Opvoeden in een ingewikkelde wereld.. Micha de Winter

Transcriptie

1 Opvoeden in een ingewikkelde wereld.. Micha de Winter

2

3 Lea Dasberg (Pedagogie in de schaduw van 2000, of: Hulde aan de hoop; 1980) Kinderen hebben hoop en perspectief nodig, optimisme en levenslust

4 De manier waarop kinderen de wereld leren zien hangt in sterke mate af van de manier waarop opvoeders die wereld presenteren Lange tijd hebben we kinderen geprobeerd af te schermen van de maatschappelijke realiteit ( Jeugdland, grootbrengen door kleinhouden ) We moeten sociale en politieke problemen niet gaan verdoezelen voor kinderen, maar we moeten ze wél voor hen pedagogisch gaan vertalen, d.w.z.: Presentatie van leed en onrecht gepaard laten gaan met presentatie van hoop en mogelijkheden tot verbetering

5 HOE WE GESTALTE GEVEN AAN JEUGDZORG.. VERTELT ONS IETS OVER ONZE MAATSCHAPPELIJKE WAARDEN NIET ALLES DAT EFFECTIEF IS, IS PER DEFINITIE GOED MEDICALISERING VAN JEUGDPROBLEMEN IS ZIEKMAKEND WIE IS ER WERKELIJK GEÏNTERESSEERD IN DE MOTIEVEN VOOR ONGEWENST GEDRAG? VEEL PROGRAMMA S VOOR GEDRAGSVERANDERING ZIJN EEN VORM VAN PACIFICATIE VAN KINDEREN/JONGEREN WANT: SOMMIGE KINDEREN HEBBEN HELE GOEDE REDENEN OM AGRESSIEF OF DEPRESSIEF TE ZIJN ESSENTIE: EEN WAARDEVOLLE JEUGDZORG BEGINT EN EINDIGT MET SERIEUS NEMEN, LUISTEREN én GRENZEN STELLEN

6 We moeten ons realiseren dat jeugdzorg-problematiek bijna altijd de kristallisatie vormt van allerlei sociale en maatschappelijke processen die als het ware neerslaan achter de voordeur of in het publieke domein..

7

8 first of all, public education at any level should cultivate the ability to imagine the experiences of others and to participate in their suffering (Martha Nussbaum: Cultivating Humanity)

9 Verbeter de wereld Opvoeding is gedragsregulering geworden Dominantie van het risico-denken Verwaarlozing belang sociale netwerken & civil society Jeugd gedijt beter in rijke sociale netwerken Belang van sociale/opvoedingsidealen

10

11 Opvoeden is per definitie strijd Vrijheid & grenzen stellen Cultuurvernieuwing & Cultuurbehoud Hier en Nu & toekomstorientatie Wij vermijden graag strijd; liever geven we elkaar als opvoeders de schuld of gaan we etiketteren!

12 Opvoeden is óók weerstand bieden engagement with and commitment to the public domain implies "a certain discipline" and "a certain self-restraint" which does not come naturally but has to be "learned and then internalized, sometimes painfully" (Marquand, cit. Biesta) transformation of individual wants into collective needs (Heller & Feher 1989) maw: opvoeden onderhandelen

13 Hannah Arendt: enlarged mentality Om over anderen te kunnen oordelen en om diversiteit te kunnen waarderen moeten mensen verbeeldingskracht ontwikkelen: to go visiting in the thoughts of others Alleen op die manier kan worden vermeden dat de waarheden van sommigen verworden tot totalitarisme.

14 Inclusief burgerschap Op de loer liggen: Wij-zij denken Morele en sociale uitsluiting Dehumaniseren Tenzij we kinderen het tegendeel leren: Leren zien van overeenkomsten Tegenstellingen is niet hetzelfde als uitsluiten Humaniseren: het menselijke in de ander

15

16 Hoe ga je met afwijkingen om? Hangt af van de definitie van afwijking Afwijking als stoornis, ziekte: Diagnostiek & behandeling Vroegsignalering Afwijking als neurodiversiteit Kinderen zijn per definitie verschillend Niet elk verschil of beperking hoeft gerepareerd te worden Afwijking als identiteit

17 Aanleiding transitie jeugdzorg Explosieve stijging vraag naar zorg / verwijzingen Explosieve kostenstijgingen (rugzakjes, jeugdzorg) Wachtlijsten Gezinsdrama s (verkokering) Projecten-machine Medicalisering Opkomst civil-society discours (o.a. Allemaal Opvoeders; eigen kracht; signs of safety etc.)

18 Remedie: versterken van pedagogisch discours Wij zijn (oa in onderwijs en jeugdzorg) steeds klinischer gaan denken over kinderen Daarmee is het pedagogische denken op de achtergrond geraakt: zorg verdringt opvoeding Passend Onderwijs en transformatie Jeugdzorg kúnnen in potentie deze systeemfout herstellen, maar dat is niet vanzelfsprekend Dat lukt alleen als we opvoeding, ontwikkeling & context van het kind (en dus niet slechts het kind ) centraal stellen. Cruciaal: sociale netwerken, participatie, betrokkenheid, inclusie

19 Top Tien positieve ontwikkeling(nji, 2013) 1. Sociale binding 2. Kansen voor betrokkenheid en participatie 3. Prosociale normen 4. Erkenning en waardering positief gedrag 5. Sociale steun 6. Constructieve tijdsbesteding 7. Competenties 8. Cognitieve vaardigheden 9. Schoolmotivatie 10. Positieve identiteit