Bijscholingsaanbod Academie voor Sportkader en Veiliger Sportklimaat. Bijscholingen voor Trainers en Coaches / 1 dagdeel.

Transcriptie

1 Bijscholingsaanbod Academie voor Sportkader en Veiliger Sportklimaat Bijscholingen voor Trainers en Coaches / 1 dagdeel Er is meer te winnen

2 Bijscholingen voor Trainers en Coaches / 1 dagdeel Colofon Tekst Hans Nieuwenburg en Ruud Hekker Ontwerp en opmaak Diep Arnhem Uitgave NOC*NSF / 2014

3 Inhoud Inleiding 4 Bijscholingen voor Trainers en Coaches 5 Er is meer te winnen: Coachen op sociaal gedrag 6 Themagericht trainen en coachen van 6- tot 12-jarigen 8 Themagericht trainen en coachen van pubers 9 Trainen en coachen van jongeren met autisme 10 Sporters met gedragsproblematiek 11 Herkennen en voorkomen van seksuele intimidatie 12 Coach de coach 14 Weerbaarheid voor trainers en coaches 16 Themagericht trainen en coachen van jeugd met (risico op) overgewicht 17 Sporters met een verstandelijke handicap 18 Sporters met een visuele beperking 19 Sporters met een auditieve/communicatieve beperking 20 Doping 22 Advies op sporttechnisch beleid 23 Omgaan met sportongevallen en blessures 24 Praktijkbegeleider 26 Bijscholingen voor Arbitrage 27 Weerbaarheid voor arbitrage 28 Weerbaarheid voor verkeersregelaars 29 Scheidsrechterscoach 30 Bijscholing voor Opleiders 32 Sportiviteit & Respect: Nog effectiever opleiden 33 Open lijn of in-company 34

4 4 Inleiding Er is meer te winnen is bewust gekozen als titel voor deze folder. In de sport zijn tal van cursussen en opleidingen die om het (aan) leren van technische en tactische vaardigheden draaien of waarin spelregelkennis en het leiden van wedstrijden centraal staan. Maar als trainer-coach ben je veel méér dan sportleider pur sang. Ook scheidsrechters en officials komen met veel randzaken in aanraking tijdens wedstrijden. Het bijscholingsaanbod in deze folder is zo samengesteld dat je als trainer-coach, scheidsrechter, official of opleider meer kunt winnen. Je kan leren hoe je een belangrijke bijdrage kan leveren aan sociale en persoonlijke ontwikkeling. Je leert je emoties onder controle te houden en vergroot je weerbaarheid. En als ervaren trainer-coach of arbiter leer je hoe je kennis en ervaring zo goed en effectief mogelijk kunt overdragen op (toekomstige) collega s. In deze folder staan de bijscholingen voor trainers-coaches, scheidsrechters, juryleden en opleiders overzichtelijk op een rij. Deze worden stuk voor stuk aangeboden door de Academie voor Sportkader (ASK). In de meeste gevallen in samenwerking met het programma Naar een Veiliger Sportklimaat ( De bijscholingen sluiten aan op de Kwalificatiestructuur Sport en gaan uit van kennis en ervaring met het zelfstandig verzorgen van lessen en trainingen aan sporters of het zelfstandig leiden van wedstrijden. Een kwalificatie is dan ook niet voor iedere bijscholing vereist. De bijscholingen worden aangeboden op niveau 3 of 4. Je ontvangt na afloop van iedere bijscholing in ieder geval een bewijs van deelname. In geval van toetsing ontvang je een certificaat. Informeer bij je bond of een bijscholing mogelijk licentiepunten oplevert. Inschrijven of meer weten? De bijscholingen worden georganiseerd door de ASK. Voor meer informatie, ga naar Je kunt je hier ook direct inschrijven!.

5 Bijscholingen voor Trainers en Coaches 5

6 6 Bijscholingen voor Trainers en Coaches / 4 dagdelen Er is meer te winnen: Coachen op sociaal gedrag Bij een sportclub draait het niet alleen om het (aan)leren van sporttechnische vaardigheden. De sociale en persoonlijke ontwikkeling van de jonge sporter zijn minstens zo belangrijk. Te denken valt aan het functioneren in een groep, omgaan met tegenslag, doorzettingsvermogen en het accepteren van leiding. Niet voor niets wordt gesteld, dat - na het gezin en de school - de sportclub het derde opvoedmilieu is. Vanzelfsprekend is jouw rol als trainercoach hierbij cruciaal. Naarmate je als trainer beter in staat bent een positief en stimulerend sportklimaat te creëren en daarnaast óók op een goede manier weet te reageren op verstorend gedrag, zal je bijdrage aan de sociale en persoonlijke ontwikkeling van de sporters groter zijn. Hierdoor kun je je sporters vooral op persoonlijk vlak meer laten winnen. Deze bijscholing leert je allereerst de vaardigheden om een positief en stimulerend sportklimaat te creëren waarbinnen je sporters zich sociaal veilig voelen en zich met plezier optimaal kunnen ontwikkelen. Kernbegrippen daarbij zijn structureren en stimuleren. Een goede structuur betekent niet een knellend keurslijf van afspraken, maar geeft duidelijkheid en biedt juist ruimte voor ontwikkeling. Met stimuleren wordt onder meer bedoeld: positief coachen, aandacht geven aan het goede, primair de nadruk leggen op verbetering van de eigen vaardigheden en minder op het resultaat: winst of verlies. Leerdoelen Bewust worden van jouw invloed op de sociale en persoonlijke ontwikkeling van de sporter; Inzicht krijgen in gedrag en gedragsontwikkeling van jonge mensen; Vaardigheden beheersen om een sociaal veilig, positief en stimulerend sportklimaat te creëren; Effectief kunnen omgaan met verstorend en ongewenst gedrag; Individuele sporters kunnen coachen op hun gedrag.

7 7 Je traint tevens je vaardigheden om op de juiste wijze om te gaan met kleine en grote verstoringen. Als trainer sta je vaak voor de keus: negeren of ingrijpen? Wanneer en hoe reageer je? Welke reactie is in welke situatie het meest effectief? Soms zal je een sporter apart moeten nemen en hem in een kort gesprek aan de zijlijn bewust maken van het effect van zijn gedrag. Hoe pak je dit aan? Wil je je sporters vooral op persoonlijk vlak meer laten winnen? Schrijf je dan in of kijk voor meer informatie op www.

8 8 Bijscholingen voor Trainers en Coaches / 3 dagdelen Themagericht trainen en coachen van 6- tot 12-jarigen Kinderen in leeftijdsgroep 6 tot 12 jaar zijn volop in ontwikkeling: ze worden zich bewust van wat ze goed of juist minder goed kunnen. Ze leren zich verhouden tot anderen (leeftijdsgenoten en volwassenen), ontwikkelen hun eerste zelfbeeld en mogelijk ook hun eerste serieuze ambities. Zelfvertrouwen is in deze fase een centraal thema. Zonder zelfvertrouwen durft een kind geen nieuw gedrag uit te proberen of grenzen te verleggen. De sportclub is bij uitstek de plek waar kinderen zelfvertrouwen kunnen ontwikkelen. Helaas kan ook een gebrek aan zelfvertrouwen aan het licht komen. Het zou toch mooi zijn wanneer jij als trainer-coach niet alleen een bijdrage kunt leveren aan de ontwikkeling van sporttechnische vaardigheden, maar óók aan de ontwikkeling van zelfvertrouwen van je sporters?! In deze (bij)scholing krijg je de kennis, inzichten en vaardigheden aangereikt om tijdens trainingen zelfvertrouwen bij kinderen tot ontwikkeling te brengen. Belangrijke onderdelen van de (bij)scholing zijn: plezier, positieve aandacht, gezamenlijk doelen stellen en zelfontdekkend leren. Oftewel: kinderen worden zich bewust van wat ze hebben geleerd en bereikt. Leerdoelen Bewust worden van jouw visie op de rol van een trainer; In staat zijn om tijdens trainingen het plezier en zelfvertrouwen van de sporters te bevorderen; In staat zijn om sporters zelfontdekkend te laten leren tijdens trainingen. Wil je leren hoe je 6-12 jarigen het beste kunt coachen? Schrijf je dan in of kijk voor informatie op www.

9 9 Bijscholingen voor Trainers en Coaches / 3 dagdelen Themagericht trainen en coachen van pubers Jongeren in de puberleeftijd zijn druk bezig een eigen identiteit te ontwikkelen. De hormonen gieren door het lijf, ze spiegelen zich constant aan anderen, zoeken grenzen op en zijn altijd op zoek naar het nut en de zin van de opdrachten die ze krijgen. Dat is niet alleen vervelend voor jou als trainer, maar ook voor de jongeren zelf! Want niet alleen in de sport, maar ook op school en daarbuiten wordt er veel van hen gevraagd. Betrokkenheid, doelen stellen en doorzettingsvermogen zijn dan ook belangrijke thema s in hun ontwikkeling en daar kun jij als trainer-coach een grote bijdrage aan leveren. Leerdoelen Bewust worden van jouw visie op de rol van een trainer; In staat zijn om tijdens trainingen plezier en betrokkenheid van de sporters te bevorderen; In staat zijn om sporters zelfontdekkend te laten leren tijdens trainingen. Wat op school vaak niet mogelijk is, kan in de sport wel Laat pubers zelf hun doelen stellen, laat ze reflecteren op hun eigen inzet en doorzettingsvermogen, laat ze ervaren wat ze wel en wat ze nog niet kunnen. Verlang niet altijd het heilige vuur, maar creëer een plezierige sportomgeving waarin zij zich gezien en gehoord voelen. Jij als trainer bent in staat pubers meer te betrekken in hun eigen ontwikkeling. Wil je leren hoe je pubers het beste kunt coachen? Schrijf je dan in of kijk voor informatie op www. In deze (bij)scholing krijg je de kennis, inzichten en vaardigheden aangereikt om tijdens trainingen betrokkenheid bij jongeren te vergroten. Belangrijke onderdelen van de (bij) scholing zijn: plezier, positieve aandacht, gezamenlijk doelen stellen en zelfontdekkend leren. Oftewel: de jongeren worden zich bewust van wat ze hebben geleerd en bereikt.

10 10 Bijscholingen voor Trainers en Coaches / 1 dagdeel Trainen en coachen van jongeren met autisme Een kind met autisme voelt zich in het begin niet vaak op zijn gemak bij een sportvereniging. Hij voelt zich onbegrepen, wordt ten onrechte in een G-team ingedeeld of aan zijn lot overgelaten in een regulier team. Met de juiste begeleiding van de trainer-coach krijgen/houden ook deze kinderen plezier in sport. Maar dan moet je autisme wel herkennen Kinderen en jongeren met autisme vinden het lastig te bedenken welke sport ze leuk vinden. Ze moeten het eigenlijk eerst ervaren, voordat ze een keuze kunnen maken welke sport en welke vereniging het beste voorzien in hun behoeften. Voor trainers en coaches is het daarom zaak dat ze autisme (h)erkennen. Dat is niet bepaald eenvoudig, want autisme is aan de buitenkant niet zichtbaar. In deze bijscholing leer je gedragingen die voortkomen uit autisme, te herkennen en vooral te begrijpen. Je leert structuur aan te brengen in de tijd, activiteit, ruimte en jezelf binnen een training of wedstrijd. Zo kun je je communicatie aanpassen aan de sporter met autisme en zodoende een veilige en gestructureerde sportomgeving creëren. Je kunt er kortom voor zorgen dat sporters met autisme zich thuis voelen bij jou, in je team en binnen je vereniging. Leerdoelen Gedragingen die voortkomen uit autisme herkennen en begrijpen; Communicatie kunnen aanpassen aan een sporter met autisme; Structuur kunnen aanbrengen in tijd, activiteit, ruimte en jezelf binnen een training of wedstrijd. Wil je leren hoe je om kunt gaan met autisme in de sport? Schrijf je dan in of kijk voor meer informatie op www.

11 11 Bijscholingen voor Trainers en Coaches / 2 DAGDELEN Sporters met gedragsproblematiek Als trainer-coach van sporters met gedragsproblematiek is het belangrijk om bewust te zijn van je eigen rol en de uitingen van je eigen gedrag. Het kunnen reflecteren op je eigen handelen is met deze doelgroep belangrijker dan probleemgedrag bij de sporter herkennen. Dat is niet bepaald eenvoudig, want kritisch zijn op je eigen houding en trainingsvoorbereiding vereist durf en specifieke vaardigheden. In deze (bij)scholing leer je dat jij als trainer-coach veel invloed hebt op het sturen of ombuigen van probleemgedrag bij sporters. Jonge sporters met gedragsproblematiek worden soms ondergebracht in een apart team of G-team. Vaak zijn ze hier niet helemaal op hun plaats en kunnen ze met de juiste begeleiding beter in reguliere teams meespelen. De rol van de trainer-coach is daarom van groot belang. In deze (bij)scholing leer je gedragingen,die voortkomen uit gedragsproblematiek, te herkennen en vooral te begrijpen in relatie tot jouw manier van handelen als trainer-coach. Observeren en reflecteren van je eigen gedrag is daarom erg belangrijk. Je leert bijvoorbeeld je eigen communicatie en training aan te passen aan de sporter met gedragsproblematiek en zodoende een veilige en gestructureerde sportomgeving te creëren. Je kunt er kortom voor zorgen dat sporters met gedragsproblematiek zich thuis voelen bij jou, in je team en binnen je vereniging. Leerdoelen Gedragingen die voortkomen uit gedragsstoornissen beter herkennen en begrijpen; Kennis en vaardigheden ontwikkelen om een sociaal veilig, positief en stimulerend sportklimaat te creëren voor de doelgroep; Effectief om leren gaan met verstorend en ongewenst gedrag; Observeren en analyseren van eigen gedrag als trainer tijdens wedstrijd of training; Eigen gedrag, communicatie en training kunnen aanpassen aan een sporter met gedragsproblematiek; Meer weten weten? Wil je leren hoe je in de sport om kunt gaan met jongeren met gedragsproblemen? Schrijf je dan in of kijk voor informatie op www.

12 12 Bijscholingen voor Trainers en Coaches / 1 dagdeel Herkennen en voorkomen van seksuele intimidatie Net zoals in de gewone maatschappij vindt er ook in de sportwereld seksuele intimidatie plaats. Variërend van seksueel getinte opmerkingen tot aanranding en zelfs verkrachting. Het is een illusie te denken dat dergelijke incidenten nooit bij jouw club zouden kunnen gebeuren. En dus kun je er als trainer-coach maar beter op voorbereid zijn om te weten wat je moet doen. Als begeleider in de sport heb je de verantwoordelijkheid om de sociale veiligheid te waarborgen. Preventie van seksuele intimidatie is daarbij een belangrijk onderwerp. Het is goed dat je weet wat er onder deze noemer valt, wat de gevolgen ervan kunnen zijn en welke gewenste omgangsvormen er binnen de sport bestaan. Deze bijscholing geeft je inzicht in de thematiek en creëert bewustwording. Bovendien leer je de signalen van seksuele intimidatie te herkennen. In de bijscholing komen de gedragsregels in de sport aan de orde en waar en hoe seksuele intimidatie meestal plaatsvindt. Je leert hoe je betrokkenen kunt aanspreken op ongewenst gedrag en je komt te weten wat de mogelijke gevolgen kunnen zijn voor het slachtoffer én de beschuldigde. Daarnaast leer je om de juiste gedragscode uit te dragen naar de trainingsgroep en andere mensen rond het team en binnen de club. Op deze manier lever je een preventieve bijdrage aan een veilige sportomgeving voor iedere sporter! Leerdoelen Bewust worden van de context waarbinnen je als trainer functioneert (machtsverhouding) en wat je daaraan kunt bijdragen; De gedragsregels van NOC*NSF en eventuele aanvullingen van de eigen bond kennen om seksuele intimidatie te voorkomen; Aan kunnen geven welk gedrag seksueel intimiderend is of daartoe kan leiden; Ongewenst gedrag kunnen signaleren;

13 13 Weten hoe ongewenst gedrag moet worden gemeld bij de verantwoordelijke trainer of de vertrouwenspersoon; Betrokkenen kunnen aanspreken op ongewenst gedrag; Kunnen toelichten wat de gevolgen van seksuele intimidatie zijn voor slachtoffer en beschuldigde; Kunnen omgaan met verschillen in opvatting over grensoverschrijdend gedrag. Wil je weten hoe je seksuele intimidatie kunt herkennen of voorkomen? Schrijf je dan in of kijk voor meer informatie op www.

14 14 Bijscholingen voor Trainers en Coaches / 3 dagdelen en een praktijkbezoek Coach de coach Steeds meer verenigingen voeren een actief beleid om met hun trainers en coaches een plezierig, veilig en leerzaam sportklimaat te creëren. De technische of jeugdcommissie organiseert aan het begin van een nieuw seizoen een bijeenkomst met alle trainers en coaches om met elkaar het gewenste sportklimaat en de wijze van coachen die daarbij hoort te bespreken. De neuzen worden gericht. Vaak is men snel eensgezind over belangrijke basisprincipes zoals de pedagogische rol van de trainer, het belang van positief coachen, duidelijkheid creëren, niet focussen op winnen, maar op ontwikkeling, en de wijze omgaan met ongewenst gedrag. Maar dan ( tussen woord en daad ) blijkt het voor heel veel trainers en coaches lastig deze basisprincipes ook echt in de praktijk toe te passen. Het ís ook makkelijker gezegd dan gedaan, zeker voor onervaren trainers en coaches. Gerichte feedback van een ervaren trainer of coach zou hen enorm kunnen helpen! Leerdoelen Observeren en analyseren van gedrag van de trainer tijdens wedstrijd of training. Benoemen van observaties in een feedbackgesprek en daarbij praktische tips aanreiken. Bewustwording creëren bij de trainer over hoe hij overkomt op zijn sporters en hoe zijn contact voor, tijdens en na training of wedstrijd is. Stimuleren van trainers en coaches tot verdere ontwikkeling. In deze scholing word je geleerd hoe je als ervaren trainer (wellicht lid van de technische commissie) nieuwe trainers en coaches op de club kunt observeren en feedback kunt geven op hun feitelijke coachingsgedrag langs de lijn (of: langs de baan / aan het bad / aan de mat / in de zaal). Je leert niet alleen hoe je de wijze van trainen en coachen van minder ervaren trainers/ coaches kunt analyseren, maar ook hoe je dit treffend kunt verwoorden in de vorm van opbouwende feedback.

15 15 Bijscholingen voor Trainers en Coaches / 1 dagdeel Aldus wordt je in deze scholing opgeleid tot Trainerscoach. Door ontwikkeling en begeleiding van trainers in de praktijk kun je zeer doelgericht te werken aan een groep trainers en coaches die daadwerkelijk in staat is het gewenste positieve sportklimaat te creëren en invulling te geven aan de pedagogische rol. Wil je meer inzicht krijgen in het observeren van en feedback geven aan trainers en coaches? Schrijf je dan in of kijk voor informatie op www.

16 16 Bijscholingen voor Trainers en Coaches / 2 DAGDELEN Weerbaarheid voor trainers en coaches Sport ís emotie, maar soms nemen emoties de overhand en is er sprake van verbaal of zelfs fysiek geweld. Je ziet het regelmatig op televisie, maar ongetwijfeld herken je dit ook vanuit situaties waar jijzelf als trainer, coach of teambegeleider bij bent geweest. Je wilt iets doen om de gemoederen tot bedaren te brengen (dat wordt vaak ook van je verwacht), maar de kans is groot dat je jouw eigen emoties inmiddels niet meer in de hand hebt. Als trainer is het belangrijk dat je het gedrag van je eigen sporters in spanningsvolle situaties herkent: wat zijn de belangrijkste kenmerken en hoe kun je eventueel tijdig grenzen stellen? Helaas is het vaak zo dat je de situatie pas werkelijk herkent als het eigenlijk al te laat is. Het is dan van belang dat jij je niet mee laat voeren in de emotie van het moment. Je moet je hoofd erbij houden in een stressvolle situatie. Leerdoelen Jezelf weer onder controle brengen als de spanning hoog oploopt; Tijdig herkennen van situaties die uit de hand dreigen te lopen; Optreden op een wijze die bijdraagt aan de-escalatie van de situatie. Wil je leren hoe je je emoties kunt controleren? Schrijf je dan in of kijk voor meer informatie op www. In de bijscholing leer je hoe je je eigen emoties kunt controleren. Hoe bereik je dat je weer rationeel en welbewust kunt handelen? Vervolgens leer je hoe je dreigende situaties beter kunt beoordelen en belangrijker nog - hoe je het beste kunt handelen. Niet alleen naar jouw eigen sporters, maar zonodig ook naar de toeschouwers, tegenstanders of scheidsrechters.

17 17 Bijscholingen voor Trainers en Coaches / 2 dagdelen Themagericht trainen en coachen van jeugd met (risico op) overgewicht Voorkomen is beter dan genezen. Dat geldt ook voor (het risico op) overgewicht en obesitas. Kinderen op jonge leeftijd al bewust maken van het belang van een gezonde leefstijl zorgt voor een betere gezondheid op de langere termijn. Gezonde voeding en voldoende sporten en bewegen is echter voor veel kinderen niet vanzelfsprekend. Als trainer in de sportvereniging kun je hier een grote stimulerende rol in spelen. Je richt je daarbij ook op zowel kinderen met als zonder overgewicht. Kinderen met overgewicht ervaren, in tegenstelling tot kinderen zonder overgewicht, een hogere drempel om zich aan te melden bij een sportvereniging. Het reguliere sportaanbod (of het beeld ervan) is voor deze groep soms te moeilijk en sluit niet altijd aan bij de interesses die zij hebben. Als trainer wil je dat alle kinderen welkom zijn (en voelen) bij de vereniging, plezier hebben en zich optimaal kunnen ontwikkelen. Je kunt een belangrijke rol spelen in het stimuleren van een gezonde leefstijl en biedt een trainingsaanbod dat rekening houdt met de (fysieke) verschillen in de groep. Hierbij is het dus van belang bewust te zijn van de motieven van deze doelgroep en ze op een juiste manier te betrekken en behouden in de sportvereniging. Deze (bij)scholing is ontwikkeld in samenwerking met Het Voedingscentrum, het Nederlands Instituut voor Sport en Bewegen(NISB), Merem behandelcentrum Heideheuvel en het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Leerdoelen Inzicht krijgen in, en visie ontwikkelen over, de verschillende aspecten van overgewicht en gezonde leefstijl i.c.m. sporten; Inzicht krijgen in gedrag en gedragsontwikkeling van jonge mensen; Vaardigheden beheersen als trainer je sporters te adviseren en stimuleren op het gebied van gezonde leefstijl; Trainingen kunnen afstemmen op behoeftes en mogelijkheden van al je sporters, waaronder ook diegene met (risico op) overgewicht. Meer weten over jeugd met (risico op) overgewicht? Schrijf je dan in of kijk voor informatie op www.

18 18 Bijscholingen voor Trainers en Coaches / 1 dagdeel Sporters met een verstandelijke handicap Er zijn er maar weinig die zoveel plezier beleven als sporters met een verstandelijke handicap. Kijk naar de lol die een G-team op een voetbalveld heeft en je wordt er zelf ook blij van. Het geeft ook als trainer-coach veel voldoening als je je kunt verplaatsen in de belevingswereld van sporters met een beperking en daar op een passende manier mee om weet te gaan. Het verloop van sportwedstrijden is over het algemeen minder voorspelbaar en overzichtelijk. Je weet niet wat er van tevoren gaat gebeuren. De tegenstander kan bijvoorbeeld iets anders doen dan je verwacht. Voor sporters met een verstandelijke handicap kan dit verwarrend zijn. Deze bijscholing leert je hoe je daar als sportleider op de juiste manier over kunt communiceren, zaken kunt concretiseren en - daar waar nodig en mogelijk - structuur kunt bieden. Als trainer is het je taak om voor al je pupillen met of zonder beperking een veilig sportklimaat te creëren. Sporters met een verstandelijke handicap vragen niet om een speciale-, maar wel om een aangepaste benadering. Je leert wat een verstandelijke handicap is, wat het begrip totale communicatie inhoudt en wat beïnvloedingsfactoren zijn voor sporters met een verstandelijke handicap. Ook krijg je handvatten hoe je sporters met een verstandelijke handicap aanwijzingen kunt geven. Leerdoelen Inzicht krijgen in de kenmerken en belevingswereld van mensen met een verstandelijke handicap; Visie kunnen verwoorden op sporters met een verstandelijke handicap; Trainingen of lessen kunnen afstemmen op sporters met een verstandelijke handicap; Wedstrijdmogelijkheden kennen voor sporters met een verstandelijke handicap. Wil je leren hoe je sporters met een verstandelijke handicap structuur kunt bieden? Schrijf je dan in of kijk voor meer informatie op www.

19 19 Bijscholingen voor Trainers en Coaches / 2 dagdelen Sporters met een visuele beperking De meeste sporters met een visuele beperking sporten bij reguliere sportverenigingen. Om alle sporters veilig en naar eigen behoefte te kunnen laten sporten, is het van belang om trainers, coaches en begeleiders te leren hoe ze met de sporters met een beperking om kunnen gaan. In de (bij)scholing Sporters met een visuele beperking reiken we hiervoor kennis en handvatten aan. De (bij)scholing is ook interessant voor begeleiders in het onderwijs, bestuurders van sportverenigingen en ouders/verzorgers. Sporters met een visuele beperking kunnen prima sporten. Een trainer-coach heeft echter wel met een aantal belangrijke zaken rekening te houden om een goede en uitgebalanceerde training te geven. Bijvoorbeeld met de motorische ontwikkeling van de sporter, met het gebruik van materiaal en met het eventueel gebruiken van een buddy. Een trainer-coach moet zich kunnen inleven in de situatie van sporters met een beperking. De sporters met een visuele beperking ervaren de wereld anders. Zij hebben goede begeleiding nodig bij het sporten en bij de trainingsopbouw om veilig te kunnen sporten. In de praktijk blijkt dat mensen met een visuele beperking graag willen en kunnen sporten, mits de begeleiding en het sportaanbod aansluit bij de behoefte. Leerdoelen Inzicht krijgen in de kenmerken en belevingswereld van mensen met een visuele beperking; Communicatie kunnen aanpassen aan een sporter met een visuele beperking; Op basis van inzicht in sporters met een visuele beperking weten hoe je deze sporters kunt begeleiden; Activiteit of training op een creatieve manier aanpassen, zodat ook personen met een visuele beperking deel kunnen nemen. Wil je leren hoe je sporters met een visuele bep[erking het beste kunt begeleiden tijdens het sporten? Schrijf je dan in of kijk voor informatie op www.

20 20 Bijscholingen voor Trainers en Coaches / 1 dagdeel Sporters met een auditieve/ communicatieve beperking De meeste sporters met een auditieve/communicatieve beperking sporten bij reguliere sportverenigingen. Om alle sporters veilig en naar eigen behoefte te kunnen laten sporten, is het van belang om trainers, coaches en begeleiders te leren hoe ze met de sporters met een beperking om kunnen gaan. In de (bij)scholing Sporters met een auditieve/communicatieve beperking reiken we hiervoor kennis en handvatten aan. De (bij)scholing is ook interessant voor begeleiders in het onderwijs, bestuurders van sportverenigingen en ouders/verzorgers. Sporters met een auditieve/communicatieve beperking kunnen prima sporten. Een trainer-coach moet echter wel met een aantal zaken rekening houden om een goede en uitgebalanceerde training te kunnen geven. Bijvoorbeeld met de motorische ontwikkeling van de sporter, met het gebruik van hoor hulpmiddelen en gebarentaal en met het niet goed kunnen uiten. Leerdoelen Inzicht krijgen in de kenmerken en belevingswereld van mensen met een auditieve/communicatieve beperking; Communicatie kunnen aanpassen aan een sporter met een auditieve/communicatieve beperking; Op basis van inzicht in sporters met een auditieve/communicatieve beperking weten hoe je deze sporters kunt begeleiden; Activiteit of training op een creatieve manier aanpassen, zodat ook personen met een auditieve/communicatieve beperking deel kunnen nemen.

21 21 Bijscholingen voor Trainers en Coaches / 1 dagdeel Goede begeleiding en communicatie is bij deze sporters van belang om sporters met een auditieve/communicatieve beperking actief en op een plezierige manier mee te laten doen in het sportteam. Sporters met een auditieve/communicatieve beperking hebben goede begeleiding nodig om blessures, uitsluiting en sociale verwarringen te voorkomen. Dit zowel in de begeleiding van het sporten als in de trainings opbouw. In de praktijk blijkt dat mensen met een auditief/communicatieve beperking graag willen en kunnen sporten, mits de begeleiding en het sportaanbod aansluit bij de behoefte. In de (bij)scholing krijg je tips & trucs en de kans om persoonlijke vragen te stellen en ervaringen te delen. Wil je leren hoe je sporters met een auditieve/communicatieve beperking het beste kunt begeleiden tijdens het sporten? Schrijf je dan in of kijk voor informatie op www.

22 22 Bijscholingen voor Trainers en Coaches / 1 dagdeel Doping Positief zijn pakt soms negatief uit Het zal je maar gebeuren, dat een van je sporters wordt betrapt op het gebruik van doping. Of het nu bewust is gedaan om beter te presteren, een ongelukje met vervuild vlees in het buitenland of een verkeerd ingevuld formulier: zijn naam is voor altijd besmet. Door goed op de hoogte te zijn van de dopingregels en je bewust te zijn van de mogelijke gevaren, kun je als trainer-coach je sporters behoeden voor een misstap die hun carrière (en die van jou!) enorm kan schaden. Iedere trainer die met topsporters werkt, zou zich eigenlijk moeten verdiepen in de dopingregels. Het is goed om te weten hoe je dispensatie kunt aanvragen bij het gebruik van medicijnen, maar óók wat de gevolgen kunnen zijn van het roken van een jointje. Bovendien heeft een sporter bepaalde plichten, maar ook rechten bij een dopingcontrole. Een goed geïnformeerde trainer kan zijn sporter(s) in dat opzicht beter bijstaan, zowel preventief als bij een eventuele positieve controle. Overigens is het voor alle bij NOC*NSF geregistreerde topsporters en talenten, coaches en begeleiders ook verplicht om op de hoogte zijn van de rechten en plichten van de World Anti-Doping Code. Deze (bij)scholing van een dagdeel, die wordt geleid door een expert van de Nederlandse Dopingautoriteit, is dus eigenlijk een must voor iedere trainer of andere begeleider van topsporters en talenten. Leerdoelen Kennis uitbreiden/actualiseren op het gebied van doping; Weten hoe je moet handelen in bepaalde situaties die met doping te maken hebben; Een mening vormen over bepaalde dilemma s als het gaat om doping. Wil je meer inzicht krijgen in dopingproblematiek en het al dan niet bewust - gebruik ervan door je sporters voorkomen? Schrijf je dan in of kijk voor informatie op www. Deze (bij)scholing is ontwikkeld in samenwerking met de Dopingautoriteit.

23 23 Bijscholingen voor Trainers en Coaches / 1 dagdeel Advies op sporttechnisch beleid Naast het geven van trainingen en coachen heeft de trainercoach op niveau 4 ook andere belangrijke functies binnen de organisatie. Als professional staat hij met beide benen in de organisatie en heeft hij een goed beeld van wat er speelt. In de (bij)scholing Advies op sporttechnisch beleid leer je samen met de andere deelnemers te zien waar de kansen liggen en waar je als instructeur of trainer/coach op zou kunnen letten. Als het goed is, zijn zowel de deelnemer als de organisatie na afloop van de (bij)scholing in staat zich te verbeteren en meer resultaten te boeken op het gebied van sporttechnisch beleid. De Academie voor Sportkader heeft in samenwerking met de sportbonden een (bij)scholing Advies geven op sporttechnisch beleid ontwikkeld om trainers/coaches de mogelijkheden van sporttechnisch beleid voor trainers/coaches en instructeurs te laten ervaren. Leerdoelen: Inzicht krijgen in wat sporttechnisch beleid is; Wat voor invloed het heeft op je werk als trainer/ coach; Hoe beleid ingezet kan worden om gestelde sporttechnische doelen te halen; Hoe sporttechnisch beleid te evalueren en advies te geven om het beleid aan te passen; Welke randvoorwaarden invloed hebben op het sporttechnische beleid. Wil je meer inzicht krijgen in sporttechnisch beleid? Schrijf je dan in of kijk voor informatie op www.

24 24 Bijscholingen voor Trainers en Coaches / 1 dagdeel Omgaan met sportongevallen en blessures Trainers zijn geen artsen of fysiotherapeuten, maar er zijn wel sportmedische aspecten waar zij mee te maken krijgen. Bij een ongeval of een blessure kun je als trainer geen diagnose stellen. Maar er wordt wel wat van je verwacht. De één handelt snel, de ander blijft in twijfel steken. Je kunt niet niets doen. Je moet keuzes maken. Natuurlijk zijn er handelingsprincipes. Die kunnen houvast bieden, maar zijn niet altijd en overal geldig. Van belang is dat snel een verantwoorde inschatting wordt gemaakt over de ernst van het letsel. Door als trainer juist te handelen op het moment dat de blessure opgelopen wordt of het ongeval plaatsvindt kun je het herstel bevorderen. Deze (bij)scholing is ontwikkeld in samenwerking met de Vereniging voor Sportgeneeskunde (VSG) en het Rode Kruis. Leerdoelen Goed en snel de mogelijke gevaren voor de geblesseerde sporter en zijn omgeving overzien, inschatten en daar naar handelen; De toestand van het slachtoffer te beoordelen (ABC-methodiek); Eerste hulp te verlenen aan een slachtoffer. Wil je meer inzicht krijgen in hoe om te gaan met sportongevallen en blessures? Schrijf je dan in of kijk voor informatie op www.

25 25

26 26 Bijscholingen voor Trainers en Coaches / 2 DAGDELEN Praktijkbegeleider Deel je passie, kennis en ervaring Praktijkbegeleiders zorgen dat trainer-coaches en instructeurs relevante en leerzame praktijkervaringen kunnen opdoen. Zeker het sportkader dat een opleiding of (bij)scholing volgt heeft baat bij een passende en veilige leeromgeving voor het uitvoeren van de praktijkopdrachten. De praktijkbegeleider creëert deze leeromgeving en geeft sportkader gerichte feedback en praktische tips. De rol van praktijkbegeleider is weggelegd voor degene die het leuk vindt om passie en ervaringen met beginnende en zich ontwikkelende trainer-coaches en instructeurs te delen. De praktijkbegeleider onderhoudt contact met de opleiders van de opleidingen of (bij)scholingen. In de sportverenigingen draagt de praktijkbegeleider bij aan de ontwikkeling en het behoud van het sportkader. Leerdoelen - informeren van sportkader (in opleiding) - creëren van een veilige leeromgeving voor sportkader (in opleiding) - begeleiden van sportkader (in opleiding) Wil je je kennis en ervaring delen met toekomstige trainers? Schrijf je dan in of kijk voor informatie op www. Trainer-coaches en instructeurs die beschikken over een diploma op KSS niveau 3 (of vergelijkbaar) en bijvoorkeur ook PVB 4.1 succesvol hebben afgelegd worden toegelaten tot de opleiding praktijkbegeleider.

27 Bijscholingen voor Arbitrage 27

28 28 Bijscholingen voor Arbitrage / 1 dagdeel Weerbaarheid voor arbitrage Als official in de sport ben je regelmatig de kop van jut. Kritiek, scheldpartijen van sporters, coaches, ouders en andere toeschouwers; je krijgt er vroeg of laat op elk niveau - wel eens mee te maken. Laat je het soepel van je afglijden of heb je er juist last van en zou je graag wat weerbaarder willen worden? In de meeste cursussen voor (beginnende) officials worden voornamelijk de (spel)regels behandeld en word je voorbereid op het leiden van een wedstrijd. In de praktijk komen er in wedstrijdverband echter nog allerlei randzaken bij waar je je tegen moet wapenen, met name veroorzaakt door emoties van sporters, coaches en publiek. Er zijn genoeg factoren te bedenken die een negatieve invloed hebben op het functioneren van een official. Met deze bijscholing word je je meer bewust van deze beïnvloedingsfactoren en kun je er meer weerstand aan bieden. Door bewustwording en met behulp van de nodige tips, ben je beter in staat met deze specifieke omstandigheden om te gaan en daardoor je weerbaarheid te vergroten. Zo creëer je niet alleen voor de sporters en coaches een veilig en prettig sportklimaat, maar óók voor jezelf! Met deze bijscholing word je een completere arbiter die onder alle omstandigheden naar eer en geweten de juiste beslissing neemt en bovenal plezier blijft houden in de sport! Leerdoelen Bewust worden van beïnvloedingsfactoren; Meer persoonlijkheid ontwikkelen als arbiter; Omgaan met- en reguleren van spanning; Weerbaarder worden. Wil je meer weerstand bieden tegen invloeden van buitenaf en met plezier blijven fluiten? Schrijf je dan in of kijk voor meer informatie op www.

29 29 Bijscholingen voor Trainers en Coaches / 1 dagdeel Weerbaarheid voor verkeersregelaars Veel verkeersregelaars zijn ieder weekend weer actief om diverse sportevenementen op de openbare weg mogelijk te maken. Hierbij moet gedacht worden aan wandelevenementen, hardloopwedstrijden, toertochten, wielerwedstrijden maar bijvoorbeeld ook motorsportwedstrijden en skeelertochten. Helaas hebben andere weggebruikers soms geen geduld of volgen aanwijzingen niet op wat vervelende conflicten, met de verkeersregelaar, kan veroorzaken. Hierdoor kunnen verkeersregelaars in vervelende en soms bedreigende situaties terecht komen en uiteindelijk zelfs het plezier verliezen om als (vrijwillige) verkeersregelaar sportevenementen mogelijk te maken. Door middel van de (bij)scholing Weerbaarheid voor verkeersregelaars proberen we verkeersregelaars weerbaarder te maken en te leren omgaan met beïnvloedingsfactoren. Wanneer de verkeersregelaar in staat is om correct met beïnvloedingsfactoren en weerstanden om te gaan en zo nodig oplossingen te vinden en toe te passen, zal dit de kwaliteit van het evenement ten goede komen en zal de verkeersregelaar zelf waarschijnlijk met meer plezier en gedurende langere tijd betrokken zijn bij de sport. Dit laatste is de insteek van de (bij)scholing Weerbaarheid voor verkeersregelaars. Leerdoelen: Bewust worden van zijn/ haar ervaringen met beïnvloedingsfactoren en weerstanden; Getraind raken in een betere voorbereiding en benadering van het evenement waardoor er op de factoren geanticipeerd kan worden; In staat zijn om het geleerde in de praktijk toe te passen; Zijn/haar ervaringen met het omgaan met beïnvloedingsfactoren en weerstanden in leervragen om te zetten en ondersteuning hiervoor te vinden. Wil je meer weerstand bieden tegen invloeden van buitenaf en met plezier je functie vervullen? Schrijf je dan in of kijk voor informatie op www.

30 30 Bijscholingen voor Arbitrage / 3 OF 2 DAGDELEN Scheidsrechterscoach: basisopleiding of verkorte opleiding Als scheidsrechter sta je er vaak alleen voor. Geen teamgenoten om winst of verlies mee te delen, geen trainer die aangeeft wat er volgende keer beter kan Heb je ervaring met arbitrage en wil je graag als klankbord fungeren voor je (ex-)collega s? Volg dan de opleiding tot scheidsrechterscoach. Als scheidsrechterscoach begeleid je scheidsrechters die wekelijks hun hobby in de praktijk uitoefenen. Je kijkt niet alleen naar wedstrijdsituaties, maar focust vooral op de mens achter de scheidsrechter. Je helpt de scheidsrechter in het reflecteren van zijn of haar gedrag. Het gaat om een coachtraject voor de lange termijn (minimaal een jaar), zodat je als coach ook een wezenlijke bijdrage kunt leveren aan een fundamentele ontwikkeling van de scheidsrechter. Positieve coaching zorgt ervoor dat prestaties van scheidsrechters verbeteren en dat geeft hen meer plezier in het fluiten. Als scheidsrechterscoach laat je scheidsrechters nadenken over waar ze verantwoordelijk voor zijn, hoe ze zich gedragen en overkomen en hoe hun contact is met spelers en coaches voor, tijdens en na de wedstrijd. Je leert kijken naar wat er goed gaat of beter kan en dat ook als zodanig te benoemen, eerlijk en concreet. Met behulp van de opleiding tot scheidsrechterscoach ontwikkel je competenties voor het voeren van een planning- en reflectiegesprek. Bovendien leer je hoe je moet observeren en waarnemen. Leerdoelen Basisopleiding: Een planningsgesprek zo kunnen voeren dat de focus ligt op zelfsturing door de scheidsrechter; Zo kunnen observeren, dat je de scheidsrechter in het reflectiegesprek een betrouwbaar beeld kunt geven van zijn functioneren; Een reflectiegesprek zo kunnen voeren, dat dit bijdraagt aan de ontwikkeling van de scheidsrechter;

31 31 Ook zonder dat je de scheidsrechter in actie hebt gezien, een effectief reflectiegesprek kunnen voeren. Verkorte opleiding: Een planningsgesprek zo kunnen voeren dat een scheidsrechter en jij dezelfde leerfocus hebben; Een reflectiegesprek zo kunnen voeren, dat dit bijdraagt aan de ontwikkeling van de scheidsrechter. Je kunt als scheidsrechterscoach deelnemen aan de basisopleiding (3 dagdelen; instroomniveau minimaal scheidsrechter niveau 3 of aantoonbare ervaring met arbitrage) of de verkorte opleiding (2 dagdelen). De verkorte opleiding is uitsluitend toegankelijk voor reeds opgeleide praktijkbegeleiders. Voor beide opleidingen is toestemming van je bond nodig om deze te mogen volgen. Wil je scheidsrechters coachen? Schrijf je dan in of kijk voor meer informatie op www.

32 32 Bijscholing voor Opleiders

33 33 Bijscholing VOOR OPLEIDERS / 2 DAGDELEN Sportiviteit & Respect: Nog effectiever opleiden Sportiviteit & Respect komt in opleidingen al snel in de verdrukking door andere onderwerpen die trainers en coaches vaak belangrijker vinden. Het op de agenda houden van zaken die betrekking hebben op sportiviteit, respect, leerklimaat en waardering, is dan ook makkelijker gezegd dan gedaan. Hoe krijg je dat als opleider duidelijk, maar ook in een activerende werkvorm voor elkaar? Ook in sporttechnische opleidingen zijn competenties als positieve feedback geven, waardering laten blijken, heldere afspraken maken en op de juiste manier grenzen stellen essentieel. In deze bijscholing leer je als expert hoe je door aandacht te geven aan deze competenties, het thema Sportiviteit & Respect als een soort rode draad regelmatig aan de orde kunt stellen en de juiste aandacht kunt geven. Je wordt getraind om op interactieve wijze de vier centrale thema s van Sportiviteit & Respect op een natuurlijke wijze tot hun recht te laten komen. Het gaat dan om het stimuleren van gewenst gedrag, positief omgaan met elkaar, het maken van afspraken over gewenst gedrag en het omgaan met ongewenst gedrag. Naast het versterken van de vaardigheid om deze vier thema s onderdeel te laten zijn van de opleidingen, gaat het er juist ook om dit activerend en praktijkgericht te doen. Zo ben je als expert in staat mensen nóg effectiever op te leiden. Leerdoelen Een visie op leren ontwikkelen met drie tot vijf richtinggevende uitspraken voor bijscholingplanning en uitvoering; Vijf interventies kunnen noemen die bijdragen aan effectief leren van je cursisten; Drie effectieve interventies/werkvormen kunnen toepassen in je volgende bijscholing; Feedback kunnen geven of krijgen op een gegeven les met behulp van observatiepunten. Wil je weten hoe je Sportiviteit & Respect in je opleidingen niet uit het oog verliest? Schrijf je dan in of kijk voor meer informatie op www.

34 34 Een bijscholing volgen Open lijn of In-company? De meeste bijscholingen worden sportbreed aangeboden via de open lijn. Bij voldoende deelnemers vanuit één sportbond, sportvereniging, sportservicebureau of een andere organisatie in de sport kunnen de bijscholingen ook in-company georganiseerd worden. Open lijn De open lijn variant is een bijscholingsaanbod voor deelnemers vanuit verschillende sportachtergronden. De ASK neemt de organisatie en coördinatie van deze bijscholingen volledig voor haar rekening. Deelnemers schrijven zich via de website van de ASK in voor een bijscholing en volgen deze met trainers, coaches, arbiters of opleiders vanuit allerlei andere sporten. Kenmerkend voor het open lijn aanbod is de diversiteit van de groep als het gaat om de sportachtergrond van de verschillende deelnemers. Een groot voordeel van deze manier van werken is dat er op een natuurlijke manier inzichten vanuit verschillende sporten worden gedeeld. Sportbonden, sportverenigingen, sportservicebureaus en andere organisaties kunnen via de eigen communicatiekanalen trainers, coaches, arbiters en opleiders doorverwijzen naar het bijscholingsaanbod van NOC*NSF/ASK: De ASK rapporteert per kwartaal naar de betrokken sportbonden welke trainers, coaches, arbiters of opleiders hebben deelgenomen.

35 In-company De In-Company variant kan worden aangevraagd voor deelnemers vanuit dezelfde sportbond, sportvereniging, of andere sportorganisaties (non-profit). In samenwerking met de ASK organiseert en coördineert de geïnteresseerde organisatie de bijscholing voor de eigen leden. Kenmerkend voor in-company is de homogeniteit van de groep als het gaat om sportachtergrond of sportomgeving. Een voordeel daarvan kan zijn dat de transfer van de aangedragen kennis naar de eigen sportpraktijk makkelijker te maken is. Ben je als sportbond, sportvereniging of sportorganisatie (non-profit) geïnteresseerd in deze In-company variant neem dan contact op met de ASK via: De ASK levert vervolgens een docent en het lesmateriaal en stemt samen met de mede-organisator de verschillende wensen en voorwaarden af. Voor vragen over de organisatie van de bijscholingen: Neem contact op met één van onze medewerkers via of kijk op Voor vragen over Naar een Veiliger Sportklimaat : Neem contact op met: Jens van der Kerk (jens.vanderkerk@knvb.nl)

36 Bijscholingen voor Trainers en Coaches / 1 dagdeel INTERNET