Beschrijving proef thuishulp 2017

Transcriptie

1 CONCEPT Beschrijving proef thuishulp 2017 Eén thuishulp voor persoonlijke verzorging & hulp bij het huishouden Ons kenmerk: Datum: 26 februari 2016 Contactpersoon: H. Uneken

2 INHOUD 1 Analyse Aanleiding Kader De kloof wordt groter Oplossing Eén thuishulp Beschrijving proef Bekostigingsregeling voor (her)verdeling van middelen Aanpak & fasering Resultaten Fasering Aanpak Financiering Pagina 2 van 10

3 1 Analyse 1.1 Aanleiding Tot 2008 waren de hulp bij het huishouden en de persoonlijke verzorging verzekerde rechten, uitgevoerd onder de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten. De komst van de Wet maatschappelijke ondersteuning in 2008 maakte hier een eind aan; de hulp bij het huishouden werd ondergebracht bij gemeenten. Dee levering van persoonlijke verzorging en de levering van hulp bij het huishouden zijn sindsdien in de praktijk steeds verder uit elkaar komen te liggen. De gevolgen voor inwoners die persoonlijke verzorging en hulp bij het huishouden afnemen en voor werknemers die werken op het snijvlak van persoonlijke verzorging en hulp bij het huishouden zijn nadelig. 1.2 Kader De gemeenten Blaricum, Gooise Meren, Eemnes, Hilversum, Huizen, Laren, Weesp en Wijdemeren (hierna de gemeenten) werken samen in de gemeenschappelijke regeling Regio Gooi en Vechtstreek. Vanuit de Regio Gooi en Vechtstreek geven de gemeenten onder andere het beleid, de inkoop en het beheer van de hulp bij het huishouden vorm. Met de hervorming van de langdurige zorg in 2015 is de persoonlijke verzorging ondergebracht in de Zorgverzekeringswet en onderdeel van de verzekerde aanspraak wijkverpleging. Zilveren Kruis, de grootste zorgverzekeraar in Gooi en Vechtstreek, geeft de inkoop en het beheer van de aanspraak wijkverpleging vorm. De gemeenten starten samen met zorgverzekeraar Zilveren Kruis, het ministerie van volksgezondheid, welzijn en sport en aanbieders van thuiszorg in Gooi en Vechtstreek een proef om persoonlijke verzorging en hulp bij het huishouden op het niveau van de inwoner en de werknemer weer aan elkaar te verbinden. 1.3 De kloof wordt groter Eén vraag, twee hulpen De gemeenten schatten dat ongeveer inwoners in Gooi en Vechtreek tegelijk hulp bij het huishouden en persoonlijke verzorging afnemen. Het gaat hier grotendeels om ouderen met somatische beperkingen. Deze inwoners hebben naast hulp bij het huishouden vooral de eenvoudige niet-medische persoonlijke verzorging nodig, zoals hulp bij het eten en drinken, hulp bij transfers, wassen, etc.. De meeste van deze inwoners ontvangen deze ondersteuning van twee verschillende aanbieders: één voor de hulp bij het huishouden en één voor de persoonlijke verzorging. Twee professionals, de verzorgende/wijkverpleegkundige en de hulp bij het huishouden, verrichten nu activiteiten die in elkaars verlengde liggen. Voor de inwoner is de scheiding tussen de persoonlijke verzorging en hulp bij het huishouden niet altijd helder. Wanneer houdt de hulp bij het huishouden op en begint de persoonlijke verzorging? Welke professional kan de inwoner op welke activiteiten aanspreken? Voor welke activiteiten moet de inwoner een eigen bijdrage betalen? De inwoner heeft baat bij één thuishulp die zowel de huishoudelijke als de verzorgende werkzaamheden uitvoert. Geen integraal aanbod van thuishulp Aanbieders van persoonlijke verzorging of hulp bij het huishouden worden alleen bekostigd voor het verrichten van activiteiten die vallen onder de overeenkomst van de zorgverzekeraar of de gemeenten. Aanbieders krijgen activiteiten die daarbuiten liggen, niet vergoed. Het aanbieden van hulp bij het huishouden en persoonlijke verzorging in één pakket (door één professional) komt niet meer voor, Pagina 3 van 10

4 omdat dit vanwege het verschil in de hoogte van de vergoedingen niet kostendekkend uitgevoerd kan worden. De meeste traditionele thuiszorgorganisaties hebben het bedrijfsonderdeel hulp bij het huishouden verkocht en richten zich volledig op de wijkverpleging (verpleging en verzorging). Door deze knip in de bedrijfsvoering worden de thuishulp/wijkverpleegkundige en de hulp bij het huishouden in de praktijk gedwongen om taken ten opzichte van elkaar af te bakenen. In het ergste geval kan dit leiden tot het afschuiven van verantwoordelijkheden. Deze inrichting is suboptimaal. Ontslag voor de klassieke thuiszorg hulp Voor 2008 maakte de inwoner gebruik van de thuishulp, die zowel hulp bij het huishouden als verzorgende werkzaamheden uitvoerde. Deze thuishulp functioneerde vaak op het verzorgende niveau 2/3. Het is juist deze thuishulp die op dit moment wordt ontslagen als gevolg van twee landelijke trends. Allereerst dwingt de gemeentelijke bekostiging aanbieders van hulp bij huishouden om goedkoper en minder ervaren personeel in te zetten. De gemeenten in Gooi en Vechtstreek bekostigen de hulp bij het huishouden op het niveau van functieschaal FWG 15. Bij veel gemeenten ligt dit lager. Ten tweede heeft de komst van de aanspraak wijkverpleging er in 2015 voor gezorgd dat de aandacht is gegaan naar de meer herstelgerichte zorg; de verbinding tussen de verpleging en de verzorging. Aanbieders van wijkverpleging zetten steeds hoger opgeleid personeel in. Ook voor het uitvoeren van de niet medische persoonlijke verzorging. Gevolg van deze ontwikkelingen is dat juist de klassieke thuishulp (de verzorgende niveau 2/3) zowel in de thuiszorgbranche als in de hulp bij het huishoudenbranche wordt ontslagen, terwijl er wel vraag is onder inwoners naar deze vorm van ondersteuning. Nog geen gerichte samenwerking op de inkoop De wetgever draagt gemeenten en verzekeraars op om intensief samen te werken. Dit doen zij aan verscheidene overlegtafels, maar op een essentieel onderdeel de inkoop komt de samenwerking moeilijker van de grond. Dit komt mede doordat de wijze van inkoop niet vanuit hetzelfde beleid wordt vormgegeven. Zowel gemeenten als verzekeraars worden door het stelsel waarin zij werken gedwongen om de taak waarvoor zij verantwoordelijk zijn zo doeltreffend en doelmatig mogelijk in te kopen, terwijl de doelmatigheid en doeltreffendheid van het geheel (combinatie van persoonlijke verzorging en hulp bij het huishouden) daarmee niet gediend hoeft te zijn. Probleem is dat juist voor dat geheel gemeenten en verzekeraars niet verantwoordelijk zijn. Pagina 4 van 10

5 2 Oplossing 2.1 Eén thuishulp De gemeenten, Zilveren Kruis en aanbieders van thuiszorg willen voor alle inwoners die gebruik (willen) maken van zowel persoonlijke verzorging als hulp bij het huishouden, vanaf 1 januari 2017 een proef uitvoeren met één thuishulp voor de persoonlijke verzorging en de hulp bij het huishouden. Deze proef maakt onderdeel uit van de inkoop wijkverpleging 2017 (Zilveren Kruis) en van de inkoop hulp bij het huishouden 2017 (gemeenten). 2.2 Beschrijving proef Cliëntprofiel De proef richt zich op alle bestaande en nieuwe cliënten met een vraag naar thuishulp, bestaande uit persoonlijke verzorging én hulp bij het huishouden. De thuishulp bestaat uit werkzaamheden die vallen onder de niet-medische 1 persoonlijke verzorging en de hulp bij het huishouden. Aanbiedersprofiel De gemeenten en Zilveren Kruis contracteren aanbieders wijkverpleging (incl. persoonlijke verzorging) voor het uitvoeren van de thuishulp. Er wordt gericht op aanbieders die in Gooi en Vechtstreek zowel hulp bij het huishouden als persoonlijke verzorging (willen) leveren. De gemeenten onderzoeken samen met alle aanbieders in de inkoop hulp bij het huishouden 2017 hoe de overgang van bestaande cliënten en hun thuishulpen het beste vormgegeven kan worden. Dit werken de gemeenten uit in een overgangsregeling. Toewijzing door wijkverpleegkundige De wijkverpleegkundige (S1) wijst de thuishulp toe. De gemeenten en Zilveren Kruis stellen samen met aanbieders wijkverpleging een toewijzingskader op. Het toewijzingskader bevat een beschrijving van wanneer cliënten aanspraak maken op de thuishulp en waar deze thuishulp uit bestaat. Het toewijzingskader maakt onderdeel uit van de inkoop De gemeenten zetten de toewijzing van de wijkverpleegkundige om in een beschikking Wmo. Dan is de wettelijke grondslag helder en kan de gemeente nog afwijken als de gemeenten de toewijzing niet goed vinden. Een nieuw basisuurtarief Hiervoor hanteren de gemeenten en Zilveren Kruis een marktconform tarief, afgestemd op het gemiddelde uurloon van de verzorgende niveau 2/3 (functieschaal FWG 25/35). Dit tarief ligt naar verwachting lager dan het huidige basisuurtarief persoonlijke verzorging en een hoger dan het huidige basisuurtarief hulp bij het huishouden (zie tabel 1). Tabel 1 geeft weer dat voor de persoonlijke verzorging er een lager tarief gehanteerd gaat worden voor de niet-medische verzorgende werkzaamheden, omdat deze worden uitgevoerd door lager gekwalificeerd personeel ten opzichte van de huidige situatie. Tevens wordt er voor de huishoudelijke werkzaamheden een hoger tarief gehanteerd, omdat deze worden uitgevoerd door hoger gekwalificeerd personeel ten opzichte van de huidige situatie. Bekostiging Het uitgangspunt bij de inkoop van de thuishulp is dat de aanbieder beschikt over één totaal (maand)budget voor het verrichten van de werkzaamheden die vallen onder de persoonlijke 1 Het gaat hier in ieder geval om de activiteiten 1) zich wassen, 2) zich kleden, 3) in en uit bed gaan, 4) zich verplaatsen. Onder de medische persoonlijke verzorging vallen in ieder geval 1) ondersteuning bij uitscheiding, 2) sondevoeding en 3) medicatie. Een aantal activiteiten liggen op het grensvlak, daarbij zal naar noodzaak gekeken moeten worden welke professional nodig is. Pagina 5 van 10

6 verzorging en de hulp bij het huishouden. De aanbieder kan het budget naar eigen inzicht inzetten, waarbij de verdeling tussen de persoonlijke verzorging en hulp bij het huishouden bij de toewijzing (aan de voorkant) wordt losgelaten. In tabel 1 is de financiering van de proef t.o.v. de huidige situatie weergegeven. Tabel 1 Financiering proef t.o.v. huidige situatie Huidige situatie Proef Basisuurtarief persoonlijke verzorging 2 44 Basisuurtarief huishoudelijke hulp 24 Basisuurtarief één thuishulp (indicatief) 34 Budget per 4 weken persoonlijke verzorging 352 (op basis van 2 uur p.w.) Budget per 4 weken huishoudelijke hulp 192 (op basis van 2 uur p.w.) Totaal Budget per 4 weken (op basis van 4 uur per week) Tabel 1 dient als voorbeeld en geeft een indicatie van de opzet van de financiering van de proef. Zilveren Kruis en de gemeenten werken de exacte wijze van bekostiging gezamenlijk uit in de inkoop De proef maakt onderdeel uit van deze inkoop. Verantwoording De thuishulp mag in de proef het maandbudget niet overschrijden. Aan de voorkant is niet aangegeven hoe de uren tussen de persoonlijke verzorging en hulp bij het huishouden zijn verdeeld. De thuishulp voert naar eigen inzicht de verzorgende en huishoudelijke werkzaamheden uit en bewaakt samen met de inwoner het maandbudget dat hiervoor beschikbaar is. Zilveren Kruis en de gemeenten financieren alleen daadwerkelijke geleverde uren persoonlijke verzorging en hulp bij het huishouden. Dat betekent dat, indien de geleverde productie onder het maandbudget blijft er ook minder gedeclareerd wordt. Om de declaratie bij de juiste financier te krijgen registreert de thuishulp werkzaamheden die worden uitgevoerd en geeft de aanbieder bij de declaratie aan of deze onder de persoonlijke verzorging of onder de hulp bij het huishouden gedeclareerd moeten worden. Cliënttevredenheidsmeting De gemeenten en Zilveren Kruis verwachten dat de cliënttevredenheid voor niet-medische persoonlijke verzorging en hulp bij het huishouden stijgt, doordat de werkzaamheden voor nietmedische persoonlijke verzorging en hulp bij het huishouden worden uitgevoerd door één thuishulp. De gemeenten en zilveren Kruis gaan dit meten in de proef en werken samen met aanbieders van de thuishulp de opzet van de cliënttevredenheidsmeting uit in de inkoop Bekostigingsregeling voor (her)verdeling van middelen De gemeenten, Zilveren Kruis en het ministerie spreken met elkaar een bekostigingsregeling af om met de (her)verdeling van de middelen om te gaan. In deze regeling maken de gemeenten, Zilveren Kruis en het ministerie afspraken over de wijze waarop wordt omgegaan met de in figuur 1 opgenomen scenario s. 2 Op basis van 87% Nza-tarief persoonlijke verzorging 2016 Pagina 6 van 10

7 Figuur 1 Scenario s bekostigingsregeling Scenario 1 Gemeenten & Zilveren Kruis geven meer uit Scenario 2 Gemeenten & Zilveren Kruis geven minder uit Scenario 3 Gemeenten geven meer uit, Zilveren Kruis geeft minder uit Scenario 4 Zilveren Kruis geeft meer uit, Gemeenten geven minder uit De gemeenten en Zilveren Kruis verwachten dat de jaarlijkse totale uitgaven voor de persoonlijke verzorging en hulp bij het huishouden dalen ten opzichte van de huidige situatie, doordat de werkzaamheden voor niet-medische persoonlijke verzorging en hulp bij het huishouden worden uitgevoerd door één thuishulp. Dit is scenario 2. Het risico dat één van de andere scenario s werkelijkheid wordt is echter aanwezig. Aan de voorkant moeten de afspraken over de wijze waarop de gemeenten, het ministerie en Zilveren Kruis met dit risico om willen gaan helder zijn. Dit leggen de partijen gezamenlijk vast in een bekostigingsregeling. Pagina 7 van 10

8 3 Aanpak & fasering 3.1 Resultaten In de proef thuishulp 2017 worden de volgende resultaten opgeleverd: 1. Beschrijving proef thuishulp 2017 (dit document) 2. Bekostigingsregeling thuishulp 2017 (gemeenten, Zilveren Kruis en het ministerie van volksgezondheid, welzijn en sport) 3. Inkoopdocument proef thuishulp 2017 als onderdeel van het inkoopdocument wijkverpleging 2017 (Zilveren Kruis), inclusief: a. Basisuurtarief thuishulp 2017 b. Toewijzingskader thuishulp 2017 c. Cliënttevredenheidsmeting thuishulp 2017 d. Overgangsregeling bestaande cliënten persoonlijke verzorging (indien noodzakelijk) 4. Inkoopdocument proef thuishulp 2017 als onderdeel van het inkoopdocument hulp bij het huishouden 2017 (gemeenten): a. Basisuurtarief thuishulp 2017 b. Toewijzingskader thuishulp 2017 c. Onderzoek cliënttevredenheid thuishulp 2017 d. Overgangsregeling bestaande cliënten hulp bij het huishouden 5. Implementatieplan thuishulp 2017 (gemeenten, Zilveren Kruis & aanbieders thuishulp) a. Uitwerking toewijzingskader b. Uitwerking declaratiestandaard c. Uitwerking verantwoordingskader (cliënttevredenheid) 6. Implementatie thuishulp 2017 (aanbieders) 3.2 Fasering De gemeenten en Zilveren Kruis willen de zorginkoop proef thuishulp 2017 voor 1 juli 2016 in concept gereed hebben, zodat de contractering en voorbereiding van de implementatie in de tweede helft van 2016 afgerond kan worden. Het is zowel voor de gemeenten als voor zorgverzekeraar Zilveren Kruis moeilijk om aan de voorkant te zeggen: we stappen in deze proef. De (met name financiële) risico s zijn hiervoor te groot voor beide partijen. In de opzet van de proef is hier rekening mee gehouden door het ministerie van volksgezondheid, welzijn en sport bij de proef te betrekken en ook medeverantwoordelijk te maken voor de uitwerking van de bekostigingsregeling. In de uitwerking van de aanpak moet hier ook rekening mee worden gehouden. Dat betekent dat er voldoende go-no-go momenten ingebouwd worden, waarop één van de partijen kan besluiten om niet mee te doen, indien niet aan zijn (rand)voorwaarden wordt voldaan. Tabel 2 Fasering proef thuishulp Resultaat Deadline Go-no-go besluit door 1. Akkoord op beschrijving proef thuishulp Zilveren Kruis Gemeenten Ministerie van volksgezondheid, welzijn & sport 2. Instemmen met beschrijving proef thuishulp Aanbieders van thuishulp Pagina 8 van 10

9 3. Bekostigingsregeling thuishulp Zilveren Kruis Gemeenten Ministerie van volksgezondheid, welzijn & sport 4. Inkoopdocument proef thuishulp 2017 (incl. toewijzingskader, overgangsregeling, cliënttevredenheidsonderzoek, etc.) Zilveren Kruis Gemeenten 5. Implementatieplan thuishulp Zilveren Kruis Gemeenten Aanbieders van thuishulp Implementatie thuishulp Zilveren Kruis Gemeenten Aanbieders van thuishulp Aanpak In figuur 2 de organisatorische inrichting van de proef thuishulp Figuur 2 Organisatie proef thuishulp 2017 Besluitvorming Zilveren Kruis Gemeenten Ministerie Afstemming Werkgroep thuishulp 2017 Zilveren Kruis / gemeenten / ministerie Klankbord Klankbordgroep Inwoners & cliënten Klankbordgroep Aanbieders thuishulp Besluitvorming De besluitvormende bevoegdheden ten aanzien van de in paragraaf 3.2 go-no-go momenten liggen bij de afzonderlijke organisaties. Er wordt geen nieuw gremium ingesteld waar gezamenlijke besluiten worden genomen. Werkgroep thuishulp 2017 Er komt een werkgroep thuishulp Zilveren Kruis, het ministerie en de gemeenten vaardigen (met gesloten beurs) de juiste functionarissen af voor deze werkgroep. De werkgroepleden leveren de in paragraaf 3.1 opgenomen resultaten op en voorzien in de afstemming met hun interne stakeholders ten aanzien van de go-no-go momenten. Namens de deelnemende gemeenten nemen Hans Uneken, manager van de eenheid programmasturing en Marco van der Spek-Stikkelorum, inkoopstrateeg van de Regio Gooi en Vechtstreek hierin deel. De Regio voorziet in de afstemming met de gemeenten, via het directieoverleg en het portefeuillehoudersoverleg sociaal domein. Namens Zilveren Kruis nemen <<invoegen functies en namen>> hierin deel. Namens het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport neemt <<invoegen functie en naam>> hierin deel. Pagina 9 van 10

10 Klankbordgroepen Er worden twee klankbordgroepen ingesteld vanuit de Regio Gooi en Vechtstreek. Een klankbordgroep waarin een vertegenwoordiging van inwoners en cliënten uit Gooi en Vechtstreek deelnemen en een klankbordgroep waarin aanbieders van thuishulp deelnemen. De Regio Gooi en Vechtstreek voorziet in het secretariaat van deze klankbordgroepen. 3.4 Financiering De financiering van de in paragraaf 3.3 omschreven organisatie vindt plaats met gesloten beurs. Dit betekent dat alle betrokken partners capaciteit vrijmaken voor deelname aan de werkgroep en dat zij hun interne organisatie (voor bijeenkomsten, communicatie, etc.) hiervoor ter beschikking stellen. Vooralsnog is de inschatting dat er geen aanvullende financiering noodzakelijk is voor de projectorganisatie. Pagina 10 van 10