Ontwerp Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte

Transcriptie

1 ONS KENMERK / ONDERWERP / SVIR De Minister van Infrastructuur en Milieu Mevrouw M.H. Schultz van Haegen Centrum Publieksparticipatie Ontwerp Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte Postbus GH S-GRAVENHAGE UW BRIEF n.v.t. DELFT 5 september 2011 Geachte mevrouw Schultz, In de periode van 3 augustus tot en met 13 september 2011 liggen de ontwerp Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR), het plan Milieueffectrapport (planmer) behorende bij de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte en de Algemene Maatregel van Bestuur Ruimte (Amvb Ruimte) (eerste aanvulling) ter inzage. De Unie van Waterschappen verwoordt in haar reactie op de ontwerp Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte met als onderwerp Watertoets Structuurvisie en Ruimte integraal de zienswijzen van de waterschappen. Ook de Delflandse zienswijze is daarin verwoord. Delfland staat volledig achter de zienswijze van de Unie van Waterschappen. Toch willen we als Delfland daarnaast van de gelegenheid gebruik maken om een Delflandse zienswijze op ontwerp Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte, het plan Milieueffectrapport (planmer) behorende bij de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte en de Algemene Maatregel van Bestuur Ruimte (Amvb Ruimte) (eerste aanvulling) kenbaar te maken. De integrale zienswijze van de Unie van Waterschappen focust op de hoofdlijnen, in de Delflandse zienswijze gaan wij daarnaast in op gebiedsspecifieke aspecten. Ontwerp Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte In de Ontwerp Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte schetst het Rijk ambities tot 2040 en doelen, belangen en opgaven tot Een aantal nationale belangen wordt onderkend. In de Ontwerp Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte wordt niet voor alle nationale belangen toegelicht welke rol het Rijk op zich neemt. Graag zouden we per belang inzicht willen verkrijgen in de taken, rollen en instrumenten die het Rijk op zich neemt en inzet om dat belang te bewerkstelligen. Dit geldt eveneens voor de geformuleerde rijksopgave voor de Zuidvleugel: klimaatadaptatie in relatie tot waterveiligheid en zoetwater. CONTACT Mevr.ir. K.P.M. Aalbers T E kaalbers@hhdelfland.nl SECTOR Beleid en Onderzoek POSTADRES Postbus 3061, 2601 DB Delft KVK BTW NL B01

2 / SVIR / 2 van 6 BLZ 12 In de Structuurvisie is aangegeven dat de verantwoordelijkheid voor de afstemming tussen verstedelijking en groene ruimte op regionale schaal door het Rijk overgelaten wordt aan de provincies. Alleen in de stedelijke regio s rond de mainports zal het Rijk afspraken maken met decentrale overheden over de programmering van verstedelijking. Overige sturing op verstedelijking zoals afspraken over percentages voor binnenstedelijk bouwen, Rijksbufferzones en doelstellingen voor herstructurering laat het Rijk los. De groene gebieden om de stad, zoals Rijksbufferzones, vervullen voor het Hoogheemraadschap van Delfland een belangrijke rol. Deze gebieden zijn van belang voor het bereiken van de bescherming van een goede waterkwaliteit (ook ecologie) en waterkwantiteit. Het opheffen van de bescherming van deze gebieden als Rijksbufferzone maakt de toekomst van deze gebieden onzeker. De verantwoordelijkheid komt te liggen bij de provincies. De Ontwerp Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte geeft echter niet aan op welke wijze de provincies deze verantwoordelijkheid moeten vormgeven en op welke wijze het Rijk daarop zal toezien. Bebouwing van deze gebieden is bij het opheffen van Rijksbufferzones in de toekomst mogelijk. Bij functieverandering van deze thans landelijke polders naar polders met een stedelijke functie, vraagt ook om een verandering in het (water-)veiligheidsniveau. De vraag is echter hoe in deze gebieden met de huidige instrumenten een hoger veiligheidsniveau gegarandeerd kan worden. BLZ 13 De taak van de waterschappen wordt in de Ontwerp Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte beschreven: De taak van het waterschap is wettelijk beperkt tot de waterstaatszorg en bestaat uit het (regionale) watersysteembeheer en de zuivering van het stedelijk afvalwater. De waterschappen beheren aldus het regionale watersysteem. Het watersysteem wordt daarbij in zijn totaliteit beschouwd inclusief de waterkeringen en het grondwater. Daarbij wordt voorbij gegaan aan waterkwaliteit en waterkwantiteit, beide eveneens onderdeel van het watersysteem. Graag willen we u verzoeken waterkwaliteit en waterkwantiteit toe te voegen. BLZ 47 In de structuurvisie staat dat het Rijk de primaire waterkeringen en het kustfundament beschermt. Ook de waterschappen hebben bij het beschermen een belangrijke rol. Graag zien we de tekst dan ook aangepast in: Het Rijk en de waterschappen beschermen samen de primaire waterkeringen en het kustfundament. BLZ 47 Nationaal belang 9 luidt: Ruimte voor waterveiligheid, een duurzame zoetwatervoorziening en klimaatbestendige stedelijke (her) ontwikkeling. We zijn verheugd dat water tot een van de nationale belangen behoort. In het overzicht van doelen en nationale belangen staat vermeldt dat nationaal belang 9 het doel Het waarborgen van ene leefbare en veilige omgeving waarin unieke natuurlijke en cultuurhistorische waarden behouden zijn (leefbaar en veilig) dient. Wij zijn van mening dat nationaal belang 9 ook een bijdrage levert aan het eerste doel, het vergroten van de concurrentiekracht van Nederland door het versterken van de ruimtelijk-economische structuur van Nederland (concurrerend). De focus in de structuurvisie is voornamelijk gericht op waterveiligheid en zoetwater. De aandacht in de structuurvisie voor waterkwaliteit, grondwater en wateroverlast is beperkt. Meer aandacht voor deze thema s is wat ons betreft gewenst. Tevens vragen we ons af wat precies verstaan wordt onder het nationale belang van klimaatbestendige stedelijke (her-)ontwikkeling en waarom

3 / SVIR / 3 van 6 klimaatbestendigheid van het landelijk gebied geen aandacht krijgt. Welke instrumenten worden ingezet - en op welk beleidsniveau - om die klimaatbestendigheid te bewerkstelligen? In de tekst van de structuurvisie wordt aangegeven dat het beheer van het watersysteem gericht is op het mee bewegen met natuurlijke processen waar het kan en het bieden van weerstand waar het moet. De tekst suggereert dat dat voor het gehele watersysteem geldt. Dit is echter niet zo. Meebewegen met natuurlijk processen speelt met name bij de kust, bij andere onderdelen van het watersysteem is meebewegen geen uitgangspunt. De structuurvisie geeft aan dat vanuit de waterveiligheid en zoetwatervoorziening het Rijk belang heeft bij het afremmen van bodemdaling in veenweidegebieden en een goede bufferwerking in het regionale watersysteem om afwenteling op nationale opgaven te voorkomen. Graag vernemen wij wat exact wordt bedoeld met een goede bufferwerking en welke taken, rollen en instrumenten daarbij ingezet worden. BLZ 48 Op de kaart horend bij nationaal belang 9 staan het hoofdwatersysteem, waterveiligheid aspecten en zoetwatervoorzieningen aangegeven. Om de kaart compleet te maken en goed aan te laten sluiten bij nationaal belang 9, zouden we op deze kaart ook graag de belangrijke rivieren, het Volkerak-Zoommeer, de Haringvliet en de Biesbos als zoetwatervoorziening aangemerkt zien. BLZ 49 De tekst van de structuurvisie stelt dat in het nationale Deltaprogramma de gezamenlijke overheden onder regie van de Deltacommissaris werken aan een totaalpakket aan water- en ruimtelijke oplossingen die voor de korte en lange termijn zekerheid bieden over waterveiligheid en zoetwatervoorziening in samenhang met ruimtelijke ontwikkelingen. Zekerheid kan echter niet geboden worden. Wel kunnen de gevolgen inzichtelijk gemaakt worden en kan met oplossingen ingespeeld en geanticipeerd worden op die gevolgen. In de structuurvisie staat dat het Deltaprogramma naast de in hoofdstuk 4 opgenomen gebiedsgerichte deelprogramma s drie generieke deelprogramma s omvat. Bij het deelprogramma Zoetwater staat: Maatregelen bepalen om te komen tot grotere regionale zelfvoorzienendheid en een optimalisatie van de zoetwaterverdeling in het watersysteem. Zelfvoorzienendheid is echter geen doel, maar een middel om de doelen van het deelprogramma Zoetwater te behalen. Het vergroten van de regionale zelfvoorzienendheid is een van de sporen om tot een duurzame zoetwaterstrategie te komen. BLZ 55 Voor het bevorderen van zorgvuldig ruimtegebruik bij stedelijke ontwikkeling, wordt een ladder voor duurzame verstedelijking opgenomen in het Besluit ruimtelijke ordening (Bro). Deze ladder is een procesvereiste en gebaseerd op de zogenaamde SER-ladder. Dit houdt in dat bij vaststelling van een ruimtelijk plan wordt gemotiveerd hoe een zorgvuldige afweging is gemaakt van het ruimtegebruik. Deze werkt met de volgende opeenvolgende stappen ( de treden van de ladder ): 1. Beoordeling door betrokken overheden of de beoogde ontwikkeling voorziet in een regionale, intergemeentelijke vraag voor bedrijventerreinen, kantoren, woningbouwlocaties en andere stedelijke voorzieningen. Naast de kwantitatieve beoordeling (aantal hectares of aantallen woningen) gaat het ook om kwalitatieve vraag (bijvoorbeeld een bedrijventerrein waar zware milieuhinder mogelijk is of een specifiek woonmilieu) op regionale schaal;

4 / SVIR / 4 van 6 2. Indien de beoogde ontwikkeling voorziet in een regionale, intergemeentelijke vraag, beoordelen betrokken overheden of deze binnen bestaand bebouwd gebied kan worden gerealiseerd door locaties voor herstructurering of transformatie te benutten; 3. Indien herstructurering of transformatie van bestaand bebouwd gebied onvoldoende mogelijkheden biedt om aan de regionale, intergemeentelijke vraag te voldoen, beoordelen betrokken overheden of deze vraag op locaties kan worden ontwikkeld die passend multimodaal ontsloten zijn of als zodanig worden ontwikkeld. Het (verplicht) toepassen van deze ladder juichen we toe. Bij trede 2 en 3 speelt water een belangrijke rol bij de keuze of de ontwikkeling binnen bestaand stedelijk gebied of daarbuiten gerealiseerd kan of moet worden. Het gaat daarbij om reeds bestaande wateropgave en door de voorgestelde ontwikkeling nieuw ontstane wateropgaven. Wij vragen bij toepassing van de ladder dan ook specifiek aandacht voor het aspect water en de ruimtelijke weerslag die daarbij hoort. Daarnaast zouden we graag verwoord zien hoe en door wie op het toepassen van deze ladder wordt toegezien. BLZ 58 & 59 De kaart met de nationale ruimtelijke hoofdstructuur bevat een samenvatting van de nationale belangen waarvoor het Rijk verantwoordelijk is. Op deze kaart is op hoofdlijnen aangegeven welke gebieden en structuren van nationaal belang zijn bij de geformuleerde rijksdoelen rond concurrentiekracht, bereikbaarheid en leefbaarheid en veiligheid, zodat een samenhangende ruimtelijke hoofdstructuur zichtbaar wordt. Op de kaart nationale ruimtelijke hoofdstructuur wordt volgens de legenda aan een aantal wateraspecten aandacht besteed, namelijk behouden kustfundament, zoetwatervoorziening en waterkering. Doel 3 (leefbaar & veilig) en daardoor nationaal belang 9, komt helaas niet zo goed uit de verf op deze kaart. We vragen u dan ook op deze kaart de waterkeringen duidelijker zichtbaar te maken. BLZ 65 & 67 In de Zuidvleugel ligt een grote woningbouwopgave. Tot 2040 moeten er in dit gebied nog ongeveer woningen worden bijgebouwd en ongeveer woningen worden vervangen. De extra woningvraag concentreert zich voor meer dan de helft (55%) in het gebied rond Den Haag. Ook in de regio Rotterdam en het gebied rond Leiden slaat een aanzienlijk deel van de uitbreidingsopgave neer (respectievelijk 20% en 10%). Het beheersgebied van het Hoogheemraadschap van Delfland valt geheel in een stedelijke regio met topsectoren. De druk op de ruimte in dit gebied, en in andere stedelijke gebieden, vraagt om een zorgvuldige inpassing, afstemming en soms keuze van functies, zeker gezien de vraag naar ruimte vanuit water, klimaat (klimaatbestendigheid en hittestress), groen en recreatie. BLZ 66 Op de kaart Zuidvleugel / Zuid-Holland staat de legenda-eenheid Waarborgen zoetwatervoorziening. De legenda-eenheid is geplaatst ter hoogte van de overgang Nieuwe Waterweg Noordzee. Wij vragen ons af wat met deze legenda-eenheid bedoeld wordt. Betreft de legenda-eenheid de functies waarvoor zoetwatervoorziening van belang is, dan is plaatsing van de legenda-eenheid bij met name de greenports logisch. Staat de legenda-eenheid voor de opgave, dan is plaatsing van de legendaeenheid in de Nieuwe Waterweg, in het Volkerrak-Zoommmeer en in de Haringvliet logisch. Eenzelfde opmerking geldt voor de kaart Zuidwestelijke Delta. BLZ 67

5 / SVIR / 5 van 6 Volgens de structuurvisie rust de economie in de Zuidvleugel op vier pijlers: het Haven Industrieel Complex in de Rotterdamse regio (concentratie van de topsectoren logistiek, energie, proces- en petrochemie); de Greenports Westland-Oostland, Duin- en Bollenstreek en Boskoop (concentratie van de topsectoren agrofood en tuinbouw); het internationaal cluster van recht, vrede en veiligheid in Den Haag en de concentraties van bedrijven en kennisinstellingen in de topsectoren high tech en life sciences (nanotechnologie TU Delft, Bio Science Park Leiden). Wij zijn van mening dat hier een sector aan moet worden toegevoegd. De vijfde topsector is de Topsector Water. In het advies van Topteam water wordt ook deze topsector (water-, delta- en maritieme technologie) toegewezen aan deze regio. BLZ 77 In de structuurvisie wordt ingegaan op de kust. De belangrijkste rijksopgave is duurzame handhaving van de veiligheid van het achterland tegen overstromingen vanuit de zee. Daarbij wordt gesteld dat het uitgangspunt is om zoveel mogelijk gebruik te maken van de natuurlijke dynamiek van het zandige systeem van de kust (zandbewegingen door golven, stroom, wind). Dit geldt echter niet in het algemeen, maar wel voor het kust onderhoud. Vervolgens wordt gesteld dat om dit systeem integraal te kunnen beheren het kustfundament ruimtelijk beschermd wordt met een ja-mits, nee-tenzij regime (vastgelegd in het Nationaal Waterplan). Het betreft hier echter niet het beschermen, maar het onderhouden van het kustfundament. Het kustonderhoud - en niet de kustveiligheid - wordt geborgd in combinatie met behoud en ontwikkeling van functies in de kust (zoals ecologie, recreatie, beroepsvisserij, zeehavens, zeescheepvaart), zolang deze functies de waterveiligheid niet in gevaar brengen. BLZ 94 In het overzicht verandering Nationale Ruimtelijke Belangen staat onder punt 10 aangegeven dat het op orde brengen en houden van het hoofdwatersysteem ter bescherming van het land tegen overstromingen onderdeel is van nationaal belang 9: ruimte voor waterveiligheid, een duurzame zoetwatervoorziening en klimaatbestendige stedelijke (her-)ontwikkelingen. Voor de punten Verbetering van de kwaliteit van het oppervlaktewater en De zorg voor een goede ecologische waterkwaliteit staat dat daarvoor eveneens geldt dat ze vallen onder nationaal belang 9. Wij zijn echter van mening dat deze twee punten buiten de scope van nationaal belang 9 vallen en vragen u nationaal belang 9 met deze punten expliciet aan te vullen. Onder punt 12 valt het op orde brengen en houden van de regionale watersystemen, ter bescherming van het land tegen wateroverlast. Aangegeven is dat dit punt in de structuurvisie is vervallen. Dat staat ook bij de veiligstelling van de zoetwatervoorraden en het voorkomen van verdroging en onnodige bodemdaling, watertekorten en verzilting. Naar onze mening zijn deze twee punten niet vervallen maar onderdeel van nationaal belang 9. Plan Milieueffectrapport (planmer) behorende bij de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte Het Hoogheemraadschap van Delfland heeft geen opmerkingen op de planmer behorende bij de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte. Algemene Maatregel van Bestuur Ruimte (Amvb Ruimte) (eerste aanvulling)

6 / SVIR / 6 van 6 Het Hoogheemraadschap van Delfland heeft geen opmerkingen op de Algemene Maatregel van Bestuur Ruimte (Amvb Ruimte) (eerste aanvulling). Wij verzoeken u bovenstaande opmerkingen bij het vervolgproces in de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte te verwerken en zijn graag bereid - indien gewenst - een toelichting te geven op de gemaakte opmerkingen. Dijkgraaf en Hoogheemraden van Delfland, Namens deze, De Portefeuillehouder Waterkeringen en Ruimtelijke Ordening, Mevr. Mr. A.W. Bom-Lemstra