RAPPORTAGE Zwembadcasus Gemeenten Beverwijk en Heemskerk

Transcriptie

1 Synarchis B.V. Hakgriend KA Hardinxveld-Giessendam Tel: Fax: RAPPORTAGE Zwembadcasus Gemeenten Beverwijk en Heemskerk

2 Inhoudsopgave pagina: 1 Inleiding Aanleiding en onderzoeksopdracht Het uitgevoerde onderzoek Opzet rapportage 2 2 Verkenning van de markt Bestaande situatie Sportfondsenbad Beverwijk Zwembad De Waterakkers Analyse gebruiksrendement Tarieven Concurrentiepositie Trends en ontwikkelingen Zwembadbezoek Demografie 9 3 Ontwikkeling productconcept Uitgangspunten Scenario s Bezoekersaantallen en gebruiksrendement 15 4 Financiele consequenties Investering Exploitatie en jaarlast 17 5 Ruimtelijke en organisatorische consequenties Locatiestudie Eigendom Beheer Verdeelsleutel 24 6 (Bestuurlijke) samenvatting Belangrijkste bevindingen Conclusie en vervolgtraject 28

3 Bijlage 1 Omgevingsanalyse 30 Bijlage 2 Belangrijkste functionaliteiten nieuwbouwscenario s 34 Bijlage 3 Investeringskostenramingen 35 Bijlage 4 Longlist locatiestudie 37

4 1 1 Inleiding 1.1 Aanleiding en onderzoeksopdracht De gemeenten Beverwijk en Heemskerk beschikken met respectievelijk het Sportfondsenbad en De Waterakkers over zwembaden die in een duidelijke maatschappelijke behoefte voorzien. In de wetenschap dat de bezoekers van zwembaden zich niet door gemeentegrenzen laten leiden hebben beide gemeenten besloten Synarchis onderzoek te laten verrichten naar de toekomstige behoefte aan zwemfaciliteiten in Beverwijk en Heemskerk. Dit onderzoek moet ertoe leiden dat de gemeenten richtinggevende besluiten kunnen nemen omtrent de huidige baden en eventuele nieuwe ontwikkelingen op dit gebied. Meer specifiek is deze onderzoeksbehoefte vertaald in de volgende drie onderzoeksvragen: 1. Wat is de toekomstige behoefte aan zwemfaciliteiten, zowel qua oppervlakte als kwalitatief? Verwacht wordt dat hierbij rekening wordt gehouden met onder andere de strategische visie, beleidskaders en financiële kaders van beide gemeenten, demografische kenmerken en regionale en landelijke ontwikkelingen. 2. Welke organisatievormen in het beheer, de exploitatie en het eigendom zijn mogelijk c.q. wenselijk (exploitatie, eigendomssituatie, beheer en onderhoud)? 3. Wat voor gevolgen heeft dit voor de huidige zwembaden? De zwembadcasus waarop deze rapportage betrekking heeft is ontwikkeld in opdracht van de gemeenten Beverwijk en Heemskerk. De gemeente Velsen wenst in dit stadium van de casus niet te participeren in een regionaal zwembadonderzoek. 1.2 Het uitgevoerde onderzoek Ten behoeve van het onderzoek heeft driemaal overleg en afstemming plaats gevonden met een breed opgestelde projectgroep met diverse ambtelijke vertegenwoordigers van de beide gemeenten. Verder zijn gesprekken gevoerd met: de heer Van Trigt, manager van Sportfondsenbad Beverwijk; de heer De Koning, directeur van Zwem- en Sportcentrum De Waterakkers; de heer Van der Gracht, voorzitter van zwemvereniging OEZA; de heer Van Dongen en mevrouw Jansen van de sportraad Beverwijk; mevrouw Martens, voorzitter van zwemvereniging KZC; de heer Kicken, projectmanager Vastgoed Heliomare; de heer Koster, wethouder gemeente Beverwijk; de heer Beentjes, wethouder gemeente Heemskerk.

5 2 1.3 Opzet rapportage In hoofdstuk 2 wordt de markt verkend waarin zwembaden in Beverwijk en Heemskerk nu en in de toekomst verkeren. In hoofdstuk 3 wordt een passend productconcept ontwikkeld voor het toekomstig zwembadaanbod in Beverwijk en Heemskerk met een vertaling in scenario s. In hoofdstuk 4 wordt inzicht verschaft in de financiële consequenties van de beschreven scenario s. In hoofdstuk 5 wordt ingegaan op een aantal ruimtelijke en organisatorische aspecten van de zwembadcasus. De rapportage wordt in hoofdstuk 6 afgerond met een (bestuurlijke) samenvatting, de conclusies en een voorstel voor het vervolgtraject.

6 3 2 Verkenning van de markt 2.1 Bestaande situatie In de volgende drie subparagrafen worden Sportfondsenbad Beverwijk en zwembad De Waterakkers nader beschouwd en wordt afgesloten met een analyse van het gebruiksrendement van beide baden Sportfondsenbad Beverwijk Sportfondsenbad Beverwijk is gebouwd in 1965 op grond van de gemeente, de opstallen zijn eigendom van Sportfondsenbad Beverwijk. Tussen de gemeente en het Sportfondsenbad is een erfpachtconstructie afgesloten die op 31 december 2013 afloopt. Sportfondsenbad Beverwijk is te kenmerken als een gedateerd bad met een inefficiënte routing (zwemzaal op verdieping) dat door het 50-meter bassin een sportieve uitstraling heeft en (daardoor) relatief veel verenigingsgebruik kent. Het bad beschikt over de volgende bassins: Sportfondsenbad Beverwijk Bassins Afmeting Oppervlakte (m2) Wedstrijdbassin 50 x 16 meter 800 Instructiebassin 17,5 x 8 meter 140 Totaal oppervlak: 940 Na de brand in 1998 is Sportfondsenbad Beverwijk volledig gerenoveerd. Later is ook de machinekamer gerenoveerd, zijn de elektrische installatie en diverse lampen vervangen en is een lift geïnstalleerd. Hoewel het Sportfondsenbad in haar huidige vorm nog wel een aantal jaren zou meekunnen, is in 2011 door Sportfondsen berekend dat op de middellange termijn een nieuwe grondige renovatie van Sportfondsenbad Beverwijk nodig is die een investering vergt van 4,4 miljoen (exclusief BTW). In de volgende tabel is de ontwikkeling van het aantal bezoekers weergegeven voor de periode (bron: Jaarverslag 2011; Sportfondsenbad Beverwijk). Bezoekersaantallen Sportfondsenbad Beverwijk Categorie 2007 index 2008 index 2009 index 2010 index 2011 index Recreatief zwemmen Doelgroepactiveiten Totaal Recreatief/Doelgroepen Zwemlessen Verenigingen Scholen Totaal: Op basis van de bezoekersaantallen vormen de verenigingen de belangrijkste doelgroep voor Sportfondsenbad Beverwijk. Het betreft voornamelijk verenigingen uit Beverwijk (met

7 4 KZC - de Kennemer zwemclub - als grootgebruiker) en een enkele vereniging uit Heemskerk, Zaanstad, Wijk aan Zee en Heemstede. Afschaffing van het schoolzwemmen in 2009 (alleen voor scholen van het speciaal onderwijs verzorgt het Sportfondsenbad nog schoolzwemlessen) heeft in 2010 tot een daling van het aantal bezoekers geleid. In 2011 is deze daling gecompenseerd door een stijging van het aantal recreatieve en doelgroep zwemmers en een toename van het aantal verenigingszwemmers. Het animocijfer (totaal aantal bezoekers gedeeld door het aantal inwoners) bedraagt 3,21. Uit een recent uitgevoerde inventarisatie met betrekking tot de herkomst van de bezoekers blijkt de regionale functie van Sportfondsenbad Beverwijk. Ongeveer de helft van de bezoekers is afkomstig uit Beverwijk. Circa 30% (goed voor ongeveer bezoekers) is woonachtig in Heemskerk Zwembad De Waterakkers Zwembad De Waterakkers is van oudsher (jaren 60) een buitenbad. In 1972 is de accommodatie uitgebreid met een overdekt instructiebassin. In 1991 is dit bassin omgebouwd tot het huidige overdekte zwembad met een wedstrijdbassin, een instructiebassin en een recreatiebassin. Daarbij is tevens een sporthal gerealiseerd. Dit alles is ten koste gegaan van het oude buitenbad, waarvan alleen een peuterbassin en een deel van de ligweide behouden is gebleven. In 2003 is een tweede sporthal gebouwd en is de horeca uitgebreid. In 2009 zijn onder meer leidingen, de waterglijbaan en de luchtbehandelingsinstallatie vervangen. In 2010 is een zoutelectrolyse- en koper/zilverionisatie-installatie geplaatst en in 2011 is de WKK-installatie vervangen. De volgende tabel geeft een overzicht van de in zwembad De Waterakkers aanwezige bassins. Zwembad De Waterakkers Heemskerk Bassins Afmeting Oppervlakte (m2) Wedstrijdbassin 25 x 15 meter 375 Instructiebassin 10 x 9 meter 90 Recreatiebassin Veelvormig 119 Uitzwembassin 7 x 6,5 meter 45,5 Totaal oppervlak binnenbad: 629,5 Buitenpeuterbassin 14,5 x 13,8 meter 200,1 Totaal oppervlak zwembad: 829,6 Naast het zwembad bestaat De Waterakkers uit twee sporthallen en een ruim opgezette (verpachte) horecavoorziening. De Waterakkers maakt samen met het Sportcentrum Heemskerk (tennis, squash, snooker en schermen), Ruitersportcentrum De Schimmelkroft en Achmea Health Center deel uit van de Sportboulevard. Tevens zijn hier ook nog voorzieningen aanwezig als Sauna en Schoonheidssalon De Waterakkers, Familierestaurant De Waterakkers, REHAB Centre en Dance Studio Patty.

8 5 De volgende tabel toont de ontwikkeling in de aantallen zwembadbezoekers van De Waterakkers in de periode Vanwege het grote verschil zijn in het overzicht ook de bezoekersaantallen in 2001 weergegeven (bron: rapportage Samen werken aan een sportief en gezond Heemskerk; stichting De Waterakkers 17 april 2012). Bezoekersaantallen De Waterakkers Heemskerk Categorie 2001 index 2007 index 2008 index 2009 index 2010 index 2011 index Recreatief zwemmen Doelgroepactiviteiten Zwemlessen Verenigingen Schoolzwemmen Harteheem Overige scholen Totaal: Circa 15% van de recreatieve zwembadbezoekers maakt gebruik van de ligweide en het buitenpeuterbassin ( bezoekers in 2011). De drastische terugloop in bezoekersaantal sinds 2001 wordt voor meer dan de helft veroorzaakt door de daling van het aantal recreatieve zwemmers. Dit is voor een belangrijk deel het gevolg van de opening van zwembaden met een belangrijke recreatieve component in IJmuiden en Koog aan de Zaan. Verder heeft de afschaffing van het schoolzwemmen en het wegvallen van Harteheem als gebruik van het zwembad tot een daling van het aantal bezoekers geleid. De laatste jaren is het bezoek aan zwembad De Waterakkers redelijk gestabiliseerd (animocijfer 5,45). Een belangrijke oorzaak van de daling van het aantal leszwemmers is een aanpassing van de frequentie en duur van de lessen. Uit klantonderzoek blijkt dat zwembad De Waterakkers, net als het Sportfondsenbad Beverwijk, een grote regionale aantrekkingskracht heeft. Bijna de helft van de bezoekers is afkomstig van buiten Heemskerk (47%) waarvan een groot deel uit Beverwijk (17%, of te wel zo n bezoekers) Analyse gebruiksrendement De volgende tabel toont een aantal kengetallen van Sportfondsenbad Beverwijk en zwembad De Waterakkers op basis waarvan de omvang en het gebruik van beide zwembaden beoordeeld kan worden 1. 1 De analyse richt zich op binnenbaden. Het buitenpeuterbassin (200 m 2 ), dat alleen gedurende het zomerseizoen open wordt gesteld is daarom buiten de beschouwing gelaten. De circa bezoekers van De Waterakkers die gebruik maken van het buitenpeuterbassin en de ligweide maken tijdens hun bezoek ook gebruik van de (recreatieve) binnenbadvoorzieningen. Daarom wordt bij het berekenen van de kengetallen gerekend met het totaal aantal bezoekers van zwembad De Waterakkers.

9 6 Analyse zwemwaterbehoefte Heemskerk/Beverwijk Inwoners (2012) Bezoekers (2011) Zwemwater (m2) Sportfondsenbad Beverwijk De Waterakkers Totaal Heemskerk/Beverwijk Inwoners/m2 Bezoekers/m2 Animo Sportfondsenbad Beverwijk ,2 De Waterakkers ,4 Totaal Heemskerk/Beverwijk ,3 Landelijk gemiddelde ,3-4,7 Als algemene richtlijn voor een efficiënt gebruik van binnenbaden geldt een verhoudingsgetal van circa 225 tot 275 bezoekers per m 2 overdekt zwemwater. Het animocijfer geeft zicht op het aantal zwembadbezoeken per jaar per hoofd van de bevolking. De indicatoren die in bovenstaande tabel worden gehanteerd hebben betrekking op zwemwater met een functioneel karakter. Bij zwembaden met een 50-meter bassin en daarmee samenhangend sterk sportief karakter (Sportfondsenbad Beverwijk) liggen deze richtlijnen in de regel wat lager, zoals ook uit de tabel blijkt. Bij zwembaden met een sterk recreatief karakter en een ruime openstelling voor recreatief zwemmen (zwembad De Waterakkers) liggen de indicatoren doorgaans iets hoger. 2.2 Tarieven Bijlage 1 bevat een overzicht van de belangrijkste tarieven die in het Sportfondsenbad Beverwijk, in zwembad De Waterakkers en in een aantal omliggende baden worden gehanteerd. Het tarief dat zwembad De Waterakkers hanteert voor recreatief zwemmen is aan de hoge kant in vergelijking met de omliggende baden. Dit geldt zowel voor de vergelijkbare recreatieve baden als voor de overige baden. Uitzondering vormt zwemschool Nauwelaerts de Agé die een hoger tarief hanteert. De Waterakkers maakt echter wel als enige zwembad onderscheid tussen vrij zwemmen en banen zwemmen. Voor de laatstgenoemde activiteit wordt een lager tarief gehanteerd, waarmee deze activiteit goedkoper is dan in de meeste andere binnen- en combibaden in de omgeving. Het tarief dat Sportfondsenbad Beverwijk hanteert voor recreatief zwemmen ligt iets onder het gemiddelde tarief bij de omliggende binnenbaden. Ook het tarief voor leszwemmen ligt in Sportfondsenbad Beverwijk aan de onderkant in vergelijking met de tarieven die omliggende baden hanteren, terwijl het tarief dat zwembad De Waterakkers hanteert zich juist aan de bovenkant bevindt. Alleen de private zwemscholen W.H. Franke, De Badkuip en Nauwelaerts de Agé zijn duurder op het gebied van leszwemmen. De tarieven voor aquasporten in zwembad De Waterakkers en Sportfondsenbad Beverwijk zijn vergelijkbaar met de gemiddelde tarieven die de omliggende binnenbaden voor deze activiteiten hanteren. Alleen het tarief voor senioren ligt in Sportfondsenbad Beverwijk aan de onderkant in vergelijking met de baden in de omgeving.

10 7 Dat de tarieven van zwembad De Waterakkers (anders dan in het Sportfondsenbad Beverwijk) aan de hoge kant zijn blijkt ook uit de resultaten van het in 2011 uitgevoerde klantenonderzoek waarin de prijs-/kwaliteitverhouding aan de lage kant wordt gewaardeerd en de prijs vaak als verbeterpunt wordt genoemd. 2.3 Concurrentiepositie In bijlage 1 wordt uitgebreid inzicht gegeven in de concurrentieanalyse die is uitgevoerd. Daarbij zijn de zwembaden beschouwd die zich binnen een straal van 20 kilometers en 20 autominuten van zwembad De Waterakkers in Heemskerk en het Sportfondsenbad in Beverwijk bevinden. In deze paragraaf worden de belangrijkste conclusies uit de concurrentieanalyse gepresenteerd. Zwembad De Waterakkers in Heemskerk en Sportfondsenbad Beverwijk zijn op 3 kilometer en 7 autominuten van elkaar gelegen. Het is derhalve aannemelijk dat beide baden te maken hebben met dezelfde concurrentieomgeving. Binnen een straal van 20 kilometer en 20 autominuten van zwembad De Waterakkers en Beverwijk bevinden zich 16 zwemvoorzieningen. Het betreft 10 binnenbaden, 5 buitenbaden en 1 gecombineerd binnen- en buitenbad. In 5 van de 10 binnenbaden is een zwemschool gevestigd. De dichtstbijzijnde zwembaden zijn buitenbad De Zien in Uitgeest en Binnenbad De Witte Brug in Castricum. Naast de genoemde accommodaties vormt de Noordzeekust op zonnige dagen een alternatief voor de recreatieve bezoekers (met name van belang voor De Waterakkers). Van de baden in de omgeving hebben De Heerenduinen (Velsen), De Zaangolf (Zaanstad), Het Boerhaavebad en de Hoornse Vaart een dusdanig uitgebreide recreatieve component dat zij vergelijkbaar zijn met De Waterakkers. Net buiten het zoekgebied liggen nog 2 baden, het Boerhaavebad in Haarlem en De Hoornse Vaart in Alkmaar, die net als De Waterakkers een bovenlokale aantrekkingskracht hebben op het gebied van recreatief zwemmen. Bovendien beschikt De Hoornse Vaart in Alkmaar net als Sportfondsenbad Beverwijk over een 50-meter wedstrijdbad. Beide baden zijn derhalve ook betrokken bij de concurrentieanalyse. De gemeente Castricum onderzoekt de mogelijkheid om, bij voorkeur in breder verband, een nieuwe zwemvoorziening te realiseren ter vervanging van het huidige zwembad De Witte Brug. De mogelijkheid van een regionaal bad met de omliggende gemeenten Bergen en Heiloo wordt onderzocht waarbij de gemeente Bergen inmiddels te kennen heeft gegeven geen heil te zien in participatie in een dergelijk bad. In Castricum speelt ook de ontwikkeling van een zwembad met sauna, beauty- en fitnessfaciliteiten bij het Van der Valk Hotel in Akersloot. Deze voorziening dient ter vervanging van het huidige, verouderde hotelzwembad.

11 8 2.4 Trends en ontwikkelingen Zwembadbezoek De afgelopen jaren maar zeker ook de komende jaren wordt de vraag naar en het aanbod van zwembaden beïnvloed door onder meer de volgende trends en ontwikkelingen: binnen de Nederlandse zwembaden is het bezoek aan begeleide doelgroepactiviteiten en het banenzwemmen de afgelopen jaren gestegen. Het aantal recreatieve bezoekers neemt reeds langere tijd trendmatig af. Dit komt door een veranderende bezoekerssamenstelling en de versnelde omlooptijd van de attractiewaarde van recreatieve elementen. De nieuwe zwemactiviteiten richten zich dan ook minder op recreatie en meer op sporttechnische doelgroepactiviteiten. Er wordt bewuster ingespeeld op de doelgroep ouderen; zwembaden zijn bij uitstek geschikte accommodaties om gepaste activiteiten voor senioren te ontplooien. Zwemmen is vrij van schokbelasting en er is een uitgebreid scala aan activiteiten denkbaar. Zwemactiviteiten worden breed toegepast voor preventieve gezondheidszorg en revalidatie; zwembadbezoekers stellen hogere eisen aan het kwaliteitsniveau, het gemak en de luxe van de accommodaties. Dit uit zich onder meer in een groeiende vraag naar: o accommodaties die in een goede staat van onderhoud verkeren en over een uitnodigende uitstraling beschikken; o gevarieerde en inhoudelijk hoogwaardige activiteiten; o adequaat geschoolde en gemotiveerde instructeurs; activiteiten waarbij geen toezicht (verenigingszwemmen) of gericht toezicht (school-, instructie- en doelgroepzwemmen) benodigd is, hebben een betere kosten-baten verhouding. Bij schoolzwemmen is doorgaans echter wel sprake van voor de exploitatie van het zwembad verborgen kosten in verband met vervoer; er ontstaan steeds meer particuliere zwemscholen die een groeiend marktdeel van deel het instructiezwemmen voor hun rekening nemen. Zij maken daarbij zowel gebruik van publieke als private zwembaden (bijvoorbeeld als onderdeel van hotel) en in een enkel geval realiseren zwemscholen zelf zwembaden. Omdat zwemscholen in de regel bereid zijn een commerciële huur te betalen, kan dit een positieve bijdrage leveren aan het exploitatieresultaat van publieke zwembaden. Aandachtspunt is wel dat met de toenemende concurrentie aan steeds jongere kinderen zwemles wordt geboden wat ten koste kan gaan van de zwemvaardigheid. Ook wordt door particuliere zwemscholen veelal gebruik gemaakt van jonge, nog weinig ervaren instructeurs; steeds meer zwembaden zoeken samenwerking met fitnesscentra en fysiotherapeuten. Met name in die gevallen dat een fitnesscentrum of een fysiotherapeut in of nabij een zwembad is gevestigd, kan samenwerking zeer profijtelijk zijn. Deze samenwerking uit zich in combikaarten voor zwembad en fitness en leidt tot het aanbieden van samengevoegde sportprogramma s. Ook in het kader van de eerder genoemde ontwikkeling naar multifunctionele accommodaties worden zwembaden steeds vaker in

12 9 combinatie met fitnessvoorzieningen gerealiseerd. De combinatie van zwembaden en wellnessvoorzieningen (bijvoorbeeld sauna s) blijkt in de praktijk een minder gelukkige. In de regel blijkt het kwaliteitsniveau van publieke zwembaden onvoldoende aan te sluiten bij de beleving van bezoekers van wellnessvoorzieningen; zwemlessen worden van oudsher sterk aanbodgericht aangeboden. Lessen worden dan op vaste tijdstippen in de week aangeboden. Er zijn steeds meer zwembaden en zwemscholen die meer vraaggericht opereren. Dit betekent bijvoorbeeld dat zwembaden ook in het weekend zwemlessen aanbieden of in de zomervakantie cursussen aanbieden, waarbij kinderen in een verkorte periode hun diploma kunnen behalen; steeds meer zwembaden kiezen bewust voor duurzaamheid. Daarbij is met name veel aandacht voor zoutelektrolyse (minder chloor), WKK-installaties (eigen energie opwekken), groene stroom en andere energiebesparende maatregelen; zwembaden worden met toenemende aanscherping van wetgeving geconfronteerd. Richtlijnen vanuit de Arbowet, de Milieuwet, de Wet hygiëne en veiligheid bad- en zwemgelegenheden, de Drank- en Horecawet, het Besluit Veiligheid Attractie- en Speeltoestellen en de Warenwet hebben invloed op de bedrijfsvoering Demografie In deze paragraaf wordt ingegaan op de ontwikkeling en veranderende samenstelling van de bevolking van de gemeenten Beverwijk en Heemskerk. De onderstaande tabellen bevat de prognoses tot 2035 (bron: CBS). Demografische ontwikkelingen Beverwijk 2012 index 2015 index 2020 index 2025 index 2030 index 2035 index 0-14 jaar jaar jaar jaar jaar jaar en ouder totaal: Demografische ontwikkelingen Heemskerk 2012 index 2015 index 2020 index 2025 index 2030 index 2035 index 0-14 jaar jaar jaar jaar jaar jaar en ouder totaal: De belangrijkste demografische ontwikkelingen in Beverwijk en Heemskerk kunnen als volgt worden samengevat: op basis van de CBS prognoses geldt voor beide gemeenten de komende jaren een gestage groei van het aantal inwoners;

13 10 de groep 0-14 jaar zal tot 2035 in Beverwijk gestaag toenemen en in Heemskerk eerst afnemen en vanaf 2025 toenemen 2. Deze ontwikkeling is met name van belang voor het instructiezwemmen (5-7 jarigen), het schoolzwemmen (7-9 jarigen), het verenigingszwemmen (8-14 jarigen) en het recreatief zwemmen (5-14 jarigen); de groepen jaar en jaar blijven de komende jaren zowel in Beverwijk als in Heemskerk redelijk stabiel. Deze groepen maken in verhouding tot andere leeftijdscategorieën minder gebruik van zwembaden; opvallend is dat de groep jaar in Beverwijk stabiel blijft en in Heemskerk sterkt afneemt. Deze groep maakt voornamelijk gebruik van zwembaden ten behoeve van banen zwemmen en in het kader van doelgroepactiviteiten; in beide gemeenten neemt de groep vanaf 65 jaar sterk toe. Deze vergrijzing volgt de landelijke trend. Zwembaden kunnen hier van profiteren, ook omdat ouderen in toenemende mate langer actief blijven. 2 In juni 2012 zijn door Pronexus voor Beverwijk en Heemskerk leerlingenprognoses (4-12 jaar) opgesteld. Deze lopen op de volgende onderdelen wat uiteen ten opzichte van de hierboven gepresenteerde CBS-cijfers voor de categorie 0-14 jaar: het aantal 4-12 jarigen (basisschoolleerlingen) blijft in de periode in Beverwijk stabiel en neemt daarna (tot 2032) af; voor Heemskerk wordt een gestage daling van het aantal basisschoolleerlingen voorzien in de periode

14 11 3 Ontwikkeling productconcept 3.1 Uitgangspunten Door de gemeenten Beverwijk en Heemskerk zijn op voorhand geen uitgangspunten en randvoorwaarden verbonden aan het te ontwikkelen productconcept voor een passend zwemvoorzieningenaanbod. Voor de in het vervolg van dit hoofdstuk te ontwikkelen scenario s zijn uitgangspunten gehanteerd die recht doen aan uitkomsten van de marktverkenning maar waarover de gemeenten Beverwijk en Heemskerk zich nog wel nadrukkelijk over dienen uit te spreken. Het betreft de volgende uitgangspunten: ook in de toekomst wordt voor het verzorgingsgebied Beverwijk-Heemskerk een divers zwemvoorzieningenaanbod in stand gehouden voor zowel recreatief zwemmen als verenigingszwemmen en begeleide activiteiten (doelgroepen, instructie en schoolzwemmen); het bestaande 20 jaar oude zwembad De Waterakkers wordt zeker de komende jaar in stand gehouden. De goede staat van onderhoud maakt dat amovering op korte termijn resulteert in ongewenste kapitaalvernietiging. Amovering heeft verder als (structureel) bezwaar dat afbreuk wordt gedaan aan de multifunctionele, geclusterde setting waar zwembad De Waterakkers deel van uitmaakt; handhaving van het buitenpeuterbassin en de ligweide van zwembad De Waterakkers is geen noodzaak 3. Het geringe voorzieningenniveau resulteert in een beperkte bezoekersaantallen. Vanuit Beverwijk en Heemskerk wordt veel gebruik gemaakt van bijvoorbeeld het buitenbad in Uitgeest en van de recreatieve mogelijkheden van de Noordzeekust; handhaving van een 50-meterbad wordt op basis van het beperkte gebruiksrendement niet gerechtvaardigd. Beverwijk is één van de 14 gemeenten die beschikt over een 50-meterbad. Vastgesteld kan worden dat op dit moment in Beverwijk en Heemskerk niet op topniveau wordt gezwommen. Daarnaast is noch door Beverwijk noch door Heemskerk beleid geformuleerd om zwemwedstrijden of -kampioenschappen op topsportniveau te faciliteren. Tot slot is het ook voor de exploitant en verenigingen geen eis dat een 50-meterbad behouden blijft voor Beverwijk (en Heemskerk). Indien vanuit Beverwijk en/of Heemskerk afstand wordt genomen van bovengenoemde uitgangspunten dan wel andere uitgangspunten worden toegevoegd dan kan dit consequenties hebben voor het productconcept voor een passend zwemvoorzieningenaanbod. 3 Het bestuur van stichting De Waterakkers heeft te kennen gegeven dat zij een sterke voorkeur heeft voor handhaving van het buitenpeuterbassin en (een deel van) de ligweide. Deze voorziening, hoewel beperkt van omvang (volgens opgave goed voor een omzet van ,-), maakt dat zwembad De Waterakkers ook beschouwd kan worden als een zogenoemde goedweervoorziening.

15 12 Bij de ontwikkeling van het productconcept (met een vertaling in vier scenario s) wordt in het vervolg van dit hoofdstuk vooral ingegaan op de fysieke kant van een passend zwemvoorzieningenaanbod. De basis van vrijwel ieder zwembad is een rechthoekig 25-meterbassin. Een dergelijk bassin is multifunctioneel te gebruiken voor activiteiten als banen zwemmen, instructiezwemmen, schoolzwemmen, doelgroepactiviteiten en verenigingsactiviteiten. In grotere zwemvoorzieningen wordt een dergelijk bassin uitgebreid met een kleiner formaat doelgroep-/instructiebassin en soms ook met specifieke recreatieve baden (bijvoorbeeld in combinatie met whirlpools, glijbanen, wildwaterbanen etc.). Naast de fysieke kant is uiteraard de inhoudelijke (denk aan: activiteiten en programmering) en de organisatorische invulling (beheer en exploitatie) bepalend voor een uiteindelijk passend zwemvoorzieningenaanbod. 3.2 Scenario s Het voorgaande in overweging nemend wordt in deze paragraaf uitwerking gegeven aan de volgende vier scenario s voor het toekomstige aanbod van zwemwater in de gemeenten Beverwijk en Heemskerk. 1. in stand houden van Sportfondsenbad Beverwijk en zwembad De Waterakkers; 2. sluiten Sportfondsenbad Beverwijk en uitbreiden zwembad De Waterakkers; 3. sluiten Sportfondsenbad Beverwijk, realisatie nieuw zwembad in Beverwijk en in stand houden zwembad De Waterakkers; 4. sluiten Sportfondsenbad Beverwijk en zwembad De Waterakkers en realiseren nieuw intergemeentelijk zwembad voor Beverwijk en Heemskerk. Oorspronkelijk is in het kader van deze zwembadcasus ook rekening gehouden met een vijfde scenario: sluiten Sportfondsenbad Beverwijk, nieuw zwembad toevoegen aan nieuwbouw Mytylschool (Heliomare) en in stand houden zwembad De Waterakkers. Tot voor kort had zorginstelling Heliomare plannen een Mytylschool te verplaatsen van Wijk aan Zee naar het stationsgebied Beverwijk. In de planontwikkeling van Heliomare waren onder meer twee hydrotherapiebaden opgenomen. Voor de gemeenteraad van Beverwijk was deze ontwikkeling aanleiding om de mogelijkheden van een combinatie met een gemeentelijk zwembad te laten onderzoeken. In het kader van de zwembadcasus is vastgesteld dat juist voldoende ruimte aanwezig zou zijn om, ter vervanging van het huidige Sportfondsenbad, één 25-meter wedstrijdbad toe te voegen aan c.q. te integreren met het plan Heliomare. Omdat in januari 2013 besloten is dat definitief geen sprake meer is van de verplaatsing van een Mytylschool naar het stationsgebied, is verder ook geen uitwerking meer gegeven aan dit scenario. Het stationsgebied kan nog wel worden beschouwd als locatie voor een mogelijk nieuw zwembad in Beverwijk. In het vervolg van deze paragraaf wordt per scenario een korte beschrijving gegeven. In bijlage 2 zijn de belangrijkste functionaliteiten weergegeven die verband houden met de nieuwbouwscenario s 2 tot en met 4. Deze functionaliteiten zijn ook uitgangspunt voor de investeringskostenramingen die in paragraaf 4.1 worden gepresenteerd.

16 13 Zoals in paragraaf 4.1 verder uitgewerkt geldt dat scenario 4 pas op langere termijn (10-15 jaar) een optie is. De overige scenario s kunnen op korte termijn worden uitgevoerd (komende 2-4 jaar). 1. In stand houden Sportfondsenbad en zwembad De Waterakkers In paragraaf is vermeld dat door Sportfondsen is onderzocht wat de mogelijkheden en consequenties zijn van renovatie van het Sportfondsenbad (Onderzoek naar de toekomstmogelijkheden van NV Sportfondsenbad Beverwijk, 14 april 2011). Geconstateerd is dat de huidige situatie met kleine verbeteringen voor een periode van 15 jaar kan worden verlengd, maar dat het merendeel van de huidige tekortkomingen op het gebied van routing, beheer, bereikbaarheid, energiehuishouding, veiligheid en parkeergelegenheid niet of nauwelijks worden opgelost. De door Sportfondsen berekende renovatiekosten bedragen 4,4 miljoen (exclusief BTW). Na een dergelijke renovatie worden de gemiddelde jaarlijkse onderhoudskosten door Sportfondsen geraamd op ,-. Zwembad De Waterakkers verkeert, mede door recente investeringen in onderhoud en vervanging, in een aanzienlijk betere staat. Gegeven het hoge gebruiksrendement en de belangrijke recreatieve functie van dit zwembad bestaat bij het management van De Waterakkers alleen de sterke wens om de recreatieve voorzieningen uit te breiden (waaronder verdubbeling van het huidige 119 m 2 recreatiebassin). Op basis van het meerjaren onderhoudsplan is in de periode circa 2,8 miljoen nodig voor onderhoud en instandhouding van zwembad De Waterakkers (gemiddeld ,- per jaar, exclusief BTW). Als onderdeel van dit budget is in 2020 in de planning een bedrag van bijna 1,1 miljoen opgenomen voor onder meer de dakbedekking en het leidingwerk 4. Tegen die tijd wordt de discussie actueel of instandhouding dan wel nieuwbouw de beste perspectieven biedt. In geval van instandhouding kan geopteerd worden voor levensduurverlenging van enkele jaren tot 15 à 20 jaar. De keuze wordt dan mede bepaald op basis van de visie van de gemeente Heemskerk op de (regionale) toekomstige afstemming van vraag en aanbod. 2. Sluiten Sportfondsenbad en uitbreiden De Waterakkers In dit scenario groeit zwembad De Waterakkers uit tot een regionale voorziening met als primair verzorgingsgebied de gemeenten Beverwijk en Heemskerk. Voordeel is dat geprofiteerd kan worden van bestaande infrastructuur en dat de synergievoordelen van de sportboulevard verder uitgebouwd kunnen worden. Consequentie van dit scenario is wel dat geen zwemvoorziening meer binnen de gemeentegrenzen van Beverwijk aanwezig is. Om de capaciteit aan zwemwater beter af te stemmen op het te verwachten gebruik (zie ook paragraaf 3.3) wordt geopteerd voor een multifunctioneel 6-baans wedstrijdbad en een multifunctioneel 4-baans trainingsbad van 25 meter. De beide baden zijn tevens geschikt voor 4 In het meerjaren onderhoudsplan zijn in 2020 ook nog posten opgenomen voor vervanging van de WKK en de luchtdistributie maar deze werkzaamheden zijn respectievelijk in 2011 en 2009 al uitgevoerd.

17 14 banen zwemmen, instructiezwemmen, schoolzwemmen en doelgroepactiviteiten. Hiermee wordt de overcapaciteit van het huidige Sportfondsenbad aanzienlijk teruggebracht en worden knelpunten voor het verenigingszwemmen beperkt 5. Met inachtneming van het gestelde uitgangspunt hieromtrent (paragraaf 3.1) verliest zwembad De Waterakkers in dit scenario de functie van (een beperkte) buitenbadvoorziening. De bestaande zwemzaal met het recreatiebad wordt verlengd. De horeca wordt opnieuw ingericht zodat deze centraal in de accommodatie gesitueerd blijft en er ruimte ontstaat om de bestaande kleedruimten uit te breiden. Als conform de wens van het stichtingsbestuur uitgangspunt wordt dat een buitenbadvoorziening behouden blijft en de recreatieve functie uitgebreid wordt dan zal onderzocht moeten worden welke consequenties dat heeft voor dit scenario. Nadeel van dit scenario is dat in sportcomplex De Waterakkers, na de realisatie van het zwembad en een sporthal in 1991 en de realisatie van de tweede sporthal in 2003, een derde bouwfase ontstaat. Dit kan op termijn (10 tot 15 jaar) een integrale afweging over de toekomst van De Waterakkers (instandhouding, renovatie of sloop) bemoeilijken. 3. Sluiting Sportfondsenbad, nieuwbouw in Beverwijk en in stand houden De Waterakkers In dit scenario wordt het huidige, gedateerde zwembad vervangen door een nieuw modern zwembad op een geschikte locatie in Beverwijk. Daarbij gelden in de basis dezelfde functionaliteiten als in scenario 2 (6-baans wedstrijdbad en 4-baans trainingsbad) maar wordt niet geprofiteerd van reeds aanwezige voorzieningen bij zwembad De Waterakkers (synergie). 4. Sluiting Sportfondsenbad en De Waterakkers, nieuwbouw intergemeentelijk zwembad Uitgangspunt bij dit scenario is dat op termijn (minimaal jaar) een nieuwe zwemvoorziening wordt gerealiseerd op een vanuit beide gemeenten goed bereikbare locatie. De functionaliteiten van dit scenario (5-badenconcept) zijn op hoofdlijnen vergelijkbaar met die van scenario s 2 en 3. Wel is in dit scenario gekozen voor een optimalisatie van de maatvoering van de te vervangen binnenbaden van De Waterakkers. 5 In overleg met Synarchis is door Sportfondsen een eerste inschatting gemaakt van knelpunten die ontstaan als het huidige Sportfondsenbad Beverwijk wordt vervangen door de twee omschreven baden. Als dit scenario onderdeel uitmaakt van een eventueel vervolgtraject dan zal in samenspraak met Sportfondsen en betrokken verenigingen een grondige roosteranalyse moeten worden uitgevoerd op basis waarvan knelpunten worden vastgesteld en afgezet tegen de voordelen.

18 Bezoekersaantallen en gebruiksrendement De toekomstige bezoekersaantallen van de zwembaden in Beverwijk en Heemskerk hangen vooral samen met de volgende factoren: ontwikkelingen op het gebied van vrijetijdsbesteding in het algemeen en van zwembadbezoek in het bijzonder (paragraaf 2.3.1); demografische ontwikkelingen (paragraaf 2.3.3); de functionaliteit, de kwaliteit, de betaalbaarheid en de bereikbaarheid van de onderscheiden scenario s. In de volgende overzichten is een prognose gegeven van de bezoekersaantallen voor alle onderscheiden scenario s. Aanvullend is in de overzichten aangegeven wat het gebruiksrendement is van de diverse scenario s (animocijfers en bezoekers per m 2 zwemwater). Scenario 1 Bezoekersprognose Sportfondsenbad De Waterakkers totaal Recreatief zwemmen Doelgroepactiveiten Zwemlessen Verenigingen Scholen Totaal: Inwoners Animocijfers 3,3 5,4 4,3 m2 zwemwater bezoekers/m Scenario 2 Scenario 3 Scenario 4 Bezoekersprognose De Waterakkers Beverwijk De Waterakkers totaal Intergemeentelijk Recreatief zwemmen Doelgroepactiveiten Zwemlessen Verenigingen Scholen Totaal: Inwoners Animocijfers 4,0 3,5 5,4 4,4 4,5 m2 zwemwater bezoekers/m Toelichting: de hardheid van bezoekersprognoses voor de verschillende scenario s moeten met enig voorbehoud worden beoordeeld. Dit neemt niet weg dat Synarchis op basis van kennis van en ervaring met de zwembadmarkt in staat is tot reële inschattingen te komen; in geval van het in stand houden van Sportfondsenbad Beverwijk en zwembad De Waterakkers (scenario 1) mag overwegend gerekend worden met zich stabiliserende bezoekersaantallen ten opzichte van peiljaar Bij het gerenoveerde Sportfondsenbad is alleen rekening gehouden met een stijging van het aantal recreatieve zwemmers ( ) en het aantal deelnemers aan doelgroepactiviteiten ( );

19 16 bij het sluiten van het Sportfondsenbad en een uitbreiding van zwembad De Waterakkers met twee 25-meter baden (scenario 2) zal de daling van het aantal verenigingszwemmers naar verwachting beperkt blijven. Wel moet er rekening mee worden gehouden dat een deel van de Beverwijkse bezoekers van het Sportfondsenbad de weg naar zwembad De Waterakkers minder makkelijk zal weten te vinden. Ten opzichte van het instandhoudingsscenario 1 resulteert dit in een daling van het totaal aantal bezoekers met ongeveer 7,5%; vervangende nieuwbouw in Beverwijk (scenario 3) zal ten opzichte van het instandhoudingsscenario 1 naar verwachting leiden tot een toename van met name het aantal recreatieve bezoekers en het aantal deelnemers aan doelgroepactiviteiten (totaal ruim 5%). Beperking van het aantal m 2 zwemwater in Beverwijk zal ruimschoots gecompenseerd worden met de ingebruikname van een modern, nieuw zwembad op een goede locatie; een compleet nieuw intergemeentelijk zwembad ter vervanging van het Sportfondsenbad en zwembad De Waterakkers (scenario 4) zal ten opzichte van het instandhoudingsscenario 1 leiden tot een beperkte stijging van de bestaande bezoekersaantallen met circa 3,5%. Daarbij is rekening gehouden dat met één centrale zwemvoorziening voor Beverwijk en Heemskerk op een goed bereikbare locatie de bereikbaarheid iets af kan nemen ten opzichte van de bestaande situatie met twee zwembaden; met inachtneming van de hierboven gegeven toelichting zijn in de overzichten ook de gevolgen voor de animocijfers en bezoekers per m 2 zwemwater per scenario berekend.

20 17 4 Financiele consequenties 4.1 Investering Voor de renovatiekosten van het instandhoudingsscenario 1 wordt aangesloten bij de raming van Sportfondsen ( 4,4 miljoen exclusief BTW). Op basis van de beschreven scenario s zijn investeringskostenramingen opgesteld voor de scenario s 2, 3 en 4. Daarbij gelden de volgende uitgangspunten: alle prijzen zijn berekend op prijspeil 2012; geen rekening is gehouden met sloopkosten, grondkosten (inclusief verwervingskosten) en eventuele grondopbrengsten (bij vrijkomende locaties); geen rekening is gehouden met eventuele boekwaarden die betrekking hebben op de bestaande zwembaden die met de realisatie van een nieuw zwembad komen te vervallen; de raming is gebaseerd op een sober en doelmatig ambitieniveau waarbij geen rekening is gehouden met additionele duurzaamheidsmaatregelen 6. In de volgende tabel zijn de investeringskostenramingen samengevat en exclusief en inclusief BTW weergegeven. Een uitgebreide versie van de ramingen is opgenomen in bijlage 3. Investeringskostenraming Scenario 2 Scenario 3 Scenario 4 Kosten gemeente Bouwkosten Kosten marktpartij Onvoorzien Totaal excl. BTW: BTW 21% Totaal incl. BTW: In de volgende paragraaf worden de investeringen vertaald in jaarlasten waardoor een betere financiële vergelijking tussen de verschillende scenario s kan worden gemaakt. 4.2 Exploitatie en jaarlast De jaarlast van een zwembad bestaat uit drie componenten: de kapitaallasten, het groot onderhoud en het structurele tekort op de exploitatie. In deze fase van de zwembadcasus zijn de kapitaallasten berekend op basis van annuïteiten met een gemiddelde afschrijvings- 6 In deze rapportage is uitgegaan van niveau bouwbesluit. Afhankelijk van de ambities kan extra budget beschikbaar worden gesteld voor investeringen in duurzaamheid en milieu. Om de financiële consequenties daarvan te kunnen bepalen (denk met name aan besparingen op energielasten) is aanvullend onderzoek nodig.

21 18 termijn van 30 jaar en een rekenrente van 4% 7. Voor scenario 1 (instandhoudingsvariant met een renovatie van Sportfondsenbad Beverwijk) is een afschrijvingstermijn genomen van 15 jaar. In het volgende overzicht zijn de kapitaallasten van de verschillende scenario s weergegeven. Grondslag berekening kapitaallasten (op basis van annuiteiten) rentepercentage 4,00% Scenario's investering (excl. BTW) gem. afschrijving (in jaren) kapitaallasten scenario scenario scenario scenario Het groot onderhoud (ook wel: eigenaarsonderhoud) fluctueert per jaar en moet worden afgeleid van meerjaren onderhoudsplannen. In paragraaf 3.2 is vastgesteld dat de structurele onderhoudskosten na renovatie van het Sportfondsenbad Beverwijk worden geraamd op ,- per jaar en dat in de periode gemiddeld ,- per jaar nodig is voor onderhoud en instandhouding van zwembad De Waterakkers (met een piek van 1,1 miljoen in 2020). In de volgende overzichten zijn aan de hand van exploitatiebegrotingen de structurele exploitatietekorten in beeld gebracht die samenhangen met de vier scenario s. De begrotingen zijn opgesteld op basis van prijspeil 2012 en exclusief BTW, groot onderhoud, huur en kapitaallasten. Het eerste overzicht heeft betrekking op scenario 1 (renovatie/instandhouding Sportfondsenbad Beverwijk en zwembad De Waterakkers) en is afgeleid van de bestaande exploitatie van beide baden. 7 Voor een verdere aanscherping van de kapitaallasten dienen in het vervolg van de zwembadcasus en in samenspraak met de beide gemeenten meer gedifferentieerde afschrijvingstermijnen gehanteerd te worden. Veel gehanteerde termijnen zijn: 40 jaar voor het gebouw, 20 jaar voor de installaties, 15 jaar voor vaste inrichting en 10 jaar voor inventaris.

22 19 Exploitatiebegroting (excl. BTW, Scenario 1 (groot onderhoud, huur en kap. lasten) Sportfondsenbad De Waterakkers totaal Recreatief zwemmen Doelgroepactiveiten Zwemlessen Verenigingen Scholen Horeca Verhuur fitness Overig Totaal baten: Personeelskosten Energie, water en chemicalien Belastingen en verzekeringen Dagelijks onderhoud Beheer en administratie Algemene kosten Totaal kosten: Resultaat: Inwoners per inwoner 1,46 3,33 2,38 Bezoekers per bezoeker 0,44 0,61 0,55 Toelichting: de baten zijn nagenoeg gelijk aan de baten zoals verantwoord in de (genormaliseerde) jaarrekeningen 2011 van Sportfondsenbad Beverwijk en zwembad De Waterakkers. Alleen is omwille van de renovatie van het Sportfondsenbad rekening gehouden met een stijging van de omzet recreatief zwemmen ( ) en doelgroepactiviteiten ( ); in dit scenario zijn bij het Sportfondsenbad Beverwijk inkomsten opgenomen die verband houden met de verhuur aan het fitnesscentrum. In de andere scenario s is hier geen rekening meer mee gehouden; op basis van de exploitatieresultaten, de inwonersaantallen en de bezoekersaantallen zijn als kengetallen de gemeentelijke bijdrage per inwoner en per bezoeker toegevoegd. In het volgende overzicht zijn de exploitatiebegrotingen weergegeven voor de scenario s 2, 3 en 4.

23 20 Exploitatiebegroting (excl. BTW, Scenario 2 Scenario 3 Scenario 4 (groot onderhoud, huur en kap. lasten) De Waterakkers Beverwijk De Waterakkers totaal Intergemeentelijk Recreatief zwemmen Doelgroepactiveiten Zwemlessen Verenigingen Scholen Horeca Overig Totaal baten: Personeelskosten Energie, water en chemicalien Belastingen en verzekeringen Dagelijks onderhoud Beheer en administratie Algemene kosten Totaal kosten: Resultaat: Inwoners per inwoner 2,14 0,86 3,33 3,33 1,64 Bezoekers per bezoeker 0,53 0,23 0,61 0,46 0,36 Toelichting: de investeringsscenario s 2 tot en met 4 leiden alle tot een lager structureel tekort dan bij instandhoudingsscenario 1; sluiting van het Sportfondsenbad en zwembad De Waterakkers en realisatie van een nieuw intergemeentelijk zwembad (scenario 4) resulteert in het laagste exploitatietekort. De scenario s 2 en 3 (respectievelijk uitbreiding van zwembad De Waterakkers en vervanging van het Sportfondsenbad door een nieuw zwembad in Beverwijk) resulteren nagenoeg in het zelfde exploitatietekort. Hierbij moet de kanttekening worden gemaakt dat scenario 4 pas op langere termijn (10-15) als een realistische optie moet worden beschouwd gegeven het nog relatief jonge zwembad De Waterakkers. In het laatste financiële overzicht van deze paragraaf is een samenvattend overzicht opgenomen van de jaarlasten die verband houden met de verschillende scenario s. Daarin zijn opgenomen de kapitaallasten die verband houden met eventuele nieuwbouw, de kosten groot onderhoud en de structurele exploitatietekorten. De kosten groot onderhoud die verband houden met nieuwbouw zijn berekend op 1,5% van de bouwkosten (kengetal). In overleg met de ambtelijke projectgroep is bepaald dat de grondkosten in deze fase als pm-post worden opgenomen. Ook is in deze fase nog geen rekening gehouden met sloopkosten en van mogelijke grondopbrengsten van vrijkomende locaties.

24 21 Jaarlasten Scenario 1 Scenario 2 Scenario 3 Scenario 4 Kapitaallasten renovatie/nieuwbouw Groot onderhoud - Sportfondsenbad nvt nvt nvt - De Waterakkers nvt - nieuwbouw nvt Structureel exploitatietekort - Sportfondsenbad nvt nvt nvt - De Waterakkers nvt - nieuwbouw nvt nvt Totaal: Inwoners per inwoner 11,50 12,01 14,09 13,96 Bezoekers per bezoeker 2,65 2,98 3,18 3,11 Toelichting: per saldo zijn de verschillen in jaarlasten tussen de vier scenario s beperkt. De hoge kapitaallasten die verbonden zijn aan scenario 4 (sluiting bestaande baden en realisatie nieuw intergemeentelijke zwembad) worden grotendeels gecompenseerd door de in verhouding lagere kosten groot onderhoud en het beperkte exploitatietekort; het instandhoudingsscenario 1 leidt per saldo tot de laagste jaarlasten maar het verschil met scenario 2 (sluiting Sportfondsenbad in combinatie met uitbreiding van zwembad De Waterakkers) is beperkt.

25 22 5 Ruimtelijke en organisatorische consequenties 5.1 Locatiestudie Met uitzondering van het instandhoudingscenario 1 zijn aan de overige drie scenario s ruimtelijke aspecten verbonden. In het kader van de zwembadcasus is daarom een locatiestudie uitgevoerd. De studie is met name gericht op geschikte locaties voor een nieuw zwembad in Beverwijk (scenario 3) en voor een nieuw intergemeentelijk zwembad (scenario 4). Voor scenario 2 is vastgesteld dat het buitenterrein van zwembad De Waterakkers voldoende mogelijkheden biedt om uit te breiden met een wedstrijdbad en een trainingsbad met bijbehorende voorzieningen (totale ruimtebehoefte circa m 2 ). In overleg met medewerkers van de gemeenten Beverwijk en Heemskerk is een aantal locaties bekeken dat in beginsel in aanmerking kan komen voor realisatie van een zwemvoorziening. Om sommige locaties geldt dat de ontwikkeling van een belangrijke maatschappelijke voorziening als een zwembad als katalysator kan fungeren voor een bredere gebiedsontwikkeling. In een mogelijk vervolg op dit onderzoek zal vanuit dit perspectief verder onderzocht moeten worden welke locatie voor welk scenario de beste mogelijkheden biedt. In dit stadium kan geconcludeerd worden dat er in Beverwijk in beginsel voldoende locaties aanwezig zijn voor de realisatie van een zwembad ter vervanging van het huidige Sportfondsenbad (scenario 3). In Beverwijk en Heemskerk zijn er diverse locaties voor handen voor de realisatie van een nieuw intergemeentelijk zwembad (scenario 4). In bijlage 4 is een longlist opgenomen van in totaal 17 locaties. 5.2 Eigendom Het eigendomsaspect van het toekomstig zwembadenaanbod in Beverwijk en Heemskerk speelt vooral bij scenario 4 (nieuw intergemeentelijk zwembad). In de andere scenario s zullen de bestaande eigendomsverhoudingen naar alle waarschijnlijkheid ongewijzigd blijven. In het geval er (op termijn) besloten wordt tot de realisatie van een nieuw intergemeentelijk zwembad is het te prefereren één gemeente als eigenaar op te laten treden. Daarbij ligt het voor de hand dat dit de gemeente is op wiens grondgebied een dergelijk zwembad wordt gerealiseerd. He eigendom van een intergemeentelijk zwembad moet los worden gezien van de (verdeling van de) kosten die hiermee verband houden.

26 Beheer Beheer en exploitatie van Sportfondsenbad Beverwijk en van zwembad De Waterakkers is momenteel op twee verschillende wijzen vormgegeven. De gemeente Beverwijk heeft deze verantwoordelijkheid in handen gegeven van een commerciële exploitant (Sportfondsen), terwijl de gemeente Heemskerk gekozen heeft voor de stichtingsvorm met een dienstverlenende ondersteuning van een commerciële exploitant (Sportfondsen). Bij de scenario s 1 (instandhouding Sportfondsenbad en zwembad De Waterakkers) en 3 (vervanging Sportfondsenbad op locatie in Beverwijk) blijven de gemeenten Beverwijk en Heemskerk beide beschikken over zwembaden en kan bij ongewijzigd beleid gekozen worden voor een status quo op het gebied van beheersvormen. Bij scenario 2 is het op basis van de huidige situatie aannemelijk dat het takenpakket van de stichting wordt uitgebreid met het beheer en de exploitatie van de nieuwe bassins die aan zwembad De Waterakkers worden toegevoegd. Bij scenario 4 komen de gemeenten Beverwijk en Heemskerk (op termijn) voor de keuze te staan welke beheersvorm gehanteerd wordt voor een nieuw intergemeentelijk zwembad. Maar ook los van de scenario s zijn schaal- en efficiencyvoordelen te bereiken indien beide gemeenten opteren voor een gezamenlijke beheersvorm. Bij deze voordelen kan gedacht wordt aan besparingen op management en overhead, beheer en administratie en algemene kosten. Op basis van landelijke voorbeelden is in het volgende overzicht op acht aspecten een beschouwing gegeven van voor- en nadelen die verbonden zijn aan de beheersvormen commerciële exploitant (bijvoorbeeld Sportfondsen) en stichting (bijvoorbeeld Heemskerk). Ter vergelijking is als derde beheersvorm het sportbedrijf meegewogen. wegingsfactor exploitant commerciele scoretabel stichting sportbedrijf gemeentelijke sturing maatschappelijke functie marktgerichtheid innovativiteit en productontwikkeling effectiviteit/efficiency stabiliteit en continuiteit (financiele) risico's regionale samenwerking Wegingsfactor: subtotaal score: rangschikking: Score op kenmerken: 1 = beperkt van belang 1 = negatief 2 = neutraal 2 = beperkt negatief 3 = zeer van belang 3 = neutraal 4 = beperkt positief 5 = positief

27 24 Afhankelijk van de weging die aan de verschillende aspecten wordt gegeven en op basis van een lokale beschouwing op de score en de volledigheid van de gehanteerde aspecten dient het overzicht te worden verfijnd. Op basis van deze verfijning moet blijken of inderdaad de meeste voordelen verbonden zijn aan het uitbesteden van het beheer en de exploitatie van de zwemvoorzieningen in Beverwijk en Heemskerk aan een commerciële exploitant dan wel aan een stichting, of dat de oprichting van een intergemeentelijk sportbedrijf tot de beste perspectieven leidt. 5.4 Verdeelsleutel Indien de gemeenten Beverwijk en Heemskerk gezamenlijk op blijven trekken in de zwembadcasus dan dienen ook afspraken gemaakt te worden over de verdeling van de jaarlasten die verband houden met investeringen c.q. kapitaallasten, groot onderhoud en exploitatielasten van de betreffende zwembaden. Het is daarbij van belang een balans te vinden tussen het maatschappelijk belang dat voor beide gemeenten is verbonden aan de zwembaden en een transparante financiële verdeelsleutel. Deze verdeelsleutel kan gehanteerd worden bij de jaarlast, maar ook bij de risico s (mee- en tegenvallers) die verbonden zijn aan de exploitatie van zwembaden. In algemene zin kunnen de volgende verdeelsleutels worden onderscheiden: een gelijke verdeling tussen de beide gemeenten; een verdeling op basis van inwonersaantallen; een verdeling op basis van herkomst bezoekers; een verdeling op basis van verandering van jaarlast; combinaties hiervan. In paragraaf is vastgesteld dat de inwonersaantallen van Beverwijk en Heemskerk redelijk vergelijkbaar zijn en dat gegeven de prognose hierin de komende jaren ook geen grote veranderingen te verwachten zijn. Op basis van steekproeven en klantonderzoeken is de verwachting gerechtvaardigd dat vergelijkbare aantallen inwoners van Beverwijk gebruik maken van zwembad De Waterakkers als vice versa ( tot zwembadbezoekers). In paragraaf 4.2 is vastgesteld dat de exploitatietekorten c.q. de jaarlasten van Sportfondsenbad Beverwijk en zwembad De Waterakkers elkaar niet veel ontlopen. De kapitaallasten die verbonden zijn aan de renovatie van het Sportfondsenbad verhouden zich redelijk tot de gemiddelde kosten voor groot onderhoud van zwembad De Waterakkers. In relatie tot de beschreven scenario s geldt dat bij de scenario s 1 en 3 sprake blijft van separate zwembaden in Beverwijk en Heemskerk waarbij een verdeelsleutel niet noodzakelijk is (beide gemeenten blijven verantwoordelijk voor de jaarlasten die verbonden zijn aan de eigen zwembaden). Een verdeelsleutel is wel noodzakelijk bij scenario 2 (sluiting Sportfondsenbad en uitbreiding zwembad De Waterakkers) en bij scenario 4 (sluiting Sportfondsenbad en zwembad De Waterakkers en realisatie nieuw intergemeentelijk zwembad).

28 25 Bij scenario 2 lijkt het realistisch om in ieder geval de extra jaarlasten die verband houden met de uitbreiding van zwembad De Waterakkers voor rekening te laten komen van de gemeente Beverwijk. Dit leidt tot een besparing ten opzichte van de huidige jaarlasten. Bij scenario 4 kan (op termijn) overwogen worden de jaarlast gelijk te verdelen tussen beide gemeenten. Met als uitgangspunten een nagenoeg gelijk inwonersaantal en een locatie die voor de inwoners van beide gemeenten goed bereikbaar is, mag verondersteld worden dat de maatschappelijke waarde van een intergemeentelijk zwembad voor Beverwijk en Heemskerk vergelijkbaar is.

29 26 6 (Bestuurlijke) samenvatting Dit afsluitende hoofdstuk bevat een puntsgewijze samenvatting van de belangrijkste onderzoeksbevindingen uit de zwembadcasus Beverwijk-Heemskerk. Op basis van deze bevindingen volgen de conclusies en een voorstel voor het vervolgtraject. 6.1 Belangrijkste bevindingen het bestaande Sportfondsenbad Beverwijk (1965) is te kenmerken als een gedateerd bad met een inefficiënte routing dat door het 50-meter bassin een sportieve uitstraling heeft en (daardoor) relatief veel verenigingsgebruik kent. Het bad trekt in totaal zo n bezoekers per jaar. Door Sportfondsen is in 2011 berekend dat een grondige renovatie een investering vergt van 4,4 miljoen maar dat daarmee de huidige tekortkomingen op het gebied van routing, beheer, bereikbaarheid, energiehuishouding, veiligheid en parkeergelegenheid niet of nauwelijks worden opgelost; het huidige zwembad De Waterakkers is in 1991 ontstaan, maakt samen met diverse andere voorzieningen deel uit van de sportboulevard Heemskerk en verwelkomt per jaar zo n bezoekers. Op basis van de staat van het zwembad is discussie over de instandhouding de komende jaren niet aan de orde. Desalniettemin zijn ook aan het onderhoud en de instandhouding van zwembad De Waterakkers hoge kosten verbonden (gemiddeld ,- in de periode ); uit klantenonderzoek blijkt dat zowel Sportfondsenbad Beverwijk als zwembad De Waterakkers een duidelijke regionale functie vervult. In beide baden komt slechts zo n 50% van de bezoekers uit de eigen gemeente. Opvallend is dat zo n tot bezoekers van het Sportfondsenbad Beverwijk afkomstig zijn uit Heemskerk en een vergelijkbaar aantal bezoekers van zwembad De Waterakkers woonachtig is in Beverwijk; met inachtneming van de regionale concurrentiepositie op het gebied van zwembaden en diverse trends en ontwikkelingen zijn vier scenario s ontwikkeld voor een toekomstig zwembadenaanbod in Beverwijk en Heemskerk. Daarbij zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd: o er wordt een divers voorzieningenaanbod in stand gehouden voor zowel recreatief zwemmen als verenigingszwemmen en begeleide activiteiten (doelgroepen, instructie en schoolzwemmen); o het 20 jaar oude zwembad De Waterakkers wordt zeker de komende jaar in stand gehouden; o handhaving van het buitenbad c.q. het buitenterrein van zwembad De Waterakkers is geen noodzaak; o handhaving van een 50-meterbassin in Beverwijk wordt op basis van het beperkte gebruiksrendement niet gerechtvaardigd;

30 27 inhoudelijk worden de volgende vier scenario s onderscheiden: 1. in stand houden van Sportfondsenbad Beverwijk en zwembad De Waterakkers; 2. sluiten Sportfondsenbad Beverwijk en uitbreiden zwembad De Waterakkers; 3. sluiten Sportfondsenbad Beverwijk, realisatie nieuw zwembad in Beverwijk en in stand houden zwembad De Waterakkers; 4. sluiten Sportfondsenbad Beverwijk en zwembad De Waterakkers en realiseren nieuw intergemeentelijk zwembad voor Beverwijk en Heemskerk (zoals gememoreerd moet dit scenario vooralsnog als een scenario voor de langere termijn worden beschouwd); voor de vier scenario s is een functioneel productconcept beschreven, is een bezoekersprognose opgesteld, zijn de investeringskosten en kapitaallasten geraamd en is een exploitatiebegroting opgesteld. Dit alles resulteert in het hieronder weergegeven overzicht met als kanttekening dat in deze fase van de zwembadcasus geen rekening is gehouden met sloopkosten, grondkosten, eventuele grondopbrengsten (bij vrijkomende locaties) en boekwaarden; Samenvatting Scenario 1 Scenario 2 Scenario 3 Scenario 4 Kapitaallasten renovatie/nieuwbouw Groot onderhoud - Sportfondsenbad nvt nvt nvt - De Waterakkers nvt - nieuwbouw nvt Structureel exploitatietekort - Sportfondsenbad nvt nvt nvt - De Waterakkers nvt - nieuwbouw nvt nvt Totaal: Inwoners per inwoner 11,50 12,01 14,09 13,96 Bezoekers per bezoeker 2,65 2,98 3,18 3,11 naast de functionele en financiële uitwerking van de scenario s is ook gekeken naar de ruimtelijke en organisatorische consequenties. Aan de hand van een locatiestudie is vastgesteld dat het buitenterrein van De Waterakkers voldoende mogelijkheden biedt om uit te breiden met een wedstrijdbad en een trainingsbad met bijbehorende voorzieningen (scenario 2). Voor de scenario s 3 en 4 is vastgesteld dat in Beverwijk (11) en in Heemskerk (6) in beginsel voldoende locaties beschikbaar zijn. In een mogelijk vervolgtraject zal mede vanuit een breder perspectief van gebiedsontwikkeling onderzocht moeten worden welke locatie voor welk scenario de beste mogelijkheden biedt; met betrekking tot het eigendom ligt het voor de hand dat de gemeente op wiens grondgebied een zwembad gelegen is als eigenaar optreedt. Daarbij geldt dat in geval van een intergemeentelijk zwembad het eigendom los moet worden gezien van de (verdeling van de) kosten die daarmee verband houden;

31 28 met name in de situatie van een intergemeentelijk zwembad komen de gemeenten Beverwijk en Heemskerk voor de keuze te staan welke beheersvorm te prefereren valt. Op basis van landelijke ervaringen is een eerste beschouwing gegeven op de verschillen tussen een commerciële exploitant (zoals Sportfondsen in Beverwijk), een stichting (als De Waterakkers) en een sportbedrijf; tot slot is een beschouwing gegeven op mogelijke verdeelsleutels voor de kosten die samenhangen met een gezamenlijke zwembadexploitatie door de gemeenten Beverwijk en Heemskerk (met name van toepassing bij de scenario s 2 en 4). 6.2 Conclusie en vervolgtraject Als de uitgangspunten (paragraaf 3.1) en de onderzoeksbevindingen van de zwembadcasus door de gemeenten Beverwijk en Heemskerk gedeeld worden dan zijn er vooral inhoudelijke argumenten om het gedateerde Sportfondsenbad Beverwijk te vervangen door een nieuwe zwemvoorziening en zwembad De Waterakkers voorlopig in stand te houden. Op basis van de berekende jaarlasten zijn de financiële verschillen tussen de vier scenario s beperkt. Op korte c.q. middellange termijn resteren dan de scenario s 2 en 3: sluiten Sportfondsenbad Beverwijk en uitbreiden De Waterakkers; sluiten Sportfondsenbad Beverwijk, realisatie nieuw zwembad in Beverwijk en in stand houden zwembad De Waterakkers. Scenario 4 komt in beeld als Sportfondsenbad Beverwijk tegen beperkte kosten in stand gehouden kan worden tot Op dat moment moet op basis van het meerjaren onderhoudsplan fors geïnvesteerd worden in de instandhouding van zwembad De Waterakkers (circa 1,1 miljoen). Om tot een keuze c.q. definitieve besluitvorming te komen zullen mogelijke voorkeursscenario s in ieder geval op de volgende onderdelen verder moeten worden uitgewerkt: in samenspraak met Sportfondsen en betrokken verenigingen uitvoeren van een grondige roosteranalyse om de eventuele knelpunten en mogelijke voordelen in beeld te brengen van het vervangen van het huidige 50 meter bassin door een 6- en 4- baans 25 meter bassin; uitvoeren van een specifiek locatieonderzoek waarbij met name voor scenario s 3 en 4 wordt bekeken welke locaties geschikt zijn en welke bijdrage een zwemvoorziening kan spelen in het kader van een bredere gebiedsontwikkeling. Hierbij dient ook betrokken te worden of en zo ja welke invloed een bepaalde locatie heeft op het productconcept van een nieuw zwembad; voor de uitwerking van scenario 2 geldt dat een plan opgesteld moet worden voor de uitbreiding van De Waterakkers met aandacht voor: o de inrichting/routing binnen de accommodatie; o de wenselijkheid/mogelijkheid om een buitenvoorziening in stand te houden;

32 29 o de wenselijkheid/mogelijkheid om de recreatieve functie van het zwembad uit te breiden; o de consequenties op langere termijn van het creëren van verschillende bouwfases; voor de uitwerking van scenario 4 geldt dat onderzocht moet worden wat de inhoudelijke, organisatorische en financiële consequenties zijn voor de sportboulevard in het algemeen en voor de sporthallen in het bijzonder, indien zwembad De Waterakkers hier geen onderdeel meer van uitmaakt; berekenen van de sloopkosten van Sportfondsenbad Beverwijk en in beeld brengen van de grondkosten (afhankelijk van de locatie) en de eventuele grondopbrengsten bij herontwikkeling van de huidige locatie van Sportfondsenbad Beverwijk; vaststellen van het gewenste kwaliteitsniveau en duurzaamheidsambities van een nieuwe zwemvoorziening en zo nodig vertalen in een aangescherpte investeringskostenraming; verder uitwerken van een passende toekomstige beheersituatie voor de zwembadvoorzieningen in Beverwijk en Heemskerk; met inachtneming van voorgaande punten aanscherpen van de exploitatiebegroting en berekenen van de integrale jaarlasten die samen hangen met de beide scenario s.

33 30 Bijlage 1 Omgevingsanalyse Naam Plaats De Waterakkers Heemskerk Sportfondsenbad Beverwijk Beverwijk De Zien Uitgeest De Witte Brug Castricum Hotel Akersloot (zwemschool W.H. Franke) Akersloot Afstand tot zwembaden Heemskerk Beverwijk Heemskerk Beverwijk Heemskerk Beverwijk Heemskerk Beverwijk Heemskerk Beverwijk - Afstand in km (bron: google maps) ,2 6,4 4,7 6,3 9,1 9,3 - Afstand in min (auto) (bron: google maps) Baden en faciliteiten recreatiebad met glijbaan, wedstrijdbad 50x16m, wedstrijdbad 25x30m, speelbad wedstrijdbad 25x12,5m, klein instructiebad in hotel whirlpools, wildwaterbaan, instructiebad 17,5x8m met 2 40x15m, glijbaan, kleutervijver recreatiebad met glijbaan, waterval en andere recreatieve duikplanken, waterglijbaan, met mini speeltuin, zonneweide, peuterbad, whirlpool, Turkse elementen, verwarmd horeca horeca tuin, saunafaciliteiten, uitzwembad 7x6,5m, solaria/zonnebanken, horeca wedstrijdbad 25x15m, instructiebad 19x10m, peuterbad, zonneweide met peuterbad, horeca, sporthal Karakter Tarieven recreatief zwemmen - losse badenkaart - jeugd - meerbadenkaart (per keer) - jeugd leszwemmen - lesduur binnenbad Tarieven 5,40 4,80 4,62 4,05 60 minuten binnenbad Tarieven 4,05 3,75 3,65 3,65 45 of 60 minuten buitenbad Tarieven 3,40 2,50 nvt nvt 3x20 of 2x30 min (60 min pw) binnenbad binnenbad (zwemschool) Tarieven Tarieven alleen voor hotelgasten 4,00-3,60-3,64-3,27-30 of 60 minuten 45 minuten - gemiddelde prijs per 30 minuten doelgroepen - soorten 6,17 aquacycling, aquabodyshape, aquatrimmen, aquatraining, aquajogging senior, aquasenior, baby- /peuterzwemmen, zwangerschapszwemmen 4, sportief, zwangerschapszwemmen, trimzwemmen, combifit, aquajoggen, hydrofit, aquafitness, baby- /peuterzwemmen, aquaslank 5,00 7,33 aquajoggen, aquarobic, geen aquabodymix, hydrofit, trimzwemmen, zwangerschapszwemmen, ouder- /kindzwemmen, fybroswin, aquamedisch en reactiveringszwemmen, 50-plus sportief, MBvO - gemiddelde prijs aquasporten 5,65 5,89-5, gemiddelde prijs seniorenactiviteiten 4,24 3,38-4, gemiddelde prijs zwangeren, b/p/k, o/k 5,85 5,53-4, gemiddelde prijs overig ,65 - geen 3,08

34 31 Naam Plaats De Crommenije Krommenie Spaarnwoude Resort (zwemschool Spaarnwoude) Velsen-Zuid Dampegheest Limmen De Watering Wormerveer De Heerenduinen IJmuiden Afstand tot zwembaden Heemskerk Beverwijk Heemskerk Beverwijk Heemskerk Beverwijk Heemskerk Beverwijk Heemskerk Beverwijk - Afstand in km (bron: google maps) 10,7 10,9 13,3 11 9,1 11,7 11,5 11,7 17,1 12,4 - Afstand in min (auto) (bron: google maps) Baden en faciliteiten wedstrijdbad, recreatiebad instructiebad als onderdeel van wedstrijdbad 25x10m, horeca, wedstrijdbad 25x15m, wedstrijdbad 25x15m, bestaande uit 3 geschakelde wellnessgedeelte hotel, tevens ligweide met sport- en instructiebad 15x8m, horeca doelgroepenbad 15x9m, bassins, ligweide, horeca sauna's en Turks stoombad speeltoestellen recreatiebad met diverse recreatieve elementen, springplank, glijbaan (56m), peuterbad, zonnebanken, sauna, whirlpool. Buiten: wedstrijdbad 25x15m, 2 recreatiebaden, peuter-/kleuterbad, ligweide Karakter Tarieven recreatief zwemmen - losse badenkaart - jeugd - meerbadenkaart (per keer) - jeugd leszwemmen - lesduur - gemiddelde prijs per 30 minuten doelgroepen - soorten geen buitenbad binnenbad (zwemschool) buitenbad binnenbad Tarieven Tarieven Tarieven Tarieven 5,00-2,50 4,30 4,50-2,50 4, ,00 3, ,00 3,71 - A: 45 min / B,C: 30 min - 30, 45 of 60 minuten A: 200,- / B,C: 95,- + abonnementskosten 4,87-4,89 aquavaria, ouder-, kindzwemmen - gemiddelde prijs aquasporten - tarieven onbekend - 4,89 - gemiddelde prijs seniorenactiviteiten - - 4,35 - gemiddelde prijs zwangeren, b/p/k, o/k - - 5,19 - gemiddelde prijs overig - - 4,00 geen aquajoggen, aquarobics, aquatherapie, aquavitaal, dameszwemmen, ouder- /kindzwemmen, seniorenzwemmen, trimzwemmen, zwangerschapszwemmen, zelfredzaamheid combibad Tarieven 4,75 4,25 4,28 3,83 30, 45 of 60 minuten 4,84 zwangerschapszwemmen, baby-, peuter-, kleuterzwemmen, hart in beweging, aquarobic, aquajoggen, aquafietsen, aquagym, aquarobic 50+ 6,48 5,31 4,89 -

35 32 Naam Het Zwet De Hout De Planeet Zwemschool De Badkuip Het Baafje Plaats Wormer Alkmaar Haarlem Alkmaar Heiloo Afstand tot zwembaden Heemskerk Beverwijk Heemskerk Beverwijk Heemskerk Beverwijk Heemskerk Beverwijk Heemskerk Beverwijk - Afstand in km (bron: google maps) 15,2 15,5 18,3 18,5 18,6 13,9 19,9 20,1 14,2 16,8 - Afstand in min (auto) (bron: google maps) Baden en faciliteiten 47-meter sportbad, recreatiebad wedstrijdbad 25m, instructiebad wedstrijdbad met tribune en instructiebad 9x5m 50-meterbad met duikplanken en met glijbaan, peuterbad met wedstrijdbad met duikplank waterpolodoel, instructiebad, glijbaan, speeltoestellen, 25x15m en 25x14m, horeca, peuterbad, ligweide met ligweide zonnebank, verenigingsruimten, speeltuintje fitnessruimte Karakter Tarieven recreatief zwemmen - losse badenkaart - jeugd - meerbadenkaart (per keer) - jeugd leszwemmen - lesduur - gemiddelde prijs per 30 minuten doelgroepen - soorten buitenbad binnenbad binnenbad Tarieven Tarieven Tarieven 4,10 3,40 3,95 4,10 2,50 3,95 3,42 3,06 3,29 3,42 2,25 3,29 30 minuten 45 minuten 45 minuten auavaria, trimzwemmen 2,77 4,33 3,41 aquajoggen, ouder- /kindzwemmen, 50+, zwemfit, zwangerschapszwemmen, gehandicaptenzwemmen, vrouwenzwemmen MBvO, ouder-/kindzwemmen, trimzwemmen binnenbad (zwemschool) Tarieven buitenbad Tarieven - 4,00-3,00-3,60-2,70 geen zwemlessen 45 minuten - 8,00 - baby-/peuter-/kleuterzwemmen geen - gemiddelde prijs aquasporten - gemiddelde prijs seniorenactiviteiten - gemiddelde prijs zwangeren, b/p/k, o/k - gemiddelde prijs overig tarieven onbekend 3,95 5,42 3,40 3,10 5,50 3,27 3, ,

36 33 Naam Plaats Loos Heiloo Zaangolf Koog aan de Zaan Zwemschool Nauwelaerts de Agé Overveen Boerhaavebad Haarlem Hoornse Vaart Alkmaar Afstand tot zwembaden Heemskerk Beverwijk Heemskerk Beverwijk Heemskerk Beverwijk Heemskerk Beverwijk Heemskerk Beverwijk - Afstand in km (bron: google maps) 14,2 16,5 13,9 14,2 20,5 15,9 25,4 22,5 23,7 23,9 - Afstand in min (auto) (bron: google maps) Baden en faciliteiten instructiebad 5x20m wedstrijdbad, recreatiebad, instructiebad, onderdeel van een therapiebad, whirlpool, Turks sportschool stoombad, glijbaan 84m, waterpaddestoel, buitenterras, horeca recreatiebad met diverse recreatieve voorzieningen, uitzwembassin, whirlpools, glijbaan, wedstrijdbad 25m met duikplank en tribune, peuterbad, zonnebank, verenigingsruimten, ligweide, horeca golfslagbad, 50x17,5-meterbad met scheidingswand, wedstrijdbad 25x15m, instructiebad, waterspeeltuin, whirlspools, zonnebanken, buitenbad, ligweide met speelattributen, horeca, sporthal, health centre Karakter Tarieven recreatief zwemmen - losse badenkaart - jeugd - meerbadenkaart (per keer) - jeugd leszwemmen - lesduur - gemiddelde prijs per 30 minuten doelgroepen - soorten - gemiddelde prijs aquasporten - gemiddelde prijs seniorenactiviteiten - gemiddelde prijs zwangeren, b/p/k, o/k - gemiddelde prijs overig binnenbad (zwemschool) binnenbad binnenbad (zwemschool) binnenbad combibad Tarieven Tarieven Tarieven Tarieven Tarieven tarieven onbekend - 4,70 6,50 4,75 4,20-4,70 6,50 4,75 3,10-4,04 5,58 3,96 3,78-4,04 5,58 3,96 2,79 onbekend 30,45 en 60 minuten A: 50 min, B+C: 45 min 45 en 60 minuten 45 minuten onbekend 4,89 7,15 4,83 4,33 zwangerschapszwemmen, baby- /peuter-/kleuterzwemmen, trimzwemmen, hydrofitness, aquajoggen, reactiverend zwemmen aquafit, aquajoggen, aquarobic, aquatherapie, aquapilates, aquavitaal, hart in beweging, ouder-/kindzwemmen, seniorenzwemmen, trimzwemmen, zwangerschapszwemmen aquafit, senior aquafit, ouder- /kindzwemmen ouder-/kindzwemmen, aquarobic, auqajogging, MBvO, fitnesszwemmen, hartpatiënten auqajoggen, aquarobics, ouder- /kindzwemmen, zwemfit, dameszwemmen onbekend 4,96 7,69 6,53 5,93 onbekend 5,61 7,69 3,27 - onbekend 5,23 6,75 3,27 6,50 onbekend ,20

37 34 Bijlage 2 Belangrijkste functionaliteiten nieuwbouwscenario s Scenario 2: uitbreiden De Waterakkers (i.c.m. sluiten Sportfondsenbad) De belangrijkste functionaliteiten: een wedstrijdbad van 25x16 meter met een diepte van 2 meter; een trainingsbad van 25x10 meter, met een diepte van 2 meter en met een beweegbare bodem over het gehele oppervlak; uitbreiding kleedruimten met 2 groepskleedruimten en 22 wisselcabines; uitbreiding lockers met 100 stuks; tribune met een capaciteit van 100 personen; aanpassen horecaruimte, keuken en magazijn; uitbreiding parkeergelegenheid met 88 plaatsen. Scenario 3: nieuwbouw in Beverwijk (i.c.m. sluiten Sportfondsenbad en in stand houden De Waterakkers) De belangrijkste functionaliteiten: een wedstrijdbad van 25x16 meter met een diepte van 2 meter; een trainingsbad van 25x10 meter, met een diepte van 2 meter en met een beweegbare bodem over het gehele oppervlak; elk bad voorzien van een berging en een extra berging voor verenigingen; 4 groepskleedruimten en 36 wisselcabines; 150 stuks lockers; tribune met een capaciteit van 200 personen; 2 kleedruimten personeel, 2 kantoorruimten en een vergaderruimte; horecaruimte, keuken en magazijn; verenigingsruimte; 96 parkeerplaatsen. Scenario 4: nieuwbouw intergemeentelijk zwembad (i.c.m. sluiten Sportfondsenbad en De Waterakkers) De belangrijkste functionaliteiten: een wedstrijdbad van 25x21 meter (8-baans) met een diepte van 2 meter; een wedstrijdbad van 25x16 meter (6-baans) met een diepte van 2 meter; een trainingsbad van 25x10 meter (4- baans), met een diepte van 2 meter en met een beweegbare bodem over het gehele oppervlak; een recreatiebad met een oppervlak van 190 m 2 ; elk bad voorzien van een berging en 2 extra bergingen voor verenigingen; 6 groepskleedruimten en 58 wisselcabines; 200 stuks lockers; tribune met een capaciteit van 200 personen; 2 kleedruimten personeel, 3 kantoorruimten en een vergaderruimte; horecaruimte, keuken en magazijn; verenigingsruimte; 162 parkeerplaatsen.

38 35 Bijlage 3 Investeringskostenramingen Stichtingskosten scenario 2 excl. BTW Kosten gemeente 100 Grondkosten 0 0 /m² bvo 200 Honoraria gemeente /m² bvo 300 Renten 0 0 /m² bvo 400 Bijkomende kosten /m² bvo 500 Ontwikkelingskosten /m² bvo 600 Interieur /m² bvo 700 Prijsstijgingen (1.000) (0) /m² bvo Totaal Kosten gemeente /m² bvo Kosten marktpartij 1100 Bouwkosten /m² bvo 1200 Honoraria marktpartij /m² bvo 1300 Bijkomende kosten /m² bvo 1400 Winst en risico projectontwikkeling 0 0 /m² bvo 1500 Prijsstijgingen 0 0 /m² bvo Totaal Kosten marktpartij /m² bvo ONVOORZIEN 2000 onvoorzien 5,0% van 100 t/m /m² bvo Totaal Stichtingskosten scenario /m² bvo BTW Totaal Stichtingskosten (incl. BTW) /m² bvo Stichtingskosten scenario 3 excl. BTW Kosten gemeente 100 Grondkosten 0 0 /m² bvo 200 Honoraria gemeente /m² bvo 300 Renten 0 0 /m² bvo 400 Bijkomende kosten /m² bvo 500 Ontwikkelingskosten /m² bvo 600 Interieur /m² bvo 700 Prijsstijgingen (1.000) (0) /m² bvo Totaal Kosten gemeente /m² bvo Kosten marktpartij 1100 Bouwkosten /m² bvo 1200 Honoraria marktpartij /m² bvo 1300 Bijkomende kosten /m² bvo 1400 Winst en risico projectontwikkeling 0 0 /m² bvo 1500 Prijsstijgingen 0 0 /m² bvo Totaal Kosten marktpartij /m² bvo ONVOORZIEN 2000 onvoorzien 5,0% van 100 t/m /m² bvo Totaal Stichtingskosten scenario /m² bvo BTW Totaal Stichtingskosten (incl. BTW) /m² bvo

39 36 Stichtingskosten scenario 4 excl. BTW Kosten gemeente 100 Grondkosten 0 0 /m² bvo 200 Honoraria gemeente /m² bvo 300 Renten 0 0 /m² bvo 400 Bijkomende kosten /m² bvo 500 Ontwikkelingskosten /m² bvo 600 Interieur /m² bvo 700 Prijsstijgingen (1.000) (0) /m² bvo Totaal Kosten gemeente /m² bvo Kosten marktpartij 1100 Bouwkosten /m² bvo 1200 Honoraria marktpartij /m² bvo 1300 Bijkomende kosten /m² bvo 1400 Winst en risico projectontwikkeling 0 0 /m² bvo 1500 Prijsstijgingen 0 0 /m² bvo Totaal Kosten marktpartij /m² bvo ONVOORZIEN 2000 onvoorzien 5,0% van 100 t/m /m² bvo Totaal Stichtingskosten scenario /m² bvo BTW Totaal Stichtingskosten (incl. BTW) /m² bvo

40 37 Bijlage 4 Longlist locatiestudie Gemeente Beverwijk 1. Station Beverwijk Nu op deze locatie geen sprake meer is van de realisatie van een nieuwe Mytylschool (Heliomare) kan in het stationsgebied mogelijk een nieuw zwembad worden ontwikkeld. De afstand tot Heemskerk is relatief groot en de parkeerdruk in dit gebied is hoog. De gemeente is eigenaar van de grond. 2. Oud rangeerterrein Achter het nieuwe stadskantoor van de gemeente ligt een oud rangeerterrein. Dit terrein ligt in de gemeente Velsen maar is in eigendom van de gemeente Beverwijk. Een ander voordeel is het oppervlak van het terrein, dat ruimschoots volstaat voor een zwemvoorziening. Nadeel is de afstand tot Heemskerk. Daarnaast is er (nog) geen ontsluiting op het terrein. Verkeerskundig moet bekeken worden hoe het terrein in de toekomst goed en veilig bereikbaar kan worden gemaakt. 3. Voormalige vuilstort Buiten Beverwijk ligt een voormalige vuilstort. Ervaring leert dat het technisch moeilijk en duur is om op een dergelijke locatie te bouwen. Door het verteren van vuil blijft de bodem in beweging. Heien is niet mogelijk doordat het vuil is afgescheiden door een laag die niet doorboort mag worden. Deze locatie is wel in beeld bij de gemeente Beverwijk als ontwikkellocatie. 4. Bij het strand Nabij het strand is de huidige Mytylschool gelegen. Op zich is de locatie mooi en sluit aan bij de buiten (strand) beleving. Het is wel ver gelegen van de bevolkingsconcentraties Beverwijk en Heemskerk. Daarnaast laat de toegangsweg een grotere verkeersbelasting niet of nauwelijks toe. 5. Buitengebied In het buitengebied tussen de gemeenten Beverwijk en Heemskerk zijn nog wel wat mogelijkheden voor de realisatie van een zwemvoorziening. Dit zal een langer proces worden doordat grond aangekocht moet worden en de bestemmingsplanprocedure nogal wat voeten in aarde zal hebben. Aan de zijde van Beverwijk is nauwelijks ruimte omdat woningbouw in dit buitengebied is gepland (wordt binnenkort ontwikkeld). 6. Sportvelden In Beverwijk zijn een aantal sportverenigingen geclusterd. Zij kampen met een gebrek aan ruimte en kunnen niet uitbreiden. Wellicht is het mogelijk om de verenigingen te herschikken of natuurgras te vervangen door kunstgras om ruimte te winnen om een zwembad te

41 38 realiseren. Het voordeel is dat ook de buitensportverenigingen mee kunnen profiteren. De gemeente is al eigenaar van de grond en het ligt redelijk bereikbaar vanuit Beverwijk en Heemskerk. Een nadeel is dat de verenigingen mee moeten werken, dit kan op verzet stuiten. 7. Stadsvernieuwing Er zijn in Beverwijk enkele wijken die op termijn in aanmerking komen voor stadsvernieuwing. Wellicht is het mogelijk om bij deze stadsvernieuwing sport (lees: zwembad) te betrekken. Dit proces moet nog in gang worden gezet. Een realisatie op korte termijn is daarmee uitgesloten. 8. Naast De Beverhof (Oever) Aan de Oever ligt een grasveld wat wellicht geschikt is voor een zwemvoorziening. Het perceel is echter klein. Andere nadelen zijn het weghalen van een buitenspeelvoorziening voor de wijk en het bouwen op korte afstand van bestaande woningen. Daarnaast zal een toename van de verkeersdruk in deze wijk tot problemen leiden. Eventuele herontwikkeling van deze wijk zal een langlopend proces zijn. 9. Op de locatie van het bestaande zwembad Het perceel van het bestaande Sportfondsenbad Beverwijk is m 2. Dat is te klein voor de realisatie van een nieuw intergemeentelijke zwembad. Een stapeling van functies (met tennis) zou noodzakelijk zijn. Dit zal echter tot bezwaren leiden uit de buurt. Wellicht is dit wel een locatie als het gaat om een nieuw Beverwijks zwembad. Nadeel is dan wel dat in de periode van sloop/nieuwbouw Beverwijk geruime tijd niet over een zwembad kan beschikken. 10. Haven De haven van Beverwijk kan een gebiedsontwikkeling c.q. upgrading gebruiken. De realisatie van een zwembad in dit gebied, gekoppeld aan de verbetering van de infrastructuur zal de afstand tot het centrum van Beverwijk verkleinen. Dit proces moet nog wel in gang worden gezet (grondaankoop etc.). 11. Winkelcentrum De Beverhof Winkelcentrum De Beverhof kampt met leegstand en kan een opwaardering gebruiken. De ontwikkeling van een zwembad, mogelijk gecombineerd met voorzieningen voor ouderen (denk bijvoorbeeld aan een woon/zorgcomplex), kan leiden tot een revitalisering van het winkelcentrum en omgeving (gebiedsontwikkeling).

42 39 Gemeente Heemskerk 12. Golfbaan Aan de rand van Heemskerk ligt een golfbaan. Door hier het zwembad te realiseren worden diverse sporten gekoppeld. Het nadeel is dat het zwembad minder bereikbaar wordt en dat een bestemmingsplanprocedure de nodige voeten in aarde zal hebben. De grond is ook niet in eigendom van de gemeente. 13. Gemeentewerf Op het terrein van de bestaande gemeentewerf in Heemskerk komt er ruimte voor de realisatie van een zwembad. Het kan echter nog wel een aantal jaren duren voordat dit zover is. Een nadeel is de locatie buiten de kern en de afstand tot Beverwijk. 14. Bedrijventerrein Trompet Op bedrijventerrein Trompet is nog ruimte voor de realisatie van een nieuw zwembad. Nadelen zijn de uitstraling van een industrieterrein (geen sportvriendelijke omgeving), de locatie buiten de kern en de afstand tot Beverwijk. 15. Park Assumburg Bij park Assumburg is ruimte voor de realisatie van een nieuwe intergemeentelijk zwembad. Nadelen zijn de locatie buiten de kern en de afstand tot Beverwijk. Daarnaast zal de bestemmingsplanprocedure enige voeten in aarde hebben. Ten opzichte van de bovengenoemde locaties (12 en 13) is deze locatie beter bereikbaar. 16. Station Heemskerk Nabij het station in Heemskerk is nog ruimte voor de realisatie van een zwembad. Nadeel is dat deze ruimte beperkt is. Dat kan worden opgelost doordat er tegenover het station ook nog ruimte beschikbaar is (eventueel te gebruiken als parkeervoorziening). 17. Bestaand zwembad Op de locatie van het bestaande zwembad is genoeg ruimte voor nieuwbouw of voor uitbreiding van het bestaande zwembad. De ligweide kan daarvoor worden gebruikt. Voordelen zijn de bestemming sport (geen bestemmingsplanwijziging). Daarnaast is de infrastructuur op orde en zijn vele inwoners uit Heemskerk en Beverwijk al bekend met deze locatie.