- De examenvragen mag u houden! -

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "- De examenvragen mag u houden! -"

Transcriptie

1 Datum : zaterdag 18 juni 2011 Opleiding : CCM16 Examen : Module 3 IB&CM Tijd : 3 klokuren Examen: Dit examen bestaat uit 3 opgaven, verdeeld over 9 pagina s. Controleer dit! De vragen van dit examen zijn gebaseerd op de leerstof uit het boek, de colleges alsmede de verstrekte hand-outs. Toegestane hulpmiddelen: Blauwe of zwarte balpen; het gebruik van potlood en/of vulpen is verboden! Calculator (niet grafisch en/of programmeerbaar) Nederlandse wetbundel(s) Liniaal / tekenliniaal Uitwerkingen: Formuleer uw antwoorden in correct Nederlands, gebruik géén telegramstijl. U dient uw uitwerkingen in te leveren op het uitgereikte VVCM uitwerkingenpapier. Beschrijf het uitwerkingenpapier enkel aan de voorkant en voorzie elk blad van uw naam, voornaam, studentnummer en paginanummer. Lever géén kladpapier in! - De examenvragen mag u houden! - CCM16 Mod3 IB&CM examen Pagina 1 van 9

2 Opgave 1: Macro economie: internationale handel Lees onderstaand artikel uit de Intermediair van 6 april 2006 en beantwoord de bijbehorende vragen. Wat drijft de economie? D r in en d r uit Meer dan enig ander land in de EU verdient Nederland aan het in- en dan weer uitvoeren van goederen. En dat wordt alleen maar meer. Waarom is die wederuitvoer voor Nederland belangrijk? Omdat de wederuitvoer al jaren de snelste groeier is binnen de Nederlandse economie. Het CBS maakte vorige week bekend dat de Nederlandse economie in 2005 was gegroeid, maar dat de wederexport met twaalf procent ruim twee keer zo hard was gegroeid. Mede dankzij de wederuitvoer heeft Nederland een handelsoverschot van meer dan 6% van het BBP; op Zweden na het hoogste cijfer binnen de Europese Unie. Die wederuitvoer maakt nu 45 procent van de totale uitvoer uit en dat percentage blijft toenemen; in 1990 was dat nog maar twintig. Maar wederuitvoer, dat is toch gewoon dozen schuiven? Dat levert toch niets op? In meer recente cijfers zijn er niet- schatte de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) de marge op wederuitvoer op ruim tien procent. Met andere woorden, van elke tienduizend euro aan in- en weer uitgevoerde goederen blijft zeker duizend euro hangen bij transportbedrijven, groothandels en andere bedrijven in Nederland. Dat tikt aardig aan. Op dit moment verdient Nederland drie procent van zijn BBP door wederuitvoer. Drie procent, dat klinkt niet bepaald spectaculair. Het is maar hoe je het bekijkt. Het gaat wel om twaalf miljard euro. Ter vergelijking: dat is bijna net zoveel als het handelsoverschot van het grootste Nederlandse exportsucces, de land- en tuinbouwsector. Waardoor groeit de handel van Nederland zo snel? De laatste tien jaar komt dat vooral door China. Nederland is de zesde exportbestemming van dat land; alleen naar Duitsland exporteert de Volksrepubliek binnen Europa nog meer goederen. Nog spectaculairder is de groei van de Nederlands- Chinese handel: die bedroeg vorig jaar 34 procent, tegen 25 procent voor de VS en 17 procent voor Duitsland. Waarom drijven de Chinezen zo graag handel met ons? Nederland staat bekend als een gemakkelijk land met een efficiënte (lucht)haven, goede dienstverleners, een prettig belastingklimaat en relatief weinig gezeur van de overheid en bij de grenzen. Te vriend houden dus, die Chinezen? Zeker nu het onder grote Chinese bedrijven een trend begint te worden een Europese vestiging op te zetten. Vorig jaar zetten elf Chinese bedrijven hun Europese hoofdkantoor of distributiecentrum in Nederland neer, goed voor ruim driehonderd arbeidsplaatsen. De verwachting is dat Chinese bedrijven in Europa, zowel in aantal als in omvang, snel zullen toenemen. Het zou mooi zijn als Nederland hun eerste keuze is. Dan gebeurt er misschien zoiets als bij het verdwijnen van de Europese binnengrenzen begin jaren negentig. Veel Amerikaanse en Japanse multinationals zetten toen hun Europese hoofdkantoor in Nederland neer. Dat betekende destijds een forse impuls voor de Nederlandse economie. CCM16 Mod3 IB&CM examen Pagina 2 van 9

3 Gevraagd: 1. 1a. In de tekst wordt gesproken over de economie. Wat wordt hier bedoeld met het begrip economie (geef de term en de definitie)? 1b. Aan de hand van welke indicator meet het CBS de omvang van de economie (geef de term en de definitie)? 1c. Wanneer is er conform de definities van het CBS sprake van groei van de economie? 2. 2a. In het artikel wordt de omvang van de handel met het buitenland vergeleken met de omvang van het BBP. Geef de naam van de indicator die de buitenlandse handel vergelijkt met het BBP en geef de berekeningswijze (formule). 2b. Onderstaand treft u enkele kerncijfers ( mln) van het CBS over de jaren aan. Bereken de indicator die u onder voorgaand punt heeft benoemd voor de jaren 2005 en 2006 en splits deze indicator uit naar import en export. BBP (MP) Import Export c. Bereken over de jaren het handelssaldo en geef aan of er sprake is van een handelsoverschot of tekort. 2d. Bereken over de jaren de dekkingsbijdrage. 2e. Geef uw oordeel over de ontwikkeling van de economie irt het handelssaldo. 3. 3a. In het artikel wordt de term wederuitvoer omschreven als D r in en d r uit, maar hoe luidt de definitie van wederuitvoer? 3b. Wordt deze wederuitvoer meegenomen in de indicator zoals die door u is weergegeven in uw antwoord op vraag 2a en 2b? Licht uw antwoord toe! 3c. Wat is het onderscheid tussen doorvoer en wederuitvoer? 3b. Wordt deze doorvoer meegenomen in de indicator zoals die door u is weergegeven in uw antwoord op vraag 2a en 2b? Licht uw antwoord toe! CCM16 Mod3 IB&CM examen Pagina 3 van 9

4 Opgave 2: Export managementmodellen 2.1 Het internationaliseringsproces: de Perlmutter theorie en model a. Hoe luidt de Perlmutter theorie? b. Het Perlmutter model is ook bekend onder een andere naam / acroniem. Geef aan hoe deze naam luidt en verklaar de letters van het acroniem. c. Teken het Perlmutter model en geef invulling aan de vlakken in het model. Gebruik hiervoor één compleet A4 examenpapier. d. Typeer aan de hand van het Perlmutter model het stadium in het internationaliseringsproces van onderstaande producten. Of met andere woorden: plaats de producten in het door u geschetste model. CCM16 Mod3 IB&CM examen Pagina 4 van 9

5 2.2 Landen / regio selectie Onderstaand treft u een weergave van het landenselectie model (selection funnel) aan: Gevraagd: a. Uit welke pijlers is het landenselectiemodel opgebouwd? b. De 14 screeningscriteria van filter 1 zijn onder te verdelen naar een viertal soorten criteria. Welke 4 soorten zijn dit? CCM16 Mod3 IB&CM examen Pagina 5 van 9

6 c. Onderstaand treft u een viertal Nederlandse instanties aan waar de internationale credit manager te rade kan gaan voor informatie die kan worden ingezet bij de toepassing van de selectiecriteria uit het landenselectie model. Geef aan om welke selectiecriteria het gaat en tot welke soort (zie voorgaande vraag) dit selectiecriterium behoort. Ministerie van ELI: Agentschap NL CBS: statistiek (Statline) CPB: Centraal Planbureau SCP: Sociaal Cultureel Planbureau d. Eén van de selectiecriteria uit het landenselectie model is het politieke risico. Geef aan of het politieke risico invloed heeft op de economische toestand van een land. Motiveer uw antwoord. CCM16 Mod3 IB&CM examen Pagina 6 van 9

7 Opgave 3: Exportfinanciering & Incoterms Een Nederlandse exporteur komt in aanmerking voor een opdracht voor het leveren en installeren van een zeer specifieke machine in Ankara, de moderne hoofdstad van Turkije, die diep landinwaarts ligt. De totale contractwaarde is USD De omzet van de exporteur fluctueert tussen de en per jaar. Het project loopt 13 maanden. De bid bond voor 5% van de contractwaarde is reeds gesteld door HUISBANK NV in Rotterdam. De performance bond dient nu binnen drie dagen te worden gesteld. Na oplevering van het gehele project zal de performance garantie (20% van de contractwaarde) worden beëindigd maar wel drie jaar lang verder geldig blijven als warranty bond voor 5% van de contractwaarde (garantie op het continu blijven presteren van de machine). De leveringsconditie luidt ex works Gouda as per Incoterms De betaling vindt plaats in drie termijnen: 15% na ontvangst van de performance bond in Turkije, 60% na verscheping 25% na presentatie van een rechtsgeldig getekend document door de opdrachtgever. Dit document geeft aan dat de installatie van de machine (13 maanden na ondertekenen van het contract) na volle tevredenheid is verlopen. De overeenkomst is naar Turks recht. De opdrachtgever inspecteert de voortgang van het project. Bij de beantwoording van onderstaande vragen dient u de Incoterms 2000 als uitgangspunt te hanteren! CCM16 Mod3 IB&CM examen Pagina 7 van 9

8 Gevraagd: 1. Wat zijn de vijf belangrijkste risico s die een exporteur loopt bij het exporteren van machines naar Turkije? 2. Welke maatregelen zou u treffen om de betaling vanuit Turkije zeker te stellen? Maak hierbij een risico analyse van deze casus en geef de mogelijke knelpunten aan in het contract (zie bovenstaande samenvatting). Op welke wijze kunt u monitoren dat de geldstroom tijdig binnenkomst? 3. Hoe dekt u het valutarisico vanaf het moment dat de bid bond (bindingsgarantie) is gesteld? (de export valuta mag niet worden gewijzigd in EUR). Wat gebeurt er met de valuta termijn transactie als er niet of niet tijdig wordt betaald? 4. Waarom is een check wel een betalinginstrument maar is het toch geen definitieve betaling? 5. Wat zijn uw inhoudelijke en commerciële argumenten (voor en tegen) om te kiezen tussen een kredietverzekering, een LC of Cash against documents? 6. Welke elementen uit de jaarrekening zijn naar uw mening van belang bij Internationaal Credit Management? 7. Geef een schematische weergave (in de juiste volgorde) van de order cycle van de exporterende onderneming in deze case. 8. Waarom zou u de inklaring in Turkije niet zo snel aanbieden; wat is het nadeel van DDP tot bestemming in Turkije? CCM16 Mod3 IB&CM examen Pagina 8 van 9

9 9. Enkele belangrijke onderdelen voor een bedrag van komen uit Brazilië. Op welke wijze krijg u regie (tijdige en juiste levering) op dit onderdeel van de supply chain? 10. Waar dient Credit Management in de organisatiestructuur van de exporterende onderneming te worden opgenomen? Beargumenteer uw antwoord! 11. a. Wat is het verschil tussen een valuta optie en een valuta termijnaffaire? b. Waardoor verschilt in het algemeen de prijs van een valuta termijnaffaire ten opzichte van de contante aan- of verkoop van vreemde valuta? 12. Op welke wijze kunt u de liquiditeitspositie gedurende een dergelijk export proces optimaliseren? 13. a. Wat is het verschil tussen een payment garantie en een import LC? b. Geef de voor- en nadelen van deze instrumenten voor de importeur. CCM16 Mod3 IB&CM examen Pagina 9 van 9

- De examenvragen mag u houden! -

- De examenvragen mag u houden! - Datum : zaterdag 18 juni 2011 Opleiding : CCM16 Examen : Module 3 IB&CM Tijd : 3 klokuren Examen: Dit examen bestaat uit 3 opgaven, verdeeld over 9 pagina s. Controleer dit! De vragen van dit examen zijn

Nadere informatie

- De herexamenvragen mag u houden! -

- De herexamenvragen mag u houden! - Datum : donderdag 30 juni 2011 Opleiding : CCM16 Herexamen : Module 3 IB&CM Tijd : 3 klokuren Herexamen: Dit herexamen bestaat uit 5 opgaven, verdeeld over 8 pagina s. Controleer dit! De vragen van dit

Nadere informatie

Legitimatie: U dient zich te kunnen legitimeren met een geldig ID bewijs indien de surveillant hiernaar vraagt.

Legitimatie: U dient zich te kunnen legitimeren met een geldig ID bewijs indien de surveillant hiernaar vraagt. Datum : zaterdag 1 juni 2013 Opleiding : CCM17&18 Examen : Module 3 IB&CM Tijd : 3 klokuren Examen: Dit examen bestaat uit 5 opgaven, verdeeld over 13 pagina s. Controleer dit! De vragen van dit examen

Nadere informatie

Opgave 1: Theorie - meerkeuzevragen

Opgave 1: Theorie - meerkeuzevragen Datum : zaterdag 19 juni 2010 Opleiding : CCM15 Examen : Module 3 International Business: EM & CM Tijd : 3 klokuren Examen: Dit examen bestaat uit 4 opgaven, verdeeld over 10 pagina s. Controleer dit!

Nadere informatie

- De herexamenvragen mag u houden! -

- De herexamenvragen mag u houden! - Datum : Woensdag 30 juni 2010 Opleiding : CCM15 Herexamen : Module 3 International Business & Credit Management (IB&CM) Tijd : 3 klokuren Herexamen: Dit herexamen bestaat uit 4 opgaven, verdeeld over 10

Nadere informatie

Opgave 1: Theorie - meerkeuzevragen

Opgave 1: Theorie - meerkeuzevragen DATUM : zaterdag 15 november 2014 OPLEIDING : CCM19 EXAMEN : Mod4 IB&CM International Business & Credit Management DOCENT : Drs. J.H. Gieskens AC CCM QT TIJD : 10:00 13:00 uur Vóór aanvang van het examen

Nadere informatie

Datum : Woensdag 30 juni 2010 Opleiding : CCM15 Examen : Module 3 International Business & Credit Management (IB&CM) : 3 klokuren

Datum : Woensdag 30 juni 2010 Opleiding : CCM15 Examen : Module 3 International Business & Credit Management (IB&CM) : 3 klokuren Datum : Woensdag 30 juni 2010 Opleiding : CCM15 Examen : Module 3 International Business & Credit Management (IB&CM) Tijd : 3 klokuren Examen: Dit examen bestaat uit 4 opgaven, verdeeld over 10 pagina

Nadere informatie

Legitimatie: U dient zich te kunnen legitimeren met een geldig ID bewijs indien de surveillant hiernaar vraagt.

Legitimatie: U dient zich te kunnen legitimeren met een geldig ID bewijs indien de surveillant hiernaar vraagt. Datum : zaterdag 1 juni 2013 Opleiding : CCM17&18 Examen : Module 3 IB&CM Tijd : 3 klokuren Examen: Dit examen bestaat uit 5 opgaven, verdeeld over 13 pagina s. Controleer dit! De vragen van dit examen

Nadere informatie

Datum : zaterdag 19 juni 2010 Opleiding : CCM15 Examen : Module 3 International Business: EM & CM : 3 klokuren

Datum : zaterdag 19 juni 2010 Opleiding : CCM15 Examen : Module 3 International Business: EM & CM : 3 klokuren Datum : zaterdag 19 juni 2010 Opleiding : CCM15 Examen : Module 3 International Business: EM & CM Tijd : 3 klokuren Examen: Dit examen bestaat uit 4 opgaven, verdeeld over 10 pagina s. Controleer dit!

Nadere informatie

Examen HAVO. Economie 1

Examen HAVO. Economie 1 Economie 1 Examen HAVO Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 2 Woensdag 21 juni 13.30 16.00 uur 20 00 Dit examen bestaat uit 31 vragen. Voor elk vraagnummer is aangegeven hoeveel punten met een goed

Nadere informatie

Lever ook het kladpapier na afloop van het examen in bij de toezichthouder. Dit wordt vernietigd en niet meegenomen in de beoordeling.

Lever ook het kladpapier na afloop van het examen in bij de toezichthouder. Dit wordt vernietigd en niet meegenomen in de beoordeling. SPD Bedrijfsadministratie Examenopgave ALGEMENE ECONOMIE WOENSDAG 9 MAART 2016 08.45-10.15 UUR Belangrijke informatie Deze examenopgave bestaat uit 8 pagina s, inclusief het voorblad. Controleer of alle

Nadere informatie

Lever ook het kladpapier na afloop van het examen in bij de toezichthouder. Dit wordt vernietigd en niet meegenomen in de beoordeling.

Lever ook het kladpapier na afloop van het examen in bij de toezichthouder. Dit wordt vernietigd en niet meegenomen in de beoordeling. SPD Bedrijfsadministratie Examenopgave ORGANISATIE EN MANAGEMENT DINSDAG 3 MAART 2015 14.15 UUR 15:45 UUR Belangrijke informatie Deze examenopgave bestaat uit 6 pagina s, inclusief het voorblad. Controleer

Nadere informatie

Aandeel MKB in buitenlandse handel en investeringen

Aandeel MKB in buitenlandse handel en investeringen Rapport Aandeel MKB in buitenlandse handel en investeringen Drie afbakeningen van het MKB Oscar Lemmers Dit onderzoek werd uitgevoerd in opdracht van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Er waren geen

Nadere informatie

- Antwoordenset - Datum: donderdag 30 juni 2011 Opleiding: CCM16 Herexamen: Module 3 IB&CM Tijd: 3 klokuren

- Antwoordenset - Datum: donderdag 30 juni 2011 Opleiding: CCM16 Herexamen: Module 3 IB&CM Tijd: 3 klokuren Datum: donderdag 30 juni 2011 Opleiding: CCM16 Herexamen: Module 3 IB&CM Tijd: 3 klokuren Herexamen: Dit herexamen bestaat uit 5 opgaven, verdeeld over 8 pagina s. Controleer dit! De vragen van dit herexamen

Nadere informatie

De agrarische handel van Nederland in 2010

De agrarische handel van Nederland in 2010 De agrarische handel van Nederland in 1. Opvallende ontwikkelingen Wereldhandel in agrarische producten daalde in met ruim 10%, maar vertoont in weer herstel Nederlandse agrarische export groeit in naar

Nadere informatie

Grootste examentrainer en huiswerkbegeleider van Nederland. Economie. Trainingsmateriaal. De slimste bijbaan van Nederland! lyceo.

Grootste examentrainer en huiswerkbegeleider van Nederland. Economie. Trainingsmateriaal. De slimste bijbaan van Nederland! lyceo. Grootste examentrainer en huiswerkbegeleider van Nederland Economie Trainingsmateriaal De slimste bijbaan van Nederland! lyceo.nl Traininingsmateriaal Economie Lyceo-trainingsdag 2015 Jij staat op het

Nadere informatie

Recordhoeveelheid varkensvlees uitgevoerd

Recordhoeveelheid varkensvlees uitgevoerd Page 1 of 5 Recordhoeveelheid varkensvlees uitgevoerd 11-5-2016 / 02:00 In 2015 exporteerde Nederland een recordhoeveelheid van 944 miljoen kilo varkensvlees, 6 procent meer dan in 2014. Door de lage prijzen

Nadere informatie

Deze examenopgave bestaat uit 9 pagina s, inclusief het voorblad. Controleer of alle pagina s aanwezig zijn.

Deze examenopgave bestaat uit 9 pagina s, inclusief het voorblad. Controleer of alle pagina s aanwezig zijn. SPD Bedrijfsadministratie Examenopgave TREASURY MANAGEMENT MAANDAG 22 JUNI 2015 12.15-14.45 UUR Belangrijke informatie Deze examenopgave bestaat uit 9 pagina s, inclusief het voorblad. Controleer of alle

Nadere informatie

Deze examenopgave bestaat uit 9 pagina s, inclusief het voorblad. Dit examen bestaat uit 5 opgaven en omvat 20 vragen.

Deze examenopgave bestaat uit 9 pagina s, inclusief het voorblad. Dit examen bestaat uit 5 opgaven en omvat 20 vragen. SPD Bedrijfsadministratie Examenopgave ALGEMENE ECONOMIE WOENSDAG 16 DECEMBER 2015 15.15-16.45 UUR Belangrijke informatie Deze examenopgave bestaat uit 9 pagina s, inclusief het voorblad. Dit examen bestaat

Nadere informatie

Geef een voordeel van exporteren. Geef een voordeel van importeren.

Geef een voordeel van exporteren. Geef een voordeel van importeren. Vraagkaarten - blauw & groen De verhouding tussen de euro en de dollar gaat van 1 EUR = 1, 5508 dollar naar 1 EUR = 1, 25 dollar. Is de dollar dan in waarde gedaald of gestegen? De dollar is in waarde

Nadere informatie

Examen AA ICAIS-2 / BIV2

Examen AA ICAIS-2 / BIV2 Examen AA ICAIS-2 / BIV2 DATUM: 21 juni 2018 TIJD: 13.30-16.30 uur Belangrijke informatie: Dit examen bestaat uit 10 opgaven (5 pagina s inclusief voorblad). Controleer of dit examen compleet is! Vermeld

Nadere informatie

Literatuurlijst CCM20 Collegejaar 2: 2015-2016 Module 4: IB&CM International Business & Credit Management

Literatuurlijst CCM20 Collegejaar 2: 2015-2016 Module 4: IB&CM International Business & Credit Management Literatuurlijst CCM20 Collegejaar 2: 2015-2016 Module 4: IB&CM International Business & Credit Management CCM20 Literatuurlijst 2015-2016 Jr2 Mod4 IB&CM Pagina 1 van 6 Module 4 : International Business

Nadere informatie

De agrarische handel van Nederland in 2013

De agrarische handel van Nederland in 2013 De agrarische handel van Nederland in 2013 1. Opvallende ontwikkelingen Totale handelsoverschot groeit met 4,5 miljard; aandeel agrarische producten 2 miljard Nederlandse agrarische export neemt in 2013

Nadere informatie

Deze examenopgave bestaat uit 8 pagina s, inclusief het voorblad. Het examen omvat 21 vragen.

Deze examenopgave bestaat uit 8 pagina s, inclusief het voorblad. Het examen omvat 21 vragen. SPD Bedrijfsadministratie Examenopgave ALGEMENE ECONOMIE MAANDAG 5 OKTOBER 2015 11.30 13.00 UUR Belangrijke informatie Deze examenopgave bestaat uit 8 pagina s, inclusief het voorblad. Het examen omvat

Nadere informatie

Deze examenopgave bestaat uit 8 pagina s, inclusief het voorblad. Dit examen bestaat uit 5 opgaven en omvat 20 vragen.

Deze examenopgave bestaat uit 8 pagina s, inclusief het voorblad. Dit examen bestaat uit 5 opgaven en omvat 20 vragen. SPD Bedrijfsadministratie Examenopgave ALGEMENE ECONOMIE VRIJDAG 16 DECEMBER 2016 15.30-17.00 UUR Belangrijke informatie Deze examenopgave bestaat uit 8 pagina s, inclusief het voorblad. Dit examen bestaat

Nadere informatie

De agrarische handel van Nederland in 2012

De agrarische handel van Nederland in 2012 De agrarische handel van Nederland in 2012 1. Opvallende ontwikkelingen Totale wereldhandel in agrarische producten groeit voor tweede opeenvolgende jaar met ruim 10% Nederlandse agrarische export groeit

Nadere informatie

Enquête Internationalisering Rapportage Persbericht januari 2011

Enquête Internationalisering Rapportage Persbericht januari 2011 Enquête Internationalisering Rapportage Persbericht januari 2011 Auteurs: P. M. Walison MSc, Trainee Internationaal Ondernemen Dhr. P. van Kuijen, Sectormanager Zoetermeer, 24 januari 2011 Hoewel aan de

Nadere informatie

Conjunctuur enquête. Technologische Industrie Nederland

Conjunctuur enquête. Technologische Industrie Nederland Conjunctuur enquête Technologische Industrie Nederland Gunstig beeld met internationale onzekerheden Het CBS kopt donderdag 16 februari dat het ondernemersvertrouwen in Nederland nog nooit op zo n hoog

Nadere informatie

De agrarische handel van Nederland in 2013

De agrarische handel van Nederland in 2013 De agrarische handel van Nederland in 1. Opvallende ontwikkelingen Totale handelsoverschot groeit met 4,5 miljard; aandeel agrarische producten 2 miljard Nederlandse agrarische export neemt in opnieuw

Nadere informatie

Deze examenopgave bestaat uit 7 pagina s, inclusief het voorblad. Controleer of alle pagina s aanwezig zijn.

Deze examenopgave bestaat uit 7 pagina s, inclusief het voorblad. Controleer of alle pagina s aanwezig zijn. SPD Bedrijfsadministratie Examenopgave COST & MANAGEMENTACCOUNTING DINSDAG 8 MAART 2016 12.00 14.00 UUR Belangrijke informatie Deze examenopgave bestaat uit 7 pagina s, inclusief het voorblad. Controleer

Nadere informatie

Deze examenopgave bestaat uit 7 pagina s, inclusief het voorblad. Dit examen heeft 5 opgaven en omvat 21 vragen.

Deze examenopgave bestaat uit 7 pagina s, inclusief het voorblad. Dit examen heeft 5 opgaven en omvat 21 vragen. SPD Bedrijfsadministratie Examenopgave ALGEMENE ECONOMIE MAANDAG 27 JUNI 2016 15.30 17.00 UUR Belangrijke informatie Deze examenopgave bestaat uit 7 pagina s, inclusief het voorblad. Dit examen heeft 5

Nadere informatie

Lever ook het kladpapier na afloop van het examen in bij de toezichthouder. Dit wordt vernietigd en niet meegenomen in de beoordeling.

Lever ook het kladpapier na afloop van het examen in bij de toezichthouder. Dit wordt vernietigd en niet meegenomen in de beoordeling. SPD Bedrijfsadministratie Examenopgave ALGEMENE ECONOMIE DINSDAG 4 OKTOBER 2016 09.00 10.30 UUR Belangrijke informatie Deze examenopgave bestaat uit 12 pagina s, inclusief het voorblad. Controleer of alle

Nadere informatie

Statistisch Magazine Internationale economische ontwikkelingen in de periode 2010 tot en met 2012

Statistisch Magazine Internationale economische ontwikkelingen in de periode 2010 tot en met 2012 Internationale economische ontwikkelingen in de periode 2010 tot en met 2012 Inleiding Lorette Ford De economische ontwikkeling van een land kan door middel van drie belangrijke economische indicatoren

Nadere informatie

Deze examenopgave bestaat uit 6 pagina s, inclusief het voorblad. Controleer of alle pagina s aanwezig zijn.

Deze examenopgave bestaat uit 6 pagina s, inclusief het voorblad. Controleer of alle pagina s aanwezig zijn. SPD Bedrijfsadministratie Examenopgave MANAGEMENT CONTROL VRIJDAG 19 JUNI 2015 14.45-16.15 UUR Belangrijke informatie Deze examenopgave bestaat uit 6 pagina s, inclusief het voorblad. Controleer of alle

Nadere informatie

Betreden van de Russische Markt

Betreden van de Russische Markt Betreden van de Russische Markt Jan Lok Business Development and Project Sales, PigTek Dirk Brust Head of Corporate Sales Trade Finance Services NL, ING Agenda Introductie Praktijkervaringen met; - Opzetten

Nadere informatie

Hoofdstuk 24 Valutamarkt

Hoofdstuk 24 Valutamarkt Hoofdstuk 24 Valutamarkt Open vragen 24.1 Een valutahandelaar van een bank die in dollars handelt, krijgt op een gegeven moment de volgende gegevens op zijn beeldscherm (we gaan ervan uit dat het verschil

Nadere informatie

Eerste Kamer der Staten-Generaal

Eerste Kamer der Staten-Generaal Eerste Kamer der Staten-Generaal I Vergaderjaar 2017-2018 CXXV Europees Semester 2018 B BRIEF VAN DE MINISTER VAN FINANCIEN Aan de Voorzitter van de Eerste Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 16 februari

Nadere informatie

Handelsstromen Rozenstruiken 2009 / 14. Zoetermeer, Maart 2009 Peter van der Salm Productschap Tuinbouw, Afdeling Markt en Innovatie

Handelsstromen Rozenstruiken 2009 / 14. Zoetermeer, Maart 2009 Peter van der Salm Productschap Tuinbouw, Afdeling Markt en Innovatie Handelsstromen Rozenstruiken 2009 / 14 Zoetermeer, Maart 2009 Peter van der Salm Productschap Tuinbouw, Afdeling Markt en Innovatie Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd

Nadere informatie

Samenvatting Internationaliseringsmonitor 2010

Samenvatting Internationaliseringsmonitor 2010 Samenvatting Internationaliseringsmonitor 2010 1. Inleiding Globalisering is een onderwerp dat regelmatig in het maatschappelijke debat opduikt. Het gaat dan om de gevolgen van de internationale economische

Nadere informatie

De agrarische handel van Nederland in 2014

De agrarische handel van Nederland in 2014 De agrarische handel van Nederland in 1. Opvallende ontwikkelingen Totale Nederlandse handelsoverschot is in gelijk gebleven aan het niveau van ( 47,6 mld.); handelsoverschot agrarische producten komt

Nadere informatie

Eindexamen havo economie 2012 - I

Eindexamen havo economie 2012 - I Opmerking Algemene regel 3.6 is ook van toepassing als gevraagd wordt een gegeven antwoord toe te lichten, te beschrijven en dergelijke. Opgave 1 1 maximumscore 3 bij (1) substitueerbaar voor bij (2) stijging

Nadere informatie

Aanvulling Management en organisatie in Balans vwo in verband met de expliciteringen van de examencommissie

Aanvulling Management en organisatie in Balans vwo in verband met de expliciteringen van de examencommissie Aanvulling Management en organisatie in Balans vwo in verband met de expliciteringen van de examencommissie Eindterm: het noemen van de relevante belastingen bij de diverse rechtsvormen Je kunt - de relevante

Nadere informatie

Vóór aanvang van het examen dient u zich te legitimeren aan de hand van een geldig legitimatiebewijs indien de surveillant hier naar vraagt.

Vóór aanvang van het examen dient u zich te legitimeren aan de hand van een geldig legitimatiebewijs indien de surveillant hier naar vraagt. DATUM : zaterdag 15 november 2014 OPLEIDING : CCM19 EXAMEN : Mod4 IB&CM International Business & Credit Management DOCENT : Drs. J.H. Gieskens AC CCM QT TIJD : 10:00 13:00 uur Vóór aanvang van het examen

Nadere informatie

Deze examenopgave bestaat uit 9 pagina s, inclusief het voorblad. Controleer of alle pagina s aanwezig zijn.

Deze examenopgave bestaat uit 9 pagina s, inclusief het voorblad. Controleer of alle pagina s aanwezig zijn. SPD Bedrijfsadministratie Examenopgave GECONSOLIDEERDE JAARREKENING DONDERDAG 5 MAART 2015 14.45-17.15 UUR Belangrijke informatie Deze examenopgave bestaat uit 9 pagina s, inclusief het voorblad. Controleer

Nadere informatie

Bijlage VMBO-GL en TL

Bijlage VMBO-GL en TL Bijlage VMBO-GL en TL 2015 tijdvak 2 economie CSE GL en TL GT-0233-a-15-2-b Zelfstandig of niet informatiebron 1 Cijfers Kamer van Koophandel over 2013 Starters 113.823 Bedrijfsbeëindigingen 136.640 informatiebron

Nadere informatie

Euro en andere valuta vmbo-b34. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Euro en andere valuta vmbo-b34. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd 27 September 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/62253 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken

Nadere informatie

Internationale 0a ale goederenhandel, trendbreuk

Internationale 0a ale goederenhandel, trendbreuk 07 Internationale 0a ale goederenhandel, trendbreuk 2007 2008 Jasper Roos Publicatiedatum CBS-website: 18 maart 2008 Voorburg/Heerlen, 2008 Verklaring van tekens. = gegevens ontbreken * = voorlopig cijfer

Nadere informatie

Financieel voordeel door douaneplanning

Financieel voordeel door douaneplanning Financieel voordeel door douaneplanning mr Eric Vennekens Rotterdam, November Stelling 1 Slide 2 Als export manager heb ik geen of nauwelijks invloed op douane gerelateerde kosten zoals invoerrechten en

Nadere informatie

Opdracht 1 Macro-economie [30p]

Opdracht 1 Macro-economie [30p] Opdracht 1 Macro-economie [30p] De effectieve vraag van land Angeloziё bestaat uit de voorgenomen consumptie van de gezinnen en de voorgenomen investeringen van de bedrijven. In dit land was het Bruto

Nadere informatie

Lever het kladpapier na afloop van het examen in bij de toezichthouder. Dit wordt vernietigd en niet meegenomen in de beoordeling.

Lever het kladpapier na afloop van het examen in bij de toezichthouder. Dit wordt vernietigd en niet meegenomen in de beoordeling. SPD Bedrijfsadministratie Examenopgave ALGEMENE ECOMONIE MAANDAG 2 MAART 2015 11.30 UUR 13:00 UUR Belangrijke informatie Deze examenopgave bestaat uit 10 pagina s, inclusief het voorblad. Controleer of

Nadere informatie

Trends in Export 2018

Trends in Export 2018 20 JAAR TRENDS IN EXPORT 1998 2018-20 JAAR TRENDS IN EXPORT 1998 2018 015 2017 2018 2019 Trends in Export 2018 Het jaarlijkse onderzoek van evofenedex en Atradius: trends, knelpunten en verwachtingen van

Nadere informatie

Buitenlandse investeringen maken de Nederlandse economie sterk

Buitenlandse investeringen maken de Nederlandse economie sterk Buitenlandse investeringen maken de Nederlandse economie sterk Buitenlandse investeringen maken de Nederlandse economie sterk Investeringen door buitenlandse bedrijven hebben een belangrijke toe gevoegde

Nadere informatie

Deze examenopgave bestaat uit 9 pagina s, inclusief het voorblad. Dit examen bestaat uit 3 opgaven en omvat 14 vragen

Deze examenopgave bestaat uit 9 pagina s, inclusief het voorblad. Dit examen bestaat uit 3 opgaven en omvat 14 vragen SPD Bedrijfsadministratie Examenopgave FISCALE JAARREKENING VRIJDAG 16 DECEMBER 2016 09.00-11.30 UUR Belangrijke informatie Deze examenopgave bestaat uit 9 pagina s, inclusief het voorblad. Dit examen

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers Denemarken-Nederland april 2019

Handels- en investeringscijfers Denemarken-Nederland april 2019 Handels- en investeringscijfers Denemarken-Nederland april 2019 Dit overzicht is gemaakt in opdracht van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Nyhavn in Kopenhagen, Denemarken Wat kunt u verwachten bij

Nadere informatie

Eindexamen economie 1 vwo 2001-I

Eindexamen economie 1 vwo 2001-I Opgave 1 Hoge druk op de arbeidsmarkt Gedurende een aantal jaren groeide de economie in Nederland snel waardoor de druk op de arbeidsmarkt steeds groter werd. Het toenemende personeelstekort deed de vrees

Nadere informatie

Nationale rekeningen voldoen aan nieuwe internationale richtlijnen

Nationale rekeningen voldoen aan nieuwe internationale richtlijnen Nationale rekeningen voldoen aan nieuwe internationale richtlijnen De Nederlandse nationale rekeningen voldoen vanaf vandaag als één van de eerste lidstaten van de Europese Unie aan de nieuwe internationale

Nadere informatie

Exportkredietverzekering namens de Staat

Exportkredietverzekering namens de Staat Exportkredietverzekering namens de Staat 1 Exportkredietverzekering namens de overheid Commerciële verzekering en verzekering namens de overheid Verhouding Atradius Nederlandse overheid Organisatie Atradius

Nadere informatie

Factsheet Demografische ontwikkelingen

Factsheet Demografische ontwikkelingen Factsheet Demografische ontwikkelingen 1. Inleiding In deze factsheet van ACB Kenniscentrum aandacht voor de demografische ontwikkelingen in Nederland en in het bijzonder in de provincie Noord-Holland.

Nadere informatie

Examen economie thema 2 deel 1 Theorie thema 2: Produceren voor de wereldmarkt

Examen economie thema 2 deel 1 Theorie thema 2: Produceren voor de wereldmarkt Examen economie thema 2 deel 1 Theorie thema 2: Produceren voor de wereldmarkt Door: F. De Smyter en P. Holvoet 1. Geef een correcte omschrijving van de volgende economische begrippen: a) Globalisering:.

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers Canada-Nederland maart 2019

Handels- en investeringscijfers Canada-Nederland maart 2019 Handels- en investeringscijfers Canada-Nederland maart 2019 Dit overzicht is gemaakt in opdracht van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Skyline Calgary, Canada Wat kunt u verwachten bij deze handelscijfers:

Nadere informatie

De buitenlandse handel van België

De buitenlandse handel van België De buitenlandse handel van België 1 ste kwartaal 2010 1 De buitenlandse handel van België na het eerste kwartaal van 2010 (Bron: NBB communautair concept*) Analyse van de cijfers van het eerste kwartaal

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers België-Nederland juni 2019

Handels- en investeringscijfers België-Nederland juni 2019 Handels- en investeringscijfers België-Nederland juni 2019 Dit overzicht is gemaakt in opdracht van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. David Mark via Pixabay - brouwerij, België Wat kunt u verwachten

Nadere informatie

Examen PC 2 vak Cash Management

Examen PC 2 vak Cash Management Examen PC 2 vak Cash Management Instructieblad Betreft: examen: PC 2 leergang 5 onderdeel: Cash Management datum: 28 juni 2013 tijd: 16.00 17.30 uur Deze aanwijzingen goed lezen voor u met uw examen start

Nadere informatie

Examen VWO. Economie 1 (nieuwe stijl)

Examen VWO. Economie 1 (nieuwe stijl) Economie 1 (nieuwe stijl) Examen VWO Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 1 Donderdag 17 mei 13.30 16.30 uur 20 01 Voor dit examen zijn maximaal 65 punten te behalen; het examen bestaat uit

Nadere informatie

Deze examenopgave bestaat uit 9 pagina s, inclusief het voorblad. Dit examen bestaat uit 3 opgaven en omvat 18 vragen.

Deze examenopgave bestaat uit 9 pagina s, inclusief het voorblad. Dit examen bestaat uit 3 opgaven en omvat 18 vragen. SPD Bedrijfsadministratie Examenopgave Geconsolideerde jaarrekening Woensdag 29 juni 2016 09.00 11.30 uur Belangrijke informatie Deze examenopgave bestaat uit 9 pagina s, inclusief het voorblad. Dit examen

Nadere informatie

Bijlage HAVO. economie. tijdvak 1. Bronnenboekje. Achter deze bijlage is een erratum opgenomen. HA-1022-a-18-1-b

Bijlage HAVO. economie. tijdvak 1. Bronnenboekje. Achter deze bijlage is een erratum opgenomen. HA-1022-a-18-1-b Bijlage HAVO 2018 tijdvak 1 economie Bronnenboekje Achter deze bijlage is een erratum opgenomen. HA-1022-a-18-1-b Opgave 1 bron 1 kosten Metolani constante kosten: ontwikkelkosten 20 miljoen management-

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers Brazilië-Nederland mei 2019

Handels- en investeringscijfers Brazilië-Nederland mei 2019 Handels- en investeringscijfers Brazilië-Nederland mei 2019 Dit overzicht is gemaakt in opdracht van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Thaysey Pixabay, Brazilië Wat kunt u verwachten bij deze handelscijfers:

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers China-Nederland februari 2019

Handels- en investeringscijfers China-Nederland februari 2019 Handels- en investeringscijfers China-Nederland februari 2019 Dit overzicht is gemaakt in opdracht van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Beijing West treinstation, China Wat kunt u verwachten bij

Nadere informatie

Economische outlook Nederlandse regio s 2 e kwartaal 2011

Economische outlook Nederlandse regio s 2 e kwartaal 2011 Economische outlook Nederlandse regio s 2 e kwartaal 2011 Verwachtingen in West-Nederland positiefst De productie van industriële bedrijven in Nederland groeide in april 2011 met 0,8% nauwelijks ten opzichte

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers Australië-Nederland mei 2019

Handels- en investeringscijfers Australië-Nederland mei 2019 Handels- en investeringscijfers Australië-Nederland mei 2019 Dit overzicht is gemaakt in opdracht van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Orange Opera House Wat kunt u verwachten bij deze handelscijfers:

Nadere informatie

Examen PC 2 vak Cash Management

Examen PC 2 vak Cash Management Examen PC 2 vak Cash Management Instructieblad Betreft: examen: PC 2 leergang 6 onderdeel: CAS datum: 19 december 2013 tijd: 16.00 17.30 uur Deze aanwijzingen goed lezen voor u met uw examen start Aanwijzingen:

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde Paragraaf 1.1 t/m , 1.8

Samenvatting Aardrijkskunde Paragraaf 1.1 t/m , 1.8 Samenvatting Aardrijkskunde Paragraaf 1.1 t/m 1.4 + 1.7, 1.8 Samenvatting door K. 958 woorden 9 november 2013 6,5 13 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Samenvatting aardrijkskunde paragraaf

Nadere informatie

Deze examenopgave bestaat uit 8 pagina s, inclusief het voorblad. Dit examen bestaat uit 3 opgaven en omvat 19 vragen.

Deze examenopgave bestaat uit 8 pagina s, inclusief het voorblad. Dit examen bestaat uit 3 opgaven en omvat 19 vragen. SPD Bedrijfsadministratie Examenopgave GECONSOLIDEERDE JAARREKENING DINSDAG 20 DECEMBER 2016 09.00 UUR -11.30 UUR Belangrijke informatie Deze examenopgave bestaat uit 8 pagina s, inclusief het voorblad.

Nadere informatie

Handels- en investeringscijfers Zuid-Afrika-Nederland mei 2019

Handels- en investeringscijfers Zuid-Afrika-Nederland mei 2019 Handels- en investeringscijfers Zuid-Afrika-Nederland mei 2019 Dit overzicht is gemaakt in opdracht van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Dan Pretoria, Zuid -Afrika Wat kunt u verwachten bij deze

Nadere informatie

Het onderdeel van aardrijkskunde dat zich bezighoudt met de bevolkingsomvang en de bevolkingssamenstelling wordt demografie genoemd.

Het onderdeel van aardrijkskunde dat zich bezighoudt met de bevolkingsomvang en de bevolkingssamenstelling wordt demografie genoemd. Rekenen aan bevolkingscijfers Introductie Het aantal mensen in een gebied is niet steeds gelijk. De bevolkingsomvang verandert voortdurend. Er worden kinderen geboren en er gaan mensen dood. Ook kunnen

Nadere informatie

Exportprestaties van het industriële MKB in 2003

Exportprestaties van het industriële MKB in 2003 M200410 Exportprestaties van het industriële MKB in 2003 Exportthermometer Jolanda Hessels Kees Bakker Zoetermeer, november 2004 Exportprestaties van het industriële MKB in 2003 In 2003 laat de export

Nadere informatie

Internationaal succesvol, ook voor u dichtbij!? TNS Nipo

Internationaal succesvol, ook voor u dichtbij!? TNS Nipo Internationaal succesvol, ook voor u dichtbij!? TNS Growth Map Achtergrond De Kamer van Koophandel Amsterdam heeft zich tot doel gesteld bedrijven in de regio internationaal meer actief te krijgen om zo

Nadere informatie

Internationale handel H7 1. Internationale handel. Waarom importeren: 25-2-2013. Waar komt het vandaan?

Internationale handel H7 1. Internationale handel. Waarom importeren: 25-2-2013. Waar komt het vandaan? Internationale handel H7 1 Waar komt het vandaan? Economie voor het vmbo (tot 8,35 m.) Internationale handel Importeren = invoeren (betalen) Exporteren = uitvoeren (verdienen) Waarom importeren: Meer keuze

Nadere informatie

1 De onderneming in de wereldeconomie

1 De onderneming in de wereldeconomie 1 De onderneming in de wereldeonomie Meerkeuzevragen 1.1 1.1 Globalisering is een proes a van wereldwijde eonomishe integratie door een sterke toename van de internationale handel en investeringen. b waarbij

Nadere informatie

Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag

Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag > Retouradres Postbus 20201 2500 EE Den Haag Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Korte Voorhout 7 2511 CW Den Haag Postbus 20201 2500 EE Den Haag www.rijksoverheid.nl

Nadere informatie

Internationale handel visproducten

Internationale handel visproducten Internationale handel visproducten Marktmonitor ontwikkelingen 27-211 en prognose voor 212 Januari 213 Belangrijkste trends 27-211 Ontwikkelingen export De Nederlandse visverwerkende industrie speelt een

Nadere informatie

Handel (tastbare goederen) 61 35 + 26 Diensten (transport, toerisme, ) 5 4 + 1 Primaire inkomens (rente, dividend, ) 11 3 + 8

Handel (tastbare goederen) 61 35 + 26 Diensten (transport, toerisme, ) 5 4 + 1 Primaire inkomens (rente, dividend, ) 11 3 + 8 betalingsbalans Zweden behoort tot de EU maar (nog) niet tot de EMU. Dat maakt Zweden een leuk land voor opgaven over wisselkoersen, waarbij een vrij zwevende kroon overgaat naar een kroon met een vaste

Nadere informatie

Verder met financieren. ABN AMRO West Brabant 10-12-2014

Verder met financieren. ABN AMRO West Brabant 10-12-2014 Verder met financieren ABN AMRO West Brabant 10-12-2014 1. Inhoud 1. Introductie 2. Financieren anno nu 3. Succesfactoren financieringen 4. Internationaal zakendoen 2 Introductie 1. Het loket van de bank

Nadere informatie

Koper flink in de lift

Koper flink in de lift Publicatiedatum CBS-website: 9 juli 7 Koper flink in de lift Wiel Packbier Centraal Bureau voor de Statistiek Koper flink in de lift Wiel Packbier Samenvatting Mede door de toegenomen vraag naar koper,

Nadere informatie

Deze examenopgave bestaat uit page 9 pagina s, inclusief het voorblad. Dit examen bestaat uit 3 opgaven en omvat 18 vragen.

Deze examenopgave bestaat uit page 9 pagina s, inclusief het voorblad. Dit examen bestaat uit 3 opgaven en omvat 18 vragen. SPD Bedrijfsadministratie Examenopgaven Geconsolideerde jaarrekening Vrijdag 18 december 2015 09.00 11.30 uur Belangrijke informatie Deze examenopgave bestaat uit page 9 pagina s, inclusief het voorblad.

Nadere informatie

De euro en andere valuta vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

De euro en andere valuta vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd 20 October 2016 Licentie CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/62289 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken

Nadere informatie

COUNTRY PAYMENT REPORT 2015

COUNTRY PAYMENT REPORT 2015 COUNTRY PAYMENT REPORT 15 Het Country Payment Report is ontwikkeld door Intrum Justitia Intrum Justitia verzamelt informatie bij duizenden bedrijven in Europa en krijgt op die manier inzicht in het betalingsgedrag

Nadere informatie

Hernieuwbare elektriciteit,

Hernieuwbare elektriciteit, Indicator 17 juli 2013 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. De productie van hernieuwbare elektriciteit

Nadere informatie

Exportmonitor 2011. Het noordelijke bedrijfsleven wordt steeds internationaler

Exportmonitor 2011. Het noordelijke bedrijfsleven wordt steeds internationaler Exportmonitor 2011 Het noordelijke bedrijfsleven wordt steeds internationaler Uit de Exportmonitor 2011 blijkt dat het noordelijk bedrijfsleven steeds meer aansluiting vindt bij de wereldeconomie. De Exportmonitor

Nadere informatie

Bijlage HAVO. economie. tijdvak 1. Bronnenboekje

Bijlage HAVO. economie. tijdvak 1. Bronnenboekje Bijlage HAVO 218 tijdvak 1 economie Bronnenboekje HA-122-a-18-1-b Opgave 1 bron 1 kosten Metolani constante kosten: ontwikkelkosten 2 miljoen management- & personeelskosten 15 miljoen verzekeringspremies

Nadere informatie

Rabobank in Turkije. Uw behoefte. Onze missie.

Rabobank in Turkije. Uw behoefte. Onze missie. Rabobank in Turkije Uw behoefte. Onze missie. Utrecht, 2013 76 Turkije: Economisch & Financieel Overzicht Populatie omvang (en marktpotentieel): 74,8 miljoen, snel toenemende middenklasse Investeringsklimaat:

Nadere informatie

2018D19763 LIJST VAN VRAGEN

2018D19763 LIJST VAN VRAGEN 2018D19763 LIJST VAN VRAGEN De vaste commissie voor Financiën, heeft over de brief van de Minister van Financiën van 16 februari 2018 met zijn toelichting op de opbouw van het Nederlandse handelsoverschot

Nadere informatie

Hernieuwbare elektriciteit,

Hernieuwbare elektriciteit, Indicator 20 december 2011 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2010 is de productie van

Nadere informatie

Hernieuwbare elektriciteit,

Hernieuwbare elektriciteit, Indicator 15 maart 2011 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2010 is de productie van hernieuwbare

Nadere informatie

Samenvatting Aardrijkskunde hoofdstuk 1 paragraaf 2,3,4,7,8

Samenvatting Aardrijkskunde hoofdstuk 1 paragraaf 2,3,4,7,8 Samenvatting Aardrijkskunde hoofdstuk 1 paragraaf 2,3,4,7,8 Samenvatting door V. 1226 woorden 30 oktober 2016 7,1 21 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Par. 1.2 Er zijn 2 manieren om

Nadere informatie

Hernieuwbare elektriciteit,

Hernieuwbare elektriciteit, Indicator 10 januari 2011 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. In 2009 is de productie van

Nadere informatie

Legitimatie: U dient zich te kunnen legitimeren met een geldig ID bewijs indien de surveillant hiernaar vraagt.

Legitimatie: U dient zich te kunnen legitimeren met een geldig ID bewijs indien de surveillant hiernaar vraagt. Datum : zaterdag 29 juni 2013 Opleiding : CCM17&18 Herexamen : Module 3 IB&CM Tijd : 3 klokuren Herexamen: Dit herexamen bestaat uit 4 opgaven, verdeeld over 13 pagina s. Controleer dit! De vragen van

Nadere informatie

Externe Financiële Verslaggeving

Externe Financiële Verslaggeving FACULTEIT ECONOMIE EN BEDRIJFSWETENSCHAPPEN DEPARTEMENT ACCOUNTANCY, FINANCE & INSURANCE (AFI) NAAMSESTRAAT 69 B-3000 LEUVEN KATHOLIEKE UNIVERSITEIT LEUVEN Naam student: Voornaam student Richting en studiejaar:

Nadere informatie

Examen VWO. wiskunde A1,2 Compex. Vragen 13 tot en met 19. In dit deel van het examen staan de vragen waarbij de computer wel wordt gebruikt.

Examen VWO. wiskunde A1,2 Compex. Vragen 13 tot en met 19. In dit deel van het examen staan de vragen waarbij de computer wel wordt gebruikt. Examen VWO 2007 tijdvak 1 vrijdag 1 juni totale examentijd 3,5 uur wiskunde A1,2 Compex Vragen 13 tot en met 19 In dit deel van het examen staan de vragen waarbij de computer wel wordt gebruikt. Het gehele

Nadere informatie

= de ruilverhouding tussen 2 munten De wisselkoers is de prijs van een buitenlandse valuta uitgedrukt in de valuta van het eigen land.

= de ruilverhouding tussen 2 munten De wisselkoers is de prijs van een buitenlandse valuta uitgedrukt in de valuta van het eigen land. 1 De wisselmarkt 1.1 Begrip Wisselkoers = de ruilverhouding tussen 2 munten De wisselkoers is de prijs van een buitenlandse valuta uitgedrukt in de valuta van het eigen land. bv: prijs van 1 USD = 0,7

Nadere informatie