praktische oplossing voor de it-governancepuzzel
|
|
- Monique de Veen
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Thema: Finance en IT Besluitvorming en IT-portfolio s praktische oplossing voor de it-governancepuzzel Voor veel CFO s is IT een hoofdpijndossier. De kosten zijn hoog en budgetten (dreigen te) worden overschreden. Maar wat nog veel meer zorgen baart, is dat de toegevoegde waarde zo ongrijpbaar is. Natuurlijk zijn er businesscases, maar hoe geloofwaardig zijn deze? Het wordt tijd om de besturing van IT nader te beschouwen. Henk Zwaan dook in de wereld van IT-governance en schreef er zelfs een boek over. DOOR HENK ZWAAN IT-governance staat al geruime tijd in de belangstelling. Zeker sinds de verschillende boekhoudschandalen en de invoering van de Sarbanes-Oxley Act (SOx). Voldoen aan SOx, Basel II en IFRS betekent dat de financiële informatievoorziening op orde moet zijn. Dit heeft ertoe geleid dat ITgovernance vooral defensief en instrumenteel wordt ingevuld. Het COBIT-raamwerk heeft in sterke mate geholpen inzicht te krijgen in de processen die van belang zijn bij IT-governance. Hetgeen echter vaak over het hoofd wordt gezien is dát waar IT-governance uiteindelijk om gaat: besturing. Besturing kent twee kanten: besluitvorming en inhoud. Voor IT-governance gaat het om besluitvorming over IT-aspecten. Maar het gaat vooral om de IT-portfolio s: projecten, applicaties en infrastructuur. Besturing van deze portfolio s maakt IT-governance concreet. Hierbij hanteren we een offensieve benadering van IT-governance: we willen de IT-besturing verbeteren omdat we zelf vinden dat het beter moet! Over de puzzel en de stukjes In dit artikel gaan we nader in op de IT-portfolio s en hoe met adequate besluitvorming invulling wordt gegeven aan ITgovernance. Dit is een complexe puzzel. Er is een veelheid aan belangen en belanghebbenden. Om deze puzzel te kunnen oplossen, moet aan twee voorwaarden worden voldaan. Enerzijds gaat het om duidelijke, transparante besluitvormingsstructuren; anderzijds gaat het om inzicht in de IT-portfolio s - de puzzelstukjes - en wat we ermee willen bereiken. Om invulling te geven aan IT-governance heb ik een raamwerk ontwikkeld. Dit raamwerk beschrijft de inhoud van ITgovernance. Hierbinnen onderkennen we twee perspectieven: een businessperspectief en een IT-perspectief. Het businessperspectief bestaat uit: ~ businessalignment, de wijze waarop IT de businessstrategie ondersteunt en de kansen die IT biedt aan de business; ~ performance en risico s, de operationele eisen van de business aan IT, opdat de business kan voldoen aan zijn performance-eisen en risico s voldoende worden afgedekt. Het IT-perspectief bestaat uit: ~ IT-principes en -architectuur, de IT-principes beschrijven de uitgangspunten voor de inrichting van de informatievoorziening; de IT-architectuur geeft de samenhang in de informatievoorziening aan; ~ IT-services, de operationele IT-diensten met de hiervoor afgesproken serviceniveaus en kosten. Afstemming tussen het businessperspectief én het IT-perspectief dient te zorgen voor een stabiele IT-omgeving waarmee de business effectief en efficiënt wordt ondersteund, zowel nu als in de toekomst. 1 4 D E C E M B E R
2 IT-principes en -architectuur Figuur 1 IT-governanceraamwerk Projectportfolio Businessallignment Applicatieportfolio Infrastructuurportfolio Performance en risico's IT-services Het IT-governanceraamwerk is weergegeven in figuur 1. In het midden van het raamwerk bevindt zich portfoliomanagement. Hierin komen business en IT bij elkaar. Kennis van de business, IT en de portfolio s is noodzakelijk voor goede onderbouwde en transparante besluitvorming over bijvoorbeeld IT-investeringen of applicatiebehoefte. We onderscheiden drie portfolio s: het projectportfolio, het applicatieportfolio en het infrastructuurportfolio. Projectportfoliomanagement gaat over de projecten die worden uitgevoerd of gepland staan, over het selecteren van de uit te voeren projecten en het realiseren van de gewenste resultaten. Wij hebben het daarbij in dit kader over projecten met een IT-component, projecten waarin nieuwe IT wordt geïmplementeerd of bestaande IT wordt gewijzigd. Applicatieportfoliomanagement gaat in op alle softwaretoepassingen, vanaf het moment dat ze gepland zijn tot en met de buiten gebruik stelling. Het gaat dus om lifecyclemanagement. Dit geldt ook voor het infrastructuurportfoliomanagement. Toch vraagt besturing van het infrastructuurportfolio een andere aanpak dan de besturing van het applicatieportfolio. De business vraagt om toepassingen, applicaties. Dat hiervoor infrastructuur nodig is, is een IT-zaak. Let op: de business schuift hiermee de besluitvorming door naar de IT. Dit wordt extra gecompliceerd doordat business units meestal niet willen investeren in nieuwe infrastructuur die na bewezen waarde ook door de andere units zal worden gebruikt. Focus op de IT-portfolio s geeft inzicht in de huidige IT en toekomstige ontwikkelingen, helpt om concreet aan verbeteringen te werken en maakt het mogelijk IT-ontwikkelingen te sturen vanuit de businessstrategie. Succesvolle projecten Wanneer is een project succesvol? Als op tijd en binnen budget de projectresultaten worden opgeleverd? Nog altijd lezen we met enige regelmaat dat te veel (IT-)projecten mislukken. Hoe komt dit? Projectmanagement wordt in de meeste organisaties professioneel ingevuld. Er worden bewezen methoden gehanteerd. Het is niet meer als vroeger toen een vakspecialist het erbij deed. De omgeving bepaalt of een project slaagt of faalt. Een project is niet succesvol alleen met het (op tijd en binnen budget) opleveren van geplande resultaten: het is pas succesvol als de businesscase is gerealiseerd. Voorwaarde voor succes is dus dat de businesscase nog valide is: gewenst en sluitend. Projectportfoliomanagement dient dit te bewaken. Een project kan dus alleen succesvol zijn als het goede project geselecteerd is, als bewaakt is dat het nog steeds het goede project is en als bewaakt wordt dat het goed wordt uitgevoerd (kwaliteit verdient daarbij meer aandacht dan het nu krijgt) en niet verstoord wordt door andere projecten of activiteiten. Hiervoor is meer nodig dan professioneel projectmanagement. We zoomen eerst in op het selecteren van de goede projecten. Geen enkele organisatie is in staat om alle projectinitiatieven te honoreren. Meestal omdat hiertoe onvoldoende budget D E C E M B E R W W W. K L U W E R F I N A N C I E E L M A N A G E M E N T. N L
3 Hoog Toegevoegde waarde Laag gealloceerd is, maar ook als er voldoende middelen (geld en mensen) zijn, heeft de organisatie een beperkt absorptievermogen. Projecten impliceren immers veranderingen. We starten met voor ieder lopend project en projectinitiatief een profiel op te stellen. Het projectprofiel dient onder meer de outline businesscase te bevatten. Hierin wordt niet slechts een kosten-batenanalyse gemaakt, maar wordt ook aangegeven op welke wijze het project bijdraagt aan de bedrijfsstrategie. Een positieve ROI is onvoldoende om een projectinitiatief te accorderen. De bijdrage aan het realiseren van de bedrijfsstrategie is minstens zo belangrijk. Daarnaast brengt ieder project veranderingen en derhalve risico s met zich mee. Ook deze moeten worden afgewogen. Wat ik voorsta is dat ieder project(initiatief) wordt beoordeeld op de potentiële businesswaarde en op de businessrisico s. De projecten kunnen vervolgens geplot worden in een zogenaamde waarderisicomatrix (zie figuur 2). Businesswaarde en -risico worden bepaald vanuit het IT-governanceraamwerk: ~ businessalignment: de bijdrage aan de bedrijfsstrategie; ~ performance en risico s: kostenbesparing, omzetkansen, gebruikerstevredenheid, compliancy met wet- en regelgeving; ~ IT-principes en -architectuur: mate waarin het project hieraan voldoet; ~ IT-services: beschikbaarheid, performance, beveiliging; ~ portfoliomanagement: afhankelijkheden met andere projecten en invloed op bestaande applicaties en aanwezige infrastructuur. To do To guard For fun To kill Laag Bedrijfsrisico Hoog Figuur 2 Waarderisicomatrix Bij omvangrijke projectportfolio s worden verschillende strategic buckets onderkend per te realiseren strategisch doel, met eigen gewichten voor de waarde- en risicoaspecten. Iedere strategic bucket heeft een eigen budget en beoordeelt de projecten vanuit haar strategisch doel. Op deze wijze wordt gezorgd voor focus: die projecten worden geselecteerd die daadwerkelijk een significante bijdrage leveren aan een van de strategische doelstellingen van de organisatie. Voor de geselecteerde projecten wordt een projectenkalender samengesteld. Alleen een jaarplan voldoet niet. In de projectenkalender wordt aangegeven welk project wanneer start en wanneer de extern relevante mijlpalen worden gerealiseerd. De projectenkalender houdt rekening met projectafhankelijkheden en met de beschikbaarheid van mensen en middelen. Resourcemanagement is een belangrijk aandachtspunt voor projectportfoliomanagement. Op basis van de projectenkalender mogen de projectmanagers aan de slag en krijgen zij mensen en middelen toegewezen. De projectportfoliomanager bewaakt dat de projecten tijdig resultaten opleveren, dat de projectenkalender wordt gerealiseerd en dat uiteindelijk de doelen en waarde die de organisatie wil bereiken gerealiseerd worden. Dit stopt dus niet als een project af is. IT-governance gaat hier dus om besluitvorming over welke projecten worden gedaan, over wanneer de projecten worden gedaan en over met wie en met welke middelen de projecten worden gedaan. Het gaat niet om een eenmalig of periodiek keuzemoment. Daarvoor is de dynamiek van de meeste organisaties te groot. Projectportfoliomanagement zal op verschillende niveaus de voortgang bewaken en het portfolio bijstellen. Het beheersbaar houden van de dynamiek is hierbij de grootste uitdaging. Het opzetten van een effectief proces voor projectportfoliomanagement is niet eenvoudig maar kan wel veel winstpunten opleveren. Waarde en kosten van applicaties Bij het beoordelen van projectvoorstellen wordt vaak gefocust op de projectkosten, de kosten om een nieuwe applicatie te bouwen en te implementeren. Er wordt uit het oog verloren dat de kosten van een applicatie voor meer dan 80% de beheer- en exploitatiefase betreffen. De ontwikkelkosten zijn dus slechts een fractie van de lifetime kosten van de applicatie. We zien dan ook dat beheer en exploitatie een steeds groter deel van het IT-budget opslokken en uiteindelijk geen ruimte voor innovatie overlaten (zie figuur 3). Applicatieportfoliomanagement wordt steeds belangrijker. Bedrijven zien steeds meer dat het aantal applicaties in de loop der jaren enorm is toegenomen. Applicaties zien het levenslicht (zowel off-the-shelf- als zelf ontwikkelde applicaties), maar er worden nauwelijks applicaties afgestoten. Het totaal aantal applicaties is vaak groot: al snel enkele duizenden applicaties. Bij door ons uitgevoerde inventarisaties blijkt iedere keer dat het totaal aantal aanwezige applicaties in de organisatie (zowel kantoorautomatisering als businessapplicaties) 1 6 D E C E M B E R
4 Geld Geen ruimte voor innovatie: alles gaat op aan beheer en exploitatie! Hoog Functioneel vernieuwen Implementatiefase Beheersen en (her)gebruiken Operationele fase IT-budgetten stabiliseren na jaren van groei Kosten groeien tot 80% van het IT-budget Technische waarde Ontwikkelingsfase Veroudering Uit productie Figuur 3 Beschikbare ruimte voor innovatie Bron: Ordina!T excellence Tijd Laag Vervangen/vervallen Technisch vernieuwen Laag Functionele waarde Hoog Figuur 4 Applicatielevensduur tweemaal het aantal is dat de organisatie vooraf zelf inschat. Dit brengt onnodig veel kosten met zich, terwijl de businesswaarde van een groot applicatieportfolio meestal kleiner is dan bij een goed doordacht, beperkt applicatieportfolio (zie ook kadertekst). Om goede beslissingen te kunnen nemen over een applicatie, is inzicht in de waarde van de applicatie nodig. We maken hierbij onderscheid tussen de functionele waarde en de technische waarde. De functionele waarde van een applicatie wordt in hoofdzaak bepaald door: ~ de waarde voor de organisatie (businessalignment); ~ de waarde voor de bedrijfsprocessen (portfoliomanagement); ~ de kwaliteit van de applicatie (performance en risico s). De technische waarde van een applicatie wordt in hoofdzaak bepaald door: ~ het gebruik van standaarden (IT-principes en -architectuur); ~ de aanpasbaarheid (portfoliomanagement); ~ de onderhoudbaarheid (IT-services). Op basis van deze waardeanalyse wordt de levensfase van een applicatie vastgesteld en kunnen onderbouwde keuzes voor de toekomst van de applicatie worden gemaakt (zie figuur 4). Het gaat erom de voor de business belangrijke applicaties in het kwadrant beheersen en (her)gebruiken te houden. Als echter door veroudering de technische waarde te veel is afgenomen, is een technische migratie een goede optie. Als ook de functionele waarde is afgenomen, zal vervanging of buitengebruikstelling worden overwogen. Risico s van applicaties Het applicatieportfolio vertegenwoordigt niet alleen waarde (en kosten), maar brengt ook significante risico s met zich mee. Een extra reden dus om dit portfolio adequaat te managen! Vaak komen de risico s pas naar voren als een applicatie hapert. Urgentie wordt pas gevoeld als klanten weglopen of als de pers wordt gehaald. De computersystemen van Prorail zijn een treurig voorbeeld hiervan en ook de publiciteit die het telebankieren van de Postbank heeft gehaald, lijkt me vanuit de organisatie gezien, zeer ongewenst. Het is dan vaak al te laat. Het systeem is in de loop der jaren zo complex geworden dat niemand er meer aan durft te sleutelen. En vervanging vraagt om hoge investeringen en veel tijd. Een heel ander risico heeft zijn oorzaak in het feit dat de organisatie niet weet welke software zij in huis heeft. Zoals eerder aangegeven, komen wij regelmatig tweemaal zoveel applicaties tegen als dat men zelf heeft geregistreerd. Noodzakelijke softwarelicenties ontbreken. We gaan ervan uit dat dit niet Wanneer is een applicatieportfolio te groot of onvoldoende gemanaged? ~ De kosten van beheer nemen jaarlijks toe. ~ Een samenhangende visie op het gehele applicatielandschap ontbreekt. ~ Er worden nauwelijks applicaties afgestoten. ~ Een zorgvuldige planning op grond van de levenscyclus van applicaties ontbreekt. ~ Migratie van applicaties vindt ongestructureerd of niet plaats. ~ Beslissingen omtrent verbouw of nieuwbouw worden uitgesteld omdat ze niet goed onderbouwd zijn. D E C E M B E R W W W. K L U W E R F I N A N C I E E L M A N A G E M E N T. N L
5 bewust is. Het lukt gewoonweg niet om de licentiebewijzen te tonen (en na diepgaande inventarisatie blijkt vervolgens dat er voor sommige pakketten veel te veel licenties zijn). De risico s zijn groter dan gedacht. Regelmatig blijkt het verschil in aanwezige software en aantoonbare licenties miljoenen euro s te vertegenwoordigen. Aan u als CFO de vraag of dit volgens de IFRS-boekhoudregels moet worden gerapporteerd? De BSA, ook wel bekend als de softwarepolitie, wordt steeds actiever en schroomt niet om hoge claims neer te leggen. Business units willen meestal niet investeren in nieuwe infrastructuur die na bewezen waarde ook door de andere units zal worden gebruikt nieuwe licenties aan te schaffen. Vaak staat software op veel werkplekken geïnstalleerd, maar wordt het weinig gebruikt. Ook zien we regelmatig software die wel leuk is, maar die geen bedrijfsdoel dient. Reductie van het applicatieportfolio helpt het licentietekort te verminderen en bespaart tevens op allerlei exploitatiekosten zoals onderhoud en support. Een volgende stap vormt het rationaliseren van het applicatieportfolio. Hierbij wordt actief gezocht naar een zo optimaal mogelijke portfolio. Waardevolle applicaties worden tot standaard verheven en vervangen applicaties met overlappende functionaliteit. Een Nederlandse multinational heeft op deze wijze haar portfolio gereduceerd van 4000 naar 1200 applicaties. De terugverdientijd was korter dan het project en er zijn zeer significante jaarlijkse besparingen. Governance van het applicatieportfolio is lastig. Niet omdat het moeilijk is, maar wel omdat het veelomvattend is, met veel verschillende aspecten en meestal veel applicaties. Het is dan ook noodzakelijk om hiervoor processen in te richten met duidelijke taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden. Op welke wijze kunt u grip krijgen op het totale applicatieportfolio? Wij hanteren hiervoor de in figuur 5 weergegeven administraties en focussen op de verschillen. Voor het oplossen van een licentietekort is het lang niet altijd nodig om Meebeslissen over IT In het voorafgaande hebben we het IT-governanceraamwerk geïntroduceerd en zijn we in het bijzonder ingegaan op het projectportfolio en het applicatieportfolio. Over het infra- Gebruikerslandschap Voorraadverschil Geïnstalleerde software Gebruikersverschil Installatieverschil Aangekochte software Geadministreerde software Gebruikte software Gebruikte IT-standaarden Inkoop verschil Administratief verschil Afwijking van standaard Licentieverschil Functioneel verschil Registratieverschil Softwarecontracten Functionaliteit software Licentielandschap Kortingsverschil Functionele overlap Architectuurlandschap Figuur 5 Softwareadministraties en verschillen 1 8 D E C E M B E R
6 IT-governance Business centraal Business decentraal IT centraal IT decentraal Businessalignment a r i i Performance en risico s a r i i IT-principes en -architectuur i c a r IT-services i c a r Projectportfoliomanagement a r r r Applicatieportfoliomanagement c a r r Infrastructuurportfoliomanagement i i a r Figuur 6 RACI-matrix voor het IT-governanceraamwerk structuurportfolio hebben we aangegeven dat de hoogte van de gevraagde investeringen om specifieke aandacht vraagt (we gaan hier in dit artikel echter niet nader op in). Met het voorafgaande heb ik laten zien dat IT alleen met goede besturing businesswaarde oplevert. Besturing betekent dat besluiten moeten worden genomen en uitgevoerd. Maar wie beslist er als het over IT gaat? Is dat de Chief Information Officer (CIO) of de IT-manager, is dat de business en wat is hierin de rol van de CFO? Nu is IT een te breed begrip om deze vraag eenduidig te beantwoorden. We hebben het IT-veld echter niet voor niets uitgewerkt in het raamwerk van figuur 1. We proberen deze vraag dus per onderdeel van het IT-governanceraamwerk te beantwoorden. Ook speelt de vraag of IT-governance voor iedere organisatie hetzelfde moet worden ingevuld. Uit een omvangrijk onderzoek van het gerenommeerde Massachusetts Institute of Technology (MIT) samen met onderzoeksbureau Gartner (Weill, 2004) blijkt dat er grote overeenkomst is in de wijze waarop succesvolle organisaties IT-governance hebben ingericht. Weill heeft op basis van dit onderzoek diverse governancearrangementen uitgewerkt, waarin aangegeven is hoe business en IT bij de verschillende IT-beslissingen (al dan niet) kunnen samenwerken om succesvol te zijn. Een meer eenvoudige wijze om verantwoordelijkheden voor IT-beslissingen aan te geven is de zogenaamde RACI-matrix. Het voordeel hiervan is dat deze werkwijze niet specifiek op IT gericht is en in veel organisaties al wordt toegepast. In een RACI-matrix worden vier rollen onderscheiden: ~ accountable; degene die eindverantwoordelijk is voor een te nemen besluit; ~ responsible; degenen die verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van het besluit; ~ consulted; degenen die vooraf betrokken worden bij de besluitvorming; ~ informed; degenen die achteraf geïnformeerd worden over het besluit. Belangrijk hierbij is dat voor ieder besluit slechts één functionaris accountable kan zijn. De andere drie rollen kunnen wel bij meerdere functionarissen of afdelingen worden gelegd. Naast verantwoordelijkheden bij besluitvorming kunnen ook verantwoordelijkheden voor activiteiten in een RACI-matrix worden vastgelegd. Een groot voordeel van de RACI-matrix is dat ook duidelijk wordt wie niet betrokken is bij bepaalde besluitvorming. Dit resulteert in rust in de organisatie. Terugkomend op besluitvorming en IT zien we dat het op globaal niveau vaak gaat om welke beslissingen centraal of decentraal en bij de business of bij IT worden genomen. Figuur 6 toont de high-level RACI-matrix, zoals wij deze invullen voor IT-governance. Natuurlijk moet deze matrix voor praktisch gebruik op een meer gedetailleerd niveau worden ingevuld en kunnen daarbij organisatiespecifieke keuzes worden gemaakt. Tot slot: wat betekent dit voor de CFO? Ten eerste zal de CFO vanuit de business (op centraal niveau) betrokken zijn bij ITbesluiten. Maar veel belangrijker is dat goede IT-governance zorgt voor focus op waarde, het terugdringen van (onnodige) kosten en aandacht voor risico s. IT-governance draagt hiermee bij aan een financiële bewustwording van de verantwoordelijken voor IT. Er kunnen goede discussies plaatsvinden over de businesscases, waarbij het echter niet alleen over de financiële onderbouwing mag gaan. Het is belangrijk dat zowel de CFO als de CIO betrokken zijn bij discussies over de bedrijfsstrategie en het gebruik van IT. We zien dat bedrijfsprocessen en IT steeds meer verweven zijn. De CFO (en andere bestuurders) dienen dan ook voldoende kennis te hebben van IT en in het bijzonder van de IT-portfolio s om samen met de CIO tot de juiste beslissingen te komen. Aanbevolen literatuur ~ IT Governance Institute, IT Control Objectives for Sarbanes-Oxley, Rolling Meadows, ITGI ~ Levine, H.A., Project Portfolio Management: A Practical Guide to Selecting Projects, Managing Portfolios, and Maximizing Benefits, San Francisco, Jossey-Bass ~ Weill, P. and J.W. Ross J.W, IT Governance: How Top Performers Manage IT Decision Rights for Superior Results, Boston, Harvard Business School Press Ir. Henk Zwaan (henk.zwaan@ordina.nl) is senior business consultant bij Ordina ICT Management & Consultancy. Hij is medeauteur van het boek Puzzelen met portfolio s, een praktische handleiding voor IT-governance (Den Haag, Academic Service 2007). D E C E M B E R W W W. K L U W E R F I N A N C I E E L M A N A G E M E N T. N L
Regie uit een andere Branche. Hoe om te gaan met de vraag en de levering. Facto Magazine Congres 12 mei 2009. www.quintgroup.com
Regie uit een andere Branche Facto Magazine Congres 12 mei 2009 Hoe om te gaan met de vraag en de levering THIS DOCUMENT CONTAINS PROPRIETARY INFORMATION, WHICH IS PROTECTED BY COPYRIGHT. ALL RIGHTS RESERVED.
Nadere informatieGOVERNANCE, RISK & COMPLIANCE WHITEPAPER
GOVERNANCE, RISK & COMPLIANCE De wereld van vandaag wordt gekenmerkt door de snelle ontwikkeling van nieuwe technologieën en disruptieve marktomstandigheden. Deze ontwikkelingen hebben verregaande gevolgen
Nadere informatieDe Next Practice. Wilbert Teunissen Management Consultant Informatiemanagement
De Next Practice Wilbert Teunissen Management Consultant Informatiemanagement Sogeti & ontwikkeling van FB 2005 De Uitdaging 4 e industriële revolutie NU!! Digitale Economie 27% heeft op dit moment een
Nadere informatieInhoudsopgave. Bewust willen en kunnen 4. Performance Support 5. Informele organisatie 5. Waarom is het zo moeilijk? 6
Inleiding De afgelopen vijftien jaar hebben we veel ervaring opgedaan met het doorvoeren van operationele efficiencyverbeteringen in combinatie met ITtrajecten. Vaak waren organisaties hiertoe gedwongen
Nadere informatie20 mei 2008. Management van IT 1. Management van IT. Wat is dat eigenlijk? IT organisaties: overeenkomsten en verschillen
Management van IT Han Verniers PrincipalConsultant Han.Verniers@Logica.com Logica 2008. All rights reserved Programma Management van IT Wat is dat eigenlijk? IT organisaties: overeenkomsten en verschillen
Nadere informatieOptimalisatie. BMC klantendag 4 maart 2010
Applicatie Portfolio Optimalisatie BMC klantendag 4 maart 2010 Introductie Pim van der Kleij consultant applicatieen servicemanagement Benno Faase consultant servicemanagement 2 Sogeti Professioneel ICT-vakbedrijf
Nadere informatieT-Mobile Netherlands BV
Juryrapport T-Mobile Netherlands BV Deelname Data Quality Award 2010 Deelnemers Naam: Jos Leber Functie: Sr. Data Manager Inleiding De case van T-Mobile is primair gericht op de kwaliteit van de master
Nadere informatieApplicatie Portfolio Management. Marten Alberts Gemeente Leiden Jasper van Enk - Valueblue
Applicatie Portfolio Management Marten Alberts Gemeente Leiden Jasper van Enk - Valueblue Programma SSC Servicepunt71 Programma VRIS Rationalisatieproject Van project naar beheer Lessons learned SSC Servicepunt71
Nadere informatieAdvies. Advies over en ondersteuning bij het (initieel) inrichten/optimaliseren van de structuur van de(it Service Management)organisatie
DIENST Advies over en ondersteuning bij het (initieel) inrichten/optimaliseren van de structuur van de(it Service Management)organisatie Advies over en ondersteuning bij het initieel inrichten/optimaliseren
Nadere informatieICT alignment en ICT governance: theorie en praktijk
ICT alignment en ICT governance: theorie en praktijk lezing voor de MBO raad, dd. 21/1/2010. Dr.mr.ir. Th.J.G Thiadens, Lector ICT governance Fontys Hogeschool, Docent aan de UvA, Erasmus, UvT, RuG, OU
Nadere informatieProject Portfolio Management. Doing enough of the right things
Project Portfolio Management Doing enough of the right things BPUG, Hilversum, 24 juni, 2015 Inhoud 1 2 3 4 Introductie Het belang van portfolio management Project portfolio management volgens MoP 3a 3b
Nadere informatieVan Samenhang naar Verbinding
Van Samenhang naar Verbinding Sogeti Page 2 VAN SAMENHANG NAAR VERBINDING Keuzes, keuzes, keuzes. Wie wordt niet horendol van alle technologische ontwikkelingen. Degene die het hoofd koel houdt is de winnaar.
Nadere informatieVan Bragt Informatiemanagement
1 Strategic Grid - McFarlan Doel en werkwijze Het doel van het strategic grid zoals dat door McFarlan, McKenney en Pyburn is geïntroduceerd is de impact van ICT activiteiten uit te zetten ten opzichte
Nadere informatieWelke oplossing kiezen voor Projectmanagement met SAP
Welke oplossing kiezen voor Projectmanagement met SAP Enige jaren geleden was in SAP de keuze simpel, als je projecten wilt managen gebruik je het projectsysteem. Daarna kwam cprojects, nu bekend als Portfolio
Nadere informatieCMS Ronde Tafel. Cloud Continuity. Ir. Jurian Hermeler Principal Consultant
CMS Ronde Tafel Cloud Continuity Ir. Jurian Hermeler Principal Consultant Introductie Quint Wellington Redwood Onafhankelijk Management Adviesbureau Opgericht in 1992 in Nederland Ruim 20 jaar ervaring
Nadere informatieProactief en voorspellend beheer Beheer kan effi ciënter en met hogere kwaliteit
Proactief en voorspellend beheer Beheer kan effi ciënter en met hogere kwaliteit Beheer kan efficiënter en met hogere kwaliteit Leveranciers van beheertools en organisaties die IT-beheer uitvoeren prijzen
Nadere informatieSturing op ICT STRATEGISCHE BESLUITVORMING GOVERNANCE INNOVATIE. 24 sept 2015; Jurgen Bomas
Sturing op ICT STRATEGISCHE BESLUITVORMING GOVERNANCE INNOVATIE Sturen op ICT en samenhang met business Maes als onderzoek model Vanuit onderzoek in bedrijfsleven: IT beslissing Rol Directie Consequentie
Nadere informatieIT voor Controllers Mark Vermeer, CIO
IT voor Controllers Mark Vermeer, CIO 1 Rotterdam getallen Rotterdam: 620.000 inwoners, 50% autochtoon 173 nationaliteiten 3,4 miljard 11.000 fte IT 100 mln 400+ IT staf 5 clusters, SSC en bestuursstaf
Nadere informatieOp 14 maart 2017 publiceerde het DNB Expertisecentrum Operationele en IT Risico's een memo 'Toelichting Toetsingskader Informatiebeveiliging 2017'.
Inleiding Op 14 maart 2017 publiceerde het DNB Expertisecentrum Operationele en IT Risico's een memo 'Toelichting Toetsingskader Informatiebeveiliging 2017'. Hierin wordt aangegeven dat DNB in 2017 met
Nadere informatieContractmanagement en contractbeheer
Ir. ing. D. Mostert, DME Advies If you are not in control of your contracts, you are not in control of your business (Gartner) Uitbesteding op diverse gebieden neemt een grote vlucht. Steeds vaker wordt
Nadere informatieDYNAMIC INFRASTRUCTURE Helping build a smarter planet
Ronald.geuze@nl.ibm.com, Ronald.vanteeffelen@nl.ibm.com Consolidatie en Virtualisatie van Intel en UNIX platformen de praktijk 18/03/2009 DYNAMIC INFRASTRUCTURE Helping build a smarter planet 2009 IBM
Nadere informatie8-12-2015. Hoe test je een pen? Je kunt de presentatie na afloop van elke les downloaden. Ga naar : www.gelsing.info Kies voor de map Acceptatietesten
Les 1 Docent: Marcel Gelsing Je kunt de presentatie na afloop van elke les downloaden. Ga naar : www.gelsing.info Kies voor de map Acceptatietesten Hoe test je een pen? 1 Bekijk eerst het filmpje over
Nadere informatieInrichting ICT organisatie
Inrichting ICT organisatie Taken en verantwoordelijkheden ICT discipline Klassieke ICT Organisatie Ontwikkelen strategie strategisch plan architectuur opstellen automatiseringsplan Leveren applicaties:
Nadere informatieDragon1 EA Tool. Business case webbased EA tool. Een webbased EA tool geschikt voor elke architectuurmethode!
Dragon1 EA Tool Business case webbased EA tool Een webbased EA tool geschikt voor elke architectuurmethode! uw organisatie, datum, versie #.#, documentstatus eigenaar/budgetverantwoordelijke: Kies op deze
Nadere informatieOlde Bijvank Advies Organisatieontwikkeling & Managementcontrol
SAMENVATTING ITIL ITIL is nog steeds dé standaard voor het inrichten van beheerspocessen binnen een IT-organisatie. En dekt zowel applicatie- als infrastructuur beheer af. Indien gewenst kan ITIL worden
Nadere informatieWhitepaper. Outsourcing. Uitbesteden ICT: Wat, waarom, aan wie en hoe? 1/6. www.nobeloutsourcing.nl
Uitbesteden ICT: Wat, waarom, aan wie en hoe? 1/6 Inhoud Uitbesteden ICT: Wat, waarom, aan wie en hoe? 3 Relatie tussen ICT en 3 Outsourcen ICT: Wat? 3 Cloud Services 3 Service Level Agreement 3 Software
Nadere informatieBeheerste transformatie met behulp van Enterprise Architectuur
René van der Reijden Business Architect Pensioenfonds Horeca & Catering Beheerste transformatie met behulp van Enterprise Architectuur Voortdurend in verandering Economische Sociale Ontwikkelingen Politieke
Nadere informatieRonde Tafel Hergebruik en uitwisseling van software bij het Rijk'
Ronde Tafel Hergebruik en uitwisseling van software bij het Rijk' 29 januari 2013 Agenda 1) Uitgangssituatie 2) Voorlopige resultaten inventarisatie 3) (markt)ontwikkelingen 4) Wat is het vraagstuk? 5)
Nadere informatieProjectmanagement De rol van een stuurgroep
Projectmanagement De rol van een stuurgroep Inleiding Projecten worden veelal gekenmerkt door een relatief standaard projectstructuur van een stuurgroep, projectgroep en enkele werkgroepen. De stuurgroep
Nadere informatieIn Control op ICT in de zorg
In Control op ICT in de zorg Ervaringen uit de praktijk van ziekenhuizen Ron van den Bosch Hoofd bureau Strategie en Beleid UMC Groningen Voorzitter Vereniging Informatica en Gezondheidszorg Lid CIO Platform
Nadere informatieFunctioneel Beheer middag 2016
Functioneel Beheer middag 2016 1 Vanmorgen hadden wij standup en toen. Verbouwen met de winkel open IT gebruiken voor Just in Time Snelheid en wendbaarheid in het proces Voldoen aan hoge kwaliteitseisen
Nadere informatieApplicatie Rationalisatie. Hans Forrer/Henk van der Koijk
Applicatie Rationalisatie Hans Forrer/Henk van der Koijk + Voorstellen Hans Forrer Ah Achtergrond HTO Technische Informatica PMtD Consultancy, Rotterdam Opgericht in 2004 Focus Organisatie, Processen &
Nadere informatiePortfoliomanagement software van Thinking Portfolio
Portfoliomanagement software van Thinking Portfolio Eenvoudig in gebruik Snelle implementatie Betrouwbaar in de cloud Vast maandbedrag Onbeperkt aantal gebruikers PMO Portfoliomanagement Programma s en
Nadere informatiePrimavera bij ProRail. Integraal projectmanagement meer dan 1200 projecten op de rails 10 september 2013
Primavera bij ProRail Integraal projectmanagement meer dan 1200 projecten op de rails 10 september 2013 Martin Zoontjens, Business Information Manager ProRail Projecten 2 Agenda Introductie ProRail De
Nadere informatieDE CIO VAN DE TOEKOMST
MIC 2015 DE CIO VAN DE TOEKOMST 30 oktober 2015 Mark van der Velden principal adviseur, interim manager EVEN VOORSTELLEN ONDERWERPEN De complexiteit van ICT in de zorg ICT ontwikkeling in drie stappen
Nadere informatieWij testen..maar....wat test jij?
Wij testen..maar....wat test jij? Wij testen maar wat test jij? Harm Pul, Busineslinemanager Functioneel Beheer TMAP dag 2015, 29 september 2015 Bussum 2 Herkent u dit? De gebruikers testen dit straks
Nadere informatieDe CIO is de BPMprofessional van de toekomst
De CIO is de BPMprofessional van de toekomst De CIO is de BPM-professional van de toekomst CIO s hebben een enorme klus te klaren. Vrijwel iedere organisatie schreeuwt om een flexibeler IT-landschap dat
Nadere informatieBISL Business Information Services Library. Een introductie. Algemene informatie voor medewerkers van SYSQA B.V.
BISL Business Information Services Library Een introductie Algemene informatie voor medewerkers van SYSQA B.V. Organisatie SYSQA B.V. Pagina 2 van 9 Inhoudsopgave 1 INLEIDING... 3 1.1 ALGEMEEN... 3 1.2
Nadere informatieFactsheet CONTINUOUS VALUE DELIVERY Mirabeau
Factsheet CONTINUOUS VALUE DELIVERY Mirabeau CONTINUOUS VALUE DELIVERY We zorgen ervoor dat u in elke volwassenheidsfase van uw digitale platform snel en continu waarde kunt toevoegen voor eindgebruikers.
Nadere informatieHeeft IM toegevoegde waarde en zal IM overleven?
Heeft IM toegevoegde waarde en zal IM overleven? Begrippen ICT-strategie ICT-besturing Toekomst van IM NGI, 7 april 2014 Generiek model voor informatiemanagement Bedrijfs- Informatie- ICTdomein domein
Nadere informatieHERGEBRUIK VAN REQUIREMENTS
HERGEBRUIK VAN REQUIREMENTS EEN PRAKTISCHE AANPAK BUSINESS ANALYSE CENTER OF EXCELLENCE - SYNERGIO Inhoudsopgave 1 HERGEBRUIK VAN REQUIREMENTS... 3 1.1 GEBRUIKEN VERSUS HERGEBRUIKEN... 4 2 STRATEGIE...
Nadere informatieMeer waarde halen uit uw ICT en EPD ICT sturing richten op realiseren van baten
Meer waarde halen uit uw ICT en EPD ICT sturing richten op realiseren van baten Eric Polman HIMSS 2010, Atlanta 1 4 maart 2010 Agenda en doelstelling 1. Introductie 2. ICT in de zorg: kenmerken huidige
Nadere informatie6. Project management
6. Project management Studentenversie Inleiding 1. Het proces van project management 2. Risico management "Project management gaat over het stellen van duidelijke doelen en het managen van tijd, materiaal,
Nadere informatieDe controller met ICT competenties
De controller met ICT competenties Whitepaper door Rob Berkhof Aangeboden door NIVE Opleidingen De controller met ICT competenties De huidige samenleving is nauwelijks meer voor te stellen zonder informatisering.
Nadere informatieNIMA/SMA SALES EXAMEN B1.2 28 JANUARI 2014. b. Noem vier onderdelen van het accountplan voor Novi food die bijzondere aandacht vragen.
NIMA/SMA SALES EXAMEN B1.2 28 JANUARI 2014 Antworden DEEL ACCOUNTMANAGEMENT DEEL ACCOUNTMANAGEMENT Totaal 55 punten Vraag 9 (15 punten) a. Noem twee functies van een accountplan. b. Noem vier onderdelen
Nadere informatieKwaliteitsmanagement: de verandering communiceren!
Kwaliteitsmanagement: de verandering communiceren! (de mens in het proces) Ronald Vendel Business Development manager Ruim 20 jaar ervaring Gestart in 1990 Software specialisme: Procesmanagement (BPM)
Nadere informatieHet PMO van PostNL IT
Het PMO van PostNL IT WIN PMO Congres Blik op een kleurrijk PMO Alex Palma, manager IT Projecten 13-03-2014 Wat willen we jullie vertellen? Positionering van projectenorganisatie Waarom een PSO? Implementatiestrategie
Nadere informatieWhitepaper. Veilig de cloud in. Whitepaper over het gebruik van Cloud-diensten deel 1. www.traxion.com
Veilig de cloud in Whitepaper over het gebruik van Cloud-diensten deel 1 www.traxion.com Introductie Deze whitepaper beschrijft de integratie aspecten van clouddiensten. Wat wij merken is dat veel organisaties
Nadere informatieWie bewaakt mijn geld? Financiële controle en risicobeheersing binnen de gemeente Nuth
Wie bewaakt mijn geld? Financiële controle en risicobeheersing binnen de gemeente Nuth De taak van de raad onder het dualisme Kaders stellen (WMO, Jeugdwet, handhaving) Budgetteren (begroting) Lokale wetgeving
Nadere informatieData en Applicatie Migratie naar de Cloud
Data en Applicatie Migratie naar de Cloud Iris Pinkster Professional Testing 1 Agenda - Introductie - De Cloud een introductie - Keuze van geschikte applicaties - Migratie strategieën - Test strategieën
Nadere informatieActieplan naar aanleiding van BDO-onderzoek. Raad van Commissarissen GVB Holding N.V. Woensdag 13 juni 2012
Actieplan naar aanleiding van BDO-onderzoek Raad van Commissarissen GVB Holding N.V. Woensdag 13 juni 2012 Inhoudsopgave - Actieplan GVB Raad van Commissarissen GVB Holding N.V. n.a.v. BDO-rapportage 13
Nadere informatieKwaliteitsbewaking en testen in ICT beheerorganisaties
DKTP Informatie Technologie Veembroederhof 1 1019 HD Amsterdam Telefoon 020 427 52 21 Kwaliteitsbewaking en testen in ICT beheerorganisaties Voor de meeste projectgroepen die software ontwikkelen vormt
Nadere informatiePORTFOLIO CANVAS Het oogsten van projecten en programma s die bijdragen aan organisatiedoelstellingen
PORTFOLIO CANVAS Het oogsten van projecten en programma s die bijdragen aan organisatiedoelstellingen PORTFOLIO CANVAS WAT IS HET Het Portfolio Canvas helpt uw organisatie op basis van haar missie, visie
Nadere informatieEfficiency door de BRP?
Efficiency door de BRP? VIAG Congres 7 oktober 2013 Efficiency door de BRP? Samenwerking in de regio Alkmaar Door Alex Huisman (adviseur Informatievoorziening & automatisering gemeente Langedijk) Applicatiesanering
Nadere informatieManagers moeten beslissingen nemen over IT, maar hebben weinig kennis. Eli de Vries
Managers moeten beslissingen nemen over IT, maar hebben weinig kennis Eli de Vries Managers moeten beslissingen nemen over IT, maar hebben weinig kennis Managers moeten beslissingen nemen over IT, maar
Nadere informatieVAN DUIZEND BLOEMEN NAAR EEN HORTUS BOTANICUS Het Portaal 21 januari 2010 sambo~ict Coen Free Faraday van der Linden Maarten van den Dungen
VAN DUIZEND BLOEMEN NAAR EEN HORTUS BOTANICUS Het Portaal 21 januari 2010 sambo~ict Coen Free Faraday van der Linden Maarten van den Dungen Missie-Visie Het succes van de leerling is de reden van ons bestaan.
Nadere informatieProject Management Office in haar contextuele diversiteit
Project Management Office in een contextuele diversiteit Stelt u zich voor: u bent projectmanager bij organisatie X en tijdens een congres over projectmanagement maakt u kennis met een programmamanager
Nadere informatieProgrammabureau. Project portfoliomanagement van ICT projecten
Programmabureau CIO Project portfoliomanagement van ICT projecten Inhoud Introductie Gemeente Rotterdam Omgeving ICT Gemeente Rotterdam Project Portfoliomanagement Opdracht Waar komen we vandaan Huidige
Nadere informatieVORM GEVEN AAN VISIE
VORM GEVEN AAN VISIE Hoe businessarchitectuur bijdraagt aan het bereiken van businessdoelen White paper Auteurs: Martin van den Berg, Aldert Boersma, Serge Bouwens, Erica Dane, Bonne van Dijk, Paul Dijkwel,Jan
Nadere informatieEngagementManager UWV. Customized IT Key Metrics Analysis Presentatie Raad van Bestuur. 9 oktober 2009 Opdracht: 222788710 Versie1.
EngagementManager UWV Customized IT Key Metrics Analysis Presentatie Raad van Bestuur 9 oktober 2009 Opdracht: 222788710 Versie1.1 Doelstelling Het Directie Team van UWV heeft 5 benchmark eisen (A-E) opgesteld
Nadere informatieSuccesvol ERP selecteren en implementeren. Mitopics BV dé specialist op ERP-gebied vanuit risicobeheersing
Succesvol ERP selecteren en implementeren Mitopics BV dé specialist op ERP-gebied vanuit risicobeheersing Onze concurrenten hebben veel betere informatie! Onze klanten verwachten meer van ons! Onderhoud
Nadere informatieBEVEILIGINGSARCHITECTUUR
BEVEILIGINGSARCHITECTUUR Risico s onder controle Versie 1.0 Door: drs. Ir. Maikel J. Mardjan MBM - Architect 2011 cc Organisatieontwerp.nl AGENDA Is een beveiligingsarchitectuur wel nodig? Oorzaken beveiligingsincidenten
Nadere informatiePROJECTMANAGEMENT 1 SITUATIE
PROJECTMANAGEMENT George van Houtem 1 SITUATIE Het werken in en het leidinggeven aan projecten is tegenwoordig eerder regel dan uitzondering voor de hedendaagse manager. In elk bedrijf of organisatie komen
Nadere informatiePRINCE2 2009 is overzichtelijker
PRINCE2 2009 is overzichtelijker 29 mei 2009 door: Lia de Zoete en Reinier de Koning Half juni presenteert het Office of Government Commerce in Londen PRINCE2 2009. Het grote voordeel van de nieuwe versie
Nadere informatieHet Analytical Capability Maturity Model
Het Analytical Capability Maturity Model De weg naar volwassenheid op het gebied van Business Intelligence. WHITEPAPER In deze whitepaper: Wat is het Analytical Capability Maturity Model (ACMM)? Een analyse
Nadere informatieVeranderen is ballen in de lucht houden
8 Veranderen is ballen in de lucht houden In een complexe verandering gebeuren altijd 42 dingen tegelijk. Er lopen verschillende projecten, een van tevoren in kaart gebracht risico manifesteert zich, de
Nadere informatieAuteurs: Jan van Bon, Wim Hoving Datum: 9 maart 2009. Cross reference ISM - COBIT
Auteurs: Jan van Bon, Wim Hoving Datum: 9 maart 2009 Cross reference ISM - COBIT ME: Monitor & Evaluate Cross reference ISM - COBIT Management summary Organisaties gebruiken doorgaans twee soorten instrumenten
Nadere informatieWhitepaper. Hoe de kans op een succesvolle ERP-implementatie te vergroten. ..het effect van vreemde ogen.. VERTROUWELIJK. www.implementatie-erp.
Whitepaper Hoe de kans op een succesvolle ERP-implementatie te vergroten..het effect van vreemde ogen.. VERTROUWELIJK W E www.implementatie-erp.nl info@opdic.nl Hoe de kans op een succesvolle ERP-implementatie
Nadere informatieBijlage A Governance
Bijlage A Governance WFO-Suite en Diensten Opdrachtgever: Opdrachtgever/Centrum voor Facilitaire Dienstverlening (B/CFD) Inkoop Uitvoeringscentrum (IUC) Opdrachtnemer : Datum: Versie: publicatieversie
Nadere informatieHet sturend niveau: onderlinge afstemming en jaarplannen Een whitepaper van The Lifecycle Company
Het sturend niveau: onderlinge afstemming en jaarplannen Een whitepaper van The Lifecycle Company Met dit whitepaper lichten we de sturende processen uit het BiSL-model nader toe en laten we zien hoe jaarplannen
Nadere informatieRisicomanagement bij veranderingen
Risicomanagement bij veranderingen De rol van de opdrachtgever Peter Noordam 19 april 2018 1 Er gaan nog steeds veel projecten mis Project succes (chaos report 2017) % project is completed on-time and
Nadere informatieHet Negenvlaksmodel. Het Negenvlaksmodel - 05-10-2011 Door Wim - Welkom op ITpedia - http://www.itpedia.nl. door Wim - 05-10-2011
Het Negenvlaksmodel door Wim - 05-10-2011 http://www.itpedia.nl/2011/05/10/het-negenvlaksmodel/ Informatiemanagementprocessen zijn in meerdere referentiemodellen beschreven. In onderstaande figuur is het
Nadere informatieIT GOVERNANCE IN DE LIFT
Informatiemanagement Methodes om tot een goed werkmodel te komen IT GOVERNANCE IN DE LIFT Uit verschillende IT-onderzoeken blijkt dat IT governance volop in de belangstelling staat van Nederlandse organisaties.
Nadere informatiebegin presentatie welkom naam jan vegt functie business consultant bedrijf www.2en40.nl 2 specialismes + E A I Enterprise Application Integration EAI integratie-vraagstukken veel meer details bij Rita
Nadere informatieProject Portfolio Management (PPM) Software: een stap vooruit naar meer wendbaarheid
Project Portfolio Management (PPM) Software: een stap vooruit naar meer wendbaarheid Inleiding Doordat veel organisaties het met minder budget (geld en resources) moeten stellen is er een steeds grotere
Nadere informatieDynamisch risicomanagement eenvoudig met behulp van GRCcontrol
Dynamisch risicomanagement eenvoudig met behulp van GRCcontrol Mike de Bruijn roduct Owner Agenda Inleiding Over CompLions GRCcontrol management software Risicomanagement Uitdagingen Dynamisch risicomanagement
Nadere informatieZijn ERP Systemen log?
Zijn ERP Systemen log? Intelligent op weg Waar gaat het om? ERP is een verzamelnaam voor toepassingen welke door organisaties worden gebruikt ter ondersteuning van de primaire bedrijfsprocessen. Een aantal
Nadere informatieHet BiSL-model. Een whitepaper van The Lifecycle Company
Het BiSL-model Een whitepaper van The Lifecycle Company Met dit whitepaper bieden we u een overzicht op hooflijnen van het BiSL-model. U vindt een overzicht van de processen en per proces een beknopte
Nadere informatieFactsheet Enterprise Mobility
Factsheet Enterprise Mobility www.vxcompany.com Informatie willen we overal, altijd en op elk device beschikbaar hebben. Privé, maar zeker ook zakelijk. Met het gebruik van mobile devices zoals smartphones
Nadere informatieManagement. Analyse Sourcing Management
Management Analyse Sourcing Management Management Business Driven Management Informatie- en communicatietoepassingen zijn onmisbaar geworden in de dagelijkse praktijk van uw organisatie. Steeds meer
Nadere informatieDe rol van contracten binnen de aanbesteding van de ITprojecten
pag.: 1 van 5 code: SPE-ICT-art-007-bl De rol van contracten binnen de aanbesteding van de ITprojecten Bron: Morgan Chambers, DigitalBoardroom, januari 2006, pp. 1-4 Auteur(s): A. Joha, G. Wijers, S. van
Nadere informatieStand van zaken en plannen IPv6 2012
Stand van zaken en plannen IPv6 2012 Auteurs: Maurice van den Akker (SURFnet) Karianne Vermaas (WAU?!) Versie: 1.0 Datum: Augustus 2012 SURFnet bv Radboudkwartier 273 Postbus 19035, 3501 DA Utrecht T 030
Nadere informatiePerceptie als gids en katalysator voor het verbeteren van ICT waarde en performance
Perceptie als gids en katalysator voor het verbeteren van ICT waarde en performance 2011 Perceptie Als Leidraad Voor Verbeteringen Perceptie is realiteit. Perceptie is persoonlijk. Perceptie is leidend
Nadere informatieGovernance. Informatiemanagement. Architectuur. Gemeenschappelijk
Beleggen Bewaken Sturen Informatiemanagement Inspireren Verbinden Organiseren Architectuur Verbeelden Structureren Afstemmen Gemeenschappelijk Communiceren Adviseren Beïnvloeden Beleggen: kan taken, verantwoordelijkheden
Nadere informatieHet wordt tijd om afscheid te nemen van oude producten, bijbehorende processen en legacy-systemen. Vernieuwing
Colosseus Vixion Onze organisatie combineert expertise in twee essentiële disciplines: IT en consultancy. Deze komen samen in een totaaloplossing, waarin onze applicatie Sequence TM centraal staat. Met
Nadere informatieOp naar een excellente controle
Op naar een excellente controle Welke controlewerkzaamheden kunnen verder geoptimaliseerd worden om kosten te besparen of om meer toegevoegde waarde te kunnen bieden aan cliënten? Hoe kunnen deze werkzaamheden
Nadere informatieWhitepaper ERP Vreemde ogen
Whitepaper ERP Vreemde ogen Citrien Procesconsult Braamweg 77 3768 CE SOEST T 06 14 27 19 97 W www.roaldvanderheide.nl E info@roaldvanderheide.nl Vraagstelling Hoe de kans op een succesvolle ERP-implementatie
Nadere informatieHaal het optimale uit Unit4 Personeel & Salaris Premium Service Packs
Haal het optimale uit Unit4 Personeel & Salaris Premium Service Packs In business for people. Haal het optimale uit Unit4 Personeel & Salaris Bij de implementatie van onze HR- en salarissoftware wilt u
Nadere informatieIn een keten gaat het om de verbindingen, niet om de schakels.
Verbindingsmodel IV Serviceketen Theo Thiadens en Adri Cornelissen In een keten gaat het om de verbindingen, niet om de schakels. Verbindingsmodel IV Serviceketen Theo Thiadens Alleen een organisatie die
Nadere informatieProjectmanagement BROK cursus. Daniel Gobits en Michelle Hendrikx
Projectmanagement BROK cursus Daniel Gobits en Michelle Hendrikx Dezelfde tekening?! Hoe de klant het vertelde Hoe de manager het begreep Hoe de opdrachtgever het voor zich zag Hoe de leider het plan maakte
Nadere informatieVAN AMBITIE NAAR UITVOERING - INRICHTING EN BESTURING I&A DELFLAND. 31 augustus 2013
VAN AMBITIE NAAR UITVOERING - INRICHTING EN BESTURING I&A DELFLAND 31 augustus 2013 CONTEXT Delfland wordt de komende jaren geconfronteerd met een groeiende interne en externe vraag naar (innovatieve)
Nadere informatieProgramme Power. De weg van Portfoliomanagement naar Programmaregie
Programme Power De weg van Portfoliomanagement naar Programmaregie Agenda Introductie Stedin Historie van Project- en Portfoliomanagement Van Portfoliomanagement naar Programmaregie Waar staan we nu Oog
Nadere informatieResultaten PPM mini-enquête 2013
Resultaten PPM mini-enquête 203 Stand van Project Portfolio Management in Nederland drs. Jan G. Bloem CMC t.b.v. 9 e PPM Jaarcongres 29 mei 203 Het speelveld Project Por)olio Management Rond deze thema
Nadere informatieHET GAAT OM INFORMATIE
Aan leiding C OB IT HET GAAT OM INFORMATIE Informatie is belangrijk voor het functioneren van een organisatie Informatie wordt gegenereerd, gebruikt, bewaard, ontsloten, verwijderd Informatietechnologie
Nadere informatieLast but not least. Hoofdstuk 35. Bijlagen
Last but not least Hoofdstuk 35 Bijlagen V1.2 / 01 februari 2016 Geen copyright! MCTL is in licentie gegeven volgens een Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. Gebaseerd op een werk van
Nadere informatieFactsheet E COMMERCE BEHEER Managed Services
Factsheet E COMMERCE BEHEER Managed Services E COMMERCE BEHEER Managed Services We zorgen voor een gegarandeerd stabiel, snel en schaalbaar e-business platform. Efficiënt beheer is cruciaal voor de continuïteit
Nadere informatieBusiness & IT Alignment deel 1
Business & IT Alignment deel 1 Informatica & Economie Integratie 1 Recap Opdracht 1 Wat is integratie? Organisaties Strategie De omgeving van organisaties AH Bonuskaart AH Bonuskaart Economisch Geïntegreerd
Nadere informatie24/02/2012. VITO ICT-strategie. MOVI studieavond 16 februari 2012
24/02/2012 VITO ICT-strategie MOVI studieavond 16 februari 2012 Onderzoeksorganisatie Onafhankelijk Klantgericht RTO cf. IMEC, VIB, IBBT, TNO, Fraunhofer, VTT, Complementair aan universiteiten en industrie
Nadere informatieInhoud. 1. Even voorstellen. 2. Doel van deze sessie. 3. Veranderende omgeving bij de Nationale Politie. 4. Nationale Politie. 5. Portfoliomanagement
Inhoud 1. Even voorstellen 2. Doel van deze sessie 3. Veranderende omgeving bij de Nationale Politie 4. Nationale Politie 5. Portfoliomanagement 6. Sturen op resultaat effectmeting 7. Next Practices? 8.
Nadere informatie9 redenen waarom jouw website geen klanten oplevert.
9 redenen waarom jouw website geen klanten oplevert. Introductie Een goed ingerichte website met een goed uitgevoerde marketingstrategie is het ideale marketing tool voor ondernemers. Een goede website
Nadere informatie