1. Achtergrond van dit meerjarenplan Victas: cliëntgericht en toekomstbestendig Missie, visie en kernwaarden 6

Transcriptie

1 Meerjarenplan

2 2

3 VICTAS / MEERJARENPLAN / Achtergrond van dit meerjarenplan 4 2. Victas: cliëntgericht en toekomstbestendig 5 3. Missie, visie en kernwaarden 6 4. Professionalisering van het zorgaanbod Maatschappelijke relevantie Visie op verslaving Inrichting van het zorgaanbod Rehabilitatie Borging cliëntparticipatie Inzet ervaringsdeskundigheid in de behandeling Social return Preventiepaden Generalistische Basis GGZ Inzet e-health Onderzoek en innovatie Professionele bedrijfsvoering Koppeling bedrijfsvoering aan zorgprogramma s Financiersperspectief Kwaliteit en veiligheid Strategisch HRM beleid Marketing en communicatie 21

4 4 1. ACHTERGROND VAN DIT MEERJARENPLAN Voor u ligt het meerjarenplan van Victas voor Het betreft een uiteenzetting van het beleid dat Victas de komende periode gaat uitvoeren. De ambities die wij hebben en de speerpunten die wij willen gaan realiseren, zijn niet alleen een antwoord op externe (actuele) ontwikkelingen maar houdt ook in dat we doorpakken op nieuwe inzichten. De verslavingszorg staat voor een aantal enorme uitdagingen. Het inzichtelijk maken van de kwaliteit van de behandelingen, het blijven ambulantiseren en een bijdrage leveren aan de maatschappelijke kostenverlaging in de zorg. Dit is onder meer reden geweest ons te bezinnen op een efficiënte aansturing van het zorgproces, waarbij de inhoud leidend is geweest. Daarbij streven we naar een transparantie op gebied effectiviteit en kwaliteit. De zorgmodernisering in de afgelopen jaren binnen Victas heeft er toe geleid dat ons hele zorgaanbod is vastgelegd in producten- en trajectenboeken. Dit houdt onder andere in dat cliënten zo kort mogelijk en zo lang als nodig klinisch behandeld worden. Door efficiëntere inzet van de kwaliteiten van de medewerkers van Victas kan hiermee een grotere groep verslaafde mensen de juiste behandeling en zorg worden geboden. Victas richt zich op haar specifieke deskundigheid ten aanzien van middelenmisbruik en verslaving en sluit daarmee geen deelmarkten uit. Iedereen met een probleem op het gebied van middelenmisbruik of verslaving kan terecht bij Victas. Victas vindt inzet op het voorkómen van verslaving van even groot belang als snelle interventies bij beginnende en langere durende verslavingen. Samenwerking in 2015 Met een mogelijk nauwe samenwerking in de (nabije) toekomst met andere GGZ partners wil Victas de behandeling en het herstel van cliënten verder verbeteren. Bij deze samenwerking stelt Victas zich ten doel de kwaliteit van leven van de cliënt te verhogen met het oog op een zo goed mogelijke participatie in de maatschappij. Daarbij gaan we uit van de kracht, kwaliteiten en talenten van de cliënt en proberen deze te versterken. Victas: expert in verslaving De missie en visie van Victas blijft onveranderd: de cliënt staat centraal en Victas blijft haar maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen. Daar waar verslaving gepaard gaat met psychiatrische - of andere onderliggende - problematiek wordt de behandeling door Victas gedaan in samenwerking met gespecialiseerde partners. Victas behandelt in lichte mate co-morbiditeit, maar wanneer de verslavingsproblematiek behandeld is en bij een cliënt sprake is van andersoortige hulpvraag, kan het zijn dat een andere organisatie meer aangewezen is de behandeling over te nemen. Dat geldt andersom ook, zodat een effectieve triage / uitwisseling plaatsvindt tussen verschillende organisaties.

5 VICTAS / MEERJARENPLAN / VICTAS: CLIËNTGERICHT EN TOEKOMSTBESTENDIG De maatschappij verandert en dit heeft rechtstreeks invloed op het zorglandschap. Voorbeelden hiervan zijn de transities bij jeugd, de transitie langdurige zorg en de participatiewet. Naast de decentralisaties vinden er ook hervormingen plaats in de langdurige zorg. Al deze veranderingen en hervormingen hebben gevolgen voor cliënten, gemeenten, zorgverzekeraars en zorgaanbieders. Deze veranderingen zijn echter noodzakelijk. Noodzakelijk om de zorg betaalbaar en dus toegankelijk te houden voor allen die de zorg hard nodig hebben. Om te kunnen garanderen dat goede zorg, waar nodig specialistische behandeling, ook in een veranderend zorglandschap steeds toegankelijk en bereikbaar is, is een nieuwe aanpak nodig. Centraal binnen het veranderend zorglandschap staat de autonomie van de cliënt. Er wordt een groter beroep gedaan op de autonomie van de cliënt; er wordt meer verwacht van de cliënt zelf, zijn eigen systeem en netwerk en de beschikbare informele zorg. Pas daarna speelt de gespecialiseerde zorg een rol. Dit betekent automatisch dat er een andere vraag, een meer gespecialiseerde vraag bij de zorgaanbieder komt te liggen. Concreet betekent dit dat er tijdens de diagnostische fase andere vragen gesteld moeten worden, er opgeschaald wordt indien nodig en er tijdens de compensatiefase minder inzet van de professionele gespecialiseerde zorgaanbieder geboden kan worden. Zinnige en zuinige inzet van zorg, die doelmatig en adequaat wordt geleverd door de juiste professionals, is inzet van de zorginkoop. De stem van de cliënt, en dan vooral de rol van de cliënt in het bepalen van wat kwaliteit van zorg is, wordt steeds meer gehoord en wordt daarmee bepalend in het zorglandschap. Ook bij de Zorgverzekeraars Nederland is namelijk een transitie zichtbaar, waarbij zorgaanbieders die een aantoonbaar transparant en hoog kwaliteitsniveau bieden eerder gecontracteerd worden om die zorg te bieden. Standaardisatie van zorg wordt meer een meer een noodzakelijk goed in plaats van kwaad en biedt juist weer kansen tot differentiatie en innovatie. De maatschappelijke opdracht die ten grondslag ligt aan het veranderende zorglandschap gaat een zorgaanbod en zorgorganisatie opleveren die gespecialiseerd is in nog betere cliëntgerichte, effectieve en efficiënte zorg. Daarnaast wordt een belangrijke én noodzakelijke bijdrage geleverd aan het realiseren dat de maatschappelijke kosten voor zorg aanvaardbaar blijven of omlaag kunnen. Hierdoor blijft de zorg toegankelijk voor diegenen die zorg nodig hebben.

6 6 3. MISSIE, VISIE EN KERNWAARDEN Victas, centrum voor verslavingszorg, gaat uit van de kracht, kwaliteiten en talenten van de cliënt en helpt deze te versterken. Behandeling en zorg zijn gericht op het verhogen van de kwaliteit van leven van de cliënt met het oog op herstel en het optimaliseren van participatie in de maatschappij. Wij doen dat vanuit ons motto willen, werken, winnen. Winnen van verslaving begint met willen, met motivatie. Vervolgens is het hard werken. Uiteindelijk is het doel om samen kleine stapjes te maken. Elk stapje is winst. Missie Victas is expert op het gebied van verslaving en verslavingszorg. Wij leveren cliëntgerichte, effectieve en efficiënte zorg. Niet alleen om de cliënt te helpen, maar ook om een bijdrage te leveren aan het verminderen van maatschappelijke problemen door middelengebruik of dwangmatig gedrag. Daarom vinden wij het delen van onze kennis over verslaving een essentieel onderdeel, evenals het voorkomen van verslaving. benadering, autonomie en participatie kernelementen zijn. Het betrekken van de cliënten speelt hierbij een grote rol. Kernwaarden van Victas Om deze visie na te leven en onze missie te realiseren committeert Victas zich aan de volgende kernwaarden: De vijf van Victas 1. Kwaliteit van zorg en behandeling staan voorop. 2. Zorg is efficiënt georganiseerd en evidencebased. 3. Professionele bejegening van cliënten met respect voor de eigen verantwoordelijkheid van cliënten. 4. Resultaatgericht en kostenbewust. 5. Permanente aandacht voor innovatie en wetenschappelijke ontwikkeling in samenwerking met andere organisaties. Visie Victas stelt in alles kwaliteit centraal. Een evidence-based behandeling met maximale slagingskans zorgt ervoor dat de maatschappelijke kosten voor de zorg aanvaardbaar blijven. Om onze kwaliteit te blijven waarborgen, richten wij ons op waar we goed in zijn, namelijk de behandeling van verslavingsproblematiek, waarbij herstelgerichte

7 VICTAS / MEERJARENPLAN / De kwaliteit van zorg blijven we monitoren en verder ontwikkelen via onze zorgprogramma s. Binnen deze zorgprogramma s heeft Victas zorgpaden, afhankelijk van de zorgzwaarte, en is er een differentiatie gemaakt naar verschillende zorgprogramma s. Deze zorgprogramma s zijn: 1. Zorgpad Volwassenen en klinieken 2. Zorgpad Jeugd 3. Zorgpad Forensisch Victas biedt efficiënte, evidenced based zorg. Door efficiëntere inzet van de kwaliteiten van de medewerkers van Victas kan aan een grotere groep verslaafde mensen de juiste behandeling en zorg worden geboden. Op het gebied van innovatie blijven we trends en ontwikkelingen volgen en participeren we in wetenschappelijk onderzoek. Samenwerking is voor Victas essentieel: niet alleen binnen de organisatie, maar ook daarbuiten. We investeren in een goede samenwerking met andere verslavingszorginstellingen, GGZ-instellingen, financiers, verwijzers, gemeenten, algemene ziekenhuizen en universiteiten.

8 8 4. PROFESSIONALISERING VAN HET ZORGAANBOD Victas is de enige verslavingszorgaanbieder in de regio Utrecht en omgeving die op alle deelmarkten van de verslavingszorg expertise heeft. Victas is dé specialist op het brede gebied van verslaving en daarmee in staat om van preventie tot aan harm reductie zorg te bieden die tegemoet komt aan de zorgvragen. Hiermee speelt Victas een cruciale rol bij het in een vroeg stadium terugdringen van problemen en de maatschappelijke kosten die hier mee samenhangen. 4.1 MAATSCHAPPELIJKE RELEVANTIE De belangrijkste uitkomst van het zorgproces van Victas is de effectiviteit van de zorg die verleend wordt. Anders gezegd vormt de effectiviteit van zorg de (maatschappelijke) waarde die Victas toevoegt. Wij zijn van mening dat verslavingszorg een belangrijke bijdrage levert aan het verminderen van maatschappelijke problemen door middelenmisbruik. Victas is trots op de (maatschappelijke) waarde die zij toevoegt. Om deze waarde toe te kunnen voegen, ervaren de cliënten dat de diensten die Victas verleent bijdragen aan het realiseren van hun individuele doelen. Alle processen binnen Victas dragen bij aan het maximaliseren van deze waarde. Victas zet zo mogelijk ervaringsdeskundigheid in het zorgproces. Het werken met ervaringsdeskundigen kan voor sommige cliënten de status en aantrekkelijkheid van het hulpverleningsprogramma verhogen. Ook is Victas aangesloten bij het landelijk overleg van ervaringsdeskundigen. Vanzelfsprekend behandelt Victas cliënten op basis van de meest recente wetenschappelijke methoden. Victas stimuleert haar medewerkers in het volgen van ontwikkelingen op hun vakgebied. Tegelijkertijd stimuleert Victas ook actief het vergroten van de wetenschappelijke inzichten. Zij doet dit onder andere door te participeren in wetenschappelijk onderzoek. Daarnaast levert de manier waarop diensten worden verleend een belangrijke bijdrage aan het vergroten van de waarde. Gespecialiseerde verslavingszorg beweegt zich in het publieke domein. Dit maakt samenwerking met andere zorgprofessionals en (lokale) bestuurders noodzakelijk. Hierbij vertegenwoordigt Victas niet alleen het belang van de eigen organisatie, maar ook het belang van de cliënten die bij Victas in behandeling zijn. Victas is nadrukkelijk op zoek naar het leveren van een bijdrage aan het terugbrengen van de (maatschappelijke) schadelast van cliënten met verslaving en verslavingsgerelateerde problematiek. Er vindt wetenschappelijk onderzoek plaats om uit te kunnen drukken hoeveel het inzetten van preventie-activiteiten op termijn oplevert voor onze financiers.

9 VICTAS / MEERJARENPLAN / VISIE OP VERSLAVING 4.3 INRICHTING VAN HET ZORGAANBOD Victas ziet verslaving als een chronische psychiatrische ziekte, die vaak tot een (blijvend) verlies van autonomie op het gebied van emoties, denken en handelen leidt. Het ontstaan van verslaving is niet door één omstandigheid te verklaren. Erfelijke en omgevingsfactoren spelen interactief een rol. Zo kan experimenteergedrag op jongere leeftijd bij sommigen leiden tot verslaving, maar bij anderen niet. Daarnaast is bekend dat bij middelen misbruikende en verslaafde mensen vaker psychiatrische ziektes voorkomen; dat sociale omstandigheden een rol kunnen spelen maar ook psychologische factoren, zoals emotionele trauma s en chronische stress. Ook gewenst gebruik kan leiden tot verslaving. Kalmerende middelen en door artsen voorgeschreven pijnstillers kunnen onbedoeld leiden tot middelenafhankelijkheid; ook middelen gebruikt in oorlogstijd kunnen leiden tot verslaving. Hier geldt opnieuw dat persoonlijke omstandigheden van biologische, sociale en psychologische aard interactief medebepalend zijn voor het ontstaan van een verslaving. Over het verloop van middelenmisbruik en verslaving valt veel te zeggen; duidelijk is dat sommige mensen kunnen stoppen met middelenmisbruik en dat bij andere mensen verslaving een chronisch terugkerend probleem is. Bij het wel of niet chronisch worden van een middelenafhankelijkheid spelen opnieuw biologische, psychologische en sociale factoren een rol. Victas heeft in 2012 de inrichting en aanbod van zorg geprofessionaliseerd. Aanleiding hiervoor waren zowel externe ontwikkelingen als ook de interne overtuiging dat de zorg effectiever als ook efficiënter kon worden ingericht. Zorginhoudelijk heeft dit geleid tot het herinrichten van het zorgaanbod in zorgprogramma s. Hierbij zijn de missie en visie van Victas met de daarbij horende kernwaarden leidend. Zorgprogramma s Essentie van de zorgpaden is dat we de zorg aanpakken vanuit het oogpunt van de autonomie van de cliënt, rekening houdend met de comorbiditeit. Dit betekent dat we in eerste instantie de zorg ambulant verlenen, indien niet mogelijk in deeltijd en in het uiterste geval klinisch. Voor cliënt zijn de zorgpaden gericht op een kwalitatief goed leven, het versterken van talenten, controle terug krijgen over het leven (abstinent of niet) en participatie in de maatschappij. Voor de omgeving zijn de zorgpaden gericht op het normaliseren van het beeld over verslaafden en het inzetten van de talenten van de cliënt. Victas heeft vanuit de inhoud gekozen voor drie zorgprogramma s: volwassenen, jeugd en forensisch. Binnen deze zorgprogramma s is specifieke aandacht en aanbod voor kwetsbare doelgroepen zoals ouderen en mensen met een licht verstandelijke beperking (LVB).

10 10 Per zorgprogramma s bestaat een indeling naar zorgpaden. Een zorgpad is gebaseerd op de zorgzwaarte van cliënt (dat wil zeggen; de ernst van de problematiek, duur van de problematiek, chroniciteit, en diversiteit aan aanwezige problemen). Zorgtraject 1 Zorgprogramma volwassenen Zorgpad 1 Zorgpad 2 Zorgpad 3 Zorgtraject 2 Zorgtraject 3 Zorgpad 4 Deze zorgzwaarte wordt na aanmelding van de cliënt, tijdens de intake vastgesteld door een binnen de verslavingszorg gevalideerd triage instrument (MATE). Op basis hiervan wordt samen met een deskundig klinisch oordeel van een hoofdbehandelaar een zorgtraject aangeboden gebaseerd op evidence-based (en in een enkel geval practice-based) interventies. Een zorgtraject bestaat uit een combinatie van producten (interventies). Victas heeft per zorgpad verschillende zorgtrajecten opgesteld; gestandaardiseerde combinaties van zorg die effectief zijn gebleken. Alle producten zijn terug te vinden in zogenaamde productenboeken, die per zorgprogramma beschikbaar zijn. De productenboeken evenals de zorgtrajecten worden jaarlijks geëvalueerd en indien nodig bijgesteld. Planbare zorg De inrichting van de zorg in zorgpaden stelt Victas in staat de zorg op effectieve wijze aan te bieden waarbij het zorgtraject voor de individuele cliënt transparant en planbaar wordt. Door efficiëntere inzet van de kwaliteiten van de medewerkers van Victas kan hiermee een grotere groep verslaafde mensen de juiste behandeling en zorg geboden worden. 4.4 REHABILITATIE Victas richt zich zo veel mogelijk op het ondersteunen van een herstelproces van de cliënt. Deze ontwikkeling sluit beter aan bij maatschappelijke ontwikkelingen en daarmee ook bij het beleid van de maatschappelijke partners. Het denken vanuit herstel betekent een breuk met het redeneren vanuit een ziektebeeld en ziekteproces. Bij het in herstel denken staat niet de cliënt centraal, maar de cliënt als burger. Een burger die net als ieder

11 VICTAS / MEERJARENPLAN / ander een woning en zinvolle dagbesteding wil. Om dit te realiseren is ondersteuning nodig. Ondersteuning waarin de behandeling van de verslaving veel, maar niet alles betekent. Een belangrijk onderdeel in het herstelproces is de cliënt activeren naar een passende daginvulling waar positieve bekrachtigingen uit worden gehaald. De kracht van de cliënt wordt hierbij dus aangesproken. Bekrachtiging door middel van middelengebruik zal daardoor minder nodig zijn. EPA-doelgroep Om de doorstroming van EPA-cliënten (cliënten met ernstige psychiatrische aandoeningen) in de FACT-teams te bevorderen, is Victas continu in overleg met ketenpartners om de samenwerking te verbeteren. Wij zijn er van overtuigd dat vermaatschappelijking van de zorg dichterbij komt wanneer wij eerder in de behandeling en meer gestructureerd aandacht hebben voor de A van: BORGING CLIËNTPARTICIPATIE De Cliëntenraad heeft een vaste plek in de formele overlegstructuur van Victas. De bestuurder heeft eens in de zes weken overleg met de Cliëntenraad. Tweemaal per jaar heeft de Cliëntenraad overleg met de Raad van Toezicht. Daarnaast faciliteert Victas de Cliëntenraad door middel van een vaste ondersteuner. Alle besluiten van enige omvang worden ter advisering voorgelegd aan de Cliëntenraad, conform de Wmcz. Het beleid is om, naast de formele adviesaanvragen, ook bij kleinere veranderingen in het behandelaanbod de Cliëntenraad te informeren maar zij is ook betrokken bij beleidsontwikkelingen. De Cliëntenraad participeert in het interne audit team INZET ERVARINGSDESKUNDIGHEID IN DE BEHANDELING Arbeid (betaald werk, vrijwilligerswerk, ervaringsdeskundigen) Activiteiten (het hebben van dagbesteding) Activering (activeren om op maatschappelijk gebied actief te worden) De kernbegrippen zijn: participatie, meedoen, er toe doen. Deze kernbegrippen gelden natuurlijk ook voor cliënten met een minder ernstige vormen van verslaving. Victas gaat de A implementeren in het zorgpaden voor de EPA doelgroep, middels IPS. Individuele Plaatsing en Steun (IPS) is een vorm van arbeidsbegeleiding, bedoeld om mensen met een psychiatrische aandoening weer aan het werk te helpen. IPS voorziet in hun behoefte aan betaalde arbeid en de benodigde ondersteuning daarbij. Een belangrijk onderdeel van de IPS methodiek, is dat het een centrale plaats inneemt binnen het behandeltraject. Victas wil een herstel ondersteunende organisatie zijn. Dit betekent dat er op alle lagen van de organisatie visie en begrip is van de essentie van herstel. Om te komen tot een herstel ondersteunende organisatie is een meerjarenprogramma ontwikkeld in samenwerking met de cliëntenraad. Dit programma bestaat uit vier bouwstenen waarin het perspectief van de cliënt wordt verstevigd in de organisatie door de inzet van ervaringsdeskundigen en peer support in het primaire proces. Daarnaast wordt de expertise van de cliënt en ervaringsdeskundigen eveneens benut bij het opleiden van professionals en de ontwikkeling van beleid.

12 12 Overzicht bouwstenen Meerjarenprogramma Ervaringsdeskundigheid Victas: ERVARINGSWERKERS Primair proces Herstel ondersteunende zorg Cliëntperspectief in behandeling PEER SUPPORT Empowerment Eigen regie Herstel ondersteunende zorg ADVIES, VOORLICHTING EN EDUCATIE Cliëntenraad Ervaringsdeskundige, voorlichters, trainers en gastdocenten VRIJE ONTWIKKELRUIMTE Bundeling professionele-, wetenschappelijke kennis en ervaringsdeskundigheid Client geïniteerde projecten Dat overeenkomstige ervaringen van mensen een meerwaarde hebben voor de ondersteuning van unieke herstelprocessen, vormt de basis voor de inzet van ervaringsdeskundigen in de verslavingszorg, zo ook bij Victas. Ervaringsdeskundigheid kan in deze context gezien worden als de professionele inzet en overdracht van kennis die vergaard is door analyse van- en reflectie op eigen ervaringen en ervaringen van deelgenoten, aangevuld met kennis uit andere bronnen zoals literatuur, presentaties en media (Posthouwer & Timmer, 2013) Een gevolg van het meerjarenprogramma is dat ervaringsdeskundigen geworven en/of opgeleid moeten worden voor het vervullen van verschillende rollen in de vier bouwstenen, zoals ook wordt onderschreven door LIVE: Het ondersteunen van individuele herstelprocessen; De ervaringsdeskundige weet hoe hij anderen kan ondersteunen in hun herstelproces en hoeveel moeite het kan kosten om herstel te ontsluiten. Het vraagt om vrije ruimte om cliënten (individueel of in groepsverband) in hun proces te ondersteunen en om ervaringen in gelijkwaardigheid te delen. Daarbij is belangrijk om te weten wat je niet kan weten: het geheel van ervaringen van een ander individu. Coaching en advisering; Een ervaringsdeskundige dient kennis te hebben van de verhouding tussen herstelprocessen en de zorg: wat helpt en wat hindert? De ervaringsdeskundige helpt om de noodzakelijke vrije ruimte voor het aangaan van het herstelproces te faciliteren en de hulpverlening te scholen in herstel en het borgen van die vrije ruimte. Kennis is nodig van de aansluiting van herstel op rehabilitatie (het herwaarderen van rollen en het benutten van persoonlijke en maatschappelijke steunsystemen).

13 VICTAS / MEERJARENPLAN / Scholing (van ervaringsdeskundigen en anderen); Het is van belang voor de ervaringsdeskundige om kennis te hebben van de verborgen aspecten in de cliëntervaring en de psychiatrische aandoening of verslaving ten behoeve van de emancipatie van cliënten en de bestrijding van stigma. Beleidsontwikkeling en onderzoek; Een ervaringsdeskundige kan ingezet worden voor beleidsontwikkeling en onderzoek. Hierin is het van belang dat deze kennis heeft van onderzoek naar de effecten van de inzet van ervaringsdeskundigheid ten behoeve van herstel en emancipatie, en daarop aansluitende veranderingen in de zorg. Voor het forensisch FACT-team is een ervaringsdeskundige beschikbaar. Victas heeft oog voor de specifieke inbreng die een ervaringsdeskundige kan hebben in een behandelteam. Daarom gaat Victas in 2015 ervaringswerkers inzetten binnen alle FACT-teams. Zij krijgen een rol als: SOCIAL RETURN Net zoals binnen onze zorg leggen we veel nadruk op eigen verantwoordelijkheid en het ontwikkelen van eigen talenten bij cliënten. Zinvolle dagbesteding verhoogt de zelfwaardering wat tot uitdrukking komt in ons motto win jezelf terug. Victas wil ook in de komende jaren vorm geven aan haar verantwoordelijkheid voor een goede aansluiting in de keten van arbeidsparticipatie middels haar verplichtingen van social return na te komen. Social return is het met aanbestedingen realiseren van sociale doelen met als doel om uitstroom naar werk te bevorderen voor mensen die zonder re-integratieondersteuning niet aan het werk komen. Victas draagt bij aan de werkgelegenheid doordat er arbeidsplaatsen, leerbanen en stageplaatsen beschikbaar zijn in de organisatie. Dit met het doel om werk te creëren voor mensen met grote afstand tot de arbeidsmarkt. 4.5 PREVENTIEPADEN Coach in het herstelproces van de cliënt; Consulent voor hulpverleners en cliënten; Tolk tussen hulpverleners en cliënten. Ontwikkeling inzet ervaringsdeskundigheid in de toekomst Victas ziet voor ervaringsdeskundigen ook een rol als trainer weggelegd. In het interne nascholingsaanbod van Victas is de cursus Ervaringsdeskundigen Trainen Zorgprofessionals opgenomen. Hierdoor kunnen ook behandelaren buiten de FACT-teams profiteren van de specifieke inbreng van ervaringswerkers. Onderzocht zal worden in welke andere behandelproducten en preventieprogramma s ervaringswerkers een actieve bijdrage kunnen leveren. Vervolgens zal per team worden omschreven welke taken, bevoegdheden en rol de ervaringswerker heeft. Victas wil zich niet alleen richten op de zorg voor individuele cliënten. Ook het voorkomen van middelenmisbruik en middelenafhankelijkheid levert een belangrijke bijdrage aan het verminderen van maatschappelijke problemen. Vrijwel elke vorm van verslavingszorg is vanuit maatschappelijk oogpunt uiterst rendabel. Want verslaving komt helaas nooit alleen. Er is vaak sprake van complexe problematiek op verschillende levensgebieden, waarbij te denken valt aan de prevalentie van relationeel geweld of de toename bij spoedeisende hulp in ziekenhuizen door middelengerelateerde problematiek. Preventie is een onderdeel van alle zorgpaden van Victas. Zowel voor als na de MATE kunnen preventieve interventies uitgevoerd worden. Victas stelt zich de komende jaren ten doel steeds meer

14 14 cliënten te kunnen behandelen in de basis GGZ. Ook wil zij zich hard maken voor zorg en preventie dichtbij huis of wijk. Hiermee kan Victas een stevige en noodzakelijke positie in de keten bewerkstelligen. Ook wil Victas landelijk participeren in het verslavingspreventienetwerk om zo de landelijke uniformiteit in aanbod, effectiviteit van de interventies, competenties van professionals en tevredenheid van klanten te bevorderen. Preventie wordt gefinancierd door gemeenten en wellicht in de toekomst mede door de zorgverzekeraar. Victas heeft maatschappelijk gezien veel te bieden op het gebied van preventie. Victas V-tality traint professionals die niet in de verslavingszorg werken omgaan met verslavingsproblematiek, voornamelijk in het bedrijfsleven. Ze biedt oplossingen op maat. 4.6 BASIS GENERALISTISCHE GGZ Victas ziet kansen in de komende jaren rondom de Basis Generalistische GGZ (GBGGZ). We willen lichtere, goedkopere zorg, sneller signaleren, er op tijd bij zijn en niet de procedures maar de cliënt centraal stellen. Deze voorgenomen versterking van de eerstelijnszorg (GBGGZ) ligt geheel in lijn met de uitgangspunten die voor Victas als organisatie leidend zijn. Het maatschappelijk welzijn is essentieel. We zien de cliënt in een sociale context waarbij de sociale omgeving bijzonder belangrijk is. De huisarts kent als generalist juist deze sociale context en kan samen met de overige zorgverleners in de basiszorg een grotere rol spelen. Het verbinden van de kennis en expertise uit de gespecialiseerde zorg met de zorgcentra in de wijken, huisartsen, buurt (wijk)teams en andere partners dicht bij de leefomgeving van de patiënt. Victas draagt in actief bij aan de succesvolle invoering van de GBGGZ. Hierbij werken medewerkers van Victas intensief samen met huisartsen, huisartsenpraktijken en gezondheidscentra. Het is niet alleen een logisch vervolg op transmuraal werken, ketensamenwerking is noodzakelijk vanuit het perspectief van de inwoner. De interventies zijn specialistisch op het gebied van middelenmisbruik, afhankelijkheid, gokken en gamen. Verslavingszorg in de GBGGZ is daardoor een specialisme, maar kan wel in een generalistische setting plaats vinden. Verslavingskunde Verslaving wordt over het algemeen pas heel laat gesignaleerd terwijl het kostenbesparend kan zijn dit juist eerder te behandelen. Dat heeft vaak ook een gunstig effect op het beloop en/of behandeling van andere psychische en somatische klachten. Er zal een nieuw evenwicht in de wijken gevormd worden, waar de wijkteams, de huisarts/poh en de GBGGZ belangrijke pijlers zijn. De verslavingszorg en de kennis over verslaving moet toegankelijk zijn voor de samenleving en onze partners. Preventie, laagdrempeligheid en, toegankelijkheid daarbij essentieel. Dit maakt dat we het niet alleen hebben over Verslavingszorg, maar ook over Verslavingskunde. Wij zien verslaving als kennisdomein in de geestelijke gezondheidszorg. Elke verslavingskundige (preventiewerker, veldwerker, behandelaar GBGGZ en SGGZ) is expert op het gebied van verslavingszorg met al haar programma s, methoden en technieken en is in staat deze expertise zowel te gebruiken als over te dragen. Het doel van verslavingskunde: Kennis overbrengen Uitstellen van het eerste gebruik, het voorkomen van problemen die kunnen ontstaan door het gebruik van middelen en het vroegtijdig signaleren van middelenproblematiek. Tijdig ingrijpen bij bestaande problematiek Streven we naar een integrale aanpak met gemeente, netwerkpartners en inwoners.

15 VICTAS / MEERJARENPLAN / Victas wil de verslavingskunde dichtbij organiseren met als doel cliënten vroegtijdig te kunnen signaleren en motiveren zodat er in een eerder stadium kan worden begonnen met begeleiden/behandelen. De verslavingskundige kunnen de meer specialistische kennis van (vroeg)signaleren, motiveren toevoegen aan de generieke kennis van bijvoorbeeld de huisarts en POH. Daarbij streven we naar een integrale aanpak met gemeente, netwerkpartners en inwoners. De onderdelen van preventie, veldwerk en de GBGGZ vormen zij een belangrijke schakel tussen de specialistische behandeling en het op eigen kracht participeren in de maatschappij. Hierdoor kunnen de burgers met behulp van een laagdrempelig, professioneel netwerk eerder zelfstandig opereren zonder afhankelijk te zijn van dure, specialistische zorg INZET E-HEALTH Digitale ontwikkeling heeft de afgelopen vijf jaar een enorme vlucht genomen. Steeds meer mensen met psychische, sociale en maatschappelijke problemen krijgen hulp via internet. Social media, smart phones en tablets vallen niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven. Uit onderzoek blijkt dat een toenemend deel van de cliënten e-health verkiest boven meer traditionele behandelvormen. Reden voor Victas om hier actief in mee te ontwikkelen! E-health biedt (noodzakelijke) mogelijkheden voor innovatie van de zorg. Daarnaast is e-health een manier om effectievere zorg te bieden. Het Trimbos Instituut stelt in een strategische verkenning dat een van de manieren om de basis- GGZ meer kosteneffectief te maken het opschalen van e-health is. De sleutelwoorden van e-health zijn: dichtbij de cliënt, toegankelijkheid van informatie en zorg en eigen verantwoordelijkheid. Victas is hierbij voortdurend op zoek naar strategische partnerships met collega-instellingen en netwerken. Medewerkers worden opgeleid en bijgeschoold daar waar nodig. Victas heeft haar e-health behandelaanbod uitgebreid met een variëteit aan online behandelprogramma s. voor de behandeling van alcohol-, cannabis-. seks-, rook-, slaapmiddelen- of medicijnverslaving. Deze programma s zijn laagdrempelig. Het betreft een aanbod van online hulp, waarmee cliënten het middelengebruik weer onder controle kunnen krijgen. E-health is 24 uur per dag en zeven dagen per week beschikbaar. Afhankelijk van de autonomie van de cliënt duurt een programma tussen de zes en twaalf weken. Tot en met 2017 richt Victas zich op twee aspecten: het online aanbod voor cliënten met matige ernst van verslaving (de zorgzwaarte 1 en 2), met name het integreren van online onderdelen van de behandeling in een regulier face-to-face-traject (blended behandelen). Het stap voor stap toegankelijk maken van het dossier en afsprakenoverzicht en andere voorzieningen als service voor cliënten. Ontwikkelen van (e-health) tools voor de groep cliënten met een ernstige verslaving en een complexe zorgvraag.

16 ONDERZOEK EN INNOVATIE Victas besteedt veel aandacht aan de kwaliteit van zorg. Daarnaast spelen innovatie en samenwerking een grote rol en willen wij bereikbaar zijn voor iedereen. De kwaliteit van onze zorg blijven we monitoren en verder ontwikkelen via onze zorgpaden. Op het gebied van innovatie blijven we trends en ontwikkelingen volgen en participeren in wetenschappelijk onderzoek. inzichten verwerken in hun methodieken. Met onderzoek wordt ook een bijdrage geleverd aan het tot stand komen van richtlijnen en protocollen. Samenwerking is voor Victas essentieel: niet alleen binnen de organisatie, maar ook daarbuiten. We investeren in een goede samenwerking met andere verslavingszorginstellingen, GGZ-instellingen, financiers, verwijzers, gemeenten, algemene ziekenhuizen en universiteiten. Het is van groot belang onze behandelmethodieken te onderzoeken en waar nodig kritisch te evalueren op doelmatigheid, zinnigheid en zuinigheid. In tijden van bezuinigingen is onderzoek en een onderzoeksafdeling een kwetsbaar onderdeel van een organisatie. De focus binnen bedrijfsvoering ligt meestal op productie, efficiency en financiën. Toch is Victas van mening dat juist onderzoek een relevante bijdrage kan leveren aan de kwaliteit van de behandeling. Door gebruik te maken van kennis die elders ontwikkeld wordt, en door zelf bij te dragen aan kennisontwikkeling, wordt niet alleen de kwaliteit van de zorgverlening naar een hoger plan getild maar biedt dit ook voor medewerkers een intern ontwikkelingsperspectief. Zij worden uitgedaagd verbanden te leggen en zoveel mogelijk evidence based te werken. Een cultuur waarin onderzoek een belangrijke plaats inneemt, maakt dat hulpverleners niet alleen varen op ervaring, maar ook steeds de nieuwste wetenschappelijke Om vernieuwing, kennis en participatie in ontwikkelingen te bewerkstelligen, heeft Victas al een aantal jaar intensieve samenwerkingsverbanden met onderzoeks- en opleidingsinstituten als het Trimbos Instituut, IVO, Ladis, Julius Centrum (UMC), Movisie, AIAR, NISPA, Psychiatrisch Casus Register, Kwaliteitsinstituut Zorg (i.o.) en collega verslavingszorginstellingen. Op deze manier wil Victas haar hulpverleningsen preventieaanbod afstemmen en uitbreiden op basis van trends en de nieuwste wetenschappelijke inzichten. Voor Victas zijn de belangrijkste speerpunten in het onderzoek: Evaluatie van innovatieve interventies en methoden; Effectiviteit van behandeling en efficiëntie voor de samenleving; Onderzoek gericht op specifieke doelgroepen.

17 VICTAS / MEERJARENPLAN / PROFESSIONELE BEDRIJFSVOERING Victas is volop in beweging en zit vol ambitie! Om voldoende samenhang te borgen tussen de strategische doelen, de beoogde veranderingen, de beschikbare middelen en de te leveren inspanningen binnen de scope van het meerjarenplan kiest Victas voor een methode van het aansturen en managen van veranderingen en projecten. Dit gaat waar mogelijk door middel van programmamanagement. De voordelen van programmamanagement komen voort uit het gecoördineerd managen van veranderingen, waarbij sturing op de onderlinge afhankelijkheden tussen projecten en activiteiteten en de focus op het realiseren van de baten een centrale plaats innemen. De belangrijkste voordelen zijn: Integrale aanpak van de verschillende projecten en activiteiten met behulp van een eenduidig strategisch kader; Programmamanagement voorziet in een onderbouwde prioriteitsvolgorde van de projecten en activiteiten; Goed risicomanagement, doordat de projecten en activiteiten in samenhang worden beoordeeld; Management van de bedrijfsdoelstellingen (business case); door een binnen het strategisch kader verlangde onderbouwing per project of activiteit is een goede kosten/ baten afweging mogelijk; De overgang van de bestaande organisatie naar de nieuwe manier van werken ( transitie ) is een apart onderdeel binnen programmamanagement. 5.1 KOPPELING BEDRIJFSVOERING AAN ZORGPROGRAMMA S De succesbepalende factor van Victas is de wijze waarop wij onze zorg georganiseerd hebben. We kunnen zorgtrajecten monitoren op de financiële uitkomsten. De inhoud is leidend en de zorg is via logische principes opgebouwd. Vervolgens is de bedrijfsvoering daaraan opgehangen. De zorg is namelijk voor 80 % gestandaardiseerd door middel van zorgtrajecten, waarbij per zorgtraject de functionarissen zijn bepaald als ook de vaste DBC bedragen. De zorg is dan ook gekoppeld aan onze bedrijfsvoering. De zorg- trajecten zijn opgebouwd uit combinaties van bouwstenen (producten, activiteiten) die allen zijn beschreven en vastgelegd. Per product is vooraf helder hoeveel minuten deze duurt en welke functionaris(sen) er voor nodig is (zijn). Door de jaarlijkse bepaling van het aantal zorgtrajecten is vooraf helder welke functiemix vereist is. Daardoor kan er door Victas snel gestuurd worden. Ook is het mogelijk om trajecten die financieel niet rendabel zijn (maar wel nodig voor cliënt of van betekenis voor de samenleving) toch uit te voeren en te laten compenseren door zeer rendabele zorgtrajecten. Het inspelen op externe en/of interne ontwikkelingen gaat makkelijker en sneller. Bouwstenen (producten) kunnen worden toegevoegd of juist weg gehaald, waarbij er een directe link is met de daaraan gekoppelde factoren zoals aantallen en soorten functionarissen. Vanwege deze koppeling wordt een verandering op één gebied meteen door vertaald naar consequenties op de andere gebieden.

18 FINANCIERSPERSPECTIEF Victas biedt transparante, gestandaardiseerde en gedifferentieerde zorg. Op die manier hebben alle belanghebbenden (de cliënt, de medewerker, de financier als ook de maatschappij) inzicht in de balans tussen investering (behandeling en geld) en resultaat (abstinentie, hervatting werk, vermindering kosten en schadelast). De zorg is grotendeels gestandaardiseerd door middel van zorgtrajecten, waarbij per zorgtraject de functionarissen zijn bepaald als ook de vaste DBC bedragen. Daardoor kan Victas zorgtrajecten monitoren op de financiële uitkomsten; de zorg is gekoppeld aan de bedrijfsvoering. Door de jaarlijkse bepaling van het aantal zorgtrajecten is vooraf helder welke functiemix vereist is. Vanwege deze koppeling van zorg aan bedrijfsvoering, wordt een verandering op één gebied meteen door vertaald naar consequenties op de andere gebieden. Het inspelen op externe en/of interne ontwikkelingen gaat makkelijker en sneller. 5.3 KWALITEIT EN VEILIGHEID Victas streeft naar een cultuur waar denken en werken in termen van kwaliteit en continu verbeteren een vanzelfsprekendheid is. Processen en werkwijzen zijn doelgericht en planmatig ingericht, waarin kwaliteit, veiligheid, cliënttevredenheid en effectiviteit van behandeling standaard zijn opgenomen. Het doel van het kwaliteitsmanagementsysteem (KMS) van Victas is een samenhangend organisatiesysteem, waarin voortdurende verbetering plaatsvindt van primaire en zorg ondersteunende processen, als ook het planmatig (plan-do-check-act) en efficiënt werken. Veiligheidsbeleid Het doel van het veiligheidsbeleid van Victas is dat medewerkers en cliënten zich veilig voelen en dat de veiligheid, waar nodig, continu wordt verbeterd. Indien er toch sprake is van onveilige situaties of incidenten moeten zowel medewerkers als cliënten zich vrij voelen deze te bespreken, zowel onderling als bij hun leidinggevende. Dit kan alleen indien er sprake is van een zogenaamde veiligheidscultuur. Leidinggevenden hebben dan aandacht voor het continu verbeteren van veiligheid als vanzelfsprekend onderdeel van de reguliere bedrijfsvoering. Het signaleren van onveilige situaties of incidenten wordt actief gestimuleerd en ingezet als mogelijkheid tot verdere verbetering van de zorg. Het veiligheidsbeleid krijgt vorm door ons veiligheidsmanagementsysteem (VMS). Dit is een samenhangend systeem waarin een aantal instrumenten te onderscheiden is, die op zichzelf, maar met name in interactie met elkaar, de veiligheid voortdurend verbeteren. Deze instrumenten zijn de bovengenoemde veiligheidscultuur, prospectieve risicoanalyses, de procedure van Veilig Incident Melden en de participatie van cliënten bij de ontwikkeling van veiligheidsstrategie en -beleid. Kwaliteitsmeting Het meten van de effectiviteit van de behandeling, kwaliteit van leven, verbeterde participatie in samenleving en de cliënttevredenheid biedt informatie voor sturing en verbetering van processen. Victas hanteert voor het meten van de effectiviteit de MATE/ROM en MATE-Outcome/ROM bij respectievelijk de start van de behandeling en evaluaties na zes en negen maanden. De cliënttevredenheid wordt zichtbaar door de jaarlijkse CQ-index. De veiligheid voor cliënt en medewerker kan verder in kaart worden gebracht door een veiligheidsvisitatiebezoek om het VMS optimaal in te richten. Administratieve systemen als Pion en Inforay verstrekken maandelijks de voortgang op de te behalen resultaten bij algehele bedrijfsvoering. Victas vindt het van groot belang dat er maandelijks managementinformatie beschikbaar is, die moet voldoen aan de wensen en eisen gesteld door de Raad van Bestuur en het managementteam. Deze informatie moet voldoende inzicht geven in het financiële reilen en zeilen van de organisatie.

19 VICTAS / MEERJARENPLAN / Resultaten Indicatoren Jaarlijks voldoen aan de eisen van de kwaliteitsnorm HKZ Jaarlijks voldoen aan de eisen van een veiligheidsmanagementsysteem HKZ certificatie VMS certificatie Jaarlijks voldoen aan de eisen van interne controle op administratieve organisatie Cliënttevredenheid is stabiel of stijgt Rapportage KPMG CQ-index en KIWA-rapport Medewerkerstevredenheid is stabiel of stijgt Medewerkerstevredenheidonderzoek Effectiviteit van behandeling is stabiel of stijgt MATE-Outcome en ROM Tevens moeten de behaalde resultaten vergeleken worden met de vastgestelde begroting. Verschillen dienen geanalyseerd te worden en er moet een verklaring gegeven worden door het onderdeel (zorgpad waar de verschillen door zijn ontstaan). Bovenstaande werkwijze resulteert in checks en balances in het gehele financiële proces, juistheid, volledigheid en tijdigheid van financiële rapportages, omzet en kosten en accurate managementinformatie. Resultaten en indicatoren De kwaliteitsnormen, zoals gesteld in HKZ, VMS en AO/IC, omvatten vele subdoelen in het primaire en ondersteunende proces. Deze keren jaarlijks terug en worden nader beschreven in de jaarplannen. Hiernaastvolgt een weergave op hoofdlijnen. 5.4 STRATEGISCH HRM BELEID Victas heeft voor haar meerjarenplan een stevige ambitie neergezet. Om deze ambitie waar te maken, is het voor Victas essentieel om stevig strategisch HRM-beleid in te voeren. Het strategisch HRM-beleid richt zich op de volgende thema s: Versterken van de bedrijfscultuur en het gewenste gedrag binnen en tussen teams en in samenwerkingsrelaties met ketenpartners; Versterken van leiderschap; Zorgdragen voor optimaal lerend vermogen, zodat ontwikkeling van vakmanschap en innovatie maximale kans krijgen; Competentiemanagement; Flexibele inzet van formatie gebaseerd op de werkelijke productie. De leiderschapsontwikkeling is gericht op : Samenwerking stimuleren vanuit ieders kracht; Transparant zijn naar elkaar en de maatschappij over wat we doen en welke resultaten we neerzetten; Samenwerken in de keten (focus naar buiten); Lerend vermogen: vanuit visie, verantwoordelijkheid en vertrouwen.

20 20 De organisatiecultuur kenmerkt zich als een resultaatgerichte cultuur, waarbij een constructieve aanpak de boventoon voert: betrouwbaar, integer, flexibel en communicatief sterk. Het doorontwikkelen van een (e) leerklimaat staat centraal komende jaren. Hierin werkt Victas samen met GGZ Ecademy. Competentiemanagement is het opbouwen en exploiteren van competenties van medewerkers in lijn met de strategie en doelstellingen van de organisatie, de afdeling of een team binnen de organisatie. Ook in 2015 zal er nadrukkelijk gekeken worden naar en zorg zijn voor benodigde competenties en waar nodig om- en/of bijscholing. De HRM-werkprocessen worden de komende jaren op een professionele wijze ondersteund door middel van een strategische personeelsplanning en een strategisch opleidingsbeleid. Victas wil medewerkers stimuleren bewust om te gaan met hun vitaliteit, waardoor gezondheid en duurzame inzetbaarheid gegarandeerd worden. We noemen dit Victas vitaal.

21 VICTAS / MEERJARENPLAN / MARKETING EN COMMUNICATIE CONCURRENTIESTRATEGIE Cliënten hebben door toegenomen welvaart en individualisering meer behoefte aan ruimte, privacy en keuzevrijheid. Cliënten willen zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen in hun eigen vertrouwde omgeving, ook als men ouder wordt of wanneer men plotseling verzorging, verpleging of begeleiding nodig heeft. Onder de noemer zorgmarketing zet Victas hoog in op instroommanagement van zowel bestaande als nieuwe doelgroepen. Hierbij zal zij de verschillende producten, met bijbehorend serviceniveau en uitgaande van de vraag van de cliënt, op verschillende manieren in de markt gaan zetten. Victas V-tality is geregistreerd en onder deze naam zal Victas haar producten aanbieden aan het bedrijfsleven en overige zakelijke partners. Het is van groot belang daarbij een goede vertaling en juiste toonzetting te vinden om de essentie van de nieuwe missie van Victas over te brengen. Dit geldt des te meer, gezien de instroomdoelstelling die Victas zich heeft gesteld: een nieuwe doelgroep aanspreken en overtuigen aan hun gebruik te werken, voordat het een verslaving wordt. Websites spelen in het proces van voorlichting en aanmelding inmiddels een cruciale rol. Mensen stellen hoge eisen aan de vindbaarheid en toegankelijkheid van webpagina s en de mogelijkheid tot interactie. Vanzelfsprekend sluit Victas aan bij deze ontwikkelingen. We bevinden ons in een markt van online en high service behandelingen die volop in ontwikkeling is. Vanzelfsprekend moet Victas ook hiervoor de profilering voortvarend ter hand nemen. Enige haast is geboden, te meer omdat de concurrentie er ogenschijnlijk in slaagt eerder en duidelijker een profiel als online of high end specialist van zichzelf neer te zetten. Netwerk/Ketensamenwerking Ketensamenwerking is al jarenlang een belangrijk onderwerp binnen de brede GGZ. Het is niet alleen een logisch vervolg op transmuraal werken en continuïteit in behandeling; ketensamenwerking is noodzakelijk vanuit het perspectief van de cliënt. Op het gebied van EPA cliënten, spoedeisende eerste hulp (SEH), aanbieders van leefstijlproducten of gezondheidstesten, zoekt Victas aansluiting bij ketenpartners. Daarbij profileren we ons als specialist op het gebied van verslavingszorg en zetten, naast samenwerking, in op kennisdeling.

22 wij zijn er... gebruik óns!