ELSEVIER SOCIALE VERZEKERINGEN ALMANAK 2011

Transcriptie

1 ELSEVIER SOCIALE VERZEKERINGEN ALMANAK 2011 SOCIALE ZEKERHEID VAN GEBOORTE TOT OVERLIJDEN 29STE JAARLIJKSE EDITIE DRS J.B. TAPPÈL MET MEDEWERKING VAN: MW. MR. R.P. BOURNE MR. F. VAN DIJK MW. MR. W.J.M. VAN DER DONK MW. MR. W.J.M. EVERS H. KOOMANS MR. B.J. VAN MANEN MR. J.W. MATHIES MR. P.R. MULLIÉ DRS. P.H.TH. NABBEN J.A. WIELINK R.J.L. VAN WIJK Elsevier, Amsterdam 2011

2 VOORWOORD Elsevier Sociale Verzekeringen Almanak volgt elk jaar de ontwikkelingen binnen de sociale zekerheid op de voet. Al tientallen jaren vinden werkgevers, accountants, administrateurs, verzekerden en natuurlijk ook uitkeringsgerechtigden met behulp van de Almanak een weg in de doolhof van wetten en uitvoeringsregels die het Nederlandse socialezekerheidsstelsel vormen. Wellicht vragen sommige lezers zich af waarom de Almanak pas halverwege het jaar uitkomt, hoewel deze toch het hele jaar bestrijkt!? Welnu, steeds vaker komt het voor dat wijzigingen niet per 1 januari ingaan, maar ergens in de loop van het jaar. Ook in 2011 is dat het geval. Zo is per 1 juni de MKOB (Mogelijkheid Koopkrachttegemoetkoming Oudere Belastingplichtigen) in werking getreden en zal waarschijnlijk in de loop van dit jaar de Wet Schuldhulpverlening Gemeenten van kracht worden. Bovendien worden de premies en uitkeringsbedragen op verschillende momenten in het jaar gewijzigd, de afgelopen jaren telkens per 1 januari en per 1 juli. Daarom wordt de Almanak elk jaar per 1 juli volledig geactualiseerd. Wijzigingen in de wet- en regelgeving die na 1 juli 2011 en/of begin 2012 worden ingevoerd, treft u aan op Hoewel er dit jaar weinig nieuwe wet- en regelgeving is, is er rond sociale zekerheid en zorg aardig wat discussie. Een voorbeeld daarvan is de discussie over de duurzaamheid van onze oudedagsvoorzieningen. De sociale partners werken al enige tijd aan een nieuw pensioenakkoord dat de pensioenen ook in de toekomst veilig moet stellen. Parallel daaraan werkt de minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid aan een aanpassing van de AOW, met hetzelfde oogmerk. Ook de toekomstige houdbaarheid van de voorzieningen aan de onderkant van de arbeidsmarkt staat ter discussie. Per 1 januari 2013 is de invoering van de nieuwe Wet Werken naar Vermogen (Wwnv) gepland. In deze nieuwe wet zullen de bijstand (WWB), de WSW (sociale werkplaatsen), de Wajong en de recent ingevoerde wet WIJ (Wet Investeren in jongeren) worden opgenomen. Tegelijkertijd wordt daar flink op bezuinigd, evenals op de re-integratiebudgetten. Niet alleen het domein van de sociale zekerheid staat ingrijpende veranderingen te wachten. Ook de diverse zorgregelingen (Zvw en AWBZ) worden de komende jaren fors aangepakt. Voor de domeinen zorg en sociale zekerheid worden 2012 en 2013 spannende jaren. In deze 29ste editie dus nog geen grote, maar wel veel kleine wijzigingen. Ondanks recente vereenvoudigingen in de stelsels van zorg en sociale zekerheid, laat de praktijk zien dat het steeds ingewikkelder wordt het hele veld van wetten en regels te overzien. Daarbij moet worden bedacht dat veel regelingen niet in de wetten zelf zijn vastgelegd, maar in uitvoeringsbesluiten op grond van de diverse wetten. Niet in de laatste plaats hebben de talrijke maatregelen die erop zijn gericht het beroep op de collectieve middelen zo veel mogelijk te beperken, ertoe geleid dat er een scala van in brede kring nauwelijks bekende regelingen is ontstaan. De Almanak beoogt een gids te zijn op het terrein van de sociale zekerheid. Daartoe hebben wij de belangrijkste regelingen zo helder en overzichtelijk mogelijk beschreven. Waar nodig en mogelijk geven wij tips en voorbeelden, zodat de lezer zich een beeld kan vormen van de rechten en plichten die hij heeft. Tevens geeft de Almanak aanwijzingen over de manier waarop rechten geldend kunnen worden gemaakt, eventueel via de rechter. Om de lezer ook in staat te stellen gericht in de wet te zoeken, worden in de Almanak de belangrijkste wetsartikelen genoemd en toegelicht. Achter in de Almanak vindt u onder andere de premies en uitkeringsbedragen, de sectorindeling, (internet)adressen van uitvoerders en instanties en het uitvoerige register. Amsterdam, juli 2011 de auteurs ISBN Reed Business bv Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de auteursrechthebbende. Alle in Elsevier Sociale Verzekeringen Almanak 2011 opgenomen informatie is naar beste kunnen samengesteld en verwerkt. De juistheid en volledigheid van deze informatie kunnen echter niet worden gegarandeerd. De uitgever aanvaardt dan ook geen aansprakelijkheid voor schade, van welke aard dan ook, die het directe of indirecte gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie. Eindredactie: drs. K.M. Beukers en I.P.J.M. Hartendorp > Uitgever: S. de Groot > Vormgeving binnenwerk en omslag: Studio Jos Willemse, Diemen > Druk: Kon. Wöhrmann, Zutphen Tot onze spijt kunnen individuele vragen niet worden beantwoord. Schriftelijke suggesties zijn echter welkom (Reed Business bv, Postbus 152, 1000 AD Amsterdam). Elsevier Sociale Verzekeringen Almanak 2011 is à 81,2 verkrijgbaar bij de boekhandel of te bestellen bij Reed Business bv via telefoonnummer en via Meer informatie over de Elsevier Sociale Verzekeringen Almanak 2011 en andere producten van Elsevier Financieel en Fiscaal kunt u vinden op

3 WEGWIJZER GIDS DOOR DE DOOLHOF VAN DE SOCIALE ZEKERHEID 1.1 Sociale zekerheid/sociaal recht 1.2 Begrippen 1.3 Uitvoeringsorganisatie 1.4 Gebruik van de Almanak KIND EN STUDIE ALGEMENE KINDERBIJSLAGWET EN KINDGEBONDEN BUDGET 2.1 Algemene kinderbijslagwet (AKW) 2.2 Kindgebonden budget STUDIEFINANCIERING, TEGEMOETKOMING ONDERWIJSKOSTEN EN LERAREN- BEURS 3.1 De Wet studiefinanciering Wet tegemoetkoming onderwijsbijdrage en schoolkosten 3.3 De Lerarenbeurs ARBEID EN WERKLOOSHEID ARBEIDSRECHT 4.1 Arbeidsovereenkomst 4.2 Aangaan van de arbeidsovereenkomst 4.3 Inhoud van de arbeidsovereenkomst 4.4 Duur van de arbeidsovereenkomst 4.5 Einde van de arbeidsovereenkomst: arbeidsovereenkomst voor onbepaalde tijd 4. Einde van de arbeidsovereenkomst: arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd 4.7 Einde van de arbeidsovereenkomst: overige bepalingen 4.8 Rechtsvorderingen bij beëindiging van de arbeidsovereenkomst 4.9 Bijzondere arbeidsrelaties 4.10 Collectieve arbeidsovereenkomst (cao) 4.11 Overgang van een onderneming 4.12 Instanties; procedures; wetten 4.13 Recente ontwikkelingen WERKLOOSHEIDSWET EN WET INKOMENSVOORZIENING OUDERE WERKLO- ZEN 5.1 Ontslagwerkloosheid 5.2 Onderbrekingswerkloosheid 5.3 Overneming loonbetalings verplichtingen 5.4 Voorbeeld van een vergunning tot werktijdverkorting 5.5 Wet inkomensvoorziening oudere werklozen (IOW) ZIEKTE EN ARBEIDSONGESCHIKTHEID ARBEIDSONGESCHIKTHEID.1 Kortdurende arbeidsongeschiktheid: loondoorbetalingsplicht.2 Kortdurende arbeidsongeschiktheid: Ziektewet (ZW).3 Langdurige arbeidsongeschiktheid: Wet op de arbeidsongeschiktheidsverzekering (WAO).4 Langdurige arbeidsongeschiktheid: Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (Wet WIA).5 Langdurige arbeidsongeschiktheid:wet arbeidsongeschiktheids verzekering zelfstandigen (WAZ). Langdurige arbeidsongeschiktheid: Wet werk en arbeidsondersteuning jonggehandicapten (Wet Wajong).7 Arbeidsongeschiktheid: Wet arbeid en zorg (WAZO).8 Arbeidsongeschiktheid: controlevoorschriften ZIEKTEKOSTENVERZEKERINGEN 7.1 Hoofdlijnen

4 Verzekering 7.3 Financiering 7.4 Inschrijving 7.5 Aanspraken 7. Bezwaar en beroep; klachten WET MAATSCHAPPELIJKE ONDERSTEUNING 8.1 Diverse wettelijke regelingen rond voorzieningen 8.2 Wat behelst de wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo)? 8.3 Uitvoering van de Wmo 8.4 Voorzieningen 8.5 Huishoudelijke verzorging 8. Woonvoorzieningen 8.7 Vervoersvoorzieningen 8.8 Rolstoelen 8.9 Sociaal vervoer bewoners AWBZ-instelling 8.10 Aanvraagprocedure 8.11 Bezwaar en beroep 8.12 Overgangsrecht VOORZIENINGEN TOESLAGENWET 9.1 Karakter van de wet 9.2 Voorwaarden voor het recht op een toeslag 9.3 Hoogte van de toeslag 9.4 Inkomen en toeslag 9.5 Weigering van uitkering en toeslag 9. Bijzondere bepalingen 9.7 Aanvragen van toeslag WET WERK EN BIJSTAND, WET INVESTEREN IN JONGEREN EN WET WERK EN INKOMEN KUNSTENAARS 10.1 Begrippen 10.2 Algemene bijstand 10.3 Bijzondere bijstand 10.4 Langdurigheidstoeslag 10.5 Aanvragen van bijstand; beslissing 10. Bijstand aan zelfstandigen 10.7 Wet investeren in jongeren (WIJ) 10.8 Wet werk en inkomen kunstenaars (Wwik) BIJZONDERE INKOMENSVOORZIENING (IOAW EN IOAZ) 11.1 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW) 11.2 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ) PREVENTIE, VERZUIMBEGELEIDING EN RE-INTEGRATIE 12.1 Preventie en verzuimbegeleiding 12.2 Doelgroepen en verantwoordelijkheidsverdeling bij re-integratie 12.3 Wet REA afgeschaft; overheveling naar materiewetten 12.4 Basispremie WIA/WAO voor oudere werknemers 12.5 Individuele re-integratie overeenkomst (IRO) VERZEKERINGEN VRIJWILLIGE VERZEKERING 13.1 Waarom een vrijwillige verzekering? 13.2 Vrijwillige verzekering voor de ZW, de WAO en de Wet WIA 13.3 Vrijwillige verzekering voor de WW 13.4 Vrijwillige verzekering voor de AOW, de Anw en de AWBZ PRIVATE VERZEKERINGEN TEGEN INKOMENSDERVING 14.1 Privatisering en/of aanvulling op de publieke sociale zekerheid 14.2 Verzekeraars en verzekeringen 14.3 Collectieve private inkomensverzekeringen 14.4 Zelfstandigen/dga s

5 PENSIOEN EN OVERLIJDEN OUDEDAGSVOORZIENINGEN 15.1 Bedrijfs- en ondernemings pensioen 15.2 Vervroegde uittreding (VUT) 15.3 Algemene Ouderdomswet (AOW) NABESTAANDENVOORZIENINGEN 1.1 Bedrijfs- en ondernemingspensioenfondsen 1.2 Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds (ABP) 1.3 Algemene nabestaandenwet (Anw) PREMIES EN UITKERINGEN PREMIEHEFFING EN LOONADMINISTRATIE 17.1 Premieheffing werknemersverzekeringen 17.2 Premieheffing volksverzekeringen 17.3 Inkomensafhankelijke bijdrage Zorgverzekeringswet (Zvw) 17.4 Loonadministratie 17.5 Loonaangifte, correctie en boete 17. Modellen en codes RECHTSBESCHERMING BEZWAAR EN BEROEP 18.1 Algemeen 18.2 Besluit en beschikking 18.3 Bezwaarprocedure 18.4 Beroepsprocedure 18.5 Bijzondere procedures 18. Vergoeding van kosten van rechtsbijstand 18.7 Wettelijke rente 18.8 Voorbeeld van een bezwaarschrift 18.9 Voorbeeld van een beroepschrift PREMIES EN UITKERINGEN PREMIES, UITKERINGSBEDRAGEN EN (DAG)LONEN 19.1 Algemeen overzicht 19.2 Overzicht per sector 19.3 Overzicht per wet INDELING VAN HET BEDRIJFS- EN BEROEPSLEVEN IN SECTOREN 20.1 Algemeen 20.2 Betekenis van de indeling 20.3 Indeling in sectoren 20.4 Overzicht bedrijfs- en beroepsactiviteiten 20.5 Indeling van uitzendbedrijven HULP ADRESSEN 21.1 Uitvoering Werk en Inkomen 21.2 Toezicht en beleid Werk en Inkomen 21.3 Arbodienstverlening 21.4 Re-integratiebedrijven en interventiediensten 21.5 Centrale Raad van Beroep en rechtbanken 21. Sociale Verzekeringsbank 21.7 Arbeidsinspectie 21.8 Stoomwezen bv 21.9 Servicekantoren Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) Werknemersorganisaties Werkgeversorganisaties Zorgverzekeraars Overige adressen REGISTER