdt onder andere in dat het deel waar de bouw plaatsvindt op diverse plaatsen oversteekbaar moet blijven voor fietsers en wandelaars. Ook mag er slechts minimale hinder of schade zijn aan het gebied dat aan de bouwstrook grenst. Over de aanvoerroutes van en naar de bouwstrook is nog niets bekend. Wel zal Rijkswaterstaat aan de aannemer meegeven dat hij de overlast van de aan- en afvoerroutes zo klein mogelijk moet houden. Dat geldt ook voor de keuze van opslagplaatsen van bouwmaterialen en gronden. Tijdens de bouw zal worden gelet op de grondwaterstanden. Indien nodig worden er maatregelen getroffen om te voorkomen dat er sprake is van schade in het recreatiegebied of de aangrenzende wijken. Dit informatieblad maakt deel uit van een reeks van tien bladen over delen van het project A13/A16 en over geluidhinder en luchtkwaliteit. Er is ook een samenvattend informatieblad. Deze informatiebladen gaan over de voorstellen van de verantwoordelijke bestuurders voor een optimale inpassing van de nieuwe rijksweg A13/A16. Deze voorstellen zijn voorbereid in overleg met Rijkswaterstaat, de provincie Zuid-Holland, vier gebiedstafels van omwonenden en het Recreatieschap Rottemeren. Van mei tot ongeveer september 2015 zullen de gebiedscommissies van Rotterdam, de colleges van BenW van de gemeenten, de gemeenteraden, het provinciebestuur en de bestuurscommissie van de Vervoersautoriteit deze voorstellen bespreken. Meer informatie over het besluitvormingsproces staat in het samenvattende informatieblad. Zie ook en A13/A16 in Rotterdam 5

47 A 13/A16 Rotterdam Mei 2015 Informatieblad over deelgebied Terbregseveld

48 Samenvatting Een deel van de A13/A16 zal door het Terbregseveld aangelegd worden. De gemeente Rotterdam is bezig met het opstellen van een inrichtingsvisie voor het Terbregseveld, rekening houdend met de komst van de weg. De gemeente wil van het gebied een groene en recreatieve schakel maken tussen het Lage Bergse Bos, het Kralingse Bos en de omliggende woonwijken. De rijksweg wordt grotendeels ingepakt in geluidwallen en -schermen en voor een belangrijk deel aan het zicht onttrokken. Het veld en het Rottelint Het Terbregseveld is het gebied tussen de Rotte, de Terbregseweg en het Terbregseplein. Het westelijk deel van het veld heeft een agrarische functie. Ten noorden van de President Rooseveltweg liggen een gronddepot en een baggerdepot. Ten zuiden van die weg vinden we woningen, een tuincentrum, een tenniscomplex, bedrijven en een scoutingclubhuis. Het gebied heeft een groene uitstraling, maar het is nu niet openbaar toegankelijk. Het Terbregseveld ligt helemaal binnen de gemeente Rotterdam en is ten noorden van de President Rooseveltweg voor het grootste deel in eigendom van de gemeente. Het A13/A16-tracé De A13-A16 in het Terbregseveld De A13/A16 komt door het Terbregseveld te lopen. Vanaf de Rotte bezien begint de weg ondergronds en stijgt hij geleidelijk tot het maaiveld. Vervolgens gaat de nieuwe rijksweg met een viaduct over de President Rooseveltweg heen en takt aan op het Terbregseplein. Vanaf het Terbregseplein kan het verkeer oostwaarts de A20 op en zuidwaarts de A16. De weg wordt ingericht met 2x2 rijstroken en een ruimtelijke reservering van één extra rijstrook per rijrichting. De A13/A16 krijgt ook twee nieuwe aantakkingen op het onderliggende wegennet. Ten noorden van het Terbregseplein komt een afslag naar de Terbregseweg en ten zuiden daarvan een oprit vanaf de Hoofdweg. De Rotte is, naast de Schie en de Nieuwe Maas, een rivier die sterk bepalend is voor de stedelijke structuur en identiteit van Rotterdam. Met de aanliggende kades, bruggen en bebouwing is de Rotte een herkenbare cultuurhistorische lijn die de stad met de omringende landschappen verbindt. Door de eeuwen heen was de rivier een belangrijke transportader tussen de stad en het ommeland. Tegenwoordig is de Rotte voor de stad opnieuw heel belangrijk, maar nu in recreatief, ecologisch, cultuurhistorisch en landschappelijk opzicht. Langs de oevers liggen gewaardeerde woonmilieus en recreatiegebieden en lopen belangrijke fietsroutes. De tunnelmond Een belangrijk onderdeel van het project is de tunnelmond bij de Rotte. In Nederland en zeker op E-wegen (van het Europese netwerk) hanteert het Rijk ten aanzien van de verkeersveiligheid de hoogste ontwerpcategorie. Het toepassen van deze norm bepaalt de afstand tussen de invoegstrook vanaf de A20-Oost en de ingang van de tunnel. Een belangrijk onderdeel van het project is de tunnelmond bij de Rotte. Wegens het belang van het behoud van het Rottelint als cultuurhistorisch element in het landschap onderzoekt Rijkswaterstaat wat het effect op geluidbelasting zou zijn indien als de tunnelmond naar het zuiden wordt verplaatst, tot voorbij de tweede kwelsloot. Op die manier zou het Rottelint, inclusief de twee kwelsloten, volledig behouden kunnen blijven. A13/A16 in Rotterdam 2

49 Tussen de tunnelmond en het Terbregseplein Visie van de gemeente op de inrichting van het Terbregseveld Vanaf de tunnelmond komt de weg geleidelijk omhoog tot hij aansluit op het viaduct over de President Rooseveltweg. De weg en de daarbij behorende geluidschermen zullen zo groen mogelijk worden ingepast, zodat deze aansluiten op het karakter van de omgeving. Op het viaduct over de President Rooseveltweg komen geluidschermen. Het type schermen is nog niet bekend. Inrichting Terbregseveld Het Terbregseveld is een deel van de groene verbindingszone tussen het Lage Bergse Bos en het Kralingse Bos. Het gebied is nu grotendeels ontoegankelijk, maar de gemeente Rotterdam wil dat het gebied een recreatieve en functionele schakel wordt tussen de omliggende wijken en groene gebieden Lage Bergse Bos en Kralingse Bos. Daarom krijgt het een groen-recreatieve invulling. Er zullen geen woningen of bedrijven worden gebouwd. Meer concreet wil de gemeente vijf doelstellingen in het Terbregseveld bereiken: - het beschermen van het Rottelint - het tot stand brengen van natuur- en waterverbindingen - de rijksweg afschermen van de omgeving - het gebied toegankelijk maken vanuit de wijken door nieuwe fiets- en voetgangersverbindingen aan te leggen. Dit informatieblad maakt deel uit van een reeks van tien bladen over delen van het project A13/A16 en over geluidhinder en luchtkwaliteit. Er is ook een samenvattend informatieblad. Deze informatiebladen gaan over de voorstellen van de verantwoordelijke bestuurders voor een optimale inpassing van de nieuwe rijksweg A13/A16. Deze voorstellen zijn voorbereid in overleg met Rijkswaterstaat, de provincie Zuid-Holland, vier gebiedstafels van omwonenden en het Recreatieschap Rottemeren. Van mei tot ongeveer september 2015 zullen de gebiedscommissies van Rotterdam, de colleges van BenW van de gemeenten, de gemeenteraden, het provinciebestuur en de bestuurscommissie van de Vervoersautoriteit deze voorstellen bespreken. Meer informatie over het besluitvormingsproces staat in het samenvattende informatieblad. Zie ook en A13/A16 in Rotterdam 3

50 A13/A16 Rotterdam Mei 2015 Informatieblad over de ontsluiting van het bedrijventerrein Schiebroek

51 Samenvatting Ook na de aanleg van de A13/A16 moet het bedrijventerrein Schiebroek goed bereikbaar zijn, gelijkwaardig aan de huidige situatie. Hierbij mag de woonwijk geen last van extra vrachtverkeer krijgen. Dit houdt in dat er, net zoals in de huidige situatie, een aparte ontsluitingsweg nodig is. Er zijn, in overleg met de betrokkenen, verschillende varianten onderzocht. Er is gekozen voor een ontsluitingsweg ten zuiden van de nieuwe rijksweg. Opgave: ontsluiting bedrijventerrein zonder vrachtverkeer door de woonwijk Een van de vraagstukken bij de aanleg van de rijksweg A13/A16 is de weg van en naar (ontsluiting) het bedrijventerrein Schiebroek. De huidige ontsluitingsweg ligt ten noorden van de N209 (Bergschenhoekseweg). Deze weg sluit aan op de N209 tegenover de Ankie Verbeek-Ohrlaan. Deze is met name aangelegd om vrachtverkeer en een groot deel van het overige verkeer niet door de woonwijk te laten rijden. Het ligt voor de hand om bij het ontwerp van de nieuwe ontsluitingsweg zo weinig mogelijk af te wijken van de huidige situatie. Een ontsluitingsroute aan de noordzijde van de A13/A16 komt het meeste overeen met de huidige situatie. De weg zou dan in het nieuwe knooppunt Ankie Verbeek-Ohrlaan/N209 (de AVOknoop) aansluiten op de nieuwe rijksweg. De omwonenden die deelnamen aan de gebiedstafel Midden hebben hiervoor een duidelijke voorkeur uitgesproken. Welke varianten zijn er onderzocht? De gemeente Rotterdam heeft samen met Rijkswaterstaat een aantal alternatieven voor de nieuwe ontsluitingsroute onderzocht, waarbij ook is gekeken naar de voorkeur van de gebiedstafel Midden. Verder zijn ontsluitingswegen naar het westen en naar het oosten onderzocht. Bij de varianten naar het oosten is afgewogen of de weg binnen of buiten de geluidswallen moet komen te liggen. De westelijke route belast zo min mogelijk de parkgebieden Vlinderstrik en Schiebroeksepark. Deze variant heeft echter grote gevolgen voor het verkeer. De (vracht)auto s zouden dan via de G.K. van Hogendorpweg rijden. Dit betekent dat veel inwoners en ondernemers van Schiebroek via een kortere weg de wijk in- en uit kunnen rijden. Wegen in de wijk die daar niet geschikt voor zijn, zullen dan veel drukker worden. Om dat te voorkomen zou de verbinding tussen woonwijk en bedrijventerrein afgesloten moeten worden. Dat heeft grote negatieve economische gevolgen voor het bedrijventerrein en de daar gevestigde ondernemingen. Daarnaast is het onzeker of een dergelijke afsluiting procedureel wel kan en wat de financiële gevolgen ervan zullen zijn. Deze westelijke variant is om bovenstaande redenen afgevallen. Alternatieven oost, aan noordzijde van rijksweg Hoe zit het met een noordelijke variant van de oostelijke ontsluitingsopties, de variant die de voorkeur heeft van de gebiedstafel Midden? Rijkswaterstaat en de gemeente hebben verschillende varianten bekeken voor de aansluiting van dit noordelijk alternatief op het lokale en regionale wegennet: Een van de varianten die door de omwonenden is voorgesteld. A13/A16 in Rotterdam 2

52 De noordelijke variant van de oostelijke ontsluitingsopties direct aangesloten op de verkeersknoop. Deze variant houdt in dat de ontsluitingsweg aan de noordzijde op de verkeersknoop aansluit (tegenover de afrit vanuit de tunnel). Dit kan alleen veilig gebeuren met verkeerslichten. Het ontwerp van de AVO-knoop laat een extra aansluiting niet toe, daar deze diverse verkeersbewegingen heeft die conflictvrij geregeld zijn, dat wil zeggen dat er geen verkeerslichten nodig zijn. Dit zorgt voor een optimale en noodzakelijke doorstroming. Door een extra aansluiting op de noordelijke kruising wordt dit conflictvrij regelen onmogelijk. Dit heeft ernstige gevolgen voor de capaciteit van het kruispunt, waardoor in de spitsuren files ontstaan. Ook in de tunnel komen er dan files, hetgeen grote gevolgen heeft voor de verkeersveiligheid en functioneren van het omliggende rijkswegennet, want files in tunnels zijn niet toegestaan en het verkeer zal direct voor de tunnel al worden tegengehouden. Daarom valt deze variant voor Rijk, provincie en gemeenten af. (Zie ook het aparte informatieblad over de knoop met de Ankie Verbeek-Ohrlaan.) De noordelijke ontsluitingsweg aanleggen onder de knoop A13/A16-N209 en deze aan te laten sluiten op de kruising Hazelaarweg-Ankie Verbeek-Ohrlaan. Deze variant houdt in dat er een lange diepe tunnel (geschikt voor vrachtverkeer) komt in het verlengde van de Wildersekade. Een diepe tunnel vraagt om lange hellingbanen. Hierdoor nemen de wegen die naar die tunnel leiden veel ruimte in beslag. Daarnaast moet er rekening worden gehouden met het baken van de luchthaven. De weg zal daar aan de noordzijde omheen moeten gaan. Aan de zuidzijde gaat de weg door de noordelijke helft van de volkstuintjes. De fietsers moeten door de lange tunnel rijden. Ze kunnen niet door de tunnel heen kijken en dat geeft een onveilig gevoel. Doorgaande fietsverbindingen zijn moeilijk in te passen. Verder is om de sportvelden te bereiken is een nieuwe fietsoversteek over de Ankie Verbeek-Ohrlaan naar de Hazelaarweg nodig, maar dat is voor fietsers geen veilige oplossing. De zuidelijke variant De westelijke en de noordelijke varianten vallen om de hiervoor genoemde redenen af. Blijft over een ontsluitingsweg aan de zuidkant. Deze variant heeft, met instemming van Rijkswaterstaat, de voorkeur van de gemeente Rotterdam. In deze variant sluit de ontsluitingsweg van het bedrijventerrein aan op de kruising Ankie Verbeek-Ohrlaan-Hazelaarweg. Er zijn twee basisvarianten onderzocht: een aansluiting op de Hazelaarweg in het Schiebroeksepark. In deze variant (afbeelding onder) ligt de aansluiting op de Hazelaarweg te dicht bij de kruising met de Ankie Verbeek-Ohrlaan. Dit is wegens de verkeersveiligheid niet gewenst. Ook vanuit de omwonenden uit gebiedstafel Midden wordt deze variant van de hand gewezen vanwege de grote impact op die hoek van het park en met het oog op de verkeersveiligheid van fietsers naar de sportvoorzieningen in het park en het vrachtverkeer. een aansluiting op de knoop met de AVO-laan vanuit het oosten (afbeelding onder). Deze variant voldoet het beste aan de eisen. De sportvoorzieningen worden gespaard en de variant scoort het beste op verkeersveiligheid. Om de sportvoorzieningen zoveel mogelijk te sparen komt er een onderdoorgang bij de Ankie Verbeek-Ohrlaan. De route sluit met een boog aan op de kruising met de Hazelaarweg. Dit betekent wel dat een deel van het volkstuinencomplex wordt geraakt en niet kan worden gehandhaafd. Rijkswaterstaat en de gemeente Rotterdam zoeken in overleg met betrokkenen A13/A16 in Rotterdam 3

53 naar een passende oplossing. Punt van aandacht is dat de ontsluitingsweg van het bedrijventerrein in deze variant buiten de geluidswal komt te liggen. De weg neemt zo de minste ruimte in beslag en het is de beste oplossing tegen geluidsoverlast. Waarom? Een geluidswal is effectiever als deze dichter bij de bron (verkeer op de rijksweg) ligt. Als de ontsluitingsweg binnen de wallen wordt aangelegd, moet de zuidelijke wal hoger worden en dus breder. Dit kost meer ruimte en geeft minder mogelijkheden voor een goede landschappelijke inpassing en gaat waarschijnlijk ook ten koste van voetbalvelden. Daarnaast breekt de weg, als die binnen de geluidswal ligt, tweemaal door de geluidswal. Dit kan leiden tot meer geluidsoverlast. Doordat de hoeveelheid verkeer op de ontsluitingsroute gering is, is het lawaai van deze weg verwaarloosbaar ten opzichte van het lawaai van de snelweg. Dit informatieblad maakt deel uit van een reeks van tien bladen over delen van het project A13/A16 en over geluidhinder en luchtkwaliteit. Er is ook een samenvattend informatieblad. Deze informatiebladen gaan over de voorstellen van de verantwoordelijke bestuurders voor een optimale inpassing van de nieuwe rijksweg A13/A16. Deze voorstellen zijn voorbereid in overleg met Rijkswaterstaat, de provincie Zuid-Holland, vier gebiedstafels van omwonenden en het Recreatieschap Rottemeren. Van mei tot ongeveer september 2015 zullen de gebiedscommissies van Rotterdam, de colleges van BenW van de gemeenten, de gemeenteraden, het provinciebestuur en de bestuurscommissie van de Vervoersautoriteit deze voorstellen bespreken. Meer informatie over het besluitvormingsproces staat in het samenvattende informatieblad. Zie ook en A13/A16 in Rotterdam 4

54 A13/A16 Rotterdam Mei 2015 Informatieblad over de kruising met de N471

55 Samenvatting Over de kruising van de A13/A16 met de provinciale weg N471 is veel gesproken met de Bewonersgroep Rodenrijs-West. Er is onderzoek gedaan naar de wens van de bewonersgroep om de provinciale weg hier verdiept te leggen. Rijkswaterstaat vindt dat de kosten daarvan niet opwegen tegen de voordelen. De opgave Het ontwerpen van de kruising van de nieuwe A13/A16 met de provinciale weg N471 is een gecompliceerde opgave. Het moet een volledige aansluiting worden, dat wil zeggen dat het verkeer vanuit elke richting elke andere richting kan kiezen. Daarbij moet het ruimtebeslag zo gering mogelijk zijn en het verkeer op de N471 moet zonder vertraging door kunnen rijden. De afgelopen jaren zijn verschillende alternatieven voor de knooppunten en aansluitingen van de A13/A16 onderzocht en met gemeenteraden en omgeving besproken. De minister en de regionale overheden hebben in december 2011 in de bestuurlijke principeafspraken de hoofdlijnen vastgelegd. Ze hebben er toen voor gekozen dat de nieuwe rijksweg met een viaduct over de N471 gaat. Dit viaduct zal bij de kruising ongeveer zeven meter boven het maaiveld liggen. Alle op- en afritten komen parallel aan de hoofdrijbaan te liggen. Door deze variant kan de wielerbaan die naast het kruispunt ligt, behouden blijven en worden de contouren van de Vlinderstrik niet aangetast. Hij voldoet aan de eis van een volwaardige aansluiting en past binnen het beschikbare budget. Impressie van de kruising. Van linksboven naar rechts de A13/A16 (west-oost) met de op- en afritten A13/A16 in Rotterdam 2

56 Alternatief Bewonersgroep Rodenrijs-West (BGRW) Bewonersgroep Rodenrijs-West (BGRW) is het niet eens met de hierboven beschreven basisvariant. Deze groep heeft in 2014 een alternatief voorstel uitgewerkt en aangeboden aan Rijkswaterstaat en de regio. In haar variant ligt de rijksweg op maaiveld en loopt de N471 in een tunnelbak onder de rijksweg door. Deze alternatieve variant heeft volgens BGRW een aantal voordelen: minder geluidsbelasting, handhaving van het uitzicht vanaf Rodenrijs naar het zuiden en een betere uitgangspositie om toename van geluidbelasting vergeleken met de huidige situatie ( saldo nul ) te voorkomen. Wat is het verschil tussen de alternatieven? Ingenieursbureau Arcadis heeft in opdracht van Rijkswaterstaat de alternatieve variant van BGRW op zijn belangrijkste kenmerken onderzocht en vergeleken met de basisvariant. Onderdeel Hoogte passage N471 Kruising Randstadrail en HSL Geluid * Verschillen tussen alternatieven Basisvariant Rijkswaterstaat en regio De A13/A16 komt hoger te liggen dan in het alternatief van BGRW, op circa 7 meter boven maaiveld. Bezwaar: het kruispunt is meer zichtbaar. De rijksweg komt pal ten noorden van het bestaande viaduct te liggen op een breder viaduct. Het is mogelijk het wettelijke en saldo nul-niveau te bereiken. In deze variant zijn iets hogere schermen nodig dan bij het BGRW-alternatief. Variant BGRW De A13/A16 komt minder hoog te liggen, namelijk op maaiveld Bezwaar: Een ligging op maaiveld van de rijksweg ter hoogte van de N471 is niet mogelijk vanwege de landelijke voorschriften over het maken van veilige wegontwerpen, zoals boogstralen en andere verkeerskundige eisen. Het huidige viaduct blijft bestaan. Dit viaduct is 3 meter minder hoog dan het viaduct in de basisvariant. Bezwaar: Het bestaande viaduct moet hoe dan ook worden vervangen, onder andere omdat het te smal is. Onderdeel Ruimtelijke impact Haarlemmermeer Half klaverblad Kosten Verschillen tussen alternatieven Basisvariant Rijkswaterstaat en regio Deze variant (een Haarlemmermeeraansluiting, zie model) neemt minder ruimte in beslag dan de variant van BGRW. Hierdoor blijft de Vlinderstrik gespaard en kan de wielerbaan blijven bestaan. De toe- en afritten zullen verder weg liggen van de woningen in Rodenrijs en zullen minder zichtbaar zijn. Deze variant is 36 miljoen goedkoper dan de variant van BGRW. Ook is deze variant goedkoper wanneer er extra maatregelen worden genomen om toename van geluidhinder te voorkomen. Variant BGRW In deze variant ( half klaverblad ) is er minder ruimte voor de Vlinderstrik en ontstaat er een ruimtelijk conflict met de wielerbaan. De noordelijke af- en toerit komt dichter bij de woningen van Rodenrijs te liggen, waardoor de bewoners deze meer zien (verlichting, stoplichten). Deze variant kost 36 miljoen meer dan de basisvariant, met name door de aanleg van een tunnelbak en een extra fietstunnel (Landscheiding- West). In dit bedrag is nog geen rekening gehouden met a) extra kosten om de tunnelbak toekomstvast te maken voor een mogelijke verbreding van N471 b) extra kosten voor de ontsluiting van de Oude Bovendijk. Voetnoot bij tabel: * Bij beide varianten lijkt geen sprake te zijn van een hoogtebeperking voor geluidschermen in verband met de radar van het nabijgelegen vliegveld. Voor de wettelijke schermen heeft de Luchtverkeersleiding Nederland dit al getoetst. Voor de bovenwettelijke schermen (ophoging) in het kader van saldo nul moet dit nog gebeuren. A13/A16 in Rotterdam 3

57 Op basis van dit onderzoek blijkt de basisvariant de beste keuze. BGRW kan zich niet vinden in de conclusies van het Arcadis-rapport. De bewonersgroep vindt dat er geen objectieve vergelijking kan worden gemaakt. Rijkswaterstaat ziet echter te weinig voordelen en een aantal belangrijke nadelen in de BGRWvariant. DCMR Milieudienst Rijnmond onderschrijft de resultaten van het geluidsonderzoek van Arcadis. Wel stelt deze organisatie dat de rijksweg bij een hoge ligging op korte afstand (200 tot 400 meter, op deze afstand is overigens geen bewoning) vaker hoorbaar is. Hoe wordt de weg landschappelijk ingepast? Bij de aanleg is er veel aandacht voor de inpassing van de weg in het landschap. Uitgangspunt daarbij is de kwaliteit van het toekomstige natuurgebied de Vlinderstrik. Of automobilisten vanaf de snelweg de Zuidpolder in kunnen kijken, hangt af van de keuze voor het geluidsscherm: wordt het transparant of gesloten? Het zicht vanuit de polder en op de kruising en de snelweg wordt afgeschermd door opgaande beplanting op de noordelijke taluds. Tussen de verlegde Oude Bovendijk en de A13/A16 komen elzenhakhout, plasjes en natuurvriendelijke oevers. Door deze maatregelen zal het zicht vanaf de woningen aan de Rodenrijseweg op de snelweg worden beperkt. De regio zal daarnaast, parallel aan de rijksweg, extra boomvakken in de Vlinderstrik aanleggen om het zicht vanuit de polder op de rijksweg te beperken. Dit informatieblad maakt deel uit van een reeks van tien bladen over delen van het project A13/A16 en over geluidhinder en luchtkwaliteit. Er is ook een samenvattend informatieblad. Deze informatiebladen gaan over de voorstellen van de verantwoordelijke bestuurders voor een optimale inpassing van de nieuwe rijksweg A13/A16. Deze voorstellen zijn voorbereid in overleg met Rijkswaterstaat, de provincie Zuid-Holland, vier gebiedstafels van omwonenden en het Recreatieschap Rottemeren. Van mei tot ongeveer september 2015 zullen de gebiedscommissies van Rotterdam, de colleges van BenW van de gemeenten, de gemeenteraden, het provinciebestuur en de bestuurscommissie van de Vervoersautoriteit deze voorstellen bespreken. Meer informatie over het besluitvormingsproces staat in het samenvattende informatieblad. Zie ook en A13/A16 in Rotterdam 4

58 Informatieblad Tweelaags ZOAB-fijn Stil asfalt neemt bij de A13/A16 geluid weg bij de bron

59 Bij de aanleg van de nieuwe rijksweg A13/ A16 besteden Rijkswaterstaat en de regionale overheden veel aandacht aan het beperken van de geluidbelasting voor de omgeving. Rijkswaterstaat en de regionale overheden stellen daartoe een uitgebreid pakket van maatregelen voor. Hierdoor hebben woningen in de omgeving van de weg niet meer last van geluid dan in de huidige situatie (peiljaar 2012), het zogenoemde saldo nul geluid. Een van de maatregelen is het toepassen van een nieuw type asfalt, tweelaags ZOABfijn (ZOAB = zeer open asfaltbeton). Dit is een doorontwikkeling van tweelaags ZOAB dat Rijkswaterstaat al vaak toepast. Dit informatieblad geeft uitleg over deze nieuwe techniek om geluidbelasting te beperken. Geluidseffect De toepassing van het tweelaags ZOAB-fijn levert, ten opzichte van tweelaags ZOAB, een extra geluidsreductie op van circa 1,4 decibel. Dat effect is een gemiddelde van de levensduur van tweelaags ZOAB-fijn. Maatwerk De toepassing van het zeer stille asfalt is een maatwerkoplossing en landelijk nog niet gangbaar. Voor het project A13/A16 heeft de minister van Infrastructuur en Milieu toestemming gegeven dit type asfalt te gebruiken. Daarmee komt ze tegemoet aan het grote belang dat de regionale overheden hechten aan het bereiken van het saldo nul geluid en een goede inpassing van de rijksweg. Waar toepassen? Rijkswaterstaat brengt tweelaags ZOAB-fijn aan op het grootste deel van het tracé, namelijk tussen de Oude Bovendijk (ten westen van Rodenrijs) en het Terbregseplein, met uitzondering van de tunnel door het Lage Bergse Bos. Zonder gebruikmaking van tweelaags ZOAB fijn kan daar saldo nul geluid alleen met hele hoge schermen gehaald worden. Op de andere tracédelen past Rijkswaterstaat tweelaags ZOAB toe. Verdere ontwikkeling Rijkswaterstaat doet sinds 2002 ervaring op met tweelaags ZOAB-fijn. Aanvankelijk met de aanleg van proefvakken; inmiddels wordt het ook in het kader van wegverbredingen, zoals op de A29 ter hoogte van Barendrecht en op de A2 tussen Everdingen en knooppunt Deil, als geluidmaatregel voorgeschreven en uitgevoerd. De resultaten zijn goed, het extra stille asfalt is effectief en goed toepasbaar. De komende jaren vindt doorontwikkeling plaats. Zo wordt onderzocht wat de beste weersomstandigheden zijn om tweelaags ZOAB-fijn aan te brengen en wat de effecten op de geluidbelasting op langere termijn zijn. Ook worden de beheerkosten beter in kaart gebracht en wordt gekeken naar de kennis onder aannemers. Lagere schermen Naast het toepassen van stil asfalt is ook het aanbrengen van geluidschermen en wallen een effectieve maatregel om geluid van een (nieuwe) snelweg in te dammen. Om saldo nul geluid te halen, zou het bij de A13/A16 op sommige plaatsen gaan om geluidschermen van 5 tot 7 meter hoog. Omwonenden vinden dit erg hoog, omdat zij de A13/A16 niet of zo min mogelijk willen zien. Het toepassen van tweelaags ZOAB-fijn biedt de mogelijkheid de hoogte van de schermen te beperken en komt daarmee tegemoet aan de wensen van de omgeving. Het voordeel van tweelaags ZOAB-fijn is dat het ten opzichte van gewoon tweelaags ZOAB nog meer geluid bij de bron (het asfalt) wegneemt aan weerszijden van de weg. Het asfalt absorbeert als het ware een deel van het verkeersgeluid. Daardoor kunnen geluidschermen gemiddeld twee meter lager blijven dan bij het gewone tweelaags ZOAB. Besparing Een tweede belangrijk voordeel van tweelaags ZOAB-fijn is dat het een kostenbesparing oplevert bij de aanleg van de A13/A16. Het bouwen van hogere schermen en het verhogen van geluidswallen is namelijk (veel) duurder dan het gebruik van dit type asfalt. Daar staat tegenover dat tweelaags ZOABfijn meer onderhoud vraagt en dat het vaker wordt vervangen dan tweelaags ZOAB. Maar per saldo is het toepassen van tweelaags ZOAB-fijn aanzienlijk voordeliger. Omdat de minister en de regionale overheden het eens zijn over de toepassing van tweelaags ZOAB-fijn als onderdeel van het regionale maatregelenpakket houden deze overheden meer geld beschikbaar voor andere maatregelen om de A13/A16 goed in te passen in het landschap. Het gaat dan onder meer om het aanplanten van extra bomen in aangrenzende gebieden in de Vlinderstrik en de polder Schieveen, de herinrichting van gebieden als het Schiebroeksepark en het Terbregseveld en de aanleg van extra fietsverbindingen. Ook dit zijn voor omwonenden belangrijke wensen. Colofon Dit is een informatieblad van Rijkswaterstaat, in overleg met de Metropoolregio Rotterdam Den Haag en de gemeenten Rotterdam en Lansingerland. Juli 2015 Zie ook en

60 AFSPRAKENKAART A13/16 DEFINITIEF 30 OKTOBER 2015 LEGENDA Ruimtebeslag verharding A16 9 g Weg (bestaand) Weg (nieuw/te verleggen) b Spoor 3 5 Keerwand 4 9 c 10 f 5 d 8b Geluidscherm Gemeente grens OTB grens 1 Bestaande voetverbinding Nieuwe voetverbinding Bestaande fietsverbinding a Nieuwe fietsverbinding 8c Water (bestaand) e 2 Natuurvriendelijke oever 7 6 Water (nieuw) 8a Talud Berm 7 Gras (bestaand) Gras (nieuw) Bos (bestaand) Bos (nieuw) Heesters (nieuw) Bomen (nieuw) Bebouwing Ecologische verbinding Onderdeel nog in bewerking Vier meter lagere tunnel door het Lage Bergse Bos Opgeschoven tunnelmond bij de Rotte Recreaduct tussen Vlinderstrik en Schiebroeksepark van 16 meter breed Verlaging 1.5 meter viaduct HSL & Randstadrail Vlinderstrik west Polder Schieveen Terbregseveld Fietspadenstructuur a. fietspad in Terbregseveld nader uitwerken b. fietspad in Triangelpark zuid c. fietspad ten zuiden van wielerbaan AHOY Schiebroeksepark/Vlinderstrik oost Triangelpark Zuid Nader uit te werken: a. Optimalisatie aansluiting fiets en auto b. Nadere uitwerking fietsverbindingen rond AVO-knoop c. Nadere uitwerking inrichting gebied nabij AVO-knoop d. Uitwerking Recreatieschap e. Nadere uitwerking gebied Terbregseveld-oost f. Nadere uitwerking Schiebroeksepark g. Nadere uitwerking Triangelpark (noordelijke deel) via Separate overeenkomst tussen Lansingerland en RWS AFSPRAKENKAART A13/16 DEFINITIEF 30 OKTOBER 2015 formaat A3