Maatregelen ter verbetering van de verkeersveiligheid op de Bosscheweg

Transcriptie

1 Collegevoorstel Inleiding: De Bosscheweg tussen Nieuwkuijk en Drunen is voor de gemeente Heusden met betrekking tot de verkeersveiligheidssituatie altijd een aandachtslocatie geweest. In september 2000 heeft de gemeente Heusden een aantal snelheidsremmende maatregelen genomen in de vorm van enkele eilanden op het gedeelte binnen de bebouwde kom en een wegversmalling met drempel ter hoogte van de bebouwde komgrens. Hierdoor is, met name binnen de bebouwde kom, de snelheid van het verkeer teruggedrongen. Deze maatregelen hebben helaas niet kunnen voorkomen dat er onlangs een ongeval heeft plaatsgevonden waarbij 3 verkeersdoden zijn gevallen. De bestuurder was niet in het bezit van een rijbewijs en heeft de macht over het stuur verloren door met zeer hoge snelheid de drempel te nemen ter hoogte van de bebouwde komgrens richting Drunen. De gemeente Heusden kan dit soort ongevallen niet voorkomen, maar kan wel kritisch kijken naar de huidige weginrichting en bekijken of hier verbeteringen mogelijk zijn. De voorstellen voor de maatregelen die in dit advies zijn opgenomen, komen voort uit drie onderzoeksonderwerpen: 1. Inventarisatie huidige wegkenmerken Voor zowel het gedeelte van de Bosscheweg dat binnen de bebouwde kom ligt, als buiten de bebouwde kom, is een relatie gelegd tussen de huidige weginrichting en het huidige verkeersbeleid en toekomstige ontwikkelingen. 2. Verkeersongevallenanalyse Met behulp van een ongevallenanalyseprogramma is onderzoek gedaan naar overeenkomstige kenmerken van geregistreerde ongevallen die zich hebben voorgedaan op de Bosscheweg in de periode na de snelheidsremmende maatregelen die in september 2000 door de gemeente Heusden zijn genomen. Veel dezelfde soorten ongevallen kunnen belangrijke aanknopingspunten vormen voor eventuele maatregelen. 3. Beleving verkeersveiligheidssituatie door omwonenden Om een beeld te krijgen van de manier waarop bewoners van de Bosscheweg de verkeerssituatie ervaren en welke oplossingsrichtingen zij voor ogen hebben, heeft een gesprek plaatsgevonden tussen de gemeente en enkele bewoners van de Bosscheweg. Op basis van de resultaten van deze 3 stappen is onderscheid gemaakt naar kleinschalige korte termijn maatregelen (2008) die de verkeerssituatie snel kunnen verbeteren en grootschaliger oplossingsrichtingen op langere termijn (2009/2010). Feitelijke informatie: Inventarisatie huidige wegkenmerken Het onderzoekstraject heeft betrekking op het weggedeelte vanaf de rotonde met de Lipsstraat tot aan het kruispunt van de Bosscheweg met de Kasteeldreef. De Bosscheweg bestaat uit een weggedeelte dat binnen de bebouwde kom (50 km/uur) en buiten de bebouwde kom (60 km/uur) ligt. In de huidige situatie heeft de Bosscheweg nog een belangrijke verbindingsfunctie tussen de kernen Drunen en Nieuwkuijk/Vlijmen. Wegaanpassingen zijn maar zeer beperkt mogelijk omdat de weg en het fietspad uit betonplaten bestaan en de weg nog steeds het karakter heeft van een oude provinciale weg. In bijlage 1 is een overzicht opgenomen met een aantal kenmerkende foto s voor de 1 / 7

2 verschillende delen van de Bosscheweg. De Bosscheweg kan in 3 delen gesplitst worden: Deel 1: vanaf de rotonde met de Lipsstraat tot aan het laatste eiland; In het GVVP is de Bosscheweg opgenomen als erftoegangsweg. Dit betekent dat in de toekomst het gedeelte binnen de bebouwde kom als verblijfsgebied zal gaan fungeren en ingericht dient te worden als 30 km/uur zone. In de huidige situatie is het verkeersaanbod dermate hoog, dat dit in strijd is met de richtlijnen voor het instellen van een 30 km/uur regime. Pas wanneer de parallelstructuur langs de A59 voltooid is (2008/2009), is de verwachting dat het verkeersaanbod op de Bosscheweg afneemt. Vanaf dat moment kan het gedeelte binnen de bebouwde kom ingericht worden als 30 km/uur zone. Deel 2: vanaf het laatste eiland tot aan wegversmalling (bebouwde komgrens); Dit weggedeelte kenmerkt zich door de afwezigheid van snelheidsremmende maatregelen en nodigt uit om te hard te rijden terwijl hier een snelheidsregime van 50 km/uur geldt. Ook dit gedeelte is gecategoriseerd als erftoegangsweg en het voornemen is om, wanneer de parallelstructuur is voltooid, ook dit gedeelte in te richten als 30 km/zone. Deel 3: vanaf de wegversmalling (bebouwde komgrens) tot aan Nieuwkuijk. Dit gedeelte van de Bosscheweg voldoet deels aan de landelijke richtlijnen voor de inrichting van erftoegangswegen buiten de bebouwde kom. Zo geldt hier een snelheidsregime van 60 km/uur en is de markering volgens de richtlijnen aangebracht. De richtlijnen geven echter aan dat bij het huidige verkeersaanbod op het weggedeelte buiten de bebouwde kom een vrijliggende fietsvoorziening wenselijk is. Ongevallenanalyse In bijlage 2 is de volledige ongevallenanalyse opgenomen. De analyse heeft betrekking op de periode na de maatregelen die in september 2000 zijn genomen. De belangrijkste conclusies zijn: 46 % van de mensen die betrokken zijn geweest bij deze ongevallen zijn jonge automobilisten (leeftijd 18 t/m 24 jaar); 60 % van de ongevallen heeft op wegvakniveau (rechte weg) plaatsgevonden; 78 % van de ongevallen heeft plaatsgevonden met personenauto s. Beleving omwonenden Om een beeld te krijgen van de manier waarop bewoners aan de Bosscheweg de verkeersveiligheidssituatie ervaren, is een gesprek georganiseerd. Bij dit gesprek waren drie bewoners van de Bosscheweg aanwezig samen met de portefeuillehouder verkeer en de verkeerskundige van de gemeente Heusden. De bewoners hebben de volgende knelpunten en gewenste oplossingsrichtingen aangegeven: 1 Scheiding (brom)fietsers en gemotoriseerd verkeer Zowel op het gedeelte van de Bosscheweg binnen de bebouwde kom als buiten de bebouwde kom, grenst het fietspad direct aan de hoofdrijbaan. Volgens de omwonenden komt het regelmatig voor dat automobilisten bij inhaalmanoeuvres gebruikmaken van het fietspad. Een inhaalverbod is gewenst. Daarnaast is het uit het oogpunt van de verkeersveiligheid gewenst om het fietspad af te scheiden van de hoofdrijbaan door bijvoorbeeld een groenvoorziening. Naast de bewoners heeft ook de politie aangegeven dat dit een van de belangrijkste knelpunten is op de Bosscheweg. 2 / 7

3 2 Voorrangssituatie bij versmallingen De aanwezige eilanden en het gebrek aan verkeersborden welke aangeven wie voorrang heeft, leiden tot (bijna) ongevallen waarbij automobilisten inschattingsfouten maken. Het plaatsen van de verkeersborden welke de passeerregeling aangegeven bij de eilanden of het realiseren van drempels in plaats van de huidige eilanden is volgens de bewoners gewenst. 3 Snelheidsoverschrijdingen Snelheidsoverschrijdingen komen volgens de bewoners regelmatig voor. De overgang tussen de 60 km/uur zone en 50 km/uur kan op een duidelijkere wijze aangegeven worden. Het kombord is in de huidige situatie slecht zichtbaar door de aanwezigheid van bomen. De weginrichting na de komgrens richting Drunen nodigt uit om de snelheid te verhogen, tot na enkelen honderden meters na de komgrens de wegversmallingen verschijnen. De bewoners gaven ook aan dat het snelheidsregime van 60 km/uur na de komgrens in de richting van Nieuwkuijk niet wordt nageleefd. Maatregelvoorstel korte termijn en lange termijn Op basis van de voorgaande drie stappen is onderscheid gemaakt naar maatregelen op korte termijn (per direct) en lange termijn ( ). Onderhoudstechnisch is de Bosscheweg overigens zowel binnen de bebouwde kom als buiten de bebouwde kom nog in goede staat. Korte termijn maatregelen (per direct) De weginrichting, zowel het weggedeelte voor als na de wegversmalling ter hoogte van de komgrens, nodigt uit om te hard te rijden. Over een aanzienlijke afstand vanaf de wegversmalling richting Drunen (tot aan de eilanden) heeft de weginrichting niet het karakter van een 50 km/uur weg. 1. Het maatregelvoorstel is om ongeveer halverwege (ter hoogte van huisnummer 61A) een (reeds bij de gemeente beschikbaar) snelheidsinformatiedisplay te plaatsen in combinatie met een herhalingbord 50 in de richting van Drunen. Dit display slaat informatie op over de gereden rijsnelheden en informeert de weggebruikers door middel van een display over de actuele rijsnelheid. Het is gewenst om dit display in te zetten voor weggedeelten binnen de bebouwde kom in verband met de relatief betere sociale controle. Op wegen buiten de bebouwde kom is de kans groter dat dergelijke displays worden ontvreemd of vernield. 4. Het display zal gedurende een nog nader vast te stellen periode aanwezig zijn op deze locatie. Gedurende deze periode is het voorstel om tevens op het wegdek na de wegversmalling richting Drunen een markering aan te brengen met 50 inclusief een rode rand conform de richtlijnen die hiervoor gelden om zo het geldende snelheidsregime te benadrukken. Een inhaalverbod is in strijd met de eisen die vanuit het landelijk verkeersveiligheidsbeleid gelden voor de inrichting van 60 km/uur wegen buiten de bebouwde kom. Binnen de bebouwde kom is het effect van een inhaalverbod nihil vanwege het relatief grote aantal uitritten. Hiervoor dient de doorgetrokken streep wettelijk gezien ter hoogte van elke uitrit onderbroken te worden, waardoor ter plaatse van de uitrit nooit een inhaalverbod kan gelden. 3 / 7

4 5. De bewoners hebben aangegeven dat het soms voorkomt dat automobilisten een eiland via het aanliggende fietspad passeren. Dit heeft een negatief effect op de verkeersveiligheid voor fietsers. Om dit onmogelijk te maken is het voorstel om de aanvullende paaltjes te plaatsen. 6. Het is gewenst om de zichtbaarheid van het bebouwde kombord in de richting van Drunen te verbeteren. Op dit moment is het bebouwde kombord slecht zichtbaar door begroeiing, waardoor de kans bestaat dat de weggebruiker zich niet bewust is van het feit dat hier de bebouwde kom wordt binnengereden. Het bebouwde kombordt wordt naar een beter zichtbare plaats verplaatst. Het weggedeelte na de wegversmalling richting Nieuwkuijk (60 km/uur regime buiten de bebouwde kom) voldoet deels aan de richtlijnen conform het landelijk verkeersveiligheidsbeleid waarbij een onderbroken kantmarkering is aangebracht. Echter nodigt de weg nog steeds uit om te hard te rijden. 7. Om het geldende snelheidsregime van 60 km/uur te benadrukken en de weggebruiker te informeren is het voorstel om in beide richtingen op de Bosscheweg buiten de bebouwde kom ongeveer halverwege de Bosscheweg een extra verkeerbord te plaatsen. Dit verkeersbord bevat de tekst: Zone 60 herhaling. Daarnaast wordt ter hoogte van de bebouwde komgrens in de richting van Nieuwkuijk éénzelfde soort symbool 60 op het wegdek aangebracht als in de richting van Drunen ( 50 ). Uit de ongevallenanalyse is gebleken dat er in de afgelopen jaren relatief meer ongevallen hebben plaatsgevonden met jonge automobilisten (46 % in de leeftijd van18-24 jaar). 8. Op dit moment werkt de gemeente aan het actualiseren van het Gemeentelijk Verkeers en Vervoersplan. Dit is mede aanleiding om te onderzoeken of deze groep van jonge automobilisten gemeentebreed ook als aandachtsgroep naar voren komt. Hiervoor kan de gemeente in de komende jaren gedragsbeinvloedende maatregelen inzetten ter verlaging van het aantal slachtoffers in deze leeftijdsklasse. Tenslotte hebben bewoners nog aangegeven dat het wenselijk is dat op de eilanden verkeersborden worden geplaatst welke aangeven wie voorrang heeft. Dit is echter een overbodige aanvulling op de verkeersregel dat voertuigen voorrang hebben op voertuigen uit tegengestelde richting wanneer zich hier een obstakel op de weg bevindt. Voorkomen moet worden dat er meer wordt geregeld en gehandeld naar de letter in plaats van de geest. Hierdoor ontstaat juist minder ruimte voor lokale of situationele omstandigheden. De algemene regel (aanpassing rijgedrag aan de omstandigheden) komt dan op de achtergrond en wordt steeds meer vergeten. Langere termijn maatregelen ( ) Een belangrijk aandachtpunt dat zowel de omwonenden als de politie hebben aangegeven, heeft betrekking op de inhaalmanoeuvres van automobilisten waarbij zij soms gebruikmaken van het aanliggende fietspad, met name buiten de bebouwde kom. Het is gewenst om het fietspad fysiek af te scheiden van de hoofdrijbaan. De ruimte is hier echter zeer beperkt om een afscheiding te realiseren. Een groenvoorziening heeft onvoldoende groeiruimte. Een smalle verharde afscheiding tussen fietspad en hoofdrijbaan voldoet niet aan de richtlijnen 4 / 7

5 welke door het CROW worden voorgeschreven (Ontwerpwijzer Fietsverkeer, 2006). De richtlijnen schrijven voor dat deze afscheiding alleen binnen de bebouwde kom toegepast kan worden. Binnen de gemeente Heusden spelen diverse ontwikkelingen op het gebied van verkeer en vervoer. Zo zal in de toekomt de Bosscheweg een ondergeschikte verkeersfunctie gaan krijgen als de parallelstructuur langs de A59 gereed is. Daardoor zal er een aanzienlijke afname te zien zijn in het verkeer op de Bosscheweg. De maatregelen op lange termijn dienen nog nader uitgewerkt te worden. 2. Het voornemen is om het fietspad meer te laten opvallen en te onderscheiden van de hoofdrijbaan. In de huidige situatie bestaat de Bosscheweg uit betonplaten en is de kleur van het fietspad grijs. Door het aanliggende fietspad aan beide zijden bijvoorbeeld uit te voeren in een rode kleur, valt het fietspad beter op. De Bosscheweg maakt deel uit van het utilitaire fietsnetwerk conform het onlangs vastgestelde regionale fietsplan. 3. Het gedeelte van de Bosscheweg binnen de bebouwde kom kan op dat moment als 30 km/uur zone ingericht worden zodat de weg ook uitnodigt om 30 km/uur te rijden. De planvorming omtrent het inrichten van de Bosscheweg binnen de bebouwde kom als 30 km/uur zone wordt in 2009 opgestart. Inzet van middelen Dekking De kosten voor de kleinschalige maatregelen worden gedekt uit het bestaande budget voor diverse verkeersmaatregelen. De kosten voor de grootschalige maatregelen worden in het verdere planvormingsproces in beeld gebracht. De kosten voor de verkeersmaatregelen worden geraamd op 1.100,- en bestaan uit: 2x zone-60 herhalingsborden inclusief palen en beugels: 200,- 1x 50 km/uur bord: 40,00 1x 50 km/uur symbool wegdek: 200,- 1x 60 km/uur symbool wegdek: 200,- 10 palen voor wegversmallingen t.h.v. fietspad: 400,- Procedure: De bewoners die hebben deelgenomen aan het gesprek in relatie tot de inventarisatie van de knelpunten en mogelijke oplossingsrichtingen, worden uitgenodigd voor een toelichting op de voorgenomen maatregelen. De korte termijn maatregelen worden na dit gesprek uitgevoerd. De korte termijn maatregelen zijn kleinschalig van aard, waardoor publicatie of een verkeersbesluit niet nodig is. Bij de langere termijn maatregelen, in relatie tot de inrichting van de Bosscheweg worden te zijner tijd de bewoners betrokken bij de planvorming. Advies: Wij stellen u voor bijgaand besluit vast te stellen. 5 / 7

6 6 / 7

7 BESLUIT Het college van Heusden heeft in de vergadering van 12 augustus 2008; besloten: 1) in te stemmen met het voorgestelde pakket aan kleinschalige maatregelen ter verbetering van de verkeersveiligheidssituatie op de Bosscheweg; 2) in te stemmen om het voorgestelde pakket aan verkeersmaatregelen direct te realiseren; 3) in te stemmen met de verdere uitwerking van de maatregelen in 2009 en 2010; 4) de kosten van de maatregelen genoemd onder 2. ad 1.100,- te dekken uit het reguliere budget voor verkeersmaatregelen namens het college van Heusden, de secretaris, mr. J.T.A.J. van der Ven 7 / 7