Ultrafijnstof een onbekend vraagstuk

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Ultrafijnstof een onbekend vraagstuk"

Transcriptie

1 Ultrafijnstof een onbekend vraagstuk Onderzoek Koen Verbist Arbo Unie Sander Wander AU/RWS

2 Inhoud ultrafijnstof onbekend groot vraagstuk 5 jaar onderzoek en advies in een ingewikkeld werkveld 1. Inleiding 2. De arbeidshygiënist 3. De adviseur 4. Behoedzaamheid en acceptatie 5. Live long and prosper

3 Om wie gaat het nu precies? weginspecteurs

4 Om wie gaat het nu precies? weginspecteurs

5 In Takenpakket WIS veranderde RI&E Expositie aan luchtverontreiniging, door wegverkeer Wat zou u meten?

6 In Klassieke arbeidshygiëne PM4 EC PM10 NO 2 En welke concentraties verwacht u?

7 In Klassieke arbeidshygiëne PM4 17 metingen, < detectielimiet, < 90 µg/m 3 EC 5 7 µg EC/m 3 (GW = 50 µg EC/m 3 ) PM10 S: µg/m 3 (GW = 40 µg /m 3 ) NO 2 PAS: µg/m 3, S: 25 µg/m 3 (GW = 400 µg/m 3 )

8 2. De arbeidshygiënist gaat aan de slag Presentatie van Koen Verbist, Arbo Unie 30 min = 48 min

9 3. De adviseur Wie van u is intern adviseur? Wie van u is extern adviseur?

10

11

12 Ministerie van Infrastructuur en Milieu Vlot, veilig en leefbaar medewerkers

13 Hoger management Theo van de Gazelle Wat is er met het geld en de inspanning gebeurd? Autobranche Landsadvocaat Internationale contacten Borging van kennis in de organisatie De automobilist in Nederland Districtshoofden Verantwoorde arbeidsomstan digheden Heeft het effect gehad? Samenwerking met de corporate dienst De Wetenschap De omwonenden van snelwegen Arbo Unie, RIVM, TNO, Voormalig VROM, IRAS, Hogeschool Zuyd UFS-Werkgroep Grenswaarde Maatregelpakke tten A, B en C Onze weginspecteurs De kracht van kennis in huis Wegwerkers, bouwend Nederland en beroepschauffeurs Moeten we nog wat doen? Koploper blijven Optimale gezondheid en optimale inzet Nanopartikels Belanghebben den binnen RWS Belanghebben den binnen IenM ILT Uitvoering van een programma in de lijn? Nu niet en later niet ziek worden van het werk IM-partners Waaro m Waart oe Wat Hoe Wie

14 Agendering in een mega-organisatie 1. Goed schrijven 2. Niet de professor Zonnebloem zijn 3. Kern 4. Alternatief 5. Niet bagatelliseren 6. Symposia 7. Perspectief 8. Docent vakgebied 9. Stel verantwoordelijken op de hoogte

15 Landsadvocaat ALARA Bedrijfsnorm» Met deze en bovenstaande informatie een go van het DT-RWS

16 Werkgroep-UFS Toezien op het verkrijgen van antwoorden Meerdere organisatieonderdelen VCNL VerkeersCentrum Nederland Shared Service Organisatie facilitaire dienst Staf directieteam RWS RWS Verbindingsofficieren op diverse niveaus Directie Management OR

17 Implementatie Op directieniveau wordt goedkeuring gevraagd Op niveau van DG wordt gevraagd te implementeren hamerstuk Een van de maatregelen is monitoring, waaronder meten

18 Was het een bijzonder project? Een adviseur die vanuit de theorie advies geeft De kennis en theorie is intern georganiseerd De organisatie arbeidsveiligheid en -gezondheid was juist tot stand gekomen Organisatie die voor het blok is gezet vanuit de theorie / wetenschap en ook nog een keer een bedrijfsnorm diende te stellen Een doe-organisatie De Bestuursstaf zag het belang en blijft betrokken De portefeuillehouder arbeidsomstandigheden een directeur kon acteren

19 Was het een bijzonder project? Voorloper bij incidentmanagement-partners Spreekkamers van de bedrijfsartsen werden erbij betrokken FAQ- list opgesteld Alle weginspecteurs werden en worden geïnformeerd Nissan Nederland heeft meegewerkt RIVM, Iras, Hogeschool Zuyd, Institut de Santé au Travail Zonder continu overleg niet mogelijk

20 4. Behoedzaamheid en acceptatie Wie van u is wel eens te stellig geweest? En wat gebeurde er toen?

21 Kwetsbaarheid Heel Nederland kan meekijken Het laat een probleem op de weg zien Imago bij partners IM-partners zijn: KLPD ANWB Bergers Ambulance

22 Filtermateriaal In tunnels blijkt de concentratie UFS tot grote hoogte op te lopen. Uit enkele wetenschappelijke publicaties blijkt P2-filtermaskers medewerkers te beschermen Moeten we weginspecteurs per direct adembescherming voorschrijven te gebruiken bij incidentmanagement in tunnels?

23 Gezondheidsschade 1½ - 2 jaar kortere levensverwachting door UFS Toxicologisch goed verklaarbaar, inclusief het toeschrijven van een kankerverwekkend effect aan ufs/nanodeeltjes DME staat op de lijst van kankerverwekkende stoffen Zou u in de voorlichting aan de weginspecteurs dit zonder meer noemen?

24 Macro-maatregel Elektrische auto s hebben minder uitstoot op de weg, RWSmedewerkers worden dan minder blootgesteld Moet je dat in het rapport zetten?

25 Snelheidsverlaging Sinds september 2012 is de algemene maximumsnelheid op snelwegen verhoogd naar 130 km per uur terwijl er gerede aanwijzingen in het UFS-onderzoek zijn dat hierdoor de concentratie UFS hoger wordt. Hoe ga je om met dit dilemma?

26 5. Live long and prosper Een 19 e eeuwer wilde best sneller gaan. Als je gevraagd had hoe, dan zou hij hebben geantwoord: snellere paarden

27

28 Vooraf interveniëren Bij de mogelijkheid van vrijkomen van een agens in een proces UFS, nanodeeltjes, nanotubes, straling, warpspeed moet de wetenschap/arbeidshygiënist vooraf altijd worden geconsulteerd? Zou iedere organisatie een toetsbare procedure MoC moeten hebben? (en is dat niet belangrijker als de RI&E?) Dient dit wettelijk te worden vastgelegd/uitgebreid?

29 Hoe moeten we het aanpakken als overheid? De biologische respons van luchtverontreiniging op de lange termijn lijkt minder groot bij mensen die met regelmaat bewegen. Moet RWS de fitheid bewaken en bevorderen of is dit de taak en de zorg van de medewerker zelf? Indien de negatieve effecten van beroepsgebonden blootstelling aan luchtverontreiniging door medicatie kan worden opgeheven, moeten we dat dan direct doen? RWS-medewerkers met klachten die verband kunnen houden met of verergeren door de luchtverontreiniging direct uit het arbeidsproces? Moet er een termijn worden gesteld aan het werken op de weg, bijvoorbeeld niet langer dan 15 jaar?

Arbeidshygiënisten een belangrijke schakel in het voorkomen van beroepsziekten

Arbeidshygiënisten een belangrijke schakel in het voorkomen van beroepsziekten Arbeidshygiënisten een belangrijke schakel in het voorkomen van beroepsziekten Actieplan Nederlandse Vereniging van Arbeidshygiëne. Een uitnodiging tot samenwerking. Kennis Meten Maatregelen Het aantal

Nadere informatie

Bijdrage van schepen en dieseltreinen aan lokale concentraties roet en ultrafijn stof

Bijdrage van schepen en dieseltreinen aan lokale concentraties roet en ultrafijn stof Bijdrage van schepen en dieseltreinen aan lokale concentraties roet en ultrafijn stof Manon Vaal - GGD Gelderland-Midden Lex Groenewold- GGD Gelre-IJssel Simone Lops- GGD Regio Nijmegen Anoek Besselink-

Nadere informatie

Bijdrage van schepen en dieseltreinen aan lokale concentraties roet en ultrafijn stof

Bijdrage van schepen en dieseltreinen aan lokale concentraties roet en ultrafijn stof Bijdrage van schepen en dieseltreinen aan lokale concentraties roet en ultrafijn stof Manon Vaal - GGD Gelderland-Midden Lex Groenewold- GGD Gelre-IJssel Simone Lops- GGD Regio Nijmegen Anoek Besselink-

Nadere informatie

Luchtkwaliteit in Schiedam

Luchtkwaliteit in Schiedam Met enige regelmaat vindt er in ons land onderzoek plaats naar de luchtkwaliteit. De resultaten daarvan halen soms het nieuws. Maar of er op die resultaten ook actie wordt ondernomen? In Schiedam voert

Nadere informatie

Veehouderij & Gezondheid stand van zaken april Renske Nijdam Adviseur milieu & gezondheid

Veehouderij & Gezondheid stand van zaken april Renske Nijdam Adviseur milieu & gezondheid Veehouderij & Gezondheid stand van zaken april 2015 Renske Nijdam Adviseur milieu & gezondheid 22 april 2015 Stand van zaken Uitkomsten geuronderzoek GGD Tussentijdse uitkomsten Veehouderij Gezondheid

Nadere informatie

Medische milieukunde en arbeidshygiene

Medische milieukunde en arbeidshygiene Medische milieukunde en arbeidshygiene Drs.ing. J.G. Willems, MBA Arbeidshygiënist, toxicoloog en bestuurder Coöperatie PreventPartner. MMK 2 e lijn, GGD-en in Oost Nederland, adviseur milieu& gezondheid

Nadere informatie

Moerdijk, belicht vanuit de bedrijfsgezondheidszorg

Moerdijk, belicht vanuit de bedrijfsgezondheidszorg Moerdijk, belicht vanuit de bedrijfsgezondheidszorg Expertise Centrum Toxische Stoffen (ECTS), Arbo Unie Drs.ing. Jolanda Willems, MBA 29 maart 2012 Voorstellen: Manager Arbo Unie Riskinzet (advies) Expertise

Nadere informatie

Claim! Amerikaanse toestanden

Claim! Amerikaanse toestanden Claim! Amerikaanse toestanden Perspectief van de arbeidshygiënist Deventer, 25 april 2012 Rob Snippe, gecertificeerd arbeidshygiënist Arbeidshygiëne Arbeidshygiëne is de toegepaste wetenschap, welke zich

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 18879 13 april 2016 Regeling van de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu van 8 april 2016, nr. IENM/BSK-2016/75666,

Nadere informatie

Real-time Exposure to Substances In Dutch Undergrounds (RESIDU)

Real-time Exposure to Substances In Dutch Undergrounds (RESIDU) Real-time Exposure to Substances In Dutch Undergrounds (RESIDU) Real time blootstelling aan fijnstof en roet in boven- en ondergrondse openbaar vervoer in Nederland Door Nick van den Hurk 1 29 oktober

Nadere informatie

Preventief Medisch Onderzoek, wat moet je er mee als arbeidshygiënist

Preventief Medisch Onderzoek, wat moet je er mee als arbeidshygiënist Preventief Medisch Onderzoek, wat moet je er mee als arbeidshygiënist Maart 2015 Drs.ing. Jolanda Willems MBA, drs. Toin van Haeren, bedrijfsarts, drs. Rik Menting, bedrijfsarts, drs. Edo Houwing, arbeids-

Nadere informatie

Veehouderij & Gezondheid stand van zaken onderzoek oktober 2015. Renske Nijdam Adviseur milieu & gezondheid

Veehouderij & Gezondheid stand van zaken onderzoek oktober 2015. Renske Nijdam Adviseur milieu & gezondheid Veehouderij & Gezondheid stand van zaken onderzoek oktober 2015 Renske Nijdam Adviseur milieu & gezondheid 20 oktober 2015 Danielle van Oudheusden Arts M&G, Infectieziektebestrijding GGD Brabant-Zuidoost

Nadere informatie

Bewegingen in de Arbeidshygiëne. Jan Twisk Dow Benelux BV.

Bewegingen in de Arbeidshygiëne. Jan Twisk Dow Benelux BV. Bewegingen in de Arbeidshygiëne Jan Twisk Dow Benelux BV. Inhoud Ontstaan van de Arbeidshygiëne en NVvA Bewegingen in het werkterrein Ontwikkeling van de arbeidshygiënist Van pionier naar consultant Kansen

Nadere informatie

Ultrafijnstof onderzoek bij RWS April Koen Verbist Expertise Centrum Toxische Stoffen, Arbo Unie

Ultrafijnstof onderzoek bij RWS April Koen Verbist Expertise Centrum Toxische Stoffen, Arbo Unie Ultrafijnstof onderzoek bij RWS April 2013 Koen Verbist Expertise Centrum Toxische Stoffen, Arbo Unie Blootstelling aan ultrafijnstof Inleiding en relevantie (ultra)fijnstof Verschillende onderzoeken (2009

Nadere informatie

RIVM presentatie Meten is Weten

RIVM presentatie Meten is Weten RIVM presentatie Meten is Weten CBRN meerdaagse Ossendrecht 17 oktober 2012 Pepijn.Morgenstern@RIVM.nl 1 17 oktober 2012 Inhoud 1. Introductie 2. RIVM in de veiligheidsketen 3. Meten is Weten 4. Nationale

Nadere informatie

Beroepsziekten, wat kan je er mee als veiligheidskundige? Drs.ing. Jolanda Willems MBA Drs. Rik Menting bedrijfsarts PreventPartner

Beroepsziekten, wat kan je er mee als veiligheidskundige? Drs.ing. Jolanda Willems MBA Drs. Rik Menting bedrijfsarts PreventPartner Beroepsziekten, wat kan je er mee als veiligheidskundige? Drs.ing. Jolanda Willems MBA Drs. Rik Menting bedrijfsarts PreventPartner Voorstellen (1) Gecertificeerd arbeidshygiënist/toxicoloog, ook opgeleid

Nadere informatie

Roetmemo Roetkaart december 2014

Roetmemo Roetkaart december 2014 Roetmemo Roetkaart december 2014 Colofon Uitgave Gemeente Utrecht, Ontwikkelorganisatie/ sector Milieu & Mobiliteit Afdeling Expertise Milieu Auteur Wiet Baggen Projectnaam Roetmemo - Roetkaart Datum 18

Nadere informatie

Risico communicatie kankerverwekkende stoffen. drs.ing. Jolanda Willems MBA

Risico communicatie kankerverwekkende stoffen. drs.ing. Jolanda Willems MBA Risico communicatie kankerverwekkende stoffen drs.ing. Jolanda Willems MBA Kankerwekkende stoffen Verschil Experts versus Medewerkers Voorbeeld 1 kankerclusters Situatieschets Ongerustheid over aantal

Nadere informatie

Risicoschatting emissie PFOA voor omwonenden

Risicoschatting emissie PFOA voor omwonenden Risicoschatting emissie PFOA voor omwonenden Inhoud 1. Aanleiding 2. Risicoschatting 3. Resultaten 4. Conclusie Gezondheidsrisico 5. Aanbevelingen PFOA emissies Dordrecht 5 april 2016 1. Aanleiding voor

Nadere informatie

Training Grenswaarden Welkom en Programma. Dr. Ir. Remko Houba Drs. Koen Verbist

Training Grenswaarden Welkom en Programma. Dr. Ir. Remko Houba Drs. Koen Verbist Training Grenswaarden Welkom en Programma Dr. Ir. Remko Houba Drs. Koen Verbist Disclaimer De "Training Grenswaarden voor leden NVvA 2014" is ontwikkeld door Arbo Unie op basis van onze huidige kennis

Nadere informatie

Effect van beheersmaatregelen op blootstelling aan dieselmotoremissies bij huisvuilophalers en asfalteerders

Effect van beheersmaatregelen op blootstelling aan dieselmotoremissies bij huisvuilophalers en asfalteerders IRAS, Universiteit Utrecht CE, Delft Effect van beheersmaatregelen op blootstelling aan dieselmotoremissies bij huisvuilophalers en asfalteerders Roy Veldhof, Hans Kromhout, Dick Heederik Institute for

Nadere informatie

Gemeente Ridderkerk. Rapportage. Berekenen en meten: de Luchtkwaliteit in Ridderkerk 2010

Gemeente Ridderkerk. Rapportage. Berekenen en meten: de Luchtkwaliteit in Ridderkerk 2010 Gemeente Ridderkerk Rapportage Berekenen en meten: de Luchtkwaliteit in Ridderkerk 2010 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 1.1 Monitoring 3 1.2 Berekenen versus meten 3 1.3 NO 2 en PM 10 3 1.4 Tot slot 3 2 Berekende

Nadere informatie

Monique Meijerink 30 maart 2009. Relatie luchtkwaliteit - gezondheidsaspecten

Monique Meijerink 30 maart 2009. Relatie luchtkwaliteit - gezondheidsaspecten Monique Meijerink Relatie luchtkwaliteit - gezondheidsaspecten Krantenkoppen liegen er niet om Bewoners eisen recht op schone lucht Niks aan de hand, gewoon deuren en ramen dicht Megastal bedreiging voor

Nadere informatie

Gemeente Ridderkerk. Rapportage. Berekenen en meten: de Luchtkwaliteit in Ridderkerk 2009

Gemeente Ridderkerk. Rapportage. Berekenen en meten: de Luchtkwaliteit in Ridderkerk 2009 Gemeente Ridderkerk Rapportage Berekenen en meten: de Luchtkwaliteit in Ridderkerk 2009 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 1.1 Monitoring 3 1.2 Berekenen versus meten 3 1.3 NO 2 en PM 10 3 1.4 Tot slot 3 2 Berekende

Nadere informatie

RWS luchtonderzoek, traject A12 Duiven - Duitse grens 130 km/uur

RWS luchtonderzoek, traject A12 Duiven - Duitse grens 130 km/uur RWS luchtonderzoek, traject A12 Duiven - Duitse grens 130 km/uur 8 februari 2016 RWS luchtonderzoek, traject A12 Duiven - Duitse grens 130 km/uur Effecten op luchtkwaliteit A12 Traject Duiven - Duitse

Nadere informatie

RWS luchtonderzoek, traject A2 Holendrecht - Vinkeveen 130 km/uur dynamisch

RWS luchtonderzoek, traject A2 Holendrecht - Vinkeveen 130 km/uur dynamisch RWS luchtonderzoek, traject A2 Holendrecht - Vinkeveen 130 km/uur dynamisch 30 november 2015 Verantwoording Titel RWS luchtonderzoek, traject A2 Holendrecht - Vinkeveen 130 km/uur dynamisch Opdrachtgever

Nadere informatie

Verhoging maximumsnelheid A10 West. Een analyse van de impact op de gezondheid van omwonenden

Verhoging maximumsnelheid A10 West. Een analyse van de impact op de gezondheid van omwonenden Verhoging maximumsnelheid A10 West Een analyse van de impact op de gezondheid van omwonenden VERHOGING VAN DE MAXIMUM SNELHEID OP DE A10 WEST 1 Samenvatting Achtergrond De verhoging van de maximumsnelheid

Nadere informatie

Zaal KLAS 6.2. Luchtkwaliteit, gezondheid en klimaat: Curieuzeneuzen

Zaal KLAS 6.2. Luchtkwaliteit, gezondheid en klimaat: Curieuzeneuzen Zaal KLAS 6.2. Luchtkwaliteit, gezondheid en klimaat: Curieuzeneuzen Prof. dr. ir. Filip Meysman (UAntwerpen) 2 3 Wat is luchtverontreiniging? 4 Bronnen van luchtverontreiniging Industrie Huishoudens Luchtvaart

Nadere informatie

Harmonisatie onderzoek 130 km/uur. effecten op luchtkwaliteit

Harmonisatie onderzoek 130 km/uur. effecten op luchtkwaliteit Harmonisatie onderzoek 130 km/uur effecten op luchtkwaliteit 1 oktober 2014 Verantwoording Titel Harmonisatie onderzoek 130 km/uur Opdrachtgever RWS Projectleider Berend Hoekstra Auteur(s) Berend Hoekstra

Nadere informatie

Luchtkwaliteit. Een gezonde hoeveelheid luchtvervuiling bestaat niet!!??

Luchtkwaliteit. Een gezonde hoeveelheid luchtvervuiling bestaat niet!!?? Luchtkwaliteit Een gezonde hoeveelheid luchtvervuiling bestaat niet!!?? Deel 1: Wat is luchtverontreiniging? Emissie, Verspreiding,Blootstelling 1952 2009 3 4 5 Van de bronnen van luchtvervuiling in Nederland

Nadere informatie

RWS luchtonderzoek, traject A1 Soest - Knooppunt Hoevelaken 130km/uur

RWS luchtonderzoek, traject A1 Soest - Knooppunt Hoevelaken 130km/uur RWS luchtonderzoek, traject A1 Soest - Knooppunt Hoevelaken 130km/uur 1 december 2015 RWS luchtonderzoek, traject A1 Soest - Knooppunt Hoevelaken 130km/uur Effecten op luchtkwaliteit A1 Traject tussen

Nadere informatie

Nationale Nieuwe werken Barometer

Nationale Nieuwe werken Barometer Nationale Nieuwe werken Barometer Beschrijving De Nationale Nieuwe werken Barometer onderzoekt de volwassenheid van organisaties op het gebied van Het Nieuwe werken. Het is mogelijk om de overwegingen,

Nadere informatie

1. Inleiding. Rapportage Luchtkwaliteit 2012, gemeente Doetinchem 4

1. Inleiding. Rapportage Luchtkwaliteit 2012, gemeente Doetinchem 4 Rapport Luchtkwaliteit 2012 Doetinchem Oktober 2013 INHOUD 1. Inleiding... 4 2. Algemeen... 5 2.1 Wet luchtkwaliteit... 5 2.2 Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit... 5 2.3 Bronnen van luchtverontreiniging...

Nadere informatie

Provinciale weg N231; Verkeersintensiteit, geluid en luchtkwaliteit 1

Provinciale weg N231; Verkeersintensiteit, geluid en luchtkwaliteit 1 Provinciale weg N231 Verkeersintensiteit, geluid en luchtkwaliteit Afdeling Openbare Werken/VROM drs. M.P. Woerden ir. H.M. van de Wiel Januari 2006 Provinciale weg N231; Verkeersintensiteit, geluid en

Nadere informatie

Zijn roetfilters de oplossing of een nieuw risico?

Zijn roetfilters de oplossing of een nieuw risico? Gezond weer thuis! www.klmhealthservices.nl Zijn roetfilters de oplossing of een nieuw risico? Onderzoek naar dieselmotoremissie bij KLM Cargo Antoinette van den Oever arbeidshygiënist & veiligheidskundige

Nadere informatie

memo INLEIDING 1 Toets NIBM; 2 Toets grenswaarden in het kader van goede ruimtelijke ordening. WETTELIJK KADER

memo INLEIDING 1 Toets NIBM; 2 Toets grenswaarden in het kader van goede ruimtelijke ordening. WETTELIJK KADER memo aan: van: Gemeente De Ronde Venen en De Stichtse Vecht Johan van der Burg datum: 28 augustus 2014 betreft: Luchtkwaliteit Fietsbrug bij Nigtevecht project: 130530 INLEIDING Aan de zuidzijde van Nigtevecht

Nadere informatie

PAGO. 13 April 2017 Edo Houwing, Toin van Haeren, Rik Menting, Jolanda Willems PreventPartner

PAGO. 13 April 2017 Edo Houwing, Toin van Haeren, Rik Menting, Jolanda Willems PreventPartner PAGO 13 April 2017 Edo Houwing, Toin van Haeren, Rik Menting, Jolanda Willems PreventPartner Opzet PAGO / PMO Preventief Medisch Onderzoek Bewaken en bevorderen van gezondheid & inzetbaarheid. Doelstelling

Nadere informatie

Betere luchtkwaliteit. de Groene Loper

Betere luchtkwaliteit. de Groene Loper Betere luchtkwaliteit dankzij de Groene Loper Van stilstaan naar vooruitgaan Wat is dat, luchtkwaliteit? De realisatie van de Groene Loper voor A2 Maastricht is de oplossing voor de luchtkwaliteit in Maastricht

Nadere informatie

Beoordeling luchtkwaliteit Wilhelminalaan e.o.

Beoordeling luchtkwaliteit Wilhelminalaan e.o. www.utrecht.nl Milieu en Mobiliteit Expertise Milieu 030-286 00 00 Beoordeling luchtkwaliteit Wilhelminalaan e.o. Resultaten van een nul-onderzoek rapport van de afdeling Expertise Milieu 11 februari 2016

Nadere informatie

Iris Advies. ISO als inspiratiebron. voor gezond en veilig werken. Ir. Iris van t Leven

Iris Advies. ISO als inspiratiebron. voor gezond en veilig werken. Ir. Iris van t Leven Iris Advies ISO 45001 als inspiratiebron voor gezond en veilig werken Ir. Iris van t Leven ISO 45001 meer dan de wet Managementsysteem voor gezond en veilig werken G&VW-managementsysteem Expliciet aandacht

Nadere informatie

Water. Wegen. Werken. Rijkswaterstaat.

Water. Wegen. Werken. Rijkswaterstaat. Water. Wegen. Werken.. Workshop "Privacy en geo-informatie: een onmogelijke combinatie!? Gebruik van Geo-informatie bij in Verkeersmanagement ir Jose A. Hernandez Procesmanager Verkeerscentrum Nederland

Nadere informatie

Handreiking luchtkwaliteit gevoelige bestemmingen Noord-Brabant

Handreiking luchtkwaliteit gevoelige bestemmingen Noord-Brabant Handreiking luchtkwaliteit gevoelige bestemmingen Noord-Brabant Het Bestuurlijk B5 Milieu heeft in september 2012 het Plan van Aanpak Gezonde Luchtkwaliteit vastgesteld. Eén van de acties die we daarin

Nadere informatie

Eerste kaart roetconcentraties Nederland Roet aanvullende maat voor gezondheidseffecten luchtvervuiling

Eerste kaart roetconcentraties Nederland Roet aanvullende maat voor gezondheidseffecten luchtvervuiling Eerste kaart roetconcentraties Nederland Roet aanvullende maat voor gezondheidseffecten luchtvervuiling RIVM/DCMR, december 2013 Roet is een aanvullende maat om de gezondheidseffecten weer te geven van

Nadere informatie

Blijven meten tegen beter weten?

Blijven meten tegen beter weten? Blijven meten tegen beter weten? Arboregels zonder ondergrens NVvA Symposium, maart 2012 Caesar Consult: Daan Huizer @ Caesar_Consult Introductie 1. Introduction Caesar Consult Over ons Caesar Consult

Nadere informatie

DE (VERDIEPENDE) RI&E

DE (VERDIEPENDE) RI&E DE (VERDIEPENDE) RI&E Jan Kegelaer 17 juni 2019 rpsgroup.com RPS NEDERLAND GEZOND WERKEN 1. de praktische uitoefening van het beroep arbeidshygiënist stimuleren en de kwaliteit daarvan bevorderen 2. de

Nadere informatie

RIVM onderzoek naar PFOA omwonenden Chemours. Prof. Erik Lebret, RIVM/UU

RIVM onderzoek naar PFOA omwonenden Chemours. Prof. Erik Lebret, RIVM/UU RIVM onderzoek naar PFOA omwonenden Chemours Prof. Erik Lebret, RIVM/UU 29-5-2017 RIVM onderzoeken naar PFOA Maart 2016: De risicoschatting effecten uitstoot PFOA op gezondheid omwonenden. Mei 2017: Bloedonderzoek.

Nadere informatie

Werkgroep luchtkwaliteit en geluidsbelasting. Overzicht gegevens

Werkgroep luchtkwaliteit en geluidsbelasting. Overzicht gegevens Werkgroep luchtkwaliteit en geluidsbelasting Overzicht gegevens Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 1.1 Aanleiding 3 1.2 Doel 3 2 Algemeen 4 2.1 Gebruikte gegevens 4 2.2 Welke stoffen zijn betrokken? 4 2.3 Normen

Nadere informatie

Programma Veilig Werken met Gevaarlijke Stoffen

Programma Veilig Werken met Gevaarlijke Stoffen Programma Veilig Werken met Gevaarlijke Stoffen Arbo-event 14 februari 2019 Henri Géron Programmamanager, SZW 2 Filmpje Kick Off Aanleiding programma 2018-2021 Urgentie Veel mensen worden nog ziek door

Nadere informatie

De bijdrage van scheepvaartemissies aan ultrafijn stof en NO x. concentraties in Amsterdam

De bijdrage van scheepvaartemissies aan ultrafijn stof en NO x. concentraties in Amsterdam De bijdrage van scheepvaartemissies aan ultrafijn stof en NO x concentraties in Amsterdam Saskia van der Zee (GGD) Marieke Dijkema (GGD) Jorrit van der Laan (GGD) Gerard Hoek (IRAS, UU) Amsterdam & water

Nadere informatie

Luchtkwaliteit rond het vliegveld. Informatiebijeenkomst Knegsel 18 april 2015

Luchtkwaliteit rond het vliegveld. Informatiebijeenkomst Knegsel 18 april 2015 Luchtkwaliteit rond het vliegveld Informatiebijeenkomst Knegsel 18 april 2015 Provinciale metingen kalenderjaar 2012 bij de Spottershill Interpretatie van de provincie-metingen op de Spottershill NO2 Dit

Nadere informatie

Doelstelling Voldoen aan het wettelijk kader, verbeteren van de luchtkwaliteit en daarmee de volksgezondheid.

Doelstelling Voldoen aan het wettelijk kader, verbeteren van de luchtkwaliteit en daarmee de volksgezondheid. Factsheet Onderwerp Luchtkwaliteit over het jaar 2013 Inleiding Op 16 december 2014 is de vijfde rapportage over de voortgang van het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit aan de voorzitter van

Nadere informatie

WELKOM BLOOTSTELLING VAN BENZINEPOMPSTATION MEDEWERKERS AAN BENZEEN, TOLUEEN EN XYLENEN IN SRI LANKA

WELKOM BLOOTSTELLING VAN BENZINEPOMPSTATION MEDEWERKERS AAN BENZEEN, TOLUEEN EN XYLENEN IN SRI LANKA WELKOM BLOOTSTELLING VAN BENZINEPOMPSTATION MEDEWERKERS AAN BENZEEN, TOLUEEN EN XYLENEN IN SRI LANKA Laurie de Werdt Kennismaking Laurie de Werdt Bachelor Gezondheidswetenschappen (Maastricht) Master Biomedische

Nadere informatie

Luchtkwaliteit en lozingen in de lucht in het Vlaamse Gewest Koen Toté

Luchtkwaliteit en lozingen in de lucht in het Vlaamse Gewest Koen Toté Luchtkwaliteit en lozingen in de lucht in het Vlaamse Gewest Koen Toté Overzicht presentatie Waarom luchtmetingen in Vlaanderen? Evolutie van de laatste decennia Toetsen van de luchtkwaliteit aan de heersende

Nadere informatie

MEMO. Onderwerp/Subject: Analyse rapport RIVM Luchtkwaliteit 2012

MEMO. Onderwerp/Subject: Analyse rapport RIVM Luchtkwaliteit 2012 MEMO Aan/To: Van/From: Datum/Date: RAI Vereniging Chris van Dijk 18 september Onderwerp/Subject: Analyse rapport RIVM Luchtkwaliteit 2012 Ieder jaar publiceert het RIVM een jaaroverzicht van de meetresultaten

Nadere informatie

Luchtverontreiniging in Perspectief:

Luchtverontreiniging in Perspectief: Luchtverontreiniging in Perspectief: het gezondheidsrisico van luchtverontreiniging uitgedrukt in aantal meegerookte sigaretten Saskia van der Zee, GGD Amsterdam Paul Fischer, DMG, RIVM Gerard Hoek, IRAS,

Nadere informatie

Hoe rekening houden met de luchtkwaliteit bij de inrichting van de (publieke) ruimte?

Hoe rekening houden met de luchtkwaliteit bij de inrichting van de (publieke) ruimte? Hoe rekening houden met de luchtkwaliteit bij de inrichting van de (publieke) ruimte? Congres van de publieke ruimte 5 februari 14 LIESLOTTE WACKENIER departement LNE, afdeling Lucht, Hinder, Risicobeer

Nadere informatie

Een gezonde omgeving in Binnenstad

Een gezonde omgeving in Binnenstad Een gezonde omgeving in Binnenstad Utrecht Gemeente en inwoners kunnen samen een gezonde leefomgeving creëren. Een gezonde leefomgeving is van belang om een gezonde leefstijl te bevorderen en risico s

Nadere informatie

GezondVerkeer. Een minimale afstand tot de weg voor nieuwe gevoelige bestemmingen. Verkenning van de effecten op de luchtkwaliteit

GezondVerkeer. Een minimale afstand tot de weg voor nieuwe gevoelige bestemmingen. Verkenning van de effecten op de luchtkwaliteit Een minimale afstand tot de weg voor nieuwe gevoelige bestemmingen Verkenning van de effecten op de luchtkwaliteit Den Haag November 2007 Opgesteld door ir. Diederik Metz Een minimale afstand tot de weg

Nadere informatie

RAADSINFORMATIEBRIEF 16R.00686

RAADSINFORMATIEBRIEF 16R.00686 RAADSINFORMATIEBRIEF 16R.00686 gemeente WOERDEN Van college van burgemeester en wethouders Datum 8 november 2016 Portefeuillehouder(s) : wethouder de Weger Portefeuille(s) : Milieu en duurzaamheid 16R.00686

Nadere informatie

Verontreiniging door wegverkeer. Peter Hofschreuder

Verontreiniging door wegverkeer. Peter Hofschreuder Verontreiniging door wegverkeer Peter Hofschreuder Hebben we problemen,en met de luchtkwaliteit in Nederland? Verkorting van de levensduur door blootstelling aan fijn stof Verandering van de bekorting

Nadere informatie

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Plesmanweg 1-6 2597 JG Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456 0000

Nadere informatie

S A M E N V A T T I N G

S A M E N V A T T I N G 5 6 Samenvatting Het advies Veilig omgaan met nanodeeltjes op de werkvloer is het antwoord van de commissie Arbeidsomstandigheden van de SER op de adviesaanvraag van de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid

Nadere informatie

Samen Luchtkwaliteit meten

Samen Luchtkwaliteit meten Samen Luchtkwaliteit meten Joost Wesseling Marita Voogt 29 januari 2019 Inhoud Luchtkwaliteit en gezondheid Fijnstofmetingen in Nederland Waarom met sensoren meten Wat kan ik wel/niet verwachten? Sensoren

Nadere informatie

Gezondheid & Voeding

Gezondheid & Voeding Luchtverontreiniging groot probleem gezondheid Elk jaar sterven wereldwijd zo n 6,5 miljoen mensen aan de gevolgen van luchtverontreiniging en in Nederland zorgt dit jaarlijks zeker voor 13.000 vroegtijdige

Nadere informatie

Inspectie SZW Blootstelling aan gevaarlijke stoffen. Diana Martens Projectleider Bedrijven met Gevaarlijke Stoffen (Programma BmGS)

Inspectie SZW Blootstelling aan gevaarlijke stoffen. Diana Martens Projectleider Bedrijven met Gevaarlijke Stoffen (Programma BmGS) Inspectie SZW Blootstelling aan gevaarlijke stoffen Diana Martens Projectleider Bedrijven met Gevaarlijke Stoffen (Programma BmGS) 18 oktober 2017 Algemeen: Werknemers moeten gezond en veilig met gevaarlijke

Nadere informatie

College Luchtkwaliteit

College Luchtkwaliteit College Luchtkwaliteit Henk Nijhuis Adviseur Luchtkwaliteit Bureau Omgevingskwaliteit PK40 Gemeente Nijmegen h.nijhuis@nijmegen.nl November 2016 Opbouw College luchtkwaliteit Normale samenstelling atmosfeer

Nadere informatie

Veilig, gezond en prettig werken tot 70 jaar. Hoe ga jij / wij daar mee helpen? Patty Peeters en Huib Arts

Veilig, gezond en prettig werken tot 70 jaar. Hoe ga jij / wij daar mee helpen? Patty Peeters en Huib Arts Veilig, gezond en prettig werken tot 70 jaar Hoe ga jij / wij daar mee helpen? Patty Peeters en Huib Arts 1 Ambitieniveau van deze sessie: We zetten samen op een rij: Wat is daarvoor nodig? Welke informatie

Nadere informatie

Gesjoemel op de weg? Eric Feringa Igor van der Wal

Gesjoemel op de weg? Eric Feringa Igor van der Wal Gesjoemel op de weg? Eric Feringa Igor van der Wal Wat kunt u verwachten? Hoe is úw kennis van luchtverontreiniging? Inzicht in normen en techniek Wat is de invloed van sjoemelsoftware? Casestudy A13 Overschie

Nadere informatie

LUCHTKWALITEITONDERZOEK BESTEMMINGSPLAN SCHOOLSTRAAT-OOST GAMEREN

LUCHTKWALITEITONDERZOEK BESTEMMINGSPLAN SCHOOLSTRAAT-OOST GAMEREN LUCHTKWALITEITONDERZOEK BESTEMMINGSPLAN SCHOOLSTRAAT-OOST GAMEREN WAALWAARDWONEN 30 september 2011 075989560:0.4 B01055.000230.0120 Inhoud 1 Luchtkwaliteitonderzoek 2 1.1 Inleiding 2 1.1.1 Huidige situatie

Nadere informatie

Modellen luchtkwaliteit en Monitoring NSL. Ruben Beijk Joost Wesseling

Modellen luchtkwaliteit en Monitoring NSL. Ruben Beijk Joost Wesseling Modellen luchtkwaliteit en Monitoring NSL Ruben Beijk Joost Wesseling 1 Modellen luchtkwaliteit / Monitoring NSL 22 maart 2011 Inhoud 1. Modellen 2. Test/Validatie 3. Monitoring van het NSL 4. Kwaliteit

Nadere informatie

Toekomstbestendig luchtkwaliteitsbeleid

Toekomstbestendig luchtkwaliteitsbeleid Toekomstbestendig luchtkwaliteitsbeleid Presentatie schakeldag 11 juni 2013 Luchtkwaliteitsbeleid Nederland en Europa Beleidsdoel: gezondheidsschade door luchtverontreiniging zoveel mogelijk beperken.

Nadere informatie

Aanvullende informatie over luchtkwaliteit en metingen

Aanvullende informatie over luchtkwaliteit en metingen Aanvullende informatie over luchtkwaliteit en metingen Wat doen gemeenten en GGD Amsterdam op het gebied van luchtkwaliteit? De GGD Amsterdam informeert en adviseert de inwoners en het bestuur van Amsterdam

Nadere informatie

gemeente Eindhoven Raadsvragenvan het raadslid dhr. T. van den Nieuwenhuijzen (GroenLinks) over vuurwerkoverlast

gemeente Eindhoven Raadsvragenvan het raadslid dhr. T. van den Nieuwenhuijzen (GroenLinks) over vuurwerkoverlast gemeente Eindhoven Inboeknummer 13bst00456 Beslisdatum B&W 19 maart 2013 Dossiernummer 13.12.103 (2.3.2) Raadsvragenvan het raadslid dhr. T. van den Nieuwenhuijzen (GroenLinks) over vuurwerkoverlast Dinsdag

Nadere informatie

Sheets voor 28 oktober De Speler Utrecht 19.30 uur. Milieuzone ja of nee? SSLU

Sheets voor 28 oktober De Speler Utrecht 19.30 uur. Milieuzone ja of nee? SSLU Sheets voor 28 oktober De Speler Utrecht 19.30 uur. Milieuzone ja of nee? SSLU 1. Ook de automobiliteit zal de komende jaren toenemen. Op dit moment gaan dagelijks in totaal ruim 400.000 auto s de stad

Nadere informatie

Meting van PFOA in serum van omwonenden Chemours. Duiding van de uitkomsten. Joke Herremans RIVM

Meting van PFOA in serum van omwonenden Chemours. Duiding van de uitkomsten. Joke Herremans RIVM Meting van PFOA in serum van omwonenden Chemours Duiding van de uitkomsten Joke Herremans RIVM 14-9-2017 Teflon in de pan PFOA in de ban REACH restrictie Geen productie, gebruik en in de handel brengen

Nadere informatie

OF STOFZUIG JIJ? VEEG NIET GEBRUIK GEEN PERSLUCHT ZUIG HET STOF OP. Initiatiefnemers:

OF STOFZUIG JIJ? VEEG NIET GEBRUIK GEEN PERSLUCHT ZUIG HET STOF OP. Initiatiefnemers: ZUIG JE STOF OF STOFZUIG JIJ? VEEG NIET GEBRUIK GEEN PERSLUCHT ZUIG HET STOF OP Initiatiefnemers: RISICO S VAN HOUT STOF Gezondheidsrisico s Bij het bewerken of verwerken van hout en plaatmateriaal komt

Nadere informatie

A28 Hoevelaken - Holkerveen

A28 Hoevelaken - Holkerveen Geluid en luchtkwaliteit A28 Hoevelaken - Holkerveen Twee problemen: Geluidhinder Grotere geluidsbelasting ineens sinds de komst van het Vathorst scherm en vrees voor een grotere geluidsbelasting bij Corlaer

Nadere informatie

Luchtkwaliteit in Zeist

Luchtkwaliteit in Zeist Luchtkwaliteit in Zeist Inleiding In een eerder artikel is gesproken over Samen het milieu in Zeist verbeteren en de vier pijlers onder het uitvoeringsplan, zie het artikel op deze website van 7 juni en

Nadere informatie

Ervaringen met EC / Roet. Sef van den Elshout

Ervaringen met EC / Roet. Sef van den Elshout Ervaringen met EC / Roet Sef van den Elshout Overzicht Overzicht Waarom roet/ec Stand van zaken instrumentarium Voorbeelden van de inzet van roet voor analyses van maatregelen Bestuurlijke bruikbaarheid

Nadere informatie

Biologische bestrijdingsmiddelen: gezondheidsbewaking bij de producent. En de consument? 17 april 2013. Dr Jos M Rooijackers,

Biologische bestrijdingsmiddelen: gezondheidsbewaking bij de producent. En de consument? 17 april 2013. Dr Jos M Rooijackers, NVvA 2013 Biologische bestrijdingsmiddelen: gezondheidsbewaking bij de producent. En de consument? 17 april 2013 Dr Jos M Rooijackers, Dr ir Remko Houba, Vanessa Zaat Drs Erik Stigter Bernadette Aalders,

Nadere informatie

Luchtkwaliteit en verkeer. Huib van Essen CE Delft 8 februari 2014

Luchtkwaliteit en verkeer. Huib van Essen CE Delft 8 februari 2014 Luchtkwaliteit en verkeer Huib van Essen CE Delft 8 februari 2014 Overzicht presentatie Even voorstellen Trend in verkeersemissies: veel bereikt, nog veel te doen Oplossingsrichtingen: Schonere voertuigen,

Nadere informatie

Een voorstel van de Commissie voor nieuwe grenswaarden voor de luchtkwaliteit

Een voorstel van de Commissie voor nieuwe grenswaarden voor de luchtkwaliteit IP/97/853 Brussel, 8 oktober 1997 Een voorstel van de Commissie voor nieuwe grenswaarden voor de luchtkwaliteit De Europese Commissie heeft vandaag een voorstel goedgekeurd voor een richtlijn met nieuwe

Nadere informatie

Harmonisatie onderzoek 130 km/uur. effecten op luchtkwaliteit A9 en A12

Harmonisatie onderzoek 130 km/uur. effecten op luchtkwaliteit A9 en A12 Harmonisatie onderzoek 130 km/uur effecten op luchtkwaliteit A9 en A12 26 maart 2015 Verantwoording Titel Harmonisatie onderzoek 130 km/uur Opdrachtgever RWS Projectleider Berend Hoekstra Auteur(s) Berend

Nadere informatie

Luchtkwaliteit Nieuwegein 2009

Luchtkwaliteit Nieuwegein 2009 Luchtkwaliteit Nieuwegein 2009 datum 24 februari 2011 status definitief opdrachtgever Gemeente Nieuwegein Contactpersoon: de heer Willie van Dam uw referentie 2011/322 opdrachtnemer dbvision Groenmarktstraat

Nadere informatie

Ministerie van Infrastructuur en Milieu

Ministerie van Infrastructuur en Milieu a Ministerie van Infrastructuur en Milieu 1 > Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag Aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten Generaal Binnenhof 4 2513 AA Den Haag Plesmanweg 1 Den Haag Postbus

Nadere informatie

DUST SENTRY AAN HET WERK

DUST SENTRY AAN HET WERK DUST SENTRY AAN HET WERK Waarom fijnstof meten? DUST SENTRY De atmosfeer van de aarde bevat atmosferische deeltjes, ook wel bekend als deeltjes of fijnstof. Fijnstof wordt vaak gegeven in PM, wat staat

Nadere informatie

Hoe groot is fijnstof?

Hoe groot is fijnstof? Luchtkwaliteit Fijnstof Gezondheid Luchtkwaliteit in Nederland Gezondheidsgevolgen Bescherming door normen? Wat te doen voor een beter leefmilieu? Presentatie F. Joester, gehouden oor GroenLinks Leiderdorp

Nadere informatie

: Vervolgonderzoek op basis van de Roetkaart van de Provincie Utrecht. Ontwerpbesluit pag. 4. Toelichting pag. 5

: Vervolgonderzoek op basis van de Roetkaart van de Provincie Utrecht. Ontwerpbesluit pag. 4. Toelichting pag. 5 Initiatief voorstel ChristenUnie en SP DATUM 2 december 2014 NUMMER PS PS2014PS14 AFDELING ChristenUnie & SP COMMISSIE MME STELLER De Heer/ Meijer DOORKIESNUMMER - DOCUMENTUMNUMMER - PORTEFEUILLEHOUDER

Nadere informatie

Veiligheid bij Rijkswaterstaat. Wouter van Schelt Adviseur Integrale Veiligheid

Veiligheid bij Rijkswaterstaat. Wouter van Schelt Adviseur Integrale Veiligheid Veiligheid bij Wouter van Schelt Adviseur Integrale Veiligheid 24 september 2015 Inhoud en veiligheidsambitie Domeinen en de procesorganisatie Wet- en regelgeving Incident- en crisismanagement Marktbenadering

Nadere informatie

Risicocommunicatie. Gezondheid als uitgangspunt, een kwestie van vertrouwen?? Henk Jans, arts Inhoudsmanager Bureau GMV 10 juli 2008

Risicocommunicatie. Gezondheid als uitgangspunt, een kwestie van vertrouwen?? Henk Jans, arts Inhoudsmanager Bureau GMV 10 juli 2008 Risicocommunicatie Gezondheid als uitgangspunt, een kwestie van vertrouwen?? Henk Jans, arts Inhoudsmanager Bureau GMV 10 juli 2008 Presentatie Beleving risico s in relatie tot (praktijk) Wat is een risico?

Nadere informatie

Invloed op arborisico s

Invloed op arborisico s Invloed op arborisico s Wettelijk kader en overleg Simon Troost Korte quiz Mag elke werknemer of alleen een specialist de RI&E uitvoeren? Moet de werkgever in geval van verzuim het advies van een bedrijfsarts

Nadere informatie

Kennisnemen van de resultaten van de derde monitoringsronde van het Nationale Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL).

Kennisnemen van de resultaten van de derde monitoringsronde van het Nationale Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL). Informatienota B&W Onderwerp : Monitoring Luchtkwaliteit 2012 B&W-vergadering : 29 januari 2013 Registratienummer : BW13.00119 Registratiecode : *BW13.00119* Auteur : Gijs Gerrits Portefeuillehouder :

Nadere informatie

Verkeer en luchtverontreiniging

Verkeer en luchtverontreiniging Verkeer en luchtverontreiniging gezondheidsschade Dr Ir Miriam Gerlofs-Nijland RIVM 1 Positie RIVM Onderzoeksinstituut rijksoverheid Onafhankelijk van politiek en beleid Verbindt wetenschap en beleid Maakt

Nadere informatie

Kees Halm beleidsadviseur arbeidsomstandigheden I 1

Kees Halm beleidsadviseur arbeidsomstandigheden I 1 Kees Halm beleidsadviseur arbeidsomstandigheden 24-11-2017 I 1 Onderwerpen - Ontwikkelingen gevaarlijke stoffen - DME - Chroom VI / lassen - Wijzigingen Arbowet - VCA 2017? Nieuwe checklist 24-11-2017

Nadere informatie

Onderzoek naar blootstelling aan endotoxinen in de agrarische sectoren van teelt, be- en verwerking en handel

Onderzoek naar blootstelling aan endotoxinen in de agrarische sectoren van teelt, be- en verwerking en handel Onderzoek naar blootstelling aan endotoxinen in de agrarische sectoren van teelt, be- en verwerking en handel drs. Suzanne Spaan ir. Inge Wouters dr. ir. Dick Heederik Institute for Risk Assessment Sciences

Nadere informatie

Gezondheidseffectscreening Stad & Milieu Voor een gezonde inrichting van de woonomgeving

Gezondheidseffectscreening Stad & Milieu Voor een gezonde inrichting van de woonomgeving Gezondheidseffectscreening Stad & Milieu Voor een gezonde inrichting van de woonomgeving Uw gemeente en een gezond milieu Nieuwe woningen, nieuwe wegen, nieuwe bedrijven. In een gemeente die in beweging

Nadere informatie

Opkomende stoffen: hoe krijgen we de keten waterdicht? Marjan van Giezen Plv.dir. DG Water en Bodem Ministerie Infrastructuur en Water

Opkomende stoffen: hoe krijgen we de keten waterdicht? Marjan van Giezen Plv.dir. DG Water en Bodem Ministerie Infrastructuur en Water Opkomende stoffen: hoe krijgen we de keten waterdicht? Marjan van Giezen Plv.dir. DG Water en Bodem Ministerie Infrastructuur en Water Waterkwaliteit is verbeterd, als je terug kijkt... Na decennia slechte

Nadere informatie

Rijkswaterstaat: Uitvoeringsorganisatie van het ministerie van Infrastructuur en Milieu. Ir L.C. van Wagensveld

Rijkswaterstaat: Uitvoeringsorganisatie van het ministerie van Infrastructuur en Milieu. Ir L.C. van Wagensveld : Uitvoeringsorganisatie van het ministerie van Infrastructuur en Milieu Ir L.C. van Wagensveld 10 oktober 2013 Inhoud Introductie Wetenswaardigheden over Werkwijze Mogelijkheden 2 10 oktober 2013 Introductie

Nadere informatie

Onderzoek Luchtkwaliteit

Onderzoek Luchtkwaliteit Onderzoek Luchtkwaliteit Deze bijlage bevat het luchtkwaliteitsonderzoek en is de verantwoording voor de toelichting (paragraaf 5.10). In de eerste paragraaf van deze bijlage zijn het geldende beleid en

Nadere informatie

Luchtvervuilende en klimaat- emissies van personenauto s Een vergelijking van norm- en praktijkemissies per brandstofsoort

Luchtvervuilende en klimaat- emissies van personenauto s Een vergelijking van norm- en praktijkemissies per brandstofsoort Luchtvervuilende en klimaat- emissies van personenauto s Een vergelijking van norm- en praktijkemissies per brandstofsoort Huib van Essen CE Delft Ecomobiel, 8 en 9 oktober 2013 CE Delft Onafhankelijk,

Nadere informatie