JAARVERSLAG 2015 Goedgekeurd door de Algemene Vergadering vzw Artveldehogeschool op 13 april 2016

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "JAARVERSLAG 2015 Goedgekeurd door de Algemene Vergadering vzw Artveldehogeschool op 13 april 2016"

Transcriptie

1 JAARVERSLAG 2015 Goedgekeurd door de Algemene Vergadering vzw Artveldehogeschool op 13 april 2016

2 MISSIE, VISIE EN STRATEGISCHE DOELEN MISSIE De Arteveldehogeschool is een expertisecentrum voor onderwijs, onderzoek en dienstverlening, waar studenten, medewerkers en strategische partners in een stimulerende omgeving samenwerken. De studenten en medewerkers ontwikkelen hun talenten tot competenties in een toekomstgerichte en internationaal georiënteerde hogeschool. De hogeschool leidt professionals op die door creativiteit, innoverend denken en ondernemingszin in staat zijn grenzen te verleggen. De Arteveldehogeschool streeft excellentie en duurzaamheid na, en wordt hierin gedragen door haar medewerkers. De Arteveldehogeschool neemt haar maatschappelijk engagement op, geïnspireerd vanuit het christelijk waardenkader. VISIE De visie van de Arteveldehogeschool wordt geschreven vanuit de veranderingen en de uitdagingen die de toekomst brengt en de ambities die de Arteveldehogeschool, haar opleidingen en diensten, en haar medewerkers koesteren. De Arteveldehogeschool, verankerd in Gent, is een motor voor een innovatieve, dynamische, ondernemende en creatieve kennissamenleving in de regio Gent en Vlaanderen. De hogeschool vervult een belangrijke rol als maatschappelijke onderneming. Er studeren jaarlijks bijna professionals af die de arbeidsmarkt in Vlaanderen versterken en tezelfdertijd is de hogeschool een belangrijke werkgever in de Gentse regio. De Arteveldehogeschool profileert zich in een steeds sneller wijzigend hoger onderwijslandschap, waarbij de grenzen van Vlaanderen vervagen en de Europese uitdagingen steeds groter worden. De Arteveldehogeschool wil een partner zijn in een groeiende Europese markt voor studenten en medewerkers met internationale ambities, en rekening houden met de maatschappelijke behoeften in een snel veranderende wereldeconomie. In 2013 zijn de academiserende opleidingen geïntegreerd in de universiteiten en de kunstopleidingen ondergebracht in Schools of Arts. De hogescholen bieden sindsdien hoofdzakelijk bacheloropleidingen met professionele gerichtheid aan, bachelor na bacheloropleidingen en postgraduaten. In uitvoering van het Decreet van 12 juli 2013 betreffende de versterking van het hoger beroepsonderwijs in Vlaanderen is de Arteveldehogeschool betrokken bij het Arteveldeleernetwerk, een samenwerkingsverband met meerdere onderwijsinstellingen en CVO s die een HBO5opleiding aanbieden. Een beleidsgroep, voorgezeten door de algemeen directeur van de Arteveldehogeschool, staat in voor de realisatie van het samenwerkingsverband, conform de vigerende decretale en regelgevende bepalingen. De Arteveldehogeschool wil meer diverse doelgroepen bereiken. Ze wil haar didactische expertise inzetten, gecombineerd met persoonlijke coaching, om drempels weg te nemen en het beste te halen uit de talenten van al haar studenten. De Arteveldehogeschool investeert verder in de uitbouw van onderwijsvormen die de combinatie van werken en leren mogelijk maken. JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 2

3 Onder meer dankzij de intense wisselwerking met het werkveld op vlak van onderwijs, onderzoek en dienstverlening wil de Arteveldehogeschool haar positie in de toekomst nog verder verstevigen. De Arteveldehogeschool focust op het stimuleren van creativiteit, innovatie en ondernemerschap bij haar studenten en medewerkers. In toenemende mate besteden opleidingen en diensten aandacht aan de integratie van de duurzame aspecten in hun beleid en in hun dagelijkse werking. De toekomstige regelgeving zal het hoger onderwijslandschap verder hertekenen. Elke nieuwe opportuniteit zal een strategische beslissing vergen. STRATEGISCHE DOELEN ARTEVELDEHOGESCHOOL Meer studenten opleiden 2 Onze studenten steeds beter opleiden 3 Excelleren in het Vlaams hoger onderwijslandschap 4 Creativiteit, innovatie en ondernemerschap stimuleren bij de studenten en de medewerkers 5 Het onderzoeksbeleid, de dienstverlening, de professionalisering van het werkveld en de valorisatie van onderzoek verder versterken 6 De talenten van onze medewerkers optimaal ontwikkelen en inzetten 7 Zich als dialooghogeschool profileren waar identiteit en diversiteit in de breedste zin aan bod komen vanuit een christelijke inspiratie 8 Een toekomstgerichte en efficiënte organisatie uitbouwen 9 Slagkrachtig en innovatief leiderschap stimuleren JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 3

4 COLOFON Uitgave Arteveldehogeschool Postadres Campus Hoogpoort Hoogpoort Gent Telefoon +32 (0) Fax +32 (0) Website Verantwoordelijke uitgever Johan Veeckman, algemeen directeur Eindredactie Algemeen secretariaat Gent, april 2016 JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 4

5 VOORWOORD Het Jaarverslag 2015 beschrijft de activiteiten en realisaties van de Arteveldehogeschool op het gebied van onderwijs, praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek en maatschappelijke dienstverlening. Het voorbije jaar werd een stevige basis gelegd voor de verdere toekomst van de Arteveldehogeschool: het Strategisch Instellingsplan verwoordt de ambities van een hogeschoolinvolleexpansie en bouwt verder op de fundamenten van het Strategisch Instellingsplan Het toekomstgericht opleiden van studenten, één van de belangrijkste uitdagingen voor onze Arteveldehogeschool, zet aan tot het herhaald reflecteren over onze missie. Tevreden en succesvolle studenten zijn bereid mee te bouwen aan de toekomst, als student in de hogeschool en na hun diplomering aan de maatschappij van morgen. Duurzaam opleiden start reeds bij de juiste toeleiding van de kandidaatstudenten. Onze hogeschool zet sedert jaren in op een goede oriëntatie en eventuele heroriëntatie via onze eigen website www. klaarvoorhogeronderwijs.be, die gebruikt wordt in een netwerk van een zestigtal secundaire scholen, en waarvan belangrijke bouwstenen zijn opgenomen in het nieuwe oriënteringsinstrument van de overheid: Columbus! Onze hogeschool neemt vele initiatieven en beschikt over talrijke instrumenten die bijdragen tot de juiste studiekeuze voor een grote diversiteit aan potentiële studenten. Hogeschoolstudenten kunnen pas succesvol zijn wanneer ze kunnen beroep doen op een flexibel, dynamisch en veranderingsgericht docentenkorps, dat zich de hedendaagse didactische en pedagogische inzichten en technologieën eigen maakt. De toekomstgerichte docent wordt uitgedaagd om de steeds evoluerende communicatiemogelijkheden en onderwijsvormen te verkennen en aan te wenden. Door meer in te spelen op de individuele leerstijl van de studenten of de situatie waarin zij zich bevinden (combinatie van studie met werk, gezin ) kan het studiepad enigszins worden gepersonaliseerd. Blended learning is een toepassing van de nieuwe, dynamische hoger onderwijsaanpak. Doorheen de studie verwerven de studenten de noodzakelijke competenties om het werkveld en het beroep waartoe zij worden opgeleid te verkennen: ingesteldheid op levenslang leren, flexibiliteit en veranderingsgerichtheid, ondernemingszin, creativiteit, onderzoeksgerichtheid en om te evolueren naar de professional die zij willen worden. De verbondenheid met de andere studenten, de opleiding en de hogeschool, de aandacht voor de persoonlijke vorming en de begeleiding op maat waar nodig, bevorderen de studiemotivatie en bieden veiligheid bij het progressief opnemen van steeds meer verantwoordelijkheid in de samenleving. Het unieke samenspel van medewerkers, studenten en werkveld biedt een uitzonderlijke opportuniteit aan de beoefenaars van het praktijkwetenschappelijk onderzoek. Enerzijds kan de hogeschool op een laagdrempelige wijze fundamentele wetenschappelijke expertise vertalen naar kennistoepassingen, zowel voor de profit als voor de notforprofit sector, anderzijds kan op praktijkgerichte wetenschappelijke onderzoeksvragen worden ingegaan, waardoor de hogeschool bijdraagt tot de socioeconomische ontwikkeling en het beroep. In de centrale bestuurlijke organen, de medezeggenschapsorganen en in diverse fora wordt overlegd over de strategische beleidsthema s en de realisatie ervan. Dankzij de gezonde financiële basis van de Arteveldehogeschool en het nauwlettend financieel beheer, slaagt de Arteveldehogeschool er in haar infrastructuur opmerkelijk te verbeteren waardoor het aangenaam leren en werken wordt. De kwaliteitscultuur en de kwaliteitszorg op alle niveaus van de organisatie de overheidsbesparingen en begrensde enveloppe ten spijt zorgen voor kwaliteitsvol hoger onderwijs dat onze afgestudeerden uitdragen in het werkveld en de maatschappij. De Raad van Bestuur en de algemeen directeur blikken tevreden en fier terug op Hun oprechte dank gaat daarom uit naar de onverdroten inzet van alle medewerkers en naar de studenten die met vertrouwen de Arteveldehogeschool als startblok voor hun verder persoonlijk en professioneel groeipad kiezen. Johan Veeckman Algemeen directeur Tony Van Parys Voorzitter JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 5

6 INHOUD MISSIE, VISIE EN STRATEGISCHE DOELEN... 2 COLOFON... 4 VOORWOORD ORGANISATIESTRUCTUUR Organisatiestructuur van de Arteveldehogeschool Samenstelling en bevoegdheden van de centrale bestuurlijke organen De Algemene Vergadering De Raad van Bestuur Het Directieoverleg De Artevelderaad Samenstelling en bevoegdheden van de decentrale bestuurlijke organen Bevoegdheidsverdeling tussen de verschillende bestuurlijke organen Samenstelling en bevoegdheden van de inspraak en medezeggenschapsorganen De Academische Raad en het Participatieforum De Studentenraad Het Hogeschoolonderhandelingscomité (HOC) Het comité voor preventie en bescherming op het werk Decentrale beleidsondersteunende organen Beschrijving van de werking van de medezeggenschapsorganen Lijst van adviezen en protocolakkoorden College van beroep inzake tucht College van beroep inzake evaluatie Participatie van de Arteveldehogeschool in de Associatie Universiteit Gent Arteveldeleernetwerk ONDERWIJS Beleidslijn voor het hogeschoolonderwijs Beleidsdoelen onderwijs Mate waarin de beleidsdoelen onderwijs gehaald worden Beleidsdoelen onderwijs voor de komende academiejaren Kwaliteitszorg in het hogeschoolonderwijs Omschrijving stelsel interne kwaliteitszorg (IKZ) Kwaliteitszorg in de opleidingen Kwaliteitsplannen academiejaar Omschrijving stelsel van externe kwaliteitszorg JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 6

7 2.3 Onderwijsontwikkeling en innovatie Opleidingsoverstijgende initiatieven Opleidingsspecifieke initiatieven Digitaal leren Opleidingsaanbod Bacheloropleidingen, bachelor na bacheloropleidingen Postgraduaten en permanente vorming Open onderwijs en afstandsonderwijs Samenwerking in het kader van professionele ontwikkeling Onderwijs en examenregeling Onderwijsregeling Taalbeleid ECTS fiches Examenregeling Quoteringsafspraken en deliberatieregels Tuchtregeling Ombudswerking Begeleidingsmaatregelen bij eerstejaarsstudenten Gegevens over de studenten Gegevens over de Examencommissie van de Vlaamse Gemeenschap Internationalisering Beleid inzake internationalisering Overzicht internationaliseringsactiviteiten Internationale samenwerkingsverbanden Bidiplomering Instroom, doorstroom en uitstroombegeleiding Instroombegeleiding Doorstroombegeleiding Uitstroombegeleiding Evaluatie begeleidingsaanbod in de Arteveldehogeschool Studentenparticipatie Diversiteit en gelijke kansen Mediatheek Personeel Financiën Collectie Dienstverlening Infrastructurele en facilitaire dienstverlening ICT Communicatie Kwaliteitszorg Samenwerking en internationalisering Terugblik en toekomstperspectieven ONDERZOEK Beleid betreffende wetenschappelijk onderzoek Missie Visie op het beleidsdomein onderzoek en dienstverlening JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 7

8 3.1.3 Strategische instellingsdoelen vanuit het beleidsdomein onderzoek en dienstverlening Centrale aansturing en ondersteuning van onderzoek en dienstverlening Valorisatie Wetenschapscommunicatie Onderzoek in de opleidingen van de Arteveldehogeschool Onderzoek aan de Associatie Universiteit Gent Realisatie beoogde doelen Beleidsdoelstellingen op korte en middellange termijn Kwaliteitszorg in wetenschappelijk onderzoek Financieringsbronnen voor wetenschappelijk onderzoek Personeelsomkadering en werkingsmiddelen aangeleverd door de Arteveldehogeschool Aanwending PWOmiddelen Gesubsidieerde onderzoeksprojecten Rapportering verlaging van de bedrijfsvoorheffing op onderzoekslonen Personeelsbestand in wetenschappelijk onderzoek Algemene inzet voor onderzoek en ontwikkeling Inzet in de opleidingen Doctoraat op proefschrift Wetenschappelijke classificatie van de onderzoeksprojecten volgens de IWETOcodering Wetenschappelijke output PERSONEEL Globaal personeelsbestand Opsplitsing personeelsbestand naar studiegebied & Arteveldehogeschooldiensten Opsplitsing personeelsbestand naar financieringsbron Opsplitsing personeelsbestand naar formatie Opsplitsing personeelsbestand in fysieke eenheden Opsplitsing personeelsbestand naar geslacht Opsplitsing personeelsbestand naar ambt (OP) en naar niveau & graad (ATP) zoals bedoeld in art.v.121 Codex hoger onderwijs Opsplitsing personeelsbestand OP en ATP naar statuut Opsplitsing personeelsbestand naar voltijds en deeltijds (exclusief gastprofessoren en jobstudenten) Opsplitsing personeelsbestand naar leeftijd en geslacht (exclusief gastprofessoren) Personeelsbeleid Beleidsdoelen Mandaten: criteria en vergoedingen Premies: criteria Samenwerking met andere hogescholen, universiteiten, Associatie Universiteit Gent en derden, in toepassing van Codex HO art.v Samenwerking met andere onderwijsinstellingen in toepassing van Codex HO art.v Personeelsverloop Opgenomen verlofstelsels Ratioanalyse over de laatste drie boekjaren Bezoldigingskost Personeelsbestand Staat van de personeelskosten JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 8

9 4.4 Professionalisering van de personeelsleden Arteveldehogeschoolbreed professionaliseringsbeleid Arteveldehogeschoolbrede professionaliseringsinitiatieven Professionaliseringsinitiatieven in samenwerking met anderen Opleidingsspecifiek professionaliseringsbeleid Opleidingsspecifieke professionaliseringsinitiatieven in DigitArte DIENSTVERLENING Beleidsdoelen op het gebied van maatschappelijke dienstverlening, deelname in spinoff bedrijven, en relaties met verenigingen zonder winstoogmerk en andere rechtspersonen Beoogde doelen en resultaten Beleid inzake dienstverlening Promotie Beleidsdoelstellingen op korte en middellange termijn Overzicht van de afgesloten overeenkomsten Deelname in spinoffs Besteding van de middelen FINANCIEEL VERSLAG De opbrengsten in Enveloppe Studiegeld Projecten Woonwerkverkeer De kosten in De kosten voor diensten en diversen De personeelskosten Investeringen Het financiële resultaat in Beleggingen en liquide middelen ADMINISTRATIEF BELEID Verzekeringen Samenstelling van de verzekeringsportefeuille Beheer van de verzekeringsportefeuille Opvolging van de verzekeringscontracten Verzekeringen op vrijwillige basis Juridisch luik Ondersteuning van beleidsbeslissingen Samenwerking met externe organisaties Dienst financieel beheer Verantwoordelijkheden van de dienst financieel beheer Belangrijke projecten van de dienst financieel beheer in JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 9

10 7.3.3 Uitdagingen voor 2016 en FACILITAIR BEHEER EN ICT Visie beleid infrastructuur Verantwoordelijkheden Realisaties Milieu en preventiebeleid Organisatie van het milieu en preventiebeleid Milieubeleid Preventiebeleid Aankoopbeleid Verantwoordelijkheden Opdracht van de dienst aankoop Realisaties Operationele doelstellingen Facilitair beheer Kosten Investeringen ICTbeleid Verantwoordelijkheidsdomeinen en beleid Economische, ecologische en ergonomische kwaliteitsprincipes Samenwerking met Associatie Universiteit Gent, de overheid, VLHORA ICTProjecten Gebruikersondersteuning COMMUNICATIEBELEID Rol van de dienst communicatie Opvolging intranet (DINAR) Communicatie met kandidaatstudenten: instroom Communicatie via de SIDins Proefstuderen, infodagen en avonden, infosessie voor ouders en begeleiders Individueel oriëntatiegesprek, online beroepskeuzetest Infobrochures, webinfo, social media Rechtstreekse mailings Andere communicatiekanalen Communicatie via intermediairen: secundaire scholen, CLB s, documentatiecentra Duurzamer maken van drukwerk en vereenvoudiging logistiek Raakvlakken met andere diensten en opleidingen van de Arteveldehogeschool Crisiscommunicatie JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 10

11 10 ACCIO Visie en doelstellingen Doelgroepen ACCIO voor medewerkers ACCIO voor studenten ACCIO voor beleidsmakers ACCIO ressorteert onder de bevoegdheid van de directeur onderzoek en dienstverlening, en is betrokken bij het exploreren van de valorisatiemogelijkheden voor projecten ACCIO voor alumni en werkveld ActivIteiten Netwerking en deelname aan externe activiteiten SOCIALE VOORZIENINGEN VOOR DE STUDENTEN Werkveld voeding Werkveld Huisvesting Werkveld Sociale dienstverlening Studiefinanciering Sociaaljuridisch statuut Ondersteunen van netwerkvorming Werkveld Medische en psychologische dienstverlening Psychosociale dienstverlening Medische dienstverlening Werkveld Mobiliteit Werkveld Studentenwerking Cultuur Sport Studentenverenigingen Netwerkvormende activiteiten DUURZAAMHEIDSVERSLAG ARTEVELDEHOGESCHOOL TAALRAPPORTERING ARTEVELDEHOGESCHOOL LIJST VAN GEBRUIKTE AFKORTINGEN JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 11

12 1 ORGANISATIESTRUCTUUR 1.1 ORGANISATIESTRUCTUUR VAN DE ARTEVELDEHOGESCHOOL Van bij haar ontstaan heeft de Arteveldehogeschool gekozen voor een matrixstructuur van opleidingen, Arteveldehogeschooldiensten en beleid en Onderzoek en dienstverlening. De opleidingen worden geleid door een opleidingsdirecteur, aangesteld door de Raad van Bestuur, met een vernieuwbaar mandaat van vier jaar. De opleidingsdirecteur rapporteert aan en wordt geëvalueerd door de algemeen directeur. De opleidingen ontwikkelen hun pedagogisch project binnen de contouren van het onderwijsconcept van de Arteveldehogeschool. Bij de opleidingen horen raden waarin alle belanghebbende partijen (stakeholders) vertegenwoordigd zijn. De diensten ondersteunen de opleidingen en werken mee het algemeen beleid uit. Ze worden geleid door een directeur (de directeur onderwijs en studentenbeleid, de administratief directeur en de directeur informatietechnologie en facilitair beheer); ook de algemeen directeur en de algemeen secretaris geven rechtstreeks leiding aan enkele diensten. De directeuren diensten en beleid worden aangesteld door de Raad van Bestuur, met een vernieuwbaar mandaat van vier jaar. Zij rapporteren aan de algemeen directeur, en worden geëvalueerd door de algemeen directeur als eerste evaluator en de voorzitter van de Raad van Bestuur als tweede evaluator. De algemeen directeur wordt aangesteld door de Raad van Bestuur, rapporteert aan de Raad van Bestuur, en wordt geëvalueerd door een commissie aangesteld door de Raad van Bestuur. De algemeen secretaris wordt aangesteld door de Raad van Bestuur, met een vernieuwbaar mandaat van vier jaar en staat de algemeen directeur bij. De algemeen secretaris rapporteert aan en wordt geëvalueerd door de algemeen directeur. De organisatiestructuur bevat naast de decretale organen en raden ook het directieoverleg (zie 1.2.3) en de Artevelderaad (zie in dit Jaarverslag). 1.2 SAMENSTELLING EN BEVOEGDHEDEN VAN DE CENTRALE BESTUURLIJKE OR GANEN De Algemene Vergadering De Algemene Vergadering is de vergadering van al de leden van de vzw Arteveldehogeschool. De samenstelling is opgenomen in de bijlagenbundel (zie Organisatiestructuur 1.1.1). De Algemene Vergadering is het hoogste gezag in de hogeschool en kan in alle ter bespreking voorgelegde kwesties een beslissing nemen. Artikel 11 van de statuten van de vzw Arteveldehogeschool bepaalt de bevoegdheden van de Algemene Vergadering. De statuten zijn opgenomen in de bijlagenbundel (zie Organisatiestructuur 1.1.4). De algemeen secretaris van de Arteveldehogeschool is vast verslaggever van de Algemene Vergadering. De Algemene Vergadering is gedurende het academiejaar tweemaal samengekomen, namelijk op 27 oktober 2014 en op 01 april Naast de goedkeuring van het Jaarverslag 2014 en de Jaarrekening 2014, de begroting, de begrotingswijziging 2015 en de meerjarenbegroting , ging de aandacht vooral naar de positionering van de Arteveldehogeschool in de Associatie Universiteit Gent, naar de samenwerking met de HBO5partners in het Arteveldeleernetwerk, naar de geplande uitbreiding van het hoger onderwijsaanbod met de opleiding Bachelor in de mondzorg, en naar de rapportering over de ACCIOinitiatieven. Een gedetailleerd overzicht van de behandelde onderwerpen en genomen beslissingen is opgenomen in de bijlagenbundel (zie Organisatiestructuur 1.1.3) De Raad van Bestuur De samenstelling van de Raad van Bestuur is opgenomen in de bijlagenbundel (zie Organisatiestructuur 1.2.1). JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 12

13 De Raad van Bestuur vertegenwoordigt alle bevoegdheden (met uitzondering van deze die de wet of de statuten uitdrukkelijk toekennen aan de Algemene Vergadering) en het gezag van de vzw Arteveldehogeschool. De Raad van Bestuur bepaalt tevens de algemene strategische beleidslijnen. De algemeen secretaris van de vzw Arteveldehogeschool is vast verslaggever van de Raad van Bestuur. In principe komt de Raad van Bestuur maandelijks samen. Tussen 13 oktober 2014 en 07 september 2015 is de Raad van Bestuur acht keer samengekomen. De vergaderdata, de behandelde onderwerpen en de door de Raad van Bestuur genomen beslissingen zijn opgenomen in de bijlagenbundel (zie Organisatiestructuur en 1.2.3) Het Directieoverleg Het directieoverleg is het operationele orgaan dat, onder leiding van de algemeen directeur, belast is met de uitvoering van de beslissingen van de Raad van Bestuur en de voorbereiding van het beleid. Gedurende het academiejaar vond het directieoverleg gemiddeld tweemaal per maand plaats, in aanwezigheid van: Johan Veeckman, algemeen directeur, voorzitter; Mia Van Coninckxloo, algemeen secretaris; Guido Galle, directeur onderwijs en studentenbeleid (tot en met 31/01/2015); Imran Uddin, directeur onderwijs en studentenbeleid (vanaf 01/02/2015); Tomas Legrand, directeur financiën en personeelsbeleid; Luc Smet, directeur informatietechnologie en facilitair beheer. De opdracht van het directieoverleg is: het uitwerken van het strategisch beleid op het operationele niveau; verrichten van beleidsvoorbereidend werk: voorbereiden van beleidsstandpunten voor de Raad van Bestuur; opvolgen van beslissingen genomen door de Raad van Bestuur; voorbereiden van onderwerpen die in de Artevelderaad en in het Forum Arteveldehogeschooldiensten behandeld worden; voorbereiden van onderwerpen die voor advies worden voorgelegd aan de Academische Raad, ter beslissing aan het Participatieforum, of die voor onderhandeling en protocollering aan het Hogeschoolonderhandelingscomité worden voorgelegd; voorbereiden standpunt Stuvoraad. De vergaderdata en de door het directieoverleg behandelde agendapunten zijn opgenomen in de bijlagenbundel (zie Organisatiestructuur en 1.3.3) De Artevelderaad De Artevelderaad is het bestuurlijke orgaan waarvan de missie en de werking werden goedgekeurd door de Raad van Bestuur op 26 april 2001 (RvB/2001/AB/10). De Artevelderaad bestaat uit de algemeen directeur, de algemeen secretaris, de directeuren diensten en beleid, de opleidingsdirecteuren en de directeur onderzoek en dienstverlening. De algemeen directeur zit de Artevelderaad voor. De Artevelderaad vergadert gemiddeld tweemaal per maand. De samenstelling van de Artevelderaad, de vergaderdata en de beslissingen genomen in het academiejaar , zijn opgenomen in de bijlagenbundel (zie Organisatiestructuur 1.4.1, en 1.4.3). 1.3 SAMENSTELLING EN BEVOEGDHEDEN VAN DE DECENTRALE BESTUURLIJKE ORGANEN De Arteveldehogeschool beschikt niet over decentrale bestuurlijke organen. JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 13

14 1.4 BEVOEGDHEIDSVERDELING TUSSEN DE VERSCHILLENDE BESTUURLIJKE OR GANEN De Algemene Vergadering is het hoogste beslissingsniveau van de hogeschool. De bevoegdheden van de Algemene Vergadering zijn statutair vastgelegd (artikel 11 van de statuten). De statuten zijn opgenomen in de bijlagenbundel (zie Organisatiestructuur 1.1.4). De Raad van Bestuur is het tweede beslissingsniveau. Met uitzondering van de bevoegdheden die de wet of de statuten uitdrukkelijk toekennen aan de Algemene Vergadering wordt de algemene bevoegdheid van de Raad van Bestuur statutair vastgelegd (zie artikel 21 van de statuten). De statuten zijn opgenomen in de bijlagenbundel (zie Organisatiestructuur 1.1.4). Het dagelijks bestuur van de Arteveldehogeschool werd op 21 februari 2005, in toepassing van de artikelen 40 tot 43 van de statuten, gedelegeerd aan de algemeen directeur. Het overzicht van de delegaties van bevoegdheid, verleend door de Raad van Bestuur aan de algemeen directeur, is opgenomen in de bijlagenbundel (zie Organisatiestructuur 1.2.4). In het directieoverleg vergadert de algemeen directeur met de directeuren diensten en beleid en met de algemeen secretaris, dit in opvolging van de beslissing van de Raad van Bestuur op 10 juni 2002 om in een zuiver lijnmodel de eindverantwoordelijkheid toe te kennen aan de algemeen directeur, bijgestaan door de leden van het directieoverleg. Aan de Artevelderaad is, ingevolge de goedkeuring van het document Missie en werking van de Artevelderaad door de Raad van Bestuur, beslissingsbevoegdheid verleend over de materies met betrekking tot het opleidingsmanagement (zie in dit Jaarverslag). 1.5 SAMENSTELLING EN BEVOEGDHEDEN VAN DE INSPRAAK EN MEDEZEGGEN SCHAPSORGANEN De Academische Raad en het Participatieforum Aangezien de Arteveldehogeschool geen departementale structuur kent, en er bijgevolg geen departementale raden werkzaam zijn, worden de bevoegdheden van de Academische Raad beschreven in het huishoudelijk reglement van de Academische Raad, en dit in opvolging van de artikelen II.368 en II.372 van de Codex hoger onderwijs van 20 december Op 02 februari 2002 keurde de Academische Raad het huishoudelijk reglement goed. De geledingen in de Academische Raad verhouden zich als volgt: zes vertegenwoordigers van het hogeschoolbestuur (3/8); zes vertegenwoordigers van het personeel (3/8); vier vertegenwoordigers van de studenten (2/8). De samenstelling van de Academische Raad in het academiejaar is opgenomen in de bijlagenbundel (zie Organisatiestructuur 1.5.1). In principe vergadert de Academische Raad om de twee maanden. De Academische Raad is gedurende het academiejaar vier keer samengekomen. De vergaderdata en de lijst van adviezen, uitgebracht door de Academische Raad gedurende het academiejaar , zijn opgenomen in de bijlagenbundel (zie Organisatiestructuur en 1.5.4). In opvolging van de Codex hoger onderwijs van 20 december 2013 (voorheen voorgeschreven in het Decreet betreffende de rechtspositieregeling van de student van 19 maart 2004) werden door het hogeschoolbestuur, door de Academische Raad en door de Studentenraad (zie in dit Jaarverslag) een aantal beslissingen genomen met betrekking tot de bevoegdheden inzake bepaalde materies. Dit heeft onder meer aanleiding gegeven tot het oprichten van het Participatieforum, en tot een wijziging van de bevoegdheden, opgenomen in het huishoudelijk reglement van de Academische Raad. Op 05 juli 2005 keurde de Academische Raad het gewijzigd huishoudelijk reglement goed. De samenstelling van het Participatieforum in het academiejaar is opgenomen in de bijlagenbundel (zie Organisatiestructuur 1.5.1). Het Participatieforum is gedurende het academiejaar driemaal samengekomen. Luc Faes, juridisch adviseur van de Arteveldehogeschool, treedt op als juridisch adviseur van het Participatieforum. JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 14

15 1.5.2 De Studentenraad De Studentenraad wordt geïnformeerd over de materies die de studenten, zowel rechtstreeks als onrechtstreeks, aanbelangen. Aan de Studentenraad wordt om advies verzocht over alle aangelegenheden die de studenten direct aanbelangen, in het bijzonder over: de onderwijs en examenregeling; de kwaliteitsbewaking: de evaluatie van het onderwijzend personeel door de studenten. De Studentenraad is tevens bevoegd om uit eigen beweging advies uit te brengen. De samenstelling van de algemene Studentenraad academiejaar is opgenomen in de bijlagenbundel (zie Organisatiestructuur 1.6.1) Het Hogeschoolonderhandelingscomité (HOC) De bevoegdheden van het Hogeschoolonderhandelingscomité (HOC) zijn decretaal bepaald en opgenomen in het huishoudelijk reglement van het Hogeschoolonderhandelingscomité, goedgekeurd door het HOC op 15 oktober 2001 (HOC/2001/49). Het Hogeschoolbestuur informeert het Hogeschoolonderhandelingscomité via inlichtingen, verslagen en bescheiden, over materies opgesomd in art. V.244 van de Codex hoger onderwijs van 20 december 2013 en over de adviezen van de organen, eigen aan de hogeschool, zoals opleidingsraden en opleidingsadviesraden. In het HOC onderhandelen de gemandateerde vertegenwoordigers van het hogeschoolbestuur en de personeelsafgevaardigden: op basis van de artikelen 2 en 11 van de wet van 19 december 1974 tot regeling van de betrekkingen tussen de overheid en de vakbonden van haar personeel; op basis van artikel V.244 van de Codex hoger onderwijs van 20 december 2013 over: de beschikkingen, voor zover niet wettelijk of decretaal vastgelegd, betreffende het administratief statuut, met inbegrip van de vakantie en verlofregeling, de bezoldigingsregeling, de pensioenregeling, de betrekkingen met de vakorganisaties, de organisaties van de sociale diensten; de beschikkingen, algemene maatregelen van inwendige orde en algemene richtlijnen inzake het vaststellen van de personeelsformatie of de arbeidsduur en de werkorganisatie; bij consensus genomen besluiten van de Academische Raad voor zover ze consequenties hebben op de arbeidsomstandigheden van het personeel. De onderhandelingen, gevoerd tussen het hogeschoolbestuur en het Hogeschoolonderhandelingscomité, resulteren in een protocol. Dat kan zijn een: protocol van akkoord; protocol van gedeeltelijk akkoord; protocol van nietakkoord; protocol van akkoord met opmerkingen. De algemeen secretaris van de Arteveldehogeschool is, in de functie van extern notulant, vast verslaggever van het Hogeschoolonderhandelingscomité. Een lid van de personeelsdelegatie treedt op als secretaris van het Hogeschoolonderhandelingscomité. Het Hogeschoolonderhandelingscomité vergadert in principe maandelijks. De samenstelling van het HOC, het overzicht van de vergaderdata gedurende het academiejaar en de lijst van de afgesloten protocollen zijn opgenomen in de bijlagenbundel (zie Organisatiestructuur 1.7). 1.6 HET COMITÉ VOOR PREVENTIE EN BESCHERMING OP HET WERK Een Comité voor Preventie en Bescherming op het Werk (CPBW) is in Belgische ondernemingen met 50 of meer werknemers een vereist overlegorgaan. Het Comité, waarin vertegenwoordigers van werkgevers en werknemers zetelen, speelt een rol in het beleid om het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk in de onderneming te bevorderen. De wet van 4 augustus 1996 betreffende het welzijn van de werknemers bij de uitvoering van hun werk bevat in Hoofdstuk VIII de voorschriften met betrekking tot het toepassingsgebied, de oprichting, de samenstelling, de bevoegdheden, de werking en de overgang van onderneming en overname van activa. JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 15

16 Het CPBW van de Arteveldehogeschool kwam negenmaal samen in De samenstelling van het CPBW is opgenomen in de bijlagenbundel (zie Organisatiestructuur 1.8). 1.7 DECENTRALE BELEIDSONDERSTEUNENDE ORGANEN Van bij de oprichting van de Arteveldehogeschool werd voorzien dat in elke opleiding een opleidingsraad en een opleidingsadviesraad zouden functioneren. DE OPLEIDINGSRAAD De opleidingsraad is paritair samengesteld uit verkozen vertegenwoordigers van het opleidingsteam en verkozen vertegenwoordigers van de studenten. Deze raad wordt voorgezeten door de opleidingsdirecteur. Elke geleding telt minimum drie en maximum acht leden. De werking van de opleidingsraad wordt als volgt omschreven: de opleidingsraad heeft recht op informatie over aangelegenheden met betrekking tot de opleiding en de opleidingscontext; de opleidingsraad neemt adviezen en vragen op vanuit de Artevelderaad, de Academische Raad, het directieoverleg, de Studentenraad, het opleidingsteam en het Comité voor preventie en bescherming op het werk (CPBW); de opleidingsraad neemt de adviezen van de opleidingsadviesraad op en toetst ze aan de opleiding; de opleidingsadviesraad informeert de Academische Raad, de Artevelderaad en het directieoverleg met betrekking tot opleidingsgebonden materies; de opleidingsraad kan overleggen en advies uitbrengen op niveau van de opleiding met betrekking tot: de algemene organisatie van de werk en leefsfeer in de opleiding; de onderwijsregeling, het examenreglement en de tuchtregeling voor studenten; de organisatie van de examens; de organisatie van de opleiding en het opleidingstraject van studenten; de opleidingskalender; initiatieven in verband met de kwaliteitsbewaking en verbetering. DE OPLEIDINGSADVIESRAAD De opleidingsadviesraad bestaat uit afgevaardigden van het opleidingsteam en uit vertegenwoordigers en experts uit het werkveld. De opleidingsadviesraad heeft een dubbele functie: enerzijds zorgt de opleidingsadviesraad ervoor dat de studieprogramma s die door de opleiding worden georganiseerd zo nauw mogelijk aansluiten bij de beroepspraktijk, waartoe zij opleiden; anderzijds zorgt de opleidingsadviesraad ervoor dat de opleiding het beoogde kwaliteitsniveau haalt bij de visitaties, voldoende de behoeften invult van de ondernemingen / overheden / afnemers en voldoende interesse opwekt bij potentiële studenten. Dit betekent dat de opleidingsadviesraad: de vergadering is waar de verschillende studie of opleidingsprogramma s getoetst worden aan de regelgeving en het werkveld; advies geeft aan de opleidingsdirecteur met betrekking tot de samenstelling en het profiel van het opleidingsteam; de zorg heeft voor de kwaliteit van de opleiding; de opleiding adviseert over een toekomststrategie. Daarenboven: informeert de opleidingsadviesraad het directieoverleg over zijn werkzaamheden en bevindingen via de directeur onderwijs en studentenbeleid; brengt de opleidingsadviesraad jaarlijks verslag uit van zijn werking en bezorgt hij een afschrift van het verslag aan de voorzitter van de Raad van Bestuur. De directeur onderwijs en studentenbeleid legt een synthese hiervan voor aan de Raad van Bestuur. De externe vertegenwoordiging van de opleidingsadviesraden wordt voorgelegd aan de Raad van Bestuur. Wijzigingen in de samenstelling van de geleding externe leden in de opleidingsadviesraden worden eveneens ter goedkeuring voorgelegd aan de Raad van Bestuur. JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 16

17 1.8 BESCHRIJVING VAN DE WERKING VAN DE MEDEZEGGENSCHAPSORGANEN LIJST VAN ADVIEZEN EN PROTOCOLAKKOORDEN De werking van de Academische Raad, het Participatieforum, de Studentenraad en het Hogeschoolonderhandelingscomité is beschreven in 1.5.1, en in dit jaarverslag. De overzichten met adviezen, beslissingen en protocolakkoorden zijn, zoals vermeld, opgenomen in de bijlagenbundel (zie Organisatiestructuur 1.5.4, en 1.7.4). 1.9 COLLEGE VAN BEROEP INZAKE TUCHT De Raad van Bestuur richt in de vergadering van 25 januari 2001 een College van Beroep inzake tucht op. Op 26 april 2001 wordt de samenstelling van dit college, na onderhandeling in het Hogeschoolonderhandelingscomité, goedgekeurd door de Raad van Bestuur. De Raad van Bestuur beslist op 06 november 2006 om het College van Beroep inzake tucht de samenstelling te geven die in het VVKHO wordt afgesproken met de vakbonden. De actuele samenstelling van het College van Beroep inzake tucht is opgenomen in de bijlagenbundel (zie Organisatiestructuur 1.9). In het academiejaar werden geen casussen behandeld COLLEGE VAN BEROEP INZAKE EVALUATIE De Raad van Bestuur richt in de vergadering van 25 januari 2001 een College van Beroep inzake evaluatie op. Op 26 april 2001 wordt de samenstelling van dit college, na onderhandeling in het Hogeschoolonderhandelingscomité, goedgekeurd door de Raad van Bestuur. De Raad van Bestuur besliste op 22 mei 2006 de samenstelling van het College van Beroep inzake evaluatie, na onderhandeling in het Hogeschoolonderhandelingscomité. De samenstelling van het College van Beroep inzake evaluatie is opgenomen in de bijlagenbundel (zie Organisatiestructuur 1.10). In het academiejaar werden twee casussen behandeld PARTICIPATIE VAN DE ARTEVELDEHOGESCHOOL IN DE ASSOCIATIE UNIVER SITEIT GENT In het Jaarverslag 2001 van de Arteveldehogeschool is de beschrijving opgenomen van de voorbereidende gesprekken, de analyses, en het overleg die voorafgingen aan de beslissing van de Raad van Bestuur en de Algemene Vergadering van de Arteveldehogeschool van 20 september 2001 om een bestuurlijke associatie aan te gaan met de Universiteit Gent en om een intentieverklaring in die zin te ondertekenen. Gemandateerden van de Arteveldehogeschool, de Hogeschool Gent, de Hogeschool WestVlaanderen en de Universiteit Gent ondertekenden op 18 februari 2002 de intentieverklaring om een bestuurlijke associatie voor te bereiden. Op 24 februari 2003 besliste de Raad van Bestuur van de Arteveldehogeschool voor te stellen aan de Algemene Vergadering van de Arteveldehogeschool om als stichtend lid van de vzw Associatie Universiteit Gent op te treden. De Algemene Vergadering van de Arteveldehogeschool bekrachtigde op 24 maart 2003 dit voorstel van de Raad van Bestuur. In de daaropvolgende maanden werden de afgevaardigden van het hogeschoolbestuur, van het personeel en van de studenten in de bestuursorganen van de Associatie Universiteit Gent aangesteld. De statuten van de Associatie Universiteit Gent werden op 29 april 2003 ondertekend. Daarmee was de vzw Associatie Universiteit Gent een feit. De statuten, de missie van de Associatie Universiteit Gent en de samenstelling van de bestuursorganen van de vzw Associatie Universiteit Gent, academiejaar zijn opgenomen in de bijlagenbundel (zie Organisatiestructuur 1.11) ARTEVELDELEERNETWERK De Vlaamse kwalificatiestructuur onderscheidt acht niveaus van beroeps en onderwijskwalificaties: de professionele bachelorpleidingen (inclusief de BanaBa s) van de Arteveldehogeschool leiden op tot een onderwijskwalificatieniveau 6, de masteropleidingen tot een niveau 7 en de opleidingen in het hoger beroepsonderwijs leiden op tot niveau 5. JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 17

18 In opvolging van het Decreet betreffende de versterking van het hoger beroepsonderwijs in Vlaanderen heeft de Arteveldehogeschool, vertegenwoordigd door haar algemeen directeur, onderhandeld met instellingen die HBO5opleidingen aanbieden. Volgende onderwijsinstellingen en CVO s die HBO5 aanbieden hebben voor een samenwerking met de Arteveldehogeschool gekozen: CVO Vormingsleergang voor Sociaal Pedagogisch Werk, Gent (CVO VSPW) vzw Instituut voor Verpleegkunde SintVincentius, Gent (IVV) vzw Hogere Beroepsopleiding voor Verpleegkunde SintJan SintJozef BruggeOostende (HBOV) CVO Vrije Avondschool ZuidOost Vlaanderen (VAZOV) (vzw KISP), Mariakerke Een beleidsgroep is opgericht en werkt de samenwerking Arteveldehogeschool HBO5 uit; een aantal werkgroepen werkt rond bepaalde thema s (bv. toelatingsbeleid, toetsbeleid, kwaliteitszorg). Er is een gezamenlijke visietekst uitgewerkt, en de intentieverklaringen tot samenwerken van de Arteveldehogeschool met de onderscheiden HBO5partners is door de respectieve raden van bestuur goedgekeurd. De Arteveldehogeschool is de inhoudelijk coördinerende instelling van het samenwerkingsverband; een CVO neemt de administratieve coördinatie op zich. De samenwerking van de Arteveldehogeschool met HBO5opleidingen opent perspectieven in twee richtingen: mogelijkheden tot doorgroei van HBO5afgestudeerden door het organiseren van verkorte trajecten en door het instroomprofiel van de professionele bacheloropleidingen (niveau 6) te laten aansluiten op het uitstroomprofiel van de HBO5opleidingen (niveau 5); mogelijkheden tot heroriëntering door studenten, die niet over het geschikte instroomprofiel beschikken of gaandeweg (in het eerste PBAjaar) het niveau 6 niet aankunnen, te adviseren naar niveau 5 over te stappen (meer praktijkgeoriënteerd). De website van de Arteveldehogeschool bevat informatie over de partners in het samenwerkingsverband en hun onderwijsaanbod. Zie ook JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 18

19 2 ONDERWIJS 2.1 BELEIDSLIJN VOOR HET HOGESCHOOLONDERWIJS Beleidsdoelen onderwijs Het academiejaar kan op vlak van onderwijsbeleid worden beschouwd als een scharniermoment: het strategisch instellingsplan loopt af en het strategisch instellingsplan voor krijgt vorm; de Arteveldehogeschool stelt een geactualiseerd onderwijsconcept (voorjaar 2015) voorop, als visie op goed onderwijs in de komende vijf jaren; een nieuwe directeur onderwijs en studentenbeleid wordt aangesteld, met name Dr. Imran Uddin (februari 2015). Tot 2015 bevatte het onderwijsconcept drie delen: de zeven krachtlijnen met toelichting; het strategisch plan onderwijs en studentenbeleid ; de afgeleide operationele doelen voor diensten en opleidingen. Het daaropvolgend onderwijsconcept is richtinggevend voor het uittekenen van het toekomstig onderwijs van de Arteveldehogeschool, en wordt verbonden met het strategisch instellingsplan dat drie waarden (vernieuwingsgericht, betrokken, open), drie krachtlijnen (engagement, zelfsturing, cocreatie) en drie strategische doelen (innovatie in onderwijs, onderzoek en dienstverlening, strategische netwerken uitbouwen, waarderende organisatie realiseren) vooropstelt. Het nieuwe onderwijsconcept van de Arteveldehogeschool vertrekt vanuit drie doelen, zes partners in het onderwijsproces en vijf kenmerken van de motiverende leeromgeving. DOELEN Professionele ontwikkeling Persoonlijke ontwikkeling Ontwikkeling tot wereldburger PARTNERS Student Docent Directie en medewerkers van opleidingen en diensten Werkveld en alumni Sociaal netwerk Samenleving KENMERKEN Inhoudelijk sterk Doelgericht Gericht op cocreatie Met oog voor diversiteit Waarderend Gekaderd in het Strategisch Instellingsplan en afgestemd op het bijgesteld onderwijsconcept werd vervolgens het strategisch plan onderwijs en studentenbeleid geactualiseerd. Per strategisch doel zijn kritische succesfactoren, indicatoren en streefwaarden vastgelegd. In functie van de onderwijsinnovatie en teneinde de kwaliteitsverhoging van het onderwijsproces te ondersteunen reserveert de hogeschool middelen voor onderwijsinnovatie rond vier thema s: blended learning, internationalisering van het curriculum, learning by developing en nexus onderwijsonderzoek. De opleidingen kunnen deze middelen verwerven door in te gaan op de call (de eerste in meijuni 2015) en kwalitatieve voorstellen in te dienen. Met het uitvoeren van de projecten wordt gestart vanaf het academiejaar JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 19

20 In werd bijzondere aandacht besteed aan het creëren van een kader ter bevordering van de integratie onderzoekonderwijs. Naast onderwijs vormen onderzoek en dienstverlening eveneens kernopdrachten van de hogeschool. Onderzoeksvaardigheid is een van de Dublindescriptoren, en toont aan dat een opleiding zich situeert op VKS 6. Het beleidskader voor de nexus onderwijsonderzoek werd opgesteld als een samenwerking tussen de dienst onderwijsontwikkeling en internationalisering en de dienst onderzoek en dienstverlening. Het kader en de kwaliteitseisen werden goedgekeurd is zijn richtinggevend voor de komende beleidsperiode. Het studiecontract van de Arteveldehogeschool werd grondig gewijzigd. Er werden nieuwe deliberatieregels ingevoerd, de regels voor studievoortgangsbewaking werden aangepast in functie van snelle heroriëntering en de interne beroepsprocedure werd bijgesteld. Deze wijzigingen worden vanaf het academiejaar geïmplementeerd. Onderwijsonderzoek blijft vooraan op de agenda staan: het instroomonderzoek en het doorstroomonderzoek staan de hogeschool in het algemeen en de opleidingen in het bijzonder toe om respectievelijk de evolutie in de studentenpopulatie op te volgen en het studiesucces van de studenten te monitoren. Het trajectbeheer, de trajectcoaching, de leercoaching, de zorgcoaching voor doelgroepstudenten, de taalcoaching, de alumniwerking, de coaching van de studentenvertegenwoordigers en de ombudswerking voor studenten werden via structureel intern overleg en expertisedeling instellingsbreed versterkt. Het begeleidingskader voor studenten (begeleiding op maat) is uitgegroeid tot een sterk keurmerk van de Arteveldehogeschool. De fora, als overlegorgaan actief in de verschillende beleidsdomeinen die betrekking hebben op onderwijs en studenten (ombudswerking, trajectbeheer, trajectcoaching, leercoaching, zorgcoaching, studentenparticipatie, uitstroom en alumni, taalcoaching, onderwijsontwikkeling, professionalisering, digitaal leren & ICT, internationalisering), fungeren als belangrijke overlegstructuren aan de Arteveldehogeschool. Gezien de snelheid en de toenemende complexiteit waarmee het hoger onderwijs evolueert, vergt de nood aan bundeling van competenties en expertise, en aan uitwisseling van ervaringen en knelpunten, immers alle aandacht. Deze fora hebben zowel een beleidsvoorbereidend als een beleidsuitvoerend karakter. De digitale leeromgeving Chamilo, de mediatheekwerking, maar ook de verruiming van het onderwijsaanbod en van de modeltrajecten, de instrumenten en hulpmiddelen voor onderwijsonderzoek en ontwikkeling, de talrijke vormingsmomenten voor lesgevers en de voortdurende groei van het studentenaantal, geven dynamiek aan de onderwijsprocessen. In alle opleidingen en in nagenoeg alle opleidingsonderdelen vervult Chamilo als digitale leeromgeving een cruciale rol. De implementatie van Chamilo bij meer dan duizend medewerkers en meer dan dertienduizend studenten wordt daarom ook sterk begeleid door de medewerkers van de dienst onderwijsontwikkeling & internationalisering en de dienst ICT Mate waarin de beleidsdoelen onderwijs gehaald worden Elke krachtlijn van het aflopende onderwijsconcept bestaat uit een korte toelichting en motivering, telkens gevolgd door concrete opdrachten die richtinggevend zijn voor de onderwijskwaliteit en de onderwijsontwikkeling in elk van de opleidingen. De opleidingen hebben hun afgeleide richtinggevende beleidsdoelen en hun concrete ijkpunten zo geformuleerd dat het mogelijk wordt om de realisatie van deze beleidsdoelen in de opleiding te toetsen aan het opleidingsprogramma, de opleidingsorganisatie en uiteindelijk de onderwijsuitvoering. Deze ijkpunten zijn een meetbare vertaling van de gekozen beleidsdoelen. De ijkpunten kunnen een weergave zijn van de kwaliteitsnormen die reeds aanwezig zijn en die de Arteveldehogeschool wenst te behouden, of concrete doelen die een opleiding op middellange termijn wenst te realiseren. In dat laatste geval is het belangrijk om aan te geven op welke termijn de ijkpunten bereikt moeten worden. Elke opleiding beschrijft daartoe de beginsituatie onder elke krachtlijn en tracht aan te geven welke randvoorwaarden noodzakelijk zijn voor de realisatie van haar opleidingsgebonden beleidsdoelen. Een concrete invulling van een actieplan per academiejaar geeft een belangrijke sturing aan de inzet van mensen en middelen. Terugkoppeling en evaluatie zijn essentieel voor een duurzaam verbetertraject. JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 20

21 Hierbij biedt de medewerking van de studentenvertegenwoordigers in de Opleidingsraden (zie 1.7 in dit Jaarverslag) en in de Studentenraad Arteveldehogeschool (SRA, zie in dit Jaarverslag) een belangrijke meerwaarde. In het academiejaar werkte de Arteveldehogeschool aan volgende doelen: de afwerking van en het voorbereiden van de implementatie (in academiejaar ) van het studentvolgsysteem (SVS); opstarten van een forum SVS om de implementatie van het StudentVolgSysteem te begeleiden; nieuwe deliberatieregels opnemen in het studiecontract ; bijstellen van de interne beroepsprocedure in het studiecontract ; actualiseren van de studievoortgangsmaatregelen in het studiecontract ; ontwikkelen en opleveren van een visie op de institutional repository; organiseren van permanente onderwijskundige professionalisering op verschillende domeinen; een stimuleringsbeleid voeren op het gebied van internationalisering zodat meer studenten en medewerkers een internationale ervaring kunnen inbrengen in hun competentieontwikkeling, o.a. door het reserveren van middelen; inzetten van speerpuntonderzoeken in diverse opleidingen teneinde de kwaliteit van onderwijsvernieuwingen te verhogen; de resultaten van het Praktijkgericht Wetenschappelijk Onderzoek (PWO) in de opleidingsprogramma s toepassen; het verhogen van het studierendement; de aandacht richten op de talentontwikkeling en profilering voor studenten; het ontwikkelen van Engelstalige opleidingsonderdelen; aanbieden van vorming voor studiekeuzebegeleiders het verder implementeren van het diversiteitsbeleid voor studenten; het verbinden en wederzijds versterken van onderwijs, onderzoek en dienstverlening; het bundelen van expertise uit de domeinen internationalisering enerzijds en onderzoek en dienstverlening anderzijds Beleidsdoelen onderwijs voor de komende academiejaren Met de start van het nieuwe strategisch instellingsplan en het nieuwe onderwijsconcept worden de beleidsdoelen van het onderwijs bijgesteld. Centraal staan de waarden, krachtlijnen en strategische doelstellingen enerzijds en het onderwijsconcept anderzijds. Deze geven niet alleen richting aan ons onderwijs, maar tevens aan de hogeschool als organisatie en de hogeschool in de samenleving. Binnen het strategisch plan ligt een sterke nadruk op waarderen, innoveren en strategische netwerken uitbouwen. De komende jaren zullen ongetwijfeld sterk beïnvloed worden door de verdere herstructurering, de rationalisatie van het onderwijsaanbod in Vlaanderen en de toenemende dynamiek in de Europese ruimte voor hoger onderwijs. Deze wijzigingen zullen een grote impact uitoefenen op de beleidslijnen en de werking van de Arteveldehogeschool. Daarnaast zullen ook de evoluties met betrekking tot het hoger beroepsonderwijs (HBO5), de internationale samenwerking, de mogelijkheden van open en afstandsleren, van blended leren, de taalregeling in het hoger onderwijs, en de Vlaamse kwalificatiestructuur een belangrijk effect hebben op de werking en de profilering van de Arteveldehogeschool. Ook de voorbereiding van de instellingsreview van de NVAO in september 2016 vergt een sterke focus van alle opleidingen en diensten. Los van deze ontwikkelingen blijft de Arteveldehogeschool zich tot doel stellen dat de studenten in hun studieloopbaan voldoende coaching verdienen ten einde hun studie succesvol en levensvormend te kunnen doorlopen. De Arteveldehogeschool blijft zich inspannen om aan specifieke doelgroepen van studenten maximale kansen te geven. Er wordt een nieuw beleidsplan diversiteit voorbereid dat voorbouwt op de opgedane expertise. JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 21

22 Via initiatieven als de EVC en EVKprocedure, het bekwaamheidsonderzoek voor kandidaatstudenten die niet aan de algemene toelatingsvoorwaarden voldoen, het tweede startmoment in februari en de studietrajecten voor werkstudenten wordt werk gemaakt van een flexibele toegang. De heroriënteringprocedure, trajecten op maat en faciliteiten voor doelgroepstudenten bieden flexibiliteit aan bijvoorbeeld studenten met een functiebeperking, werkstudenten of studenten die topsport beoefenen. In het AJ gaat het over ongeveer duizend doelgroepstudenten die via de zorgcoaches en docenten aandacht en begeleiding ontvangen. Op niveau van de Associatie Universiteit Gent bevorderen de Afstudeerbeurs en een opleidingsdatabank de doorstroommogelijkheden tussen de partnerinstellingen. Steeds meer gediplomeerden van de Arteveldehogeschool volgen een schakelprogramma met het oog op een aansluitend masterprogramma. De Arteveldehogeschool zal tijdens het AJ proactief en doordacht werken aan de volgende beleidsdoelen: Uitrol en communicatie van het vernieuwde onderwijsconcept Start onderwijsinnovatieprojecten door de opleidingen (ondersteund door de diensten) in het kader van blended learning, internationalisering van het curriculum, learning by developing en nexus onderwijsonderzoek De ontwikkeling van een toetsbeleid voor de Arteveldehogeschool Het verder bevorderen van vooral inkomende staff mobiliteit De oprichting van een erkend loopbaanbegeleidingscentrum Het meewerken op een Vlaams niveau aan de realisatie van een oriënteringsinstrument voor middelbare scholieren Columbus Het herijken van het beoordelingskader van de Arteveldehogeschool De integratie van de 21 st century skills, én ondernemerschap, duurzaamheid, internationalisering in de curricula Het uitrollen en ondersteunen van opleidingen bij het implementeren van het SVS Realisatie van een digitaal registratiesysteem voor het aanvragen en beoordelen van bijzondere statuten Bijstellen van het studiecontract Het toegankelijk maken van de systemen van de hogeschool voor anderstalige studenten Het voorbereiden van de professionele bacheloropleiding in de mondzorg De samenwerking met Centra voor VolwassenenOnderwijs (CVO) bij het ontwerpen van doorstroommogelijkheden en leertrajecten op maat, ook in het kader van het HBO5decreet Het realiseren van praktijkgericht onderwijsonderzoek De verder verruimen van het aanbod postgraduaatopleidingen De verdere uitrol van het strategisch instellingsplan Kader rond strategische samenwerking, regionaal en internationaal, uitwerken 2.2 KWALITEITSZORG IN HET HOGESCHOOLONDERWIJS Omschrijving stelsel interne kwaliteitszorg (IKZ) De Arteveldehogeschool heeft een jarenlange traditie in het uitbouwen en versterken van haar intern kwaliteitszorgsysteem, zowel in de kernprocessen als in de ondersteunende processen, en zowel in de diensten als in de opleidingen. Van bij het ontstaan van de Arteveldehogeschool neemt kwaliteitszorg in de missie een prominente plaats in. Het kwaliteitsmodel is gestoeld op het EFQMmodel, waarbij de belanghebbenden actief betrokken worden bij de uitbouw van het systeem. Als uitgangspunt geldt dat excellente resultaten boeken mogelijk wordt door het voortreffelijk beheren van de organisatie, door een sterk leiderschap dat het beleid en de strategie stuurt en medewerkers de mogelijkheid biedt tot participatie, door partnerschappen af te sluiten en door middelen en processen vakkundig te beheren. Dit uit zich in een diepgewortelde kwaliteitscultuur op alle echelons van de organisatie. Het doorlopen van de PDCAcirkel in alle processen en op alle niveaus geeft aanleiding tot voortdurend verbeteren. JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 22

23 Het intern kwaliteitszorgsysteem wordt opgebouwd rond de vier kerntaken van kwaliteitszorg namelijk: kwaliteitsbepaling, kwaliteitsborging, kwaliteitsverbetering en kwaliteitsverantwoording. Het kwaliteitsbeleid dat gevoerd wordt in de opleidingen en diensten dient bovendien te worden afgestemd op de externe ontwikkelingen m.b.t. het nieuwe accreditatiestelsel Kwaliteitsbepaling Alles start vanuit het strategisch plan van de instelling, gebaseerd op de missie, de visie en de waarden die de Arteveldehogeschool nastreeft. De meer concrete uitwerking van dit strategisch plan gebeurt in 2015 door middel van de strategische plannen beleidsdomeinen. Deze 10 domeinen betreffen onderwijs en studentenbeleid, organisatie en personeelsbeleid, beleid onderzoek en dienstverlening, beleid ICT, beleid infrastructuur, middelenbeleid, beleid internationalisering, beleid werkveld en netwerking, communicatiebeleid, kwaliteitsbeleid. In de strategische plannen van de beleidsdomeinen wordt ook de kwaliteitsbepaling van de instelling uitgewerkt. Dit betekent dat er kritische succesfactoren en indicatoren met streefwaarden bepaald zijn, die inherent deel uitmaken van die strategie. Opleidingen en diensten hebben als taak in hun strategische plannen (opleidingsplannen/beleidsplannen), naast een afwikkeling van de strategische plannen beleidsdomeinen, ook een eigen kwaliteitsbepaling uit te werken. Deze is uiteraard afgestemd op de kwaliteitsbepaling van de instelling, maar opleidingen kunnen, in het kader van een eigen bijzonder kwaliteitskenmerk of van een specifieke opleidingsstrategie, kiezen hun streefwaarden strenger te maken en/of er een aantal criteria aan toe te voegen, afhankelijk van hun eigen strategie die in lijn ligt met de strategie van de instelling. Jaarlijks worden uit deze beleidsplannen en opleidingsplannen kwaliteitsplannen afgeleid. De kritische succesfactoren, indicatoren en hun streefwaarde worden verder geoperationaliseerd (zie verder: Kwaliteitsverantwoording ) Kwaliteitsborging De kwaliteitsborging op hogeschoolniveau wordt verzekerd door de ontwikkeling van procedures/instructies/handleidingen/gidsen, die alle werkpraktijken vastleggen die in de hogeschool (in de diensten en in de opleidingen) van toepassing zijn. Op deze manier kan de hogeschool continuïteit in het bereiken van de kwaliteit garanderen. Wanneer een bepaald proces eenmaal wordt aangepakt, wordt een KVT (KwaliteitsVerbeter Team) samengesteld waarin alle belangrijke actoren voor dit proces vertegenwoordigd zijn. Het proces wordt geoptimaliseerd en daarna geëxpliciteerd in procedures en documenten. In voorbereiding van de instellingsreview is een lijst van processen opgesteld die op basis van een strikte planning systematisch worden gedocumenteerd. De procedures krijgen een plaats toegewezen in DINAR 1, het documentmanagementsysteem, (zie verder Kwaliteitsverbetering ). Eveneens is er een ERPsysteem ontwikkeld om de digitale documentenstroom te faciliteren en te beheren. De kwaliteitsborging in de opleidingen wordt vooral verzekerd door de ontwikkeling van gidsen, zoals de opleidingsgids, de gids voor de bachelorproef, de stagegids... die de goede werkpraktijken voor studenten beschrijven. De voortdurende zorg die uitgaat naar de ontwikkeling van studentvriendelijk studiemateriaal garandeert de kwaliteitsborging van de opleidingsprogramma s. De kwaliteit van de communicatie naar studenten wordt geborgd door de verslaggeving van opleidingsraden, participatieorganen en andere werkvergaderingen waarin studenten betrokken zijn. Alle documenten zijn raadpleegbaar op DINAR. De dienst IKZ heeft in academiejaar de borging van de processen in het kader van de instellingsreview volgens planning verder uitgevoerd Kwaliteitsverbetering Naast kwaliteitsbepaling en kwaliteitsborging heeft kwaliteitszorg een derde belangrijke kerntaak, namelijk instaan voor de kwaliteitsverbetering of de verbeterdynamiek van de hogeschool, de diensten en de opleidingen. 1 DINAR: digitaal geïntegreerd netwerk van de Arteveldehogeschool JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 23

24 Kwaliteitszorg implementeert structuren en systemen met als doel verbetering en innovatie te realiseren. In deze verbeterdynamiek stelt de hogeschool twee grote bewegingen vast: de topdown verbeterdynamiek die ontstaat vanuit de top (de directie, maar dat kan ook extern zijn bv. de overheid... ), en de bottomup beweging die ontstaat vanuit de vraag en de zorg van alle belanghebbenden. OP NIVEAU VAN DE OPLEIDINGEN De topdown beweging vertrekt vanuit de missie, de visie en het onderwijsconcept van de Arteveldehogeschool. Het onderwijsconcept van de hogeschool wordt vertaald in het opleidingsconcept van de opleiding. Dit opleidingsconcept is toekomstgericht; bijgevolg is er nood aan planning om tot realisatie te komen. Op basis hiervan en vanuit de strategische doelen van de beleidsdomeinen, die geformuleerd zijn met het oog op de realisatie van het strategisch instellingsplan, wordt een opleidingsplan opgesteld. Het opleidingsplan is het strategisch plan van de opleiding en geeft de middellange en langetermijndoelen weer. Uit het opleidingsplan wordt een jaarlijks kwaliteitsplan opgesteld. De operationele doelen op korte termijn worden hierin opgesomd. Een medewerker, het volledige team, een bestaande werkgroep of een nieuw opgericht kwaliteitsverbeterteam (KVT) krijgt de opdracht om één of meerdere van deze doelen te realiseren. Van de doelen in het kwaliteitsplan wordt verwacht dat ze binnen het academiejaar gehaald worden. Op het einde van het academiejaar wordt het kwaliteitsplan geëvalueerd. OP NIVEAU VAN DE DIENSTEN Ook in de diensten leeft een sterke kwaliteitscultuur, net zoals in de opleidingen, en is zowel de topdown als de bottomup beweging actief. De diensten hebben een beleidsplan uitgeschreven en hebben bepaald wat de langetermijndoelen zijn voor de dienst. Bij de jaarlijkse opmaak van de budgetten wordt door elk lid van het directieoverleg gepeild naar de doelstellingen van zijn/haar diensten voor het betreffende academiejaar en worden prioriteiten gelegd i.f.v. de budgetmogelijkheden. Diensten participeren actief in de KVT s. De fora spelen een belangrijke rol in het signaleren van verbeterinitiatieven aan de diensten. In de toekomst zal het verder operationaliseren van de verbeterdynamiek in de diensten nog meer aandacht krijgen: de opmaak, uitvoering en opvolging van jaarlijkse kwaliteitsplannen zal ook in de werking van de diensten worden opgenomen. OP INSTELLINGSNIVEAU Bij de bottomup verbeterdynamiek kiezen de Arteveldehogeschool, haar opleidingen en diensten ervoor om zich vooral op het intern onderzoek bij de belanghebbenden (studenten, medewerkers, afgestudeerden en werkveld) te baseren, en op het betrekken van de belanghebbenden bij IMPROVE 2 om kwaliteitsverbetering te detecteren. Ook de interne verbeterdynamiek, die eigen is aan de organisatiecultuur, genereert in belangrijke mate nieuwe verbeterprojecten. Naast het IMPROVEinstrument worden resultaten van onderwijsevaluaties, tevredenheidsonderzoeken over studiebegeleiding of andere interne onderzoeken gebruikt om verbeterdoelen op te stellen, die eveneens in het opleidings en kwaliteitsplan zijn opgenomen. De dienst integrale kwaliteitszorg heeft gewerkt aan een digitaal systeem voor het registreren, plannen en opvolgen van verbetersuggesties en verbeterdoelen, genaamd AKWARIS (Arteveldehogeschool KWAliteitszorg Registratie en InformatieSysteem). Met AKWARIS wordt de bestaande werkwijze gedigitaliseerd waardoor een accurate registratie van verbeterdoelen en opvolging van de realisatie ervan mogelijk worden. Het systeem is operationeel en wordt door de opleidingen en de diensten geleidelijk aan ingevoerd. De dienst IKZ heeft in academiejaar i.s.m. de opleidingen en diensten de geplande interne onderzoeken gerealiseerd, die in de langetermijnplanning tot eerder werden vastgelegd, zowel hogeschoolbreed als voor de opleidingen en diensten Kwaliteitsverantwoording De vierde kerntaak van kwaliteitszorg is gericht op verantwoording en rapportering over de kwaliteitsborging en de kwaliteitsverbetering enerzijds intern naar de hogeschooldirectie en anderzijds naar de overheid. 2 IMPROVE: EFQMgebaseerd instrument voor kwaliteitsontwikkeling in het hoger onderwijs JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 24

25 Er wordt een nieuw managementinformatiesysteem uitgebouwd. Deze in hoofdzaak interne kwaliteitsverantwoording zal zich vooral richten op de indicatoren in relatie tot hun streefwaarden die op hun beurt gerelateerd zijn aan de strategische doelstellingen van zowel de instelling als de opleidingen en de diensten. Meerdere dashboards zullen worden opgesteld die snel een weergave geven van belangrijke, soms meermaals per jaar op te volgen kwantitatieve indicatoren. In verband met de kwaliteitsverantwoording naar de overheid is in de visitatieprocedure nog van kracht. Deze staat ter discussie in Vlaanderen en er komt volgend academiejaar een belangrijke verandering. De dienst integrale kwaliteitszorg (IKZ) begeleidt die visitatieprocedure in de opleidingen en heeft daartoe een draaiboek ontwikkeld. Ook een duidelijke timing en taakafbakening worden geëxpliciteerd voor alle betrokkenen. De visitatieprocedure wordt in verschillende procedures, documenten en formulieren geëxpliciteerd ter ondersteuning van de opleidingen en de diensten. Ter voorbereiding van de visitatie zullen de documenten (die hiervoor moeten worden verzameld) op het DINARplatform worden samengebracht en uptodate gehouden, zodat deze steeds voorhanden zijn in elke opleiding en dienst. De followup van de aanbevelingen uit een vorig visitatierapport of van de instellingsaudit kan worden opgevolgd in AKWARIS. De opstart van de visitatieaccreditatiecyclus is een belangrijke mijlpaal in de opleiding. Iedere medewerker en student wordt hierover geïnformeerd. Het werkveld en de stageplaatsen worden betrokken. Het identificeren van de sterktes en zwaktes zijn een resultante van de vele evaluaties die via de PROSE IMPROVEsessies en interne onderzoeken gedetecteerd worden. De instroom, doorstroom en uitstroomindicatoren van studenten, en andere indicatoren die door diensten ter ondersteuning van de opleiding worden aangeleverd zoals bv. deelname aan professionaliseringsactiviteiten... worden gescreend op tendensen. Het opstellen van de zelfevaluatie wordt, uit zorg voor het bewaken van de werkdruk bij het opleidingsteam, toevertrouwd aan de redacteur van het zelfevaluatierapport (ZER), maar alle medewerkers worden betrokken bij de definitieve inhoud en vormgeving van de zelfevaluatie. De dienst IKZ heeft de betrokken opleidingen ondersteund bij de voorbereiding van hun zelfevaluatierapport en van het visitatiebezoek en alle andere stappen die voorafgaand zijn aan de publicatie van het visitatierapport (zie 2.2.4) Kwaliteitszorg in de opleidingen De opleidingen plannen de realisatie van de belangrijke componenten van hun beleid via hun operationele doelen. Een aantal van deze operationele doelen wordt door vrijwel alle opleidingen centraal geplaatst; daarnaast stellen de opleidingen een behoorlijk aantal opleidingseigen operationele doelen voorop. Hierbij laten de opleidingen zich inspireren door de krachtlijnen van het onderwijsconcept, door de objectieven van het strategisch instellingsplan en afgeleide strategische plannen van de beleidsdomeinen, door het opleidingsplan en door de grote veranderingen die zich in het landschap hoger onderwijs en bijgevolg in de evolutie van de opleiding, het curriculum, de onderwijsorganisatie voordoen. Operationele doelen, afgeleid uit evaluaties en uit intern onderzoek, en in opvolging van de in de visitatierapporten geformuleerde aanbevelingen en suggesties, en heel opleidingsspecifieke doelen, vervolledigen het geheel. Per beleidsdomein worden exemplarisch enkele (realisaties van) relevante verbeterdoelen vermeld. Deze doelen worden gerealiseerd i.s.m. bestaande werkgroepen of nieuw opgezette KVT s (KwaliteitsVerbeterTeams). Een volledig overzicht van de verbeterdoelen, door diensten/opleidingen geselecteerd voor het academiejaar , is opgenomen in de bijlagenbundel (zie Onderwijs 2.6.1). ALGEMEEN OPLEIDINGSBELEID Er werd gewerkt vanuit drie speerpunten, namelijk onderzoek, duurzaamheid en internationalisering. Deze speerpunten werden curriculair binnen de leerresultaten geïmplementeerd, maar ook bij de ontwikkeling van evenementen, afstudeerdagen werd systematisch vanuit deze speerpunten gewerkt. Ontwikkeling van studiemateriaal voor de opstart van een opleidingsvariant voor afstandsonderwijs. JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 25

26 ONDERWIJSBELEID: ONDERWIJSONTWIKKELING EN ONDERWIJSAANBOD Talentgericht werken met studenten werd uitgediept en gerealiseerd inzake instroom, doorstroom en uitstroom. Het nieuw modulair en competentiegebaseerd curriculum van het eerste jaar wordt uitgerold en het curriculum van het tweede jaar wordt ontwikkeld. Het curriculum wordt gekenmerkt door nieuwe onderwijswerkvormen (bv. implementatie van een Persoonlijk Ontwikkelingsplan op basis van portfolio, ), door een aangepast toetsbeleid qua periodes (novjanaprilaug) en qua invulling (carrousel examen, afzonderlijke theoretische en vaardigheidsexamens, ), en door aangepaste begeleiding (overgang van individuele trajectcoaching naar groepscoaching). BELEID INTERNATIONALISERING Naast de gerealiseerde verhoging van de studentenmobiliteit en het aanboren van nieuwe partners, werd voor inkomende uitwisselingsstudenten een volwaardig Engelstalig programma uitgewerkt binnen de afstudeerrichting. Daarnaast werd voor het eerst een driedaagse international days georganiseerd wat de studentenuitwisseling meer visibiliteit gaf en mee de stijging van studentenmobiliteit stimuleerde. Studenten kunnen kiezen om het internationale opleidingsonderdeel international communication mee te volgen. Het inzetten op de verdieping van de bestaande internationale partnerschappen die voorheen werden geprospecteerd, in functie van duurzame internationale relaties en uitwisselingen. PRAKTIJKGERICHT WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK (PWO) Minstens één professionaliseringsactiviteit voor medewerkers werd voorzien inzake onderzoek en dienstverlening. De opleiding definieerde de speerpunten voor haar onderzoeksbeleid voor de komende vijf jaar. MAATSCHAPPELIJKE DIENSTVERLENING Tot een betere afstemming komen tussen de opleidingen enerzijds en de centrale diensten anderzijds wat betreft het beheer, de communicatie en de opvolging van projecten. Het prioritair nascholingsproject Meer Talig op school werd succesvol georganiseerd samen met de verschillende lerarenopleidingen van de Arteveldehogeschool. STUDENTENBELEID Instroombegeleiding Instapcompetenties zichtbaarder maken aan kandidaatstudenten om hen meer zicht te laten krijgen op de leercompetenties. Proefstuderen werd verder uitgebreid. Doorstroombegeleiding Elke student heeft een trajectcoach. De opleiding implementeert het centraal ontwikkeld programma Studentvolgsysteem. De opdrachthouder trajectbeheer wordt aangesteld als opdrachthouder studentvolgsysteem. Uitstroombegeleiding Er worden extra sessies voorzien rond solliciteren en mogelijkheden na het afstuderen. Implementatie openbare facebookgroep voor oudstudenten. PERSONEELSBELEID Algemeen personeelsbeleid Dialoog aangaan over (onderwijs)processen, arbeidsorganisatie en de daaraan verbonden uitvoeringstijd die leidt tot het herontwerp van een aantal werkprocessen. Inzetten op talenten van docenten bij het plannen van hun opdrachten. Professionalisering Er zijn voorbeelden van (nieuwe) samenwerkingsverbanden met andere opleidingen beschikbaar. Docenten kunnen intekenen op vormingen, studiedagen en congressen die aansluiten bij de thema s uit de KVT s (KwaliteitsVerbeterTeams). JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 26

27 COMMUNICATIEBELEID Interne communicatie De toepassing DINARsamenwerken functioneert voor alle organen binnen het opleidingsteam. Heldere communicatie over de transitie naar een 4jarig curriculum verpleegkunde in Vlaanderen en de aanpassingen van het eigen programma. Externe communicatie De opleiding realiseert een professionele animatiefilm over de opleiding die ingezet wordt op infodagen. Resultaten van tevredenheidsmeting worden teruggekoppeld naar het stageveld. MIDDELENBELEID Apparatuur verder uitbreiden zodat studenten met het oog op hun stage praktisch voldoende voorbereid zijn op het werkveld anno De procedure voor lesgevers voor het ontlenen van materiaal uit de vaardigheidslokalen wordt verfijnd. BELEID INFRASTRUCTUUR De opleiding voerde enkele infrastructuurwerken uit, o.a. een flexplek voor docenten en de inrichting van een technologielokaal. De aan en inkleding van de campus werd besproken met het team. BELEID ICT EN AVMATERIAAL Lesgevers worden aangemoedigd tot de digitale opname van hun les; verschillende mogelijkheden zijn beschikbaar. Een digitale procesevaluatie in het kader van de bachelorproefrealisatie implementeren via Chamilo. BELEID WERKVELD EN NETWERKING Er werden praktische vormingen en netwerkmomenten voorzien voor professionals uit het werkveld. Stimuleren van ondernemingszin en innovatie via de organisatie van een creatieve week waarbij externen betrokken zijn. KWALITEITSBELEID Interne kwaliteitszorg De feedback uit de evaluatie van opleidingsonderdelen wordt besproken in de functioneringsgesprekken. Studenten evalueren het begeleid samenwerkend leren binnen de afstudeerrichting. Externe kwaliteitszorg Het visitatiebezoek vond plaats in het tweede semester van het academiejaar Tijdens gesprekken met alle betrokken stakeholders werden de bevindingen uit het zelfevaluatierapport getoetst met een bezoek ter plaatse van de visitatiecommissie. Dit leidde tot het eerste visitatierapport van de opleiding (details zie als bijlage). Er werd een ZER geschreven en de opleiding heeft een visitatie achter de rug (details zie als bijlage) Kwaliteitsplannen academiejaar Elke opleiding/dienst heeft de operationele doelen topdown en bottomup voor het academiejaar gedetailleerd geformuleerd in een kwaliteitsplan. Een aantal van die doelen bouwen verder op de operationele doelen en op de realisaties van het academiejaar Bij wijze van voorbeeld worden per beleidsdomein twee verbeterdoelen opgesomd die in de opleidingen worden vooropgesteld; het volledig overzicht is opgenomen in de bijlagenbundel (zie Onderwijs 2.6.2). ALGEMEEN OPLEIDINGSBELEID De opleiding schrijft een nieuw opleidingsplan dat gebaseerd is op de strategische doelstellingen van de instelling. Het plan wordt afgetoetst bij opdrachthouders, moduleverantwoordelijken en officiële organen (opleidingsvergadering, opleidingsraad, opleidingsadviesraad). JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 27

28 Het nieuw organogram in de opleiding expliciteert de teams. De aangepaste functiebeschrijvingen en taakinvullingspakketten expliciteren de verwachtingen van zelfsturende teams. ONDERWIJSBELEID: ONDERWIJSONTWIKKELING EN ONDERWIJSAANBOD Optimaliseren van persoonlijke en waarderende feedback met referentie aan de leerresultaten. In samenwerking tussen docenten en werkveld is een innovatieve en maatschappijbetrokken toetsstrategie uitgewerkt. BELEID INTERNATIONALISERING Ouderen studentenavond werd georganiseerd in het kader van de briefing rond internationalisering in de opleiding. Onderwijsinnovatieproject: het meten en het verhogen van de kwalitatieve outcomes van uitgaande stafmobiliteit in functie van de ontwikkeling wereldburgerschap bij de docent. PRAKTIJKGERICHT WETENSCHAPPELIJK ONDERZOEK (PWO) De mogelijkheden worden onderzocht om onderzoek te voeren met een buitenlandse partner via benchmarking. De opdrachthouder onderzoek zal samen met een aantal medewerkers die al aan onderzoek doen of geïnteresseerd zijn in onderzoek deelnemen aan een volgende benchmarkbijeenkomst. De onderzoeksvaardigheden bij docenten en studenten sterker ontwikkelen via o.a. integratie van de onderzoekende houding in de reflectielijn van de opleiding en via professionalisering van docenten. MAATSCHAPPELIJKE DIENSTVERLENING Opzetten van nascholingsinitiatieven om onderzoeksresultaten en vernieuwingen te valoriseren. Een website is operationeel, zodat het werkveld gemakkelijk het hele bijscholingsaanbod kan terugvinden en kan inschrijven. STUDENTENBELEID Instroombegeleiding Uitbouw introductieweek voor studenten van schijf 2 en 3. Opmaak opleidingsspecifieke instroomprocedure met als doel degelijk te informeren m.b.t. de specifieke leeromgeving eigen aan de opleiding in functie van een adequate oriëntering van de kandidaatstudent. Doorstroombegeleiding Consensus met betrekking tot het taalbeleid wordt omgezet in een taalcharter. Er is duidelijkheid bij de wijze van toepassing van het taalcharter door docenten en studenten. Ook de toepassing van het taalcharter bij studenten met leerstoornissen wordt bepaald. Het aanwenden van het digitaal studentvolgsysteem in functie van een adequate informatiedoorstroom voor alle betrokken begeleiders van de student. Dit met het oog op het verlenen van een optimale (doorstroom)begeleiding. Uitstroombegeleiding De sollicitatiesessies voor de laatstejaarsstudenten werden efficiënter ingepland in de dagkalender. Vanuit de IMPROVE bevraging verbetervoorstellen genereren in functie van de uitbouw van een opleidingsspecifiek alumnibeleid. PERSONEELSBELEID Algemeen personeelsbeleid Organiseren van een bevraging van medewerkers met betrekking tot een waarderende organisatie. Inspelen op de ondersteuningsnoden van medewerkers. Professionalisering Professionalisering rond nieuwe onderwijstools (blended learning, online learning, talentgericht werken). Organisatie van workshops van docenten aan docenten in functie van het doorgeven van expertise (filmen en monteren, audio). JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 28

29 COMMUNICATIEBELEID Interne communicatie Blijven gebruiken van de wekelijkse enieuwsbrief als voornaamste kanaal voor info aan de medewerkers, naast de semestriële opleidingsvergaderingen. Actieve interne netwerking aanmoedigen bij elke medewerker. Externe communicatie Uitbouw beleidsvisie sociale media (opleidingsactiviteiten bekendmaken via facebook/twitter en de studenten hier actief bij betrekken). De vernieuwde werking met de opleidingsadviesraad is operationeel en een aantal nieuwe leden uit de academische wereld werden aangezocht. BELEID INFRASTRUCTUUR Studenten hebben nood aan meer zitplaatsen in de gang en daartoe werden kleurrijke zitblokken aangeschaft. Blijvende aandacht afstemming lokaal en didactische vereisten, vermijden van springuren. BELEID ICT EN AVMATERIAAL Er werden nog een laptopkar aangeschaft en twee extra smartborden. Problemen op het gebied van ICT gestructureerd in kaart brengen, en systematisch via de opdrachthouder ICTO aan de verantwoordelijke dienst ICT doorgeven. BELEID WERKVELD EN NETWERKING Actief participeren in werkgroepen die opportuniteiten onderzoeken voor mogelijke HBO5 en mastertrajecten. Stagementoren, stagebegeleiders en derdejaarsstudenten konden elkaar, voorafgaand aan de stage, ontmoeten tijdens de afsluitende receptie van de afstudeerdagen waarbij studenten het netwerken oefenden. KWALITEITSBELEID Interne kwaliteitszorg AKWARIS implementeren bij de opmaak en opvolging van het opleidingsen kwaliteitsplan. AKWARIS evalueren en verder operationaliseren in de opleiding. De opleiding onderneemt diverse initiatieven om de kwaliteit van stageplaatsen te bewaken. Externe kwaliteitszorg Voorbereiding en organisatie van een interne opleidingsaudit Omschrijving stelsel van externe kwaliteitszorg De gewijzigde structuur van het hoger onderwijs en de daarmee samenhangende accreditatie werden voor Vlaanderen vastgelegd in het structuurdecreet dat door de Vlaamse overheid werd goedgekeurd op 04 april De goedkeuring van dit structuurdecreet heeft belangrijke implicaties voor het systeem van externe kwaliteitsbeoordeling. Om de transparantie en de gelijkwaardigheid te vergroten, was het noodzakelijk de visitatie aan te vullen met de uitbouw van een geschikt accreditatiesysteem. Ten aanzien van de externe kwaliteitszorg bepaalt de wet dat opleidingen gezamenlijk om de acht jaar voorzien in een externe beoordeling (visitatie). Inzake het externe kwaliteitszorgstelsel geldt er vanaf een nieuwe wetgeving. De coördinatie van de externe beoordelingen in het hoger onderwijs wordt bij decreet neergelegd bij VLUHR (VLaamse Universiteiten en Hogescholen Raad). Deze coördinatie omvat eveneens de ontwikkeling, vaststelling en openbare bekendmaking van de protocollen die de visitatiecommissies hanteren bij de beoordeling van de kwaliteit. In het visitatieprotocol dat door de VLUHR gezamenlijk is uitgewerkt met het oog op de accreditatieaanvragen van opleidingen, worden er vier fasen vooropgesteld: 1 het indienen van het zelfevaluatierapport 2 het visitatiebezoek 3 de publicatie van het visitatierapport 4 de accreditatie Dit laatste is het verlengstuk van de visitatie, in die zin dat het gepubliceerde visitatierapport, namelijk het finale document van het visitatieproces, de basis zal vormen voor de accreditatiebeslissing. JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 29

30 Het begrip accreditatie duidt op het verlenen van een keurmerk dat aangeeft dat aan bepaalde kwalitatieve maatstaven is voldaan. Sinds 01 februari 2005 heeft de Nederlands Vlaamse Accreditatie Organisatie (NVAO) rechtspersoonlijkheid en accrediteert ze zowel Vlaamse als Nederlandse opleidingen binnen het hoger onderwijs. In het academiejaar werden in de verschillende fasen van het visitatieaccreditatieproces volgende opleidingen betrokken: INDIENEN ZELFEVALUATIERAPPORT PBa in de pedagogie van het jonge kind (15 december 2014) BNB in het onderwijs: schoolontwikkeling (1 juli 2015) BNB in de oncologische verpleegkunde (1 juli 2015) (i.s.m. KdG Hogeschool) HET VISITATIEBEZOEK PBa in de pedagogie van het jonge kind (24 en 25 maart 2015) PUBLICATIE VAN VISITATIERAPPORT PBa in het onderwijs: kleuteronderwijs: 8 september 2014 PBa in het onderwijs: lager onderwijs: 19 september 2014 Aanvullende beoordeling PBa in de vroedkunde: 6 februari 2015 PBa in het office management: 19 februari 2015 PBa in het onderwijs: secundair onderwijs: 13 maart 2015 Aanvullende beoordeling PBa in de verpleegkunde: 28 april 2015 TOEKENNING VAN ACCREDITATIE PBa in de journalistiek: accreditatiebesluit 22 oktober 2014, accreditatietermijn van 01/10/ /09/2018 hervisitatie najaar 2017 PBa in het onderwijs: kleuteronderwijs: accreditatiebesluit 22 januari 2015, accreditatietermijn van 01/10/ /09/2023 PBa in het onderwijs: lager onderwijs: accreditatiebesluit 22 januari 2015, accreditatietermijn van 01/10/ /09/2023 PBa in het communicatiemanagement: accreditatiebesluit 13 april 2015, accreditatietermijn van 01/10/ /09/2023 PBa in het onderwijs: secundair onderwijs: accreditatiebesluit 9 juni 2015, accreditatietermijn van 01/10/ /09/2023 PBa in het office management: accreditatiebesluit 6 juli 2015, accreditatietermijn van 01/10/ /09/2023 PBa in de vroedkunde: accreditatiebesluit 17 september 2015, accreditatietermijn van 01/10/ /09/2023 PBa in de verpleegkunde: in aanvraag De procedure Toets Nieuwe Opleiding werd voor de opleiding PBa in de Mondzorg succesvol afgerond. 2.3 ONDERWIJSONTWIKKELING EN INNOVATIE Opleidingsoverstijgende initiatieven De opdracht van de dienst onderwijsontwikkeling en internationalisering (O&I) in de Arteveldehogeschool bestrijkt het domein van onderwijsontwikkeling, onderwijsondersteuning, onderwijsonderzoek, onderwijsorganisatie, digitaal leren en internationalisering. Het beleidsplan van de dienst O&I heeft voor wat betreft onderwijsontwikkeling en onderzoek zijn fundamenten in de eerste plaats in het strategisch plan onderwijs en studenten, dat gebaseerd is op de krachtlijnen van het onderwijsconcept en het strategisch instellingsplan en aansluit bij de missie van de Arteveldehogeschool Strategisch plan onderwijs en studentenbeleid Tijdens het academiejaar werkten de diensten en de opleidingen aan het realiseren van de doelstellingen uit het strategisch plan onderwijs en studenten Daarnaast werden ook de eerste stappen gezet richting strategisch plan JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 30

31 Vanuit de dienst O&I werd volop ingezet op het uitwerken van een nieuw onderwijsconcept. Het onderwijsconcept bevat de visie van de Arteveldehogeschool op goed onderwijs vanuit het basisidee: Samen maken wij onderwijs, Laat je inspireren en Praat erover met elkaar. Het nieuw onderwijsconcept zet in op persoonlijke ontwikkeling, professionele ontwikkeling en ontwikkeling tot wereldburger, en dit door het aanbieden van een sterke, motiverende leeromgeving, in cocreatie met diverse partners. Dergelijke leeromgeving is doelgericht, inhoudelijk sterk, heeft oog voor diversiteit en waardering, en zet in op cocreatie. Voor de dienst O&I lag de focus in het academiejaar op het verbinden en ondersteunen van de opleidingen. Op Dinar werd een overzicht geboden van alle beschikbare tools m.b.t. onderwijspraktijk, evalueren, onderwijsonderzoek & innovatie, internationale samenwerkingen en onderwijsbeleid. Het ondersteuningsaanbod werd uitgewerkt met een aanbod voor docenten en extra ondersteuning voor opleidingen (cf. supra). Op basis van de ervaringen van onze studenten en docenten in het buitenland werd een handleiding uitgewerkt rond verzekeringen en noodgevallen in het buitenland. Samen met de opleidingen werd verder gewerkt aan speerpuntonderzoek op verschillende domeinen. Blended Learning werd verder uitgerold, evenals een verdere uitwerking van digitaal toetsen en van digitale lesopnames. Er was een verdere implementatie van de digitale leeromgeving Chamilo en om dit te ondersteunen werd een taskforce opgezet. Daarnaast werden op nationaal en internationaal niveau belangrijke bijdrages aan onderwijsontwikkeling gegenereerd (zie bijlagenbundel xxx) Ondersteuning en begeleiding In het academiejaar werd het ondersteuningsaanbod vernieuwd, en uitgebreid met een aanbod voor de docenten en extra ondersteuning voor de opleidingen. Het professionaliseringsaanbod voor docenten werd gediversifieerd naar zowel beginnende als ervaren docenten. Netwerken voor docenten werden uitgebouwd aan de hand van CoP s (Community of Practice): deze op maat uitgewerkte trajecten coachen de docent in zijn eigen onderwijspraktijk. Bij de ondersteuning voor opleidingen zette de dienst O&I, voor het eerst in op ECTSzitdagen waarbij een medewerker van O&I, samen met de opdrachthouder onderwijsontwikkeling, vragen beantwoordde rond de opmaak van de ECTSfiches. Er werd nagedacht over de uitrol van ondersteuningstrajecten en onderwijsinnovatietrajecten voor de verschillende opleidingen. Daarnaast verzekerde de dienst O&I de vertrouwde dienstverlening, en ondersteunde de opleidingen op een vraaggestuurde wijze via opleidingsspecifieke projecten, zoals praktijkgericht onderwijsonderzoek en ontwikkelwerk. De dienst zette ook in op proactieve (beleids)ondersteuning en begeleiding, wat resulteerde in het ontwikkelen van tools, instrumenten, leidraden, quicksheets en vormingssessies. De ondersteuning op vlak van onderwijsontwikkeling wordt gestuurd door: decretale verplichtingen; strategische keuzes van de Arteveldehogeschool; gesignaleerde behoeften vanuit opleidingen (i.c. interactie met de opdrachthouders onderwijsontwikkeling en de opleidingsmanagementteams uit de opleidingen). Op maandelijkse basis komen de opdrachthouders onderwijsontwikkeling samen met de medewerkers van de dienst O&I in het forum onderwijsontwikkeling (FOORUM) om onderwijsgerelateerde actuele en innovatieve topics te bespreken (zie bijlagenbundel xxx). Tijdens het academiejaar werden, al dan niet in samenwerking met (een) andere dienst(en), een aantal acties ondernomen of onderwijsinnoverende instrumenten ontwikkeld (zie bijlagenbundel ) Onderwijsonderzoek STUDIETIJDMETINGEN De dienst O&I ondersteunt de opleidingen van de Arteveldehogeschool bij het uitvoeren van studietijdmetingen (retrospectieve metingen, meting via tijdschrijven, metingen via relatieve positionering) zowel bij de methodologie, als bij de analyse en de rapportering. Tijdens het academiejaar werden studietijdmetingen uitgevoerd in volgende bacheloropleidingen: Vroedkunde JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 31

32 Verpleegkunde Bedrijfsmanagement Grafische en digitale media Onderwijs: Lager Onderwijs ONDERWIJSRENDEMENT EN DOORSTROOMANALYSE De doorstroomanalyse brengt het onderwijsrendement in de Arteveldehogeschool in kaart. Voor het analyseren van het onderwijsrendement worden volgende indicatoren in rekening gebracht: opleidingsschijf geslacht voltijds/deeltijds vooropleiding kansengroep (levenslang leren, functiebeperking, financieelsociaalculturele armoede) Deze indicatoren worden zowel voor de hele hogeschool als per opleiding geanalyseerd en besproken. De gegevens en resultaten worden samengevoegd in een alomvattend rapport. De tabellen en grafieken maken ook deel uit van de zelfevaluatieverslagen van de opleidingen die doorgelicht worden bij de onderwijsvisitaties. In sommige opleidingen wordt een analyse van het studierendement/studiesucces op microniveau uitgevoerd (analyse van de examenresultaten). De dienst O&I ondersteunt deze initiatieven methodologisch. Zo werd in de opleiding PBa GDM een diepgaande analyse uitgevoerd op examenresultaten en slaagcijfers. Voor de lesgevers wordt een quicksheet Analyse van examenresultaten ter beschikking gesteld. Waar nodig worden verbeterdoelen gesteld en opgenomen in de PCDAcirkel. VALIDERING EN PUBLICATIES VAN ONDERWIJSONDERZOEKSPROJECTEN EN BELEIDSONDERSTEUNENDE INITIATIEVEN (zie bijlagenbundel ). MEDEWERKING AAN ONDERWIJSONDERZOEKSPROJECTEN EN BELEIDSONDERSTEUNENDE INITIATIEVEN IN DE OPLEI DINGEN Uitwerken van een discussienota (inclusief contextanalyse) voor een nieuw Arteveldebreed beoordelingskader Een diepgaande analyse op examenresultaten en slaagcijfers in de opleiding Bachelor in de grafische en digitale media Onderzoek: bevraging + rapportering Taal en andere communicatieve vaardigheden bij alumni van de opleiding Bachelor in het communicatiemanagement Diverse speerpuntonderzoeken in samenwerking met de verschillende opleidingen Opleidingsspecifieke initiatieven Exemplarisch wordt één initiatief per opleiding vermeld. Een volledig overzicht is opgenomen in de bijlagenbundel (zie ). BACHELOR IN HET BEDRIJFSMANAGEMENT Opstellen van een eenduidige procedure rond omgaan met plagiaat BACHELOR IN HET COMMUNICATIEMANAGEMENT Begeleiding docenten m.b.t. invullen ECTS fiches, met focus op beoordelingscriteria BACHELOR IN DE ERGOTHERAPIE Exploratie van geïntegreerd toetsen BACHELOR IN DE GRAFISCHE EN DIGITALE MEDIA Ontwikkeling en optimalisering van het curriculum: twee afstudeerrichtingen hervormen tot één afstudeerrichting BACHELOR IN DE JOURNALISTIEK Intekenen op een onderwijsinnovatieproject van de Arteveldehogeschool in functie van een nieuw concept voor de bachelorproef (JOU) BACHELOR IN DE LOGOPEDIE EN AUDIOLOGIE Uitwerken van een toetsbeleidsprisma BACHELOR IN HET ONDERWIJS: KLEUTERONDERWIJS Herwerken opleidingsvisie op een goede opleiding kleuteronderwijs en bijhorend curriculum JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 32

33 BACHELOR IN HET ONDERWIJS: LAGER ONDERWIJS Het evaluatiebeleid wordt onder de loep genomen. Er wordt in kaart gebracht in welke opleidingsonderdelen welke leerresultaten, competenties en doelstellingen worden geëvalueerd en hoe dit gebeurt BACHELOR IN HET ONDERWIJS: SECUNDAIR ONDERWIJS Het Mdecreet werd als thema voor docenten centraal gesteld tijdens professionaliseringsinitiatieven BACHELOR IN HET OFFICEMANAGEMENT Optimalisatie van de toetsmatrix via de inventaris van de opdrachten over de drie schijven heen via bespreking in vakgroep en kernteam BACHELOR IN DE PEDAGOGIE VAN HET JONGE KIND Expliciteren van de leerlijn rond internationale competenties die reeds in het curriculum aanwezig zijn BACHELOR IN DE PODOLOGIE Formulering gedragsindicatoren per leerresultaat samen met het voltallig team BACHELOR IN DE VROEDKUNDE Systematisch de kwaliteit van het curriculum verbeteren via praktijkgericht onderwijsonderzoek en de module zelfevaluatierapporten, waarbij zowel ingegaan werd op de studietijd, het studierendement als de studeerbaarheid. BACHELOR IN DE VERPLEEGKUNDE Interne vorming wetenschappelijk onderzoek (focus op literatuurstudie i.f.v. bachelorproef) BACHELOR IN HET SOCIAAL WERK Verder uniformiseren van stagegidsen en beoordelingsprocedure stage over de afstudeerrichtingen heen BACHELOR NA BACHELOR IN DE CREATIEVE THERAPIE Vernieuwde beoordelingscriteria en checklist voor stage op basis van nieuw uitgezette leerlijn BACHELOR NA BACHELOR BUITENGEWOON ONDERWIJS EN BACHELOR NA BACHELOR ZORGVERBREDING EN REMEDI ËREND LEREN Doelgericht integreren van blended learning in bepaalde opleidingsonderdelen BACHELOR NA BACHELOR SCHOOLONTWIKKELING Het verder uitwerken van een alumniwerking met een bijeenkomst voor alumni en een actieve Facebookgroep voor oudstudenten Digitaal leren Digitaal toetsen Deze implementatie betreft de ingebruikname van twee softwarepakketten: een digitaal toetssysteem Edumatic en klasmanagementsoftware Avidanet. Beide pakketten worden door een aantal opleidingen intensief gebruikt. Het team digitaal leren ondersteunt en adviseert de opleidingen bij het implementeren en gebruiken van deze software. Avidanet zorgt ervoor dat de administratieve workflow bij toetsen via Officepakketten geautomatiseerd wordt dankzij het automatisch uitsturen en collecteren van bestanden, en anderzijds biedt de klasmanagementsoftware mogelijkheden tijdens colleges, zoals het delen van schermen tussen studenten. Dit pakket wordt zowel in de context van hoor en werkcolleges als in de context van examens aangewend. Edumatic heeft in het voorjaar van 2015 een pilootfase goed doorstaan in de opleidingen Bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs, Bachelor in het bedrijfsmanagement en Bachelor in het officemanagement. Met Edumatic kunnen vragen en toetsen digitaal aangemaakt worden, kunnen studenten de toetsen digitaal afleggen en kunnen de toetsen nadien geanalyseerd worden met het oog op kwaliteitsverhoging. In de opleiding Bachelor in het bedrijfsmanagement werd Edumatic voor tussentijdse toetsen gebruikt in het opleidingsonderdeel Boekhouden, alles samen voor ongeveer 500 studenten. JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 33

34 Er worden nu in verschillende opleidingen voorbereidingen getroffen om Edumatic op grote schaal te gebruiken. De verwachting is dat het gebruik van Edumatic sterk zal stijgen in Videoopnames Eind 2014 werd geïnvesteerd in een mobiele opnameset die kan gebruikt worden voor verrijkte opnames van hoorcolleges, zowel live als on demand. Daarbij komt niet alleen de docent in beeld (video & audio), maar ook het scherm van de computer. Achteraf is de opname doorzoekbaar door de studenten. Het team digitaal leren adviseert en ondersteunt de docenten ter plaatse bij het gebruik van de opnameset. In 2015 bleek al snel dat niet alle noden en behoeften met deze opnameset opgevangen konden worden. De vraag naar mogelijkheden voor opnames in de Arteveldehogeschool stijgt immers exponentieel. Daarom werd marktonderzoek gedaan naar allesinéén oplossingen, waarmee daarnaast ook kennisclips en instructiefilmpjes kunnen worden opgenomen, en dat in elk lokaal uitgerust met een PC. De aankoop wordt begroot in Blended learning In het onderwijsconcept en in het strategisch plan wordt door de Arteveldehogeschool duidelijk de kaart van blended learning getrokken. Hiervoor werd in 2015 door de dienst O&I en het team digitaal leren een beleidskader uitgetekend. Er zijn heel wat initiatieven opgestart vanuit de dienst O&I om blended learning in de opleidingen mogelijk te maken en te ondersteunen. Zo werd door de dienst bij de opleidingen een oproep gelanceerd om projectvoorstellen in te dienen. De aanvaarde voorstellen werden op die manier met de steun van de dienst O&I onderwijsinnovatie en ondersteuningstrajecten op maat van de opleidingen. Verder worden voor de docenten workshops media & technologie georganiseerd: een medewerker van digitaal leren verzorgt dan een praktische sessie voor docenten, die met een bepaalde tool leren werken en die vervolgens kunnen inzetten in hun blended learningpraktijk. Er wordt ook een professionaliseringsmodule blended learning georganiseerd: de docent die hierop intekent, volgt een traject van 10 sessies (5 online en 5 fysieke sessies), waarbij hij stap voor stap wordt begeleid om zijn klassieke opleidingsonderdeel om te vormen tot een blended learningopleidingsonderdeel. Zowel didactische als technische aspecten komen daarbij aan bod. Aanvullend op deze blended learningcoaching werd een website ontwikkeld voor docenten, waarin een stappenplan wordt toegelicht om blended learning te implementeren: Website Gezien de ondersteuningsvraag vanuit de opleidingen naar een overzicht van interessante tools voor de aanmaak van digitaal studiemateriaal en voor het gebruik van digitale werkvormen algemeen, wordt de eigen website voortdurend bijgewerkt en geupdated. Deze website dient als uitgangspunt voor de workshops die het team digitaal leren in de opleidingen zal verzorgen Analyse elektronische leeromgeving De huidige elektronische leeromgeving Chamilo is een open source product. De hosting gebeurt intern; voor het ontwikkelwerk wordt er vanuit de hogeschool input geleverd aan de community. Uit een grondige analyse van Chamilo is gebleken dat het actuele systeem niet zal blijven voldoen. Daarom is gestart met een marktonderzoek naar andere elektronische leeromgevingen die beter beantwoorden aan de criteria die zijn opgelijst op basis van de analyse. In 2016 zal een aankoopprocedure voorbereid worden door een werkgroep, waarin opleidingen en diensten vertegenwoordigd zijn. Er is beslist om vanaf september 2018 operationeel te zijn met de nieuwe leeromgeving. JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 34

35 Forum blended learning 3 Door de sterke focus op blended learning, werd in 2015 een nieuw forum in het leven geroepen, namelijk het forum blended learning. Dit zal in 2016 evolueren naar een Community of Practice (CoP) blended learning, met als doel om praktijkverhalen van docenten in de kijker te zetten en ervaringen en expertise uit te wisselen. 2.4 OPLEIDINGSAANBOD Bacheloropleidingen, bachelor na bacheloropleidingen De Arteveldehogeschool biedt zestien basisopleidingen aan, in vijf studiegebieden: STUDIEGEBIED GEZONDHEIDSZORG Bachelor in de ergotherapie Bachelor in de logopedie en de audiologie Audiologie Logopedie Bachelor in de podologie Bachelor in de verpleegkunde Bachelor in de vroedkunde STUDIEGEBIED HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Bachelor in het bedrijfsmanagement Accountancyfiscaliteit Financie en verzekeringswezen Internationaal ondernemen KMOmanagement Logistiek management Marketing Rechtspraktijk Bachelor in het communicatiemanagement Bachelor of International Business Management Bachelor in het office management Event en projectmanagement Management assistent Medical management assistant Bachelor in de journalistiek STUDIEGEBIED ONDERWIJS Bachelor in het onderwijs: kleuteronderwijs Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs Bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs Bachelor in de pedagogie van het jonge kind STUDIEGEBIED INDUSTRIËLE WETENSCHAPPEN EN TECHNOLOGIE Bachelor in de grafische en digitale media Crossmediaontwerp Grafimediabeleid Grafimediatechnologie Multimediaproductie 3 In het academiejaar was het forum samengesteld uit: Dani Baert, Amélie Caveye, Kristof Cleymans, Isabelle De Clercq, Tim De Geeter, Renaat De Muynck, Mileto Di Marco, Geert Kraeye, Fleur Liefooghe, André Maes, Tom Neuttiens, Frederic Raes (voorz.), Thekla Roose, Wout Rosseel, Nick Sabbe, Cedric Saelens, Henk Sap, François Snelders, Dries Vanacker, Kris Van Damme,, Tim Vanden Hende, Hilde Van Puyenbroeck JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 35

36 STUDIEGEBIED SOCIAALAGOGISCH WERK Bachelor in het sociaal werk Maatschappelijke advisering Maatschappelijk werk Personeelswerk Sociaalcultureel werk Syndicaal werk Het opleidingsaanbod van de Arteveldehogeschool bevat vijf bachelor na bacheloropleidingen: STUDIEGEBIED GEZONDHEIDSZORG Bachelor na bachelor in de creatieve therapie Bachelor in de oncologische verpleegkunde STUDIEGEBIED ONDERWIJS Bachelor na bachelor in het onderwijs: buitengewoon onderwijs Bachelor na bachelor in het onderwijs: zorgverbreding en remediërend leren Bachelor na bachelor in het onderwijs: schoolontwikkeling Postgraduaten en permanente vorming De postgraduaten leiden tot een postgraduaatgetuigschrift. Postgraduaten bestaan uit minstens 20 studiepunten. De programmatie ervan gebeurt na advies van de Academische Raad en na goedkeuring door het hogeschoolbestuur. De opleidingsonderdelen worden in het softwareprogramma BaMaFlex opgenomen, waardoor een globaal overzicht beschikbaar is van alle opleidingsonderdelen met bijhorend aantal studiepunten. Volgende postgraduaten worden ingeschreven in het Hoger Onderwijsregister: STUDIEGEBIED GEZONDHEIDSZORG Postgraduaat advanced podiatry skills Postgraduaat fluency disorders Postgraduaat autismespectrumstoornissen Postgraduaat diabeteseducator Postgraduaat dysfagie Postgraduaat hippotherapie Postgraduaat lactatiekunde Postgraduaat mindfulness Postgraduaat neurologische taal en spraakstoornissen Postgraduaat pediatrie en neonatologie Postgraduaat stomatherapie en wondzorg Postgraduaat vroegdetectie en vroegbegeleiding van ontwikkelingsstoornissen STUDIEGEBIED HANDELSWETENSCHAPPEN EN BEDRIJFSKUNDE Postgraduaat Business Event Management Postgraduaat creativiteit & innovatie STUDIEGEBIED ONDERWIJS Postgraduaat professionele coach STUDIEGEBIED SOCIAALAGOGISCH WERK Postgraduaat rouw en verliesconsulent De korte opleidingstrajecten permanente vorming leiden, na evaluatie, tot een certificaat van bijscholing of een attest van deelname. In dit kader werden heel wat studiedagen, workshops en leerstoelen ingericht. Waar mogelijk worden ze ook in studiepunten uitgedrukt. Onderdelen van postgraduaten en BanaBa s kunnen afzonderlijk als bijscholing worden aangeboden. Het aanbod professionele ontwikkeling wordt aan de geïnteresseerden bekendgemaakt via de website. Per concreet initiatief worden vaak folders ontworpen met uitvoerige en zeer concrete informatie over het specifieke bijscholingsaanbod. De initiatieven permanente vorming spelen in op een behoefte op de arbeidsmarkt, en de curricula worden in de regel samen met vertegenwoordigers uit het werkveld opgesteld. JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 36

37 Sommige initiatieven worden genomen in samenwerking met externe organisaties. Deskundigen uit de eigen hogeschool en externe gastsprekers worden aangezocht om het vormingsaanbod te realiseren. De Arteveldehogeschool organiseert heel wat vormingen op maat. Dit zijn vormingsinitiatieven op vraag van een organisatie (zie hoofdstuk 5 dienstverlening in dit Jaarverslag). Een specifieke onderwijs en examenregeling werd opgesteld voor de postgraduaten en bijscholingen van minstens 3 studiepunten (zie bijlagenbundel Onderwijs 2.8) Open onderwijs en afstandsonderwijs In het academiejaar bieden volgende opleidingen een SWITCHtraject aan (SWITCH staat voor de combinatie van werk/gezin en studeren): Bachelor in het officemanagement Bachelor in het onderwijs: kleuteronderwijs Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs Bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs Bachelor in de pedagogie van het jonge kind Bachelor in de verpleegkunde Bachelor in de vroedkunde Ook heel wat andere opleidingen bieden faciliteiten op maat aan, waardoor een student werk en/of gezin beter kan combineren met studeren aan de hogeschool Samenwerking in het kader van professionele ontwikkeling In uitvoering van de decretale bepalingen betreffende het hoger onderwijs, gecodificeerd op 11 oktober 2013 [voorheen artikel 63 van het decreet betreffende de hogescholen in de Vlaamse Gemeenschap (13 juli 1994)] werden in door de vzw Arteveldehogeschool volgende overeenkomsten gesloten, met: het Algemeen Ziekenhuis (AZ) Maria Middelares Gent voor de postgraduaatopleiding Neurologische Taal en Spraakstoornissen (NTSS); UGent, HoGent, HoWest en het Universitair Ziekenhuis Gent voor de postgraduaatopleiding Stomatherapie en Wondzorg; Hogeschool Gent voor de postgraduaatopleiding Pediatrie en Neonatologie de Katholieke Universiteit Leuven, de Katholieke Hogeschool BruggeOostende, Trinity College Dublin (Ierland), University of Malta, Göteborg University (Zweden), Rheinisch Westfälische Technische Hochschule und Universitätsklinikum Aachen (Duitsland), Hogeschool Utrecht (Nederland), Universiteit Oulu (Finland) en Thomas More Hogeschool Antwerpen voor de postgraduaatopleiding European Fluency Specialist; de Belgische Vereniging voor NeuroVerpleegkunde vzw voor de bijscholing Neurologische Zorg; de Katholieke Hogeschool Limburg voor de postgraduaatopleiding Lactatiekunde; de Universiteit Gent, faculteit geneeskunde, voor de bijscholing Diabetes, gedeelde zorg ; VCOK, VBJK en Kind en Gezin vzw in het kader van het maken en verspreiden van het pakket Wanda (Waarderen, ANalyseren en Daden) voor de sector van de kinderopvang; in Europa i.s.m. ISSA (International Step by Step Association); de Hogeschool Gent, de Hogeschool WestVlaanderen en het CVO KISP in het kader van mentorenvormingen voor de decretale mentor, de vakmentor en de klasmentor in opdracht van het Expertisenetwerk Lerarenopleiding van de Associatie Universiteit Gent; de Pedagogische Begeleidingsdienst Katholiek Onderwijs Bisdom Gent en de pedagogische begeleidingsdienst van de Stad Gent in verband met diverse nascholingsinitiatieven; het Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap, afdeling Nascholing, in het kader van de gesubsidieerde nascholingsprioriteiten; het Europees Fonds (ESF) voor diverse projecten; de VZW Tabor en de pedagogische begeleidingsdienst van het Katholiek Onderwijs Bisdom Gent in het kader van Human Resources Beleid in Onderwijs; JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 37

38 de afstudeerrichting Management Assistant werkt samen met rekruteringsbureaus zoals Secretary Plus en Team Office, (internationale) verenigingen zoals EUMA en het management consultancybureau Amelior. 2.5 ONDERWIJS EN EXAMENREGELING Zie bijlagenbundel Studiecontracten Academiejaar : Onderwijs, examen, tuchtregeling en rechtspositie van de student (zie bijlagenbundel Onderwijs 2.7); Onderwijsregeling, examenregeling en rechtspositieregeling van de cursist postgraduaat en permanente vorming (zie bijlagenbundel Onderwijs 2.8) Onderwijsregeling De onderwijsregeling vertaalt de wettelijke regelgeving voor de studenten. Zij regelt de organisatie van de studie en van het academiejaar. Zij formuleert het toelatingsbeleid en bepaalt de verschillende wegen voor flexibele leertrajecten en mogelijkheden voor bijzondere groepen van studenten. Zij schetst het kader voor de onderwijsactiviteiten, bepaalt de sancties van de studies en besluit met de mogelijkheid tot het aantekenen van beroep tegen beslissingen inzake studievoortgang. De directeur onderwijs en studentenbeleid en de dienst studentenadministratie en studieprogramma s ontvingen bij de inschrijvingen en vanuit alle opleidingen vragen omtrent de implementatie of toepassing van de toelatingsvoorwaarden op het gebied van onderwijsregeling. De voornaamste en vandaar ook meest gestelde vragen hadden betrekking op volgende onderwerpen: Inschrijving van studenten met een diploma behaald buiten België (art. 29, 1) Voldoende kennis van het Nederlands als voorwaarde tot inschrijven (art. 29, 2) Afwijkende voorwaarden tot inschrijven (art. 30) Inschrijven voor afzonderlijke opleidingsonderdelen (art. 31) Daarnaast waren er nog verschillende minder principiële, maar concrete vragen vanuit de opleidingen. Om op al deze vragen te anticiperen en de dienstverlening in de opleidingen te versterken nam het diensthoofd van de dienst studentenadministratie en studieprogramma s deel aan het forum van de trajectbeheerders Taalbeleid Wat de onderwijstaal betreft, stipuleert het studiecontract van de Arteveldehogeschool in deel 1, Onderwijsregeling, artikel 14, het volgende: De onderwijstaal van de Arteveldehogeschool is in principe het Nederlands. In de Arteveldehogeschool kunnen de volgende onderwijsactiviteiten in elke initiële bacheloropleiding in een andere taal georganiseerd en geëvalueerd worden: de opleidingsonderdelen die een vreemde taal tot onderwerp hebben en die in die taal worden gedoceerd; de opleidingsonderdelen die gedoceerd worden door anderstalige gastdocenten; de anderstalige opleidingsonderdelen, die op initiatief van de student en met instemming van de instelling, worden gevolgd aan een andere instelling voor hoger onderwijs; de opleidingsonderdelen waar uit de expliciet gemotiveerde beslissing de meerwaarde voor de studenten en het afnemende veld en de functionaliteit van de opleiding blijkt; de opleidingsonderdelen die met betrekking tot opleidingsprogramma s specifiek ten behoeve van buitenlandse studenten opgesteld zijn. De omvang van anderstalige opleidingsonderdelen in het modeltraject van elke initiële bacheloropleiding aan de Arteveldehogeschool bedraagt maximaal 18,33% (d.i. 33 studiepunten) van de totale omvang. Voor de berekening van deze omvang worden de opleidingsonderdelen die een vreemde taal tot voorwerp hebben en in die taal worden gedoceerd en de anderstalige opleidingsonderdelen gevolgd aan een andere instelling voor hoger onderwijs niet meegerekend. JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 38

39 Indien het studiemateriaal van een opleidingsonderdeel geheel of gedeeltelijk in een andere taal dan het Nederlands is, dan wordt dit vermeld op de ECTSfiche. Voor anderstalige opleidingsonderdelen wordt steeds, naast een Nederlandstalige, een Engelstalige ECTSfiche voorzien. De studenten behouden ten allen tijde het recht om een volledige bacheloropleiding in het Nederlands te volgen en om van een in een vreemde taal gevolgde onderwijsactiviteit examen in het Nederlands af te leggen, de onderwijsactiviteiten die een vreemde taal tot onderwerp hebben uitgezonderd. In dit laatste geval mag enkel geëvalueerd worden in de onderwezen vreemde taal. Titularissen van anderstalige opleidingsonderdelen beheersen voor de desbetreffende onderwijstaal het taalvaardigheidsniveau C1 van het Gemeenschappelijke Europees Referentiekader voor Talen. De kennis van het Nederlands als toelatingsvoorwaarde wordt bepaald in het studiecontract van de Arteveldehogeschool in deel 1, Onderwijsregeling, artikel 29, 2 van de toelatingsvoorwaarden: Voor de inschrijving voor een bacheloropleiding geldt als tweede algemene toelatingsvoorwaarde het bewijs van een voldoende kennis van het Nederlands. Als afdoend bewijs wordt aanvaard: een bewijs dat ten minste één voltijds studiejaar van een Nederlandstalige opleiding in het secundair of hoger onderwijs met succes gevolgd werd of een attest van CEFniveau B2 Nederlands (of hoger), zijnde ten minste gelijkwaardig aan de eisen gesteld in het Profiel Taalvaardigheid Hoger Onderwijs van de Nederlandse Taalunie. Zie ook hoofdstuk 13: Taalrapportering in dit Jaarverslag ECTS fiches De ECTSfiches maken deel uit van de toetredingsovereenkomst. Voor het schrijven van de fiches is er een inhoudelijke en technische handleiding uitgewerkt door de dienst onderwijsontwikkeling en internationalisering en de dienst studentenadministratie en studieprogramma s. Deze handleiding stelt de lesgever in staat de ECTSfiches op een kwaliteitsvolle wijze in te vullen, en helpt de opleidingen bij het invoeren van de informatie in de centrale databank (Bamaflex). Op die manier wordt gelijkvormigheid en dus vergelijkbaarheid beoogd. Alle fiches worden digitaal gescreend door middel van een applicatie ontwikkeld en aangeboden door de dienst onderwijsontwikkeling en internationalisering. Op basis van de screening kunnen de opleidingen de nodige aanpassingen doorvoeren. De ECTSfiches worden op het internet en het intranet geplaatst. Via verschillende zoekmodaliteiten kunnen (kandidaat)studenten relevante informatie met betrekking tot alle opleidingsonderdelen uit het volledige opleidingsprogramma raadplegen. Het biedt hen een houvast en helpt hen bij het bepalen van een studierichting en/of bij de voorbereiding op de opleiding van hun keuze Examenregeling De directeur onderwijs en studentenbeleid, de juridische dienst en het diensthoofd studentenadministratie ontvingen vanuit alle opleidingen vragen omtrent de toepassing van het examenreglement. De voornaamste en meest gestelde vragen hadden betrekking op: de examenperiodes en examenkansen (art. 67); de deliberatieregels (art. 90); onregelmatigheden (art.9798); de studievoortgangsbewaking (art. 93); de interne beroepsprocedure (art ). Verschillende vragen zijn terug te voeren tot het gegeven dat de decreetgever verschillende systemen met elkaar vermengd heeft, zoals het credit en puntensysteem, een jaar en semestersysteem. Zo interfereerde het artikel met betrekking tot de creditbewijzen uit de onderwijsregeling (art. 55) met vragen met betrekking tot de examenregeling. De Interne BeroepsCommissie (IBC), waar een student bezwaar kan aantekenen ten aanzien van een voor hem onterecht genomen examenbeslissing, behandelde 53 klachten. Negen klachten werden nadien ook extern behandeld door de Raad voor betwistingen inzake studievoortgangsbeslissingen. JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 39

40 2.5.5 Quoteringsafspraken en deliberatieregels De Arteveldehogeschool heeft er expliciet voor gekozen om alle beoordelingen in een numerieke quotering vast te leggen met als minimum nul en maximum twintig. Deze quoteringen worden gekoppeld aan de overeenkomstige ECTSgraden en omschrijving. Dit geeft aanleiding tot het formuleren van minimale beoordelingscriteria, extra beoordelingscriteria en criteria afgeleid uit een meer persoonlijke, creatieve en/of kritische benadering van de leerinhoud. Deze numerieke quoteringsvorken bieden de lesgever de mogelijkheid om gedifferentieerd (doch verantwoord) te beoordelen. Zij erkennen de examinatoren in hun autonomie op het vlak van quoteren en faciliteren gelijktijdig het gebruik van het deliberatievenster, doordat helder en eenduidig de betekenis van de quoteringen vastligt. Om verschillende redenen is het noodzakelijk om deze quoteringsafspraken te maken: de toegenomen flexibilisering van opleidingstrajecten vraagt duidelijke kaders; met het oog op de (inter)nationale mobiliteit zal het belangrijk zijn dat de quoteringsregels gekoppeld worden aan internationale kaders zoals de ECTSgradingscale ; het feit dat alle Arteveldehogeschoolstudenten opleidingsonderdelen kunnen volgen in andere opleidingen verantwoordt het Arteveldehogeschoolbrede karakter van de quoterings en deliberatieafspraken. Ondanks de introductie van een accumulerend creditsysteem blijven deliberaties toch behouden voor een student die zich tijdens de evaluatieactiviteiten in uitzonderlijke omstandigheden bevond. Daar komt nog bij dat: de studenten een creditbewijs ontvangen voor elk opleidingsonderdeel waarvoor ze slagen (ten minste 10 behalen); een dergelijk creditbewijs heeft een minimale geldigheidsduur van vijf jaar; voor elk opleidingsonderdeel waarvoor ze niet slagen (minder dan 10 behalen) de studenten geen creditbewijs krijgen, zelfs als ze hiervoor gedelibereerd worden. De cesuur 10 krijgt op die manier een andere (belangrijke) invulling. Het toekennen van graden van verdienste blijft mogelijk op het einde van het traject van studenten met een diplomatraject of met een examencontract met het oog op het behalen van een diploma. Daarnaast spelen de behaalde creditbewijzen en de numerieke quoteringen hun rol bij het doorstromen van studenten naar mogelijke vervolgtrajecten. Numerieke quotering hogeschool ECTS Grade ECTSomschr. Minimale beoordelings Criteria Extra beoordelingscriteria Aanvullende persoonlijke, creatieve en kritische benadering van de leerinhoud CreditBewijs 1620 A Uitstekend 1415 B Zeer goed 1213 C Goed 11 D Bevredigend 10 E Voldoende Voldoet aan de minimale beoordelingscriteria Voldoet aan de minimale beoordelingscriteria. Voldoet aan de minimale beoordelingscriteria. Voldoet aan de minimale beoordelingscriteria. Voldoet aan de minimale beoordelingscriteria Voldoet in ruime mate aan extra beoordelingscriteria Voldoet aan extra beoordelingscriteria Voldoet aan extra beoordelingscriteria Voldoet in beperkte mate aan extra beoordelingscriteria Voldoet niet aan extra beoordelingscriteria EN EN OF OF EN Geeft blijk van een aanvullende persoonlijke, creatieve en kritische benadering van de leerinhoud en buitengewone diepgang en is extra gedocumenteerd Geeft blijk van een aanvullende persoonlijke, creatieve en kritische benadering van de leerinhoud Geeft blijk van een aanvullende persoonlijke, creatieve en kritische benadering van de leerinhoud, maar niet consistent Geeft enkele aanzetten tot een aanvullende persoonlijke, creatieve en kritische benadering van de leerinhoud Geeft geen aanvullende blijk van persoonlijke, creatieve en kritische benadering van de leerinhoud JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 40

41 Numerieke quotering hogeschool ECTS Grade ECTSomschr. Minimale beoordelings Criteria Extra beoordelingscriteria Aanvullende persoonlijke, creatieve en kritische benadering van de leerinhoud CreditBewijs 9 FX 78 FX Niet geslaagd (beperkte tekorten) Niet geslaagd (beperkte tekorten) 26 F Niet geslaagd Code 1 Code 0 F Niet geslaagd Deelgenomen zonder de intentie aan de beoordelingscriteria te voldoen F Niet geslaagd Niet deelgenomen Voldoet net niet aan de minimale beoordelingscriteria (minimaal 90% maar geen 100% bereikt) Voldoet niet aan de minimale beoordelingscriteria (7090% bereikt) Voldoet niet aan de minimale beoordelingscriteria (minder dan 70% bereikt) De student heeft deelgenomen aan het examen en/of de praktijk, zonder de intentie aan te geven aan beoordelingscriteria te voldoen (zgn. proforma of blanco evaluatie) De student heeft niet deelgenomen aan het examen en/of de praktijk Tuchtregeling Tabel 1 Beoordelingskader Arteveldehogeschool (Studiecontract AJ ) De tuchtcommissie, ingesteld bij artikel 142 van de toetredingsovereenkomst, behandelde dit academiejaar geen dossiers Ombudswerking In uitvoering van artikel 56, punt 6 van het hogeschooldecreet; artikel 78,5 van het herstructureringsdecreet voorziet de Arteveldehogeschool in de aanstelling en de functieomschrijving van de ombudsmedewerker(s) in de opleidingen en voor het geheel van de hogeschool. De instellingsbrede ombudsmedewerker rapporteert, na het afsluiten van de derde examenperiode, aan de algemene directeur in een verslag dat opleidingsgebonden aandachtspunten en verbetervoorstellen vermeldt. Om de ombudsmedewerkers deskundig te ondersteunen, neemt de dienst studentenadministratie en studieprogramma s deel aan het forum van de ombudsmedewerkers dat samenkwam op 7 oktober 2014 en 25 februari Dit interne forum biedt als intervisiemoment ondersteuning aan de ombudsmedewerkers bij de toepassing en interpretatie van de toetredingsovereenkomst (studiecontract: onderwijs en examenregeling).dit document is de voornaamste rechtsbron voor studenten, examinatoren, medewerkers en voorzitters van de examencommissies Begeleidingsmaatregelen bij eerstejaarsstudenten De begeleidingsmaatregelen voor de eerstejaarsstudenten zijn opgenomen in hoofdstuk 2.9 van dit Jaarverslag. 2.6 GEGEVENS OVER DE STUDENTEN In het kader van de administratieve lastenverlaging wordt door de stuurgroep DHO (Databank Hoger Onderwijs) aanbevolen om voor alle gegevens over de studenten te verwijzen naar de databank hoger onderwijs, met uitzondering van de uitkomsten van het onderzoek van de hoger onderwijsinstelling naar de inschakeling van de afgestudeerden in het beroepsleven, en het rendement van de toelatingsproeven. Voor het academiejaar waren er studenten met diplomacontract ingeschreven in de basisopleidingen. Van de eerste inschrijvingen aan de Arteveldehogeschool met diplomacontract zijn er generatiestudenten. JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 41

42 Bachelor in Belg Europeaan Andere M V M V M V Totaal het bedrijfsmanagement het bedrijfsmanagement (Engels) het communicatiemanagement de ergotherapie de grafische en digitale media de journalistiek de logopedie en de audiologie het office management het onderwijs: kleuteronderwijs het onderwijs: lager onderwijs het onderwijs: secundair onderwijs de pedagogie van het jonge kind de podologie het sociaal werk de verpleegkunde de vroedkunde TOTAAL Tabel 2 Aantal ingeschreven studenten met diplomacontract per opleiding In de Arteveldehogeschool wordt driejaarlijks een grondig uitstroomonderzoek uitgevoerd. De dienst studentenbegeleiding en studieadvies organiseert jaarlijks screenings rond studiehouding, leerstrategie en taal, met de bedoeling dat de instromende studenten meer inzicht verwerven in hun beginsituatie (zie 2.9 Instroom, doorstroom en uitstroombegeleiding in dit Jaarverslag). Toelatingsproeven die de toegang tot een opleiding van de Arteveldehogeschool reguleren zijn niet van toepassing. Bachelor in het / de % verschil tussen en bedrijfsmanagement ,01 % Bedrijfsmanagement (Engels) 122 communicatiemanagement ,61% ergotherapie ,06% grafische en digitale media ,78% journalistiek ,73% logopedie & audiologie ,84% officemanagement ,50% onderwijs: kleuteronderwijs ,53% onderwijs: lager onderwijs ,49% JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 42

43 Bachelor in het / de % verschil tussen en onderwijs: secundair onderwijs ,01% pedagogie van het jonge kind ,62% podologie ,73% revalidatiewetenschappen en de kinesitherapie sociaal werk ,68% verpleegkunde ,30% vroedkunde ,60% EINDTOTAAL ,02% Tabel 3 Vergelijkend overzicht van de inschrijvingen in de basisopleidingen sinds GEGEVENS OVER DE EXAMENCOMMISSIE VAN DE VLAAMSE GEMEENSCHAP Nihil 2.8 INTERNATIONALISERING Beleid inzake internationalisering Duiding Tijdens het academiejaar wordt gewerkt aan de doelen die voorop werden gesteld in het strategisch plan , meer in het bijzonder voor het beleidsdomein internationalisering: het optimaliseren van de procedures rond en de communicatie over internationale mobiliteit, en het sensibiliseren voor internationalisering (cf. 2020doelstelling m.b.t. de hogere onderwijsmobiliteit); het voeren van een instellingsbreed beleid m.b.t. anderstalige opleidingsonderdelen en anderstalige opleidingsprogramma s; het stimuleren van de integratie van internationalisering binnen het kader van studieprogramma s, studentenbegeleiding en onderzoek; uitwisselen van expertise en samenwerken met gelijkaardige diensten in buitenlandse onderwijsinstellingen om zich internationaal te benchmarken; werken aan de internationale uitstraling van de Arteveldehogeschool in Europees en mondiaal verband; het versterken van de strategische allianties en bilaterale akkoorden. Volgende kerndoelen dienen hierbij te worden vermeld: meer internationale studenten laten studeren aan de Arteveldehogeschool; onze studenten opleiden tot internationaal/intercultureel competente burgers; de internationale en interculturele competenties en talenten van medewerkers ontwikkelen en inzetten; een organisatie uitbouwen die efficiënt haar data m.b.t. internationalisering beheert; zich als dialooghogeschool profileren waar identiteit en diversiteit binnen een internationale context aan bod komen. JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 43

44 De realisatie van deze doelen vraagt het structureel inbouwen van een draagvlak voor internationalisering in de opleidingen, en het gericht coachen en ondersteunen vanuit de dienst onderwijsontwikkeling en internationalisering. De vertaling naar concrete acties gebeurde in de samenwerking tussen de opdrachthouders internationalisering (zie Forum internationalisering in dit Jaarverslag) en de dienst onderwijsontwikkeling en internationalisering. Ook de contacten vanuit de dienst onderwijsontwikkeling en internationalisering met Stad Gent in het kader van inkomende studentenmobiliteit betekenen op het vlak van internationalisering een meerwaarde Forum internationalisering (ForInt) Elke maand komt het forum internationalisering samen, met als doel het creëren van een platform voor structureel overleg tussen de medewerkers van de dienst onderwijsontwikkeling en internationalisering en de opdrachthouders internationalisering uit de opleidingen. Op dit forum worden zowel praktische als inhoudelijke agendapunten behandeld. De vaste leden van het forum internationalisering voor het academiejaar waren de opdrachthouders internationalisering uit de opleidingen en de medewerkers van het domein internationalisering van de dienst O&I. In het academiejaar werden door ForInt twee gemeenschappelijke fora ingelegd: in november 2014 met de onderzoeksraad rond het thema Hoe kan je je als opleiding in een internationale omgeving begeven op vlak van onderzoek? en in maart 2015 met het forum onderwijsontwikkeling rond good practices met betrekking tot Mobility Windows en onderwijsinnovatietrajecten. In werd ook de dienstverlening van de dienst onderwijsontwikkeling en internationalisering geëvalueerd door het Forint. Dit resulteerde in de nota Dienstverleningsaanbod Internationalisering die het kader uittekent, gedefinieerd aan de hand van taakdomeinen en rollen, waarbinnen de dienstverlening van de dienst onderwijsontwikkeling en internationalisering gerealiseerd wordt Academische erkenning studentenmobiliteit De academische erkenning van de buitenlandse studie en stageperiodes is een realiteit in de Arteveldehogeschool: conform de diverse internationaliseringsprocedures wordt het ECTSsysteem in alle opleidingen toegepast. Dit Europese systeem voor de overdracht van studiepunten biedt de studenten de formele garantie op erkenning van de in het buitenland gevolgde opleidingsonderdelen. Dit contract laat toe dat de hogeschool haar inhoudelijke en organisatorische autonomie behoudt, de basisvoorwaarde voor het kwaliteitsgehalte van de internationaliseringactiviteiten. Deze overeenkomst wordt afgesloten tussen de student, de opdrachthouder internationalisering en de betrokken opleidingsdirecteur, en legt de betekenis van de internationaliseringactiviteit vast in relatie tot het eigen curriculum van de opleiding. Belangrijk is dat deze praktijk niet enkel voor Erasmus of andere uitwisselingsstudenten wordt toegepast, maar voor alle internationaliseringactiviteiten, zelfs deze at home Strategisch netwerk Zeven jaar na oprichting werden de strategische allianties in geëvalueerd, en zijn er krijtlijnen uitgetekend voor de toekomst Op vlak van studentenmobiliteit was bij aanvang de activiteit het hoogst naar de hoger onderwijsinstellingen in de partnerlanden, en naar de stageorganisaties. Daarnaast werd de uitwisselingscontext verkend: de kwaliteit van het onderwijs, de onderwijsstructuren, specifieke expertises, cultuur en dergelijke meer. Zo ontstond een betrouwbaar netwerk dat resulteerde in een meer structurele en duurzame samenwerking op vlak van onderzoek en dienstverlening. De mondialisering van onze maatschappij en het gebrek aan externe middelen om aan prospectie te doen buiten Europa maakt de strategische allianties een uniek en waardevol project. Zo is er bij studenten een toenemende interesse om op stage te gaan buiten Europa. Dankzij de partnerschappen die bijvoorbeeld in Canada werden afgesloten is er een duidelijke stijging in het aantal studenten dat kiest voor een studietraject buiten Europa. Tijdens de evaluatie van de strategische allianties werd ervoor gekozen om de financiering voor Turkije als partner strategische alliantie stop te zetten wegens de beschikbaarheid van Europese middelen via het Erasmus+ programma. JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 44

45 Er werd gekozen om in te zetten op China, als nieuwe partner strategische alliantie. Dit resulteert in volgend overzicht: Ecuador, Canada, Vietnam, China en ZuidAfrika. In werden deze krijtlijnen verder geconcretiseerd tot een operationeel plan. Voor het eerst werd er een oproep in de hogeschool voor duobezoeken samen met onze strategische agenten gelanceerd. Door het mogelijk maken van duobezoeken wil de dienst onderwijsontwikkeling en internationalisering opleidingen en diensten de kans geven om samen met de strategische agenten een beroep te doen op de kennis en het netwerk van de strategische allianties. In de periode zal de nadruk liggen op het oogsten van wat er in de voorbije zeven jaar gezaaid werd. Per strategische alliantiepartner zal gefocust worden op volgende punten: Verfijnen van het netwerk in overleg met de opleidingen en ODC s Verdiepen van de samenwerking met andere hoger onderwijspartners door de realisatie van wederzijdse studentenmobiliteit, de realisatie van wederzijdse stafmobiliteit, de samenwerking op het vlak van onderzoek, en het ontwikkelen van joint programs in de verkenning van de mogelijkheden tot benchmarking voor de opleidingen en diensten Opportuniteiten voor de Arteveldediensten binnen het netwerk van de strategische allianties Inzetten op een speerpunt per strategische alliantiepartner Erasmus+ ( ) Op 1 januari 2014 ging een nieuw programma met de naam Erasmus+ van start, dat de Europese subsidieprogramma s voor onderwijs en opleiding, jeugd en sport verenigt. Erasmus+ is het vervolg op het Lifelong Learning Programme (onderwijs en opleiding) en het Youth in action programma (jeugd) die liepen van 2007 tot Erasmus+ loopt van 2014 tot De overgang van LLP naar Erasmus+ (dat van start ging midden het academiejaar ) had een enorme impact op organisatorisch, administratief en beleidsmatig vlak. Tijdens het academiejaar , het eerste academiejaar onder het nieuwe Erasmus+ programma, kaderen dan ook heel wat overleg en aanpassing van procedurele aspecten in de overgang naar het Erasmus+ programma. Figuur 1 Programma Een Leven Lang Leren (Erasmus) De Arteveldehogeschool was van bij de start aanwezig in verschillende acties van het Erasmus+ programma. Om te kunnen deelnemen aan het Erasmus+ programma, heeft de Arteveldehogeschool het Erasmus Charter for Higher Education (ECHE) ontvangen, dat geldig is van 2014 tot JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 45

46 2.8.2 Overzicht internationaliseringsactiviteiten Mobiliteit van studenten Het aanbieden van een ruime waaier van mogelijkheden aan studenten om deel te nemen aan internationale programma s en om een kwaliteitsvolle studie en/of stageperiode in het buitenland door te brengen, versterkt de internationale dimensie van de opleidingen. Cijfermateriaal betreffende de studentenmobiliteit: zie bijlagenbundel 2.9. UITGAANDE STUDENTENMOBILITEIT: ERASMUS+ ACTIE 1 LEERMOBILITEIT Leermobiliteit is nog steeds een belangrijke motor in de internationale activiteiten van de Arteveldehogeschool. Studenten kunnen in het kader van Erasmus+ studeren of stage lopen in een Europees land, en dit voor minimaal twee (stage) of drie (studie) maanden. Tijdens het academiejaar zet de Arteveldehogeschool dan ook volop in op leermobiliteit voor studenten. Erasmusstudie (SMS) Principe: een student gaat voor een periode van minstens drie maanden studeren aan een buitenlandse onderwijsinstelling waarmee de Arteveldehogeschool een bilateraal akkoord afsloot. Tijdens het academiejaar gingen 198 studenten naar 19 verschillende landen onder de Erasmusvlag. Dit ten opzichte van 187 studenten vorig academiejaar. Erasmusstage (SMP) Principe: een student gaat voor een periode van minstens twee maanden voltijds stage lopen aan een buitenlandse organisatie waarmee de Arteveldehogeschool vooraf schriftelijke afspraken maakte betreffende de stageinhoud. Tijdens het academiejaar liepen 96 studenten in 16 verschillende landen een Erasmusstage. Dit ten opzichte van 68 studenten in die stage liepen in 17 verschillende landen. Dit betekent een opmerkelijk grote stijging. Erasmusstages alumni Nog in het kader van Erasmus+, is de Arteveldehogeschool een actieve partner in een Vlaams Consortium dat mobiliteit voor afgestudeerden mogelijk maakt. Dit consortium is een voortzetting van de mobiliteit voor afgestudeerden onder het vroegere Leonardo da Vinciprogramma binnen het Lifelong Learning Programme. Zes afgestudeerden van de Arteveldehogeschool liepen in dit kader stage in het buitenland (EU). ErasmusBelgica Tenslotte is er de uitwisseling van studenten binnen de drie Gemeenschappen in België. Tijdens het academiejaar vertrokken uit PBa OLO, PBa OSO en PBa OFM in totaal vijf studenten naar Brussel, Namen, LouvainlaNeuve en Luik voor een studieperiode (SMS) van drie, vier of tien maanden. UITGAANDE STUDENTENMOBILITEIT BINNEN EUROPA: NIETERASMUS Stagetraject binnen Europa Sommige studenten kiezen voor een traject dat korter is dan twee maanden binnen Europa, waardoor zij buiten de Erasmuscriteria vallen. In het academiejaar gingen 35 studenten voor een korte stage naar een Europese bestemming. Vorig academiejaar bevonden zich 24 studenten in deze categorie. UITGAANDE STUDENTENMOBILITEIT BUITEN EUROPA Studietraject buiten Europa Steeds meer studenten kiezen voor een studietraject buiten Europa. Deze uitwisselingen verlopen via bilaterale akkoorden die de Arteveldehogeschool afsluit met partnerinstellingen in onder andere Canada, China, Vietnam, ZuidKorea en Verenigde Staten. Ondanks het feit dat voor deze uitwisselingen momenteel geen structurele mobiliteitsbeurzen voorzien zijn, zoals dit wel het geval is in het Erasmus+ programma, is een toenemende interesse van studenten voor deze bestemmingen merkbaar. Vergeleken met het academiejaar kan bijna een verdubbeling van het aantal studenten dat kiest voor een studietraject buiten Europa worden vastgesteld. JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 46

47 Sinds worden de middelen van de generieke beurzen (Vlaamse overheid) strategisch ingezet voor studieverblijven aan Canadese partnerinstellingen. Voor Vietnam kunnen studenten een beurs verkrijgen via het ASEM DUOprogramma 4 ; voor het academiejaar was dat 1 student uit de Arteveldehogeschool. De interesse van studenten om buiten Europa op uitwisseling te gaan concentreert zich momenteel bij de opleidingen PBa COM en PBa BEM. Bij de opleiding PBa OSO is een stijgende interesse merkbaar. In werd de Arteveldehogeschool lid van ISEP (International Student Exchange Program), samen met Vesalius College in Brussel het enige Belgische lidmaatschap van deze organisatie. ISEP laat toe om studentenuitwisseling tussen hoger onderwijsinstellingen in de Verenigde Staten en de Arteveldehogeschool te realiseren aan betaalbare Vlaamse tarieven. De eerste uitwisselingen via het ISEPprogramma gingen door in Vier studenten uit de opleidingen PBa SOW, PBa COM en PBa BEM gingen op ISEPuitwisseling. Stagetraject buiten Europa Het aantal studenten dat kiest voor een stagetraject buiten Europa stijgt licht. Tijdens het academiejaar vertrokken 168 studenten op stage buiten Europa, ten opzichte van 153 studenten in het academiejaar Sinds het academiejaar worden in samenwerking met de Associatie Universiteit Gent en de vzw UCOS 5 de UCOS voorbereidingsdagen georganiseerd. Studenten met bestemmingen in het Zuiden worden voorbereid op intercultureel leren en interculturele communicatie. Daarnaast kunnen de studenten ook een Pecha Kuchacafé bijwonen en een sessie Gezond op reis. Tijdens het academiejaar konden 26 studenten rekenen op een financiële tussenkomst van euro voor hun stage in het Zuiden. Deze beurzen worden toegekend in het kader van het beurzenprogramma van de VLIRUOS (Vlaamse Interuniversitaire Raad Universitaire Ontwikkelingssamenwerking). Opvallend daarbij blijft de grote discrepantie tussen het aantal studenten dat vertrekt en het aantal beschikbare beurzen. Studiereizen Een aanzienlijk aantal opleidingen organiseert voor de studenten in de loop van hun opleiding internationale studiereizen. Op die manier zetten de betreffende opleidingen de visie, dat elke student tijdens zijn opleiding van een internationale ervaring dient te genieten, duidelijk kracht bij. De studiereizen stimuleren zowel de internationaliseringservaring voor de individuele studenten en medewerkers als de internationaliseringsdimensie in de opleiding. Ze worden door de opleidingen zelf en in eigen beheer georganiseerd. INKOMENDE BUITENLANDSE STUDENTENMOBILITEIT De groep inkomende studenten bestaat grotendeels uit Erasmusstudenten, maar daarnaast zijn ook een aantal studenten opgenomen die niet via het Erasmusprogramma naar de Arteveldehogeschool komen. Alle buitenlandse studenten worden door de dienst onderwijsontwikkeling en internationalisering onthaald: na aanmelding krijgen de studenten een infopakket opgestuurd, en bij aankomst in België krijgen ze bij het afhalen van hun studentenkaart een welkomstpakket mee. In het academiejaar bezochten 194 inkomende studenten de Arteveldehogeschool; in waren dit er 191. Het aantal landen van waaruit de inkomende Erasmusstudenten instromen blijft momenteel op 25. In het academiejaar verwelkomde de Arteveldehogeschool 32 studenten uit Canada, Viëtnam, ZuidKorea, China en USA. 4 Asem Duo: a Fellowship Programma, supporting exchanges of professors and students in tertiary education field between Asia and Europe. 5 UCOS: Universitair Centrum voor Ontwikkelingssamenwerking JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 47

48 Mobiliteit van medewerkers UITGAANDE MEDEWERKERSMOBILITEIT: OP 6 EN ATP 7 Erasmus Lesgevers die naar het buitenland gaan en buitenlandse lesgevers die aan de Arteveldehogeschool ontvangen worden, vormen een steeds belangrijker onderdeel van de internationale activiteit aan de Arteveldehogeschool. Bovendien vormt het percentage lesgevers dat deelneemt aan een internationale uitwisseling een belangrijke barometer voor de graad van internationalisering van de opleiding. In het academiejaar gingen er in totaal 116 medewerkers in het kader van het Erasmus programma (STA/STT/OM) naar het buitenland. Er werd ook gebruikt gemaakt van de mogelijkheid om als ATPlid een bezoek te brengen aan een buitenlandse partnerinstelling in het kader van de eigen werking. Cijfermateriaal betreffende de stafmobiliteit: zie bijlagenbundel 2.9. Waar 92 medewerkers in het academiejaar in het kader van een lesopdracht (STA) naar het buitenland vertrokken waren het 90 medewerkers in ATPmedewerkers konden een training bijwonen in het kader van hun functie (STT), t.o.v. 4 in In het kader van organizing mobility vertrokken 18 medewerkers naar partnerinstellingen om de samenwerking te optimaliseren of om potentiële partnerinstellingen te bezoeken, net zoals het voorgaande academiejaar; vooral de opleidingen PBa ERG, PBa PJK, PBa OSO en PBa OKO maken er werk van. NietErasmus In de enge betekenis van het woord wordt met Teaching Staff Mobility (STA) lesgeven bedoeld. De mobiliteit van medewerkers kan echter breder bekeken worden, bv. het participeren aan projecten in het buitenland, het deelnemen aan congressen, het verstevigen van de relaties met de buitenlandse partner(s), de mobiliteit van studenten duidelijk kaderen in de opleiding. Daarnaast wordt verder werk gemaakt van de bestendiging van de bestaande partnerschappen en gerichte prospectieacties voor het aangaan van nieuwe kwalitatieve partnerschappen wereldwijd. INKOMENDE MEDEWERKERSMOBILITEIT: OP EN ATP De inkomende stafmobiliteit wordt het meest succesvol ingepland in de Engelstalige semesterprogramma s en kortere internationale modules. Opleidingen die meer aandacht aan inkomende stafmobiliteit besteden, worden herkend aan de (hogere) mobiliteitscijfers en in het effect op de internationalisering in de eigen opleiding, want thuisblijvende studenten en lesgevers worden intens betrokken bij de internationale activiteiten in de opleiding (internationalisation@home). In het academiejaar wordt in de Arteveldehogeschool voor het eerst de inkomende stafmobiliteit in kaart gebracht: het geregistreerd aantal bedraagt 86. De inkomende stafmobiliteit vertegenwoordigt 19 verschillende landen en betreft voornamelijk het onderwijzend personeel Overige Erasmus+projecten Naast de blijvende inspanningen op het vlak van mobiliteit van studenten en medewerkers, realiseerde de Arteveldehogeschool tijdens het academiejaar projecten in het kader van Erasmus+ KA2 Strategische Partnerschappen en Erasmus+ Sport. Voor details: zie bijlagenbundel VLIR UOSprojecten VLIR UOS, de verantwoordelijke actor bij de Belgische overheid voor het geheel van de universitaire ontwikkelingssamenwerking in Vlaanderen, biedt een aantal programma s aan die het mogelijk maken voor hoger onderwijsinstellingen om actief te zijn in de sector van ontwikkelingssamenwerking. In het academiejaar participeerde de Arteveldehogeschool, naast het VLIR UOS reisbeurzenprogramma, aan volgende programma s: 6 OP: Onderwijzend Personeel 7 ATP: Administratief en Technisch Personeel JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 48

49 ZUIDINITIATIEF In werd het Zuidinitiatief Exploratory research into sustainability on supporting selfreliance of community dwelling elderly afgerond. Het Zuidinitiatief Quality management in teacher education with focus on science education in samenwerking met Universidad Técnica Particular de Loja (UTPL), Universidad Técnica del Norte (UTN) en VVOB Ecuador, nam een aanvang in december KORT OPLEIDINGSINITIATIEF Vanuit de opleiding Bachelor in de pedagogie van het jonge kind werd een Kort OpleidingsInitiatief (KOI) goedgekeurd rond het thema From minus 6 months up to 6 years of age: Fostering child development dat georganiseerd zal worden in samenwerking met de opleiding Bachelor in het sociaal werk en Bachelor in de vroedkunde. Tijdens het academiejaar werden de nodige voorbereidingen getroffen: het KOI wordt in het najaar 2015 georganiseerd Institutionalisering van de internationaliseringsinitiatieven De Arteveldehogeschool biedt een waaier van internationale modules aan, waarin zowel eigen als buitenlandse studenten en lesgevers betrokken zijn. Door middel van deze internationale modules verankert de Arteveldehogeschool de internationalisering in het curriculum van haar opleidingen. Tijdens het academiejaar werden vijf Engelstalige semesterprogramma s aangeboden aan zowel buitenlandse als Arteveldehogeschoolstudenten: Artevelde Business School, Health Care Studies, Module in Communication Management, Bridges in Education en Event Management Studies Internationale samenwerkingsverbanden De Arteveldehogeschool is lid van verschillende internationale verenigingen en netwerken, wat kansen biedt om de bestaande relaties verder uit te bouwen en toekomstgericht nieuwe contacten aan te gaan met buitenlandse instellingen. Aan de jaarlijkse vergaderingen en congressen van onder meer volgende verenigingen en netwerken nemen medewerkers en studenten deel: de EAIE (European Association for International Education), BUSINET (Network for the Development of Business Education Programmes), Comenius Association (Europe in the intercultural education of teachers), ATEE (Association for Teacher Education in Europe), COHEHRE (Consortium of Institutes of Higher Education in Health en Rehabilitation in Europe) en haar Amerikaanse zusterorganisaties NACNAH en ASAHP, de Association of European Schools of Social Work, EUPRERA (European Public Relations Education & Research Association), ACA (Academic Cooperation Association) en NAFSA (Association of International Educators). De Arteveldehogeschool participeert in externe organisaties zoals ADINSA (Adviesgroep Internationale Samenwerking van VLHORA), VLIRUOS en Flanders Knowledge Area vzw. De hogeschool neemt deel aan werkgroepen, adviesraden en conferenties in binnen en buitenland. Vanuit de Arteveldehogeschool worden regelmatig symposia en studiedagen bijgewoond of actieve bijdragen geleverd aan onder meer studiedagen van het Departement Onderwijs, EPOS, VVKHO, VLHORA, VLOR. De opleidingen van de Arteveldehogeschool hebben ook contacten met verschillende opleidingsspecifieke verenigingen, gericht op internationalisering. Zo participeert de opleiding Bachelor in de ergotherapie in het Erasmus thematisch netwerk ENOTHE (European Network of Occupational Therapy Institutes). De Arteveldehogeschool is vertegenwoordigd op de jaarlijkse conferentie van EURASHE (European Association of Institutes in Higher Education), EAIE, NAFSA, ACA, COHEHRE en Businet. Voorts zet de Arteveldehogeschool verder in op een structurele samenwerking met VVOB (Vlaamse Vereniging voor Ontwikkelingssamenwerking en Technische Bijstand) rond de thema s mentoring en stagebegeleiding in volgende landen: Zambia, Zimbabwe en Vietnam vanuit de opleiding kleuteronderwijs Cambodja vanuit de opleiding lager onderwijs Suriname en Ecuador vanuit de opleiding secundair onderwijs JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 49

50 De structurele samenwerking uit zich in dienstverleningsopdrachten vanuit de Arteveldehogeschool naar VVOB in de voorgestelde landen en thema s. Daarnaast is er een engagement op vlak van de Noordwerking Bidiplomering De samenwerking rond het project bidiplomering tussen de Hogeschool Zuyd te Heerlen (Nederlands Limburg) en de Arteveldehogeschool, opleiding Bachelor in de logopedie en de audiologie: optie logopedie, wordt voortgezet. Met een bidiploma wordt de grensoverstijgende inzet van logopedisten expliciet mogelijk in de grensstreek tussen Vlaanderen en Nederland. Naast voordelen die relevant zijn voor de afgestudeerde logopedist is er de meerwaarde voor de betrokken hoger onderwijsinstellingen. Enerzijds wordt op deze wijze actief meegewerkt aan het internationaal karakter van de opleiding; anderzijds kan het aanbieden van een bidiploma de opleidingskeuze bepalen van de kandidaatstudent. De opleidingen Bachelor in het bedrijfsmanagement en Bachelor in het officemanagement werken samen met de Waalse hogeschool Haute Ecole Libre Mosane (HELMO), en bieden de studenten die de laatste 60 studiepunten afwerken bij de partnerinstelling ook bidiplomering aan. Die studenten krijgen een diploma van de Arteveldehogeschool en van HELMO. 2.9 INSTROOM, DOORSTROOM EN UITSTROOMBEGELEIDING Instroombegeleiding Instroombegeleiding voor kandidaatstudenten OPLEIDINGSFOLDERS Voor elke opleiding wordt een specifieke opleidingsfolder ontwikkeld om abituriënten een correct en volledig beeld te geven van het opleidingsaanbod van de Arteveldehogeschool. Daarnaast is er een algemene informatiebrochure met informatie over Studeren aan de Arteveldehogeschool. STUDIEINFORMATIEDAGEN (SIDIN S) Voorafgaand aan de SIDIN S krijgen alle informanten een overzichtelijke bundel met een overzicht van de belangrijkste wijzigingen in het hoger onderwijslandschap, informatie over de algemene dienstverlening van de Arteveldehogeschool en praktische afspraken. Ter voorbereiding van deze studieinformatiedagen komen alle opleidingen kort hun opleiding pitchen. Op die manier kunnen de medewerkers van de dienst studieadvies met uptodateinformatie de beursstand bemannen. In het totaal vinden in Vlaanderen vijf SIDIN S plaats, verspreid over vijf provincies. De SIDIN S in Oost en WestVlaanderen zijn voor de Arteveldehogeschool de belangrijkste. Uit deze twee provincies komt immers de meerderheid van de studentenpopulatie van de Arteveldehogeschool. De Arteveldehogeschool is op beide SIDIN S sterk vertegenwoordigd, met uit elke opleiding minstens één informant, twee medewerkers uit de dienst studieadvies, occasioneel ondersteund door een medewerker van de dienst communicatie. De Arteveldehogeschool gaat met een beperkte equipe twee medewerkers van de dienst studieadvies naar de SIDIN S in de provincies Antwerpen, Limburg en VlaamsBrabant. Sinds 1 september 2014 vormen de Arteveldehogeschool en vier dynamische HBO5instellingen het Arteveldeleernetwerk waarin onder meer wordt samengewerkt rond kwaliteitszorg, opleidingsprogrammatie, curriculumontwikkeling en innovatief onderwijs... Dankzij die samenwerking kunnen afgestudeerden van het hoger beroepsonderwijs de onderwijsladder vlot verder opklimmen. Met hun HBO5diploma kunnen studenten/cursisten vrijstellingen aanvragen om zo via een verkort traject een bachelordiploma te behalen. Omgekeerd wordt het voor de bachelorstudenten die hun studie niet afmaken mogelijk hun reeds behaalde studiepunten te benutten bij het overstappen naar een HBO5opleiding. Tijdens de SIDINbeurzen staan de partners van het Arteveldeleernetwerk samen op de stand van de Arteveldehogeschool. Ter voorbereiding hiervan worden de medewerkers van de dienst studieadvies uitgebreid geïnformeerd over het opleidingsaanbod. JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 50

51 INDIVIDUELE AANVRAGEN VAN STUDIEINFORMATIE BIJ DE DIENST STUDIEADVIES Kandidaatstudenten kunnen bij de dienst studieadvies terecht met vragen via telefoon, en gesprek (cf. het online afsprakensysteem In 2015 voert de dienst studieadvies 277 keuze of heroriënteringsgesprekken of gesprekken rond het toelatingsonderzoek (zie ook bijlagenbundel hoofdstuk 2.12 van dit Jaarverslag). Het valt op dat er meer en meer vragen gesteld worden rond verder studeren en werktrajecten. Frequent terugkerend is de vraag naar EVC s, EVK s en studieduurverkorting. Hierbij wordt steeds doorverwezen naar de trajectbeheerders in de betreffende opleidingen. Kandidaatstudenten die de dienst studieadvies contacteren voor een eerste oriëntering of een heroriëntering in het hoger onderwijs, kunnen een beroepskeuzetest afleggen. Een gelijkaardige studiekeuzetest is beschikbaar via de website 75 (kandidaat)studenten vulden de beroepskeuzetest in, (kandidaat)studenten maakten gebruik van de studiekeuzetest. INFODAGEN Contacten met professionelen, die op gedreven wijze hun job uitoefenen, kunnen zorgen voor een positieve identificatie. De infodagen spelen hierbij een cruciale rol. Kandidaatstudenten kunnen op de infodagen spreken met docenten, trajectbeheerders, leer, zorg en taalcoaches, en studenten. Ze kunnen cursussen inkijken, informatie vergelijken, practica volgen en de sfeer op de campus opsnuiven. In de opleiding Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs wordt bijkomend een talentendag ingericht waarop studenten zicht krijgen op hun startcompetenties en hun talenten. Data infodagen 2015: zaterdagen 7 maart, 25 april, 27 juni en 29 augustus. Deze infomomenten worden op dezelfde data gehouden over de opleidingen heen, zodat kandidaatstudenten gemakkelijk verschillende opleidingen op één dag kunnen verkennen. Tijdens deze infodagen is de dienst studieadvies aanwezig op de BOMmarkt (Begeleiding Op Maat), samen met de dienst studentenvoorzieningen, een leercoach en een zorgcoach. Die BOMmarkt vindt plaats op de centrale campus Kantienberg. De dienst studieadvies beantwoordt eerstelijnsvragen over begeleiding op maat. PROEFSTUDEREN Voor de achtste maal wordt de mogelijkheid tot proefstuderen voor kandidaatstudenten aangeboden. Hierbij komen individuele leerlingen uit het laatste jaar secundair onderwijs naar de hogeschool om de onderwijsactiviteiten bij te wonen en op die manier te proeven van de opleiding en de hogeschool. Alle opleidingen werken hier aan mee. In totaal gaan 737 kandidaatstudenten in op dit aanbod; dit is een stijging van 7% ten opzichte van (zie ook bijlagenbundel hoofdstuk 2.12 van dit Jaarverslag). INFOSESSIES OVER STUDEREN IN HET HOGER ONDERWIJS In 2015 geeft de dienst studieadvies voor negen secundaire scholen of scholengemeenschappen info rond Studeren in het hoger onderwijs of is aanwezig op minisidin S voor leerlingen en hun ouders. Voor de zevende maal biedt de dienst studieadvies een infosessie in eigen huis aan voor ouders en begeleiders. Op zaterdagvoormiddag 12 februari 2015 worden 181 geïnteresseerden ontvangen. Tijdens die sessie wordt het hoger onderwijs in het algemeen toegelicht en worden de studentenvoorzieningen uitgelegd. Diverse opleidingen nodigen bij de start van het academiejaar ook de ouders van nieuwe studenten uit. ONDERSTEUNING OPLEIDINGEN BIJ INSTROOMBELEID De verantwoordelijken instroombegeleiding van de dienst studieadvies zijn beschikbaar voor de opleidingen die advies wensen over instroomvraagstukken. Dit jaar wordt voor de opleiding Bachelor in de ergotherapie een volledig nieuwe instroomprocedure ontwikkeld. De opleiding Bachelor in het onderwijs: kleuteronderwijs wendt eveneens de expertise van de dienst studieadvies aan op het vlak van talentgericht kiezen voor instromende studenten. COMMUNITY OF PRACTICE INSTROOM In 2015 organiseert de dienst studieadvies opnieuw de Community of Practice, afgekort CoP. Volgende thema s komen aan bod: Begeleiding Op Maat op de infodagen JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 51

52 Kennisdeling omtrent: instroomprocedures, instapprofielen Samenwerking met secundaire scholen Uitwisseling over de start van het academiejaar, introductiedagen, SIDins en proefstuderen LEERNETWERK EN KLAAR VOOR HOGER ONDERWIJS In 2011 ontwikkelde de dienst studieadvies de webtoepassing Klaar voor hoger onderwijs, om de aansluiting tussen het secundair en het hoger onderwijs te verbeteren. Via deze website kunnen leerlingen, onder begeleiding van een leerkracht, een aantal startcompetenties voor het hoger onderwijs in kaart brengen. Het gaat concreet om ICT, keuze, leer en taalvaardigheden. De tabel hieronder geeft de gebruikersaantallen weer vanaf het academiejaar tot In totaal zijn de gebruikers verbonden aan 228 verschillende secundaire scholen. Het gebruik door de CLBmedewerkers en leerkrachten neemt af. Een mogelijke oorzaak is dat veel leerkrachten of CLBbegeleiders tijdens een plenaire vorming een login aanmaken om het project te leren kennen waardoor het aantal nieuw geregistreerde CLBmedewerkers en leerkrachten doorheen het jaar daalt. Door de opgebouwde expertise rond studiekeuzebegeleiding en oriëntering is de dienst studieadvies sinds 2015 als enige vertegenwoordiger uit een hogeschool betrokken bij de ontwikkeling van een Vlaamsbreed oriënteringsinstrument dat ondertussen Columbus werd gedoopt. Gebruikers www. klaarvoorhogeronderwijs.be AJ AJ AJ AJ AJ CLBmedewerkers Leerkrachten Leerlingen Tabel 4 Gebruikersaantallen Instroombegeleiding voor nieuwe studenten INSTAPCURSUSSEN Instromende studenten krijgen de kans om zich in te schrijven voor opleidingsoverstijgende en opleidingsspecifieke instapcursussen. Al deze cursussen vinden plaats in campus Kattenberg en worden uitsluitend gegeven door studenten uit de opleiding Bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs in het kader van een stageopdracht. Er worden 367 inschrijvingen voor de instapcursussen geregistreerd in het academiejaar (zie ook bijlagenbundel hoofdstuk 2.12 van dit Jaarverslag). OPLEIDINGSGIDS Alle opleidingen beschikken over een (digitale) opleidingsgids en ECTSfiches waarin de verschillende opleidingsonderdelen per opleidingsjaar in detail worden beschreven: aantal studiepunten, contacturen, doelstellingen, inhoud, manier van evalueren, cursusmateriaal INTRODUCTIEMOMENTEN In alle opleidingen worden introductiesessies gegeven waarbij de studenten algemene informatie krijgen over het studiecontract, de jaarindeling, het lessenrooster, het studiemateriaal, de werking van de digitale leeromgeving, de werking van de mediatheek, de absentieregeling. Tevens wordt kennis gemaakt met het begeleidingsaanbod van de opleiding: trajectbeheerders, trajectcoaching, leercoaching, taalcoaching, zorgcoaching en de werking van de studentenraad. In elke opleiding vinden rondleidingen en groepsvormende activiteiten plaats. INTAKEGESPREKKEN EN FOLLOWUP In de opleidingen Bachelor in het bedrijfsmanagement en Bachelor in het officemanagement organiseren de trajectcoaches van de eerste schijf intakegesprekken die de basis vormen voor een intensieve followup gedurende het academiejaar. Studenten uit de opleidingen Bachelor in het communicatiemanagement en Bachelor in de journalistiek kunnen bij de start van het academiejaar een gesprek aanvragen met een trajectcoach. JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 52

53 Kandidaatstudenten voor de Bachelor of International Business Management moeten minimaal over een B2niveau Engels beschikken. Elke student die zich wil inschrijven voor deze opleiding is daarom verplicht om deel te nemen aan een gratis Engelse taalscreening. Als de testresultaten niet aan de eisen voldoen, mag de kandidaatstudent één keer herkansen. De test bestaat uit een schriftelijk onderdeel dat peilt naar woordenschatkennis, luistervaardigheid en leesvaardigheid. Daarna volgt een spreekvaardigheidsproef. De screening is niet noodzakelijk als kandidaatstudenten hun Engelse taalbeheersing kunnen bewijzen aan de hand van de volgende certificaten: TOEFL (score: minimum 87) IELTS (score: minimum 6) UCT (niveau B2) Bewijs van slagen in Engelstalig hoger onderwijs De trajectcoaches uit de opleiding Bachelor of International Business Management organiseren in de eerste schijf ook intakegesprekken met de studenten. Langs deze weg wordt gewerkt aan de talentontwikkeling en de professionele groei van de studenten. Dit wordt tijdens het academiejaar ook verder opgevolgd. De opleiding Bachelor in de logopedie en de audiologie organiseert screeningsmomenten voorafgaand aan de inschrijving. In een open ontmoeting wordt gepeild naar het stem en spraakgedrag. De gegeven adviezen hebben geen bindend karakter. In de opleiding Bachelor in het onderwijs: kleuteronderwijs en Bachelor in de pedagogie van het jonge kind wordt een intakegesprek georganiseerd waarin de procesbegeleiders de studenten leren kennen. Er wordt gereflecteerd over de studiekeuze en op de studievaardigheden. Indien nodig, worden studenten gericht doorverwezen naar de ondersteunende diensten in de opleiding. Het is meteen ook de start voor een intensieve opvolging van de student doorheen zijn traject in de opleiding. De studenten kleuteronderwijs leggen in de eerste weken een taalscreening af onder begeleiding van de docent Nederlands en Taalvaardigheden. Dit is de start van het taaldossier dat verder wordt opgevolgd. Voor het SWITCHtraject is er een verplichte instroomprocedure, waarbij kandidaatstudenten reflecteren over de stap die ze zetten, over hun verwachtingen en over wat de opleiding van hen verwacht. In de opleiding Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs worden exploratiegesprekken georganiseerd. De kandidaatstudenten bereiden zich hierop voor door assessments op het vlak van wiskunde, muziek en Frans met het oog op gedifferentieerde trajecten. Alle studenten hebben in de maand oktober een individueel intakegesprek met hun trajectcoach. De bedoeling is enerzijds de beginsituatie van de student beter te leren kennen en anderzijds vroegtijdig problemen op te sporen en aan te pakken. Er is ook een groepsintake met de praktijkbegeleider. In de opleiding Bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs organiseren de vakgroepen intakegesprekken op infodagen met de bedoeling de studenten te ondersteunen bij het zich correct oriënteren. De opleiding Bachelor in de vroedkunde organiseert een screeningsgesprek voorafgaand aan de inschrijving. In deze gesprekken wordt gepeild naar de startcompetenties, de motivatie, de studieloopbaan en de verwachtingen van de student. Adviezen naar de ondersteunende diensten kunnen de student aanzetten tot verdere reflectie en opvolging. Het document, dat ingevuld wordt als voorbereiding op het instroomgesprek, is digitaal beschikbaar en wordt meteen als startinformatie in het portfolio gebruikt. Dit gesprek wordt aangevuld met een instroomtoets waarin de kennis van het Engels, van wiskunde en opvattingen over het beroep worden gescreend. De resultaten leiden tot niet bindende adviezen. In de opleiding Bachelor in de verpleegkunde heeft iedere student bij aanvang van het academiejaar een gesprek met de trajectcoach. In dit eerste verkennende gesprek wordt gepeild naar de beginsituatie en naar mogelijke probleemgebieden, om gericht te kunnen verwijzen naar de ondersteunende diensten. Voor het SWITCHtraject is er een verplichte instroomprocedure met een uitgebreide screening en een gesprek. De opleiding Bachelor in de podologie heeft verplichte screeningsgesprekken voorafgaand aan de inschrijving. De startcompetenties, de motivatie, de studieloopbaan en de verwachtingen van de student worden in kaart gebracht. JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 53

54 Daarnaast leggen de studenten een toets af waarin gepeild wordt naar de talenkennis (Nederlands, Frans en Engels), elementaire wiskundige berekeningen en kennis van het beroep. De resultaten leiden tot een nietbindend advies. De opleiding Bachelor in de ergotherapie start in 2015 met een nieuwe instroomprocedure. Alle instromende studenten worden gescreend op verschillende startcompetenties, motivatie en studieloopbaan. In een aansluitend gesprek worden verwachtingen en het resultaat van de screening besproken. Voor een overzicht van de opleidingsspecifieke instroominitiatieven: zie bijlagenbundel hoofdstuk 2.12 van dit Jaarverslag Doorstroombegeleiding Trajectbeheer FORUM TRAJECTBEHEER Voor de samenstelling van hun traject kunnen studenten in elke opleiding terecht bij een trajectbeheerder. In het forum trajectbeheer komen trajectbeheerders uit de diverse opleidingen zes keer per jaar samen om hun expertise te delen. Het forum trajectbeheer spitst zich in toe op: onderwijs en examenreglement digitale module herinschrijvingsaanvragen ibamaflex zorg voor PDTstudenten TRAJECTBEHEERDER Iedere student die zijn of haar leertraject wijzigt (verandering van type of van inhoud van contract, stopzetting van studies) heeft een gesprek met de trajectbeheerder van de opleiding, die het gesprek registreert. De doelstelling is: gepaste acties ondernemen wanneer de beslissing van de student te impulsief genomen of niet gegrond blijkt te zijn. Dat aanbod kan bestaan uit: trajectwijzigingen of extra begeleiding de student informeren over de gevolgen van trajectwijzigingen structurele knelpunten in de opleidingen opsporen In alle opleidingen worden in deze context plenaire infosessies omtrent flexibele individuele leertrajecten georganiseerd. Dat gebeurt eind juni en begin september, telkens na de bekendmaking van de rapporten en de feedbacksessies. INSCHRIJVINGSPROCEDURE De Arteveldehogeschool volgt sinds het academiejaar een aangepaste inschrijvingsprocedure. Deze procedure houdt in dat het traject volledig gekend moet zijn vóór de student zich administratief kan inschrijven. Trajectbeheerders worden ingeschakeld tijdens het gehele inschrijvingsproces, vooral als begeleider bij het bepalen van de elementen van het toetredingscontract. Medewerkers van de dienst studieadvies en van de dienst studentenvoorzieningen zijn aanwezig om vragen rond studiekeuze, bijzondere statuten, instapvoorwaarden, studiefinanciering, huisvesting te beantwoorden. Indien bij inschrijving kan worden aangetoond dat de student beursgerechtigd is, wordt het studiegeld onmiddellijk aan een verminderd inschrijvingstarief berekend. HERINSCHRIJVINGSMODULE Sinds 2014 werken alle opleidingen van de Arteveldehogeschool met een digitale module voor herinschrijvers: de HA/SPA module. Studenten kunnen hierdoor zelf hun studietraject voorbereiden. FEBRUARITRAJECTEN In diverse opleidingen worden zogenaamde februaritrajecten georganiseerd: dat zijn studietrajecten waarbij de student kan instappen in februari om zes of zeven semesters later af te studeren. Om de februaritrajecten in de verf te zetten, worden deze expliciet toegelicht op een bijeenkomst van de trajectbegeleiders van het adviescentrum voor studenten van de Universiteit Gent (januari 2015). JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 54

55 Trajectcoaching TRAJECTCOACH De trajectcoach volgt het traject van de student van nabij op. Concreet gaat het om de begeleiding van studenten bij het kiezen van een leertraject, alsook bij het systematisch en op actieve wijze reflecteren op trajectkeuzes en op het eigen trajectverloop. FORUM TRAJECTCOACHING Sinds is de community of practice trajectcoaching omgevormd tot een forum trajectcoaching. Trajectcoaches van alle opleidingen komen drie keer per jaar samen om hun expertise te delen. Belangrijke topics: Wat zijn de effecten van trajectcoaching? De zorg voor PDTstudenten OPLEIDINGSSPECIFIEKE INVULLING TRAJECTCOACHING In de opleidingen uit het studiegebied gezondheidszorg en de opleiding Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs wordt met een vaste trajectcoach gewerkt die een groep eerstejaarsstudenten begeleidt. Deze trajectcoach volgt de studenten op en vervult een signaal en doorverwijsfunctie doorheen het academiejaar. De trajectcoaches vervullen ook een belangrijke rol bij de screening van leerstijl en studiestrategie. In de opleidingen Bachelor in het communicatiemanagement, Bachelor in het bedrijfsmanagement, Bachelor in het office management en Bachelor in de journalistiek wordt met een gelijkaardig systeem gewerkt, waarbij traject en leercoaches één of meerdere groepen eerstejaarsstudenten begeleiden. Studenten kunnen er terecht voor allerlei soorten problemen enerzijds en voor begeleiding bij het verwerven van algemene competenties anderzijds. De trajectcoach maakt tevens werk van studievoortgangsgesprekken. Deze studievoortgangsgesprekken bestaan uit: een reflectie op het eerste semester in februari/maart, een kort advies over de beste aanpak van de tweede zittijd na de rapportuitdeling in juni, én een verplicht gesprek voor elke PDTstudent alvorens hun contract wordt behandeld in september. Daarnaast kan worden vermeld dat de opleidingen Bachelor in het communicatiemanagement en Bachelor in de journalistiek de resultaten per examenperiode persoonlijk aan de studenten overhandigen, en dat op diezelfde dag alle docenten aanwezig zijn voor feedback. De studenten uit de lerarenopleidingen worden voornamelijk begeleid door praktijkbegeleiders. In de opleiding Bachelor in het onderwijs: kleuteronderwijs wordt de term procesbegeleider gebruikt. Deze term omvat er zowel trajectcoaching als praktijkbegeleiding. Deze docenten volgen het leertraject (in de opleiding Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs gebeurt dit door de trajectcoaches) en de praktijkvorderingen van de student, en houden regelmatig begeleidings en evaluatiegesprekken. In december en april organiseert de opleiding Bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs een bevraging via het studentvolgsysteem CEGO. Door deze bevraging reflecteert de student over zijn welbevinden en studievoortgang in de opleiding. Als de student een hulpvraag heeft op studievlak of op psychosociaal terrein kan een beroep gedaan worden op interne en op aan de opleiding gekoppelde externe begeleidingsdiensten. In de opleiding Bachelor in de pedagogie van het jonge kind volgt de trajectcoach de studievorderingen van de student op via regelmatige begeleidings en evaluatiegesprekken en via het opleidingsonderdeel Onderzoeken en innoveren. De student is ook verplicht aanwezig tijdens de feedbackgesprekken bij het rapport om zo in functie van studievoortgang de student te begeleiden. In de opleiding Bachelor in de vroedkunde volgt de trajectcoach de student gedurende het volledig opleidingstraject op. Eén trajectcoach, de SWITCHcoach, begeleidt alle studenten die studie met werk en/of gezin combineren. Hij begeleidt tevens het differentiatietraject voor SWITCHstudenten en studenten met een persoonlijk traject. JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 55

56 Ook in de opleiding Bachelor in de verpleegkunde volgt de trajectcoach een groep studenten op gedurende het volledige traject, voor zover dit organisatorisch haalbaar is doorheen de keuzetrajecten. Deze trajectcoaching wordt geïntegreerd in het opleidingsonderdeel beroepsbekwaamheid. Voor de SWITCHstudenten en de februari studenten wordt een afzonderlijke trajectcoach vrijgesteld. In de opleiding Bachelor in het sociaal werk tenslotte is trajectcoaching gekoppeld aan het opleidingsonderdeel Basisvaardigheden in de eerste schijf; ook in de tweede en derde schijf wordt trajectcoaching in het curriculum geïmplementeerd Leercoaching Leercoaching is de begeleiding van de studenten bij het verwerven van vakoverschrijdende en/of vakspecifieke studievaardigheden. In elke opleiding kunnen de studenten terecht voor individuele of collectieve leercoaching. In het academiejaar kwam het forum leercoaching drie keer samen. Volgende topics komen aan bod: Ontwikkelen website met studietips via Afname startscreenings: motivatievragenlijst & Lassi Introductie afsprakensysteem Medewerking oriënteringsinstrument SIMON van de Universiteit Gent Communicatie: begeleiding op maat LASSISCREENING STUDIEHOUDING EN LEERSTRATEGIE BIJ EERSTEJAARSSTUDENTEN Studenten van de Arteveldehogeschool kunnen bij de start van het academiejaar deelnemen aan een digitale screening van hun leer en studiestrategie aan de hand van het instrument LASSI (Learning And Study Strategies Inventory). De studenten kunnen de vragenlijst via de elektronische leeromgeving invullen. Alle studenten krijgen achteraf via hun leer en/of trajectcoach hun resultaten op papier. Tijdens een feedbackgesprek worden de verschillende schalen van de LASSItest overlopen en worden remediëringsmogelijkheden besproken en (interne en/of externe) doorverwijsinstanties aangegeven. SCREENING VAN MOTIVATIE BIJ EERSTEJAARSSTUDENTEN Voor het eerst werd bij alle eerstejaarsstudenten een motivatievragenlijst (Sierens & Van Steenkiste, 2009) 8 afgenomen. Deze vragenlijst peilt diepgaand naar de soort en de hoeveelheid motivatie die de kandidaatstudent ervaart voor zijn studies. Motivatie is een belangrijke voorspellende succesfactor voor studiesucces. De bedoeling van deze eerste afname is om de vragenlijst te normeren voor het hoger onderwijs. OPLEIDINGSSPECIFIEKE LEERCOACHING In de opleidingen Bachelor in het bedrijfsmanagement, Bachelor in het officemanagement, Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs wordt gewerkt met leergroepen. Leercoaching krijgt aldus een plaats in het curriculum, en via de methodiek van peerteaching worden leercompetenties aangescherpt. De leer en trajectcoach in de opleidingen Bachelor in het communicatiemanagement en Bachelor in de journalistiek begeleidt de student op vlak van studievaardigheden. In de opleiding Bachelor in het communicatiemanagement is er een vast moment voorzien waarop studenten terecht kunnen bij de leer en/of trajectcoach voor een gesprek of leercoaching. Daarnaast worden er collectieve begeleidingssessies voorzien over planning, noteren, structureren en examen afleggen tijdens het eerste semester. Bij deze laatste worden ouderejaarsstudenten betrokken. Er is een LeerWijzer voor de studenten opgemaakt. In deze LeerWijzer handelt een eerste deel over algemene studietips en de notities van elke sessie. Een tweede deel biedt studeertips aan en voorbeeldexamenvragen met goede en foute antwoorden. In de opleiding Bachelor in de grafische en digitale media is leercoaching ingebed in het curriculum in het vak Professionele communicatie I. 8 Sierens, E., & Van Steenkiste, M. (2009). Wanneer meer minder betekent : motivatieprofielen van leerlingen in kaart gebracht. Begeleid Zelfstandig Leren, 24 (December), JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 56

57 Studenten werken er in kleine leergroepen aan hun leercompetenties en bouwen een portfolio op. Daarnaast worden er vooruitgeschoven examens ingericht voor Mediatechnologie, Besturingssystemen, Visuele communicatie, en Foto en colorimetrie. In de leergroepen reflecteren de studenten over de proefexamens en krijgen ze tips van studenten uit een hoger jaar. Studenten kunnen ook een beroep doen op extra individuele leercoaching. Na elke examenperiode worden examenbesprekingen gehouden. In de opleiding Bachelor in het onderwijs: kleuteronderwijs zijn studievaardigheden ingebed in het curriculum. Als onderdeel van een opleidingsonderdeel Algemene vaardigheden krijgen de studenten drie lessen studeervaardigheden. In gesprek met de procesbegeleider wordt individueel teruggeblikt op resultaten van de LASSItest en de activiteiten die de student hierna uitvoerde om zijn beginsituatie te verbeteren. Na elk examen is er een feedbackgesprek met de verschillende docenten en de procesbegeleider. Als studenten na de eerste examenperiode nood hebben aan meer oefeningen in studievaardigheden, is er de leerkring waarin ze in kleine groep dezelfde principes uit de lessen van het eerste semester toepassen op het lesmateriaal van het tweede semester. Op vraag of bij specifieke studieproblemen kunnen studenten individueel terecht bij de leercoach van de opleiding. Voor taal en muzikale vaardigheden zijn er het hele jaar door monitoraten voorzien (differentiatielessen) en dit in het lesprogramma. Begeleiding in expressie kan in elke periode, individueel of in groep. Ook in de opleiding Bachelor in het onderwijs: lager onderwijs komt studeren, organiseren en plannen aan bod in het opleidingsonderdeel Professionalisering 1 en is daarnaast mogelijkheid om individuele leercoaching te volgen bij de leercoach. In de opleiding Bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs worden sessies Stop met blokken, leer studeren (leren noteren, plannen en studeren: structuren en schematiseren) georganiseerd. Daarnaast bieden de leercoaches individuele leercoaching aan op vraag. De vakgroepen organiseren vakinhoudelijke leercoaching onder de vorm van vakgebonden monitoraten en proefevaluatie. Na elke examenperiode kunnen studenten bij de vakdocent terecht voor een feedbackgesprek. Daarnaast worden er, volgend op de screening, remedieersessies taal en ICT aangeboden. Ook studenten die één of meerdere opleidingsonderdelen trissen, studenten die niet voldoen aan de 50%normen en studenten met onvoldoende leerkrediet worden doelgericht opgevolgd. Studenten uit de opleiding Bachelor in het pedagogie van het jonge kind kunnen, op eigen initiatief of op basis van de LASSIscore, een sessie rond leerstof verwerken en plannen volgen. In gesprek met de trajectcoach wordt individueel teruggeblikt op de resultaten van de LASSItest en de activiteiten die de student hierna ondernam. Na elk examen is er een feedbackgesprek met de verschillende docenten en de trajectcoach. Als studenten, na de eerste examenperiode, nood hebben aan meer oefeningen in studievaardigheden, kunnen studenten individueel terecht bij de leercoach van de opleiding. Studenten uit alle opleidingen gezondheidszorg kunnen hun studievaardigheden ontwikkelen of optimaliseren in groepssessies rond studiemethode (noteren, structureren, schematiseren, memoriseren, mindmapping, timemanagement en examenvoorbereiding). Deze sessies starten telkens bij de aanvang van ieder semester en worden zo ingeroosterd dat de student geen onderwijsactiviteiten hoeft te missen. Daarnaast is er steeds de mogelijkheid tot individuele begeleiding rond studievaardigheden bij de leercoach en studievoortgang van de student (inclusief de bespreking van niet bindende studieadviezen) bij de trajectcoaches. Feedback op het examen is mogelijk bij de desbetreffende lesgever. In de opleiding Bachelor in de vroedkunde kunnen studenten inhoudelijke ondersteuning vragen aan de lesgever via gerichte begeleidingssessies. In de opleiding Bachelor in de verpleegkunde worden ook sessies vakkenmonitoraat en themagroepen georganiseerd waarbij laatstejaarsstudenten betrokken worden. Studenten uit de opleiding Bachelor in het sociaal werk kunnen op individuele basis terecht bij de leercoaches. Verder worden verschillende workshops in studievaardigheden aangeboden. Deze workshops (studieplanning, studiemethode en mindmapping) worden gedurende het ganse academiejaar ingelegd. Verder worden voor geïnteresseerde studenten examenbesprekingen georganiseerd, volgend op iedere examenzittijd. JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 57

58 EHBSESSIES Op vraag van het forum leercoaching en in samenwerking met de dienst studentenvoorzieningen worden sessies georganiseerd, getiteld EHBF (eerste hulp bij faalangst) en EHBU (eerste hulp bij uitstelgedrag). Elke sessie vindt éénmaal plaats op een centrale campus. Er zijn respectievelijk 42 en 33 deelnemers uit verschillende opleidingen. In juni 2015 werden ook 2 extra EHBsessies gegeven omtrent 'Voorbereiding op 2 de zittijd en Omgaan met faal en examenangst. Deze sessies telden respectievelijk 35 en 8 deelnemers Taalcoaching FORUM TAAL Het taalbeleid wordt uitgewerkt volgens het taalbeleidsmodel (zie figuur 2). Figuur 2 Taalbeleidsmodel Arteveldehogeschool Om het taalbeleid vorm te geven, komen de taalcoaches driemaal per academiejaar samen in het Forum Taal, en dat onder leiding van de verantwoordelijken taalbeleid van de dienst studieadvies. Voor de vierde keer wordt de studiedag van het Forum Taalbeleid Hoger Onderwijs georganiseerd, met intense betrokkenheid van de Arteveldehogeschool waarvan een vertegenwoordiger deel uitmaakt van het bestuur. De belangrijkste terugkerende thema s van het Forum Taal zijn: Screening Test je taal: de screening wordt klaargezet en geëvalueerd. Begeleiding: het taalbegeleidingsaanbod bekend maken en verspreiden. Professionalisering: de visietekst wordt besproken, elk forum wordt een taalbeleidsplan voorgesteld. Er is aandacht gegaan naar observerend leren. Preventie: De steekkaarten voor de studenten en docenten worden vertaald en uitgebreid. INTERVISIEGROEP TAAL Een aantal taalcoaches geven aan dat ze nood hebben om diepgaander te overleggen over taalbeleid. In het forum gaat er veel tijd naar informatieoverdracht, waardoor er niet altijd veel tijd overblijft om dieper in te gaan op vragen en aan expertiseuitwisseling doen met gelijkaardige opleidingen. Er wordt een intervisiegroep opgericht met de taalcoaches van PBa PJK, PBa OLO, PBa OSO, PBa OLO en de verantwoordelijke taalbeleid. Er wordt telkens een werkzorg behandeld en een thema. De intervisiegroep schrijft onder andere het opiniestuk Andere thuistaal? Overal een troef!, dat op de website van de Arteveldehogeschool gepubliceerd wordt. JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 58

59 SCREENING TEST JE TAAL In de Arteveldehogeschool leggen alle instromende studenten een screening Test je taal af om het niveau van hun taalcompetenties in te schatten. Bij deze screening behalen de studenten een score op de onderdelen academische woordenschat, spelling, grammatica, zakelijk schrijven en leesvaardigheid. Tijdens het academiejaar legden instromende studenten de Test je taal af. TAALTRAININGEN Via kunnen studenten zich inschrijven voor de Arteveldehogeschoolbrede taalworkshops die door de dienst studieadvies georganiseerd worden. Elke workshop bestaat uit vier sessies van anderhalf uur. Het aanbod omvat zes trainingen: spelling zakelijk schrijven uitspraak en articulatie cursussen lezen, begrijpen en samenvatten English@home Crash course English Voor de workshop uitspraak en articulatie is er tevens een korte screening. De begeleiding wordt verzorgd door studenten uit de lerarenopleiding van de Universiteit Gent en de opleidingen PBa OSO (Nederlands of Engels) en PBa L&A van de Arteveldehogeschool. De studenten nemen de begeleiding op in het kader van hun stage. SOFTWARE NEDERLANDSE SPELLING (SNS) EN DIGITALE WOORDENTRAINER Er wordt verder ingezet op digitale ondersteuning: sinds 2015 ook met de digitale woordentrainer voor wat betreft woordenschat. TAALCOACHING IN DE OPLEIDINGEN De Arteveldehogeschool streeft naar een taalbeleid dat zo dicht mogelijk bij de student staat en biedt een uitgebreid gamma aan opleidingsspecifieke vorming aan. De begeleiding vindt plaats over de middag of s avonds op de eigen campus. In maken bij benadering een 500tal studenten gebruik van deze opleidingsspecifieke taalondersteuning. Sommige initiatieven zijn verplicht voor alle studenten, andere worden vrijblijvend georganiseerd. Voor een overzicht van de opleidingsspecifieke taalcoaching: zie bijlagenbundel hoofdstuk 2.12 van dit Jaarverslag. Zes van de zestien bacheloropleidingen bereiden in het academiejaar een taalbeleidsplan voor: PBa GDM, PBa OFM, PBa OKO, PBa PJK, PBa VPK en PBa LOA. In deze opleidingsspecifieke taalbeleidsplannen worden strategische en operationele doelstellingen geformuleerd, gekoppeld aan acties en de evaluatie daarvan (afwerking voorzien eind 2015). NT2TAALCOACHING In wordt de samenwerking met de beleidscel Diversiteit en Gender van de Universiteit Gent verdergezet. Zo kunnen studenten van de Arteveldehogeschool met een anderstalige achtergrond kosteloos een wekelijkse workshop Nederlands van twee uur volgen. Er is ruimte voor individuele begeleiding rond realistische taken en authentieke oefeningen. Zeven studenten volgen het hele academiejaar de lessen. Zeven andere studenten nemen sporadisch deel. In wordt eveneens de samenwerking met de lerarenopleiding NT2 van het CVO Het Perspectief verdergezet. Vier studenten van die lerarenopleiding kunnen bij de Arteveldehogeschool een deel van hun stage opnemen (mesostage). Samen begeleiden zij zes anderstalige studenten van de Arteveldehogeschool. TAALONTWIKKELEND LESGEVEN: DIDACTISCH PAKKET Door de ontwikkeling van het didactisch pakket over het taalontwikkelend lesgeven in het hoger onderwijs heeft de Arteveldehogeschool zich echt op de 'taalbeleidskaart' gezet in binnen en buitenland. In totaal werden meer dan tien vormingen geven (details zie bijlagenbundel hoofdstuk 2.12 van dit Jaarverslag). Dit vormingspakket wordt eveneens voorgesteld op de EFYEconference in Bergen in juni JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 59

60 FORUM TAALBELEID EN TAALONDERSTEUNING HOGER ONDERWIJS Het Vlaams Forum Taalbeleid en Taalondersteuning Hoger Onderwijs werd in 2009 opgericht op initiatief van een aantal taalbeleidscoördinatoren die de nood voelden om informatie uit te wisselen, informeel te netwerken en expertise te delen. Dit Forum organiseert elk jaar een Forumdag met ruimte voor lezingen, discussies en debat. Op 19 mei 2015 gaat de zevende editie door in Gent met als titel: 'Taalbeleid in de 21ste eeuw.' De zevende Forumdag is een groot succes: er zijn 135 aanwezigen uit Vlaanderen en Nederland uit 34 verschillende instellingen. Nieuw in 2015: NEDERLANDSVLAAMS PLATFORM TAALBELEID HOGER ONDERWIJS Het NederlandsVlaams Platform Taalbeleid Hoger Onderwijs is een platform voor ontmoeting en uitwisseling van kennis en ervaringen. Door middel van kennisdeling en kennisvorming wil het Platform bijdragen aan de initiëring en de verdere ontwikkeling van het instellingsbreed taalbeleid in het hoger onderwijs. Het doel van een instellingsbreed taalbeleid is de vergroting van het studiesucces en de verhoging van de kwaliteit van hoger onderwijs. De Arteveldehogeschool is sinds 2008 lid van het Platform; ook in 2015 is een taalbeleidsmedewerker van de Arteveldehogeschool bestuurslid van het Platform Zorgcoaching FORUM ZORGCOACHING Het forum zorgcoaching brengt zorgcoaches uit de diverse opleidingen samen, en verdiept zich in voornamelijk in volgende thema s: Ontwikkeling van een digitaal aanvraagsysteem voor bijzondere statuten Refertelijst redelijke aanpassingen Geïntegreerd onderwijs (GON) Registratie kansengroepen BIJZONDER STATUUT Studenten kunnen om welomschreven redenen faciliteiten aanvragen. Studenten die behoren tot bepaalde doelgroepen volgen daarbij een procedure met gestandaardiseerde formulieren. In het academiejaar wordt aan studenten een bijzonder statuut toegekend. Totaal aantal studenten met een bijzonder statuut Arteveldehogeschoolbreed van de studenten heeft een bijzonder statuut, waarvan: 664 ten gevolge van een functiebeperking 8 omwille van ondernemerschap 10 omwille van kunstbeoefening 65 topsport 321 ten gevolge van individuele omstandigheden (werk, gezin ) Tabel 5 Totaal aantal studenten met een bijzonder statuut Arteveldehogeschoolbreed DIENSTVERLENING STUDENT EN FUNCTIEBEPERKING Studenten met een functiebeperking kunnen op de dienst terecht voor een advies omtrent de haalbaarheid van de studies, advies voor attestering, advies voor aangepaste huisvesting, organisatie vervoer van en naar de les, advies voor onderwijs en examenfaciliteiten, aanvraag aangepaste onderwijsleermiddelen, compenserende software, pedagogische begeleiding en informatiesessies. In september 2015 reorganiseerde de dienst studieadvies de dienstverlening voor studenten met een functiebeperking. Vragen met betrekking tot diagnostiek leerstoornissen worden sinds september 2015 niet meer intern door de dienst studieadvies opgevolgd. EDUCATIEF PAKKET GEPRIKKELD OM TE WETEN STUDEREN MET AUTISME De dienst studieadvies ontwikkelde het educatief pakket Geprikkeld om te weten studeren met autisme in Het educatief pakket bevat een documentaire en een boekje dat wordt uitgegeven door Academia Press. Het pakket is inmiddels wijd verspreid. JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 60

61 In september 2015 ging het pakket in herdruk en publiceerde de dienst een wetenschappelijke publicatie over de begeleidingsnoden van deze groep studenten Uitstroombegeleiding Het uitstroombeleid kent drie pijlers: verder studeren, werken en alumniwerking. Om dat beleid vorm te geven komen opdrachthouders uitstroom en alumni uit elke opleiding viermaal samen in het gelijknamige forum. Het forum fungeert als klankbord voor de werking van het uitstroombeleid in de dienst studieadvies. Daarnaast is er via het overlegorgaan een onderlinge afstemming van de alumniacties in de verschillende opleidingen mogelijk Verder studeren Werken AFSTUDEERBEURS In samenwerking met de partners van de Associatie Universiteit Gent wordt jaarlijks een afstudeerbeurs georganiseerd. Laatstejaarsstudenten kunnen niet alleen kennismaken met werkgevers maar ook informatie verzamelen over solliciteren en verder studeren. De publiciteitsstand van de Arteveldehogeschool wordt aangepast in functie van deze doelgroep. Zo worden de postgraduaten en BachelornaBacheloropleidingen uitdrukkelijk vermeld, naast het basisopleidingsaanbod van de Arteveldehogeschool. BROCHURE VERDER STUDEREN De dienst studieadvies voorziet, in samenwerking met de dienst communicatie, in het academiejaar opnieuw een uitgebreide brochure Verder studeren na je bachelordiploma met informatie over de vervolgmogelijkheden aan de Arteveldehogeschool. SCREENCAST VERDER STUDEREN De dienst studieadvies voorziet via Dinar een ingesproken PowerPoint Presentatie over verder studeren. Deze presentatie EHBV Eerste hulp bij verder studeren is op ieder moment te raadplegen. INDIVIDUELE GESPREKKEN VERDER STUDEREN Iedere student kan bij de dienst studieadvies terecht voor een individueel gesprek over verder studeren. Samen met de student en op maat van zijn/haar wensen worden de mogelijkheden in en buiten de Arteveldehogeschool geëxploreerd (cf. studiekeuzegesprek) van aansluitende masters via een schakelprogramma tot en met BanaBa s, verkorte bachelors of postgraduaten (details: zie bijlagenbundel hoofdstuk 2.12 van dit Jaarverslag). EXPLORE YOUR TALENT Op vraag van de laatstejaarsstudenten Bachelor in het officemanagement werkte de dienst studieadvies een workshop uit op maat, bestemd voor de opleidingsspecifieke afstudeerdagen. Een beperkte bevraging bij de trajectcoaches werd uitgevoerd: er is gepeild naar het werken rond talenten en de nood aan eventuele aanvullende tools. De antwoorden worden als uitgangspunt gebruikt bij het verder ontwikkelen van een inclusief talentenbeleid. SOLLICITATIETRAINING Laatstejaars kunnen terecht bij een medewerker van de dienst studieadvies voor de bespreking van hun cv en sollicitatiebrief. De dienst studieadvies verzorgt daarnaast voor alle laatstejaarsstudenten een tweetal sollicitatietrainingen in samenwerking met Randstad. Dat aanbod is opleidingsoverstijgend en wordt jaarlijks door de studenten erg positief geëvalueerd. NETWERKEN Zoals vorig academiejaar werd opnieuw een training gegeven aan de rolmodellen van de UGent (zie ook project rolmodellen in dit Jaarverslag). Daarnaast werd de dienst studieadvies aangesproken door het lerend netwerk 'samen loopbaancompetenter' om op hun afsluitend loopbaanfestival een workshop te geven over netwerken. 9 Van Hees, V., Moyson, T., Roeyers, H. (2015). Higher Education Experiences of Students with Autism Spectrum Disorder: Challenges, Benefits and Support Needs. Journal of Autism and Developmental Disorders, 45(6), JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 61

62 Alumniwerking Om contact te houden met oudstudenten neemt de dienst studieadvies een aantal initiatieven: JOBSITE De samenwerking met Jobat wordt gecontinueerd. Studenten kunnen vacatures raadplegen, hun cv opladen. Bedrijven/organisaties kunnen hun vacature kenbaar maken en cv's raadplegen van onze laatstejaars of oudstudenten. Het aanvragen van een login om gratis vacatures te kunnen plaatsen gebeurt via de dienst studieadvies. Dit vergt dagelijkse opvolging en communicatie met Jobat. PROMOTIEVIERING Tijdens de promotieviering ontvangt elke afstuderende student een afscheidsgadget. Dat is in het academiejaar opnieuw een beschrijfbare koffiemok. Daarbij wordt ook een A5flyer gevoegd met het aanbod voor oudstudenten en de link naar de social mediagroepen voor oudstudenten. De flyers worden op maat van de opleiding samengesteld. ELEARNINGCURSUSSEN Zowel laatstejaars als oudstudenten kunnen gebruik maken van een uitgebreid aanbod elearningcursussen, aangeboden in samenwerking met de VDAB. BASELINE Er werd met het forum uitstroom en alumniwerking gebrainstormd over een visie en een nieuwe baseline voor de alumniwerking. Denk.Doe.Word#connect is de nieuwe baseline als opvolger van Keep in touch. SOCIALE MEDIA Iedere opleiding onderhoudt een groep voor alumni via Facebook en/of LinkedIn. Deze manier van communiceren blijkt goed en vlot te werken. Sommige opleidingen kiezen er toch nog voor om af en toe hun oudstudenten te informeren via een digitale nieuwsbrief (zoals de bacheloropleidingen Audiologie, Communicatiemanagement, Leraar onderwijs: secundair onderwijs ). Deze brieven bevatten een mix van opleidingsspecifieke en algemene informatie. VOORBEREIDING LOOPBAANCENTRUM In 2015 worden de voorbereidende gesprekken gevoerd om als Arteveldehogeschool het mandaat van loopbaancentrum aan te vragen. Hierdoor kunnen oudstudenten terecht voor loopbaanbegeleiding aan de Arteveldehogeschool, waardoor de cirkel van begeleiding op maat rond kan worden gemaakt: van instroom over doorstroom tot uitstroom, nu ook tot en met de eerste 10 jaar van de loopbaan Evaluatie begeleidingsaanbod in de Arteveldehogeschool Zie in dit Jaarverslag: Kwaliteitszorg in de opleidingen. JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 62

63 2.9.5 Studentenparticipatie Structuur Coaching studentenparticipatie Figuur 3 Overzicht studentenparticipatie Arteveldehogeschool De Gids Studentenparticipatie wordt digitaal en op papier verspreid onder de leden van de Arteveldestudentenraad, bezorgd aan de participatiecoach van de opleidingen en aan de leden van de Artevelderaad. Een medewerker van de dienst studentenvoorzieningen neemt de begeleiding van de Arteveldestudentenraad (ASR) op zich als studentencoach. Deze coaching bestaat uit ondersteuning bij vergaderen en verslaggeving (Arteveldestudentenraad), communicatie rond studentenparticipatie, advies bij opvolging dossiers, organiseren van vormingen, ondersteunen van projecten, begeleiden van activiteiten (bv. opstartactiviteit, ontmoetingsmoment, ondersteuning van de communicatie over evenementen bedoeld voor alle studenten in samenwerking met de dienst studentenvoorzieningen). In de opleidingen is er een participatiecoach aanwezig bij de opstart van de studentenraad en tijdens het academiejaar (bv. voorbereiding van de opleidingsraad, ondersteuning van activiteiten). Deze lokale studentenbegeleiders worden eveneens ondersteund door de medewerker van de dienst studentenvoorzieningen. In de opleiding Bachelor in het onderwijs: kleuteronderwijs is een koppeling gemaakt tussen de opleidingsonderdelen Agogische vaardigheden 1 en 2, en Afstudeerstage, en de studentenparticipatie. Studentenvertegenwoordigers (stuvers) die (een van) voorgaande opleidingsonderdelen in hun programma volgen, kunnen de competenties die ze verwerven bij het uitoefenen van hun mandaat als studentenvertegenwoordiger valoriseren bij de evaluatie van (een van) deze opleidingsonderdelen Faciliteiten Naast de faciliteiten, vermeld in de toetredingsovereenkomst (studiecontract), wordt op het diplomasupplement van de studentenvertegenwoordigers vermeld: Studentenvertegenwoordiger van de Arteveldehogeschool, het academiejaar en een beschrijving van de mandaten die deze student in dat academiejaar opnam. Ook krijgt elke stuver op zijn studentenkaart een stuversticker gekleefd. Hiermee wordt de student bij het tonen van zijn studentenkaart meteen herkend als stuver. JAARVERSLAG 2015 ARTEVELDEHOGESCHOOL 63

JAARVERSLAG 2014 Goedgekeurd door de Algemene Vergadering van de vzw Artveldehogeschool van 01 april 2015

JAARVERSLAG 2014 Goedgekeurd door de Algemene Vergadering van de vzw Artveldehogeschool van 01 april 2015 JAARVERSLAG 2014 Goedgekeurd door de Algemene Vergadering van de vzw Artveldehogeschool van 01 april 2015 MISSIE, VISIE EN STRATEGISCHE DOELEN MISSIE De Arteveldehogeschool is een expertisecentrum voor

Nadere informatie

Jaarverslag 2016 Arteveldehogeschool

Jaarverslag 2016 Arteveldehogeschool Jaarverslag 2016 Arteveldehogeschool MISSIE, VISIE EN STRATEGISCHE DOELEN MISSIE De Arteveldehogeschool is een expertisecentrum voor onderwijs, onderzoek en dienstverlening, waar studenten, medewerkers

Nadere informatie

Hoorzitting Commissie Onderwijs Conceptnota lerarenopleiding

Hoorzitting Commissie Onderwijs Conceptnota lerarenopleiding Hoorzitting Commissie Onderwijs Conceptnota lerarenopleiding Lerarenopleidingen versterken Visie hogescholen bij de conceptnota Johan Veeckman, voorzitter VLHORA 1 Algemene aandachtspunten Nood aan promotie

Nadere informatie

1 Inleiding 3. 2 De missie en visie 3. 3 Arteveldehogeschool vzw 3

1 Inleiding 3. 2 De missie en visie 3. 3 Arteveldehogeschool vzw 3 CORPORATE GOVERNANCE Inhoud 1 Inleiding 3 2 De missie en visie 3 3 Arteveldehogeschool vzw 3 3.1 De algemene vergadering 3 3.2 De raad van bestuur 3 3.3 Het auditcomité 4 3.4 Permanente en ad hoc commissies

Nadere informatie

Directeur onderwijsinstituut

Directeur onderwijsinstituut Directeur onderwijsinstituut Doel College van van Bestuur Zorgdragen voor de ontwikkeling van het facultair en uitvoering en organisatie van onderwijs en onderwijsondersteuning binnen de faculteit, uitgaande

Nadere informatie

Beleidsplan AUHL

Beleidsplan AUHL Beleidsplan AUHL 2019-2024 S I T U E R I N G Associatie Universiteit Hogescholen Limburg (AUHL) is één van de 5 Vlaamse associaties en heeft als partnerinstellingen: Hogeschool PXL en Universiteit Hasselt,

Nadere informatie

Participatiedecreet. Infofiche 1. WAT VOORAFGING

Participatiedecreet. Infofiche 1. WAT VOORAFGING Infofiche Participatiedecreet Het participatiedecreet legt de voorwaarden vast waaraan studentenparticipatie in het Vlaamse hoger onderwijs moet voldoen. VVS heeft nog enkele vragen om dit decreet aan

Nadere informatie

ORGANIEK REGLEMENT VAN DE STUDENTENRAAD VAN DE VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL

ORGANIEK REGLEMENT VAN DE STUDENTENRAAD VAN DE VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL ORGANIEK REGLEMENT VAN DE STUDENTENRAAD VAN DE VRIJE UNIVERSITEIT BRUSSEL HOOFDSTUK I - Algemene bepalingen en bevoegdheden Artikel 1 De Studentenraad verdedigt de belangen van de studenten en verstrekt

Nadere informatie

Associatie KU Leuven: Sterke partners voor beter hoger onderwijs

Associatie KU Leuven: Sterke partners voor beter hoger onderwijs Associatie KU Leuven: Sterke partners voor beter hoger onderwijs Associatie KU Leuven: een netwerk van sterke partners Groep T, KHLeuven en KHLim bereiden een fusie voor Facts & figures 4% % 45% 49% 95.000

Nadere informatie

Beleid Horizontale dialoog Hogeschool Viaa

Beleid Horizontale dialoog Hogeschool Viaa Beleid Horizontale dialoog Hogeschool Viaa Vastgesteld door het college van bestuur op 4 januari 2016 Positief advies beleidsoverleg 13 oktober 2015 Goedgekeurd door de raad van toezicht 18 december 2015

Nadere informatie

VLAAMS SECRETARIAAT VAN HET KATHOLIEK ONDERWIJS vzw Dienst Besturen

VLAAMS SECRETARIAAT VAN HET KATHOLIEK ONDERWIJS vzw Dienst Besturen VLAAMS SECRETARIAAT VAN HET KATHOLIEK ONDERWIJS vzw Dienst Besturen OPDRACHT, SAMENSTELLING EN WERKING VAN HET BUREAU BESTUREN EN OVERLEGFORUM BESTUREN Intern reglement OPDRACHT Art. 1, 1 Art. 1, 2 Het

Nadere informatie

Gelijke Kansen en Diversiteit binnen het UZ Gent

Gelijke Kansen en Diversiteit binnen het UZ Gent Gelijke Kansen en Diversiteit binnen het UZ Gent 1. Missie - visie Gelijke Kansen en Diversiteit UZ Gent Het UZ Gent is een pluralistische instelling. De benadering van Gelijke Kansen en Diversiteit op

Nadere informatie

Commissie Hoger Onderwijs Vlaanderen

Commissie Hoger Onderwijs Vlaanderen Commissie Hoger Onderwijs Vlaanderen Oordeel bij de aanvraag tot inrichting van een anderstalige equivalente initiële bachelor- of masteropleiding (Codex Hoger Onderwijs dd. 20 december 2013, deel 2. Structuur

Nadere informatie

Samen inclusief hoger onderwijs realiseren. Beleidsplan

Samen inclusief hoger onderwijs realiseren. Beleidsplan Samen inclusief hoger onderwijs realiseren Beleidsplan 2017-2019 Goedgekeurd door de stuurgroep dd. 20.03.2017 Voorwoord Het Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs (SIHO) zet met zijn beleidsplan samen inclusief

Nadere informatie

De doelstellingen van directie en personeel worden expliciet omschreven in een beleidsplan en worden jaarlijks beoordeeld door de directie.

De doelstellingen van directie en personeel worden expliciet omschreven in een beleidsplan en worden jaarlijks beoordeeld door de directie. FUNCTIE: Directeur POC AFKORTING: DIR AFDELING: Management 1. DOELSTELLINGEN INSTELLING De doelstellingen staan omschreven in het beleidsplan POC. Vermits de directie de eindverantwoordelijkheid heeft

Nadere informatie

ONZE AGENDA OPLEIDEN IN ROTTERDAM VOOR DE WERELD VAN MORGEN STRATEGISCHE AGENDA

ONZE AGENDA OPLEIDEN IN ROTTERDAM VOOR DE WERELD VAN MORGEN STRATEGISCHE AGENDA ONZE AGENDA OPLEIDEN IN ROTTERDAM VOOR DE WERELD VAN MORGEN STRATEGISCHE AGENDA VOORWOORD Hoe leiden we elke student op tot de professional voor de wereld van morgen? Met de blik op 2025 daagt die vraag

Nadere informatie

Managementsstatuut 22.09 6.5

Managementsstatuut 22.09 6.5 Managementsstatuut 22.09 6.5 Artikel 1. In dit statuut wordt verstaan onder: a. managementstatuut: een reglement met taken en bevoegdheden van het college van bestuur en de van bestuurswege gemandateerde

Nadere informatie

RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 15 januari 2002 (OR. en) 14759/01 JEUN 67 SOC 510

RAAD VAN DE EUROPESE UNIE. Brussel, 15 januari 2002 (OR. en) 14759/01 JEUN 67 SOC 510 RAAD VAN DE EUROPESE UNIE Brussel, 15 januari 2002 (OR. en) 14759/01 JEUN 67 SOC 510 WETGEVINGSBESLUITEN EN ANDERE INSTRUMENTEN Betreft: Resolutie van de Raad en de vertegenwoordigers van de regeringen

Nadere informatie

Arteveldehogeschool in kaart. Jaarverslag 2013

Arteveldehogeschool in kaart. Jaarverslag 2013 Arteveldehogeschool in kaart Jaarverslag 2013 Strategische doelen 2011-2015 1. Meer studenten opleiden 2. Onze studenten steeds beter opleiden 3. Excelleren in het Vlaams hogeronderwijslandschap 4. Creativiteit,

Nadere informatie

Hoofdstuk I. Algemene bepalingen

Hoofdstuk I. Algemene bepalingen Decreet houdende de toekenning van subsidies voor de uitbouw, de coördinatie en de promotie van het sportaanbod van de studentensportvoorzieningen van de Vlaamse universiteiten en hogescholen en de erkenning

Nadere informatie

HUISHOUDELIJK REGLEMENT VOOR DE SCHOOLRAAD

HUISHOUDELIJK REGLEMENT VOOR DE SCHOOLRAAD HUISHOUDELIJK REGLEMENT VOOR DE SCHOOLRAAD Hoofdstuk 1 - Oprichting Art.1 In uitvoering van het Decreet van 2 april 2004 betreffende participatie op school en de Vlaamse Onderwijsraad, B.S. 6 augustus

Nadere informatie

Functiebeschrijving nr. 030 Transitie- en kwaliteitsmanager

Functiebeschrijving nr. 030 Transitie- en kwaliteitsmanager 1/5 Functiebeschrijving nr. 030 Transitie- en kwaliteitsmanager I. FUNCTIEBENAMING Formatie Directe Leidinggevende contractueel administratief personeel algemeen directeur II. HOOFDDOEL VAN DE FUNCTIE

Nadere informatie

Strategische doelen 2011-2015

Strategische doelen 2011-2015 Jaarverslag 2014 Strategische doelen 2011-2015 1. Meer studenten opleiden 2. Onze studenten steeds beter opleiden 3. Excelleren in het Vlaams hogeronderwijslandschap 4. CreaAviteit, innovaae en ondernemerschap

Nadere informatie

Vrije Basisschool De Papaver Adegemdorp 16a 9991 Adegem. Ouderraad: huishoudelijk reglement

Vrije Basisschool De Papaver Adegemdorp 16a 9991 Adegem. Ouderraad: huishoudelijk reglement Vrije Basisschool De Papaver Adegemdorp 16a 9991 Adegem Tel en fax 050/71.15.93 e-mail vbs.depapaver@telenet.be Hoofdstuk 1 Oprichting Ouderraad: huishoudelijk reglement Art.1. Art. 2. In uitvoering van

Nadere informatie

Huishoudelijk reglement voor de schoolraad BO

Huishoudelijk reglement voor de schoolraad BO Huishoudelijk reglement voor de schoolraad BO 1 Oprichting 1.1 In uitvoering van het Decreet van 2 april 2004 betreffende participatie op school en de Vlaamse Onderwijsraad, B.S. 6 augustus 2004, zoals

Nadere informatie

Introductie: gebruik van het CIPO beoordelingskader

Introductie: gebruik van het CIPO beoordelingskader Bijlage: Geïntegreerd beoordelingskader evaluatie Pedagogische Begeleidingsdiensten en de Permanente Ondersteuningscellen Introductie: gebruik van het CIPO beoordelingskader Omwille van de continuïteit

Nadere informatie

STANDPUNT. 1 Algemene principes en concepten. Het Leuvens Universitair Systeem Algemene Vergadering van 20 maart Principes. 1.

STANDPUNT. 1 Algemene principes en concepten. Het Leuvens Universitair Systeem Algemene Vergadering van 20 maart Principes. 1. STANDPUNT Het Leuvens Universitair Systeem Algemene Vergadering van 20 maart 2009. 1 Algemene principes en concepten 1.1 Principes De universiteit als eindverantwoordelijke voor een goede integratie. Deze

Nadere informatie

Directiestatuut CSG. Artikel 1. Taakverdeling en structuur

Directiestatuut CSG. Artikel 1. Taakverdeling en structuur Directiestatuut CSG Artikel 1. Taakverdeling en structuur 1. De directeur-bestuurder oefent in de rol van bestuur van de stichting de hem bij of krachtens wettelijk voorschrift, statuten of het Reglement

Nadere informatie

Verder studeren met een functiebeperking

Verder studeren met een functiebeperking Verder studeren met een functiebeperking Visie en uitdagingen Valérie Van Hees Coördinator SIHO Studienamiddag Vlor 06.09.2018 Inhoud presentatie Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs Regeling Inclusief

Nadere informatie

Hoofdstuk 24: Managementstatuut Onderwijsgroep Galilei

Hoofdstuk 24: Managementstatuut Onderwijsgroep Galilei Hoofdstuk 24: Managementstatuut Onderwijsgroep Galilei Pre-ambule Het uitgangspunt voor het bevoegd gezag van de Stichting Onderwijsgroep Galilei, openbaar voortgezet onderwijs Voorne-Putten is het besturen

Nadere informatie

Functieprofiel: Manager Functiecode: 0202

Functieprofiel: Manager Functiecode: 0202 Functieprofiel: Manager Functiecode: 0202 Doel Zorgdragen voor de vorming van beleid voor de eigen functionele discipline, alsmede zorgdragen voor de organisatorische en personele aansturing van een of

Nadere informatie

Engagementsnota Campus Don Bosco Groot-Bijgaarden/Dilbeek

Engagementsnota Campus Don Bosco Groot-Bijgaarden/Dilbeek Engagementsnota Campus Don Bosco Groot-Bijgaarden/Dilbeek 1. Situering De Vrije Kleuterschool Savio Dilbeek, de Vrije Basisschool Don Bosco Groot- Bijgaarden en Don Bosco Instituut Groot-Bijgaarden bundelen

Nadere informatie

Model van huishoudelijk reglement voor de schoolraad

Model van huishoudelijk reglement voor de schoolraad Model van huishoudelijk reglement voor de schoolraad Hoofdstuk 1 Oprichting Art. 1. In uitvoering van het Decreet van 2 april 2004 betreffende participatie op school en de Vlaamse Onderwijsraad, B.S. 6

Nadere informatie

FUNCTIE/ORGAAN: Directeur

FUNCTIE/ORGAAN: Directeur FUNCTIE/ORGAAN: Directeur Functiedoel: - De directeur is de eindverantwoordelijke van het PVT De Landhuizen en is verantwoordelijk voor de realisatie van de missie, de visie en het beleid binnen de doelstellingen

Nadere informatie

van onderwijs en onderwijsondersteuning binnen Directeur onderwijsinstituut

van onderwijs en onderwijsondersteuning binnen Directeur onderwijsinstituut Opleidingsmanager Doel Ontwikkelen van programma( s) van wetenschappenlijk onderwijs en (laten) uitvoeren en organiseren van onderwijs en onderwijsondersteuning binnen de faculteit, uitgaande van een faculteitsplan

Nadere informatie

Huishoudelijk Reglement

Huishoudelijk Reglement Schoolraad van De Dageraad Lange Altaarstraat 4-20, 2018 Antwerpen Huishoudelijk Reglement Art. 1. Art. 2. Hoofdstuk 1 Oprichting In uitvoering van het Decreet van 2 april 2004 betreffende participatie

Nadere informatie

Ouderraad Basisschool De Vogelzang

Ouderraad Basisschool De Vogelzang Ouderraad Basisschool De Vogelzang Huishoudelijke reglement 1. Oprichting - ontbinding Art.1. In de onderwijsinstelling Basisschool De Vogelzang, Goedlevenstraat 78, 9041 Oostakker, wordt een ouderraad

Nadere informatie

Afsprakennota tussen het bestuur en de administratie. Overeenkomstig artikel 86 2 van het OCMW-decreet van 19 december 2008.

Afsprakennota tussen het bestuur en de administratie. Overeenkomstig artikel 86 2 van het OCMW-decreet van 19 december 2008. Afsprakennota tussen het bestuur en de administratie Overeenkomstig artikel 86 2 van het OCMW-decreet van 19 december 2008. A - Afspraken over de samenwerking van de raadsleden met de leden van het managementteam.

Nadere informatie

Huishoudelijk reglement voor de schoolraad van vrije basisschool de Vlinder

Huishoudelijk reglement voor de schoolraad van vrije basisschool de Vlinder Huishoudelijk reglement voor de schoolraad van vrije basisschool de Vlinder Hoofdstuk 1 Oprichting Art. 1. In uitvoering van het Decreet van 2 april 2004 betreffende participatie op school en de Vlaamse

Nadere informatie

B&W besluit Publicatie

B&W besluit Publicatie B&W besluit Publicatie Onderwerp Samenwerkingsovereenkomst met opleiding Sport & Bewegen van Hogeschool Inholland Collegebesluit Besluitpunten college 1. Het college stelt de samenwerkingsovereenkomst

Nadere informatie

Onze-Lieve-Vrouwinstituut lagere school, Kloosterweg 1, 1640 Sint-Genesius-Rode inst. nr. 4853

Onze-Lieve-Vrouwinstituut lagere school, Kloosterweg 1, 1640 Sint-Genesius-Rode inst. nr. 4853 BASISSCHOOL 5 oktober 2017 BETREFT: Huishoudelijk reglement van de schoolraad 1 Oprichting 1.1 In uitvoering van het Decreet van 2 april 2004 betreffende participatie op school en de Vlaamse Onderwijsraad,

Nadere informatie

Gemiddelde mening over de inspraak in de medezeggenschapsorganen

Gemiddelde mening over de inspraak in de medezeggenschapsorganen DEVOS,., VERHOEVEN, J. C. Inspraak, communicatie en overleg. Departement Onderwijs. Vlaamse Onderwijsindicatoren in internationaal perspectief. Editie 2000. Brussel Ministerie van de Vlaamse emeenschap,

Nadere informatie

Ouderraad : Huishoudelijk reglement

Ouderraad : Huishoudelijk reglement Ouderraad : Huishoudelijk reglement Hoofdstuk 1 Oprichting Art.1. Art.2. In uitvoering van het Decreet van 2 april 2004 betreffende participatie op school en de Vlaamse Onderwijsraad, B.S. 6 augustus 2004,

Nadere informatie

Provincieraadsbesluit

Provincieraadsbesluit directie Onderwijs & Vorming --- dossiernummer: 1505515 Provincieraadsbesluit betreft verslaggever Flankerend onderwijsbeleid Reglement met betrekking tot het subsidiëren van projecten ter bevordering

Nadere informatie

Reglement met betrekking tot het subsidiëren van projecten ter bevordering van een goede studiekeuze in het secundair onderwijs

Reglement met betrekking tot het subsidiëren van projecten ter bevordering van een goede studiekeuze in het secundair onderwijs directie Onderwijs & Vorming Reglement met betrekking tot het subsidiëren van projecten ter bevordering van een goede studiekeuze in het secundair onderwijs Artikel 1 Definities Voor de toepassing van

Nadere informatie

VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING VLAAMS MINISTER VAN WERK, ECONOMIE, INNOVATIE EN SPORT NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: - Ontwerp van besluit van de Vlaamse Regering betreffende de samenstelling, de werking en de opdrachten van

Nadere informatie

INTERN REGLEMENT VAN HET DIRECTIECOMITÉ

INTERN REGLEMENT VAN HET DIRECTIECOMITÉ BIJLAGE 4 BIJ HET CORPORATE GOVERNANCE CHARTER INTERN REGLEMENT VAN HET DIRECTIECOMITÉ OPGESTELD DOOR DE RAAD VAN BESTUUR INHOUDSOPGAVE Algemeen... 3 1. Samenstelling... 3 2. Benoeming... 3 3. Bevoegdheden

Nadere informatie

Reglement opleidingsraden zoals goedgekeurd door de Raad van Bestuur op 24 april Opleidingsraden. reglement

Reglement opleidingsraden zoals goedgekeurd door de Raad van Bestuur op 24 april Opleidingsraden. reglement Opleidingsraden reglement REGLEMENT OPLEIDINGSRADEN Zoals goedgekeurd door de Raad van Bestuur op 24 april 2012 INHOUDSTABEL Hoofdstuk I: Definities en toepassingsgebied Hoofdstuk II: Samenstelling van

Nadere informatie

FUNCTIEFAMILIE 5.1 Lager kader

FUNCTIEFAMILIE 5.1 Lager kader Doel van de functiefamilie Leiden van een geheel van activiteiten en medewerkers en input geven naar het beleid teneinde een kwaliteitsvolle, klantgerichte dienstverlening te verzekeren en zodoende bij

Nadere informatie

Samenwerkingsovereenkomst ten behoeve van de Academische Opleidingsschool Amsterdam (AcOA)

Samenwerkingsovereenkomst ten behoeve van de Academische Opleidingsschool Amsterdam (AcOA) Samenwerkingsovereenkomst ten behoeve van de Academische Opleidingsschool Amsterdam (AcOA) De ondertekenende partijen, De Montessori Scholengemeenschap Amsterdam (MSA, penvoerder), in het bijzonder het

Nadere informatie

VR DOC.0332/2BIS

VR DOC.0332/2BIS VR 2017 3103 DOC.0332/2BIS Voorontwerp van decreet tot oprichting van het Overlegcomité Welzijn, Volksgezondheid en Gezin DE VLAAMSE REGERING, Op voorstel van de Vlaamse minister van Welzijn, Volksgezondheid

Nadere informatie

EQF Level 5 in Vlaanderen. dr. ir. Toon Martens, algemeen directeur University College Leuven-Limburg Voorzitter HBO5-platform Vlaanderen

EQF Level 5 in Vlaanderen. dr. ir. Toon Martens, algemeen directeur University College Leuven-Limburg Voorzitter HBO5-platform Vlaanderen EQF Level 5 in Vlaanderen dr. ir. Toon Martens, algemeen directeur University College Leuven-Limburg Voorzitter HBO5-platform Vlaanderen Wettelijk kader EQF level 5=HBO5 2009: Besluit Vlaamse kwalificatiestructuur

Nadere informatie

Strategienota Ruimte, Relatie & Rekenschap

Strategienota Ruimte, Relatie & Rekenschap Strategienota 2019-2022 Ruimte, Relatie & Rekenschap 2 Strategienota Landstede Groep 2019-2022 Inhoudsopgave Inleiding 4 Hoofdstuk 1 Missie & waarden 6 1.1 Missie 6 1.2 Waarden 6 We willen ontwikkelen

Nadere informatie

Organisatie van advies en inspraak van het lokaal cultuurbeleid 2013-2018

Organisatie van advies en inspraak van het lokaal cultuurbeleid 2013-2018 Organisatie van advies en inspraak van het lokaal cultuurbeleid 2013-2018 1. DOELSTELLING : ADVIES EN INSPRAAK BIJ HET LOKAAL CULTUURBELEID 1.1. Met het oog op de voorbereiding en de evaluatie van het

Nadere informatie

Huishoudelijk reglement van het remuneratiecomité van de Vlaamse overheid

Huishoudelijk reglement van het remuneratiecomité van de Vlaamse overheid Huishoudelijk reglement van het remuneratiecomité van de Vlaamse overheid Opdracht en algemene werkingsregels 1 - Het remuneratiecomité heeft aandacht voor het strategische beleid en neemt hierin een adviserende

Nadere informatie

1.2 De zetel van de schoolraad is gevestigd op het volgende adres:

1.2 De zetel van de schoolraad is gevestigd op het volgende adres: 1 Huishoudelijk reglement voor de schoolraad 1 Oprichting 1.1 In uitvoering van het Decreet van 2 april 2004 betreffende participatie op school en de Vlaamse Onderwijsraad, B.S. 6 augustus 2004, zoals

Nadere informatie

FUNCTIEBESCHRIJVING BELEIDSMEDEWERKER ONDERZOEKSINFRASTRUCTUUR

FUNCTIEBESCHRIJVING BELEIDSMEDEWERKER ONDERZOEKSINFRASTRUCTUUR FUNCTIEBESCHRIJVING BELEIDSMEDEWERKER ONDERZOEKSINFRASTRUCTUUR A. DOEL VAN DE FUNCTIE: Het beleidsthema vanuit theoretische en praktische deskundigheid implementeren en uitbouwen teneinde toepassingen

Nadere informatie

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING DE VLAAMSE MINISTER VAN ONDERWIJS NOTA AAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: - Ontwerp van besluit betreffende lokale samenwerkingsinitiatieven tussen scholen voor basis- secundair onderwijs, instellingen voor

Nadere informatie

communicatiemanagement

communicatiemanagement BACHELOR communicatiemanagement afstandsonderwijs Werken en tegelijk een diploma Communicatiemanagement behalen? Het kan! 2 Je expertise in de communicatiebranche verder uitbouwen? Je carrière over een

Nadere informatie

HUISHOUDELIJK REGLEMENT VAN DE SCHOOLRAAD

HUISHOUDELIJK REGLEMENT VAN DE SCHOOLRAAD SINT-JORISSCHOOL Fabiolalaan 2 Kloosterstraat 15 8930 Menen 8940 Geluwe Tel.: 056 51 36 82 Tel./Fax : 056 51 47 51 Fax : 056 51 99 12 056 53 14 20 www.sint-jorisschool.be HUISHOUDELIJK REGLEMENT VAN DE

Nadere informatie

Reglement opleidingsraden zoals goedgekeurd door de Raad van Bestuur d.d. 1 april Opleidingsraden. reglement

Reglement opleidingsraden zoals goedgekeurd door de Raad van Bestuur d.d. 1 april Opleidingsraden. reglement Opleidingsraden reglement REGLEMENT OPLEIDINGSRADEN Zoals goedgekeurd door de Raad van Bestuur op 1 april 2014. INHOUDSTABEL Hoofdstuk I: Definities en toepassingsgebied Hoofdstuk II: Samenstelling van

Nadere informatie

TITEL I OPRICHTING VAN EEN INTERN VERZELFSTANDIGD AGENTSCHAP "INTERNE AUDIT VAN DE VLAAMSE ADMINISTRATIE"

TITEL I OPRICHTING VAN EEN INTERN VERZELFSTANDIGD AGENTSCHAP INTERNE AUDIT VAN DE VLAAMSE ADMINISTRATIE Besluit van de Vlaamse Regering tot oprichting van het intern verzelfstandigd agentschap Interne Audit van de Vlaamse Administratie en tot omvorming van het auditcomité van de Vlaamse Gemeenschap tot het

Nadere informatie

HUISHOUDELIJK REGLEMENT

HUISHOUDELIJK REGLEMENT HUISHOUDELIJK REGLEMENT 1. Oprichting In uitvoering van het Decreet van 2 april 2004 betreffende participatie op school en de Vlaamse Onderwijsraad, gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad op 6 augustus

Nadere informatie

Model van huishoudelijk reglement voor de schoolraad

Model van huishoudelijk reglement voor de schoolraad Vlaams Secretariaat van het Katholiek Onderwijs vzw Guimardstraat 1 1040 BRUSSEL Model van huishoudelijk reglement voor de schoolraad Hoofdstuk 1 Oprichting Art. 1. In uitvoering van het Decreet van 2

Nadere informatie

STATUTEN VAN DE VZW ASSOCIATIE UNIVERSITEIT GENT

STATUTEN VAN DE VZW ASSOCIATIE UNIVERSITEIT GENT STATUTEN VAN DE VZW ASSOCIATIE UNIVERSITEIT GENT Titel 1 naam, zetel Artikel 1. De vereniging zonder winstoogmerk draagt de naam Associatie Universiteit Gent, hierna genoemd de AUGent. Artikel 2. De zetel

Nadere informatie

Commissie Hoger Onderwijs Vlaanderen

Commissie Hoger Onderwijs Vlaanderen Commissie Hoger Onderwijs Vlaanderen Oordeel bij de aanvraag tot inrichting van een anderstalige equivalente initiële bachelor- of masteropleiding (Codex Hoger Onderwijs dd. 20 december 2013, deel 2. Structuur

Nadere informatie

Rapport alumni-enquête 2016 Vrije Universiteit Brussel

Rapport alumni-enquête 2016 Vrije Universiteit Brussel Rapport alumni-enquête 2016 Vrije Universiteit Brussel 1 Inleiding Naar aanleiding van het nieuwe kwaliteitszorgsysteem dat werd ingevoerd bij de opschorting van de opleidingsvisitaties, werd beslist om

Nadere informatie

Directeur onderzoeksinstituut

Directeur onderzoeksinstituut Directeur onderzoeks Doel College van van Bestuur Zorgdragen voor de ontwikkeling van het van het en uitvoering en organisatie van onderzoek en onderzoeksondersteuning binnen het, uitgaande van het faculteitsplan

Nadere informatie

GERONTOLOOG WORDEN MASTER OF SCIENCE

GERONTOLOOG WORDEN MASTER OF SCIENCE GERONTOLOOG WORDEN MASTER OF SCIENCE Behaal een academisch diploma. Ontwikkel uw loopbaan als gerontoloog U bent nu net afgestudeerde bachelor of enige tijd werkzaam als zorgverstrekker in een ziekenhuis,

Nadere informatie

Commissie Hoger Onderwijs. Rapport in het kader van het kwaliteitstoezicht van de HBO5-opleidingen. VSPW Gent 37119

Commissie Hoger Onderwijs. Rapport in het kader van het kwaliteitstoezicht van de HBO5-opleidingen. VSPW Gent 37119 Commissie Hoger Onderwijs Rapport in het kader van het kwaliteitstoezicht van de HBO5-opleidingen VSPW Gent 37119 Rapport in het kader van het kwaliteitstoezicht van de hbo5-opleidingen door de Commissie

Nadere informatie

Huishoudelijk Reglement OUDERRAAD BO. De Boomgaard Gent.

Huishoudelijk Reglement OUDERRAAD BO. De Boomgaard Gent. Huishoudelijk Reglement OUDERRAAD BO. De Boomgaard Gent. Ouderwerking omvat alle vormen van participatie door ouders in de Stedelijke Freinetschool De Boomgaard. De ouderraad overkoepelt de ouderwerking

Nadere informatie

HUISHOUDELIJK REGLEMENT

HUISHOUDELIJK REGLEMENT Samenwerkingsovereenkomst - bijlage 10A CENTRUMRAAD VAN VCLB 2 ANTWERPEN MIDDENGEBIED Sint Benedictusstraat 14b HUISHOUDELIJK REGLEMENT 2640 Mortsel VAN DE CENTRUMRAAD Tel. 03/443.90.20 Fax 03/443.90.21

Nadere informatie

Advies. Voorontwerp van decreet houdende wijziging van decretale bepalingen inzake wonen als gevolg van het bestuurlijk beleid

Advies. Voorontwerp van decreet houdende wijziging van decretale bepalingen inzake wonen als gevolg van het bestuurlijk beleid Brussel, 9 november 2005 091105_ Advies Voorontwerp van decreet houdende wijziging van decretale bepalingen inzake wonen als gevolg van het bestuurlijk beleid Inhoud Inhoud... 2 1. Inleiding... 3 2. Advies...

Nadere informatie

Brussel, 10 december _Advies_accreditatieverdrag. Advies. Accreditatieverdrag met Nederland

Brussel, 10 december _Advies_accreditatieverdrag. Advies. Accreditatieverdrag met Nederland Brussel, 10 december 2003 111903_Advies_accreditatieverdrag Advies Accreditatieverdrag met Nederland Inhoud Inhoud... 2 1. Inleiding en situering adviesvraag... 3 2. Samenvatting... 4 3. Advies...5 2 1.

Nadere informatie

Provincieraadsbesluit

Provincieraadsbesluit directie Welzijn, Gezondheid, Wonen, Jeugd en Ontwikkelingssamenwerking --- dossiernummer: 1303265 Provincieraadsbesluit betreft verslaggever NOORD-ZUIDSAMENWERKING: subsidiereglement voor programma's

Nadere informatie

Mia Douterlungne administrateur-generaal

Mia Douterlungne administrateur-generaal Mia Douterlungne administrateur-generaal Terugblik op het voorbije werkjaar Vooruitblik op het nieuwe werkjaar Onderwijs en de arbeidsmarkt van morgen Startdag 2015 ALGEMEEN 2014-2015: advies over beleidsnota

Nadere informatie

Gedragscode Onderwijstaal Universiteit Antwerpen UITGANGSPUNTEN

Gedragscode Onderwijstaal Universiteit Antwerpen UITGANGSPUNTEN Gedragscode Onderwijstaal Universiteit Antwerpen (Raad van Bestuur, 23 april 2013, 27 mei 2014, 31 maart 2015, 12 april 2016, 28 maart 2017 en 27 maart 2018) UITGANGSPUNTEN De Universiteit Antwerpen wenst

Nadere informatie

Huishoudelijk reglement schoolraad basisscholen Sint-Victor

Huishoudelijk reglement schoolraad basisscholen Sint-Victor 1 Huishoudelijk reglement schoolraad basisscholen Sint-Victor 1 Oprichting 1.1 In uitvoering van het Decreet van 2 april 2004 betreffende participatie op school en de Vlaamse Onderwijsraad, B.S. 6 augustus

Nadere informatie

HU GERICHT IN BEWEGING

HU GERICHT IN BEWEGING HU GERICHT IN BEWEGING Organisatieontwikkeling HU het verhaal - versie maart 2016 - Agenda Waar komen we vandaan? Waarom gaan we veranderen? Wie willen we zijn? Hoe gaan we dit bereiken? Wat verandert

Nadere informatie

NOTA AAN DE LEDEN VAN DE VLAAMSE REGERING

NOTA AAN DE LEDEN VAN DE VLAAMSE REGERING DE VLAAMSE MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN NOTA AAN DE LEDEN VAN DE VLAAMSE REGERING Betreft: Voorontwerp van decreet houdende instemming met het samenwerkingsakkoord van tussen de Vlaamse

Nadere informatie

Politieonderwijs & externe kwaliteitszorg op weg naar accreditatie

Politieonderwijs & externe kwaliteitszorg op weg naar accreditatie Politieonderwijs & externe kwaliteitszorg op weg naar accreditatie dr. Steven Van Luchene [VLIR Cel Kwaliteitszorg] op weg naar accreditatie 1. routebeschijving: tno visita e accredita e 2. de meet: generieke

Nadere informatie

Je ontwikkelt een gedeelde HR-visie en vertaalt deze in strategische doelstellingen, die passen binnen het strategisch meerjarenplan van KORTRIJK.

Je ontwikkelt een gedeelde HR-visie en vertaalt deze in strategische doelstellingen, die passen binnen het strategisch meerjarenplan van KORTRIJK. Functiebeschrijving HR - Manager KORTRIJK Functiegegevens Functiebenaming: Team: Loonschaal: HR-manager KORTRIJK P & O (Loon & Tijd + HR) A5a-A5b Plaats in de organisatie Je bent lid van het managementteam

Nadere informatie

Stafmobiliteit gewikt en gewogen

Stafmobiliteit gewikt en gewogen Stafmobiliteit gewikt en gewogen Isabelle De Ridder Vlaamse Onderwijsraad Vlaamse Onderwijsraad (Vlor) Strategische adviesraad voor het beleidsdomein onderwijs en vorming - Opdracht: o Adviezen op vraag

Nadere informatie

FUNCTIEBESCHRIJVING 1

FUNCTIEBESCHRIJVING 1 FUNCTIEBESCHRIJVING 1 Functie Hoofddoel van de functie Directeur grondgebiedszaken A4a-A4b U coördineert de directie grondgebiedszaken, die bestaat uit: - de dienst vergunningen en beleidsondersteuning

Nadere informatie

VISIETEKST POSTDOCTORAAL LOOPBAANBELEID EN LOOPBAANBEGELEIDING AAN DE UGENT

VISIETEKST POSTDOCTORAAL LOOPBAANBELEID EN LOOPBAANBEGELEIDING AAN DE UGENT VISIETEKST POSTDOCTORAAL LOOPBAANBELEID EN LOOPBAANBEGELEIDING AAN DE UGENT Goedgekeurd door de Raad van Bestuur op 14 februari 2014 1 Deze visietekst werd opgesteld door de stuurgroep van het strategisch

Nadere informatie

VISIE OP TOEZICHT LAVERHOF

VISIE OP TOEZICHT LAVERHOF VISIE OP TOEZICHT LAVERHOF Inleiding De raad van toezicht van Laverhof heeft de wettelijke taak toezicht te houden op de besturing door de raad van bestuur en op de algemene gang van zaken binnen Laverhof

Nadere informatie

Professionele Masters. Uitgangspunten verdere uitbouw aanbod professionele masters

Professionele Masters. Uitgangspunten verdere uitbouw aanbod professionele masters Professionele Masters Uitgangspunten verdere uitbouw aanbod professionele masters Professionele Masters Uitgangspunten verdere uitbouw aanbod professionele masters Inhoud 5 Voorwoord 7 Inleiding 8 Professionele

Nadere informatie

Artikel 1. In de gemeente Destelbergen wordt een gemeentelijke Adviesraad voor Lokale Economie (ALE) opgericht.

Artikel 1. In de gemeente Destelbergen wordt een gemeentelijke Adviesraad voor Lokale Economie (ALE) opgericht. 23 mei 2013 DE GEMEENTERAAD, Overeenkomstig artikel 28 van het Gemeentedecreet in openbare zitting vergaderd; Overwegende dat de gemeenteraad in uitvoering van de artikelen 199 en 200 van het Gemeentedecreet

Nadere informatie

BANABA INTENSIEVE ZORGEN EN SPOEDGEVALLENZORG 2014-2015

BANABA INTENSIEVE ZORGEN EN SPOEDGEVALLENZORG 2014-2015 BANABA INTENSIEVE ZORGEN EN SPOEDGEVALLENZORG 2014-2015 INHOUD 04 Doel van de opleiding 05 Banaba Intensieve zorgen en spoedgevallenzorg 06 Situering van de opleiding 08 Curricula 09 Individueel traject

Nadere informatie

Sterk door overleg. Adviesfunctie

Sterk door overleg. Adviesfunctie De Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV) brengt de Vlaamse werkgevers- en werknemersorganisaties samen voor overleg en advies over tal van Vlaamse beleidsthema s. De sociale partners adviseren

Nadere informatie

De motor van de lerende organisatie

De motor van de lerende organisatie De motor van de lerende organisatie Focus op de arbeidsmarkt Naast het erkennen van leerbedrijven is Calibris verantwoordelijk voor ontwikkeling en onderhoud van kwalificaties in de sectoren zorg, welzijn

Nadere informatie

Onderwijsconcept Albeda Zet De Toon!

Onderwijsconcept Albeda Zet De Toon! Onderwijsconcept Onderwijsconcept Albeda Zet De Toon! Voorwoord Albeda heeft een mooie en grote maatschappelijke opdracht. We willen een TOP-school zijn voor studenten en bedrijven in de stad Rotterdam

Nadere informatie

ONTWERP VAN DECREET TEKST AANGENOMEN DOOR DE PLENAIRE VERGADERING

ONTWERP VAN DECREET TEKST AANGENOMEN DOOR DE PLENAIRE VERGADERING Zitting 2008-2009 18 februari 2009 ONTWERP VAN DECREET betreffende de organisatie en erkenning van toeristische samenwerkingsverbanden TEKST AANGENOMEN DOOR DE PLENAIRE VERGADERING Zie: 1853 (2008-2009)

Nadere informatie

bijlage 1 bij agendapunt 4.2/15DB12 HERSTELPLAN OPLEIDING COMMUNICATIEMANAGEMENT HOGESCHOOL WEST-VLAANDEREN

bijlage 1 bij agendapunt 4.2/15DB12 HERSTELPLAN OPLEIDING COMMUNICATIEMANAGEMENT HOGESCHOOL WEST-VLAANDEREN bijlage 1 bij agendapunt 4.2/15DB12 HERSTELPLAN OPLEIDING COMMUNICATIEMANAGEMENT HOGESCHOOL WEST-VLAANDEREN Globale achtergrond van waaruit dit herstelplan is ontstaan. De opleiding communicatiemanagement

Nadere informatie

Reglement met betrekking tot de gekwalificeerde uitstroom uit het leerplichtonderwijs.

Reglement met betrekking tot de gekwalificeerde uitstroom uit het leerplichtonderwijs. PAULO Reglement met betrekking tot de gekwalificeerde uitstroom uit het leerplichtonderwijs. Het Reglement met betrekking tot het subsidiëren van projecten ter bevordering van de gekwalificeerde uitstroom

Nadere informatie

Rol: Maatschappelijk assistent

Rol: Maatschappelijk assistent Datum opmaak: 2017-10-05 Eigenaar: Koen De Feyter Doel van de functie Staat op een proactieve wijze in voor de maatschappelijke dienstverlening aan hulpvragers volgens de meest passende methodiek en volgens

Nadere informatie

Commissie Hoger Onderwijs. Rapport in het kader van het kwaliteitstoezicht van de HBO5-opleidingen CVO KISP VAZOV 37895

Commissie Hoger Onderwijs. Rapport in het kader van het kwaliteitstoezicht van de HBO5-opleidingen CVO KISP VAZOV 37895 Commissie Hoger Onderwijs Rapport in het kader van het kwaliteitstoezicht van de HBO5-opleidingen CVO KISP VAZOV 37895 Rapport in het kader van het kwaliteitstoezicht van de hbo5-opleidingen door de Commissie

Nadere informatie

FUNCTIEFAMILIE 5.3 Projectmanagement

FUNCTIEFAMILIE 5.3 Projectmanagement Doel van de functiefamilie Leiden van projecten en/of deelprojecten de realisatie van de afgesproken projectdoelstellingen te garanderen. Context: In lijn met de overgekomen normen in termen van tijd,

Nadere informatie