Museon in beweging Internationaal museum in een internationale stad

Transcriptie

1 Internationaal museum in een internationale stad

2 Internationaal museum in een internationale stad

3 05 Interactief leren Medio 2016 verkeert het Museon midden in een belangrijke transitieperiode. Het museum vormt zich geleidelijk om van een klassiek onderwijsmuseum tot een interactief museum dat zich op actuele onderwerpen richt. Centraal staan mondiale uitdagingen waar de mensheid voor staat om de aarde bewoonbaar en leefbaar te houden. De overgangsperiode, die in 2013 is ingezet, moet eind 2016 uitmonden in een vernieuwd museum: zowel wat betreft de look and feel als wat betreft de vaste museale presentatie. De afgelopen periode is er uitgebreid geëxperimenteerd met inhoudelijke thema s, zoals rond de tentoonstellingen Stad van de Toekomst, Werken aan Vrede en de Klimaatstudio. Succesvolle projecten, waarbij wij onze educatieve ideeën getoetst hebben bij scholieren en gezinnen. Met de uitkomsten hiervan gecombineerd met een uitgebreid onderzoek naar de beleving van het museum door het individuele publiek bouwen we aan een nieuw Museon, waar ontdekkend leren voor jong en oud centraal staat. Hoewel het Museon een echt Haags museum is, kijken we nadrukkelijk over de grenzen van de stad heen. Internationale thema s worden behandeld binnen de context van de internationale stad die Den Haag is. -team verheugt zich op de vernieuwingsfase die voor de boeg staat. Met als doel: het publiek een nog betere programmering aan te bieden! Marie Christine van der Sman, directeur Museon

4 6 07 Den Haag en de Atlantikwall 01 Internationaal museum in een internationale stad Den Haag profileert zich met succes als Internationale Stad van Vrede en Recht., met zijn locatie in de Internationale Zone, stemt zijn programmering af op dit internationale profiel. Dat doen we onder meer via de thematiek van onze nieuwe permanente opstelling van m 2, die eind 2016 opengaat. Aan de basis van een vreedzame, rechtvaardige en veilige wereld liggen een eerlijke verdeling van voedsel, water en energie en aanvaarding van verschillen in culturele identiteit. Uitdagingen en oplossingen op deze terreinen staan centraal in Your Planet, zoals de werktitel van de nieuwe tentoonstelling luidt. De internationale instituties met hun hoofdkwartier in de residentie zijn in de ogen van veel Hagenaars gesloten bolwerken. Hun functie en nut zijn niet altijd direct duidelijk, ook al raakt hun werkterrein uiteindelijk aan het dagelijks leven. ziet het als een van zijn taken de kloof tussen de internationale stad enerzijds en de stad van de gewone mensen anderzijds te overbruggen. Ook in de verdere programmering is het thema vrede en recht daarom prominent aanwezig. In 2014 heeft het Museon de Peace App gelanceerd, die bezoekers aan de hand van prikkelende stellingen en verhalen meeneemt langs instellingen en markante plekken in de Internationale Zone. Inspelend op de Nucleair Security Summit 2014 organiseerde het Museon in samenwerking met een aantal internationale instellingen bovendien Werken aan Vrede. Give Peace a Chance. Deze tentoonstelling draaide om het belang van internationale verdragen en de rol van de internationale instellingen, ging in op conflicten uit het verleden en stelde actuele kwesties aan de orde. De opvolger, Den Haag en de Atlantikwall. Oorlog in de Stad van Vrede, verbindt het oorlogsverleden van Den Haag met de hedendaagse rol van de stad op het internationale podium. Als onderdeel van de herinrichting van het museum wordt in de foyer een Global Lounge ingericht, een ontmoetingsruimte tegen de achtergrond van de internationale stad. Hier ontvangt een educatief medewerker op maandagochtend een schoolklas, organiseert een vereniging voor expats op vrijdagmiddag een borrel, vertrekt op zaterdagmiddag een groep onder leiding van een gids voor een wandeling door de Internationale

5 09 De Vredesboom, Werken aan Vrede Zone of vertelt op zondagmiddag een medewerker van OPCW over zijn werk in Syrië. Om de rol van het museum in de Internationale Zone en de thematiek van vrede en recht in de programmering een stevig fundament te geven, zijn de relaties met de internationale instellingen de afgelopen jaren aangehaald, met name met Europol en OPCW. Als resultaat adviseren we Europol over de inrichting van een permanente, educatieve presentatie over het werk van deze organisatie. Voor OPCW vormen we samen met het Nobel Peace Center in Oslo een adviesgroep bij de ontwikkeling van een reizende tentoonstelling over dit onderdeel van de Verenigde Naties. verbindt de inwoners van Den Haag met de Internationale Zone

6 11 Dino Jaws 02 Een breed en divers publiek bereikt een breed en divers familiepubliek. De programmering van laagdrempelige, tijdelijke tentoonstellingen over onderwerpen uit cultuur en wetenschap die grote groepen in de samenleving aanspreken, speelt hierbij een belangrijke rol. De afgelopen jaren waren dat High Tech Romeinen over de Romeinen als technologische vernieuwers, Imitatie over allerlei vormen van imitatie in natuur en maatschappij en Dino Jaws over het eetgedrag van dinosauriërs. Komende jaren staan Babydieren en tentoonstellingen over Illusies en Ridders op het programma. In en rondom deze tentoonstellingen bieden we een breed scala van activiteiten aan, die de beleving versterken, de verblijfsduur verlengen en sterk bijdragen aan de waardering van de bezoeker. Deze aanpak heeft succes. In 2015 stijgt het aantal bezoekers naar verwachting boven de maakt cultuur en wetenschap toegankelijk voor iedereen

7 13 Stad van de Toekomst 03 Actief en geëngageerd is ingericht als een omgeving waarin leren en vermaak gelijk opgaan, voor kinderen, voor volwassenen en voor beide groepen samen. Bezoekers in familieverband komen voor een leerzaam dagje uit. Met onze programmering willen we tot denken aanzetten, vragen oproepen en verwondering opwekken. Daarbij zijn we steeds op zoek naar nieuwe overdrachtsvormen, waarbij bezoekers actief bij de tentoonstellingen worden betrokken. In de Klimaatstudio nodigen we bezoekers uit hun eigen televisieprogramma met verhalen over het klimaat te maken. In de tijdelijke tentoonstelling Stad van de Toekomst zochten we naar een vorm waarbij bezoekers hun ideeën over het onderwerp van de tentoonstelling zelf vorm konden geven. Werken aan vrede draaide voor een belangrijk deel om de mening van onze bezoekers over belangrijke kwesties op het gebied van vrede, recht en veiligheid. In Den Haag en de Atlantikwall kunnen bezoekers het onderwerp vanuit verschillende perspectieven beleven: dat van de gewone Hagenaar, de bezetter en de ambtenaar die de bevelen van Duitse zijde moest uitvoeren. Voor de nieuwe permanente opstelling Your Planet ontwikkelen we een mobiele game die thema s op een verrassende manier met elkaar verbindt en van de mondiale uitdagingen die er centraal staan ook een persoonlijke uitdaging maakt. betrekt het publiek bij actuele vraagstukken

8 15 Practicum Werken met licht 04 Een andere manier van leren Het onderwijs is een belangrijke klant voor het Museon. 25 procent van de bezoekers komt in klassenverband naar het museum. Met name scholen uit Den Haag bezoeken het Museon vanwege het brede aanbod van educatieve activiteiten, die zich in alle opzichten onderscheiden van een les op school. De onderwerpen worden, meest aansluitend op het curriculum, met inzet van authentieke voorwerpen gepresenteerd in een omgeving die uitnodigt tot ontdekken en onderzoeken. Het educatieve programma sluit nauw aan bij de inhoudelijke lijn van het Museon, maar beperkt zich daar niet toe. Uitgaande van de vraag vanuit het onderwijs handhaven we naast onze educatieve activiteiten op het gebied van aardrijkskunde en wereldoriëntatie het aanbod op andere vakgebieden. Daarbinnen komt er meer keuze voor de onderbouw en middenbouw van het primair onderwijs, een snel groeiende groep onder onze bezoekers. Eveneens inspelend op de vraag vanuit het onderwijs gaan we bovendien meer doen op het gebied van wetenschap en techniek. stelt ontdekkend leren centraal

9 17 Experiment van het Europese mesch-project in de Poolzaal 05 Jonge mensen denken en doen mee betrekt het onderwijs bij mondiale thema s wil meer zijn voor het onderwijs dan een aanbieder van educatieve programma s. Met de J.H. Schepsprijs, jaarlijks georganiseerd in samenwerking met het Instituut voor Oorlogs-, Holocaust en Genocidestudies NIOD en Prodemos, nodigt het museum scholieren uit om na te denken over kwesties van vrede en democratie. Hoe is het om te leven onder een dictatuur? Hoe voelt het om op de vlucht te zijn voor oorlog? Rond 4 mei vindt altijd een herdenking met leerlingen uit het basisonderwijs plaats bij het Kindermonument in de zaal Kind in Oorlog. Met de sponsorloop Wandelen voor Water, die het Museon elk jaar samen met Dunea voor Den Haag organiseert, betrekken we leerlingen bij een van de belangrijkste mondiale thema s. Sinds enige jaren doet het Museon bovendien mee aan het landelijke initiatief Museum Jeugd Universiteit, waarbij wetenschappers uit verschillende disciplines colleges voor kinderen uit het basisonderwijs verzorgen. We vinden het belangrijk om het onderwijs ook te betrekken bij belangrijke evenementen waarbij het Museon betrokken is. Tijdens de NSS in 2014 organiseerden we samen met HOPE XXL een kindertop voor leerlingen uit de groepen 7 en 8 om hun visie op onderwerpen als atoomwapens, ontwikkelingssamenwerking en duurzaamheid te formuleren. Korte tijd later, tijdens de Ecsite-conferentie, gericht op professionals op het gebied van wetenschapscommunicatie, was er een Science Show voor 1500 scholieren in het World Forum Theater, waarin aan de hand van spectaculaire demonstraties basisbegrippen uit de wereld van wetenschap en techniek werden uitgelegd. Bij het 725-jarig bestaan van het Hoogheemraadschap Delfland volgden zo n duizend leerlingen uit het voortgezet onderwijs een speciaal klimaatprogramma in het Museon.

10 19 Wildlife Photographer of the Year Wereldgrafie Fotografie, met name natuurgrafie, speelt al meer dan een kwart eeuw een belangrijke rol in de programmering van het Museon. Tot dit jaar heeft de tentoonstelling met werk van deelnemers aan de befaamde Britse Wildlife Photographer of the Year Award zijn Nederlandse basis in het Museon gehad. Enkele jaren geleden is daar de WNF Photo Award bij gekomen, een tentoonstelling met werk van jeugdige Nederlandse natuurgrafen, die het Museon in samenwerking met het Wereld Natuur Fonds organiseert. Rondom deze tentoonstellingen is er een Museon Wildlife Photo Community gevormd, opgezet als een netwerk van amateurnatuurgrafen. Vanuit deze initiatieven werken we nu met het Wereld Natuur Fonds plannen uit voor een nieuwe Nederlandse competitie op het gebied van natuurgrafie. In december 2015 worden de beste inzendingen voor het eerst aan het publiek getoond. Straks krijgt de wedstrijd zijn vaste platform in de nieuwe, permanente ruimte voor Wereldgrafie. Voor de programmering ervan werken we behalve met het WNF ook samen met National Geographic, waarmee het Museon qua thematiek nauwe verwantschap vertoont. werkt samen met Wereld Natuur Fonds en National Geographic

11 21 Uit de publicatie Museon 360, de wereld in voorwerpen 07 Een actuele collectie is ondenkbaar zonder zijn collectie. De authenticiteit van echte voorwerpen geeft kracht aan tentoonstellingen en educatieve activiteiten. Hoe terughoudend we ook zijn met het uitbreiden van onze collectie, ze vormt geen statisch geheel. Haar betekenis verandert met de tijd, maar ook met de bril die je opzet als je ermee aan de slag gaat. In de publicatie Museon 360 0, de wereld in voorwerpen bijvoorbeeld laten we zien hoe een historisch gegroeide collectie een belangrijke rol kan spelen in een museum waarin actuele onderwerpen centraal staan. Dit boek is één van de manieren om de zichtbaarheid van de collectie van het Museon te vergroten. Inmiddels meer dan voorwerpen zijn niet alleen via de eigen website van het museum toegankelijk, maar maken ook deel uit van de Digitale Collectie Nederland en Europeana. Een selectie is vindbaar via het Netwerk Oorlogsbronnen en via de website van de samenwerkende volkenkundige musea. In het gebouw van Europol richten we geregeld een expositie in met voorwerpen uit de collectie van het Museon. In samenwerking met de Technische Universiteit Delft ontwikkelen we plannen voor een interactieve opstelling met voorwerpen uit de collectie van het Museon op de luchthaven Schiphol. combineert collectie en interactie

12 23 Cold Cases 08 Een Haags museum werkt samen met de stad Zou het Museon overal kunnen staan? Nee, ook al komt het grootste deel van de bezoekers van buiten de stad en maken we van mondiale thema s de rode draad in onze programmering, het Museon is een echt Haags museum. In de Internationale Stad van Vrede en Recht komt de programmering het best tot zijn recht, in het internationale en diverse karakter van de stad vindt het museum zijn inspiratie. Vanuit dit besef hebben we de afgelopen jaren onze band met de stad en haar bewoners verstevigd. Ter voorbereiding van de tentoonstelling Stad van de Toekomst hebben we op markante locaties in de stad met deskundigen en belangstellenden een reeks workshops over de toekomstige stad georganiseerd. Onder andere wonen, werken, voedsel, vervoer en rechtspraak in de stad van de toekomst stonden op het programma; paleis Noordeinde veranderde virtueel in een oase van duurzaamheid. De tentoonstelling over Den Haag en de Atlantikwall komt voort uit het initiatief vanuit het Bewonersoverleg Duinoord voor een herinneringsroute langs het tracé van de Duitse verdedigingswerken door de stad. In samenwerking met leden van deze en andere wijkverenigingen heeft het Museon deze route met informatiepanelen en een mobiele website daadwerkelijk gerealiseerd. Een uitbreiding van de route staat voor 2016 op het programma. De tentoonstelling Hou van je huis, duurzaam de wijk in over alternatieve vormen van energie heeft een rondreis langs de cultuurankers gemaakt. De wedstrijd Haagse stadsnatuur scherp gezien, georganiseerd in samenwerking met de Dienst Milieu Educatie en de Haagse stadsecoloog, is uitgemond in een kleine tentoonstelling in het Museon en het Atrium. Met de Haagse archeologische dienst is de tentoonstelling Cold Cases gemaakt, waarbij o.a. aandacht besteed wordt aan DNA-onderzoek dat ingezet wordt om opgegraven skeletten te dateren. Bewoners van F.A.S.T. houden de herinneringen aan het surfdorp levend door middel van s en verhalen op een van de websites van het Museon. Met Prodemos, Humanity House, Haags Historisch Museum en het Oranjehotel werken we aan een meerjarige programmering rond Recht en Vrede in de stad. doet mee aan evenementen zoals de Museumnacht, het Just Peace Weekend en de Nationale Bunkerdag.

13 25 Opening People, Planet, Peace Ecsite Annual Conference Onmisbare bijdragen Onmisbaar voor het Museon is de Vereniging van Vrienden, die het museum deelt met grootbeeldfilmtheater Omniversum. Deze vereniging, die zo n 1500 leden telt, exploiteert met vele vrijwilligers de museumwinkel en draagt financieel bij aan veel van onze activiteiten. Zonder haar bijdragen waren er bijvoorbeeld geen collectieboek Museon en Scholieren Science Show tijdens de Ecsite-conferentie geweest. Een complete vernieuwing van de museumwinkel eind 2015 door de Vrienden draagt naar verwachting bij aan een stijging van de winkelomzet. De Museon Corporate Ambassadors, jonge ondernemers en executives op directieniveau, verlenen het Museum steun in de vorm van kennis, producten en geld. Mede dankzij een van de ambassadeurs hebben onze bezoekers overal in de tentoonstellingsruimte toegang tot internet. De Peace App heeft mede vorm gekregen doordat een andere ambassadeur hiervoor binnen zijn organisatie ontwikkeluren beschikbaar heeft gesteld. werkt samen met Vrienden en Ambassadors

14 27 Maker Space, Ecsite Annual Conference Museon Internationaal heeft een belangrijk internationaal netwerk. In 2014 bezochten zo n duizend collega s van science centra en wetenschapsmusea uit binnen- en buitenland de door het Museon georganiseerde Ecsite-conferentie in het World Forum, die People, Planet, Peace als centrale thema had; koningin Maxima was aanwezig bij de opening; Ahmet Üzümcü, de algemeen directeur van Nobelprijswinnaar OPCW, stond als een van de hoofdsprekers op het programma. Ecsite, de Europese vereniging van science centra en musea, speelt een belangrijke rol bij het vinden van partners voor de gezamenlijke ontwikkeling van tentoonstellingen. Bijvoorbeeld High Tech Romeinen en Imitatie zijn via internationale samenwerking tot stand gekomen en ook de geplande tentoonstelling over ridders realiseren we in samenwerking met buitenlandse partners. In 2015 heeft het Museon de tentoonstelling Share, Live, Grow over Nederland als belangrijke voedselproducent op de World Expo in Milaan gerealiseerd. Daarnaast zoekt het museum actief aansluiting bij door de Europese Unie gefinancierde projecten. Tot begin 2017 is het museum partner in het mesch-project, een groot samenwerkingsproject van universiteiten, musea en bedrijven dat nieuwe vormen van interactie in musea onderzoekt. In de tentoonstelling Den Haag en de Atlantikwall maken we gebruik van technologie die binnen dit onderzoeksproject is ontwikkeld. zoekt samenwerking over de grens

15 28 29 Getallen Aantal bezoekers Leerlingen Met steun van Verhuur internationale tentoonstellingen Percentage eigen inkomsten Vaste formatie Events 2014: : : : : 28 % 2014: 31 % 2012: 59,1 2013: 47,3 (daling door 1 mln subsidiekorting) 2014: 44,1 2015: ruim bezoekers 2015: leerlingen, mede via Cultuurmenu Gemeente Den Haag Corporate Ambassadors Vereniging van Vrienden Europese Unie Fonds 1818 Mondriaan Fonds Nationaal Comité 4 en 5 mei Stichting Doen VSB Fonds World Forum High Tech Romeinen Plantastic 2015: 31 % 2015: 45,9 Ecsite Conferentie Jongerenprogramma Indië-herdenking Just Peace Weekend Kom in de Kas Museum Jeugd Universiteit Museumnacht Museumweekend Parkpop UIT Festival Weekend van de Wetenschap Wildlife Photo Community

16 Colofon Museon 2015 wordt structureel gefinancierd door de Gemeente Den Haag. Ontwerp Jan Heijnen, Den Haag ( Druk De Resolutie, Rijswijk Foto credits Museon, p. 6/10/14 Marsel Loermans, p. 4/20 Gilian Schrofer (Concern), p. 12 mesch-project, p. 16 Will Jenkins, p. 18 Willem Vermeij, p. 24/26

17 adres Stadhouderslaan 37, 2517 HV Den Haag info