NAMED ENTITY RECOGNITION IN WIKIPEDIA:

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "NAMED ENTITY RECOGNITION IN WIKIPEDIA:"

Transcriptie

1 NAMED ENTITY RECOGNITION IN WIKIPEDIA: Kan de categoriestructuur van wikipedia worden gebruikt bij het verbeteren van de NER naamherkenningssoftware? Marcel Goksun Juni 2006

2 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1 1 Inleiding 2 2 Geschiedenis Database Context information Post-processing 3 3 Systeem Categorieën Datastructuren Zoekalgoritme 6 4 Experiment 7 5 Resultaten 9 6 Discussie en toekomstig werk 13 7 Dankwoord 13 8 Conclusie 13 9 Referenties

3 1 Inleiding Eigennamen zijn een bekend fenomeen in de Nederlandse taal. Ze zijn ook makkelijk uit een tekst te halen, omdat ze met een hoofdletter beginnen. Het wordt echter al lastiger als je iemand vraagt om deze eigennamen in te delen in groepen. Met de hand lukt dit klusje misschien nog wel, maar systemen die gebruik moeten maken van deze eigennamen krijgen het een stuk lastiger. Met het doel om deze eigennamen dus in te delen is de naamherkenningssoftware NER(Named Entity Recognizer) ontwikkeld, die eigennamen indeelt in 3 groepen namelijk, personen, locaties en organisaties. Deze kunnen vervolgens gebruikt worden bij het verbeteren van vraag-antwoord systemen. Maar zoals het vaak ook lastig is voor mensen om in 1 keer de namen in de juiste categorie in te delen, zo maakt de software ook wel eens fouten. Voornamen van personen worden wel herkend als persoon, maar hun achternaam als naam van een locatie of organisatie, steden worden als organisaties herkend en alle mogelijke verwisselingen worden wel eens gemaakt. De huidige software maakt gebruik van een lijst met veelvoorkomende, benoemde eigennamen, een algoritme dat aan de hand van de tekst een kans geeft dat een woord tot een groep behoort en de groep met de grootste kans wordt aan de eigennaam gegeven. Ook al wordt het grootste deel van de eigennamen wel goed benoemd, de software gaat ook nog redelijk vaak de mist in en kan altijd nog verbeterd worden. Met dit doel voor ogen gaat het project ook van start. Een interessant middel om eens naar te kijken is wikipedia. Wikipedia is een online encyclopedie, waarin alle mensen gratis dingen mogen opzoeken, bewerken en toevoegen. Men loopt dus wel enig risico dat de gevonden informatie onjuist is, maar voordeel is wel dat alle informatie helemaal bij de tijd is. Voor dit project is de structuur van de artikelen van wikipedia belangrijk, maar vooral de categoriestructuur is in het oog springend, omdat er bepaalde lijnen in terug te vinden zijn, die goed van pas kunnen komen bij het verbeteren van de software. De vraag is dan ook of de categoriestructuur van wikipedia ook daadwerkelijk gebruikt kan worden voor het verbeteren van de naamherkenningssoftware? Met behulp van de categorieën kunnen snel nieuwe artikelen gevonden worden met misschien wel nieuwe namen. Een gestructureerde aanpak is daarom noodzakelijk om de beste resultaten te behalen. Zo moeten de categorieën in een vorm worden gezet, die toegankelijk is en waarmee eenvoudig met de resultaten verder gezocht kan worden. Vervolgens moet er dus in deze opgeslagen categorieën worden gezocht naar nieuwe woorden, die niet in een lijst voorkomen. Deze woorden zullen vervolgens worden opgeslagen en met de hand worden gecontroleerd en omdat het om een enorme hoeveelheid categorieën en woorden gaat, moet er een manier worden gebruikt, die de resultaten zo duidelijk mogelijk weergeeft. Uit deze resultaten zal vervolgens blijken of de categoriestructuur geschikt kan zijn voor het verbeteren van de software. 2 Geschiedenis De Named Entity Recognizer(NER) is gebouwd om eigennamen te vinden in een tekst en die vervolgens te benoemen, zodat deze ook gebruikt kunnen worden - 2 -

4 voor het verbeteren van vraag-antwoord systemen. Eigennamen zijn vaak sleutelwoorden in een zin en daarom zeer geschikt voor deze systemen. Het is ook simpel om deze woorden in een tekst te vinden, omdat ze met een hoofdletter worden aangegeven, maar het lastigst blijft het indelen van de eigennamen, omdat er veel overlap is tussen de groepen waarin ze kunnen worden ingedeeld. Zo kunnen namen van bedrijven ook namen van personen zijn en namen van personen kunnen ook namen van locaties zijn. Daarom is het simpelweg kijken naar de hoofdletters niet voldoende voor de indeling. Het NER systeem bestaat uit 3 onderdelen, die samen de naamwoorden indelen. Als eerste heeft het een database met namen die het meest voorkomen en die ook al ingedeeld zijn. Hier wordt als eerste in gekeken bij het benoemen van de woorden. Het tweede onderdeel bepaald aan de hand van de standaard spelling of een woord normaal gesproken met een hoofdletter wordt geschreven. Tot slot heeft het systeem een leeralgoritme, dat aan de hand van voorbeelden en een lijst bepaalt waar in de tekst bepaalde namen kunnen voorkomen. 2.1 Database De database is gevormd met behulp van grote hoeveelheden artikelen, waaruit de meest voorkomende namen gekozen zijn. Dit zijn bijvoorbeeld namen van presidenten, grote bedrijven, topografische locaties en landen. Dit deel vormt de basis en hier wordt het eerst in gekeken bij het kiezen van een groep. Deze voorbeeldlijst wordt elke keer weer uitgebreid met nieuwe namen[6]. 2.2 Hoofdletterwoorden Als eerste moeten de hoofdletterwoorden uit een tekst worden gehaald, maar doordat ook de standaard spelling van belang is voor het al dan niet gebruiken van een hoofdletter moet hier ook naar gekeken worden. Bijvoorbeeld woorden aan het begin van een zin worden altijd met een hoofdletter geschreven en het eerste woord binnen aanhalingstekens ook als het om citaten gaat. Met de gevonden hoofdletterwoorden wordt eerst gekeken of ze al in de database voorkomen, zodat ze niet opnieuw benoemd hoeven worden. Als dat niet het geval is moet er naar andere eigenschappen worden gekeken. Een manier om naar de standaard spelling te kijken is door tekst te Part-Of- Speech taggen. Dat wil zeggen dat elk woord een label krijgt met het type woord dat het voorstelt. Op die manier kunnen eigennamen makkelijk worden herkend. Dit is het tweede deel van de software en deze selecteert de eigennamen uit de tekst, waarna vervolgens het leeralgoritme het overneemt. 2.3 Leeralgoritme Het leeralgoritme bestaat uit een Hidden Markov model, dat met behulp van een lijst en voorbeelden in een voorbeeldtekst de plaats van een soort eigennaam bepaalt. Een Hidden Markov model is een algoritme, dat met behulp van een set knopen en een transitiemodel, de overgangen(transities) kiest met de grootste kans[8]. Deze kansen worden berekend met behulp van POS-tagging[9] van de - 3 -

5 voorbeelden en de database. De transities zijn de kansen dat het ene woord gevolgd wordt door het ander. Deze kansen zijn berekend uit de voorbeeldteksten door te kijken hoe vaak een combinatie van woorden voorkomt rondom een eigennaam en hoe vaak een woord voorkomt in de tekst, deze worden ook wel n- grammen genoemd[9], waar de n staat voor het aantal woorden dat in de combinatie gebruikt wordt. Als een eigennaam van een bepaalde groep vaak omringd wordt door dezelfde woorden in de voorbeeldteksten, dan heeft deze combinatie een hoge kanswaarde. Als de te onderzoeken eigennaam ook door deze groep woorden wordt omringd, dan is de kans groot dat de eigennaam tot diezelfde groep behoort en wordt de naam als deze groep geclassificeerd. 3 Systeem Voor het beantwoorden van de onderzoeksvraag is een systeem nodig dat nieuwe termen vindt met een gegeven lijst van enkele namen. Vervolgens moeten deze termen gecontroleerd worden op eigennamen. Verder zoeken met deze gevonden termen is ook een optie. Het systeem bestaat uit verschillende onderdelen. Ten eerste moeten alle categorieën uit wikipedia worden gefilterd, zodat de hoeveelheid informatie aanwezig in wikipedia al aanzienlijk verminderd wordt. Een tweede onderdeel is een datastructuur, dat deze gevonden categorieën in een vorm indeelt, waarin makkelijk informatie opgezocht kan worden. Als derde heeft dit systeem een algoritme dat de informatie in de datastructuur uit onderdeel 2 verder kan verwerken. 3.1 Categorieën Om de categoriestructuur ten volle te benutten, heb ik met behulp van een handig scriptje genaamd wikidbextract een lijst met categorieën geabstraheerd uit de offline versie van wikipedia, die gratis te downloaden is. WikiDBextract maakt het mogelijk om willekeurige stukken tekst uit wikipedia te halen. Ook is het mogelijk om op een bepaalde string te zoeken. Een string is een rij van achtereenvolgende symbolen. Op die manier is het mogelijk om een lijst te maken met alle woorden die beginnen met [[Categorie: en omdat de categorieën in de vorm [[Categorie: naamvancategorie onderwerp]] in de wikipedia artikelen staan, ontstaat er een lange lijst met alle categorieën. Deze categorieën staan nu in een ruwe vorm in de lijst en zijn klaar om verder verwerkt te worden. Voor het gemak is een lijst met van deze categorieën geabstraheerd om lange rekentijden van het systeem te voorkomen. 3.2 Datastructuren Voor het overzichtelijk opslaan van de categorieën is gekozen voor een datastructuur, dat hiervoor zeer geschikt is, namelijk het woordenboek (dictionary). Het woordenboek is een lijst met elementen en alle elementen bestaan uit unieke waarden genaamd sleutels en een waarde voor elke sleutel. Deze waarde kan ook uit een lijst bestaan, waardoor er meerdere elementen zijn toe te kennen aan de waarde van één sleutel. Vanwege deze eigenschap is daarom - 4 -

6 ook gekozen voor dit type datastructuur, omdat voor het slagen van het project alle soortgelijke informatie bij elkaar moet staan. In dit project is gekozen voor 2 woordenboeken, omdat de categoriestructuur uit 2 elementen bestaat, een categorie en een woord, dat tot deze categorie behoort. Voor elk element kan er dan een lijst met de andere elementen gemaakt worden, hierdoor komen alle woorden, die met elkaar te maken hebben bij elkaar te staan. Voor het zover is moeten de categorieën eerst geparseerd worden, omdat ze nog steeds in hun ruwe vorm staan. De haakjes voor en achter de categorie worden eerst verwijderd, waarna vervolgens de string Categorie:naamvancategorie woord overblijft. Dit proces wordt vervolgens herhaald, maar dan voor de groep symbolen Categorie:. Nu blijven de daadwerkelijke categorie en bijbehorende woord of woorden over, want deze restgroep is eenvoudig te splitsen op het teken. De gesplitste strings worden in de woordenboeken gezet. In het ene woordenboek worden de categorieën de sleutels en in de andere worden de woorden met deze categorie de sleutels. Bij het toevoegen van een sleutel wordt steeds gelet op het al dan niet aanwezig zijn van deze sleutel en als dit wel het geval is, wordt de waarde toegevoegd aan de bestaande lijst met elementen. Eén woordenboek heeft dus categorieën als sleutels en een lijst met alle woorden, die bij elke categorie te vinden zijn, als waarde. Algoritme 1: Maak een woordenboek met woorden als sleutel. Figuur 1 De ander heeft de woorden als sleutels en een lijst met alle categorieën voor dit woord als waarde. Nu staan alle gerelateerde woorden bij elkaar en kunnen makkelijk teruggevonden worden

7 Als laatste stap worden de woordenboeken in een bestand gezet, waardoor ze niet elke keer gegenereerd hoeven worden. Dit scheelt veel tijd vanwege de grootte van de bestanden waar mee gewerkt wordt en ze zijn zo weer makkelijk te gebruiken in nieuwe programma s. Algoritme 2: Maak een woordenboek met de categorieën als sleutels. Figuur Zoekalgoritme Het zoekalgoritme bestaat uit drie methoden. De één is een methode voor het zoeken in het woordenboek met de categorieën als sleutel, de tweede methode doet hetzelfde voor het woordenboek met de trefwoorden als sleutel en een algemeen algoritme dat deze twee methoden gebruikt om de resultaten te verkrijgen. De 2 methoden voor het zoeken in de woordenboeken doen dat op een soortgelijke manier. Ze krijgen als invoer een trefwoord en het woordenboek mee, dat bij die methode hoort. Vervolgens wordt in het woordenboek gekeken of er een sleutel is, die gelijk is aan het gezochte woord. Als deze gevonden is, geeft de methode als uitvoer de waarde die bij deze sleutel hoort. In dit geval is dat dus een lijst met 1 of meerdere elementen. Het derde deel van het zoekalgoritme maakt gebruik van een simpele lijst met een paar voorbeelden. Met deze voorbeelden wordt in het woordenboek met de trefwoorden als sleutel, met behulp van de zoekcategorien methode, naar een lijst categorieën gezocht, die bij het woord horen. Vervolgens wordt voor elk gevonden categorie in de lijst, met behulp van de zoektrefwoord methode naar nieuwe trefwoorden gezocht. Er vind als het ware een interactie plaats tussen de twee woordenboeken, waardoor er snel en effectief gezocht kan worden

8 Alle gevonden trefwoorden worden ongesorteerd in een lijst gezet en van de totaallijst wordt een set gemaakt, zodat alle dubbele elementen eruit worden Algoritme 3: Methode voor het zoeken naar categorieën Figuur 3 gehaald. Dit is belangrijk voor de uitslag van het experiment. De inhoud van deze set wordt vervolgens naar een bestand geschreven, zodat de resultaten bekeken kunnen worden. Dit proces is in een loop aangegeven, zodat het aantal loopjes naar eigen keuze kan worden gemaakt. Na elke loop wordt er een nieuw bestand gemaakt met de nieuwe resultaten en zal de grootte van de lijst toenemen Aangezien de hoeveelheid categorieën enorm is, zal het zoeken steeds langer gaan duren. Daarom is het verstandig het aantal loopjes niet te groot te nemen. Algoritme 4: Methode voor het zoeken naar trefwoorden Figuur 4 4 Experiment Voor dit experiment zijn er 2 woordenboeken, 3 lijsten met personen, locaties en organisaties en een programma dat met behulp van die lijsten door de woordenboeken heen loopt om nieuwe woorden te zoeken. Om te kunnen controleren of de gevonden woorden tot de juiste categorie behoren, zijn de resultaten naar tekstbestanden geschreven. In deze tekstbestanden staat de opbrengst aan woorden voor elk testlijstje van vijf eigennamen, behorende tot 1 van de naamsoorten personen, organisaties en locaties. Deze lijsten bevatten willekeurige namen, zodat ook de kans aanwezig is dat een woord niet in het - 7 -

9 woordenboek voorkomt. De loop voor het doorlopen van de woordenboeken wordt op 3 gezet. Dit betekent dat er 9 bestanden met resultaten worden gevormd; voor elk naamsoort 3 loopjes. Voor elke naamsoort geldt dat de resultaten van elk opeenvolgend loopje, de opbrengst is van de vorige gebruikte lijst. De resultaten worden met de hand gecontroleerd, als de situatie het toelaat, want naar mate de loop verder vordert, neemt de grootte van de lijst ook toe. Hoewel de eerste 1000 woorden nog wel in korte tijd gecontroleerd kunnen worden, is het begrijpelijk dat bij een lijst van meer dan woorden al naar een andere manier wordt gezocht om de lijsten te controleren. Algoritme 5: Zoeken naar nieuwe namen Figuur 5 Een manier om toch een goed beeld van de resultaten te krijgen zonder dat de hele lijst doorgenomen hoeft te worden is met behulp van steekproeven. Een steekproef van 1000 woorden moet hier voldoende zijn, omdat de lijst niet gesorteerd is, waardoor elke lijst van 1000 woorden voldoende representatief is voor de hele set. Om toch vormen van clustering binnen de lijst te ontwijken, zullen er 1000 woorden worden gekozen verdeeld over de hele lijst, waarbij steeds sets van 100 woorden uit een gedeelte van de lijst worden genomen. Deze woorden worden al dan niet geclassificeerd als het soort eigennaam van de testset, waaruit ze zijn gevonden en op basis van de hoeveelheid juist - 8 -

10 gegenereerde eigennamen, zal een percentage worden gemaakt, waaruit een conclusie genomen kan worden. Voor elk soort eigennaam zijn er uiteindelijk 3 percentages, voor elke loop 1, dus in totaal 9 bij drie loopjes. Ook de groei van de lijsten wordt bijgehouden om te kijken of de groei van de lijst gepaard gaat met vooruitgang of achteruitgang van de percentages. Uit deze resultaten moet blijken of de categoriestructuur inderdaad geschikt is voor het verbeteren van de naamherkenningssoftware 5 Resultaten Resultaten 2: Grafiek groei Figuur 6 Met het programma wikidbextract is een lijst gemaakt met categorie trefwoord combinaties. Het systeem heeft 3 loopjes gemaakt voor elk soort eigennaam en er zijn 9 bestanden gevormd, die elk een lijst representeren van alle woorden, die gevonden zijn met behulp van de testset. Voor elke testset zijn er 3 bestanden, die elk met behulp van de vorige set gemaakt zijn. In het programma wordt ook bijgehouden hoe groot de verschillende lijsten zijn, zodat de groei kan worden waargenomen. De lijsten zijn niet gesorteerd om groepering van naamwoorden te voorkomen

11 Resultaten 1: Lengte van de lijsten Figuur 7 Zoals figuur 7 laat zien, neemt met elke stap de grootte van de lijsten toe, dit betekend dat de resultaten steeds moeilijker te controleren zijn. Steekproeven zijn genomen van duizend woorden voor de lijsten van stap 3. De resultaten hiervan staan in figuur 8. Resultaten 2: Percentages juist geclassificeerd Figuur 8 Het eerste dat opvalt, is het hoge percentage juist geclassificeerde personen ondanks dat de lijsten na de eerste ronde aanzienlijk gegroeid zijn. Hoewel de organisaties ook een hoog percentage juist geclassificeerde woorden heeft, is dit het resultaat van een lijst van 13 nieuwe woorden. Dat neemt niet weg dat 11 van de 13 nieuwe woorden tot de klasse organisaties behoort. Een grotere testlijst kan er waarschijnlijk toe leiden dat het aantal gevonden woorden toeneemt, maar dat een soortgelijk percentage behouden wordt. Het resultaat van de plaatsen is enigszins teleurstellend. Na de eerste stap zijn er 481 nieuwe woorden gevonden, waarvan iets meer dan 60% als een plaats is geclassificeerd. De percentages zijn berekend door het aantal juist geclassificeerde woorden af te zetten tegen het totale aantal woorden. % juistgeclassificeerd = (Tot. goed / Tot. woorden) *100 Uit figuur 6 blijkt dat na ronde twee de grootte van de lijsten op zijn minst vertienvoudigd zijn, maar ondanks dit gegeven is het percentage juist geclassificeerde personen toegenomen. Dit is zeer verrassend, omdat de andere twee groepen gezakt zijn tot onder de 20 %. Waarschijnlijk speelt de vervuiling van het eerste bestand een rol bij het verder terugzakken van de percentages. Bij de controle van de lijst van locaties na ronde 1, waren wel veel namen van personen te vinden, dit kan een rol spelen bij de degeneratie van de lijsten als een woord een persoon is en deze een nieuwe lijst genereert met nog meer personen, dit alles op basis van het hoge percentage juist geclassificeerde personen

12 Resultaten 3: Grafiek van de resultaten van personen Figuur 9 Na de derde ronde zijn de resultaten dan ook niet meer zo verrassend. De lijsten zijn nu enorm en met de hand tellen heeft nu geen zin meer. Daarom is gekozen voor een steekproef van 1000 woorden. De lijsten van de organisaties en locaties zijn nu helemaal vervuild en de prestaties zijn ver onder de maat. Met percentages onder de 10% voor organisaties en locaties, lijkt het geen goed idee om de categoriestructuur te gebruiken voor het zoeken naar deze twee groepen, maar met 87,5% zijn de personen verrassend uit de bus gekomen. De vervuiling heeft niet de overhand gekregen in deze lijst. Toch is het percentage wel gedaald, maar gezien de andere 2 lijsten is het verschil enorm. Het verval van de percentages heeft vooral te maken met de fout geclassificeerde woorden, omdat deze waarschijnlijk een lijst opleveren met woorden, die tot diezelfde categorie behoren. Hoe meer foute woorden in de lijst, des te groter zal het aantal fout geclassificeerde woorden zijn in de volgende lijst. Ook als men de groei van de lijsten vergelijkt met het percentage juist geclassificeerde woorden, ziet men dat de groei van de lijsten van de organisaties en locaties onstabiel is. Na de eerste ronde neemt de groei van deze groepen enorm toe, terwijl het percentage afneemt. Bij de persoonsgroep lijkt de groei meer in constante stappen te gebeuren, terwijl de percentages licht wijzigen

13 Resultaten 4: Grafiek van de resultaten van organisaties en locaties Figuur 10 Figuur

14 6 Discussie en toekomstig werk De resultaten voor persoonsnamen spreken natuurlijk voor zich, maar de resultaten voor locaties en organisaties stellen teleur. Hier valt echter wel wat voor te zeggen. Als men de gevonden lijst met gevonden woorden voor organisaties afgaat, is er 1 ding dat opvalt, namelijk de eerste lijst heeft een zeer hoog percentage goed geclassificeerde namen, maar na de tweede loop is dit percentage gezakt naar 9,9%. Het is misschien het proberen waard om het aantal loopjes voor de organisaties te beperken tot 1 ronde of een grotere testlijst te nemen. De testlijsten zijn dus ook voor verbetering vatbaar. In dit geval bestaan ze uit slechts 5 namen, maar de opbrengst van de eerste ronde van de organisaties kan waarschijnlijk verbeterd worden, als de testlijst groter wordt gemaakt. Dan zijn de lengtes van de lijsten wel groter na de eerste ronde, maar de percentages zullem waarschijnlijk gelijk blijven. Een interessant gegeven is dat sommige woorden in de lijst lijken door te verwijzen naar een andere lijst. Zo kwam ik vaak een woordgroep tegen in de lijst met woorden voor locatieclassificatie, die zelf geen locatie was, maar leek te verwijzen naar een enorme lijst met woorden, die wel locaties kunnen zijn. Het beste voorbeeld daarvan was de woordgroep Nederlandse steden en dorpen. Als een manier kan worden gevonden om deze informatie te vinden, levert dat een enorme bron aan informatie op, waardoor de percentages juiste classificaties ongetwijfeld toenemen. Soortgelijke woordgroepen komen in alle lijsten voor en verdienen nadere inspectie. Door in een vroeg stadium de woorden, die niet tot de gezochte groep behoren eruit te filteren, kunnen de lijsten schoner gehouden worden. Hiermee kan misschien duidelijker worden tot welke resultaten een woord kan leiden. De reden voor de tegenvallende resultaten van de locaties, al na de eerste ronde, kan op deze manier onderzocht worden. Het filteren kan met behulp van bestaande technieken verricht worden. Met Part-Of-Speech tagging kan al gecontroleerd worden of een woord normaal gesproken met een hoofdletter begint. De kans is groot dat deze woorden foute nieuwe woorden opleveren, dus deze woorden zijn geen aanwinst voor het resultaat. 7 Dankwoord Mijn dank gaat uit naar mijn 2 projectbegeleiders Erik Tjong Kim Sang en Maarten de Rijke, vooral Erik zonder wiens steun in stressvolle tijden, ik dit niet voor elkaar had gekregen. Verder gaat mijn dank uit naar al mijn vrienden, die begrip hebben getoond voor het vaak niet aanwezig zijn op belangrijke momenten, ten behoeve van het project. Ik zal mijn best doen om de verloren tijd te doen vergeten. 8 Conclusie De resultaten van het experiment zijn, ondanks de groffe methoden die gebruikt zijn, toch veelbelovend. Uit het onderzoek komt duidelijk naar voren, dat in elk geval voor de persoongroep de categoriestructuur zeer geschikt is om nieuwe

15 personen te vinden. Voor de andere twee groepen kan in elk geval gezegd worden dat de eerste ronde redelijke resultaten oplevert. De magere opbrengst aan nieuwe woorden na de eerste ronde van de organisatielijst stellen niet gerust ondanks het hoge percentage juist geclassificeerde woorden. De tweede ronde voor deze groep helpt zeker niet bij het zoeken naar nieuwe namen, omdat het percentage juist geclassificeerde woorden instort. Het resultaat van de locaties stelt teleur. Gezien de toename van de grootte van de lijsten in combinatie met de afname van de percentages, kan vervuiling van de lijst met onjuist geclassificeerde woorden een belangrijke rol spelen. Zeker als je ervan uit gaat, gezien de resultaten, dat een persoon bijna altijd nieuwe personen oplevert. Personen in de lijst voor locaties vervuilen de nieuwe lijst met nieuwe personen. Als de toename nieuwe personen groter is dan de toename locaties, kan deze groep de overhand krijgen in de lijst. Het zal waarschijnlijk praktisch onmogelijk zijn om deze vervuiling uit de lijst te halen, dus het afnemen van de resultaten is geen verrassing. Hogere percentages waren echter wel verwacht voor deze groep. Verder zijn er ook veel woorden, die niet tot de 3 groepen behoren. Deze zullen waarschijnlijk ook geen nieuwe woorden opleveren, die wel in de groepen in te delen zijn. Ze kunnen het beste uit de lijsten gefilterd worden. De testset met vijf trefwoorden kan misschien vergroot worden om de netto opbrengst nieuwe woorden voor de organisatiegroep te verhogen. Dan kan werkelijk blijken of de categoriestructuur ook geschikt is voor het doorzoeken naar deze groep

16 9 Referenties [1] Andrei Mikheev, Marc Moens, Claire Grover, Named Entity Recognition without gazetteers. [2] Razvan Bunescu, Marius Paşca, Using encyclopedic knowledge for Named Entity Disambiguation. [3] Michael Fleischman, Eduard Hovy, Fine grained classification of Named Entities. [4] Ralph Grishman, Information extraction: Techniques and challenges. [5] Douglas E. Appelt, David J. Israel, Introduction to information extraction technology. [6] Ellen Riloff, Automatically constructing a dictionary for information extraction tasks. [7] [8] Daniel Jurafsky, James H. Martin, Speech and Language processing: An introduction to natural language processing, computational linguistics, and speech recognition; Section 7.2. [9] Thorsten Brants, TnT: A statistical Part-of-Speech Tagger

17

Starten van de tool De tool wordt opgestart door een web browser te openen (bij voorkeur Google Chrome) en in de adresbalk te typen:

Starten van de tool De tool wordt opgestart door een web browser te openen (bij voorkeur Google Chrome) en in de adresbalk te typen: Gist demo Toelichting op de interface en werking van de tool. v0.1, 20 januari 2016, Erik Boertjes v0.2, 1 februari 2016, Rianne Kaptein v0.3, 9 mei 2016, Rianne Kaptein Doel Met behulp van de tool beschreven

Nadere informatie

Opzetten van een evenement

Opzetten van een evenement Opzetten van een evenement Inhoud Begrippenlijst... 3 Voor het evenement... 4 De wizard doorlopen:... 4 Wizard pagina: Welkom bij event-timing.nl... 4 Wizard pagina: Evenement gegevens... 4 Wizard pagina:

Nadere informatie

Peridos. Gegevens aanleveren en controleren in Peridos door zorginstelling. Datum: 04-07-2016. Landelijk beheer Peridos. Versie: 2.

Peridos. Gegevens aanleveren en controleren in Peridos door zorginstelling. Datum: 04-07-2016. Landelijk beheer Peridos. Versie: 2. Peridos Gegevens aanleveren en controleren in Peridos door zorginstelling Plaats: Utrecht Datum: 04-07-2016 Auteur: Landelijk beheer Peridos Versie: 2.0 Status: Concept Inhoudsopgave Inhoudsopgave 2 Wijzigingsbeheer

Nadere informatie

Peridos. Gegevens aanleveren en controleren in Peridos door zorginstelling

Peridos. Gegevens aanleveren en controleren in Peridos door zorginstelling Peridos Gegevens aanleveren en controleren in Peridos door zorginstelling Plaats: Utrecht Datum: 30-01-2017 Auteur: Landelijk beheer Peridos Versie: 2.2 1. Inleiding De module Gegevens wordt gebruikt voor

Nadere informatie

AFO 142 Titel Aanwinsten Geschiedenis

AFO 142 Titel Aanwinsten Geschiedenis AFO 142 Titel Aanwinsten Geschiedenis 142.1 Inleiding Titel Aanwinsten Geschiedenis wordt gebruikt om toevoegingen en verwijderingen van bepaalde locaties door te geven aan een centrale catalogus instantie.

Nadere informatie

Peridos. Aanleveren van gegevens. Datum: Landelijk beheer Peridos. Versie: 1.1

Peridos. Aanleveren van gegevens. Datum: Landelijk beheer Peridos. Versie: 1.1 Peridos Aanleveren van gegevens Plaats: Utrecht Datum: 5-12-2014 Auteur: Landelijk beheer Peridos Versie: 1.1 Status: Definitief Inhoudsopgave Inhoudsopgave 3 Wijzigingsbeheer 4 Distributie 4 Referenties

Nadere informatie

Release Notes CheQpoint 2.0. Versie 30. Efficiency through innovation

Release Notes CheQpoint 2.0. Versie 30. Efficiency through innovation Release Notes CheQpoint 2.0 Versie 30 Efficiency through innovation 1 (PIBU) #CON: Importeren van contracten 1.1 Doelstelling Het doel van deze tool is om de vorige contracten, uit een ander softwarepakket,

Nadere informatie

PARTIJOPGAVE NAKTUINBOUW

PARTIJOPGAVE NAKTUINBOUW PARTIJOPGAVE NAKTUINBOUW HANDLEIDING In het kort Deze handleiding helpt u om stapsgewijs uw partijopgave te doen. Mochten er nog vragen zijn naar aanleiding van deze handleiding, dan kunt u altijd telefonisch

Nadere informatie

1 Delers 1. 3 Grootste gemene deler en kleinste gemene veelvoud 12

1 Delers 1. 3 Grootste gemene deler en kleinste gemene veelvoud 12 Katern 2 Getaltheorie Inhoudsopgave 1 Delers 1 2 Deelbaarheid door 2, 3, 5, 9 en 11 6 3 Grootste gemene deler en kleinste gemene veelvoud 12 1 Delers In Katern 1 heb je geleerd wat een deler van een getal

Nadere informatie

Stappenplan: een spreekbeurt maken

Stappenplan: een spreekbeurt maken Stappenplan: een spreekbeurt maken 1. Dit weet ik al! Dit wil ik nog te weten komen! Maak op een kladblad een woordspin over het onderwerp. Ik noteer sleutelwoorden Schrijf onder je woordspin vragen die

Nadere informatie

ITware. Itware gebruikershandleiding

ITware. Itware gebruikershandleiding Itware gebruikershandleiding Werking ITware kort samengevat: ITware is een hulpprogramma voor uw webwinkel. Producten kunnen op éénvoudige wijze, al dan niet automatisch, worden geplaatst en onderhouden.

Nadere informatie

Handleiding capaciteitsplanning

Handleiding capaciteitsplanning Handleiding capaciteitsplanning Inhoud Inleiding... 3 1. Home... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 2. Medewerker invoeren / wijzigen / verwijderen... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 3. Project invoeren

Nadere informatie

Opdracht 1 Topics on Parsing and Formal Languages - fall 2010

Opdracht 1 Topics on Parsing and Formal Languages - fall 2010 Opdracht 1 Topics on Parsing and Formal Languages - fall 2010 Rick van der Zwet 8 december 2010 Samenvatting Dit schrijven zal uitwerkingen van opgaven behandelen uit het boek [JS2009]

Nadere informatie

VRAAGVORMEN OPTIMAAL GEBRUIKEN INSTRUCTIE VOOR VRAAGONTWIKKELAARS TESTVISION ONLINE

VRAAGVORMEN OPTIMAAL GEBRUIKEN INSTRUCTIE VOOR VRAAGONTWIKKELAARS TESTVISION ONLINE VRAAGVORMEN OPTIMAAL GEBRUIKEN INSTRUCTIE VOOR VRAAGONTWIKKELAARS TESTVISION ONLINE VERSIE: 4 DATUM: MEI 2014 INHOUDSOPGAVE Inleiding... 2 1. Eén-uit-meervraag... 3 1.1 Belangrijkste kenmerken... 3 1.2

Nadere informatie

DATABASEBEHEER IN EXCEL

DATABASEBEHEER IN EXCEL DATABASEBEHEER IN EXCEL 1. LIJSTEN Een lijst is een reeks van rijen met gelijksoortige gegevens waarvan de eerste rij de labels (veldnamen) bevat. Een voorbeeld: Je kunt een lijst beschouwen als een eenvoudige

Nadere informatie

Schonen patiëntenbestand

Schonen patiëntenbestand Schonen patiëntenbestand Beschrijving programmatuur t.b.v. het schonen van het patiëntenbestand (apothekersversie) HET SOFTWAREPAKKET VOORDEZORG Versie 1.8 WIJ GARANDEREN HETBESTE SYSTEEM VOOR DE ZORG

Nadere informatie

Aan de slag met AdminView

Aan de slag met AdminView Aan de slag met AdminView uitgebreide handleiding S for Software B.V. Gildeweg 6 3771 NB Barneveld tel 0342 820 996 fax 0342 820 997 e-mail info@sforsoftware.nl web www.sforsoftware.nl Inhoudsopgave 1.

Nadere informatie

Handleiding genormeerde tekstenbank

Handleiding genormeerde tekstenbank Handleiding genormeerde tekstenbank Voor leesvaardigheid zijn op internet veel oude examens beschikbaar om mee te oefenen. Niet alle teksten zijn even moeilijk, daarom is het lastig de betekenis van de

Nadere informatie

Samen werken aan de mooiste database

Samen werken aan de mooiste database Samen werken aan de mooiste database Inleiding Het is erg vervelend wanneer in een zakelijke brief uw naam verkeerd gespeld wordt, of als u op de werkvloer steeds post ontvangt op naam van uw voorganger.

Nadere informatie

Cliëntervaringsonderzoek Wmo 2016

Cliëntervaringsonderzoek Wmo 2016 Cliëntervaringsonderzoek Wmo 2016 Afdeling: Maatschappelijke ontwikkeling Auteur : Nick Elshof Datum: 04-08-2017 Inhoudsopgave Inleiding... 3 Samenvatting... 4 Algemene informatie geleverde ondersteuning...

Nadere informatie

Uitgebreide uitwerking Tentamen Complexiteit, mei 2007

Uitgebreide uitwerking Tentamen Complexiteit, mei 2007 Uitgebreide uitwerking Tentamen Complexiteit, mei 007 Opgave. a. Een beslissingsboom beschrijft de werking van het betreffende algoritme (gebaseerd op arrayvergelijkingen) op elke mogelijke invoer. In

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/20358 holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/20358 holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/20358 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Witsenburg, Tijn Title: Hybrid similarities : a method to insert relational information

Nadere informatie

Pagina 1 van 7. Controle instructies de Boer. Beste controleur,

Pagina 1 van 7. Controle instructies de Boer. Beste controleur, Pagina 1 van 7 Controle instructies de Boer Beste controleur, Bedankt dat je mee wilt werken aan het controleren van de ingevoerde gegevens. Omdat de gegevens na jouw controle vast staan in het systeem

Nadere informatie

Handleiding. Online database met duizenden activiteiten.

Handleiding. Online database met duizenden activiteiten. Handleiding Online database met duizenden activiteiten www.doenkids.nl /DoenKids @DoenKids @doenkids Inhoudsopgave Samenvatting 3 Inloggen in DoenKids 4 Activiteiten kiezen 5 Activiteiten zoeken 5 Activiteit

Nadere informatie

Correctievoorschrift VWO 2015

Correctievoorschrift VWO 2015 Correctievoorschrift VWO 205 tijdvak 2 wiskunde C Het correctievoorschrift bestaat uit: Regels voor de beoordeling 2 Algemene regels 3 Vakspecifieke regels 4 Beoordelingsmodel 5 Inzenden scores Regels

Nadere informatie

Onafhankelijke verzamelingen en Gewogen Oplossingen, door Donald E. Knuth, The Art of Computer Programming, Volume 4, Combinatorial Algorithms

Onafhankelijke verzamelingen en Gewogen Oplossingen, door Donald E. Knuth, The Art of Computer Programming, Volume 4, Combinatorial Algorithms Onafhankelijke verzamelingen en Gewogen Oplossingen, door Donald E. Knuth, The Art of Computer Programming, Volume 4, Combinatorial Algorithms Giso Dal (0752975) Pagina s 5 7 1 Deelverzameling Representatie

Nadere informatie

Handleiding FOCWA Kennisbank. Kennisbank V 1.0 Remco Jansen

Handleiding FOCWA Kennisbank. Kennisbank V 1.0 Remco Jansen Handleiding FOCWA Kennisbank Kennisbank V 1.0 Remco Jansen 1 Inhoud : Login Loginnaam laten bewaren Zoeken naar FOCWA Kennisbank documenten Taal, Categorie en Subcategorieën Trefwoord Verfijnen van uw

Nadere informatie

Combinatorische Algoritmen: Binary Decision Diagrams, Deel III

Combinatorische Algoritmen: Binary Decision Diagrams, Deel III Combinatorische Algoritmen: Binary Decision Diagrams, Deel III Sjoerd van Egmond LIACS, Leiden University, The Netherlands svegmond@liacs.nl 2 juni 2010 Samenvatting Deze notitie beschrijft een nederlandse

Nadere informatie

Maken van een draaitabel met informatie uit StatLine.

Maken van een draaitabel met informatie uit StatLine. Maken van een draaitabel met informatie uit StatLine. Wat is een draaitabel? Een draaitabel (Engels: pivot table) is een soort tabel die datalijsten in spreadsheets zoals Microsoft Excel, OpenOffice.org

Nadere informatie

Samen werken aan de mooiste database

Samen werken aan de mooiste database Samen werken aan de mooiste database Inleiding Het is erg vervelend wanneer uw naam verkeerd gespeld wordt in een brief of wanneer u post ontvangt voor uw voorganger die al geruime tijd weg is. Dit soort

Nadere informatie

VERZENDLIJSTEN HANDLEIDING. OTYS Recruiting Technology

VERZENDLIJSTEN HANDLEIDING. OTYS Recruiting Technology VERZENDLIJSTEN HANDLEIDING OTYS Recruiting Technology OTYS RECRUITING TECHNOLOGY WWW.OTYS.NL 29-8-2017 Versie 1.0 2 INHOUD 1 Introductie... 4 1.1 Over verzendlijsten... 4 1.2 Doel van deze instructie...

Nadere informatie

3. Structuren in de taal

3. Structuren in de taal 3. Structuren in de taal In dit hoofdstuk behandelen we de belangrijkst econtrolestructuren die in de algoritmiek gebruikt worden. Dit zijn o.a. de opeenvolging, selectie en lussen (herhaling). Vóór we

Nadere informatie

Inrichting Systeem: Locaties & Toegang

Inrichting Systeem: Locaties & Toegang Inrichting Systeem: Locaties & Toegang EasySecure International B.V. +31(0)88 0000 083 Info@EasySecure.nl Support.EasySecure.nl v1.0 01-12-2011 In deze handleidingen worden de volgende functies binnen

Nadere informatie

Filters in je productlijst

Filters in je productlijst Filters in je productlijst Wat leer je in dit hoofdstuk: - Waarom je filters gebruikt - Hoe je een filter instelt in MyShop - Een filter plaatsen op een pagina in MyShop - Een menu maken in MyShop Eindresultaat

Nadere informatie

4orange Connect. 4orange, 2015. Hogehilweg 24 1101 CD Amsterdam Zuidoost www.4orange.nl

4orange Connect. 4orange, 2015. Hogehilweg 24 1101 CD Amsterdam Zuidoost www.4orange.nl 4orange Connect 4orange, 2015 Hogehilweg 24 1101 CD Amsterdam Zuidoost www.4orange.nl 2 Inhoud Inhoud... 2 1. Achtergrond... 3 2) Browsen... 4 3) Scheduler... 4 4) Frequenties en kruistabellen... 4 5)

Nadere informatie

Handleiding HRM. Benoemen medewerkers

Handleiding HRM. Benoemen medewerkers Handleiding HRM Benoemen medewerkers Inleiding Dit document beschrijft hoe je in Scouts Online (SOL) nieuwe medewerkers moet inschrijven voor de speleenheden die binnen je HIT plaats zijn aangemaakt. De

Nadere informatie

Bijlage bij Getting Started Guide International English Edition

Bijlage bij Getting Started Guide International English Edition Bijlage bij Getting Started Guide International English Edition Chapter 3: Aan de slag met Inspiration, een beginnersles Deze beginnersles is een goed startpunt voor het leren gebruiken van Inspiration.

Nadere informatie

Opdracht 1 Topics on Parsing and Formal Languages - fall 2010

Opdracht 1 Topics on Parsing and Formal Languages - fall 2010 Opdracht 1 Topics on Parsing and Formal Languages - fall 2010 Rick van der Zwet 13 november 2010 Samenvatting Dit schrijven zal uitwerkingen van opgaven behandelen uit het boek [JS2009]

Nadere informatie

Variabelen en statements in ActionScript

Variabelen en statements in ActionScript Ontwikkelen van Apps voor ios en Android Variabelen en statements in ActionScript 6.1 Inleiding Als we het in de informatica over variabelen hebben, bedoelen we een stukje in het geheugen van de computer

Nadere informatie

Database Structuur via menus

Database Structuur via menus Data Dictionary Database Structuur via menus Na het normaliseren en maken van een data dictionary kunnen de tabellen worden ingevoerd in de database. In deze les wordt getoond hoe dit in Access gebeurt.

Nadere informatie

De Basis. Eduscope. Versie 1.0. Vrijdag 18 april 2014. Bergerweg 110 6135 KD Sittard 046-4571830

De Basis. Eduscope. Versie 1.0. Vrijdag 18 april 2014. Bergerweg 110 6135 KD Sittard 046-4571830 De Basis Versie 1.0 Eduscope Vrijdag 18 april 2014 Bergerweg 110 6135 KD Sittard 046-4571830 Inhoud... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 1 Inleiding... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 2 De programma

Nadere informatie

Gebruikershandleiding Psychorom. Bohn Stafleu van Loghum

Gebruikershandleiding Psychorom. Bohn Stafleu van Loghum Gebruikershandleiding Psychorom Bohn Stafleu van Loghum Inhoudsopgave 1. Opstarten cd rom na installatie 3 2. Werking programma 4 2.1 Zoeken 4 2.2 Zoektermen combineren 5 3. Menu Bestand 8 3.1 Afdrukken

Nadere informatie

Werken met leerpaden. Inleiding. Handleiding Zermelo. Copyright 2018, Zermelo Software BV - pagina 1. Op deze pagina PORTAL 1.20.

Werken met leerpaden. Inleiding. Handleiding Zermelo. Copyright 2018, Zermelo Software BV - pagina 1. Op deze pagina PORTAL 1.20. Werken met leerpaden Inleiding PORTAL 20 Bij een leerling kan per afdelingsdeelname een leerpad bepaald worden. Een leerpad omschrijft het overkoepelende programma wat de leerling volgt, wat vaak een combinatie

Nadere informatie

SLIMSTAMPEN HANDLEIDING

SLIMSTAMPEN HANDLEIDING SLIMSTAMPEN HANDLEIDING Dit is een korte handleiding voor de SlimStampen website. Een gebruiker van de website kan verschillende activiteiten kiezen door op één van de knoppen boven aan de eerste pagina

Nadere informatie

Landelijk Indicatie Protocol (LIP)

Landelijk Indicatie Protocol (LIP) Handleiding Landelijk Indicatie Protocol programma pagina 1 of 18 Landelijk Indicatie Protocol (LIP) Welkom bij LIP Lip is ontstaan uit een toegevoegde module aan het kraamzorg administratie pakket van

Nadere informatie

Peridos Handleiding Notificaties en uitslagen NIPT

Peridos Handleiding Notificaties en uitslagen NIPT Peridos Handleiding Notificaties en uitslagen NIPT Plaats: Utrecht Datum: 18-09-2017 Auteur: Landelijk beheer Peridos Versie: 1.1 1. Inleiding Peridos ondersteunt de digitale labworkflow voor de NIPT.

Nadere informatie

Gebruikershandleiding (mijn) personeelsdossier

Gebruikershandleiding (mijn) personeelsdossier Gebruikershandleiding (mijn) personeelsdossier Inhoud 1. Inleiding (mijn) personeelsdossier... 3 2. Mijn dossier... 3 3. Mijn instellingen... 5 4. Personeelsdossier... 6 5. De taakbalk aan de linkerzijde...

Nadere informatie

HANDLEIDING Q1600 Fashion

HANDLEIDING Q1600 Fashion HANDLEIDING Q1600 Fashion Pag.: 1 Inhoudsopgave Inleiding...3 Beheer...4 Kleurlijsten beheren...4 Kleurlijst groep aanmaken...6 Kleurlijst groep verwijderen...6 Kleuren (kleurnummers) aanmaken/wijzigen...7

Nadere informatie

Handicom. Symbol for Windows. Image Manager. (Versie 3) Handicom, 2006, Nederland

Handicom. Symbol for Windows. Image Manager. (Versie 3) Handicom, 2006, Nederland Handicom Symbol for Windows Image Manager (Versie 3) Handicom, 2006, Nederland Inhoud 1. Image Manager hoofdscherm... 2 1.1 Onderdelen van het venster... 2 1.2 Het scherm veranderen... 2 1.3 Een andere

Nadere informatie

Handleiding CMS. Auteur: J. Bijl Coldfusion Consultant

Handleiding CMS. Auteur: J. Bijl Coldfusion Consultant Handleiding CMS Auteur: J. Bijl Coldfusion Consultant Inhoudsopgave 1.0 Inleiding 3 2.0 Introductie CMS en websites 4 3.0 Inloggen in beheer 5 4.0 Dashboard 6 4.1 Bezoekers totalen 6 4.2 Bezoekers 7 4.3

Nadere informatie

Nieuwsbrief november 2014

Nieuwsbrief november 2014 Nieuwsbrief november 2014 In dit nummer: Hagru Workshops Nieuw in Scipio Documenten koppelen Nieuw in Scipio Online Gezinsselecties Brieven met afdrukregels Nieuw in CashflowPro (Foerage) Audit File Gewasbescherming

Nadere informatie

AFO 113 Authoritybeheer

AFO 113 Authoritybeheer AFO 113 Authoritybeheer 113.1 Inleiding Authority records die gebruikt worden in de catalogusmodule kunnen via deze AFO beheerd worden. U kunt hier records opzoeken, wijzigen, verwijderen of toevoegen.

Nadere informatie

Handleiding. BOA Server applicaties. Controleur

Handleiding. BOA Server applicaties. Controleur Handleiding BOA Server applicaties Controleur Auteur: K. van der Weide BySpy Products B.V. 2017 versie 3.0 26-07-2017 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 2 Inloggen 3 Menu Controleur 3 Bonnen controleren 4 Bonnen

Nadere informatie

Salaris in People Inc.

Salaris in People Inc. Salaris in People Inc. I Salaris in People Inc. Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Salaris 2... 2 1.1 Salarisscherm... 3 1.2 Schalen en treden... 5 1.3 Salaris toekennen... 7 1.4 Berekeningen... 7 Betalingsperiode

Nadere informatie

Handleiding De Biedwedstrijd

Handleiding De Biedwedstrijd Handleiding De Biedwedstrijd Auteur: Marcel Hofstede Versie: 2.1 Handleiding Biedwedstrijd (V2.1) Blz. 1 van 11 INHOUDSOPGAVE Programma Biedwedstrijd...3 1. Installatie en opstarten van het programma...3

Nadere informatie

Stoomcursus. wiskunde A. Rekenregels voor vereenvoudigen. Voorbereidende opgaven VWO ( ) = = ( ) ( ) ( ) = ( ) ( ) = ( ) = = ( )

Stoomcursus. wiskunde A. Rekenregels voor vereenvoudigen. Voorbereidende opgaven VWO ( ) = = ( ) ( ) ( ) = ( ) ( ) = ( ) = = ( ) Voorbereidende opgaven VWO Stoomcursus wiskunde A Tips: Maak de voorbereidende opgaven voorin in een van de A4-schriften die je gaat gebruiken tijdens de cursus. Als een opdracht niet lukt, werk hem dan

Nadere informatie

Een website omzetten naar WordPress

Een website omzetten naar WordPress 1 Een website omzetten naar WordPress Er zijn talloze programma s beschikbaar om websites te maken. In de titels Basisgids Websites maken met WordPress en Websites maken met WordPress voor senioren wordt

Nadere informatie

1. Inleiding. 2. Inloggen:

1. Inleiding. 2. Inloggen: 1. Inleiding Als handelaar heeft u toegang tot uw winkel op het Storesquare platform. In deze handleiding leggen we uit hoe u producten aan uw online shop kan toevoegen. U dient uw artikelen van een correcte

Nadere informatie

INFORMATIEARCHITECTUUR DESIGN EN MARKTPLAATS

INFORMATIEARCHITECTUUR DESIGN EN MARKTPLAATS INFORMATIEARCHITECTUUR DESIGN EN MARKTPLAATS HOW TO MAKE IT BETTER FOR THE USER? Priscilla Roos van Raadshooven Marcel Jansen V1CC1 26 oktober 2007 1 Inhoudspagina Inhoudspagina 2 Inleiding 3 Design Marktplaats

Nadere informatie

Een onderzoek naar het effect van een zelfcorrectiemethode tijdens het stellen.

Een onderzoek naar het effect van een zelfcorrectiemethode tijdens het stellen. Een onderzoek naar het effect van een zelfcorrectiemethode tijdens het stellen. Frans van Bruggen leerkracht van de Borgmanschool e-mail adres f.vanbruggen@borgmanschool.nl 9 mei 2009. Hoofdstuk 1. 1.1

Nadere informatie

Examen VWO 2015. wiskunde C. tijdvak 2 woensdag 17 juni 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage.

Examen VWO 2015. wiskunde C. tijdvak 2 woensdag 17 juni 13.30-16.30 uur. Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Examen VWO 2015 tijdvak 2 woensdag 17 juni 13.30-16.30 uur wiskunde C Bij dit examen hoort een uitwerkbijlage. Dit examen bestaat uit 22 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 79 punten te behalen. Voor

Nadere informatie

Gevolgen invoering Directe Toegankelijkheid Fysiotherapie

Gevolgen invoering Directe Toegankelijkheid Fysiotherapie Gevolgen invoering Directe Toegankelijkheid Fysiotherapie Project: 0468 In opdracht van: Zorgverzekeraars Nederland Auteur: Philip Mokveld/Marieke Smit Datum: 23 mei 2007 Vektis BV Sparrenheuvel 18 3708

Nadere informatie

Peridos Handleiding uitslagen combinatietest

Peridos Handleiding uitslagen combinatietest Peridos Handleiding uitslagen combinatietest Plaats: Utrecht Datum: 18-09-2017 Auteur: Landelijk functioneel beheer Peridos Versie: 2.0 1. Inleiding Peridos ondersteunt de digitale labworkflow voor de

Nadere informatie

Correctievoorschrift VWO 2012

Correctievoorschrift VWO 2012 Correctievoorschrift VWO 0 tijdvak wiskunde C Het correctievoorschrift bestaat uit: Regels voor de beoordeling Algemene regels 3 Vakspecifieke regels 4 Beoordelingsmodel 5 Inzenden scores Regels voor de

Nadere informatie

Onderzoek naar verzekerde schade tijdens vakantie- en feestdagen

Onderzoek naar verzekerde schade tijdens vakantie- en feestdagen Onderzoek naar verzekerde schade tijdens vakantie- en feestdagen Vakanties en feestdagen, zoals carnaval, Kerstmis en de zomervakantie, hebben een ander patroon aan geclaimde schade dan normale dagen.

Nadere informatie

Magidoku s en verborgen symmetrieën

Magidoku s en verborgen symmetrieën Uitwerking Puzzel 92-6 Magidoku s en verborgen symmetrieën Wobien Doyer Lieke de Rooij Een Latijns vierkant van orde n, is een vierkante matrix, gevuld met n verschillende symbolen waarvan elk precies

Nadere informatie

hoe u kunt zoeken naar informatie; hoe u gevonden informatie kunt beoordelen op betrouwbaarheid.

hoe u kunt zoeken naar informatie; hoe u gevonden informatie kunt beoordelen op betrouwbaarheid. 1 Veilig zoeken Internet is een handig medium met een zee aan informatie op allerlei gebieden. U kunt vanuit huis op ieder moment snel informatie van over de hele wereld in huis halen. Het kan hierbij

Nadere informatie

Tekstverwerken les 6, Word. Spellingscontrole.

Tekstverwerken les 6, Word. Spellingscontrole. Tekstverwerken les 6, Word. Spellingscontrole. In deze les wil ik uitleggen hoe je spelfouten door Word uit je bestand laat halen. Ik leg uit op welke twee manieren je dat kunt doen. Hieronder zie je nog

Nadere informatie

Als eerste bedankt voor het aanschaffen van deze PDF waarin ik je handige tips en trucs zal geven over het schrijven van een handleiding.

Als eerste bedankt voor het aanschaffen van deze PDF waarin ik je handige tips en trucs zal geven over het schrijven van een handleiding. Bedankt! Als eerste bedankt voor het aanschaffen van deze PDF waarin ik je handige tips en trucs zal geven over het schrijven van een handleiding. Graag zou ik je willen vragen mij een email te sturen

Nadere informatie

15 July 2014. Betaalopdrachten web applicatie gebruikers handleiding

15 July 2014. Betaalopdrachten web applicatie gebruikers handleiding Betaalopdrachten web applicatie gebruikers handleiding 1 Overzicht Steeds vaker komen we de term web applicatie tegen bij software ontwikkeling. Een web applicatie is een programma dat online op een webserver

Nadere informatie

Computationele Intelligentie

Computationele Intelligentie Computationele Intelligentie Uitwerking werkcollege Representatie, Ongeïnformeerd zoeken, Heuristisch zoeken 1 lokkenwereld a. De zoekboom die door het dynamische breadth-first search algoritme wordt gegenereerd

Nadere informatie

Voor de beoordeling zijn de volgende passages van de artikelen 41, 41a en 42 van het Eindexamenbesluit van belang:

Voor de beoordeling zijn de volgende passages van de artikelen 41, 41a en 42 van het Eindexamenbesluit van belang: wiskunde A, Correctievoorschrift VWO Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Het correctievoorschrift bestaat uit: Regels voor de beoordeling Algemene regels 3 Vakspecifieke regels 4 Beoordelingsmodel

Nadere informatie

Handleiding capaciteitsplanning

Handleiding capaciteitsplanning Handleiding capaciteitsplanning Wil je meer weten over de opties om zelf een systeem op maat te laten maken? Neem dan contact op met Ter Zake Excel via mail (info@terzake-excel.nl) of bel ons (0317-200009).

Nadere informatie

Release Notes Carta 14.1

Release Notes Carta 14.1 Release Notes Carta 14.1 Datum: 2-6-2014 09:43 Auteur: Hans Wijntjes Project: Carta 14.1 Versie: 1.0 Inhoud 1 Inleiding... 3 2 Importfunctie... 3 2.1 Stap 1 Kolomdefinities... 3 2.2 Stap 2 Gedrag... 4

Nadere informatie

Examen VWO. Wiskunde A1,2 (nieuwe stijl)

Examen VWO. Wiskunde A1,2 (nieuwe stijl) Wiskunde A1,2 (nieuwe stijl) Examen VWO Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs Tijdvak 2 Woensdag 18 juni 13.3 16.3 uur 2 3 Voor dit examen zijn maximaal zijn 88 punten te behalen; het examen bestaat

Nadere informatie

Instructie en voorbeelden bij Tags en uitleg

Instructie en voorbeelden bij Tags en uitleg Instructie en voorbeelden bij Tags en uitleg Algemeen: - Het beschrijven van de foto s gebeurt in zes stappen en een zevende stap om mee af te ronden. Per stap wordt gevraagd naar een bepaald aspect van

Nadere informatie

Hoofdstuk 21: Gegevens samenvatten

Hoofdstuk 21: Gegevens samenvatten Hoofdstuk 21: Gegevens samenvatten 21.0 Inleiding In Excel kunnen grote (en zelfs ook niet zo grote) tabellen met getallen en tekst er nogal intimiderend uitzien. Echter, Excel komt helemaal tot haar recht

Nadere informatie

Handleiding Berichtensysteem. Multitask ICT bv

Handleiding Berichtensysteem. Multitask ICT bv Handleiding Berichtensysteem Multitask ICT bv Inhoudsopgave 1 Inloggen 3 2 Berichten 4 2.1 Berichten bekijken 5 2.1.1 Ongelezen berichten 5 2.1.2 Zoeken 5 2.1.3 Berichten accorderen 5 2.1.4 Bericht gelezen

Nadere informatie

De inrichting van Orbak Compact Stap-voor-Stap

De inrichting van Orbak Compact Stap-voor-Stap De inrichting van Orbak Compact Stap-voor-Stap Inleiding Orbak Compact moet worden ingericht voordat men met het programma kan beginnen. Er moeten bijvoorbeeld bedrijfsgegevens, relaties (klanten: winkels

Nadere informatie

Web Presence Builder. Inhoud

Web Presence Builder. Inhoud Web Presence Builder Inhoud Inhoud... 1 Wat is Web Presence Builder?... 2 Het categoriescherm... 2 De eerste stappen naar een eigen website... 3 Onderwerp selecteren en website naam aanpassen... 3 Vooraf

Nadere informatie

Themahandleiding: Vragendatabase

Themahandleiding: Vragendatabase Themahandleiding: Vragendatabase Fronter 91 Dit document is gemaakt door Fronter Ltd fronter.com. Het document mag alleen gekopieerd of digitaal verspreid worden volgens contract of in overeenstemming

Nadere informatie

Handleiding Online Kennisbank CROW. Contentmanagement

Handleiding Online Kennisbank CROW. Contentmanagement Handleiding Online Kennisbank CROW Contentmanagement Inhoud De Kennisbank van CROW is het online naslagwerk bestaande uit vele relevante CROW kennisproducten op het gebied van infrastructuur, verkeer en

Nadere informatie

Rapportage: asbestinventarisatie

Rapportage: asbestinventarisatie Rapportage: asbestinventarisatie Readaar B.V. Maliestraat 3 3581 SH Utrecht KvK: 66239974 BTW: 856.457.760.B01 T: 06 54914858 E: contact@readaar.com W: www.readaar.com Datum: 20 november 18 Geachte heer,

Nadere informatie

Documentatie HandelingsPlanMaken.nl

Documentatie HandelingsPlanMaken.nl Documentatie HandelingsPlanMaken.nl Pagina 1 van 11 Inhoudsopgave Inhoudsopgave...2 Navigatie binnen de site...3 Inloggen...4 Uitloggen...4 Een nieuw handelingsplan maken...5 Printen en mailen...6 Een

Nadere informatie

Gebruikershandleiding Geneeskundig Adresboek. Bohn Stafleu van Loghum

Gebruikershandleiding Geneeskundig Adresboek. Bohn Stafleu van Loghum Gebruikershandleiding Geneeskundig Adresboek Bohn Stafleu van Loghum Inhoudsopgave 1. Opstarten cd rom na installatie 3 2. Werking programma 4 2.1 Zoeken 4 2.2 Zoektermen combineren 5 3. Menu Bestand 6

Nadere informatie

Om een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de vragen onderverdeeld in 4 categorieën.

Om een zo duidelijk mogelijk verslag te maken, hebben we de vragen onderverdeeld in 4 categorieën. Beste leerling, Dit document bevat het examenverslag voor leerlingen van het vak wiskunde A vwo, tweede tijdvak (2018). In dit examenverslag proberen we een zo goed mogelijk antwoord te geven op de volgende

Nadere informatie

Inlezen bankbestanden (bankafschriften)

Inlezen bankbestanden (bankafschriften) Inleiding. Wanneer u werkt met Internetbankieren, dan kunnen de mutaties van uw bank elektronisch worden ingelezen. U kunt deze direct automatisch laten inboeken. Dat gaat snel en de herkenning door CASH

Nadere informatie

LAVS uploaden adressenlijst

LAVS uploaden adressenlijst LAVS uploaden adressenlijst Adressenlijst toevoegen in Bezit bij complex RWS INFORMATIE - Uitgegeven door RWS Leefomgeving Informatie Datum 19 juli 2017 Status definitief Versie 1.0 Inleiding Uploaden

Nadere informatie

Eindexamen wiskunde A1-2 vwo 2006-I

Eindexamen wiskunde A1-2 vwo 2006-I Eindexamen wiskunde A- vwo 006-I Beschuit Bij gewone beschuiten krijg je 3 8,0 4,3 gram per euro 0,9 Bij Twentsche beschuiten krijg je 0 0,7 5, gram per euro 0,93 Bij Twentsche beschuiten krijg je het

Nadere informatie

Een model voor een lift

Een model voor een lift Een model voor een lift 2 de Leergang Wiskunde schooljaar 213/14 2 Inhoudsopgave Achtergrondinformatie... 4 Inleiding... 5 Model 1, oriëntatie... 7 Model 1... 9 Model 2, oriëntatie... 11 Model 2... 13

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle  holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/29764 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Takes, Frank Willem Title: Algorithms for analyzing and mining real-world graphs

Nadere informatie

Courbois Software. Extra categoriën toevoegen aan de WebWinkel

Courbois Software. Extra categoriën toevoegen aan de WebWinkel Courbois Software Extra categoriën toevoegen aan de WebWinkel De editor handleiding is altijd te vinden op de volgende locatie : http://editor.cs-webdesign.nl 2012 Courbois Software Beuningen Fazantlaan

Nadere informatie

Handleiding Begroting

Handleiding Begroting Handleiding Begroting 1 Inhoud 2 Inleiding... 3 3 Home... 4 4 Kostensoorten invoeren... 5 5 Kostensoort bewerken... 6 6 Kostenposten invoeren... 7 7 Kostenposten bewerken met formulier... 8 8 Kostenposten

Nadere informatie

Handleiding digitaal aanmelden bij de MO-zaak

Handleiding digitaal aanmelden bij de MO-zaak datum 24-9-2012 Versie 1.6 Pagina 2 van 15 Inhoud 1. Vereiste instellingen (eenmalig instellen)... 3 1.1 De site van de Mo-zaak toevoegen aan de vertrouwde websites... 3 1.2 Pop-Up blokkering... 4 1.3

Nadere informatie

Voorbeelden Verzuimpercentages

Voorbeelden Verzuimpercentages Voorbeelden Verzuimpercentages I Voorbeelden Verzuimpercentages Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Verzuimpercentages 2... 2 1.1 Waarom verzuimpercentages?... 2 1.2 Verzuimpercentages scherm... 3 1.3 De rapporten...

Nadere informatie

HANDREIKING REKENEN 3F MBO

HANDREIKING REKENEN 3F MBO HANDREIKING REKENEN 3F MBO TEN BEHOEVE VAN REKENONDERWIJS CENTRAAL ONTWIKKELDE EXAMENS December 2013 Inhoud 1 Voorwoord 3 2 Algemeen 4 3 Domein getallen 5 4 Domein Verhoudingen 5 5 Domein Meten & Meetkunde

Nadere informatie

Handboek ZooEasy Online Uitslagen

Handboek ZooEasy Online Uitslagen Handboek ZooEasy Online Uitslagen Datum: Juni 2012 Versie: 1.04 Inhoudsopgave 1. ONDERHOUD UITSLAGEN... 3 1.1. INLEIDING... 3 1.1.1. KOPPELING BASISTABELLEN... 3 1.1.2. KOPPELING ROLLEN EN AUTORISATIES...

Nadere informatie

Autoconnect VIPS: Gebruikersgids (Vehicle Information Preregistration System)

Autoconnect VIPS: Gebruikersgids (Vehicle Information Preregistration System) Autoconnect VIPS: Gebruikersgids (Vehicle Information Preregistration System) Versie 1.1 Aangemaakt op 22/01/2016 Aangemaakt door Michiel Thai Laatste wijziging op 11/02/2016 Laatste wijziging door Katharine

Nadere informatie

3. Werken met thema s

3. Werken met thema s 83 3. Werken met thema s Nadat u WordPress heeft geïnstalleerd en ingesteld, kunt u uw website bouwen. Websites in WordPress bouwt u standaard met behulp van een thema. Een thema is een kant-en-klaar sjabloon

Nadere informatie

Handleiding Pétanque Competitie Beheer. (versie 1.1) April 2014

Handleiding Pétanque Competitie Beheer. (versie 1.1) April 2014 Handleiding Pétanque Competitie Beheer (versie 1.1) April 2014 2 Algemeen Het programma Pétanque Competitie Beheer is gratis software voor de verwerking van halve en hele competities tot en met 99 speelrondes

Nadere informatie