Hoe overstromingsgevoelig is uw collectie? Durk Riedstra Rijkswaterstaat Water Verkeer en Leefomgeving

Transcriptie

1 Hoe overstromingsgevoelig is uw collectie? Durk Riedstra Water Verkeer en Leefomgeving

2 Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed Smallepad 5 te Amersfoort 2

3 Overstromingskaart veilig erfgoed AMERSFOORT Station Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed Mondriaanhuis 3

4 (Mondriaanhuis, Amersfoort) Kans = 1x per 1000 jaar 4

5 (Mondriaanhuis, Amersfoort) TIP 1: waterdiepte Ga de overstromingsgevoeligheid na van uw locatie: hoe diep kan het maximaal worden? & Kans = 1x per 1000 jaar 5

6 Presentatie I. Wat is een overstroming? II. Hoe kan een overstroming plaatsvinden: bedreigingen? III. Hoe diep kan het worden? IV. Door wie en hoe word ik gewaarschuwd? V. Wat is de kans op een overstroming? Nu en in 2050? VI. Hoogwaterbeschermingsprogramma 6

7 Wat is een overstroming? Definitie Waterwet: de situatie dat er dusdanig veel water in het gebied achter de kering komt te staan dat dodelijke slachtoffers vallen of substantiële economische schade ontstaat. een waterkering breekt door ongecontroleerde instroom van water Faaloorzaken (dijkdoorbraak) Overloop en golfoverslag verweking piping. (waterstroom onder dijk) 7

8 Hoe kan een overstroming plaatsvinden? 1. Overstromingen vanuit het hoofdwatersysteem - BINNENDIJKS Noord/Waddenzee, ZW Delta, IJssel/Markermeer & grote rivieren Bijvoorbeeld 1916 (Zuiderzee), 1926 (bovenrivieren), 1953 (ZW Delta); overstromingsdreiging 1993 & 1995 (rivieren) 2. Overstromingen vanuit het hoofdwatersysteem BUITENDIJKS Niet door een waterkering beschermde gebieden ( overlopen ) Bijvoorbeeld Noordereiland (Rotterdam), (deel) historische binnenstad Dordrecht, Botlek en Maasvlakte 8

9 Hoe kan een overstroming plaatsvinden? 1. Overstromingen vanuit het hoofdwatersysteem - BINNENDIJKS Noord/Waddenzee, ZW Delta, IJssel/Markermeer & grote rivieren Bijvoorbeeld 1916 (Zuiderzee), 1926 (bovenrivieren), 1953 (ZW Delta); overstromingsdreiging 1993 & 1995 (rivieren) 2. Overstromingen vanuit het hoofdwatersysteem BUITENDIJKS Niet door een waterkering beschermde gebieden ( overlopen ) Bijvoorbeeld Noordereiland (Rotterdam), (deel) historische binnenstad Dordrecht, Botlek en Maasvlakte 3. Overstromingen vanuit het regionale watersysteem Bijvoorbeeld Bossche Broek (incl. A2) vanuit de Dommel (1995) & Wilnis (2003) overstromingsdreiging in prov. Groningen (Eemskanaal 2012) 9

10 1. Overstromingen vanuit het hoofdwatersysteem Drie onafhankelijke bedreigingen BINNENDIJKS Amersfoort Kust Overgangsgebied Bovenrivierengebied (extreme NW storm) (combinatie storm en (extreem hoge afvoer na hoge afvoer) wekenlang regen NW Europa) Een deel van het bedreigde gebied overstroomt daadwerkelijk (of misschien wel net niet) 10

11 2. Overstromingen vanuit het hoofdwatersysteem Drie onafhankelijke bedreigingen Dezelfde 3 onafhankelijke (hoofd-) dreigingen als bij binnendijkse gebieden: kust overgangsgebied bovenrivierengebied BUITENDIJKSE GEBIEDEN Bedreigd gebied weergegeven op één kaart (i.p.v. één voor elke dreiging) 11

12 3. Overstromingen vanuit het regionale systeem Tientallen regionale systemen Er zijn tientallen regionale systemen die - onafhankelijk van elkaar - kunnen worden bedreigd Omstandigheden: (dagen)lang hevige regenval en geen mogelijkheid om overtollige water te lozen a.g.v. hoge waterstanden in het hoofdwatersysteem (maar niet extreem) 12

13 soms soms soms Hoe diep kan het worden? (INDICATIEF) 5 meter hoofdwatersysteem grootschalige overstroming 3 meter 2 meter regionaal systeem overstroming op relatief beperkte schaal 3 m 3 m Overstroming Buitendijks (bewoond gebied) 1 meter lokaal 1 m vanaf 20 cm hevige regenval 0,5 m Binnendijks wateroverlast 13

14 Door wie en hoe wordt ik gewaarschuwd? Watermanagementcentrum Nederland (RWS + waterschappen) verzorgt 24/7 berichtgeving over verwachte waterstanden en bij hoogwaterdreiging ook speciale hoogwaterberichten Berichtinggeving primair bedoeld voor waterbeheerders en veiligheidsregio s Door wie wordt u geïnformeerd? een kritische hoogwatersituatie zal geen verassing kunnen zijn Wij zien het dagen van te voren aankomen Laatste dagen zeer veel media aandacht 14

15 Door wie en hoe word ik gewaarschuwd? Watermanagementcentrum Nederland (RWS + waterschappen) verzorgt 24/7 berichtgeving over verwachte waterstanden en bij hoogwaterdreiging ook speciale hoogwaterberichten Berichtinggeving primair bedoeld voor waterbeheerders en veiligheidsregio s TIP 2: Waarschuwingsduur Hoe ver voorafgaand aan mogelijk kritisch hoogwatersituatie wilt u gewaarschuwd worden? Door wie wordt u geïnformeerd? Door wie: veiligheidsregio, waterschap, media? een kritische hoogwatersituatie zal geen verassing kunnen zijn Wij zien het dagen van te voren aankomen Laatste dagen zeer veel media aandacht 15

16 Wat is de kans op een overstroming? Hoofdwaterkeringen - (duinen)kust zeer lage kans: kleiner dan 1x per jaar - Rivierengebied relatief hoge kans: groter dan 1x per 1000 jaar Regionale keringen 1x per 10 tot 1000 jaar Wat is de kans dat uw collectie overstroomt? Vraag het uw waterschap!! Hoofdwaterkeringen 16

17 Afnemende kans Kleine kansen De kans op een overstroming in relatie tot andere gebeurtenissen 17

18 Nieuwe waterveiligheidsnormen Hoofdwaterkeringen Deltaprogramma: Alle waterkeringen (langs het hoofdwatersysteem) moeten in 2050 aan nieuwe norm voldoen Hoogwaterbeschermingsprogramma: Tot 2050: Grootschalige versterking voorzien van de waterkeringen in het hoofdwatersysteem Vooral in het boven- en het benedenrivierengebied Kans op overstroming wordt de komende jaren (aanzienlijk) lager dan nu!! ,000 Nieuwe normen 2050 [1x per xxxx jaren] 10,

19 Nieuwe waterveiligheidsnormen Hoofdwaterkeringen Deltaprogramma: Alle waterkeringen (langs het hoofdwatersysteem) moeten in 2050 aan nieuwe norm voldoen Tot 2050: Grootschalige versterking voorzien van de waterkeringen in het hoofdwatersysteem Vooral in het boven- en het benedenrivierengebied Kans op overstroming wordt de komende jaren (aanzienlijk) lager dan nu!! TIP 3: overstromingskans Hoogwaterbeschermingsprogramma: 10,000 Naast waterdiepte is ook overstromingskans van belang Nieuwe normen 2050 [1x per xxxx jaren] Ga bij uw waterschap na wat is de kans is dat uw locatie ,000 overstroomt, nu en in de toekomst

20 Hoe overstromingsgevoelig is uw collectie? Bedankt voor jullie aandacht 20