Rapport aan B&W d.d. 25 november 2015 secretaris Pauline van Gelder. Gemeentewinkel

Transcriptie

1 Onderwerp: CAK tarieven 2016 openbaar Rapport aan B&W d.d. 25 november 2015 secretaris Pauline van Gelder Paraaf voor akkoord door het hoofd van de afdeling Gemeentewinkel Bedrijfsvoering Samenleving Ruimte & Groen Portefeuillehouder wethouder H.J.C. Vreeswijk Opmerking secretaris/bestuurder: B W W W Akkoord X X X X Bespreken Besluit college d.d. 8 december 2015: conform advies besloten Beslispunten: 1. Op grond van de Verordening maatschappelijke ondersteuning Scherpenzeel 2015 artikel 12, lid 1 en het uitgangspunt in het coalitieakkoord dat de decentralisatie Awbz naar Wmo 2015 voor zover mogelijk in de vorm van een zachte landing moeten plaatsvinden, in te stemmen met het voorstel de tarieven per uur / dagdeel op basis waarvan de eigen bijdrage CAK voor de Wmo 2015 wordt berekend vast te stellen op een lager bedrag dan de feitelijke kostprijs voor de gemeente. 2. Indien positief besloten bij (1) de volgende uur- en dagdeelprijzen te hanteren in 2016: 20,= voor huishoudelijke hulp; 22,50 voor Activerende dagbesteding, dagopvang basis en Woonondersteuning; 25 voor Wooncoaching en Dagopvang extra. Is het stuk intern vertrouwelijk? Indien het stuk niet openbaar is, geef dan aan waarom: reden Inleiding Op grond van de Verordening maatschappelijke ondersteuning en het Besluit maatschappelijke ondersteuning, betalen inwoners die gebruik maken van zorg/ondersteuning betalen een eigen bijdrage die is gerelateerd aan het inkomen. De maximale eigen bijdrage gerelateerd aan het inkomen is geregeld via het Besluit Wmo De gemeente Scherpenzeel volgt dit besluit en hanteert dus ook de hierin opgenomen maximale eigen bijdrage. Een inwoner die gebruik maakt van verschillende vormen van zorg (bv. Wmo en Wlz) betaalt nooit meer dan de maximale eigen bijdrage. Met dit voorstel wordt beoogd om de uur/dagdeel prijzen, die mede van invloed (kunnen) zijn op de hoogte van de eigen bijdrage, voor het jaar 2016 bij het CAK lager op te geven dan de daadwerkelijke kostprijs. Dit om te zorgen voor een meer geleidelijke stijging van de eigen bijdrage voor de cliënten met een inkomen vanaf de lagere middeninkomens. Met de decentralisatie van AWBZ naar Wmo zijn ongeveer 65 cliënten overgekomen naar de Wmo. Gedurende het grootste deel van het jaar 2015 betaalden deze inwoners in het kader van het overgangsrecht nog een eigen bijdrage die was gebaseerd op de ABWZ voor hun ondersteuning in de vorm van individuele begeleiding of dagopvang. Concreet betekent dit dat men een eigen bijdrage betaalde over ongeveer 27% van de daadwerkelijke zorgkosten. Het uur of dagdeeltarief waarop de eigen bijdrage werd berekend was 14,20. De daadwerkelijke

2 -2- uurtarieven, in zowel het contract voor overgangscliënten Scherpenzeel als die voor de contracten 2015 en de nieuwe zorgcontracten die gelden vanaf medio 2015, liggen aanmerkelijk hoger. Eind 2015 loopt het overgangsrecht definitief af en voor een klein deel van de gebruikers was dit al eerder afgelopen. Voor de laagste inkomenscategorieën zal er feitelijk weinig veranderen. Zij betalen een eigen bijdrage die ligt tussen 19,40 en 27 per periode van 4 weken. De inkomenscategorieën die mogelijk een (veel) hogere eigen bijdrage gaan betalen zijn vooral de lagere midden inkomens (>130% sociaal minimum), de middeninkomens en de hogere inkomens. Dit betreft ongeveer 20 tot 30% van de gebruikers van Wmo-zorg (gebaseerd op landelijke cijfers). Deze cliënten hebben ook te maken gekregen met het wegvallen van de korting van 33% op de eigen bijdrage (Wmo & AWBZ) op grond van de afschaffing van de Wtcg en mogelijk ook met het wegvallen van de compensatieregeling voor het Eigen risico zorgverzekering. De vervangende regelingen voor de collectieve zorgverzekering en de volledige compensatie van het eigen risico hanteren als maximum de inkomensgrens van 130% sociaal minimum. In dit voorstel wordt bepleit om voor 2016 een lager uur/dagdeel tarief te hanteren op basis waarvan de eigen bijdrage wordt berekend. Dit betekent overigens dat de maximale eigen bijdrage niet verandert. Wel dat de cliënten die het betreft niet te maken krijgen met een plotselinge, behoorlijke, stijging van de eigen bijdrage. Voor de gemeente betekent dit vooral dat er in ieder geval niet minder aan eigen bijdrage binnen zal komen in 2016 maar dat we mogelijk iets minder binnenkrijgen dan wat maximaal haalbaar is. Exact berekenen kunnen we dit feitelijk niet. De gemeente heeft namelijk geen inzicht in de inkomenssituatie van gebruikers van zorg. Daarnaast is e.a. ook nog afhankelijk van het feit of men ook van andere vormen van zorg (die onder een andere wet vallen) gebruik maakt. Beoogd effect De decentralisatie van zorgtaken van de AWBZ naar de Wmo op dusdanige wijze faciliteren dat de overgang naar een hogere eigen bijdrage geleidelijk verloopt. Daarnaast het voorkomen van ongewenste effecten zoals het opzeggen van zorg wegens de (plotselinge) stijging van de eigen bijdrage. Argumenten 1. De maximale uurprijs per product is een manier waarop de gemeente kan sturen op de kosten c.q. de stijging van de eigen bijdrage voor de inkomens die niet tot de categorie lagere inkomens behoren.. De maximale eigen bijdrage die een inwoner betaalt op grond van zijn/haar inkomen verandert hierbij niet. Wel komt men afhankelijk van het inkomen iets minder snel aan de maximale eigen bijdrage. Gezien de verschillen in uurprijs tussen het oude AWBZ tarief (14,20) en de huidige Wmo tarieven, verdient het de voorkeur om voor de inkomens die een hogere eigen bijdrage dienen te betalen en/of een eigen bijdrage die om en nabij de kostprijs ligt, de stijging in de eigen bijdrage meer geleidelijk te laten verlopen. Dit voorkomt het ongewenste effect dat men noodzakelijke zorg stopzet wegens de plotselinge verhoging van de eigen bijdrage. In de omvorming van het zorgstelsel (de decentralisatie) waar we nu mee te maken hebben gaan vooral de midden en hogere inkomens meer betalen voor zorg. Dit principe sluit aan bij het uitgangspunt dat de sterkste financiële schouders ook de grootste lasten dragen. De inkomens categorieën boven de 130% van het sociaal minimum worden echter wel met een behoorlijke stapeling van stijgende kosten geconfronteerd. Dit enerzijds door het wegvallen van de korting van 33% op de eigen bijdrage op grond van de Wtcg (afgeschaft per 2015) en anderzijds door het aflopen van het overgangsrecht. In hoeverre de eigen bijdrage inderdaad een stuk zal stijgen kunnen we als gemeente niet geheel inschatten. Dit is namelijk ook afhankelijk van leeftijd, gezinssituatie en zorggebruik dat onder verschillende regelingen kan vallen. Maar in een bepaalde gevallen kan het zo zijn dat de eigen bijdrage met 1500 per jaar stijgt.

3 -3- Dit kan leiden ongewenste effecten, bijvoorbeeld dat men de noodzakelijke zorg stopzet wegens plotselinge stijging in de kosten (en dit enerzijds bij mensen voor wij de bijdrage mogelijk inderdaad relatief hoog is en anderzijds ook bij ouderen die niet gewend zijn een min of meer kostendekkend tarief voor zorg te betalen). Om ongewenste effecten te voorkomen, verdient het aanbeveling om de stijging meer geleidelijk te laten verlopen. De gemeente kan dit doen door bij het CAK tarieven op te geven die lager liggen dan de kosten die de gemeente maakt. Voor de inwoners die onder het overgangsrecht vielen geldt mogelijk ook dat men nog geen idee heeft wat die eigen bijdrage met ingang van 2016 zou kunnen worden. De 1 e factuur hiervoor komt immers pas in maart Voor een kleine groep inwoners geldt ook dat men f slechts een enkele factuur voor de eigen bijdrage gekregen heeft. Op al deze vertraging bij het CAK die ook te maken had met het al of niet goed aanleveren door de aanbieders is overigens actie ondernomen. Deze problemen zullen snel zijn opgelost. In dit voorstel wordt bepleit om voor alle cliënten een lager uurbedrag te hanteren waarop de eigen bijdrage 2016 wordt berekend. Dit met twee doelstellingen: 1. Voor cliënten die eerst onder het overgangsrecht vielen, wordt de financiële bijdrage meer geleidelijk aangepast, men kan wennen aan wat zorg daadwerkelijk kost en ongewenst effecten worden voorkomen. 2. Een tweede reden ligt in de resultaatfinanciering. Voor 4 producten begeleiding wordt gewerkt met resultaat financiering. Onder dit product ligt een financieringsmodel dat gebaseerd is op een gemiddeld aantal uren. De cliënt krijgt datgene geleverd dat nodig is om het resultaat te behalen. Dit kan minder maar ook meer dan het gemiddelde zijn. Ook al geldt dit mogelijk voor een enkele cliënt: het lager stellen van de uurprijs waarop de eigen bijdrage berekend wordt, voorkomt dat een cliënt die meer dan het gemiddeld aantal uren geleverd krijgt en een eigen bijdrage = kostprijs betaalt, meer betaalt dan de gemeentelijke kostprijs. Vermeld moet worden dat de nu voorgestelde verlaging meer is dan noodzakelijk zou zijn in het kader van de resultaatfinanciering. 2. Het voorstel voor de grondslag van uur/dagdeel prijs berekening eigen bijdrage CAK voor 2016 is als volgt: Huishoudelijke Hulp : 20 (uur) (gemeentetarief 22,50; dit betreft normale indexering) Woonondersteuning: 22,50 (uur) (tarief 300 per periode, gebaseerd op 25,- per uur). Dagopvang basis 22,50 (dagdeel) (gemeentetarief: 480 per periode 4 weken) Act. dagbesteding 22,50 dagdeel) (gemeentetarief : 30 per dagdeel, max 6 per week gemiddeld) Wooncoaching: 25,= (uur) (gemeentetarief: 500 per periode, gebaseerd op 50 per uur). Dagopvang extra 25,= (dagdeel) (gemeentetarief: 900 per periode, 4 weken gebaseerd op 45 per dagdeel) Beschermd werk: 7.50 (uur) gemeentetarief: 10 per uur & (dagdeel) max 25 uur per week. Persoonlijke verzorging Wmo (grondslag VG) 25,= (uur) gemeentetarief: 38 per uur Evaluatie Het beleid voor financiële compensatie van zorgkosten is in ontwikkeling. Zowel deze als de andere acties (collectieve zorgverzekering, compensatieregeling eigen risico 2015) zullen in samenhang worden geëvalueerd. Kanttekeningen Een regeling voor (enige) financiële compensatie voor de iets hogere inkomens kan worden gezien als het ondermijnen van het uitgangspunt dat de financieel sterkste schouders ook de meeste lasten dienen te dragen. Ook het stelsel Wmo in Scherpenzeel is hierop gebaseerd

4 -4- (evenals de financiering die vanuit het Rijk wordt gegeven). De voorgestelde regeling voorziet echter in een meer geleidelijke overgang naar een hogere eigen bijdrage in een overgangssituatie. Indien een inwoner vanwege de plotseling sterk gestegen kosten de ondersteuning stopzet, kan dit in een later stadium tot gevolg hebben dat meer (gemeentelijke) kosten gemaakt moeten worden om een situatie weer op orde te krijgen. Cliënten voor wie het overgangsrecht is afgelopen gaan een hogere eigen bijdrage betalen. Of dit daadwerkelijk uitmaakt hangt af van het feit of men al of niet de maximale bijdrage betaalde die voor een bepaald inkomen geldt. De facturatie van het Cak loopt in een aantal gevallen behoorlijk achter. Sommige inwoners zullen dus ook over een aantal maanden van 2015 nog niet weten welke eigen bijdrage men dient te betalen en of dit al of niet (behoorlijk) hoger is. De cliënten die met hun inkomen boven de 130% sociaal minimum zitten vallen buiten de Collectieve zorgverzekering van de gemeente en kunnen ook maximaal 100 terug ontvangen op het betaalde eigen risico zorgverzekering. Daarnaast hebben zij net als andere cliënten overigens - te maken met het wegvallen van de korting van 33% op de eigen bijdrage op grond van de Wtcg. Om ook de groep inwoners met een inkomen vanaf 130% tot 200% sociaal minimum enigszins te compenseren voor de gestegen kosten én om ongewenste effecten zoals het opzeggen van noodzakelijke zorg te voorkomen, wordt voorgesteld ook voor deze groep een regeling te ontwerpen. Gezien de korte tijd dit nog rest tot 2016, zal de raad worden verzocht (een deel van) het resterende budget op de post Compensatie Wtcg/Cer hiervoor beschikbaar te houden. Financiële aspecten (instemming Financiën ja) Het lager stellen van de CAK tarieven voor begeleiding heeft betrekking op de eigen bijdrage die binnenkomt op begeleiding. Het nadeel voor de gemeente is moeilijk te schatten. Naar verwachting zit 20 to 30% niet op de maximale eigen bijdrage maar dit aandeel kan ook lager zijn. De eigen bijdrage die de gemeente binnenkrijgt zal in ieder geval niet lager zijn dan die over Wel is vermeld dat een deel van deze eigen bijdrage feitelijk pas in 2016 binnenkomt. Op welke begrotingspost heeft dit betrekking: fcl Wmo begeleiding Past het voorstel binnen het beschikbare budget? ja Zo, hoe wordt verruiming van het budget aangevraagd:n.v.t Welke gevolgen zijn er voor het weerstandsvermogen (risico s)? n.v.t Communicatie (besproken met communicatieadviseur ) De tarieven voor de berekening eigen bijdrage CAK zullen op de website worden gepubliceerd. Mogelijk volgt ook een brief aan de cliënten. Juridische aspecten / juridische grondslag voorstel (Instemming juridische zaken ) Met welke wettelijke aspecten moet je rekening houden? Moet er een contract/overeenkomst gesloten worden? Personele aspecten N.v.t. Overige aspecten N.v.t BIJLAGE Procedure-afspraken

5 -5- Niet openbaar Ter informatie/besluitvorming naar raadsgriffie: Bijlagen: Ja. Brief 29 april 2015 ministerie VWS. Ter advisering/instemming naar de OR: Burgerparticipatie: Nee Besproken met portefeuillehouder: ja Publiceren/officiële bekendmaking: Betrokkenheid andere afdelingen (integraal werken): Projectmatig werken n.v.t. Risico op misbruik en oneigenlijk gebruik (M&O-beleid). N.v.t Inkopen en aanbesteden n.v.t.