Toenemende vakantievoetafdruk en hoe hiermee om te gaan

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Toenemende vakantievoetafdruk en hoe hiermee om te gaan"

Transcriptie

1 Changes in Tourism Vakantiebeurs 2013 Toenemende vakantievoetafdruk en hoe hiermee om te gaan Eke Eijgelaar, Paul Peeters Centre for Sustainable Tourism and Transport NHTV internationaal hoger onderwijs Breda Utrecht, 9 Januari 2013

2 Inhoud Even voorstellen Vakantie-emissies Consequenties Mitigatie Voorbeelden RAAK project CARMATOP Vragen / discussie

3 CSTT Lectoraat en research group NHTV onafhankelijk onderzoeks- en kennisinstituut Bestudeert de relaties tussen toerisme, toeristisch vervoer, en de gevolgen van toerisme op het milieu en de economie Focus op de gevolgen van toerisme op klimaatverandering (m.a.w. emissies) en hoe deze te mitigeren

4 CSTT Jaarlijks rapport Reizen op grote voet / Travelling large, over de emissies van alle Nederlandse vakantiegangers (+CBS) Onderzoeksrapporten en adviezen voor o.a. UNWTO, OECD, Europees Parlement Projecten o.a. Carbon Management Sawadee Reizen

5 En U? Tour operator Travel agency Airline / Vervoerder Hospitality Brancheorganisatie Media Onderwijs / onderzoek Overige Wie van U is al actief met carbon management cq. het strategisch omgaan met emissies?

6 Vakantie-emissies

7 CO 2 emissies wereldwijd toerisme in 2005 Sub-sectoren CO 2 (Mt) Aandeel Vliegtuig* % Auto % Andere vervoermiddelen 39 3% Toeristisch vervoer = 75% sectoremissies Accommodatie % Activiteiten 52 4% Totaal toerisme 1,307 Totaal wereld (IPCC 2007) 26,400 Aandeel toerisme 4.95% *excl. niet-co 2 emissies luchtvaart Bron: UNWTO-UNEP-WMO 2008

8 Wereldwijd toerisme als land: plaats 5 CO 2 emissies naar landen, 2011 en 1990 Wereldwijd toerisme, 2005 Bronnen: IWR (2012), UNWTO-UNEP-WMO (2008)

9 Aandeel toerisme radiative forcing (stralingsbalans) Inclusief alle effecten luchtvaart neemt aandeel toerisme toe tot 13% Contrails Aircraft induced cirrus clouds

10 Monitoring Carbon Footprint Nederlandse vakantiegangers Emissiefactoren voor verschillende vervoermiddelen, accommodatietypes en activiteiten Continue Vakantie Onderzoek (CVO) Carbon Footprint NL vakantieganger In binnen- en buitenland (voor 2002, 2005, 2008, 2009, 2010 & 2011) 10

11 CO 2 emissies Nederlandse vakantiegangers CO 2 emissies Nederlandse vakantiegangers (2011): 15,4 Mt ~ 9% van nationale CO 2 emissies* *Opmerking: De CO 2 emissies van het toerisme zijn niet direct vergelijkbaar met de nationale CO 2 emissies, omdat voor de berekening van de vakantie-emissies het nationaliteitsprincipe is toegepast. Dit betekent dat alle vakantie-emissies van een Nederlander voor rekening van Nederland komen, ook als ze in het buitenland zijn geproduceerd. Bron: Peeters et al. 2012

12 Probleem: CO 2 emissies NL vakantiegangers nemen toe +20% in 6 cq. 9 jaar De crisis helpt. Maar is dat een oplossing? Bron: CVO (2002, 2005, 2008, 2009, 2010, 2011) en berekening CSTT/NRIT Research 12

13 Vergelijking andere sectoren (1) Bronnen: CBS (2012), CVO (2002, 2005, 2008, 2009, 2010, 2011) en berekening CSTT/NRIT Research 13

14 Vergelijking andere sectoren (2) Toerisme is bijna altijd broeikasgasintensiever dan andere sectoren: Zwitserland: 4x het gemiddelde van de economie (GHG/bruto toegevoegde waarde) Nederland: 3x (CO 2 /uitgaven) ook bekend voor GB, Zweden Bronnen: Perch-Nielsen et al. 2010, de Bruijn et al. 2012

15 Oorzaken

16 Hoofdoorzaak: Verandering reisgedrag toename verre reizen Vakanties per bestemming 2.8% Intercontinentaal 5.3% CO 2 emissies per bestemming Europa 20% 30% Binnenland Bron: CVO (2002, 2005, 2008, 2009, 2010, 2011) en berekening CSTT/NRIT Research

17 Effect (1): Toename reisafstand & gebruik vliegtuig Tussen 2002 en 2011: Toename gemiddelde retour reisafstand van meer dan 30%, van 1290 naar 1699 kilometer Toename totale reisafstand van alle vakantiegangers van 46 miljoen naar 62 miljoen kilometer per jaar Toename aandeel vakanties per vliegtuig van 12 naar 18% Bron: CBS (2012), CVO (2002, 2005, 2008, 2009, 2010, 2011) en berekening CSTT/NRIT Research 17

18 Effect (2): Aandeel vliegtuig aan NL vakantie-emissies neemt toe 42% Vliegtuig 53% 51% Auto 42% Bron: CVO (2002, 2005, 2008, 2009, 2010, 2011) en berekening CSTT/NRIT Research 18

19 Factoren Reisgedrag en/of aanbod, marketing, media, etc. bepalen bestemmingskeuze = afstand = vervoerskeuze = energie-/emissiehoeveelheid Toekomstige groei CO 2 emissies toerisme afhankelijk van: toename toeristische navraag toename aantal verre reizen (ook door aanbod!) Vaker reizen Overkoepelend: Veranderingen in gedrag Economische groei ontwikkelingslanden Bron: de Bruijn et al. 2012, UNWTO-UNEP-WMO 2008

20 Vooruitblik

21 1,8 miljard internationale reizen in 2030 Bron: UNWTO, 2011

22 Mt CO2 Scenario wereldwijde toerisme CO 2 emissies 2035 (business-as-usual; alleen met overnachting) % Activities Hoge winst in energieefficiëntie luchtvaart inbegrepen % Accommodation Other transport Car transport % 53% Air transport % 43% 0 Year 2005 Year 2035 Bron: UNWTO- UNEP-WMO 2008

23 Scenario & klimaatdoel wereldwijd: Toerisme-emissies in conflict A & B = total emissions of the global economy available when avoiding dangerous CC, starting emission reductions in 2015 (line A -3% p. year) or in 2025 (line B -6% p. year). C = tourism emissions under unrestricted BAU growth scenario (growth trend of just over 3% p. year) Bron: Scott et al. 2010, p

24 Scenario & klimaatdoel NL 2050: Vakantie-emissies in conflict Bron: CBS (2012), CVO (2002, 2005, 2008, 2009, 2010, 2011) en berekening CSTT/NRIT Research 24

25 Consequenties en kansen

26 Consequenties niets doen (BAU) Nationale politiek: als uitgaande toerisme emissies zouden worden meegerekend dan haalt Nederland nooit haar klimaatdoeleinden Sector politiek: emissiereductie aspiraties van organisaties zoals UNWTO, WTTC, etc, niet realistisch want teveel gebaseerd op tech-fix en kopen van emissierechten en derhalve onvoldoende Gevolgen BAU: Gevaarlijke klimaatverandering niet te voorkomen Grote natuur- en cultuurvernietiging Sterke toename ongelijkheid in de wereld Kapitaalvernietiging door versnellen life-cycle van bestemmingen 26

27 Waarom zouden tour operators in actie moeten komen? Stijgende kosten, m.n. doordat brandstofprijzen en heffingen op CO 2 emissies de afgelopen jaren exponentieel zijn gestegen (en zullen blijven stijgen) Maatschappelijke druk op de toeristische industrie om te vergroenen, o.a. via (negatieve) aandacht media Vragen van klanten naar groene (pakket)reizen De wens om een groen(er) imago te verkrijgen en/of binnen de reisbranche koploper te zijn in het (overgaan tot) duurzaam ondernemen Voortbestaan van de eigen business cq. sector, bv. m.b.t. het wegvallen van bestemmingen

28 SWOT carbon management TO s, TA s Strength Actief ANVR duurzaamheids-/csrbeleid (uniek in wereld) Kennis dicht bij huis (CSTT, MilieuCentraal, CNG, etc.) Tour operator koplopergroep start CARMATOP Opportunity Innovatiever portfolio Trein- en busreizen Op tijd met carbon management beginnen (nu) (Echte) groene reizen aanbieden in Europa Weakness Toenemende afhankelijkheid van verre bestemmingen Negeren Europese bestemmingen Toenemende afhankelijkheid van vliegreizen Sterke prijsconcurrentie (low cost) Tegenstelling people & planet Threat Gevolgen klimaatverandering voor sommige bestemmingen Europees/wereldwijd luchtvaartbeleid (ETS/ICAO standaarden) Imago van grootste vervuiler Sterk carbon-bewustzijn reiziger Gebrek aan kennis alternatieven

29 Wat speelt wanneer? Stijgende energiekosten voor vervoerders en hospitality Druk/aandacht media Gevolgen klimaatverandering voor toeristische bestemmingen Ingrijpen politiek Vraag naar groene producten Carbon footprint tools van anderen Al begonnen Al begonnen Al begonnen en toenemend Begonnen voor airlines (ETS en tax in sommige landen); 2014 ICAO CO 2 standaard Komt langzaam op gang Groeit al sterk

30 Hoe makkelijk/snel kun je veranderen? Toeristen Tour operators Airlines Busvervoerders Travel agents Hotels/resorts Attracties Bestemmingen Treinvervoerders HOOG Aanpassingscapaciteit LAAG Bron: aangepast naar Simpson et al. (2008)

31 Mitigatie door tour operators Low-carbon alternatieven aanbieden: alternatieve bestemmingen (verkorten afstand) (korte) vluchten vervangen (door andere vervoermiddelen) energie-efficiënte (directe) vluchten aanbieden energie-efficiënte accommodaties kiezen reisduur verlengen (meer omzet per ton CO 2 ) high-energy activiteiten verminderen Maar eerst: inzicht in emissies nodig 31

32 Mitigatie door travel agencies Gevarieerd portfolio; niet alleen vliegreizen Als trein reële optie is ook aanbieden Alternatieve (dichterbij) bestemmingen aanbevelen / promoten Vluchten vervangen (door andere vervoermiddelen) Energie-efficiënte vluchten en accommodaties aanbieden Lange reisduur promoten Groene tour operators aanbevelen

33 Mitigatie voorbeelden & tools

34 TUI Nederland

35 TUI NL duurzaam toerisme jaardoelen 2012/13 (selectie) Het vergroten van het aanbod bus-/treinrondreizen Het vergroten van het aantal groene accommodaties [ ] met als focus de bestverkopende 250 accommodaties De aanschaf en invoer van een software applicatie door TUI airlines om meer inzicht te krijgen in brandstofverbruik Het vergroten van het aandeel klanten dat in een groene accommodatie verblijft tot minimaal 12,5% Het meehelpen opzetten van een plan voor de CO 2 - labelling van vakanties in samenwerking met ANVR, NHTV, CNG en reisorganisaties (CARMATOP)

36 Bewustzijn verhogen: Energielabel CheapTickets.nl 36

37 Bewustzijn verhogen: Deutsche Bahn & NS 37

38 38

39 Hogesnelheidstreinen: vervangen van vluchtverbindingen Madrid-Barcelona: nu bijna geheel trein Madrid-Sevilla: auto-aandeel 60% 34% London-Parijs: vluchten gehalveerd Amsterdam-Parijs Parijs-Lyon Afstand (miles) % Rail % Air Tokyo-Nagoya % 0% Tokyo-Osaka % 14% Tokyo-Okayama % 18% Tokyo-Hiroshima % 44% Tokyo-Fukuoka % 88%

40 Labels

41 atmosfair Airline Index Efficiëntie-klassen airlines voor: <800 km km >3800 km 125 airlines Aparte ranking lowcost airlines Download op: de/en/air-travelclimate/airline-index/

42 CSR rapportage 10 kernindicatoren, o.a. - CO 2 emissies per gast per dag - % inkomsten op bestemming - klanttevredenheid 60 tour operators 8 travel agencies gecertificeerd (okt 2012) Hoofdzakelijk Duitse TOs, maar ook:

43 Carbon calculators

44 App (browser extension) voor de meest efficiënte vlucht (calasi.com)

45 Calasi voorbeeld in Expedia.com Efficiency labels Efficiency selectie slider Emissie details per vlucht

46 Carbon disclosure project Voor beleggers is het van groot belang te weten wat klimaatverandering betekent voor de bedrijven waarin ze investeren. Het Carbon Disclosure Project (CDP) geeft ze daar inzicht in. Het CDP bestaat uit een groep van 655 investeerders die 78 miljard dollar onder haar beheer heeft. Het CDP doet ieder jaar onderzoek naar de gevolgen van klimaatverandering bij ca beursgenoteerde bedrijven (o.a. toerisme). Onderdelen bij het opstellen van het CDP rapport: Carbonstrategie Doelstelling voor emissiereductie Risico s en kansen Carbon accounting Carbon communicatie

47 CSTT projecten

48 Carbon management door tour operators: Sawadee project Portfolio CF berekend voor 2010 & 2011 Gedetailleerd overzicht emissies per product per dag Combineren CF met omzet/winst gegevens (eco-efficiency) om zo strategische productwijzigingen mogelijk te maken Strategisch advies product management Resultaten: Carbon management is nu een strategische component binnen het operationele & product management CO 2 reductiedoel gezet Eerste producten met slechte efficiëntie zijn uit het portfolio verwijderd Aantal productwijzigingen hebben al tot een aanzienlijke reductie van emissies geleidt

49 Potentieel Sawadee project Hoog reductiepotentieel kleine wijzigingen: tot 10% reductie CF/pax door wissel naar direct flights tot 10% reductie CF/pax door veranderen stopover airport tot 10% reductie CF/pax door vervanging inland flight door overland round-trip tot 15% reductie CF/pax door vervanging korte vluchten door trein Conclusie: een eerste aanzienlijke reductie van tour operator emissies is mogelijk zonder een compromis qua portfolio te moeten aangaan, maar echte low-carbon producten vragen om verdergaande stappen 49

50 2012 Responsible Tourism Award

51 Verbreding Sawadee project: RAAK-mkb CARMATOP CARMATOP Carbon Management voor Tour Operators RAAK-mkb project: subsidie Ministerie van OCW, uitgevoerd door Stichting Innovatie Alliantie Looptijd: 2 jaar Onderzoeksvraag: Op welke manier kunnen diverse tour operators snel, eenduidig en eenvoudig de carbon footprints van losse reiselementen en totale reispakketten berekenen?

52 CARMATOP netwerk Consortium mkb NHTV Askja Reizen Sawadee Reizen (mkb vertegenwoordiger) SNP Natuurreizen HZ lectoraat ICT Terra Travel ANVR Thika Travel Pharos Reizen Overige partners Climate Neutral Group (CNG) Europees Centrum voor Eco en Agro Toerisme (ECEAT) Pin High Golf Travel Treinreiswinkel Avontuur.nu (Koning Aap/Shoestring/YourWay2GO) Fox Vakanties Labrys Reizen

53 Projectstappen CARMATOP Inventariseren productportfolio s tour operators. Categorisatie reiscomponenten + emissiefactoren Vastleggen alle verzamelde gegevens en bepaalde emissiefactoren in een carbon calculator Koppelen carbon calculator aan eigen backofficesysteem door drie tour operators Beproeven op comptabiliteit, juistheid, betrouwbaarheid: is overal een carbon footprint voor te bepalen? Carbon footprinting door alle TOs. Kunnen aanpassingen eenvoudig worden gemaakt door Centre bepaalde for Sustainable componenten Tourism te vervangen? and Transport Aanscherpen tool.

54 Verdere ontwikkeling CARMATOP Kijken naar mogelijkheden voor nietmkb tour operators Ontwikkelen carbon label voor pakketreizen Instappen van verdere mkb tour operators geïnteresseerden kunnen zich na afloop melden

55 Nu bent U aan zet Wat doet Uw bedrijf aan de genoemde problemen? Wat lijken U haalbare en effectieve maatregelen? Graag naam, bedrijfstak en maatregel noemen Andere vragen / opmerkingen?

56 Contact Eke Eijgelaar & Paul Peeters Centre for Sustainable Tourism & Transport NHTV Breda University of Applied Sciences /

10 jaar vakantievoetafdruk: input voor het carbon management project 'CARMATOP'

10 jaar vakantievoetafdruk: input voor het carbon management project 'CARMATOP' Changes in Tourism Vakantiebeurs 214 1 jaar vakantievoetafdruk: input voor het carbon management project 'CARMATOP' Eke Eijgelaar Centre for Sustainable Tourism and Transport NHTV internationaal hoger

Nadere informatie

Project CARMATOP: succesvolle samenwerking met Nederlandse reisbranche

Project CARMATOP: succesvolle samenwerking met Nederlandse reisbranche Changes in Tourism Vakantiebeurs 2015 Project CARMATOP: succesvolle samenwerking met Nederlandse reisbranche Eke Eijgelaar, Rob Bongaerts, Christa Barten, Harald Buijtendijk, Jeroen Klijs, Jeroen Nawijn,

Nadere informatie

Zero-emissie toeristische mobiliteit: wat is daar voor nodig?

Zero-emissie toeristische mobiliteit: wat is daar voor nodig? Centre for Sustainability, Tourism and Transport Zero-emissie toeristische mobiliteit: wat is daar voor nodig? Utrecht, 10.1.2018 Eke Eijgelaar & Paul Peeters Inhoud 1. PIB programma Erfolgsformeln Verbinden:

Nadere informatie

Het toeristisch klimaat Reizen op grote voet 2008

Het toeristisch klimaat Reizen op grote voet 2008 Het toeristisch klimaat Reizen op grote voet 2008 Paul Peeters Lector duurzaam vervoer & toerisme, NHTV Breda Vrijetijdsstudiedag Duurzaamheid: niet denken maar doen Etten-Leur, 05-11-2009 Uw vakantievoetafdruk

Nadere informatie

Minder en duurzamer vliegen?

Minder en duurzamer vliegen? Minder en duurzamer vliegen? Over klimaat en luchtvaart Paul Peeters (Breda University of applied sciences) Noordwijk, 15-11-2018 Vliegen is prachtig, maar er is ook dit 95% van de gletschers verdwijnt

Nadere informatie

Op weg naar duurzame ontwikkeling van stedelijk toerisme. Ko Koens Academy for Hotel and Facility Management Vakantiebeurs Utrecht - 14-01-2015

Op weg naar duurzame ontwikkeling van stedelijk toerisme. Ko Koens Academy for Hotel and Facility Management Vakantiebeurs Utrecht - 14-01-2015 Op weg naar duurzame ontwikkeling van stedelijk toerisme Ko Koens Academy for Hotel and Facility Management Vakantiebeurs Utrecht - 14-01-2015 Irritante toeristen Stedelijk toerisme Stedelijk toerisme

Nadere informatie

Internationaal toerisme: een duurzame handel? René van der Duim, 5 november 2009

Internationaal toerisme: een duurzame handel? René van der Duim, 5 november 2009 Internationaal toerisme: een duurzame handel? René van der Duim, 5 november 2009 Presentatie: * Wat: duurzame toeristische ketens * Waarom: argumenten voor duurzaamheid in toerisme * Hoe: IDH en Travelife

Nadere informatie

Reizen op grote voet 2008

Reizen op grote voet 2008 KENNISCENTRUM (KUST)TOERISME Reizen op grote voet 2008 De carbon footprint van vakanties van Nederlanders in 2008 en de ontwikkeling sinds 2002 2009 2 JAARGANG 1 Colofon Reizen op grote voet 2008 Samenstellers:

Nadere informatie

WINTERBIJEENKOMST LANDSCHAPSPARK BORSELE. Diana Korteweg Maris Kenniscentrum Kusttoerisme / HZ University of Applied Sciences 28 januari 2019

WINTERBIJEENKOMST LANDSCHAPSPARK BORSELE. Diana Korteweg Maris Kenniscentrum Kusttoerisme / HZ University of Applied Sciences 28 januari 2019 WINTERBIJEENKOMST LANDSCHAPSPARK BORSELE Diana Korteweg Maris Kenniscentrum Kusttoerisme / HZ University of Applied Sciences 28 januari 2019 KENNISCENTRUM KUSTTOERISME Onderdeel van HZ University of Applied

Nadere informatie

MVO IN DE VERSNELLING TRENDS VOOR GROENE & SOCIALE ECONOMIE WORD OOK KLIMAATNEUTRAAL MAAK KANS OP CLIMATE MAKE OVER

MVO IN DE VERSNELLING TRENDS VOOR GROENE & SOCIALE ECONOMIE WORD OOK KLIMAATNEUTRAAL MAAK KANS OP CLIMATE MAKE OVER MVO IN DE VERSNELLING TRENDS VOOR GROENE & SOCIALE ECONOMIE WORD OOK KLIMAATNEUTRAAL MAAK KANS OP CLIMATE MAKE OVER IE Motoren Event Karin Jansens MVO Nederland 15 sept 2015 MVO GAAT OVER URGENTIE EN OPTIMISME

Nadere informatie

Het nieuwe Europese klimaatplan voor 2030: behoudt de EU haar voortrekkersrol?

Het nieuwe Europese klimaatplan voor 2030: behoudt de EU haar voortrekkersrol? Het nieuwe Europese klimaatplan voor 2030: behoudt de EU haar voortrekkersrol? Dr. Jos Delbeke, DG Klimaat Actie, Europese Commissie, Universiteit Hasselt, 25/2/2014 Overzicht 1. Klimaat en energie: waar

Nadere informatie

Grensoverschrijdend Nederlandse economie groeit van buitenlandse reis

Grensoverschrijdend Nederlandse economie groeit van buitenlandse reis Grensoverschrijdend Nederlandse economie groeit van buitenlandse reis 2 3 Even toelichten Om maar meteen met de deur in huis te vallen. In de driehoek uitgaand, binnenlands en inkomend toerisme wordt het

Nadere informatie

Reizen op grote voet in 2005 De milieubelasting van vakanties van Nederlanders. Kim de Bruijn & Rob Dirven NRIT Onderzoek

Reizen op grote voet in 2005 De milieubelasting van vakanties van Nederlanders. Kim de Bruijn & Rob Dirven NRIT Onderzoek 6 Reizen op grote voet in 2005 De milieubelasting van vakanties van Nederlanders Kim de Bruijn & Rob Dirven NRIT Onderzoek Eke Eijgelaar & Paul Peeters NHTV internationaal hoger onderwijs Breda NHTV Expertise

Nadere informatie

Eindexamen aardrijkskunde vmbo gl/tl II

Eindexamen aardrijkskunde vmbo gl/tl II Meerkeuzevragen Schrijf alleen de hoofdletter van het goede antwoord op. Open vragen Geef niet meer antwoorden (redenen, voorbeelden e.d.) dan er worden gevraagd. Als er bijvoorbeeld twee redenen worden

Nadere informatie

Kleine inzichten leiden tot grote opbrengsten

Kleine inzichten leiden tot grote opbrengsten Kleine inzichten leiden tot grote opbrengsten Kleine inzichten leiden vaak tot grote veranderingen. Dat geldt zeker wanneer u besluit klimaatneutraal te gaan ondernemen. Kleine inzichten over reductie

Nadere informatie

Klimaatrisico en energietransitie CFA Society VBA Netherlands 20 september Ridzert van der Zee

Klimaatrisico en energietransitie CFA Society VBA Netherlands 20 september Ridzert van der Zee Energietransitie Wat zijn de beleggingsrisico's gerelateerd aan de energietransitie? Wat zijn de onderliggende CO 2 risico factoren? Screening beleggingen op transitierisico's Klimaatrisico en energietransitie

Nadere informatie

38,6. CO 2 (ton/jr) 2014

38,6. CO 2 (ton/jr) 2014 Carbon footprint Op basis van de diverse soorten CO 2 -emissies is de totale CO 2 -emissie van Den Ouden Groep berekend. 9,8 38,6 51,6 Diesel personenwagens Diesel combo's en busjes Hybride personen wagens

Nadere informatie

Duurzame vakantie: ver van mijn bed of dicht bij huis?

Duurzame vakantie: ver van mijn bed of dicht bij huis? Presentatie Bijeenkomst Duurzaam toeristisch ondernemen in de praktijk januari 010 Vakantiebeurs, Utrecht Ad Schalekamp Directeur NBTC-NIPO Research Doel van het onderzoek Inzicht verkrijgen in de houding

Nadere informatie

Curaçao Carbon Footprint 2015

Curaçao Carbon Footprint 2015 Willemstad, March 2017 Inhoudsopgave Inleiding 2 Methode 2 Dataverzameling 3 Uitstoot CO2 in 2010 3 Uitstoot CO2 in 2015 4 Vergelijking met andere landen 5 Central Bureau of Statistics Curaçao 1 Inleiding

Nadere informatie

SUSTAINNOVATION: pas je business aan. Gerben Hardeman, ANVR.

SUSTAINNOVATION: pas je business aan. Gerben Hardeman, ANVR. SUSTAINNOVATION: pas je business aan Gerben Hardeman, ANVR. Inhoud ANVR Relevantie Trends en ontwikkelingen Communicatie Keten & Bestemmingen Sectoren Multi-stakeholders Tips sustainnovation ANVR Ondernemers

Nadere informatie

Duurzame Ontwikkeling

Duurzame Ontwikkeling Duurzame Ontwikkeling Korte toelichting op het begrip Praktische invulling - in bedrijven - technologie Invulling in het onderwijs J. Venselaar 17 november Duurzame ontwikkeling in het onderwijs 1 Duurzaam..

Nadere informatie

Duurzaam Toerisme Plan 2012-2015

Duurzaam Toerisme Plan 2012-2015 Duurzaam Toerisme Plan 2012-2015 We creëren betere vakanties die een bijdrage leveren aan de duurzame ontwikkeling van vakantiebestemmingen, voor een lach op ieders gezicht. Spreading Smiles. Visie TUI

Nadere informatie

Toerisme in perspectief

Toerisme in perspectief Toerisme in perspectief NBTC afdeling Research Den Haag 18-1-2013 Inleiding In dit rapport wordt op hoofdlijnen een beeld geschetst van trends en ontwikkelingen in het (internationaal) toerisme en de factoren

Nadere informatie

N B T C A F D E L I N G R E S E A R CH M A A R T 2 0 1 1 TOERISME IN PERSPECTIEF

N B T C A F D E L I N G R E S E A R CH M A A R T 2 0 1 1 TOERISME IN PERSPECTIEF N B T C A F D E L I N G R E S E A R CH M A A R T 2 0 1 1 TOERISME IN PERSPECTIEF 2011 ONTWIKKELINGEN MBT T OT INKOMEND EN BINNENLANDS TOERISM E NADER BEKEKEN Toerisme in perspectief 2011 Ontwikkelingen

Nadere informatie

Erdi Holding B.V. CO2-voetafdruk. Voortgangsrapportage januari 2018 t/m 31 december 2018

Erdi Holding B.V. CO2-voetafdruk. Voortgangsrapportage januari 2018 t/m 31 december 2018 Erdi Holding B.V. CO2-voetafdruk Voortgangsrapportage 2018 1 januari 2018 t/m 31 december 2018 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. CO2-voetafdruk 2.1. Rapportageperiode 2018 2.2. Mobiliteit uitgesplitst

Nadere informatie

Sustainable Tourism Duurzaam Toerisme. dr. Anja de Groene lector duurzaamheid en water Hogeschool Zeeland

Sustainable Tourism Duurzaam Toerisme. dr. Anja de Groene lector duurzaamheid en water Hogeschool Zeeland Sustainable Tourism Duurzaam Toerisme dr. Anja de Groene lector duurzaamheid en water Hogeschool Zeeland Programma 15.15 uur: Inleiding duurzaam toerisme door Dr. Anja de Groene 15.35 uur: Cradle to Cradle

Nadere informatie

Toerisme in perspectief. NBTC Holland Marketing Afdeling Onderzoek

Toerisme in perspectief. NBTC Holland Marketing Afdeling Onderzoek Toerisme in perspectief NBTC Holland Marketing Afdeling Onderzoek Inleiding In dit rapport wordt op hoofdlijnen een beeld geschetst van trends en ontwikkelingen in het (internationaal) toerisme en de factoren

Nadere informatie

De Nederlandse vakantiemarkt Trends & verwachting. Vakantiebeurs 12 januari 2016 Ad Schalekamp & Kees van der Most

De Nederlandse vakantiemarkt Trends & verwachting. Vakantiebeurs 12 januari 2016 Ad Schalekamp & Kees van der Most De Nederlandse vakantiemarkt Trends & verwachting Vakantiebeurs 12 januari 2016 Ad Schalekamp & Kees van der Most Over NBTC-NIPO Research Wij zijn een full service onderzoeksbureau op het gebied van vakantie,

Nadere informatie

AKB Grootverbruik B.V. Voortgangsrapportage 2017

AKB Grootverbruik B.V. Voortgangsrapportage 2017 Voortgangsrapportage 017 01-01-017 t/m 31-1-017 Voortgangsrapportage 017 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1. Inleiding. CO-voetafdruk.1. Rapportageperiode 017 3. Historische vergelijking 4. Relatieve uitstoot

Nadere informatie

10 succesfactoren voor een slimmer & duurzamer zakenreisbeleid. Mark Huis in t Veld Business Travel Mobility Conference, 9 september 2016

10 succesfactoren voor een slimmer & duurzamer zakenreisbeleid. Mark Huis in t Veld Business Travel Mobility Conference, 9 september 2016 10 succesfactoren voor een slimmer & duurzamer zakenreisbeleid Mark Huis in t Veld Business Travel Mobility Conference, 9 september 2016 Vandaag Introductie - Climate Neutral Group - Klimaatverandering

Nadere informatie

Erdi Holding B.V. Voortgangsrapportage 2017

Erdi Holding B.V. Voortgangsrapportage 2017 01-01-017 t/m 31-1-017 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1. Inleiding. CO-voetafdruk.1. Rapportageperiode 017 3. Historische vergelijking 4. Relatieve uitstoot 5. Directe en indirecte emissies 6. Klimaatcompensatie

Nadere informatie

Waarom Green Destinations? Albert Salman

Waarom Green Destinations? Albert Salman Waarom Green Destinations? Albert Salman Renesse, 5 juli 2017 Vragen Wat is Green Destinations? Waarom is duurzaam toerisme belangrijk? Wat levert het op? Wat kost het? Wat is het belang voor het bedrijfsleven?

Nadere informatie

Theorie emissiehandel. & de EU ETH. Edwin Woerdman. - Universitair hoofddocent Rechtseconomie - Co-directeur Groningen Centre of Energy Law (GCEL)

Theorie emissiehandel. & de EU ETH. Edwin Woerdman. - Universitair hoofddocent Rechtseconomie - Co-directeur Groningen Centre of Energy Law (GCEL) 12 mei 2017 Theorie emissiehandel & de EU ETH Edwin Woerdman - Universitair hoofddocent Rechtseconomie - Co-directeur Groningen Centre of Energy Law (GCEL) Emissiehandel wereldwijd Cap-and-trade (effectief

Nadere informatie

Rapportage e half jaar Swietelsky Rail Benelux B.V.

Rapportage e half jaar Swietelsky Rail Benelux B.V. Rapportage 2014 1e half jaar Swietelsky Rail Benelux B.V. Energieverbruik en CO 2 emissies januari 2015 Opgesteld door: M. Kelger Rapportage 2014 1e half jaar Energieverbruik en CO2 emissies Inhoud 1 Inleiding...

Nadere informatie

Rapportage 2013 Swietelsky Rail Benelux B.V.

Rapportage 2013 Swietelsky Rail Benelux B.V. Rapportage 2013 Swietelsky Rail Benelux B.V. Energieverbruik en CO2 emissies juni 2014 Opgesteld door: M. Kelger Rapportage 2013 Energieverbruik en CO 2 emissies Inhoud 1 Inleiding... 2 2 Energieverbruik

Nadere informatie

Toerisme in perspectief. NBTC Holland Marketing Afdeling Research

Toerisme in perspectief. NBTC Holland Marketing Afdeling Research Toerisme in perspectief NBTC Holland Marketing Afdeling Research Inleiding In dit rapport wordt op hoofdlijnen een beeld geschetst van trends en ontwikkelingen in het (internationaal) toerisme en de factoren

Nadere informatie

Wat is CO 2? Waarom CO 2? Waarom Milieubarometer i.p.v. CO 2? Waarom CO 2 -footprint? Inhoud. Cursus CO 2 -footprint

Wat is CO 2? Waarom CO 2? Waarom Milieubarometer i.p.v. CO 2? Waarom CO 2 -footprint? Inhoud. Cursus CO 2 -footprint Inhoud Cursus CO 2 -footprint Hoe maak je de footprint en wat heb je eraan? 27 mei 2013 Voor de Werkgroep Monitoren van MPZ Wat is CO 2 en waarom hebben we het daar over? CO 2 -footprint t.o.v. Milieubarometer

Nadere informatie

Door: Nick, Zahra, Gaby & Demy FM5A. Reflectieverslag Vakantiebeurs

Door: Nick, Zahra, Gaby & Demy FM5A. Reflectieverslag Vakantiebeurs Door: Nick, Zahra, Gaby & Demy FM5A Reflectieverslag Vakantiebeurs Inhoudsopgave INLEIDING 3 BEDRIJVEN 4 VRAGEN 6 CONCLUSIE 9 REFLECTIE 9 Inleiding Vorige week zijn wij met alle Travel & Hospitality klassen

Nadere informatie

Sialtech CO2 Voortgangsrapportage U

Sialtech CO2 Voortgangsrapportage U CO Voortgangsrapportage U15 016 01-01-016 t/m 31-1-016 CO Voortgangsrapportage U15 016 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1. Inleiding 1.1. Veranderingen. CO-voetafdruk.1. Rapportageperiode 016.. Historische

Nadere informatie

Feiten & cijfers Salland Regiomonitor 2014

Feiten & cijfers Salland Regiomonitor 2014 Feiten & cijfers Salland Regiomonitor 2014 Regiomonitor Welke cijfers? De B s Naamsbekendheid en imago Dagrecreatie Verblijfsrecreatie Werkgelegenheid Naamsbekendheid Spontane bekendheid Welke toeristische

Nadere informatie

Rapportage 2014 Swietelsky Rail Benelux B.V.

Rapportage 2014 Swietelsky Rail Benelux B.V. Rapportage 2014 Swietelsky Rail Benelux B.V. Energieverbruik en CO 2 emissies juni 2015 Opgesteld door: M. Kelger Rapportage 2014 Energieverbruik en CO2 emissies Inhoud 1 Inleiding... 2 2 Energieverbruik

Nadere informatie

Feiten & cijfers Hanzesteden Regiomonitor 2014

Feiten & cijfers Hanzesteden Regiomonitor 2014 Feiten & cijfers Hanzesteden Regiomonitor 2014 Regiomonitor Welke cijfers? De B s Naamsbekendheid en imago Dagrecreatie Verblijfsrecreatie Werkgelegenheid Naamsbekendheid Spontane en geholpen bekendheid

Nadere informatie

Toerisme in perspectief. NBTC Holland Marketing Afdeling Research

Toerisme in perspectief. NBTC Holland Marketing Afdeling Research Toerisme in perspectief NBTC Holland Marketing Afdeling Research Inleiding In dit rapport wordt op hoofdlijnen een beeld geschetst van trends en ontwikkelingen in het (internationaal) toerisme en de factoren

Nadere informatie

Review emissiefactoren 2015

Review emissiefactoren 2015 Review emissiefactoren 2015 Samenvatting In deze notitie wordt vastgelegd welke emissiefactoren Climate Neutral Group hanteert voor de voetafdruk bepalingen in 2015 en voor de nacalculatie over dat jaar.

Nadere informatie

Rapport Credit Management Software 2015-2016. Presentatie: Marcel Wiedenbrugge

Rapport Credit Management Software 2015-2016. Presentatie: Marcel Wiedenbrugge Rapport Credit Management Software 2015-2016 Presentatie: Marcel Wiedenbrugge Credit Expo, 5 november 2015 Agenda 1. Het rapport Credit Management Software 2. CMS. De huidige stand van zaken 3. Hoe ziet

Nadere informatie

Vakantiegedrag. Waar gaat deze kaart over? Wat wordt er van jou verwacht? Factoren die van invloed zijn op vakantiegedrag. Wat is vakantiegedrag?

Vakantiegedrag. Waar gaat deze kaart over? Wat wordt er van jou verwacht? Factoren die van invloed zijn op vakantiegedrag. Wat is vakantiegedrag? Waar gaat deze kaart over? Deze kaart gaat over vakantiegedrag van mensen. Het maakt je duidelijk waarom mensen met vakantie gaan en hoe de keuze voor een vakantie tot stand komt. Wat wordt er van jou

Nadere informatie

provincie limburg Toeristische Trends Limburg

provincie limburg Toeristische Trends Limburg provincie limburg Toeristische Trends 2016-2017 Toeristische Trends 2016-2017 Overnachtingen Verblijfsbezoek Nederlandse & buitenlandse gasten Provincie 3.542.000 gasten 1.186.000 gasten 10,9 miljoen overnachtingen

Nadere informatie

Het nieuwe Europese Klimaatplan voor 2030 #EU2030 YVON SLINGENBERG DG CLIMATE ACTION

Het nieuwe Europese Klimaatplan voor 2030 #EU2030 YVON SLINGENBERG DG CLIMATE ACTION Het nieuwe Europese Klimaatplan voor 2030 #EU2030 YVON SLINGENBERG DG CLIMATE ACTION Overzicht 1. Klimaat en energie: waar zijn we? 2. Waarom een nieuw raamwerk voor 2030? 3. Belangrijkste elementen 2030

Nadere informatie

Heeft de milieubeweging een alternatief? Ron Wit, Stichting Natuur en Milieu Mini-symposium klimaat en energiebeleid 10 september 2009

Heeft de milieubeweging een alternatief? Ron Wit, Stichting Natuur en Milieu Mini-symposium klimaat en energiebeleid 10 september 2009 Heeft de milieubeweging een alternatief? Ron Wit, Stichting Natuur en Milieu Mini-symposium klimaat en energiebeleid 10 september 2009 inhoud Wake up call: TenneT rapport Energiesector: ETS onvoldoende

Nadere informatie

MarketScan Spanje 2011

MarketScan Spanje 2011 MarketScan Spanje 2011 NBTC Onderzoek NBTC Madrid Leidschendam 3-2-2012 Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen Het NBTC is de leidende destinatiemarketingorganisatie

Nadere informatie

Snel op weg naar de (digitale) rechtbank van 2016

Snel op weg naar de (digitale) rechtbank van 2016 Snel op weg naar de (digitale) rechtbank van 2016 Paul Aantjes MBA Marketing Manager Zakelijke Dienstverlening Inhoudsopgave 1. Omgeving Nederlandse advocatuur, uitdagingen 2013! 2. Visie orde van Advocaten

Nadere informatie

De rol van brandstof en vliegtuig

De rol van brandstof en vliegtuig Emissieloze luchtvaart in 2050? De rol van brandstof en vliegtuig Paul Peeters, Breda University of Applied Sciences; Utrecht, 24-05-2019 Alternatieve brandstof noodzakelijk Emissieloze vliegtuigen vanaf

Nadere informatie

https://insights.abnamro.nl/branche/travel/ Laatste update:: 23 mei 2016

https://insights.abnamro.nl/branche/travel/ Laatste update:: 23 mei 2016 Page 1 of 6 Laatste update:: 23 mei 2016 Page 2 of 6 Travel De reisbranche valt grofweg uiteen in touroperators en reisbemiddelingsbureaus. Touroperators stellen reizen samen op basis van accommodatie,

Nadere informatie

Zonnestroom en windstroom Samen meer

Zonnestroom en windstroom Samen meer Zonnestroom en windstroom Samen meer Van niche naar impact Wim Sinke -- Peter Eecen Perslunch ECN Amsterdam, CASA 400 2 juni 2015 www.ecn.nl Structuur Context klimaat + economie Uitzicht op 2050 Wind Technologie,

Nadere informatie

VCMCM CO2 Voortgangsrapportage U

VCMCM CO2 Voortgangsrapportage U 01-01-016 t/m 31-1-016 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1. Inleiding 1.1. Veranderingen. CO-voetafdruk.1. Rapportageperiode 016.. Historische vergelijking.3. Relatieve uitstoot.4. Directe en indirecte emissies

Nadere informatie

Echt duurzaam hoeft niet duur te zijn!

Echt duurzaam hoeft niet duur te zijn! Echt duurzaam hoeft niet duur te zijn! Roadmap DURABILIT Drivers and barriers Refurbishment, hergebruik en grondstoffen Footprint reductie door hergebruik Value matrix Succesfactoren Discussie DURABILIT

Nadere informatie

Presentatie toeristische cijfers 2006 Juni Margot Tempelman

Presentatie toeristische cijfers 2006 Juni Margot Tempelman Presentatie toeristische cijfers 2006 Juni 2007 Margot Tempelman Kenniscentrum bij HZ KC vanaf 1 september 2006 bij Hogeschool Zeeland Trendrapport en Trendkrant ook in 2007 uitgegeven Continuïteit van

Nadere informatie

Hartelijk welkom. Margot Tempelman Kenniscentrum (Kust)toerisme

Hartelijk welkom. Margot Tempelman Kenniscentrum (Kust)toerisme Hartelijk welkom Margot Tempelman Kenniscentrum (Kust)toerisme Harry van Waveren Gedeputeerde Recreatie & Toerisme Toeristische cijfers 2008 Marcia Besems Kenniscentrum (Kust)toerisme Cijfers van nu. Vakantiegedrag

Nadere informatie

Toerisme in perspectief Juli NBTC Holland Marketing Intell & Insights

Toerisme in perspectief Juli NBTC Holland Marketing Intell & Insights Toerisme in perspectief Juli 2018 NBTC Holland Marketing Intell & Insights Inhoudsopgave Inleiding 1. Ontwikkelingen wereldwijd toerisme 2. Ontwikkelingen inkomend toerisme Nederland 3. Analyse benchmark

Nadere informatie

11 september 2001; de oorlog in Irak; de SARS epidemie; de fusie tussen Air France en de KLM; de opkomst van de goedkope luchtvaartmaatschappijen.

11 september 2001; de oorlog in Irak; de SARS epidemie; de fusie tussen Air France en de KLM; de opkomst van de goedkope luchtvaartmaatschappijen. Kan Schiphol de reizigers nog wel aan in 2020? Eric Kroes Directeur van Significance Hoeveel luchtreizigers zijn er op Schiphol te verwachten in 2020? Kan de luchthaven die aantallen nog wel aan? Levert

Nadere informatie

Energie management actieplan. Newae B.V.

Energie management actieplan. Newae B.V. Energie management actieplan Newae B.V. Aspect van de CO2 prestatieladder: 3.B.2. Datum: 22 maart 2017 Versie: 01 Auteur: Vrijgegeven: P. Cleijne T.J. Crum Voorwoord Voor u ligt het Energie Management

Nadere informatie

Klimaat verandert toerisme

Klimaat verandert toerisme 5 10 15 20 25 30 35 40 Tekst 4 Klimaat verandert toerisme (1) Het klimaat verandert, zoveel is inmiddels wel zeker. De temperatuur loopt op, neerslagpatronen veranderen, de kans op hittegolven neemt toe,

Nadere informatie

Nieuwsbrief CO2-Prestatieladder. Q1, Q2 en Q3 2017

Nieuwsbrief CO2-Prestatieladder. Q1, Q2 en Q3 2017 sbrief CO2-Prestatieladder Q1, Q2 en Q3 2017 Wij hebben als Kleywegen groep de CO2-Prestatieladder geïmplementeerd. De CO2-Prestatieladder is een instrument dat bedrijven helpt bij het reduceren van CO2.

Nadere informatie

Toerisme in perspectief

Toerisme in perspectief Toerisme in perspectief NBTC afdeling Research Leidschendam 10-7-2012 Inleiding In dit rapport wordt op hoofdlijnen een beeld geschetst van trends en ontwikkelingen in het (internationaal) toerisme en

Nadere informatie

Eurailscout Inspection & Analysis B.V. CO2 Voortgangsrapportage U

Eurailscout Inspection & Analysis B.V. CO2 Voortgangsrapportage U CO Voortgangsrapportage U15 016 01-01-016 t/m 31-1-016 CO Voortgangsrapportage U15 016 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1. Inleiding 1.1. Veranderingen. CO-voetafdruk.1. Rapportageperiode 016.. Historische

Nadere informatie

Klimaatbeleid en hernieuwbare energie: het EU pakket voor Ger Klaassen DG Milieu Europese Commissie

Klimaatbeleid en hernieuwbare energie: het EU pakket voor Ger Klaassen DG Milieu Europese Commissie Klimaatbeleid en hernieuwbare energie: het EU pakket voor 22 Ger Klaassen DG Milieu Europese Commissie Overzicht Lange termijn visie en doelstellingen 22 Het EU pakket voor 22 Gevolgen van het pakket Lange

Nadere informatie

Toerisme in perspectief. NBTC Holland Marketing Afdeling Research

Toerisme in perspectief. NBTC Holland Marketing Afdeling Research Toerisme in perspectief NBTC Holland Marketing Afdeling Research Inleiding In dit rapport wordt op hoofdlijnen een beeld geschetst van trends en ontwikkelingen in het (internationaal) toerisme en de factoren

Nadere informatie

Figuur 1: CO 2-emissie vliegreizen 2015

Figuur 1: CO 2-emissie vliegreizen 2015 P R O J E C T MVO activiteiten W E R K N U M M E R ONL100.00037.00.0001 B E T R E F T Tussenstand CO2-emissie 2015 reiskilometers D A T U M 25-08-2015 V A N Jeroen Sap AAN M. Schellekens, P. Buurman, J.

Nadere informatie

Nederland MarketScan 2011

Nederland MarketScan 2011 Nederland MarketScan 2011 NBTC Research Leidschendam Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen Het Nederlands Bureau voor Toerisme & Congressen (NBTC) is dé marketing- en promotieorganisatie van Nederland.

Nadere informatie

Carbon footprint 2017 (3.C.1) In de onderstaande tabellen staan de energieverbruiken van ICS Groep uitgedrukt in CO2-eq.

Carbon footprint 2017 (3.C.1) In de onderstaande tabellen staan de energieverbruiken van ICS Groep uitgedrukt in CO2-eq. Inleiding De CO2 Prestatieladder stelt de eis om halfjaarlijks te rapporteren over de CO2 footprint, een update te geven van de voortgang in relatie tot het behalen van de CO2-reductiedoelstellingen en

Nadere informatie

Inventarisatie nieuwe & sociale media gastvrijheidsindustrie. 11 januari 2011

Inventarisatie nieuwe & sociale media gastvrijheidsindustrie. 11 januari 2011 Inventarisatie nieuwe & sociale media gastvrijheidsindustrie 11 januari 2011 Innovatielab Dit HSMAI NBTC NHTV initiatief (met steun van EZ) heeft als doel het antwoord te vinden op deze vraag: Hoe kan

Nadere informatie

Carbon footprint 2017 (3.C.1) In de onderstaande tabellen staan de energieverbruiken van ICS Groep uitgedrukt in CO2-eq.

Carbon footprint 2017 (3.C.1) In de onderstaande tabellen staan de energieverbruiken van ICS Groep uitgedrukt in CO2-eq. Inleiding De CO2 Prestatieladder stelt de eis om halfjaarlijks te rapporteren over de CO2 footprint, een update te geven van de voortgang in relatie tot het behalen van de CO2-reductiedoelstellingen en

Nadere informatie

KLIMAATTRANSPARANTIE

KLIMAATTRANSPARANTIE KLIMAATTRANSPARANTIE GEBOUWEN CO 2 Footprint Rapportage Volledig 2014 ACO BV Doetichem Werkmaatschappij Versie 1.0 11-03-2015 INLEIDING Carbon Footprint staat synoniem voor CO 2 -voetafdruk of CO 2 -emissie

Nadere informatie

Workshop Travelife Vakantiebeurs 9 Januari 2013. Duurzaam Toeristisch Ondernemen voor reisagenten

Workshop Travelife Vakantiebeurs 9 Januari 2013. Duurzaam Toeristisch Ondernemen voor reisagenten Workshop Travelife Vakantiebeurs 9 Januari 2013 Duurzaam Toeristisch Ondernemen voor reisagenten ECEAT Marlon van Hee Europees Centrum voor Eco en Agro Toerisme Not for profit organisatie (1993) Promoten

Nadere informatie

De Nederlandse Travel Management Survey 2011

De Nederlandse Travel Management Survey 2011 Travel Management Survey 2011 Ook dit jaar publiceert Zakenreis weer de Travel Management Survey, waarin de Nederlandse travel manager/inkoper wordt ondervraagd over actuele ontwikkelingen en bottlenecks.

Nadere informatie

Toerisme in perspectief Januari NBTC Holland Marketing Afdeling Market Insights

Toerisme in perspectief Januari NBTC Holland Marketing Afdeling Market Insights Toerisme in perspectief Januari 2018 NBTC Holland Marketing Afdeling Market Insights Inhoudsopgave Inleiding 1. Ontwikkelingen wereldwijd toerisme 2. Ontwikkelingen inkomend toerisme Nederland 3. Analyse

Nadere informatie

Toerisme in perspectief. NBTC Holland Marketing Afdeling Research

Toerisme in perspectief. NBTC Holland Marketing Afdeling Research Toerisme in perspectief NBTC Holland Marketing Afdeling Research Inleiding In dit rapport wordt op hoofdlijnen een beeld geschetst van trends en ontwikkelingen in het (internationaal) toerisme en de factoren

Nadere informatie

Arnold Maassen Holding BV. Verslag energieaudit. Verslag over het jaar 2014. G.R.M. Maassen

Arnold Maassen Holding BV. Verslag energieaudit. Verslag over het jaar 2014. G.R.M. Maassen Arnold Maassen Holding BV Verslag energieaudit Verslag over het jaar 2014 G.R.M. Maassen Inhoud 1 Inleiding... 3 2 Inventarisatie van energieverbruik en emissiebronnen... 3 3 Energieverbruik en CO 2 Footprint...

Nadere informatie

P. DE BOORDER & ZOON B.V.

P. DE BOORDER & ZOON B.V. Footprint 2013 Wapeningscentrale P. DE BOORDER & ZOON B.V. Dit document is opgesteld volgens ISO 14064-1 Datum Versie Opsteller Gezien 31 maart 2014 Definitief Dhr. S.G. Jonker Dhr. K. De Boorder 2 Inhoudsopgave

Nadere informatie

De carbon footprint van

De carbon footprint van De carbon footprint van QuickTime and a vakanties van Nederlanders Paul Peeters Lector duurzaam vervoer & toerisme, NHTV Breda Partners on Stage, Schiphol, 12-11-2009 Inhoud Klimaatverandering: is dat

Nadere informatie

Voortgangsrapportage CO 2 reductiedoelstellingen

Voortgangsrapportage CO 2 reductiedoelstellingen Voortgangsrapportage CO 2 reductiedoelstellingen BAM Infra Nederland bv Periode Q4 2015 (cumulatief) Versie 1 Extern Datum 2016-02-19 Auteur J. van den Elshout, T. Wennink Goedkeuring C. K. den Uil, Hoofd

Nadere informatie

provincie limburg Toeristische Trends Limburg

provincie limburg Toeristische Trends Limburg provincie limburg Toeristische Trends 2016-2017 Overnachtingen Verblijfsbezoek Nederlandse & buitenlandse gasten Provincie 3.542.000 gasten 1.186.000 gasten 10,9 miljoen overnachtingen 3,4 miljoen overnachtingen

Nadere informatie

de stijgers, de dalers, de analyse

de stijgers, de dalers, de analyse 41 het grootste reisvakblad van Nederland 7 oktober 2015 powered by Unigarant de stijgers, de dalers, de analyse Powered by Unigarant Top 50 Reisondernemingen 2014 Omzet Omzet Prognose 2013 2014 omzet

Nadere informatie

LIFE Focus: Milieu en Klimaat

LIFE Focus: Milieu en Klimaat LIFE Focus: Milieu en Klimaat John Heynen 10 juni 2016 L Instrument Financier pour l Environnement Focus sessie Milieu en Klimaat Hoofdlijnen goede LIFE aanvraag Beleidsprioriteiten Presentatie PNO Vragen

Nadere informatie

Energie management actieplan. Copier Groep B.V.

Energie management actieplan. Copier Groep B.V. Energie management actieplan Copier Groep B.V. Aspect van de CO 2 prestatieladder: 3.B.2. Datum: 31 maart 2015 Versie: 00 Auteur: M.J.A. Rijpert Vrijgegeven: T.J. Crum, J. Copier Voorwoord Voor u ligt

Nadere informatie

Duurzaamheid staat in voetbaltermen in het rechterrijtje. 28 nritmagazine

Duurzaamheid staat in voetbaltermen in het rechterrijtje. 28 nritmagazine 28 nritmagazine Duurzaamheid staat in voetbaltermen in het rechterrijtje Duurzame vakantie: Ver van mijn bed of dicht bij huis? Nieuw onderzoek van NBTC-NIPO Research Door: Ton Vermeulen De reiswereld

Nadere informatie

Energie Management Programma 3.B.2

Energie Management Programma 3.B.2 Energie Management Programma 3.B.2 Inhoudsopgave 1 Inleiding... 2 2 Reductiedoelstellingen 2012-2016... 3 3 Reductiemaatregelen... 5 4 Budgettering... 6 Schuuring Pagina 1 van 6 1 Inleiding Dit document

Nadere informatie

KLIMAATTRANSPARANTIE

KLIMAATTRANSPARANTIE KLIMAATTRANSPARANTIE GEBOUWEN CO 2 Footprint Rapportage Volledig 2012 ACO BV Doetichem Werkmaatschappij Versie 1.0 08-04-2013 INLEIDING Carbon Footprint staat synoniem voor CO 2 -voetafdruk of CO 2 -emissie

Nadere informatie

Energie management actieplan. Newae B.V.

Energie management actieplan. Newae B.V. Energie management actieplan Newae B.V. Aspect van de CO2 prestatieladder: 3.B.2. Datum: 31 december 2017 Versie: 01 Auteur: Vrijgegeven: J. Burg T.J. Crum Voorwoord Voor u ligt het Energie Management

Nadere informatie

KLIMAATTRANSPARANTIE

KLIMAATTRANSPARANTIE KLIMAATTRANSPARANTIE GEBOUWEN CO 2 Footprint Rapportage Volledig 2013 ACO BV Doetichem Werkmaatschappij Versie 1.0 18-03-2014 INLEIDING Carbon Footprint staat synoniem voor CO 2 -voetafdruk of CO 2 -emissie

Nadere informatie

Voortgangsrapportage Carbon Footprint eerste helft 2018 Takke Groep

Voortgangsrapportage Carbon Footprint eerste helft 2018 Takke Groep Voortgangsrapportage Carbon Footprint eerste helft 2018 Takke Groep Verantwoording Titel : Voortgangsrapportage Carbon Footprint Periode : 1-1-2018 tot en met 30-6-2018 Revisie : 1.0 Datum : 17 december

Nadere informatie

CO2 reductiedoelstellingen. Conform niveau 5 op de CO2-prestatieladder 2.2

CO2 reductiedoelstellingen. Conform niveau 5 op de CO2-prestatieladder 2.2 CO2 reductiedoelstellingen Conform niveau 5 op de CO2-prestatieladder 2.2 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 1.1. Doelstellingen 3 2 Subdoelstellingen 4 2.1. Subdoelstelling kantoren 4 2.2. Subdoelstelling brandstofverbruik

Nadere informatie

Trendbreuk in mobiliteitsontwikkeling. Ben Immers Jan van der Waard

Trendbreuk in mobiliteitsontwikkeling. Ben Immers Jan van der Waard Trendbreuk in mobiliteitsontwikkeling 1 Ben Immers Jan van der Waard 2 Recente ontwikkelingen in de mobiliteit Mobiliteit 3 Totaal aantal afgelegde kilometers per jaar Bepaald door: Aantal personen x Aantal

Nadere informatie

Ontwikkelingen Nederlandse luchtvaart. Een beknopt overzicht

Ontwikkelingen Nederlandse luchtvaart. Een beknopt overzicht Ontwikkelingen Nederlandse luchtvaart Een beknopt overzicht Ontwikkelingen Nederlandse luchtvaart Een beknopt overzicht Dit rapport is geschreven door: Jasper Faber Eric Tol Wilhelmina van Wijlen Delft,

Nadere informatie

Een oplossing voor duurzamer stedelijk toerisme? Dr. Hans Westerbeek Dr. Ko Koens Dr. ir. Frans Melissen Breda University of Applied Sciences (NHTV)

Een oplossing voor duurzamer stedelijk toerisme? Dr. Hans Westerbeek Dr. Ko Koens Dr. ir. Frans Melissen Breda University of Applied Sciences (NHTV) Een oplossing voor duurzamer stedelijk toerisme? Dr. Hans Westerbeek Dr. Ko Koens Dr. ir. Frans Melissen Breda University of Applied Sciences (NHTV) De komende 20 minuten Begin bij het begin: Understanding

Nadere informatie

Toekomstperspectief Destinatie Holland Presentatie voor Landelijk Kustdag Kees van der Most 13 november 2013

Toekomstperspectief Destinatie Holland Presentatie voor Landelijk Kustdag Kees van der Most 13 november 2013 Toekomstperspectief Destinatie Holland 2025 Presentatie voor Landelijk Kustdag Kees van der Most 13 november 2013 Vooraf Afbakening: perspectief betreft alleen inkomend verblijfstoerisme Aanpak: deskresearch,

Nadere informatie

Footprint 2014. Rollecate Groep. Dit document is opgesteld volgens ISO 14064-1

Footprint 2014. Rollecate Groep. Dit document is opgesteld volgens ISO 14064-1 Footprint 2014 Rollecate Groep Dit document is opgesteld volgens ISO 14064-1 Datum Versie Opsteller Gezien Handtekening Juni 2015 Definitief Dhr. S.G. Jonker Dhr. R. van t Hull AMK Inventis Advies en Opleiding

Nadere informatie

De Nederlandse Travel Management Survey 2008

De Nederlandse Travel Management Survey 2008 Travel Management Survey 2008 Zoals elk jaar publiceert Zakenreis deze maand de Travel Management Survey, waarin reisprofessionals uit het bedrijfsleven zijn ondervraagd over de verschillende aspecten

Nadere informatie

Kerncijfers toerisme Zeeland 2014

Kerncijfers toerisme Zeeland 2014 Kerncijfers toerisme Zeeland 214 Oriëntatiefase Informatiebronnen tijdens de oriëntatiefase van de se toerist in Zeeland (aantallen zijn gebaseerd op toeristische vakanties) 3 Rechtstreeks bij accommodatieverschaffer

Nadere informatie

CO2 reductiedoelstellingen. Conform niveau 5 op de CO2-prestatieladder 2.2

CO2 reductiedoelstellingen. Conform niveau 5 op de CO2-prestatieladder 2.2 CO2 reductiedoelstellingen Conform niveau 5 op de CO2-prestatieladder 2.2 Inhoudsopgave 1 Inleiding 3 1.1. Doelstellingen 3 2 Subdoelstellingen 4 2.1. Subdoelstelling kantoren 4 2.2. Subdoelstelling brandstofverbruik

Nadere informatie