Notitie monitoring Groen doet goed eerste halfjaar 2016

Transcriptie

1 Notitie monitoring Groen doet goed eerste halfjaar 2016

2

3 Inleiding In 2014 is in 10 Zuid-Hollandse gemeenten 1 gestart met de uitvoering van het programma Groen doet goed. Het doel van Groen doet goed is ervoor te zorgen dat kinderen (4-12 jaar) uit de verstedelijkte gebieden van Zuid-Holland en hun opvoeders de natuur- en recreatiegebieden aan de stadsranden en buiten de stad vaker bezoeken dan voor het programma. Daardoor ontstaat er meer waardering en eigenaarschap voor de natuur in Zuid-Holland. Formeel liep de uitvoeringsfase van de activiteiten die in 2014 zijn gestart tot en met eind Voor een aantal projecten was een doorloop van de activiteiten voorzien in Daarnaast zijn er projecten die in 2016 opnieuw of voor de eerste keer subsidie hebben 2 aangevraagd. In de periode heeft het Tympaan Instituut in opdracht van IVN Zuid-Holland (IVN) de monitoring en evaluatie van Groen doet goed uitgevoerd 4. IVN en de provincie Zuid-Holland hebben het Tympaan Instituut gevraagd om ook in 2016 de resultaten van Groen doet goed te monitoren 5. Met behulp van een digitale vragenlijst houden de trekkers van de lokale projecten gegevens bij over: het type activiteiten dat is uitgevoerd en hoeveel kinderen en ouders daarmee zijn bereikt; inzet van media voor PR over activiteiten; verloop van de uitvoering en eventuele leerpunten daaruit. Op basis van de gegevens uit de vragenlijsten worden in deze notitie de resultaten van de monitoring over het eerste halfjaar van 2016 beschreven. Resultaten Onderstaande resultaten zijn gebaseerd op gegevens die door de lokale trekkers zijn aangeleverd. Deelname aan activiteiten In het eerste halfjaar van 2016 zijn 106 activiteiten geregistreerd. Alle activiteiten waren gericht op feitelijk natuurbezoek van kinderen (en eventueel hun ouders/verzorgers). Er zijn geen gegevens geregistreerd over brede promotie van het lokale Groen doet goedprogramma of over de inrichting van groengebieden (bijvoorbeeld de inrichting van een natuurspeelplaats). 3 1 Alphen aan den Rijn, Delft, Den Haag, Dordrecht, Leiden, Rotterdam, Schiedam, Waddinxveen, Zoetermeer en Zwijndrecht. 2 In 2016 lopen of starten in de volgende gemeenten projecten: Alphen aan den Rijn, Delft, Den Haag, Hendrik-Ido-Ambacht, Dordrecht, Leiden, Leidschendam-Voorburg, Rotterdam, Waddinxveen, Zoetermeer en Zwijndrecht. 3 IVN Zuid-Holland begeleidt in het kader van het koepelproject de uitvoering van de lokale projecten. 4 Er zijn twee rapporten verschenen: - Ligtvoet-Janssen MGA, Veldhuysen C, Wit JP. Tussenrapportage monitoring en evaluatie Groen doet goed. Den Haag: Tympaan Instituut, Ligtvoet-Janssen MGA, Veldhuysen C. Rapportage monitoring & evaluatie Groen doet goed Den Haag: Tympaan Instituut, Er vinden in 2016 geen evaluatie-activiteiten (vragenlijsten voor kinderen en ouders) plaats.

4 De 106 geregistreerde activiteiten hadden betrekking op 43 verschillende (clusters van) activiteiten 6. Hiervan waren er 19 gericht op scholen, 24 activiteiten vonden buiten het kader van het lesprogramma van scholen plaats. De aard van de activiteiten is zeer uiteenlopend: Voor scholen zijn onder meer lammetjesdagen, survivals, speelse wandelingen met de boswachter en naar buiten-dagen met verschillende doe-activiteiten georganiseerd. Buitenschoolse activiteiten betroffen onder meer droomworkshops voor kinderen om kinderen te betrekken bij natuur en platteland dicht bij hun woonplaats, een beleef- en beweegweek, slootjesdagen, dansende koeien (dagen waarop de koeien na de winter weer voor het eerst de wei in mogen). In tabel 1 wordt weergeven hoeveel kinderen en hoeveel ouders/verzorgers aan de activiteiten hebben deelgenomen. In het eerste halfjaar hebben ongeveer kinderen deelgenomen aan een activiteit, waarvan ongeveer 60% met school. Dat is ongeveer 17% minder dan in het eerste halfjaar van 2015, toen hebben ongeveer kinderen aan een activiteit deelgenomen. Daarnaast hebben circa ouders aan de activiteiten deelgenomen, waarvan ongeveer een kwart aan een activiteit van school als begeleider van de activiteit. Tabel 1 Aantal deelnemers aan activiteiten eerste halfjaar 2016 gemeente kinderen 4-8 jaar kinderen van 9 jaar en ouder ouders/verzorgers alphen aan den rijn bar-gemeenten delft den haag dordrecht hendrik-ido-ambacht leiden leidschendam-voorburg rotterdam waddinxveen geen gegevens geleverd over deze periode zoetermeer zwijndrecht geen gegevens geleverd over deze periode totaal In de cijfers van Alphen aan den Rijn zijn bij een aantal activiteiten ook leerkrachten meegerekend. Bij slechts 2 activiteiten was het bereik lager dan verwacht. Dit had te maken met onvoldoende promotie vooraf en slecht weer. Bij het merendeel van de activiteiten is het bereik dus als verwacht of zelfs hoger dan verwacht. Voor de meeste activiteiten was er busvervoer of een pendeldienst (bijvoorbeeld een pont of een huifkar). Bij 7 buitenschoolse activiteiten gingen de ouders en hun kinderen op eigen 6 Een reeks van dezelfde activiteiten binnen een kort tijdsbestek telt als één activiteit (bijvoorbeeld de Leidse Naar Buiten-dagen die op verschillende dagen binnen 2 weken zijn georganiseerd tellen maar 1x mee). Er is sprake van afzonderlijke activiteiten als: - de activiteit meermaals is georganiseerd voor verschillende doelgroepen (bijvoorbeeld Outdoor Valley voor scholen en Outdoor Valley voor bso en voor losse inschrijving); - de activiteit op verschillende locaties is georganiseerd. 2

5 gelegenheid, twee keer gingen de kinderen met de fiets vanuit school naar de activiteit en één keer te voet. Van de activiteiten waarvoor een digitale vragenlijst is ingevuld is bekend of vooral een nieuwe of een bestaande doelgroep is bereikt of een mix van beide. Voor 26 (clusters van) activiteiten is bij 20 activiteiten een mix van een bestaande en een nieuwe doelgroep bereikt, bij 1 activiteit is vooral een nieuwe doelgroep bereikt en bij 5 activiteiten vooral een bestaande doelgroep. In de digitale vragenlijst is gevraagd naar wat gedaan is om kinderen uit versteende wijken te bereiken. Uit de beantwoording van de vraag blijkt niet of er concrete inspanningen per activiteit zijn geweest om de specifieke Groen doet goed-doelgroep te bereiken. Activiteiten voor het onderwijs worden vaak aan alle basisscholen aangeboden en bij buitenschoolse activiteiten is er vaak sprake van vrije inschrijving. Voor zover dat duidelijk is uit de monitor zijn voor een aantal activiteiten scholen gericht benaderd, bijvoorbeeld scholen voor nieuwkomers of scholen met een mix van verschillende achtergronden van de kinderen die een goede afspiegeling vormt van de wijk. Voor het vervolg van de monitor zal worden gekeken of de wijze waarop de vraag is gesteld kan worden aangescherpt, zodat duidelijker wordt welke activiteiten concreet zijn ondernomen om de specifieke doelgroep te bereiken. Promotie en bereik van de media Van de activiteiten waarvoor een digitale vragenlijst is ingevuld is bekend of er media-aandacht is geweest. Bij 18 verschillende 7 activiteiten is er aandacht voor de activiteit in de media geweest. Verhoudingsgewijs is er voor buitenschoolse activiteiten vaker media-aandacht (14 van de 18 activiteiten). Vijf keer is er voorafgaand aan de activiteit een nieuwsbericht over de activiteit verschenen, bij de overige activiteiten was dat zowel voor- als achteraf het geval. In tabel 2 wordt aangegeven welke media zijn ingezet: Tabel 2 Inzet media voor communicatie over activiteiten eerste halfjaar 2016 medium aantal activiteiten contacten met scholen 1 eigen website 5 website partnerorganisatie 5 lokale huis-aan-huisbladen 2 lokale/regionale omroep 3 lokale evenementenagenda 3 twitter 1 facebook 15 anders Dit betrof een bericht op de muurkrant van een organisatie die schoolreisjes organiseert. Facebook is het vaakst ingezet voor communicatie, zowel voorafgaand als na afloop van de activiteit. Van 10 activiteiten is bekend hoeveel likes het bericht heeft opgeleverd. Dit 7 Zie de toelichting in voetnoot 5 op pagina 3 wanneer iets als een afzonderlijke activiteit is geteld. 3

6 loopt uiteen van ruim 650 voor de Outdoor Valley Bergschenhoek tot ruim voor de Scharrelkids Winterspelen in de wijk Zevenkamp in Rotterdam. Van de social media wordt Twitter weinig ingezet. Waarschijnlijk is dit ook niet het geëigende communicatiemiddel voor de doelgroepen die Groen doet goed-projecten beogen te bereiken. Verloop van de uitvoering en ervaringen Bij 38 (afzonderlijke) activiteiten 8 is aangegeven dat er na afloop is geëvalueerd. Bij vrijwel alle activiteiten was de uitvoering van de activiteit zoals verwacht. Bij 4 activiteiten was dat niet het geval. Dit had te maken met het feit dat er te weinig bussen waren voor vervoer (waardoor er alternatieve activiteiten moesten worden bedacht), de opkomst lager was dan verwacht en dat de inhoud van de excursie niet duidelijk was of anders was dan aan de school was doorgegeven. In de digitale monitor is voor een aantal kenmerken van de activiteit gevraagd aan te geven of ze hebben bijdragen aan het slagen van de activiteit of een knelpunt in de uitvoering waren. Voor vrijwel alle ingevulde activiteiten is aangegeven dat de genoemde aspecten hebben bijgedragen aan het slagen van de activiteit. Slechts twee keer bleek een onderdeel een knelpunt in de uitvoering: promotie van de activiteit vooraf; bereikbaarheid van/vervoer naar de locatie van de activiteit (er bleken te weinig bussen beschikbaar; er zijn vervolgens alternatieve activiteiten bedacht). Voor het vervolg van de monitor zal worden gekeken of de wijze waarop de vraag is gesteld kan worden aangescherpt, zodat duidelijker wordt welke activiteiten concreet zijn ondernomen om de specifieke doelgroep te bereiken. Uit de opmerkingen die de organisatoren van activiteiten hebben gemaakt, blijkt dat de kinderen het leukst vinden om actief bezig te kunnen zijn met voldoende afwisseling. Daarbij komen de volgende aandachtspunten naar voren: Opdrachten (een startopdracht, een voorbereidende of een afsluitende opdracht in de klas) zorgen voor betrokkenheid van het kind bij de activiteit en maken de activiteit meer levend. Het is van belang dat de opdrachten goed zijn afgestemd op het niveau van de leerlingen: niet te moeilijk, maar ook niet te makkelijk. Er moet voldoende informatie zijn over wat er te zien is of spelletjes waardoor de kinderen zelf dingen in de natuur kunnen waarnemen. Het is belangrijk om de opdrachten stap voor stap uit te leggen, zeker aan de kinderen die nog niet kunnen lezen. Begeleiding van de activiteit is van belang om een opdracht optimaal te kunnen benutten; ouderhulp speelt hierin een belangrijk rol. Er moet voldoende tijd zijn voor de opdrachten; het is handig om suggesties voor opdrachten bij de hand te hebben, wanneer aan het einde van de activiteit blijkt dat er nog tijd over is. Structureren van het natuurbezoek is dus belangrijk. Tegelijkertijd blijkt ook dat, los van het programma, kinderen het al heel bijzonder vinden om buiten te zijn. 9 8 Hier gaat het om de losse activiteiten, omdat een activiteit die twee keer is georganiseerd doorgaans elke keer is geëvalueerd en dus ook anders beoordeeld kan worden. 9 Dit betreft: afstemming met/betrokkenheid van scholen, inhoud van de activiteit, begeleiding van de activiteit, promotie van de activiteit vooraf, het type gebied waar de activiteit plaatsvond, bereikbaarheid van/vervoer naar de activiteit, prijs die deelnemers voor de activiteit moesten betalen en samenwerking met andere partijen. 4

7 Daarnaast levert het eerste half jaar Groen doet goed de volgende praktische aandachtspunten op: betere promotie en meer vooruit plannen, zodat ook de kinderen uit de versteende wijken beter kunnen worden bereikt; zorgen voor veiligheid van kinderen: zwemvesten bij vaaractiviteiten of een vaartocht cancellen omdat er te veel kinderen zijn die nog niet kunnen zwemmen; zorgen dat de school voortijdig en juist geïnformeerd is, bijvoorbeeld over aan welke activiteit wordt deelgenomen; zorgen voor antimuggenbescherming; aanhouden van de start- en eindtijd van de activiteit. Dat ook het eerste halfjaar Groen doet goed 2016 een succes is, blijkt uit de volgende reacties: Buiten zijn en vies worden doet de kinderen goed. Kinderen hebben een ervaring opgedaan die ze voorlopig niet vergeten. Alles verliep soepel. De kinderen en begeleiding waren zeer enthousiast. Dat er met het verzorgen van de lunch rekening is gehouden met specifieke dieetwensen(halal, glutenvrij) heeft hoog gescoord. En zoals de kinderen opmerkten: Ik wist niet dat er planten waren die je kunt eten, het proefde alleen niet zo lekker. Yes. Ik mag met mijn blote voeten in het gras lopen! Dank u wel juf dat u dit geregeld hebt, het was echt leuk. Colofon januari M.G.A. Ligtvoet-Janssen Tympaan Instituut Dit is een gratis uitgave van het Tympaan Instituut en is onder vermelding van 0792 te bestellen bij het Tympaan Instituut. 5