De auto s van de toekomst Handleiding leerkracht
|
|
- Helena Bosmans
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 De auto s van de toekomst Handleiding leerkracht Aantal lestijden: ± 5 Graad: 2 e Jaar: 1 e en 2 e Gelinkte vakken: aardrijkskunde, biologie, chemie, Nederlands, economie, P.O. 1. Korte inhoud De titel verklaart voor een deel het onderwerp van de bundel. De bedoeling is dat de leerlingen aan het einde van hun bundel zelf kunnen uitmaken hoe volgens hun de auto s van de toekomst er uit zien. Ze maken kennis met heel wat verschillende motoraandrijvingen en ze bekijken deze ook steeds vanuit een ander standpunt. Zo leren ze zich ook te verplaatsen naar het standpunt van de ander maar ontdekken ze ook hoe ze moeten opkomen voor hun eigen mening. De leerlingen leren ook samenwerken in groep aan een gemeenschappelijk doel. Dat is misschien wel het belangrijkste doel van dit deel. Na het eerste grote deel rond auto s, begint het luik rond aardolie. Daarvan komen heel wat aspecten aan bod zoals de ontginning en destillatie ervan, de invoer van aardolie in België, enzovoort. Afsluiten doen we met een didactisch spel in verband met aardolie. 2. Beginsituatie De leerlingen hebben voor het deel rond auto s weinig voorkennis nodig. Voor het debat kunnen ze zich baseren op gegevens uit de bundel. De leerlingen maakten al kennis in de eerste graad met eenvoudige scheidingstechnieken. Hier kan nu op verder gegaan worden. Vooral het destilleren is hier belangrijk, omdat aardolie dezelfde scheidingstechniek ondergaat. De leerlingen kennen de aggregatietoestanden en weten wat faseovergangen zijn. 3. Wenken voor de leerkracht Hoofdstuk 1 De leerlingen tekenen hun droomauto. Ze doen dit echter vanuit een bepaald standpunt. In bijlage staan de kaartjes klaar om uit te knippen en aan de leerlingen te geven. De 3 verschillende standpunten zijn: Uit economisch standpunt: Je bent iemand die vooral korte afstanden met de auto aflegt, bijvoorbeeld in de stad. Bij het samenstellen van jouw auto zal je rekening moeten houden met een beperkt budget. Voor een goedkopere auto dat veel brandstof verbruikt, zal je achteraf veel belastingen moeten betalen. Een volledig elektrische wagen is dan weer heel duur. Uit ecologisch standpunt:
2 Je hebt een hart voor de natuur en het milieu. Bij het samenstellen van jouw auto zal je dus vooral rekening moeten houden met de uitstoot van CO 2. Je moet echter ook rekening houden met je persoonlijke eisen: per dag leg je gemiddeld een groot aantal kilometers af. Uit persoonlijk standpunt: Je beschikt over een onbeperkt budget bij de samenstelling van jouw auto. Je bent dus volledig vrij om te kiezen hoe jouw auto er uit zal zien. Hoofdstuk 2 Jigsaw methode: De leerlingen werken in groepjes van 4. Elk groepje krijgt een bepaalde manier van motoraandrijving: elektrisch, LPG, benzine of diesel. De leerkracht bepaalt dit. Elk lid van een groepje is een verkoper van een auto met deze motoraandrijving. De groepjes noteren alle voordelen van hun auto (met de specifieke motoraandrijving) en brainstormen over verschillende argumenten waarom iemand deze wagen moet kopen. Dit doen ze op basis van de artikels die te vinden zijn in de bundel. Er zijn zowel artikels bij die positief zijn over een bepaalde manier van motoraandrijving maar ook artikels die negatief zijn. Het is aangeraden om hiervoor voldoende tijd vrij te houden. Zo kunnen de leerlingen zich grondig voorbereiden op het tweede groepsgesprek. Voordat het tweede groepsgesprek begint, zal elk lid van een groepje een nummer krijgen (van 1 4). De leerlingen met dezelfde nummers vormen nu een nieuw groepje en voeren een debat waarbij ze de andere leerlingen proberen te overtuigen om voor deze motoraandrijving te kiezen. Op het einde van dit groepsgesprek is het de bedoeling dat er een overeenkomst is tussen de leerlingen om een auto met een specifieke motoraandrijving te kopen. Tenslotte volgt een korte klassikale reflectie over hoe de groepsgesprekken verlopen zijn en wat de besluiten zijn per groepje. Hoofdstuk 3 In principe kunnen de leerlingen dit hoofdstuk individueel afwerken. Alle gegevens voor de opdrachten zijn te vinden in dit hoofdstuk. De link voor het filmpje van 3.2: Voor deel 3.3 kan het eventueel interessant zijn om naar volgend filmpje te kijken: Hoofdstuk 4 Het is aan te raden om dit hoofdstuk klassikaal te maken onder begeleiding van de leerkracht omdat scheidingstechnieken voor het grootste deel nieuw zijn voor de leerlingen. Het practicum over de destillatie van wijn is interessant om in deze lessen uit te voeren. De leerlingen kunnen zo de link leggen met de destillatie van aardolie. Achteraan de bundel zijn er uitgewerkte practicumblaadjes te vinden. Hoofdstuk 5 Een mooie afsluiter van de bundel is er met het didactisch spel over de verdeling van aardolie over de wereld. Er is echter wel een grondige voorbereiding van de leerkracht voor nodig. Ook de klasopstelling moet aangepast worden volgens onderstaande afbeelding (indien mogelijk).
3 Benodigdheden: - evenveel stoelen als leerlingen - 6 wereldkaarten (best afgedrukt op A3) met telkens één gebied omkaderd. Alle leerlingen samen stellen de totale wereldbevolking voor. Elke leerling stelt een bepaald aantal mensen voor. Hoeveel mensen elke leerling voorstelt is afhankelijk van het aantal leerlingen in de klas. Hoe meer leerlingen, hoe kleiner het aantal mensen dat elke leerling voorstelt. De leerkracht moet dit dus op voorhand uitrekenen. Hier zal een voorbeeld uitgewerkt worden voor een klas van 20 leerlingen. DEEL 1 Het totaal aantal inwoners op aarde bedraagt: 7 244,4 miljoen. Dat wil zeggen dat elke leerling 362 miljoen mensen voorstelt. De leerlingen verdelen zich over 6 gebieden: Noord-Amerika, Zuid- Amerika, Afrika, Midden-Oosten, Europa + Rusland, Azië + Oceanië. Ze doen dit op basis van wat ze al weten of denken. Als de leerlingen zich verdeeld hebben, verbetert de leerkracht, indien nodig. Gebied Aantal inwoners in miljoen Aantal leerlingen Noord-Amerika Latijns-Amerika Europa + Rusland Azië + Oceanië Afrika Midden-Oosten DEEL 2 Alle stoelen van de leerlingen (20 in totaal) stellen het totale verbruik van aardolie voor, uitgedrukt in vaten per dag. De leerlingen verdelen de stoelen opnieuw op basis van wat ze al weten of denken. Totaal aantal geconsumeerde vaten aardolie per dag ter wereld: 94,5 miljoen. Dat wil zeggen dat elke stoel ongeveer 4,7 geconsumeerde vaten per dag voorstelt. De leerkracht verbetert als het nodig is op basis van de volgende cijfers:
4 Gebied Aantal geconsumeerde vaten aardolie per dag Aantal stoelen Noord-Amerika 30 7 Latijns-Amerika 6 1 Europa + Rusland 20 4 Azië + Oceanië 25 5 Afrika 5 1 Midden-Oosten Leerplandoelen DEEL 3 Leerlingen gaan zitten op stoelen van hun gebied. DEEL 4 Reflectie. Biologie 2 e graad wetenschappelijke richting AD3 UITVOEREN Onder begeleiding en met een aangereikte methode een antwoord zoeken op een onderzoeksvraag. AD4 REFLECTEREN Onder begeleiding over een waarnemingsopdracht/experiment/onderzoek en het resultaat reflecteren. AD5 RAPPORTEREN Onder begeleiding over een waarnemingsopdracht/experiment/onderzoek en het resultaat rapporteren. AD6 MAATSCHAPPIJ De wisselwerking tussen biologie en maatschappij op ecologisch, ethisch en technisch vlak illustreren. AD8 DUURZAAMHEID Bij het verduidelijken van en het zoeken naar oplossingen voor duurzaamheidsvraagstukken wetenschappelijke principes hanteren die betrekking hebben op grondstoffenverbruik, energieverbruik en het leefmilieu. B63 Uit waarnemingen afleiden dat de mens een invloed uitoefent op de biodiversiteit van een ecosysteem. Aardrijkskunde 2 e graad wetenschappelijke richting 4.7 Spanningen en ecologische problemen binnen regio s 2.3 Op een eenvoudige manier de ecologische gevolgen van de ontginning van het tropisch regenwoud verklaren en er de gevolgen voor mens, natuur en milieu afleiden. 3 (U) Door analyse van beelden, van kaarten en van andere informatiebronnen mogelijkheden, moeilijkheden en ecologische problemen van energie- en delfstoffenwinning in Siberië nagaan. 4.8 Verschillen tussen industriële regio s 1 Door analyse van beelden, kaarten en andere informatiebronnen de kenmerken van een industrieregio beschrijven.
5 Nederlands 2 e graad 3.1 Taalvaardigheden DOELEN taalvaardigheden Luisteren 1 De leerlingen kunnen volgende luistertaken uitvoeren Verwerkingsniveau Publiek Structurerend Beoordelend bekende leeftijdgenoten luisteren naar uiteenzettingen en probleemstellingen m.b.t. een leerstofonderdeel Spreken 5 De leerlingen kunnen volgende spreektaken uitvoeren Verwerkingsniveau Publiek Structurerend Beoordelend bekende leeftijdgenoten in een gedachtewisseling standpunten/ meningen of voorstel van oplossing voor problemen uiteenzetten en motiveren Lezen 9 De leerlingen kunnen de volgende voor hen relevante teksten lezen Verwerkingsniveau Publiek Structurerend Beoordelend onbekende leeftijdgenoten teksten zoals: tijdschriftartikelen, recensies, gebruiksaanwijzingen, instructies, studieteksten teksten zoals: notities, informatieve teksten, incl. informatiebronnen, zakelijke brieven, reclameteksten en advertenties, fictionele teksten (cf. literatuur) Chemie 2 e graad wetenschappelijke richting AD6 MAATSCHAPPIJ De wisselwerking tussen chemie en maatschappij op ecologisch, ethisch en technisch vlak illustreren. B6 Voor een eenvoudig en herkenbaar mengsel een geschikte scheidingstechniek voorstellen en verklaren op welke eigenschap die scheiding is gebaseerd. 5. Ingevulde werkbundel Zie bijlage.
6 6. Bijlagen Bijlage 1: kaartjes met standpunten Economisch standpunt Je bent iemand die vooral korte afstanden met de auto aflegt, bijvoorbeeld in de stad. Bij het samenstellen van jouw auto zal je rekening moeten houden met een beperkt budget. Voor een goedkopere auto dat veel brandstof verbruikt, zal je achteraf veel belastingen moeten betalen. Een volledig elektrische wagen is dan weer heel duur. Ecologisch standpunt Je hebt een hart voor de natuur en het milieu. Bij het samenstellen van jouw auto zal je dus vooral rekening moeten houden met de uitstoot van CO 2. Je moet echter ook rekening houden met je persoonlijke eisen: per dag leg je gemiddeld een groot aantal kilometers af. Persoonlijk standpunt Je beschikt over een onbeperkt budget bij de samenstelling van jouw auto. Je bent dus volledig vrij om te kiezen hoe jouw auto er uit zal zien.
Voor alle leraren Nederlands. 'Vergelijkend schema', eindtermen vaardigheden van de 3 graden: tekstsoorten, procedures/strategieën en attitudes.
Voor alle leraren Nederlands 'Vergelijkend schema', eindtermen vaardigheden van de 3 graden:, procedures/strategieën en attitudes. 1 Luisteren 1e graad 2e graad 3e graad uiteenzetting leerstofonderdeel
Nadere informatieEindtermen tweede graad ASO
Mind over Media - Koppeling eindtermen Eindtermen tweede graad ASO Geschiedenis 1.1 Criteria in verband met het historisch referentiekader 12. Essentieel is dat voor elke ontwikkelingsfase fundamentele
Nadere informatie- Les met de opdracht + evaluatiecriteria Alledaagse mysteries
VRIJ LEZEN (TAALDAG, KULEUVEN, 27/2/2013) PETER VAN DAMME (VRIJ) LEZEN VAN ZAKELIJKE TEKSTEN - AANKONDINGING Het uitgangspunt van deze sessie is de vraag hoe je een krachtige leesomgeving creëert waarin
Nadere informatieLuister- en kijkvaardigheid in de lessen Nederlands
Les Taalblad, Pendelaars Tekstsoort, publiek, niveau Informatieve en persuasieve tekst Onbekend publiek Structurerend niveau voor leesvaardigheid, beoordelend niveau voor luistervaardigheid Verwijzing
Nadere informatieDOELSTELLINGEN EN VOET VAN COUDENBERG TOT KUNSTBERG
DOELSTELLINGEN EN VOET VAN COUDENBERG TOT KUNSTBERG 2 DE GRAAD SECUNDAIR ONDERWIJS - ASO - De volgende doelstellingen en VOET komen aan bod. Aangezien de leerlingen in groepjes worden onderverdeeld, onderzoek
Nadere informatieMaak je eigen folder! Leerkrachtenbundel
Maak je eigen folder! Leerkrachtenbundel Doelgroep: Wij denken dat dit een geschikte opdracht is voor de 2 de en 3 de graad aso, voor tso (vooral voor grafische richtingen, vormgeving) en voor kso. De
Nadere informatieEindtermen Nederlands algemeen secundair onderwijs (derde graad)
Eindtermen Nederlands algemeen secundair onderwijs (derde graad) Bron: www.ond.vlaanderen.be/dvo 1 Luisteren 1 De leerlingen kunnen op structurerend niveau luisteren naar uiteenzettingen en probleemstellingen
Nadere informatieLokaliseren situeren van plaatsen op een landkaart (in een beperkt of ruim kader).
De volgende vakken komen aan bod Aardrijkskunde Maatschappelijke vorming (MAVO) Nederlands Godsdienst Niet-conventionele zedenleer LEERDOELSTELLINGEN LESFICHE C Door aan de slag te gaan met lesfiche C
Nadere informatieSecundair onderwijs - Tweede graad ASO/KSO/TSO - Natuurwetenschappen - Vakgebonden eindtermen
Eindtermen educatief project Korstmossen, snuffelpalen van ons milieu 2 de en 3 de graad SO Secundair onderwijs - Tweede graad ASO/KSO/TSO - Natuurwetenschappen - Vakgebonden eindtermen I. Gemeenschappelijke
Nadere informatieGelijkwaardig verklaarde eindtermen natuurwetenschappen Voor de tweede graad ASO
Gelijkwaardig verklaarde eindtermen natuurwetenschappen Voor de tweede graad ASO Federatie Steinerscholen Vlaanderen v.z.w. Gitschotellei 188 2140 Borgerhout Februari 2013 Gelijkwaardig verklaarde eindtermen
Nadere informatie6 november 2012. Leerlijnen Evaluatie: basis - verdieping
6 november 2012 Leerlijnen Evaluatie: basis - verdieping Leerlijnen Waarom willen we aan de leerlijnen werken? Wat gaan we met die leerlijnen doen? Leerlijnen : doel Voor de leerlingen efficiënter lesgeven
Nadere informatieDraaiboek voor de organisatie van een onderzoek m.b.v. bronnen in de klas
Draaiboek voor de organisatie van een onderzoek m.b.v. bronnen in de klas Praktisch Beginsituatie Dit document is een mogelijk draaiboek voor de organisatie van een (beperkt) onderzoek. Het is zo algemeen
Nadere informatieEerste graad A-stroom
EINDTERMEN en ONTWIKKELINGSDOELEN Vijverbiotoopstudie Eerste graad A-stroom Vakgebonden eindtermen aardrijkskunde Het natuurlijk milieu Reliëf 16* De leerlingen leren respect opbrengen voor de waarde van
Nadere informatieEINDTERMEN Bosbiotoopstudie
EINDTERMEN Bosbiotoopstudie Eerste graad A-stroom Vakgebonden eindtermen aardrijkskunde De mens en het landschap Het landelijk landschap 22 milieueffecten opnoemen die in verband kunnen gebracht worden
Nadere informatieTekst lezen en vragen stellen
Tekst lezen en vragen stellen 1. Om een tekst goed te begrijpen is het erg belangrijk om een tekst actief te lezen. In de uitleg lees je hoe je dat moet doen. Als je actief leest, dan: - controleer je
Nadere informatieAlgemene doelen en de link met de vakoverschrijdende eindtermen vind je in de handleiding bij dit lespakket.
Doelstelling(en) Vakgebonden eindtermen 1.1.1 Luisteren 1 De leerlingen kunnen op structurerend niveau luisteren naar uiteenzettingen, en probleemstellingen door een bekende volwassene m.b.t. een leerstofonderdeel
Nadere informatieFysica 2 e graad: Impuls & Pulsar
Fysica 2 e graad: Impuls & Pulsar Onderzoekend leren Voor een graadleerplan fysica van één wekelijkse lestijd (in de 2 de graad). Minimum 2 lestijden leerlingenexperimenten per schooljaar (4 u voor de
Nadere informatie2.3 Literatuur. 1.4.2 Schriftelijke vaardigheden 1.4.2.1 Lezen LES GODVERDOMSE DAGEN OP EEN GODVERDOMSE BOL LEERPLAN ALGEMEEN:
LES GODVERDOMSE DAGEN OP EEN GODVERDOMSE BOL ALGEMEEN: p.8 2.3 Literatuur In onze leerplannen is literatuur telkens als een aparte component beschouwd, meer dan een vorm van leesvaardigheid. Na de aanloop
Nadere informatieOnderscheid tussen chocolade en dieetchocolade
Onderscheid tussen chocolade en dieetchocolade 1. Onderzoeksvraag Hoe kunnen we chocolade onderscheiden van dieetchocolade? 2. Voorbereiding a. Begrippen als achtergrond voor experiment Scheidingstechnieken,
Nadere informatie1 Luisteren (koppeling Spreken/gesprekken voeren)
1 Bijlage 5. Eindtermen Nederlands van de tweede graad tso 1 Luisteren (koppeling Spreken/gesprekken voeren) 1 De leerlingen kunnen op structurerend niveau luisteren naar uiteenzettingen, probleemstellingen
Nadere informatieLes 5 : eigen familiegeschiedenis
LES 5 Les 5 : eigen familiegeschiedenis Achtergrondinformatie leerkracht: In deze les zoomen we in op de eigen familiegeschiedenis. Tijdens de eerste les kregen de leerlingen de opdracht zelf informatie
Nadere informatieDOELSTELLINGEN EN VOET VAN COUDENBERG TOT KUNSTBERG
DOELSTELLINGEN EN VOET VAN COUDENBERG TOT KUNSTBERG 2 DE GRAAD SECUNDAIR ONDERWIJS - KSO - De volgende doelstellingen en VOET komen aan bod. Aangezien de leerlingen in groepjes worden onderverdeeld, onderzoek
Nadere informatieAardrijkskunde. Thema / onderwerp Aardrijkskundeles met gebruikmaking van de geografische vierslag. Betekenis. Bedoeling
Aardrijkskunde Thema / onderwerp Aardrijkskundeles met gebruikmaking van de geografische vierslag. Betekenis Welke betekenis heeft het thema / onderwerp voor de kinderen? Hoe leg je de relatie met de beginsituatie?
Nadere informatieLESSENSERIE 4: CKV-NL Recensie schrijven Lesplannen
LESSENSERIE 4: CKV-NL Recensie schrijven Lesplannen Algemene gegevens Docent Evah den Boer School Helen Parkhurst Titel lessenserie Recensie schrijven CKV/NETL Klas (en niveau) 4 vwo Aantal leerlingen
Nadere informatieZUIVEL LEKKER BEZIG. Duiding voor de leerkracht. Kort lesoverzicht. Lesdoelen. Bronnen
BOVENBOUW Duiding voor de leerkracht Binnen de bovenbouw staan we stil bij het technisch proces van de zuivelproducten. Hoe wordt kaas, boter, yoghurt enzovoort gemaakt? Als werkvorm gebruiken we zelfstandig
Nadere informatieHOUT EN BOUW. Activerende werkvormen? De leraar doet er toe.
HOUT EN BOUW Activerende werkvormen? Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat we na 14 dagen gemiddeld slechts 10 % hebben onthouden van datgene wat we gelezen hebben en 20 % van wat we hebben gehoord.
Nadere informatieStructurerend Beoordelend
Structurerend Beoordelend Ondersteuning 1 Doelen leesvaardigheid 2 de graad aso/kso/tso 10 De leerlingen zijn bereid (ET 22*): te lezen; gericht en efficiënt informatie te verzamelen over een bepaald onderwerp;
Nadere informatieSecundair onderwijs - Tweede graad ASO - Natuurwetenschappen - Vakgebonden eindtermen
Secundair onderwijs - Tweede graad ASO - Natuurwetenschappen - Vakgebonden eindtermen I. Gemeenschappelijke eindtermen voor wetenschappen Gemeenschappelijke eindtermen gelden voor het geheel van de wetenschappen.
Nadere informatieLESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING
LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING Naam: Tom Sallets Campus Heverlee Hertogstraat 178 3001 Heverlee Tel. 016 375600 www.khleuven.be Vakkencombinatie: Aardrijkskunde - Informatica Stagebegeleider
Nadere informatieWerkvolk gezocht. Bij lesmateriaal, bij deze les op de site, vind je het nodige lesmateriaal voor deze les:
Werk graad 1 Lesvoorbereiding Werkvolk gezocht Bij lesmateriaal, bij deze les op de site, vind je het nodige lesmateriaal voor deze les: Print de beroepenkaartjes 2 uit als er maximum 18 kinderen in jouw
Nadere informatieTendensen op het vlak van leesen luistervaardigheid aan het einde van het basisonderwijs: evidentie uit de peilingen in 2007 en 2013
Tendensen op het vlak van leesen luistervaardigheid aan het einde van het basisonderwijs: evidentie uit de peilingen in 2007 en 2013 Jo Denis Daniël Van Nijlen Rianne Janssen Overzicht De peiling lezen
Nadere informatie~ 1 ~ selecteren. (LPD 1,8,27) (LPD 13,22,23,27)
~ 1 ~ Functionele taalvaardigheid/ tekstgeletterdheid Eindtermen (P)AV voor 2 de graad SO 3 de graad SO 3 de jaar 3 de graad SO DBSO niveau 2 de graad DBSO niveau 3 de graad DBSO niveau 3 de jaar 3 de
Nadere informatieEen poster voor een goed doel maken
Een poster voor een goed doel maken Taalhandeling: Betogen Betogen ervaarles Schrijftaak: Een reclameposter voor maken voor een zelfbedacht goed doel. instructieles oefenles Lesdoel: Leerlingen kunnen
Nadere informatieRechtvaardige Rechters in actie
Lesvoorbereiding Rechtvaardige Rechters in actie Print de personagestickers op etiketten of maak er kaartjes van (zie richtlijnen bij Verwondering). Werk graad 2 Print en knip de identiteitskaarten uit,
Nadere informatieGroep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis (dubbele les) Groep 8 Verdiepingsles: Lagerhuis voorbereiding. Leerkrachtinformatie
Leerkrachtinformatie (dubbele les) Lesduur: 2 x 50 minuten (klassikaal) Introductie van de activiteit 1. Deze klassikale les bestaat uit twee delen: Voorbereiding Uitvoering voorbereiding Lesduur: 50 minuten
Nadere informatieOpdracht Talking Point Leerkrachtenbundel
Opdracht Talking Point Leerkrachtenbundel Doelgroep: Dit is een opdracht die voor elke leerling of cursist geschikt is. In het bijzonder voor anderstaligen (NT1, NT2, OKAN, inburgeringsgroepen) is dit
Nadere informatie1. Wat is de temperatuur vandaag? Deze les levert een bijdrage aan kerndoel 1: de leerlingen leren hoeveelheidsbegrippen gebruiken en herkennen.
1. Wat is de temperatuur vandaag? Leeftijdsgroep Kerndoel Ongeveer 12-16 jaar Deze les levert een bijdrage aan kerndoel 1: de leerlingen leren hoeveelheidsbegrippen gebruiken en herkennen. En aan kerndoel
Nadere informatieNaar: Raad van Europa, Compasito: Manual on Human Rights Education for Children
Wat is aanvaardbaar? Naar: Raad van Europa, Compasito: Manual on Human Rights Education for Children Leeftijd: 6-9 jaar; 9-12 jaar Duur: 60 min. Doelen Kinderen discussiëren over gedrag en houdingen. Wat
Nadere informatieINTERACTIEVE WERKVORMEN IN DE WISKUNDELES
INTERACTIEVE WERKVORMEN IN DE WISKUNDELES WAAROM DEZE BIJSCHOLING? DE LEERDRIEHOEK Luisteren 5 tot 8% Lezen 11% Zien / horen (avm) 22% Leerkracht: docent Leerkracht: mediator Zien / horen (demo) 32% Erover
Nadere informatie12. Leerstof samenvatten
12.1 Samenvatten van tekst(gedeelt)en doel Hoofdzaken uit een tekst halen en samenvatten in steekwoorden wanneer kern les(senserie) groepssamenstelling individueel, tweetallen voorbereiding: - De leerling
Nadere informatieRijen in het dagelijks leven Handleiding leerkracht
Rijen in het dagelijks leven Handleiding leerkracht Aantal lestijden: ± 5 Graad: 2 e Jaar: 2 e Gelinkte vakken: Wiskunde, fysica, biologie, aardrijkskunde, ICT, geschiedenis, godsdienst, L.O. 1 Korte inhoud
Nadere informatieBijlage 9. Eindtermen Nederlands van de derde graad tso
1 Bijlage 9. Eindtermen Nederlands van de derde graad tso 1 Luisteren 1 De leerlingen kunnen op structurerend niveau luisteren naar uiteenzettingen, en probleemstellingen door een bekende volwassene m.b.t.
Nadere informatie4 SOCIAAL TECHNISCHE WETENSCHAPPEN
INSTAPBUNDEL NIEUWE LEERLING 4 SOCIAAL TECHNISCHE WETENSCHAPPEN Beste nieuwe leerling Vermits je vanuit een andere studierichting naar het 4 de jaar S.T.W.stroomt, zouden we graag uitleg geven over een
Nadere informatieDE ENERGIE[R]EVOLUTIE
DE LEERLINGENWERKBOEK DE EINDOPDRACHT Team: Klas: Datum: Pagina 2 INLEIDING De mens maakt op grote schaal gebruik van fossiele brandstoffen. Dit zijn bijvoorbeeld aardolie, aardgas en steenkool. Fossiele
Nadere informatieHOE KOM IK VAN LEERDOELEN TOT EEN LES?
OPDRACHT HOE KOM IK VAN LEERDOELEN TOT EEN LES? In deze opdracht doorloop je in vogelvlucht alle stappen die je kunt zetten om van leerdoelen te komen tot een goede les voor de leerlingen. Het betreft
Nadere informatieDOELSTELLINGEN EN VOET VAN COUDENBERG TOT KUNSTBERG
DOELSTELLINGEN EN VOET VAN COUDENBERG TOT KUNSTBERG 2 DE GRAAD SECUNDAIR ONDERWIJS - TSO - De volgende doelstellingen en VOET komen aan bod. Aangezien de leerlingen in groepjes worden onderverdeeld, onderzoek
Nadere informatieInfofiche Helpertje. 1. Praktische gegevens. 2. Inhoud en doelstellingen
Infofiche Helpertje 1. Praktische gegevens + Werkboek: Helpertje (CN0618) + Handleiding: Eerstehulpcursussen Helpertje en Junior Helper (CN0617) + Doelgroep: 10 tot 12 jaar + Duur: 16 uur + praktijktest
Nadere informatieBEOOGDE LEERDOELEN EN EINDTERMEN
BEOOGDE LEERDOELEN EN EINDTERMEN BRIAN CONAGHAN Vertaald door Aline Sax NEDERLANDS Deze lesbrief is in het bijzonder geschikt voor leerlingen van de tweede graad (jaren 3 en 4) van het secundair onderwijs.
Nadere informatieHallo Wereld! Alle kinderen kunnen LEREN
Lessuggesties Les 1 - Kennismaken Doel De kinderen ervaren dat er verschillen zijn in de manier waarop andere kinderen onderwijs krijgen in landen over de hele wereld. Tijdsduur Kringgesprek 15 minuten
Nadere informatieWebsite maken Mediawijsheid lessen Juli 2013
Website maken Mediawijsheid lessen Juli 2013 Website maken - Docent Sociale Media als Facebook/Twitter/Instagram is het medium waar veel pubers zich op begeven. Ouders zeggen wel eens dat de smartphone
Nadere informatieStap 1 Voorafgaand aan het bestuderen van een nieuw onderwerp vatten leerlingen in kleine groepjes samen wat ze al van het onderwerp weten.
Werkvorm 1 Stap 1 Voorafgaand aan het bestuderen van een nieuw onderwerp vatten leerlingen in kleine groepjes samen wat ze al van het onderwerp weten. Stap 2 Vervolgens formuleren ze vragen over wat ze
Nadere informatieLesvoorbereiding Onderbouw (groep 1/2/3)
Lesvoorbereiding Onderbouw (groep 1/2/3) Zakelijke gegevens naam student: Bente Veenstra stageschool: De Ontdekking in Didam Iselinge klas: VR2C mentor/mentrix: Hetty Bennink datum:06-11-2014 aantal leerlingen:
Nadere informatieThema Energiegebruik Onderwerp Leeftijd Duurzame Ontwikkeling Energiebesparing Hernieuwbare energie Verkeer en vervoer
Mc Car Hulpmiddel 1 en 2 INSPECTEUR MC CAR Thema Energiegebruik Onderwerp Leeftijd Duurzame Ontwikkeling Energiebesparing Hernieuwbare energie Verkeer en vervoer Verwarming/Koeling Warm water CO2-zuinig
Nadere informatieDe laatste show. 2 e graad aso LUISTEREN - Schema publiek/verwerkingsniveau
Les 1 Vooraf 1.1 Een leerlijn voor luisteren? In een mensenleven is luisteren de meest gebruikte vaardigheid. Volwassenen besteden hun communicatietijd als volgt: 45% luisteren, 30% spreken, 16% lezen
Nadere informatieBernd Roemmelt / Greenpeace HET KLIMAAT EN DE NOORDPOOL
Bernd Roemmelt / Greenpeace HET KLIMAAT EN DE NOORDPOOL HET KLIMAAT EN DE NOORDPOOL Greenpeace is een organisatie die ereldijd opkomt voor het milieu. We illen de natuur en de dieren daarin beschermen.
Nadere informatieOverzicht bereikte eindtermen eerste graad met aanvullende leermethode Taalboost 1
Overzicht bereikte eindtermen eerste graad met aanvullende leermethode Taalboost 1 De geel gemarkeerde eindtermen worden met de methode en mits didactisch ernaar handelen gerealiseerd. 1. Luisteren De
Nadere informatieIk geloof dus ik ben?
Ik geloof dus ik ben? Naar: Bord vol kinderrechten Oh my god (UNICEF België) Leeftijd: 6 tot 9 jaar Duur: 2x 50 min. Doelen De kinderen weten dat er verschillende soorten geloof in de wereld zijn De kinderen
Nadere informatieDeze les voor Saved by the bell (lager onderwijs) voldoet aan meerdere eindtermen. Een aantal eindtermen zijn gebundeld in onderstaande lijst.
Eindtermen Deze les voor Saved by the bell (lager onderwijs) voldoet aan meerdere eindtermen. Een aantal eindtermen zijn gebundeld in onderstaande lijst. Op de volgende bladzijden hebben we ook enkele
Nadere informatieDE ENERGIE[R]EVOLUTIE
DE LEERLINGENHANDLEIDING HAVO/VWO Naam: Klas: Datum: Pagina 2 INLEIDING De mens maakt op grote schaal gebruik van fossiele brandstoffen. Dit zijn bijvoorbeeld aardolie, aardgas en steenkool. Fossiele brandstoffen
Nadere informatieJe beschrijving was vrij kort en niet echt interessant. Je neemt voor de hand liggende voorbeelden.
Rubric Types of workers / soorten werknemers (vakoverschrijdende opdracht Engels / SEI) Feedback van de lkr 0 2 3 4 TOTAAL Je omschreef je soorten werkenden goed (met de juiste definities, begrippen) en
Nadere informatieLesplanformulier. Les wordt gegeven in een open ruimte met ronde tafels en een computergedeelte. Een les duurt 50 minuten
Lesplanformulier naam student : Aukelien Stalman opleiding : docent GZW jaar : 3 naam school : Gomarus College Assen coach : klas : 1 datum van de les: mei 2017 Lesonderwerp: Biologie stevigheid en beweging
Nadere informatieNederlands in Uitvoering
Leerjaar 2 Uitvinders Een informatieve tekst lezen Algemene modulegegevens Leerjaar: 2 Taaltaak: Een informatieve tekst lezen Thema: Uitvinders (sector Techniek) Leerstijlvariant: ERVAAR BEKIJK - DENK
Nadere informatieHandleiding bij de digitale les voor de Nederlandse Kinderjury 2012
Handleiding bij de digitale les voor de Nederlandse Kinderjury 2012 Ieder jaar stemmen duizenden basisschoolleerlingen op hun favoriete boeken van het afgelopen jaar. Om zo veel mogelijk kinderen enthousiast
Nadere informatieDuurt eerlijk het langst?
Duurt eerlijk het langst? Leeftijd: 9 tot 12 jaar Duur: 60 min. Doelen Kinderrechten Kinderrechtenwaarden Kinderrechtenvaardigheden Leermiddelen Materialen Vooraf Kinderen denken na over wat eerlijk zijn
Nadere informatieWaarvoo Doen Nu r m t aak je? aa at m k j W e het? STANGENBILJART Wa? t a e ru h t i t b e k r e e sta W o w e a o h t H?
Doen Wat maak je? Nut Waarvoor maak je het? STANGENBILJART Hoe werkt het? Hoe Waaruit bestaat het? Wat Nut Maak je eigen volksspel DIT HEB JE NODIG Schrijfgerei Kladblaadje Dit werkblad OPDRACHT: -> Los
Nadere informatieWinkelen in het bos?
Winkelen in het bos? Natuur, tweede graad Doelstellingen Kinderen ervaren dat het bos uit verschillende delen en bewoners bestaat. Kinderen ontdekken verbanden tussen alle delen en bewoners van het bos.
Nadere informatieLESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING
LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING Naam: Lene Wuyts Campus Heverlee Hertogstraat 178 3001 Heverlee Tel. 016 375600 www.khleuven.be Vakkencombinatie: Aardrijkskunde/Biologie Stagebegeleider
Nadere informatieLESVOORBEREIDINGSFORMULIER (LVF)
LESVOORBEREIDINGSFORMULIER (LVF) Stationsstraat 36 3590 Diepenbeek tel 011 350429 fax 011 350428 e-mail info@cvolimlo.be www.cvolimlo.be Naam en voornaam student Onderwijsvorm, afdeling, graad, leerjaar,
Nadere informatieDe werking van de democratie
De werking van de democratie Naar: Kompas Leeftijd: 9-12 jaar Duur: 45 minuten Doelen Samenwerking aanmoedigen Nadenken over omstreden aspecten binnen een democratische samenleving Luistervaardigheid,
Nadere informatieInfofiche Helpertje. 1. Praktische gegevens. 2. Inhoud en doelstellingen
Infofiche Helpertje 1. Praktische gegevens Werkboek: Helpertje (CN0618) Handleiding: Eerstehulpcursussen Helpertje-Junior Helper (CN0617) Doelgroep: 10 tot 12 jaar Duur: 16 uur + praktijktest Lesgever:
Nadere informatieSOCIALE MEDIA IN DEZE LES
(Designmatic, 2016) SOCIALE MEDIA IN DEZE LES Duur Informatie/leerinhoud Lokaal Doelstellingen Twee of meer lessen Deze les gaat voornamelijk over reclame in sociale media zoals Facebook, Twitter en YouTube.
Nadere informatieZo verstuurt u een WhatsApp! Opdracht: Analyseren, evalueren
Zo verstuurt u een WhatsApp! Opdracht: Analyseren, evalueren 1. Inleiding Een mobiele telefoon; niet meer weg te denken uit de broekzak van elke scholier. In deze opdracht kijken de leerlingen naar een
Nadere informatieLESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING
LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING Naam: Lene Wuyts Campus Heverlee Hertogstraat 178 3001 Heverlee Tel. 016 375600 www.khleuven.be Vakkencombinatie: aardrijkskunde/biologie Stagebegeleider
Nadere informatieHOERA, een meisje Ondertitel: Analyseren
HOERA, een meisje Ondertitel: Analyseren 1. Inleiding Aan de hand van een concept cartoon verdiepen leerlingen zich in de vraag hoe het komt dat een meisje een meisje is. Een concept cartoon is een visuele
Nadere informatieEen stap in de actualiteit
Lesfiche verkeers- en mobiliteitseducatie BASISONDERWIJS Een stap in de actualiteit Doelgroep Derde graad van de lagere school. Eindtermen Mens en maatschappij - verkeer en mobiliteit: De leerlingen 4.14
Nadere informatiemengsels onderscheiden van zuivere stoffen aan de hand van gegeven of van waargenomen fysische eigenschappen;
Leergebied: zuivere stoffen Leerplannen LP Chemie 2e gr KSO GO 1.4.5 - mengsels onderscheiden van zuivere stoffen aan de hand van gegeven of van waargenomen fysische eigenschappen; 2.3 - een verzameling
Nadere informatieNanotechnologie handleiding leerkracht
Nanotechnologie handleiding leerkracht Website Alle informatie over het lespakket nanotechnologie is terug te vinden op volgende website: eefysicsnanotech.weebly.com Je vindt er alle downloadbaar lesmateriaal
Nadere informatieSpelleidraad. Een educatief spel over Milieu, Mobiliteit, Duurzaamheid en Verkeersveiligheid
Spelleidraad Een educatief spel over Milieu, Mobiliteit, Duurzaamheid en Verkeersveiligheid Het bordspel in t kort Het verhaal Sam, een journalist van de plaatselijke krant, krijgt van zijn hoofdredacteur
Nadere informatieLESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING
LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING Naam: Toon Steenssens UC Leuven-Limburg Lerarenopleiding Vestiging Heverlee Hertogstraat 178, 3001 Heverlee Tel. +32 16 37 56 00 Vakkencombinatie: Aardrijkskunde
Nadere informatiePRAKTISCH. BIOLOGIE 2e GRAAD ASO OVERZICHT. Telefoon: 015 36 36 36 Fax: 015 36 36 37 Bezoek onze website: www.plantyn.com
WAT OMVAT BIO NATURALIS 3 VOOR DE LEERLING? Leerwerkboek: Laboboek: Een algemene inhoudstafel en methodewijzer Onderzoeksvragen die elk nieuw onderwerp inluiden Actieve leermethode: gevarieerde werkvormen,
Nadere informatieEXAMENPROJECT NEDERLANDS 5TSO ARGUMENTEREN EN DEBATTEREN
EXAMENPROJECT NEDERLANDS 5TSO ARGUMENTEREN EN DEBATTEREN N. Gheerolfs/ L. Eeckhout/ T. De Man/ N. De Vleeschauwer 1 Examenproject semester 2 5TSO Argumenteren en debatteren Met deze bundel bereid je je
Nadere informatieLESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING
LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING Naam: Ilona Betzhold Campus Heverlee Hertogstraat 178 3001 Heverlee Tel. 016 375600 www.khleuven.be Vakkencombinatie: Aardrijkskunde-geschiedenis Stagebegeleider
Nadere informatieAlles over. Blits. Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen
Alles over Achtergrondinformatie, bestellijsten en additionele materialen Wij vinden het belangrijk dat u goed geïnformeerd wordt om vervolgens de juiste keuze te kunnen maken. In samenwerking met de educatieve
Nadere informatieIk geef mijn grenzen aan (lessenserie Omgaan met pesten)
Ik geef mijn grenzen aan (lessenserie Omgaan met pesten) Inleiding Introductie Ik geef mijn grenzen aan Beginopstelling: Kring Deze dramales "Ik geef mijn grenzen aan" voor groep 7/8 maakt onderdeel uit
Nadere informatiePLANETEN- PAD COSMODROME POORT NATIONAAL PARK HOGE KEMPEN GENK. Vlaanderen In Actie Pact 2020
PLANETEN- PAD COSMODROME Vlaanderen In Actie Pact 2020 POORT NATIONAAL PARK HOGE KEMPEN GENK Inhoud Introductie Ontwikkelingsdoelen Hoe verloopt het bezoek? 9 12 Het programma Siteplan en contactgegevens
Nadere informatieTOETSTAAK 16: WATEROVERLAST
TOETSTAAK 16: WATEROVERLAST Vaardigheid: luisteren. Doelstelling: de cursist kan op structurerend niveau de informatie overzichtelijk ordenen in: - informatieve teksten zoals een aankondiging, een klacht
Nadere informatie(Designmatic, 2016) RECLAME IN GAMES
(Designmatic, 2016) RECLAME IN GAMES IN DEZE LES Duur Informatie/leerinhoud Leslokaal Doelstellingen Eén les Deze les is een actieve les rond het herkennen van reclame in games zoals FIFA, CandyCrush,
Nadere informatieASYMMETRISCHE INFORMATIE
K L A S L O K A A L E X P E R I M E N T Risico en Informatie ASYMMETRISCHE INFORMATIE EN HET ONTSTAAN VAN AVERECHTSE SELECTIE L i d y P o t t e r s. M a s t e r A l g e m e n e E c o n o m i e. H v A.
Nadere informatieSteekkaart: nummer 1N
Steekkaart: nummer 1N Onderwerp Kennis maken met en inoefenen van de voorzetsels die betrekking hebben tot de ruimtelijke begrippen, zoals: voor, achter, op, onder, naast, in, aan, tegen, tussen, Leeftijd/Doelgroep
Nadere informatie1 Luisteren. 2 Spreken/gesprekken voeren. Bijlage 6. Eindtermen Nederlands van de derde graad aso
1 Bijlage 6. Eindtermen Nederlands van de derde graad aso 1 Luisteren 1 De leerlingen kunnen op structurerend niveau luisteren naar uiteenzettingen en probleemstellingen door een bekende volwassene m.b.t.
Nadere informatieCriteria. Profielendag voor derdejaars
Criteria Sector vmbo basis vmbo kader / theoretisch havo / vwo mbo niveau 1-2 mbo niveau 3-4 Fase van de opleiding begin van de opleiding tijdens de opleiding einde van de opleiding Loopbaancompetentie
Nadere informatieLESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING
LESONTWERP ALGEMENE VAKKEN / VOEDING-VERZORGING Naam: Arne Wagemans Campus Heverlee Hertogstraat 178 3001 Heverlee Tel. 016 375600 www.khleuven.be Vakkencombinatie: Aardrijkskunde Geschiedenis Stagebegeleider
Nadere informatieDuur: 1 lesuur. Doelstellingen: De weergegeven doelstellingen baseren zich op de eindtermen van het leerplan secundair onderwijs (D:2003/0279/001).
Lesschema les 1 Doelgroep: Bij voorkeur 3 e graad Duur: 1 lesuur Lesonderwerp: Komen Eten?! inleiding bij het lesthema Doelstellingen: De weergegeven doelstellingen baseren zich op de eindtermen van het
Nadere informatie5.4. Praktische-opdracht door een scholier 2046 woorden 9 mei keer beoordeeld. Wiskunde A
Praktische-opdracht door een scholier 2046 woorden 9 mei 2006 5.4 23 keer beoordeeld Vak Wiskunde A Inleiding De opdracht was het vergelijken van de jaarlijkse kosten van één type auto (naar eigen keuze)
Nadere informatieSint-Jan Berchmanscollege
Sint-Jan Berchmanscollege Infobrochure Wiskunde (3de graad ASO) Leerlingprofiel Ben je een leerling die: goed is in het rekenen en redeneren met getallen? gemotiveerd is om elke dag voor wiskunde te studeren?
Nadere informatieDE ENERGIE[R]EVOLUTIE
DE LEERLINGENHANDLEIDING VMBO Naam: Klas: Datum: Pagina 2 INLEIDING Mensen maken op grote schaal gebruik van fossiele brandstoffen: aardolie, aardgas en steenkool. Fossiele brandstoffen ontstaan uit resten
Nadere informatieLES: Eerlijk verdelen
LES: Eerlijk verdelen DOEL oefenen van delen; bewust worden dat een hoeveelheid meerdere delers kan hebben; inzicht ontwikkelen in de verbanden tussen keersommen (bijv. 3 x 8 = 6 x 4); inzicht ontwikkelen
Nadere informatieLesbrief: Beroepenmagazine Thema: Mens & Dienstverlenen aan het werk
Lesbrief: Beroepenmagazine Thema: Mens & Dienstverlenen aan het werk Copyright Stichting Vakcollege Groep 2015. Alle rechten voorbehouden. Inleiding In de lesbrieven van het thema Aan het werk hebben jullie
Nadere informatie