Commentaar op concept PvE Waddenveren West.

Transcriptie

1 Commentaar op concept PvE Waddenveren West. Inbreng van de bewoners van Vlieland. Bijeenkomst op 15 juni 2010 in hotel De Bruin. Aantal deelnemers: 17. Inbreng van de bewoners van Terschelling. Bijeenkomst op 21 juni in het gemeentehuis op West Terschelling. Aantal deelnemers: 30. Commentaar algemeen In het openbaar vervoer onderscheidt men keuzereizigers en captive-reizigers. Deze laatste groep heeft geen vervoersalternatief en is dus volledig afhankelijk van de aangeboden vervoersvoorziening. Wanneer de Wet Personenvervoer van toepassing is op de Waddenveren en dus geen concurrentie wordt toegestaan op het openbaar personenvervoer, dan geldt dat de bewoners van de Waddeneilanden captive reizigers zijn. Bovendien zijn zij vaak ook nog economisch afhankelijk van de vervoersdiensten die de concessiehouder biedt, omdat het veer de toeristen brengt waar veel eilandbewoners hun bestaan op baseren. In het PvE moeten daarom de belangen van de eilandbewoners goed worden geborgd door inspraak en openheid van zaken. Visie De aanbesteding van de Waddenveren staat niet op zichzelf. De belangen zijn complex en kunnen niet los van elkaar gezien worden. Het veer is de levensader van de eilanden. De bewoners willen dat er een visie ontwikkeld wordt op de totale vervoersvraag. Zowel voor het personenvervoer als voor het vrachtvervoer en het vervoer van levende have. Inzicht in de onderneming Er is bij de bewoners van zowel Vlieland als Terschelling onvoldoende vertrouwen in de transparantie van de bedrijfsvoering van de huidige reder. Bovendien vindt men dat de reder te veel macht heeft. Onduidelijk is of de huidige tarieven redelijk zijn of juist erg hoog. Het PvE stelt dat een redelijke winst mag worden gemaakt, de vraag is wat een redelijke winst is. De bewoners willen dat het consumentenplatform inzicht krijgt in de bedrijfsvoering De bewoners van Vlieland zien in plaats van het aanbesteden van de veerdienst liever een model zoals dat op Texel wordt gehanteerd. Vrachtvervoer Het PvE stelt dat personenvoer voorrang krijgt boven vrachtvervoer. De bewoners zijn bang dat daardoor situaties ontstaan waarbij vrachtverkeer dat ruim van te voren heeft geboekt voor een overtocht op de kade achterblijft als het aanbod aan personenvervoer hoog is. De bevoorrading van het eiland kan daardoor onder druk komen te staan. Er moeten goede garanties voor het vrachtvervoer, het vervoer van zuivel en het vervoer van levende have komen. De voorrang moet meer genuanceerd worden geformuleerd in het PvE. Concurrerende vervoerders die vrachtverkeer vervoeren mogen niet gedupeerd worden door de nieuwe veerconcessie. Zij zullen moeten worden gecompenseerd. De concessiehouder heeft straks personenvervoer als basis en kan daardoor concurrerend zijn op vrachtvervoer als er voldoende ruimte op de boot is. Er moeten, bij het toelaten van vrachtverkeer, strikte regels komen voor het vervoer van gevaarlijke stoffen op de veerdiensten voor het personenvervoer. 1

2 Auto Algemeen: Een voorwaarde in de concessie moet zijn dat het is toegestaan dat aan personen gebonden vervoermiddelen, zoals auto s en caravans ook door andere veerdiensten c.q. vervoerders mogen worden vervoerd. Terschelling: Er moeten in het PvE betere afspraken komen voor passagiers die met een auto van of naar Terschelling willen. Het aantal afvaarten waarbij de auto mee kan is te weinig. De vaartijden zijn bovendien ongunstig en de kosten voor het meenemen van de auto zijn te hoog. In de winterperiode is dit nog erger. Voor auto s die moeten achter blijven op de wal moet een veilige en betaalbare parkeervoorziening zijn. Subsidie De bewoners van Vlieland vinden het onterecht dat het veer niet gesubsidieerd wordt. Eilanders betalen ook mee aan de subsidiering van de bussen en trams op het vaste land waardoor reizigerstarieven gereduceerd kunnen worden. Dit zou daarom ook voor de Waddenveren moeten gelden. Commentaar per artikel Voorzieningenniveau, dienstregeling en vervoerplan.. Art. 1.1-a: In 1 ste concessiejaar minimaal de dienstregeling zoals die in 2010 werd uitgevoerd. Dit houdt in dat er een andere bijlage aan het PvE dient te worden toegevoegd, daar dit de dienstregeling van 2009 betreft. Art. 1.1-b. de voorkeur gaat uit naar een gelijke dienstregeling gedurende het gehele jaar van het autoveer en van een sneldienstregeling, die gelijk is aan de zomerdienstregeling. Art. 1.1-c. Het aantal extra afvaarten kan niet worden geëist. Er dient een artikel te worden opgenomen dat de rederij verplicht om te allen tijde te zorgen dat het aanbod naar de eilanden kan worden verwerkt. Indien hiervoor extra afvaarten moeten worden ingezet is dat prima. Art Algemeen: Tijdens het 1 e concessiejaar wordt het vervoersplan ontwikkeld om na het 1 e jaar in gebruik genomen te worden. Als basis voor dit plan wordt de huidige dienstregeling genomen. Dit vinden wij echter niet correct aangezien de huidige dienstregeling door de loop der jaren is samengesteld onder invloed van vele (externe en interne) factoren. Factoren, die wellicht in een concessiesituatie niet meer van invloed zijn. Wij willen dat deze nulmeting niet de huidige situatie is, maar dat een onderbouwde visie wordt neergezet. Dus de dienstregeling opbouwen from scratch, waarbij de belangen van alle passagiersgroepen (gast, eilander en zakelijk) worden meegenomen, rekening houdend met de mate waarin de verschillende groepen van de veerdienst gebruik maken. Hierbij kan de ruime ervaring van passagiers en reder van pas komen om valkuilen te voorkomen. Wij pleiten er dan ook voor om resultaten van eerdere brainstormsessies, gehouden met Rederij Doeksen en andere belangenorganisaties als leidraad te nemen om een dienstregeling te ontwikkelen. Art. 1.2-a-IX. Een beschrijving van de wijze waarop de concessiehouder het personenvervoer voorrang geeft boven het goederenvervoer. Geldt dit ook als er geboekt is door een ondernemer om zijn goederen met een bepaalde afvaart op het eiland te krijgen? Naar ons oordeel is dit een onverteerbaar punt, voor zowel de ondernemer als ook voor de rederij, omdat zij niet kunnen rekenen op voldoende waar in bepaalde drukke tijden. Wij zien de haalbaarheid niet van dit punt en onderschrijven het commentaar hierop van de Gemeente Terschelling hierover. 2

3 Wij stellen voor dat het personenvervoer voorrang krijgt, maar dat voor het meenemen van (ook aan personen gebonden) voertuigen altijd de volgorde van inschrijving gehanteerd wordt. Art. 1.3-f: Vraag: Kan de concessieverlener het vervoerplan ook afkeuren? Of is de procedure zo dat dit altijd tot goedkeuring moet leiden? Art. 1.3-f, voetnoot 3-d: Bij toetsing van het vervoerplan wordt in de voetnoot 3-d gesproken over de leidraad waarvan de procedure voor het 1ste vervoersplan onderdeel uitmaakt. Welke leidraad wordt hier bedoeld? Art. 1.4 Algemeen: Wij missen in dit artikel een lid dat voorschrijft op welke datum de dienstregeling en de tarieven bekend moet worden gemaakt. Nu is het veelal wachten op de bekendmaking van de OV-index, wat betekent dat onze gasten pas vanaf die datum (veelal eind oktober, begin november) kunnen boeken voor een verblijf in het volgende jaar. Gasten die ervoor (in de maand oktober bijvoorbeeld) al willen boeken zouden hierdoor kunnen besluiten om niet naar Terschelling of Vlieland te gaan en dat achten wij niet wenselijk. Wij zien graag een vaststelling en bekendmaking van de jaarlijkse (basis) dienstregeling en van de tarieven vóór 1 oktober. Art. 1.4-b. Tekstueel: De verwijzing naar art. 3.6 is onjuist. Moet zijn 2.6. Art. 1.4-d. Het consumentenplatform wil graag vooraf betrokken worden bij aanpassingen van de dienstregeling, zodat er een breed gedragen dienstregeling wordt aangeboden. Dit werkt naar ons oordeel constructiever dan dat pas achteraf door het consumentenplatform kan worden geadviseerd op een inmiddels compleet uitgedacht concept. Art. 1.4-f: Als de concessiehouder de dienstregeling structureel wil wijzigen dan moet dit voor advies worden voorgelegd aan het consumentenplatform. Uitvoeringskwaliteit Art. 2.1 Algemeen: In het gehele programma van Eisen vinden we geen onderscheid tussen het reguliere autoveer en de sneldienst. Pas wanneer het interieur van de schepen aan de orde is worden er eisen aan het interieur van de sneldienst gesteld. Wij adviseren dat vooraf duidelijk wordt aangegeven waarop het Programma van Eisen van toepassing is. Duidelijk moet zijn wanneer een artikel in het PvE van toepassing is op zowel de autoveren als de sneldiensten of wanneer juist specifiek één van deze diensten bedoeld wordt. Dit dient vooraf goed te worden beschreven. Art. 2.1-a. Vraag naar aanleiding van dit artikel: Is het vervoersbewijs leidend in het feit of de reiziger met de sneldienst vaart of met het reguliere veer? Art. 2.1-b: Tekstaanscherping: Wat grote dieren zijn moet beter beschreven worden in het PvE. Art. 2.1-c. Het vervoer van personen en van vracht is niet los van elkaar te beoordelen. Het aanbod aan vracht hangt immers samen met het aantal toeristenbewegingen naar het eiland. Wij zien hier een groot dilemma ontstaan wanneer vracht buiten deze concessie gehouden wordt. Art. 2.1-g. Fietsen moeten (tot in bepaalde mate) kunnen worden vervoerd op de sneldiensten. Dat gebeurt momenteel ook al voor toeristen die reizen tussen Terschelling en Vlieland. Het is dus mogelijk. In ieder geval in de periodes dat eilanders beperkt met de reguliere veerboten kunnen reizen, dient er voor hen de mogelijkheid te zijn om met de fiets naar de wal te kunnen. Art. 2.1-h. Aandachtspunt bij dit artikel: De aansprakelijkheid voor vermissing of beschadiging van de bagage dient goed te worden vastgelegd. Van de reizigers wordt verwacht dat zij hun bagage op de 3

4 bagagewagens plaatsen. Van de concessiehouder mag je verwachten dat hij zich inspant om de bagage zo goed en veilig mogelijk te vervoeren. De concessiehouder moet daarvoor de aansprakelijkheid nemen. Art. 2.2 Punctualiteit Hoe lang mag de overtocht duren? De maximale tijd staat niet in het PvE. De ervaring leert dat de vaartijd heel constant is, ongeacht de weersinvloeden en stromingen. Door geen maximum vaartijd vast te leggen kan de concessiehouder langzamer gaan varen om te bezuinigen op brandstofkosten. De praktijk leert dat 90 minuten (reistijd van en naar Vlieland) een reële tijd is (voor de reguliere veerboot), maar de eilanders weten ook dat het sneller kan. De vaartijd van de sneldienst dient uiteraard duidelijk korter te zijn. Een dienst kan ons inziens alleen worden aangemerkt als een sneldienst, indien deze in de helft van de tijd van een reguliere vaardienst op de plaats van bestemming is. De aankomsttijd moet gedefinieerd worden in het PvE. In de huidige formulering is het onduidelijk wat het ijkpunt is bij vertragingen. De aankomsttijd moet ook vermeld worden in verband met de aansluitingen op het openbaar vervoer. Overmacht Algemeen: De beoordeling of er sprake is van overmacht vraagt om zeer speciale expertise bij de concessieverlener. De omschrijving in het concept PvE volstaat niet. Eilanders weten uit ervaring onder welke condities er nog gewoon gevaren kan worden en wanneer dat niet meer het geval is. Art. 2.4-a-I: Tekstueel: Extreme weersomstandigheden zijn voorspeld. (rest van lid I weglaten) Art. 2.4-a-IV: In hoeverre valt dit punt onder overmacht? Morfologische ontwikkelingen gaan langzaam, daar kun je de jaarlijkse dienstregeling op bijstellen. Bovendien dient het Rijk de vaargeulen bevaarbaar te houden. Kwaliteit Art. 2.5-a: In het klanttevredenheidsonderzoek is zitplaats een criterium. In het PvE dient te worden geformuleerd wat onder zitplaatscapaciteit wordt verstaan. De zitplaatsen op de buitendekken zouden niet mogen worden meegerekend, omdat deze bij slecht weer niet gebruikt worden. Art. 2.5-a. Onjuiste verwijzig: Hier moet verwezen worden naar hoofdstuk 11 i.p.v. hoofdstuk 12. Art. 2.5-d: Aandachtspunt: In het klanttevredenheidsonderzoek scoren de onderdelen prijs persoon en prijs voertuig relatief laag. Aanvullende opmerking: Ook de kwaliteit van de loopbanen die vanaf de vaste wal de toegang naar de boot vormen dient goed te zijn. Momenteel zijn deze loopbanen onbeschut en bij slecht weer onprettig voor met name ouderen. Art. 2.6-a: In dit artikel wordt verwezen naar bijlage 4. Daarin staat dat een goede aansluiting moet worden geboden. Dit begrip dient nader te worden omschreven. Wat is precies een goede aansluiting? Dit hangt ook af van de dienstfrequentie van het vervolgtransport. Art. 2.6-b: Hierbij moet worden toegevoegd het alternatief vervoer op de eilanden. Art. 2.7: Teksttoevoeging: De concessiehouder heeft een draaiboek waarin is vastgelegd hoe te handelen bij verstoring in de dienstuitvoering. De consumentenplatforms hebben inzage in dit draaiboek. 4

5 Schepen Art. 3.1-c: Aanvulling voor bijlage 6, schepen bij start van de exploitatie: In deze bijlage staat het recent in de vaart genomen schip de Tiger niet vermeld. Art. 3.2-b De schepen zijn zodanig geconstrueerd dat de dienst onder alle weersomstandigheden kan worden uitgevoerd. Aandachtspunt bij dit artikel: De veerdienst naar Vlieland wordt regelmatig uit de vaart gehaald terwijl de dienst op Terschelling gewoon blijft varen. Het PvE dient betere garanties te geven voor de dienst op Vlieland. Art. 3.2-d: Aanvulling op dit artikel: De reserveschepen moeten aan dezelfde eisen voldoen als het reguliere materieel. Het reservematerieel mag hooguit een maand als vervanging dienen, anders valt het onder regulier materieel. Het reservematerieel moet met de zelfde snelheid varen als het reguliere materieel. Art. 3.6-c III: Ook op de sneldiensten dient een ziekenboeg aanwezig te zijn. Art. 3.7 Algemeen: De concessiehouder dient aan een kwaliteitsnorm te voldoen voor het schoonhouden van de schepen. In de huidige afspraken is dit onvoldoende gewaarborgd, gezien de schoonmaak van toiletten aan boord. Art. 3.7-a III: Op de reguliere diensten moeten meer schoonmaakwerkzaamheden worden voorgeschreven. Art. 3.8-a. Wij willen benadrukken dat de toegankelijkheidsvoorzieningen moeten gelden voor alle schepen, dus ook voor het reservematerieel. Het reserveschip MS Midsland voldoet momenteel niet aan deze eis. Art. 3.8-k. Infrastructuur van het haventerrein dient zodanig te zijn dat afstand tussen terminal en veerboot tot een minimum beperkt wordt en de infrastructuur dient de reiziger zo veel mogelijk te beschermen tegen weersinvloeden. Personeel Art. 4. Algemeen: De beoogde concessiehouders hebben in al veel geïnvesteerd in hun personeel door het aanbieden van cursussen. In het huidige binnenvaartreglement is daarom voor de schipper en de hoofdmachinist de verplichting opgenomen dat zij met goed gevolg hebben deelgenomen aan de cursus Zoute Veren. De cursus Zoute Veren is een aanvulling op de kwaliteiten die het personeel dient te bezitten ten behoeve van calamiteitenbestrijding. Ook komen in deze cursus lokale aspecten meer aan bod. Concessiehouders zouden zich moeten verplichten om de opleiding Zoute Veren te ondersteunen. Art. 4-b: Bij het personeel op de concessie Oost wordt van het personeel verlangd dat zij Duits spreken. Bij de concessie West wordt deze eis niet gesteld, maar ook hier reizen veel Duitse toeristen. Deze eis moet worden toegevoegd. Veiligheidszorgsysteem Art. 5. Algemeen: Ten aanzien van de veiligheid heeft de scheepvaart al jaren de verplichting om te handelen naar de International Safety Management Code (ISM-code). Dit is een internationale standaard voor veiligheid aan boord van schepen. De ISM-code werd ingesteld na enkele ernstige scheepsongevallen in de late jaren Deze ongevallen waren veroorzaakt door menselijke fouten, maar na latere onderzoeken werden ook fouten op niveau van het management vastgesteld. 5

6 Wij zien deze passage dan ook graag opgenomen in de concessie en wellicht maakt dat andere leden van artikel 4 overbodig. Algemeen: De Waddenzee wordt bestempeld als binnenvaart, echter wij achten het traject Harlingen- Terschelling, Vlieland m.b.t. het veiligheidsaspect als open zee omstandigheden. Veiligheidseisen t.a.v. personeel en materieel moeten dan ook worden getoetst aan de eisen die gelden voor zowel de binnenvaart als voor open zee. (zie ook punt 4. Zoute Veren) Art De concessiehouder moet duidelijk aangeven waar reizigers terecht kunnen voor vragen over de veiligheid. Art. 5.6-d: Het consumentenplatform heeft inzage in de documentatie van het veiligheidszorgsysteem. Accommodatie aan de wal Art. 6.2-e. Er dient een duidelijke rij voor eilander reserve auto s te blijven. Deze moeten voorrang hebben boven andere reizigers zonder voertuigreservering. Marketing Algemeen: De concessiehouder zal slechts in samenwerking met de Terschellinger en/of Vlielander Ondernemers Vereniging of met de VVV marketing activiteiten ontplooien. Bedoeld worden marketingactiviteiten die in samenwerking met derden worden aangeboden. Ongewenst is een situatie waarbij de concessiehouder met enkele lokale ondernemers marketingafspraken maakt. Andere ondernemers worden hierdoor gepasseerd. De onvermijdelijke monopoliepositie die de concessiehouder ten aanzien van alle eilandbezoekers heeft kan leiden tot benadeling van eilanderondernemers. Art. 7.1-d: Plannen voor marketingactiviteiten dienen voor advies te worden voorgelegd aan het consumentenplatform van de Waddeneilanden. Reisinformatie Algemeen: Het consumentenplatform wil dat de concessiehouder de aanpak van de reisinformatievoorziening voor advies voorlegt aan het consumentenplatform. Art. 8.1-f: Aanvulling op dit artikel: Actuele reisinformatie wordt direct via o.a. internet en SMS gepubliceerd. Klantenservice Art. 9.3-d: Aanpassing van de tekst: De gevonden voorwerpen dienen conform de landelijke regels hierover door de concessiehouder of door een door de concessiehouder aangewezen organisatie behandeld te worden te worden. Reizigersrechten bij verstoringen Art Algemeen: Er wordt hier gesproken over overmacht. Naar ons oordeel is overmacht te beoordelen door de kapitein. In het geval van uitval door overmacht dient 100% restitutie van de reissom te worden uitbetaald. Wij delen de zorg die de gemeente Terschelling heeft bij dit punt als het gaat om de afweging die de concessiehouder moet maken tussen enerzijds de veiligheid en de verantwoordelijkheid en anderzijds het financiële verlies. 6

7 Reservering en tarieven Art c: Aan de wachttijd voor telefonische reservering moet een limiet worden gesteld. Het telefoonnummer voor reserveringen dient gratis te zijn. Art a: De tarieven voor eilandbewoners zijn geldig voor hen die zijn ingeschreven op een woonadres van de betreffende gemeente. Uitzonderingen op deze regel moeten mogelijk zijn voor eilanders die door de week op de vaste wal wonen en daar zijn ingeschreven, maar die in de weekenden naar huis gaan. Voorbeelden hiervan zijn studerende kinderen en mensen met een handicap die in een instelling op de vaste wal wonen. Art c: Het consumentenplatform wil dat tariefwijzigingen voor advies aan hen worden voorgelegd. Aanvullende opmerking bij tarieven Voor de sneldienst naar Vlieland wordt momenteel een toeslag betaald. De reistijd met deze veerdienst is echter niet minder dan bij de reguliere dienst omdat eerst via Terschelling wordt gevaren. De toeslag op de sneldienst dient daarom volgens de bewoners van Vlieland te vervallen. De bewoners van de Waddeneilanden zijn captive reizigers als het gaat om het vervoer naar de vaste wal. Zij hebben geen andere keus dan het vervoer van de concessiehouder. Er moet daarom een gereduceerd eilandertarief gelden, ook voor het meenemen van de fiets en de auto. Op Terschelling ergert men zich aan het feit dat autovervoer 3 maanden tevoren moet worden gereserveerd en daar direct 100% voor moet worden betaald. Beheer en Monitoring Art De rapportages voor beheer en monitoring moeten ook ter inzage naar het consumentenplatform. Onduidelijk is welke sancties er zijn indien de vervoerder in gebreke blijft. Er dient een malusregeling te worden opgenomen in de overeenkomst tussen de concessiehouder en de concessieverlener. De opbrengst van de malus moet toekomen aan de reizigers. Continuïteit Art. 13. Algemeen: In dit hoofdstuk wordt de concessiehouder opgedragen te zorgen voor continuïteit. Wij vinden dat de concessieverlener ook een waarborg zou moeten uitspreken omtrent de continuïteit aangaande de toegankelijkheid en de diepgang van de vaarwegen van en naar de Waddeneilanden. Algemeen: Wij willen, zoals in het PvE staat vermeld, een garantie dat er altijd een sneldienst in de vaart zal blijven, ongeacht periodiek onderhoud. Dit betekent in de praktijk in dat er minimaal 2 sneldiensten zullen moeten blijven varen, zoals het op dit moment ook is ingericht. Tot Slot Wij begrijpen dat het eerste concessiejaar een overgangsjaar betreft en dat de huidige dienstregeling en tarieven als uitgangspunt worden genomen. Echter in het volgende jaar zullen deze uitgangspunten opnieuw moeten worden opgesteld. Voor wat betreft de dienstregeling verwijzen wij naar onze opmerkingen hierover in artikel 1.2. Voor wat betreft de tarieven merken wij het volgende op: Wij vragen van de toekomstige concessiehouder inzicht in de exploitatie van de veerdiensten van en naar de Waddeneilanden. De concessiehouder moet hierin een redelijk percentage winst kunnen behalen om reserves te kunnen opbouwen voor toekomstige investeringen. Met dat uitgangspunt dienen de vervoerstarieven in de 7

8 toekomst te worden vastgesteld. Wat hierin precies een redelijk percentage winst is kunnen wij pas na overleg met de betrokken partijen beoordelen. Gevoelsmatig denken wij dat alle tarieven van de gasten en ook de autotarieven van de eilanders naar beneden kunnen worden bijgesteld. Een volledig inzicht hierin ontbreekt omdat de rederij geen exploitatiegegevens verstrekt. In alle punten van commentaar op dit PvE van de Gemeenten Terschelling en Vlieland kunnen wij ons vinden, met uitzondering van die punten waarover wij in dit commentaar een afwijkend standpunt innemen. 8