Jaarverslag 2011 BOR Humanitas Begeleide OmgangsRegeling. Regio Twente

Transcriptie

1 Jaarverslag 2011 BOR Humanitas Begeleide OmgangsRegeling Regio Twente

2 Inhoudsopgave Pagina 1. Voorwoord door mw. drs. A. Gerritsen, directeur-bestuurder MWnwT 2 2. Inleiding 3 3. Doelstelling en aanbod van BOR Twente doelstellingen doelgroep contra-indicaties aanbod uitgangspunten in de dienstverlening 7 4. Activiteiten en ontwikkelingen in Focus op continuïteit begeleidingstrajecten in Vrijwilligers sterke schouders onder project Samenwerken met verschillende partners Huisvesting en Stichting Vrienden van BOR bieden nieuwe kansen Bouwstenen voor doorontwikkeling door onderzoek BOR buiten de regio Adviescommissie Personele ontwikkelingen Resultaten in Aantallen en resultaten Aanmeldingen per gemeente Verwijzers Speerpunten in Bijlage 1: Adviescommissie BOR Twente 19 Jaarverslag BOR Twente

3 1. Voorwoord Maatschappelijk Werk Noord West Twente draagt bij aan het psychisch welbevinden van haar cliënten en het sociale evenwicht binnen de lokale samenleving, zij doet dit door middel van het bieden van hulp- en dienstverlening waarbij het verbeteren van het probleemoplossend vermogen en maatschappelijk functioneren van de hulpvrager centraal staat. Een groot deel van onze cliënten heeft vragen op het gebied van relatieproblemen, relatiebeëindiging, scheiding en alle daaruit voortkomende gevolgen. Te denken valt aan de financiële consequenties, woonomstandigheden, en, niet in de laatste plaats, de plaats van de kinderen tijdens het scheidingsproces en erna. In slechts een klein aantal gevallen blijken ouders temidden van gevoelens van verdriet, boosheid of frustratie, oog te kunnen houden voor de kwetsbare positie van de kinderen. Deze raken vaak verstrikt in vragen rondom schuld ( gaan ze om mij scheiden? ), loyaliteit ( moet ik kiezen tussen mama en papa? ) en nabijheid ( als papa ver weg gaat wonen, dan zie ik hem maar heel weinig ). Maatschappelijk werkers begeleiden ouders in dit moeilijke proces. Ze ontrafelen, samen met de ouders, de wirwar aan gevoelens en feiten, die onlosmakelijk aan een scheidingssituatie vastzitten. Voor kinderen biedt het maatschappelijk werk sinds enige jaren een groepstraining kinderen van gescheiden ouders, waarin kinderen in de basisschoolleeftijd, in een omgeving van veiligheid en vertrouwen, hun plek in het gezin, op school en met vriendjes weer terugkrijgen. Uit de positieve reacties, die wij ontvangen, blijkt dat de training in een grote behoefte voorziet. Echter, in zeer vele gevallen, is die fase, waarin vechten en strijden om de eigen positie is afgerond, nog niet bereikt. En dan is het kunnen inzetten van BOR een fantastisch middel. Het belang van het kind, dat recht heeft op een goede omgang met beide ouders, staat daarbij voorop. Professionals en goed opgeleide en bevlogen vrijwilligers koesteren dat belang én het belang van de beide ouders. Door de inzet van BOR blijkt het merendeel van de ouders in hoge mate bereid een goede omgangsregeling te treffen. Daarmee pakken zij ook hun rol als ouder en opvoeder weer terug. Maatschappelijk Werk Noord West Twente ondersteunt dan ook met overtuiging en waardering het werk van BOR Twente. Anja Gerritsen Directeur-bestuurder MWnwT Jaarverslag BOR Twente

4 2. Inleiding Terugkijkend op 2011 zien we een jaar met twee gezichten. Aan de ene kant laat het zich kenmerken als een jaar van het continueren van het bestaande aanbod. Door omstandigheden in onze personele bezetting waren we genoodzaakt de ambities te temperen en in te zetten op de continuïteit; de weg open houden voor kinderen en hun ouders zonder lange wachtlijsten te laten ontstaan. Dit is gelukt, mede door de ervaren kern van 25 vrijwilligers! Zaken als doorontwikkeling, PR & voorlichting en het werven en trainen van nieuwe vrijwilligers zijn daarmee wel opgeschort. Aan de andere kant hebben we een nieuwe start gemaakt in een nieuwe omgeving. We hebben halverwege 2011 ons nieuwe onderkomen aan de Oude Bornseweg betrokken. Een onderkomen dat representatief is en alle mogelijkheden biedt recht te doen aan de kwetsbare groep kinderen en hun ouders waar BOR voor is. Een goede ontvangstruimte, een ruime speelkamer en een aangename buitenspeelplaats vormen een zeer geschikte entourage voor de opbouw van een omgang; om een brug tussen kinderen en hun ouders te maken. In 2011 hebben 150 paar ouders zich bij BOR aangemeld, met in totaal 219 kinderen. Opvallende ontwikkeling is dat dit niet altijd leidt tot een begeleidingstraject, maar dat een consult soms voldoende is om weer verder te kunnen. In de tweede helft van 2011 konden we ook weer gaan bouwen aan de personele bezetting. Er is een nieuwe coördinator in dienst gekomen en ingewerkt. Rond de jaarwisseling zijn gesprekken met bureau jeugdzorg gaande over de mogelijkheden nog een extra kracht te detacheren. Met het weer op sterkte komen richten we het vizier weer op de ambities; toegankelijk voor meer kinderen en ouders, in een vroeger stadium van de problematiek in beeld komen en doorontwikkeling en uitbreiding van het bestaande aanbod. Al met al weer een turbulent jaar met veel ontwikkelingen. In dit jaarverslag geven we u een beeld van deze ontwikkelingen en de plannen voor de toekomst. Wij hopen dat u, als betrokkene bij BOR, het zult herkennen en/of met interesse zult lezen en staan natuurlijk belangstellend tegenover uw reacties en suggesties naar aanleiding van dit verslag. Michel Krijnsen, Projectleider BOR Humanitas Inge Leeuw, Consulent Humanitas district Oost Maart 2012 Jaarverslag BOR Twente

5 3. Doelstelling en aanbod van BOR Twente In totaal komen er in Nederland jaarlijks circa thuiswonende scheidingskinderen bij. Dit blijkt uit recent onderzoek van dhr. Spruijt (2010), echtscheidingsonderzoeker aan de Universiteit van Utrecht. Spruijt noemt 5 risicofactoren voor scheidingskinderen. In volgorde van meest voorkomende risicofactoren: Chronische ouderlijke conflicten Een slechte band met inwonende ouder De algehele veranderingen in leefsituatie Financiële achteruitgang Slechte band met de uitwonende ouder Een combinatie van deze factoren kan er toe leiden dat het kind het contact met een ouder verliest of dreigt te verliezen, een zeer ongunstige factor voor de emotionele ontwikkeling en het welzijn van kinderen. BOR Humanitas onderschrijft het uitgangspunt van het Internationale Verdrag inzake de Rechten van het Kind (IVRK) dat ieder kind recht heeft op omgang met zijn/haar beide ouders. Om dit uitgangspunt te realiseren wil BOR Humanitas gescheiden ouders door inzet van getrainde en gescreende vrijwilligers (ondersteund en begeleid door een professionele coördinator), een steuntje in de rug geven om uiteindelijk zelf tot een goede omgangsregeling te komen van hun kind(eren) met de uitwonende ouder. Het belang van het kind staat hierin voorop. De vrijwilliger biedt in het contact onbevangenheid en (praktische) ondersteuning. De steun die de BOR Humanitas vrijwilligers bieden is gebaseerd op het van mens- tot mens contact en niet op hulpverlening. De steun van BOR Humanitas is laagdrempelig: ouders hoeven zich niet direct tot de hulpverlening te wenden en BOR Humanitas wil door snel en in een vroeg stadium van een conflictsituatie een aanbod voor ondersteuning/begeleiding te doen, erger voorkomen! Jaarverslag BOR Twente

6 3.1. Doelstellingen Einddoelen: Ouders binnen 6 maanden laten komen tot hanteerbare afspraken met elkaar over een omgangsregeling tussen de kinderen en de uitwonende ouder, waardoor uiteindelijk de ouders zelf de omgang tussen het kind en de uitwonende ouder realiseren en onderhouden Het voorkomen van (voortdurend) blootstelling van kinderen in echtscheidingssituaties aan ouderlijke conflicten, zodat het mogelijk kan zijn dat kinderen zich adequaat kunnen ontwikkelen Subdoelen: Voorkomen van verharding van de problematiek door de omgang snel op gang te brengen Door begeleiding in een vroeg stadium kinderen uit de hulpverlening houden De relatie en communicatie tussen gescheiden ouders verbeteren Rust en stabiliteit in het leven van de kinderen organiseren Slepende (en dure) juridische procedures voorkomen 3.2. Doelgroep De Begeleide Omgangs Regeling (BOR) richt zich op kinderen van 0 tot 12 jaar die in de gemeenten Twente wonen en hun scheidende of gescheiden ouders, waarbij er geen of moeizame omgang is tussen de kinderen en de uitwonende ouder Contra-indicaties - Wanneer er langdurig ernstige/heftige conflicten tussen de gescheiden ouders aanwezig zijn, vindt er geen begeleiding vanuit BOR Humanitas plaats en worden ouders terugverwezen naar de verwijzende instantie of doorverwezen; - Wanneer één van beide ouders weigert de andere ouder in de toekomst een plek in het leven van het kind te geven, vindt er geen begeleiding plaats en worden zij terugverwezen naar de verwijzende instantie; - Ouders die met zware (psychische) problematiek kampen en/of géén inzicht hebben in hun ziektebeeld, worden om de veiligheid van de vrijwilliger en het kind te waarborgen, geweigerd en doorverwezen naar professionele hulpverlening. Jaarverslag BOR Twente

7 3.4. Aanbod De aanpak wordt gekenmerkt door tien stappen waarin het contact tussen het kind en de uitwonende ouder op een veilige, verantwoorde en plezierige manier wordt opgebouwd. Een vrijwilliger van BOR Humanitas is aanwezig bij de omgang tussen kinderen en uitwonende ouder en helpt kinderen met de overgang van de ene naar de andere ouder. Zonnodig haalt/brengt de vrijwilliger van BOR Humanitas de kinderen van/naar de afgesproken plaats. Een professionele coördinator begeleidt het proces, bemiddelt tussen ouders en begeleidt en ondersteunt de vrijwilliger. Heel concreet: - geeft BOR Humanitas extra ondersteuning aan kinderen en ouders door een begeleider bij de omgang aanwezig te laten zijn - helpt BOR Humanitas kinderen met de overgang van de ene ouder naar de andere - brengt/haalt de vrijwilliger van BOR Humanitas de kinderen zonodig naar de afgesproken plaats - vinden er regelmatig (ondersteunende) gesprekken plaats van de coördinator met de ouders De ondersteuning die BOR Humanitas biedt duurt in principe 3 tot 6 maanden. In deze periode wordt samen met de vrijwilligers van BOR Humanitas toegewerkt naar een zelfstandige omgangsregeling. Om dit te bereiken wordt er vanuit het vertrouwen in de mogelijkheden van mensen door vrijwilligers gewerkt aan een positieve, ontspannen sfeer, waarin het kind en de ouder zich vrij kunnen voelen met elkaar. Uiteindelijk is het de bedoeling dat het kind met beide ouders een band op kan bouwen. In de opbouw naar een zelfstandige omgangsregeling worden de volgende 10 stappen doorlopen: Stap 1 : intake Stap 2 : kennismaking tussen kind en vrijwilliger Stap 3 : eerste fase omgangscontact Stap 4 : eerste tussenevaluatie Stap 5 : tweede fase omgangscontact Stap 6 : tweede tussenevaluatie Stap 7 : derde fase omgangscontact Stap 8 : eindevaluatie van begeleiding Stap 9 : afscheid tussen kind en vrijwilliger Stap 10: terugkommoment voor ouders (evaluatie zelfstandige omgang 2 maanden na afsluiting) Jaarverslag BOR Twente

8 Indien gewenst wordt een fase meerdere keren doorlopen. Er wordt zoveel mogelijk aangesloten bij de wensen/ behoeften/ mogelijkheden van ouders en kind(eren). Naast de laagdrempeligheid is een belangrijk punt waarin het vrijwilligersproject BOR Humanitas zich onderscheidt van de hulpverlening is tijd. Vrijwilligers hebben de tijd om ouders en hun kinderen op een manier te ondersteunen die aansluit bij hun mogelijkheden. In de opbouw naar een zelfstandige omgangsregeling worden gemiddeld 40 uur van een vrijwilliger en 16 uur van een coördinator gestoken Uitgangspunten in de dienstverlening De aanpak kent een aantal uitgangspunten: De hulpvraag van ouders en het belang van het kind staan centraal: er is geen behandelplan en er wordt niet gerapporteerd Beide ouders zijn bereid mee te werken en te investeren: de begeleiding stopt als een van de ouders zich niet aan de afspraken houdt De ondersteuning is tijdelijk: in principe 3 tot 6 maanden Geen kantoortijden: vrijwilligers zijn ook s avonds en in het weekend bereikbaar en kunnen ook in de weekenden hun diensten inzetten De veiligheid van het kind en de vrijwilliger moet gewaarborgd zijn Verder kent het project geen wachtlijsten en is er sprake van maatwerk. De projectcoördinator probeert een unieke match tussen ouders en vrijwilligers te bewerkstelligen. Jaarverslag BOR Twente

9 4. Activiteiten en ontwikkelingen in 2011 Hieronder worden de activiteiten beschreven die in 2011 binnen BOR hebben plaatsgevonden en de ontwikkelingen die in de loop van het afgelopen jaar zichtbaar zijn geworden. 4.1 Focus op continuïteit begeleidingstrajecten in 2011 Noodzakelijk temporiseren We zijn het jaar 2011 ingegaan met de constatering dat de ambitie om meer kinderen en ouders te bereiken en eerder bij omgangsproblemen te worden betrokken (om verharding van de problematiek te voorkomen) door alle samenwerkingspartners onderschreven werd, maar dat het temporiseren in het realiseren van deze ambitie ook noodzakelijk was. De belangrijkste reden hiervoor was de financiering. In 2011 is hier een praktische reden naast gekomen. Eind 2010 is een coördinator van BOR overleden. Het heeft enige tijd geduurd voor deze vacature naar tevredenheid was ingevuld. In de tussenliggende periode is er voor gekozen vooral te zorgen dat de lopende begeleidingen gewoon door konden gaan en nieuwe aanmeldingen opgepakt. Zaken als PR en voorlichting, doorontwikkeling van het aanbod en ook het werven en trainen van nieuwe vrijwilligers zijn daarmee tijdelijk op een laag pitje gezet. In de continuïteit van de begeleidingstrajecten is verder voorzien doordat de projectleider zaken heeft opgepakt en de zittende coördinator meer uren is gaan werken. Dit alles om te voorkomen dat een belangrijke kracht van het project geen wachtlijst, snelle ondersteuning teniet gedaan zou worden. Toch meer bereikte ouders en kinderen Ondanks het feit dat er weinig aan voorlichting en PR is gedaan is het aantal aanmeldingen dat in 2011 bij BOR is binnengekomen met ca. 20% gestegen. Opvallend is dat het grotere aantal aanmeldingen nauwelijks heeft geleid tot meer begeleidingstrajecten. Dit is het gevolg van het feit dat steeds meer ketenpartners BOR ook weten te vinden voor consultatie. Om ouders en hun kinderen verder te helpen is een volledig begeleidingstraject binnen BOR niet altijd noodzakelijk. Soms kan een gesprek met ouders of een andere interventie helpen om een stap te zetten waarmee ouders en kinderen verder kunnen. Het blijkt dat de projectleider en coördinatoren van BOR vanuit hun specifieke expertise goed mee kunnen kijken met ouders of collega s uit de hulpverlening met minder specifieke expertise op dit terrein en dat hier in toenemende mate een beroep op wordt gedaan. Jaarverslag BOR Twente

10 Naast daadwerkelijke koppelingen zijn er dus ook een behoorlijk aantal zaken waarin er niet gekoppeld is aan een vrijwilliger, maar wel een inspanning is gedaan (en dus tijd geïnvesteerd) door BOR. Dit past in de beweging van samenwerken en de gedachte van het LOES loket. De ambitie om meer ouders en kinderen te bereiken is in zekere mate dus gelukt. Eerder betrokken te worden bij omgangsproblemen is een ambitie die een investering vraagt waar geen ruimte voor was. Deze blijft dan ook overeind voor de komende jaren. We hebben als gevolg van bovenstaande niet kunnen voorkomen dat de wachttijd eind 2011 is opgelopen tot 2 maanden. Bij het schrijven van dit jaarverslag is daar echter al geen sprake meer van. 4.2 Vrijwilligers sterke schouders onder project Trots is het beste woord dat past als we kijken naar de groep vrijwilligers die ook het afgelopen jaar kinderen en hun ouders ondersteuning hebben geboden. Trots op de manier waarop ze iedere keer weer vanuit gelijkwaardigheid aansluiten bij en verbinding maken met kinderen en hun ouders en ook trots op de wijze waarop de groep er de schouders onder heeft gezet in tijden van krappe bemensing bij de coördinatoren en projectleider. In het afgelopen jaar zijn er een aantal vrijwilligers gestopt. Redenen hiervoor waren ziekte, werk en verhuizing. Hierdoor bleef er een groep van 25 vrijwilligers over die inmiddels allemaal over een ruime ervaring en stevige basis in het BOR-traject beschikken. Doordat er even geen ruimte was om nieuwe vrijwilligers te werven en te trainen, hebben meerdere mensen een aantal extra begeleidingstrajecten opgepakt. Hierdoor bleef de continuïteit gewaarborgd en dat verdient grote waardering! Deze waardering werd ook zichtbaar in het feit dat één van de vrijwilligers, Ans Leemans, in het kader van het Europees Jaar van het vrijwilligerswerk de Meer-dan-handen-Awards vanuit het servicepunt vrijwilligerswerk Hengelo kreeg uitgereikt. Meer bijeenkomsten voor vrijwilligers Eind vorig jaar gaven de vrijwilligers aan graag meer bijeenkomsten te willen voor uitwisseling en deskundigheidsbevordering. Daarom zijn er afgelopen jaar vaker dit soort bijeenkomsten georganiseerd. Deze bijeenkomsten stonden deels in het teken van intervisie, uitwisseling en onderlinge afstemming. Andere zijn gewijd aan een specifiek thema. Zo is er een avond verzorgd door de kinderrechters, hebben LOES medewerkers een bijeenkomst georganiseerd over Triple P, is het thema loyaliteit besproken en is er een avond geweest over ouders met psychische problematiek (voor BOR en Home-Start vrijwilligers samen). Jaarverslag BOR Twente

11 Naast deze bijeenkomsten zijn de vrijwilligers op de gebruikelijke wijze door de coördinatoren ondersteund in de begeleiding van kinderen en hun ouders. Informele bijeenkomsten Om de vrijwilligers te bedanken voor hun inzet en de kans te geven elkaar informeel te ontmoeten is er in juni een barbecue voor (en door) de vrijwilligers georganiseerd en werd in december het BOR jaar afgesloten met een High Tea op locatie. Bij deze bijeenkomsten en tijdens de terugkom-momenten blijkt de grote verbondenheid van deze groep. 4.3 Samenwerken met verschillende partners In 2011 zijn door een coördinator van BOR presentaties verzorgd bij teams van Maatschappelijk Werk en Bureau Jeugdzorg. Dit om goed af te kunnen stemmen wat BOR wel en niet kan bieden en hoe de samenwerking met deze verwijzers zo optimaal mogelijk kan verlopen. Ook heeft afstemming plaatsgevonden met de zittingvertegenwoordigers, gedragsdeskundigen en raadsonderzoekers van de Raad voor de Kinderbescherming en zijn er contacten geweest met de CJG s in Enschede, Almelo en Enschede. De mensen van het LOES-loket hebben onder meer een voorlichting over triple P voor de vrijwilligers verzorgd. Het periodieke ketenoverleg tussen rechtbank, Raad voor de Kinderbescherming, advocatuur en BOR, als ook het casusoverleg tussen Raad, PBO en BOR zijn in 2011 gewoon voortgezet. De lijnen zijn kort en de inhoudelijke afstemming verloopt soepel. Met de gemeenten Enschede, Hengelo en Almelo wordt goed samengewerkt. Er vindt periodiek overleg plaats over passende afspraken voor de toekomst. Ook wordt gekeken hoe het aanbod van BOR past in de verschuiving van taken van provincie naar gemeenten. Ook de gemeenten Oldenzaal en Borne zijn inmiddels in het project gaan participeren en dragen zorg voor de financiering van de begeleidingstrajecten die in hun gemeente plaatsvinden. Bij de overige gemeenten zijn hier nog geen goede afspraken over gemaakt. Aangezien de grote gemeenten aangeven de financiering voor de trajecten in deze gemeenten niet langer voor hun rekening te willen nemen vraagt dit in 2012 om een adequate oplossing. Een ander mooi voorbeeld van een waardevolle samenwerking is die met Stichting Vang je Droom. Door de inzet van deze stichting hebben BOR kinderen uit 2 gezinnen een prachtig weekend/ midweek beleefd. Jaarverslag BOR Twente

12 Ook met het onderwijs wordt in toenemende mate samenwerking gezocht voor het doen van (deel) onderzoeken ten behoeve van de doorontwikkeling van het BOR aanbod. In paragraaf 4.5 vindt u een nadere toelichting op deze onderzoeken. Vrijwilligers actief in het omgangshuis Ook in 2011 hebben vrijwilligers van BOR een rol gespeeld in het omgangshuis. Het Omgangshuis biedt een gelegenheid tot omgang in situaties waarin de opbouw van een omgang dusdanig complex of langdurig is dat het reguliere BOR of PBO-traject hierin - alleen - niet volstaat. Er vindt hier een vier wekelijkse omgang plaats tussen kind en de uitwonende ouder in groepsverband van anderhalf uur met permanente begeleiding van een tweetal BOR-vrijwilligers onder verantwoordelijkheid van een medewerker van het PBO. Het PBO draagt hierbij tevens zorg voor de intake en voert begeleidende gesprekken met de ouders. In 2011 zijn er 23 zaken aangemeld bij het omgangshuis. Hiervan; - hebben er inmiddels 6 geleid tot zelfstandig lopende omgangen - lopen er nog 7 in het omgangshuis - zijn er 7 gestopt door moeder - is 1 zaak overgedragen aan BOR - is 1 zaak gestopt omdat er niet voldoende veiligheid voor het kind konden bieden - is 1 zaak alsnog niet gestart. In 2011 zijn er 9 BOR vrijwilligers in een roulerend schema actief geweest in het omgangshuis. 4.4 Huisvesting en Stichting Vrienden van BOR bieden nieuwe kansen Nieuw pand aan Oude Bornseweg In juni 2011 zijn we verhuisd naar een nieuw onderkomen aan de oude Bornseweg in Hengelo. Op deze nieuwe locatie kunnen we kinderen een betere (ruimere, lichtere) plek bieden voor de ontmoeting met hun ouders. Ook hebben we een buiten speelplaatsje dat dankzij een sponsor uit het bedrijfsleven (NORMA) ook heel kindvriendelijk is ingericht. Met de verhuizing is ook een secretariaat ingericht waarmee de bereikbaarheid voor ouders en verwijzers aanzienlijk is verbeterd. Jaarverslag BOR Twente

13 Stichting Vrienden van BOR Humanitas opgericht Op 15 april 2011 is de Stichting Vrienden van BOR Humanitas opgericht. Met het in het leven roepen van deze stichting wil BOR Humanitas donoren en sponsoren uitnodigen het werk van BOR te ondersteunen. Naast de structurele financiering die nodig is om de core business van het project te financieren, wordt het met deze middelen mogelijk incidentele investeringen te doen. Bijvoorbeeld in de vorm van (uren voor) het doorontwikkelen van het aanbod, extra scholing voor vrijwilligers, materialen etc. Slingerbeurs Door een aantal mooie matches op de slingerbeurs zijn we goed in het zadel geholpen op onze nieuwe locatie. Zo is er een vrachtauto ter beschikking gesteld, hebben mensen ons helpen verhuizen, is er schilderwerk en grondwerk gedaan, zijn er borden aan de gevel gekomen en is de opening in september tot een groot succes geworden. Wij zijn blij met de hulp van zoveel organisaties en mensen! 4.5 Bouwstenen voor doorontwikkeling door onderzoek Eind 2011 was de formatie weer op orde en daarmee is er weer ruimte voor de eerder genoemde ambities. Om goed te kunnen bepalen wat de beste weg is om deze ambities te realiseren zijn er initiatieven genomen voor een drietal onderzoeken die in 2012 zullen worden afgerond. Het gaat om: 1. Een onderzoek met de vraag: waarom verwijzen potentiële verwijzers in het preventieve domein niet of nauwelijks naar BOR Humanitas? Dit onderzoek zal in januari 2012 starten en worden uitgevoerd (en begeleid) door de academische werkplaats (samenwerking van UT en Saxion). Een professionele medewerker van de GGD gaat samen met een medewerker van BOR Humanitas en studenten van Saxion hierin een rol vervullen. Duur van het onderzoek zal enkele maanden zijn. 2. Een vergelijkend onderzoek naar de gang van zaken bij twee rechtbanken in de provincie Overijssel (Almelo en Zwolle) in scheidings-en omgangskwesties. Daarbij zal met name worden ingezoomd op de effecten van het aanbod BOR op procedures en gerechtelijke beslissingen. Dit onderzoek zal worden uitgevoerd door een medewerkster van bureau Kinderrechter Almelo, in het kader van haar afstuderen aan de Hogere Juridische Opleiding. 3. Een onderzoek naar mogelijke besparingen die de interventie BOR oplevert. Dit onderzoek zal worden uitgevoerd door studenten Management, Economie en Recht van de Hogeschool Utrecht. Het onderzoek is gestart in november 2011 en is in januari 2012 afgerond. Jaarverslag BOR Twente

14 4.6 BOR buiten de regio Eind 2009 is door ZonMw een subsidie toegekend voor de uitrol van BOR op andere plaatsen in het land. Deze subsidie liep ook in 2011 nog door en heeft het afgelopen jaar geleid tot de start van BOR-projecten in Helmond en regio de Vallei (Gelderland). In Drechtse steden, Venlo en Apeldoorn-Zutphen zijn ook initiatieven gaande. De projectleider van BOR Twente is ook landelijk als inhoudelijk projectleider bij deze uitrol betrokken. Waar het initiatief voor BOR in zijn huidige vorm in Twente lag, lift BOR Twente nu voor een deel ook op deze landelijke ontwikkelingen mee. Zo is er: Nieuw foldermateriaal waarbij folders voor ouders, verwijzers en potentiële vrijwilligers in een herkenbare lijn zijn ontwikkeld Gestart met het ontwikkelen van een landelijke basistraining voor vrijwilligers. Dit materiaal zal ook in Twente gebruikt gaan worden. Een landelijk expertisecentrum opgericht Een landelijke website gebouwd waarmee de vindbaarheid en landelijke bekendheid wordt vergroot 4.7 Adviescommissie In de adviescommissie zijn de belangrijkste verwijzende en samenwerkende organisaties vertegenwoordigd ( zie voor taak en samenstelling adviescommissie BOR Twente bijlage 1). Ook in 2011 is de adviescommissie van BOR 2 keer bij elkaar gekomen om mee te denken over de dienstverlening binnen BOR. Het is heel waardevol om samen met onze strategische partners kritisch te blijven kijken naar het aanbod van BOR en ook de werkafspraken met andere organisaties goed te blijven volgen en waar nodig bij te stellen. In 2011 zijn in het bijzonder de financiering, de plaats van BOR in het totale CJG aanbod en de voorgenomen onderzoeken onderwerpen geweest waarover is meegedacht. De leden van de adviescommissie hebben zich ook aangesloten bij het comité van aanbeveling van de Stichting Vrienden van BOR. Jaarverslag BOR Twente

15 4.8 Personele ontwikkelingen In oktober 2011 is de vacature die eind 2010 was ontstaan ingevuld met de komst van Sandra Eijsink. Sandra werkt 20 uur. Het contract van Edith de Graaf is structureel opgehoogd naar 28 uur. In 2011 heeft zij meer uren gewerkt om de nieuwe aanmeldingen op te kunnen blijven pakken. Projectleider Michel Krijnsen is ongeveer de helft van zijn uren (18 uur) in Twente actief. De andere uren besteedt hij aan het opzetten en aansturen van BOR projecten buiten de regio. Deze uren worden ook extern gefinancierd. De Twente-uren heeft hij zoals aangegeven in 2011 veel aan uitvoering besteed om de continuiteit te waarborgen. Vanaf 1 januari 2011 is een start gemaakt met de inrichting van een secretariaat. Dit om de bereikbaarheid van het project te vergroten, kinderen en ouders zorgvuldig te kunnen ontvangen en de projectleider en coördinatoren administratief en organisatorisch te ondersteunen. Dit secretariaat dient naast BOR ook ter ondersteuning voor het project Humanitas Tandem en de afdeling Twente van Humanitas. In 2011 is het secretariaat bemenst door Marian Voogd, Trudie van Dalen en Ellen ter Bruggen. Het werk van het BOR team is ook in 2011 ondersteund door de consulent van Humanitas Inge Leeuw. De speltherapeute die op vrijwillige basis haar diensten binnen BOR aanbiedt, heeft het afgelopen jaar een opleiding tot KIES-coach gevolgd. Mogelijk zal deze expertise worden ingezet bij de ontwikkeling van lotgenotengroepen. Jaarverslag BOR Twente

16 5. Resultaten tot en met Aantallen en resultaten In 2011 zijn er 150 aanmeldingen bij BOR binnen gekomen. Na het intakegesprek is met 103 van deze ouderparen het begeleidingstraject daadwerkelijk gestart. De overige 47 hebben niet geleid tot een koppeling. De helft daarvan is niet gestart vanwege verwijzing naar PBO/omgangshuis, onvoldoende bereidheid bij (één van beide) ouder(s) om een inspanning te leveren aan het tot stand komen van de omgang of het uitblijven van de aanmelding van de andere ouder. Bij de andere helft kon worden volstaan met een consult waardoor ouders of verwijzers verder konden. Met het ontbreken van bereidheid behoren ouders niet tot de doelgroep van dit vrijwilligersproject. Zij zijn door- of terugverwezen naar het PBO, de rechtbank en/of advocaten. Bij de begeleidingen die binnen BOR zijn gestart, waren in kinderen betrokken, waarvan het merendeel onder de 7 jaar. In onderstaand schema ziet u de gegevens over 2011, afgezet tegen de cijfers van 2007, 2008, 2009 en Totaal Aanmeldingen Gestarte trajecten Betrokken kinderen Afgeronde trajecten Lopende trajecten Positief resultaat Neutraal resultaat Negatief resultaat Slagingspercentage 73% 71% 66% 71% 73% 71% We spreken van een positief resultaat op het moment dat de begeleiding is afgerond met voor de ouders en kinderen goed hanteerbare afspraken rond de omgang van de kinderen met de uitwonende ouder. Van een neutraal resultaat is sprake wanneer weliswaar geen omgang tot stand werd gebracht, maar wel rust in de opvoedingssituatie is teruggekeerd, doordat de tot omgang verzoekende ouder zijn verzoek introk in het belang van het kind. Een negatief resultaat betekent dat er geen zelfstandige omgang tot stand is gekomen en het conflict is blijven bestaan. In deze kwesties is de zaak teruggekoppeld naar de verwijzer. Jaarverslag BOR Twente

17 5.2 Aanmeldingen per gemeente De aanmeldingen in 2011 zijn afkomstig uit meerdere plaatsen in Twente. Het merendeel (43%) echter uit Enschede, Hengelo (15%) en Almelo (16%). Bij de toewijzing van aanmeldingen aan gemeenten wordt uitgegaan van de woonplaats van het kind (de kinderen). Woonplaats (gemeente) Aantal aanmeldingen Enschede 64 Hengelo 22 Almelo 24 Oldenzaal 7 Hof van Twente 6 Losser 1 Borne 3 Wierden 2 Twenterand 4 Rijssen-Holten 4 Haaksbergen 4 Hellendoorn 2 Dinkelland 2 Tubbergen 1 Totaal 150 Het totaal aantal aangemelde kinderen bedraagt Verwijzers In 2011 zijn de meeste aanmeldingen via verwijzing tot stand gebracht. Verwijzende instantie Aantal Advocaat/Rechtbank 65 Bureau Jeugdzorg (incl. AMK) 24 AMW 10 Thuiszorg 1 JGZ 2 Jarabee 5 Mediators 0 MEE Twente 1 PBO 2 Politie 1 Loesloket 3 Raad voor de Kinderbescherming 16 Zelf aangemeld 17 Tactus 1 Mediant 2 Totaal 150 Jaarverslag BOR Twente

18 Bijna de helft van de aanmeldingen zijn binnengekomen via verwijzing door advocaten, veelal na een zitting op de Rechtbank. Er is een toename van aanmeldingen door bureau Jeugdzorg en AMK (van 15 naar 24). Dit is vooral het gevolg van zorgmeldingen vanuit de politie bij het aanmeldpunt van Bureau Jeugdzorg. Opvallend is de verdubbelingen van het aantal zaken waarin ouders zichzelf hebben aangemeld bij het project. Dit is mogelijk het gevolg van het feit dat het BOR project in de loop der jaren meer bekendheid heeft gekregen. Jaarverslag BOR Twente

19 6. Speerpunten in 2012 De ambitie blijft eerder in beeld te komen bij de doelgroep. Door eerder betrokken te worden bij omgangsproblematiek zal verharding beter te voorkomen zijn en daarmee emotionele schade bij de kinderen en in het verlengde zwaardere (duurdere) vormen van hulpverlening. Uit het onderzoek dat wordt gedaan onder verwijzers uit het voorliggende veld verwachten wij in juni aanwijzingen te krijgen wat de beste weg is om in een vroeger stadium van de problematiek in beeld te komen. Ook het bereiken van meer kinderen en ouders is een ambitie die overeind blijft. Een groei van gemiddeld 10% per jaar lijkt daarbij een gezonde combinatie van ambitie en haalbaarheid. In 2012 zal geïnvesteerd worden in de aanvulling van de groep vrijwilligers. Er zullen nieuwe vrijwilligers geworven en getraind worden, zodat wachtlijsten ook in de toekomst voorkomen kunnen worden. Het aanbod zal in 2012 worden doorontwikkeld en uitgebreid. Zo zullen de mogelijkheden voor lotgenotengroepen voor BOR-kinderen worden verkend. Doordat kinderen al bekend zijn binnen BOR zal de stap naar een verwerkingsgroep waarschijnlijk minder groot zijn dan wanneer kinderen zich hiervoor weer bij een andere organisatie zouden moeten aanmelden. In 2012 zullen met de kleinere gemeenten in Twente werkbare afspraken gemaakt moeten worden omtrent de financiering van de koppelingen in deze gemeenten. Dit punt stond ook voor 2011 gepland, maar heeft nog niet bij alle gemeenten geleid tot werkbare afspraken. Doorlopend aandachtspunt is de doorontwikkeling van het aanbod in de zin van evaluatie en eventuele verfijning van de methodiek. Met vrijwilligers zullen individuele evaluatiegesprekken gevoerd worden om eens nadrukkelijk stil te staan bij ervaringen en rol in het project. Dit enerzijds om hun ervaringen optimaal te benutten waar het gaat om het vergroten van de kwaliteit van het project. Anderzijds om ook de individuele vrijwilliger optimaal tot zijn recht te laten komen en kansen te geven zich verder te ontwikkelen. Het secretariaat zal in 2012 verder opgetuigd worden. Voor de bereikbaarheid en ondersteuning van het project zijn er (gecombineerd met inzet vanuit andere projecten) minimaal 18 uren secretariaat nodig (56 uur voor Humanitas Twente, waarvan 31% van de kosten voor rekening komt van BOR). Uiteraard zullen we in 2012 op gepaste wijze stilstaan bij het feit dat BOR in dat jaar in Twente 5 jaar open staat voor kinderen en hun ouders. Jaarverslag BOR Twente

20 Bijlage 1 Adviescommissie BOR Twente Het doel van de adviescommissie is de bestuurscommissie te adviseren en informeren op onderwerpen als: inbedding en samenwerking van BOR-Twente met lokale/regionale organisaties (dus ook binnen hun eigen organisaties bekendheid geven aan BOR-Twente) strategische voortgang van het project (aansluiten bij beleidsontwikkelingen en vinden van geldstromen voor continuering na proefperiode) uitwisselen van deskundigheid, versterken van de samenwerking én doorverwijzing van ouders De adviescommissie Bestaat uit samenwerkingspartners van BOR-Twente Deelnemers zijn werkzaam op management/beleidsniveau. De voorzitter van de bestuurscommissie stelt samen met de projectcoördinator de agenda op, is tevens voorzitter van de adviescommissie en koppelt terug aan de bestuurscommissie De adviescommissie komt minimaal twee maal per jaar bijeen en de leden ontvangen ter voorbereiding een agenda en bespreekstukken. Leden van de adviescommissie BOR Twente Raad voor de Kinderbescherming, Ypie Terpstra, teamleidster Jarabee, Jeugdzorg Twente, Gerard Teunissen, directeur Bureau Jeugdzorg Overijssel, Jan Rolleman, regiomanager Maatschappelijk Werk N-W Twente, Anja Gerritsen, directeur Rechtbank, Jaap Blomhert, kinderrechter GGD Regio Twente, Annemarie van Beem, orthopedagoog/beleidsmedewerker Namens de gemeenten, Pim van Hulst, beleidsmedewerker gemeente Enschede Roulerend leden Humanitas bestuur Twente, tevens voorzitter en secretaris/notulist adviescommissie Humanitas: Michel Krijnsen, projectleider BOR Humanitas: Inge Leeuw, consulent district Oost Jaarverslag BOR Twente