Bachelor Afstudeerproject Informatica: Nieuwe opzet

Transcriptie

1 Bachelor Afstudeerproject Informatica: Nieuwe opzet Jos Roerdink, Curriculumcommissie Informatica 16 november Inleiding Dit document betreft een gewijzigde opzet van het bachelor-afstudeerproject (BAP) in belangrijkste wijziging is de invoering van een individuele bachelorscriptie. Er zijn drie belangrijke redenen voor deze wijziging: 1. Het oordeel van de visitatiecommissie onderwijs. De kritiek van de commissie is dat de afstudeerwerken eerder een nuttige kennismaking met de beroepspraktijk zijn dan dat ze kunnen gelden als een afsluitende proeve van bekwaamheid van een universitaire bacheloropleiding. 2. Vergroting keuzevrijheid studenten. Tot nu toe was het bachelor-afstudeerproject beperkt tot een groepsproject in de software engineering. In de nieuwe opzet zal de student meer vrijheid hebben in de keuze van het onderwerp en de vorm (d.w.z.. individueel of groepsproject). 3. Meer aandacht voor communicatieve vaardigheden. Masterstudenten hebben bij het studentcolloquium aangegeven dat ze in de bacheloropleiding onvoldoende ervaring opdoen met het schrijven van wetenschappelijke teksten. De mondelinge presentaties zijn minder een probleem. Dit is een reden om in het bachelor project meer aandacht te besteden aan schriftelijke verslaglegging. 2 Huidige opzet In het huidige bachelor-afstudeerproject staat het hele traject van software-ontwikkeling met de bijbehorende technische en sociale vaardigheden centraal 1. Teams van studenten voeren een software-ontwikkelopdracht uit voor een bedrijf. Doelen zijn: het zelfstandig kunnen uitvoeren van taken en rollen bij grote software-ontwikkelprojecten; in teamverband (ook internationaal) kunnen werken aan het ontwikkelen van software; het kunnen kiezen van een bij een probleem passend proces van softwareontwikkeling; het vormgeven van kwaliteitsbeleid rondom de ontwikkeling van software; het werken met subcontractors. De beoordeling vindt plaats door het begeleidingsteam (stafleden, studentassistenten, vertegenwoordigers van bedrijven). Ook geven de studenten elkaar onderling een beoordeling. Uiteindelijk bepalen de stafleden een individueel cijfer. 1 Zie de Zelfevaluatie voor meer details. 1

2 3 Nieuwe opzet Doel van de nieuwe opzet van het bachelor-afstudeerproject is: het verhogen van de wetenschappelijke/academische kwaliteit van het afstudeerwerk; studenten meer keuzevrijheid bieden bij de keuze van een onderwerp het invoeren van een individuele bachelorscriptie voor elke student. 3.1 Leerdoelen van het afstudeerproject Het afstudeerproject heeft de volgende leerdoelen, in overeenstemming met de de common requirements van ACM/IEEE en de Dublin-descriptoren voor bacheloropleidingen 2. De student: toepassen kennis en inzicht is in staat om slecht gestructureerde problemen te structureren en te herdefiniëren is in staat om de kennis van de belangrijkste fundamenten van de informatica toe te passen, met gebruikmaking van wetenschappelijk gefundeerde methoden en gereedschappen kan omgaan met verandering in de loop van het proces deels als gevolg van de eigen beslissingen oordeelsvorming communicatie kan de vakliteratuur kritisch lezen en beoordelen op bruikbaarheid kan resultaten van het eigen werk en dat van anderen kritisch beoordelen is in staat om relevante kennis te communiceren met vakgenoten kenmerkt zich door professioneel gedrag: betrouwbaarheid, betrokkenheid, nauwkeurigheid, zelfstandigheid is in staat projectmatig te werken (ev. in teamverband) is in staat de resultaten van onderzoek en ontwerp adequaat schriftelijk en mondeling te presenteren Hierbij gaat het zowel om een oefening in het verwerven van de genoemde competenties als een demonstratie/proeve van bekwaamheid. Niet alle leerdoelen zullen in elk project in dezelfde mate gerealiseerd kunnen worden. Zo zal in een Software Engineering project er meer aandacht zijn voor projectmatig in teamverband, of het omgaan met veranderingen in de loop van het proces. 3.2 Keuze onderwerp De student kiest een onderwerp voor het bachelor-afstudeerproject uit een lijst van projecten. Projectbeschrijvingen worden aangeleverd door alle basiseenheden van Informatica: Distributed Systems and Software Engineering Intelligent Systems Scientific Visualization and Computer Graphics Fundamental Computing Uitgangspunt is dat elk staflid enkele studenten begeleidt bij het afstudeerproject. 2 Zie bijlage A van de Zelfevaluatie voor meer details. 2

3 3.3 Vorm van het bachelor-afstudeerproject Elke basiseenheid geeft bij de projectbeschrijving aan: de wetenschappelijke vraagstelling, de werkwijze en de deliverables of het een individueel of groepsproject betreft (grootte groepen aangeven) of het een intern project betreft of dat er externe opdrachtgevers bij betrokken zijn. wie de begeleiders zijn een tijdsplanning hoeveel contactmomenten er met de student plaatsvinden hoe de beoordeling plaatsvindt Ook is het mogelijk dat een student of een groepje studenten in overleg met een basiseenheid komt tot het formuleren van een bachelorproject. Onafhankelijk van de gekozen vorm heeft elk project een aantal vaste kenmerken: Het totale afstudeerproject is 10 EC, verdeeld over twee perioden. Voor het schrijven van de scriptie is 5 weken beschikbaar. De omvang van de bachelorscriptie is pagina s. Het eindresultaat wordt mondeling gepresenteerd. 3.4 Variant 1: Software Engineering project De opzet is een aangepaste versie van hetgeen beschreven is in sectie 2. Teams van studenten voeren een software-ontwikkelopdracht uit. Nieuw is dat niet alleen bedrijven maar ook IWIbasiseenheden kunnen optreden als opdrachtgever. De studenten hebben verschillende rollen uit het Software Engineering proces: Analist, Ontwerper, Implementator, Integrator, enz. Afhankelijk van hun rol werken studenten individueel aan hun bachelorscriptie door de volgende taken uit te voeren: Formuleren van een concreet wetenschappelijk probleem. Bijvoorbeeld, in het geval van de analist kan dit zijn: Wat is de belangrijkste kwaliteitseis in dit applicatiedomein en hoe kan deze kwaliteitseis vanuit de gebruiker expliciet worden gemaakt en gedocumenteerd? Uitvoeren van een onderzoek naar de huidige state of the art in de oplossing van het probleem Voorstellen van een geschikte oplossing voor het probleem, voorzien van een wetenschappelijk verantwoorde argumentatie Evalueren van de voorgestelde oplossing en reflecteren op de sterkte / zwakte en beperkingen De studenten besteden vijf (kalender)weken aan het schrijven van de bachelorscriptie, nl. één week in kwartaal 3.3 en vier weken in kwartaal 3.4. In de bachelorscriptie kunnen tekst en figuren worden hergebruikt uit de documentatie van het afstudeerproject. Deze delen moeten (grotendeels) zijn geproduceerd door de student zelf. 3.5 Variant 2: Individueel project Het bachelorproject bevat ten minste de volgende onderdelen: 1. Oriënterende literatuurstudie (ten minste 20 uur) 3

4 2. Eigen werk 3. Individuele scriptie (ten minste 10 bladzijden) 4. Mondelinge presentatie Er wordt van tevoren afgesproken hoe de tijd over deze onderdelen verdeeld wordt en hoe de onderdelen ingevuld worden. Het eigen werk kan kritische verwerking van een of meer artikelen zijn, maar ook bv. het op basis van bestaande literatuur ontwerpen van een algoritme en/of het implementeren en testen daarvan. Een voorbeeld van invulling: Oriënterende literatuurstudie van 40 uur (5 artikelen kritisch bestuderen) Eigen werk: ontwerp, correctheid en/of implementatie van een algoritme uit de literatuur: 140 uur Scriptie (10 tot 20 blz.) met kritische evaluatie: 80 uur Presentatie van half uur (10 uur voorbereiding) Dit komt neer op een verkleinde vorm van de masterscriptie. 3.6 Coördinatie Het bachelor-afstudeerproject wordt door een of meerdere stafleden gecoördineerd 3. De stafleden van elke betrokken basiseenheid rapporteren aan de coördinatoren over de projectvoortgang van de door hen begeleide studenten. 3.7 Gezamenlijke bijeenkomsten, scriptieprijs De coördinatoren organiseren gezamenlijke bijeenkomsten met alle deelnemende studenten en vertegenwoordigers van de basiseenheden op enkele belangrijke momenten van het project (bv., bij aanvang, halverwege en aan het eind). De eindbijeenkomst wordt gehouden in de vorm van een 1-daags minicongres. Elke student of groep van studenten presenteert daar het afstudeerwerk. Per student is ong. 10 minuten beschikbaar. Stafleden zijn zoveel mogelijk aanwezig. De mondelinge presentatie weegt mee bij de bepaling van het eindcijfer (afronding). Er wordt een prijs uitgeloofd voor de beste scriptie/presentatie. Hiervoor worden voor het begin van het minicongres drie scripties genomineerd door een jury van enkele stafleden. Aan de winnende scriptie zal de nodige publiciteit worden gegeven (IWI website, UK). 3.8 Richtlijnen en beoordeling Zoals ook bij het master-afstudeerproject het geval is, zullen gedetailleerde richtlijnen worden uitgewerkt over vorm, inhoud en beoordeling van het bachelor-afstudeerproject. Voor de scriptie zullen precieze richtlijnen m.b.t. het format worden uitgewerkt. Tevens worden templates (LaTeX, Word) en voorbeelden ter beschikking gesteld. De beoordeling kan afhangen van het type project. De gewichtsfactoren van de diverse onderdelen (opzet, uitvoering, kwaliteit, schriftelijke en mondelinge rapportage) dienen nader te worden vastgesteld en bij het begin van het afstudeerproject te worden bekendgemaakt aan de studenten. De eindbeoordeling zal worden opgesteld door (i) de directe begeleider vanuit de basiseenheid die het afstudeerproject heeft voorgesteld; (ii) een staflid van een andere basiseenheid; (iii) ev. begeleiders vanuit de deelnemende bedrijven (Software Engineering variant). 3 Voor : Paris Avgeriou en Alex Telea. 4

5 Alle bachelorscripties zullen worden opgenomen in een publiekelijk toegankelijke database. 3.9 Informatievoorziening Er komt een webpagina met richtlijnen, plannings- en beoordelingsformulieren, die de student en de begeleider helpen om de projectvoortgang te bewaken en tot een transparante beoordeling te komen. Als voorbeeld kan dienen de web pagina van Biologie: onderwijs/bachelorscriptie. De bestaande documenten m.b.t. het afstudeerproject van de masteropleiding worden op dezelfde website geplaatst. Enkele voorbeelden van plannings- en beoordelingsformulieren zijn aan het eind van dit document opgenomen. Hulp bij de schriftelijke en mondelinge rapportage, literatuurgebruik, etc. is verder te vinden op Noordster: een online forum voor communicatieve vaardigheden, waarvan het beheer in handen is van de leerstoelgroep Taalbeheersing van de Letterenfaculteit van de RUG. 4 Tijdschema invoering Oktober 2007 Workshop curriculumcommissie met drs. J. van Kruiningen van het UOCG 4 over de nieuwe opzet. Opstellen werkdocument door curriculumcommissie. Half november 2007 Bespreking nieuwe opzet in stafoverleg Informatica. Aanpassen werkdocument. Half December 2007 Aanleveren projectbeschrijvingen door basiseenheden, publicatie op web. Half December 2007 Voorlichtingsbijeenkomst voor 3e-jaarsstudenten over de nieuwe opzet. Half December half januari 2008 Studenten kiezen een onderwerp via de website op basis van Wie het eerst komt..., en nemen contact op met de begeleider(s). [Week 7, 2008 ] Start bachelor-afstudeerproject. Voorjaar 2008 Workshop voor stafleden Informatica m.m.v. het UOCG over het beoordelen van scripties

6

7

8

9