Beleidsvervreemding van publieke professionals: theoretisch raamwerk en

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Beleidsvervreemding van publieke professionals: theoretisch raamwerk en"

Transcriptie

1 Beleidsvervreeding van pulieke professionals: theoretisch raawerk e casus over verzekeringsarts areidsdeskundig Lars Tuers, Victor Bekkers Bra Steijn Lars Tuers werkt op de Erasus Universiteit Rotterda aan e proefschrift over eleidsvervreeding van pulieke professionals is adviseur ij PricewaterhouseCoopers Advisory, People & Change. Victor Bekkers is hoogleraar estuurskunde, in het ijzonder de epirische studie van overheidseleid, aan de Erasus Universiteit Rotterda. Bra Steijn is hoogleraar HRM in de pulieke sector aan de Erasus Universiteit Rotterda. Correspondtiegegevs: Drs. L.G. Tuers, MSc Erasus Universiteit Rotterda Faculteit Sociale Wetschapp Departet Bestuurskunde Postus DR Rotterda tuers@fsw.eur.nl Inleiding Al sinds de jar tachtig is het aantal areidsongeschikt in Nederland relatief hoog. In 2003 ontving ijna 10 proct van de Nederlandse eroepsevolking e uitkering op asis van de Wet op de areidsongeschiktheid (WAO) of de wet areidsongeschiktheidsvoorziing jonggehandicapt (Wajong) (Hartan Boerda 2004). De Nederlandse regering introduceerde verschillde aatregel o deze instroo teg te gaan. In 2004 introduceerde inister De Geus van Sociale Zak Werkgelegheid (SZW) het aangepaste schattingsesluit (asb). Op asis van deze regeling word ijna alle uitkeringsgerechtigd opnieuw eoordeeld. Hierdoor verlor tot nu toe eer dan vooralig uitkeringsgerechtigd hun uitkering. De herkeuring op asis van het asb leid tot veel eoties ij de (vooralig) uitkeringsgerechtigd, deze word reed uitgeet in de edia (ijvooreeld Zela 2007). Hiernaast ervar veel verzekeringsarts, die deze regeling oet uitvoer, professionele orele prole. Zo wild ongeveer 240 arts participer in e staking teg de nieuwe regeling, stopt e aantal arts et het uitvoer van de herkeuring (NVVG 2005). Het volgde citaat van e verzekeringsarts is illustratief voor deze gevoels (geciteerd in NRC 2005, 3): Het UWV [Uitvoeringsinstituut Werkneersverzekering] wordt tegwoordig ook wel het Lourdes van het Noord goed: je gaat er areidsongeschikt he, kot er areidsgeschikt weer vandaan Ik vind het zo duieus word. Ik kan het niet eer in overesteing rg et ijn gewet. Ik he e eed afgelegd die er op neerkot dat je de zwakker eschert. Dit vooreeld staat niet op zichzelf; professionals werkzaa in de pulieke sector he vaker oeilijkhed o zich te idtificer et de eleidsprograa s die ze oet uitvoer. Op dit ot is er in Nederland e intsief deat over professionals in de pulieke sector (Noordegraaf Steijn 2007; Van d Brink e.a. 2006). In dit artikel will wij de ervaring van professionals et het eleid dat ze uitvoer, analyser et e nieuw concept: eleidsvervreeding. Voor de ontwikkeling van dit concept ak we geruik van vervreedingsliteratuur, ontwikkeld in de areids- 104

2 Lars Tuers, Victor Bekkers Bra Steijn Beleidsvervreeding van pulieke professionals organisatiesociologie (Blauner 1964; Marx 1961 [1844]). We definiër eleidsvervreeding als e algee cognitieve staat van psychologische ontkoppeling et het eleid, in dit geval van de pulieke professional die het eleid uitvoert. Door geruikaking van het concept eleidsvervreeding, will we ijdrag aan het deat over de rol van pulieke professionals. Er zijn twee posities in dit deat. Volgs soige auteurs (ijvooreeld Peters Pouw 2005) staan professionals onder druk odat anagers niet eer wet wat er op de werkvloer geeurt. Onder de invloed van New Pulic Managet richt anagers zich op efficicy transparantie. Andere auteurs (Kirkpatrick e.a. 2005; Noordegraaf Steijn 2007) vrag zich af of anagers de oorzaak zijn van alle gepercipieerde prole op de werkvloer. Met het concept eleidsvervreeding kunn we deze clais onderzoek. Het concept etreft naelijk niet alle de invloed van anagers, aar ook die van eleidsakers ondigere cliënt. Dit rgt ons tot de doelstelling van dit artikel. De eerste elangrijkste doelstelling is het ontwerp van e theoretisch raawerk van eleidsvervreeding. We conceptualiser eleidsvervreeding idtificer e aantal factor dat ogelijk van invloed is op eleidsvervreeding. Ook gev we aan hoe het concept verschilt van gerelateerde egripp zoals veranderingsereidheid. De tweede doelstelling is te illustrer hoe eleidsvervreeding epirisch onderzoekaar is. Dit do we et ehulp van e exploratieve casestudie over de ervaring van verzekeringsarts areidsdeskundig et de herkeuring (asb). Tot slot trekk we conclusies over de theoretische epirische ijdrage van het concept aan het deat over de rol van professionals in de pulieke sector. E theoretisch raawerk van eleidsvervreeding Deze sectie richt zich op de eerste doelstelling: het ontwerp van e theoretisch raawerk voor eleidsvervreeding van uitvoerde pulieke professionals. Eerst gev we aan wat we onder uitvoerde pulieke professionals verstaan. Uitvoerde pulieke professionals Tot eind jar zestig is geproeerd te ko tot e opsoing van onderscheidde kerk van professionals (ijvooreeld Parsons 1964). Dit is helaas niet succesvol gelek. T eerste was er ge overesteing over wat de onderscheidde kerk van professionals precies war. T tweede was er veel kritiek op deze adering, odat het de officiële ziswijz op professionals niet ekritiseerde (Aott 1988). Het lijkt oeilijk o precies te definiër wat professionals onderscheidt van niet-professionals. Odat we will aansluit ij het aatschappelijke deat over professionals, geruik we e vrij algee definitie van professionals. Gae e.a. (2004, 163) stell in dit kader to descrie an occupation as a profession ay e siply to idtify it as a particular kind of occupation, typically one with high status and high rewards, requiring long foral training and delivering a personal service. Wij richt ons specifiek op pulieke professionals die eleid ipleter. Deze professionals zijn werkzaa in het opaar estuur: het geheel van organisaties activiteit die zijn gericht op de esturing van de aatschappij (Bovs e.a. 2001, 22). Als pulieke professional ipleter zij overheidseleid he hierij direct contact et de urger. Vooreeld zijn arts, doct rechercheurs. Nu we he aangegev over welke professionals het onderzoek gaat welke relatie zij he et eleid, kunn we overgaan op e conceptualisatie van eleidsvervreeding. Van werkvervreeding naar eleidsvervreeding Karl Marx (1961 [1844]) is e van de grondleggers van de theorie over vervreeding. Marx conctreert zich op ojectieve werkvervreeding: areiders zijn vervreed wanneer ze de productieiddel of de resulterde product niet ezitt. In tegstelling tot Marx richt recter onderzoek zich op sujectieve werkvervreeding: werkneers zijn vervreed van het werk wanneer ze dit zelf zo ervar. Kanungo (1979, in DeHart-Davis Pandey 2005, 14) definieert sujectieve werkvervreeding als a geral cognitive state of psychological disconnection fro work. Onderzoekers he sujectieve werkvervreeding in verschillde context geruikt, waardoor er verschillde etekiss zijn gegev aan het concept (Kanungo 1982, 24). Seean (1959, 783) heeft deze etekiss onderscheid in verschillde disies van werkvervreeding. Blauner (1964) heeft Seeans indeling 105

3 Lars Tuers, Victor Bekkers Bra Steijn Beleidsvervreeding van pulieke professionals geruikt o drie werkvervreedingsdisies te operationaliser: achteloosheid, zinloosheid sociale isolatie. In de estuurskunde is het concept sujectieve werkvervreeding niet onopgeerkt gelev. DeHart-Davis Pandey (2005), ijvooreeld, lat zi dat werkvervreeding e sterke indicator kan zijn van de ate van ureaucratie (red tape) die pulieke werkneers ervar. Bij de ontwikkeling van het concept eleidsvervreeding sluit we aan ij de sujectieve werkvervreedingsliteratuur. Dit odat het in het heddaagse deat gaat o de ervaring van de pulieke professionals. Voortouwd op de ovstaande definitie van werkvervreeding, definiër wij eleidsvervreeding als e algee cognitieve staat van psychologische ontkoppeling et het eleid, in dit geval van de pulieke professional die het eleid uitvoert. Nu we e definitie he gegev van eleidsvervreeding, kunn we de disies van eleidsvervreeding onderscheid. Hierij geruik we de disies van Blauner als inspiratieron. Ook eleidsvervreeding wordt gezi als e ultidisionaal construct. Het concept is zodode niet direct te et. Het is alle eetaar door de verschillde disies te onderzoek. Hieree is het vergelijkaar et concept als Pulic Service Motivation (Perry 1996). Machteloosheid Machteloosheid is de eerste disie van werkvervreeding (Blauner 1964). E achteloze werkneer voelt zich als e ding, e oject gecontroleerd geanipuleerd door ander of door e (IT-) systee. Blauner (1964) onderscheidt vier typ achteloosheid: (1) ge eigaar van de productieiddel of product; (2) ge invloed op het algee anageteleid; (3) ge invloed op de werkneersvoorwaard; (4) ge invloed over het directe werkproces. Wij geruik deze vier typ van Blauner als inspiratieron o voor eleidsvervreeding drie niveaus van achteloosheid te onderscheid. Machteloosheid etreft dan de ate van invloed die pulieke professionals ervar op het eleidsprograa dat ze uitvoer. Deze ervar invloed ligt op strategisch (vergelijkaar et Blauners tweede type), tactisch (Blauners derde type) operationeel niveau (Blauners vierde type). Het eerste type van Blauner is niet relevant odat het ojectieve vervreeding etreft, terwijl wij ons richt op sujectieve vervreeding. Wij kiez ij de conceptualisering van achteloosheid voor het onderscheid van e aantal niveaus, odat achteloosheid zich op fundateel verschillde oject kan richt. Zo kunn professionals zich achteloos voel t opzichte van de politiek (strategische achteloosheid), aar ook t opzichte van de organisatie (tactische achteloosheid). Strategische achteloosheid definiër wij als de ate van gepercipieerde invloed van de professional op de inhoud van het eleid, zoals vastgesteld in wet- regelgeving. E hoge ate van strategische achteloosheid kan ijvooreeld ontstaan wanneer de politiek ij het ontwerp van het eleidsprograa de professionele associaties niet raadpleegt. Tactische achteloosheid is de ate van gepercipieerde invloed van de professional op de anier waarop hun organisatie het eleid ipleteert. Dit kot ijvooreeld tot uitdrukking in de anier waarop eleidsdoel word ogezet in specifieke prestatiedoel die de organisatie oet ereik. In veel gevall (ijvooreeld ij agtschapp zelfstandige estuursorgan) zijn prestatieeetsyste geïntroduceerd o de uitvoering van eleidsprograa s te egeleid. Onderzoek (Sith 1995; Van Thiel Leeuw 2002) laat zi dat deze syste perverse effect kunn he, odat outputcriteria elangrijker kunn word dan de resultat in de saleving (outcoe). Hoe eer invloed professionals kunn he op de uitwerking van het eleidsprograa in de organisatie, hoe inder zij tactische achteloosheid zull ervar. Het derde niveau van achteloosheid etreft de ate van invloed die de werkneer percipieert op het directe werkproces. In werkvervreedingsonderzoek is dit e elangrijk onderwerp: The variations in control over the iediate activity of work are a principal focus of the prest study ( ). Whether a worker controls his socio-technical viront depds on his freedo of ovet, freedo to ake choices, and freedo fro oppressive constraints (Blauner 1964, 20). De estuurskunde eschrijft dit vooral in ter van de discretie die e werkneer heeft o eleid te ipleter 106

4 Lars Tuers, Victor Bekkers Bra Steijn Beleidsvervreeding van pulieke professionals (Lipsky 1980). O deze red zi wij operationele achteloosheid in ter van ervar discretie van de professional. Davis (1971, in Ringeling 1978, 19) definieert discretie als volgt: A pulic officer has discretion whever the effective liits on his power leave hi free to ake a choice aong possile courses of action or inaction. Zinloosheid Blauner (1964) noet zinloosheid als tweede disie van werkvervreeding. In de areids- organisatiesociologie wordt zinloosheid gedefinieerd als the inaility to coprehd the relationship of one s contriution to a larger purpose (Sarros e.a. 2002, 304). Als we deze disie toepass op eleidsvervreeding, verwijst zinloosheid naar de perceptie van de professional et etrekking tot de waardetoevoeging van het eleid aan e hoger, aatschappelijk, doel. Ook hier onderscheid wij drie niveaus, aangezi ook zinloosheid zich op fundateel verschillde oject kan richt. Op strategisch niveau refereert zinloosheid aan de ate waarin de professional de doel van het eleid als zinloos percipieert. Dit kan het geval zijn als de professional vindt dat e eleidsprograa doel heeft die niet ijdrag aan de oplossing van epaalde aatschappelijke prole, zoals criinaliteit. In deze situaties zal de professional het eleidsprograa als inder zinvol ervar. Op tactisch niveau verwijst zinloosheid naar de ate waarin de professional de anier waarop de organisatie het eleid uitwerkt, als zinloos percipieert. Wanneer ijvooreeld de organisatie regels ontwerpt die gericht zijn op outputdoel die ge specifieke relatie he et resultat in de saleving, kunn professionals deze uitwerking als inder zinvol ervar. Tot slot verwijst operationele zinloosheid naar de ate van gepercipieerde zinloosheid van het eig werk van professionals, wanneer zij het eleid ipleter. He ze ijvooreeld het gevoel dat ze de cliënt/urgers niet echt kunn help? Als dit het geval is, zull ze waarschijnlijk eer zinloosheid ervar. Sociale isolatie Rolconflict Blauner noet sociale isolatie als derde disie van werkvervreeding. Hij (1964, 24) stelt dat eership in an industrial counity involves coitt to the work role and loyalty to one or ore cters of the work counity. [Social] isolation, on the other hand, eans that the worker feels no sse of elonging in the work situation and is unale to idtify with the organization. Sociale isolatie is relevant ij Blauner odat hij zich richt op areiders, zoals lopdeandedewerkers. Zij krijg vooral eis vanuit de organisatie, kunn zich hier inder of eer ee idtificer. Pulieke professionals die eleid ipleter, krijg juist eis vanuit eerdere logica s waarin verschillde waard nor word gehanteerd die e eig legitiiteit he (Freidson 2001; WRR 2004). Zij ervar ijvooreeld eis van de organisatie (organisatielogica), aar ook van hun professionele associaties (professionele logica). Daaro vervang wij ij onderzoek naar eleidsipletatie van pulieke professionals het egrip sociale isolatie door het egrip rolconflict. E rolconflict ontstaat wanneer de professional ervaart dat verschillde logica s onverigaar zijn. Het egrip sociale isolatie richt zich specifiek op één logica, de organisatielogica. Het egrip rolconflict geeft juist ruite voor het estaan van eerdere logica s waar e professional ee te ak heeft. Wij onderscheid vier logica s die et elkaar kunn conflicter (cf. Freidson 2001). T eerste de institutionele logica, die verwijst naar de eis zoals die voortko uit het eleidsprograa, vaak eschrev in de forele wet- regelgeving, zoals de eleidsdoel die oet word ehaald. T tweede de organisatielogica, die resulteert in verschillde regels zodat er sprake is van e goede uitwerking van het eleidsprograa door de organisatie. T derde de professionele logica, die de vereist aanduidt die gevolgd oet word als ieand professioneel wil handel, als lid van e professionele associatie. Tot slot de cliëntlogica. Deze etreft de eis waard die urgers naar vor rg als cliënt van de overheid die hun eig situatie elang weergev. Deze logica s kunn et elkaar conflicter. Dit geeurt ijvooreeld wanneer professionals percipiër dat ze epaalde regels oet volg (organisatielogica) aar, door het volg van deze regels, niet kunn voldo aan de ehoeft van de cliënt (cliëntlogica). In het werk van uitvoerde professionals zijn er per definitie conflict tuss verschillde logica s (Freidson 2001). Wanneer de uit- 107

5 Lars Tuers, Victor Bekkers Bra Steijn Beleidsvervreeding van pulieke professionals voering van e eleid deze rolconflict versterkt, verhoogt dit de ate van eleidsvervreeding die pulieke professionals ervar. Factor van invloed op eleidsvervreeding Verschillde factor kunn de disies van eleidsvervreeding eïnvloed. Uitgaande van de estuurskundige literatuur verwacht wij dat de volgde twee factor van invloed kunn zijn op de disies van eleidsvervreeding. NPM Nieuw Puliek Managet (NPM) is steeds elangrijker geword in de pulieke sector (Hood 1991; 1995; Pollitt Bouckaert 2004). NPM kan reed gedefinieerd word als e set anagetadering -techniek, ontled aan de private sector toegepast in de pulieke sector (Hood 1991; 1995). Wij verwacht dat twee aspect van NPM de disies van eleidsvervreeding kunn eïnvloed. Hoewel we in dit onderzoek specifiek kijk naar perverse effect, wordt NPM zeker niet alle als e negatieve ontwikkeling gezi (Pollitt Bouckaert 2004). T eerste verwacht we dat het geruik van prestatieeetsyste de disies van eleidsvervreeding eïnvloedt. E elangrijk onderdeel van NPM is het dectraliser van de pulieke distverling. Deze gedectraliseerde overheidsorganisaties krijg te ak et e verschuiving van controle op de input (ijvooreeld udget) naar de controle op de output (ijvooreeld klanttevredheid). Dit eist van deze organisaties, anagers werkneers, dat zij werk et vaak kwantitatieve outputdoelstelling. Deze doelstelling richt zich vooral op waard van de private sector, zoals doelatigheid klanttevredheid, inder op traditionele pulieke waard zoals rechtszekerheid voorspelaarheid. De pulieke professionals kunn oeite he et deze waardeverschuiving, die duidelijk wordt wanneer e eleid wordt uitgevoerd (Hood 1991). Wanneer ijvooreeld anaget wordt gestiuleerd o zich te richt op concrete output (aantal uitgeschrev onn, verstrekte susidies), zijn ze geigd o de outcoes in de saleving inder te adrukk (Pollitt Bouckaert 2004, 176). Dit kunn professionals als zinloos ervar. O deze red verwacht wij dat pulieke professionals eer zinloosheid zull ervar wanneer prestatieeetsyste word geruikt ij het uitvoer van e eleidsprograa. T tweede verwacht we in dit geval dat pulieke professionals ook eer rolconflict ervar. Dit is aanneelijk wanneer het anaget (de organisatielogica) waard als doelatigheid flexiiliteit prooot. Deze waard kunn voorrang krijg ov waard als professionele autonoie (professionele logica) rechtsgelijkheid (cliëntlogica) (Sith 1995). Eery Giauque (2003, 475) stell in dit verand: To focus on only the econoic logic of action poses proles for pulic agts. They have to set aside soe other shared values in order to conctrate solely on easuret anaget. Dit vertoont overekost et de disie zinloosheid, hoewel de effect op de twee disies niet per definitie gelijk zijn. E professional kan ijvooreeld de prestatieeetsyste als zinvol zi, aar wel e versterkt rolconflict ervar odat de cliënt/urger deze juist inder waardeert. NPM-prestatieeetsyste kunn ook de professionele autonoie aantast. Prestatieeetsyste resulter vaak in strikte interne instructies anagers voel e grotere druk o resultat te producer. We verwacht dat dit het oeilijker aakt voor professionals o hun discretie te geruik. Daaro verwacht we dat pulieke professionals eer achteloosheid ervar wanneer prestatieeetsyste word geruikt ij het uitvoer van e eleidsprograa. E tweede elangrijk aspect van de NPM-adering is de nadruk op kostreductie de hieree gepaard gaande reorganisatie van overheidsorganisaties. Dit vertoont parall et de vierde ( the disaggregation of pulic sector units ) zevde NPM-copont ( stress on greater discipline and parsiony in resource use) van Hood (1991, 4-5). Door de invoering van NPM is er e grotere druk ontstaan voor pulieke organisaties o kost te reducer. Dit geeurt vaak via reorganisaties waarij veel an verlor gaan. De resterde werkneers evind zich dan in e zwakkere positie t opzichte van het anaget, zeker wanneer deze reorganisaties continu plaatsvind (Pollitt Bouckaert 2004). In e dergelijke situatie he professionals waarschijnlijk inder invloed op eslissing over de anier waarop e eleidspro- 108

6 Lars Tuers, Victor Bekkers Bra Steijn Beleidsvervreeding van pulieke professionals graa in hun organisatie wordt vorgegev. Daaro verwacht we dat pulieke professionals eer achteloosheid ervar wanneer hun organisatie reorganiseert inkript. ICT E elangrijk thea in het onderzoek van Blauner (1964) is de invloed van technologie op de ate van werkvervreeding. De aard van technologie is echter sterk veranderd sinds de tijd van Blauner. Tegwoordig is inforatie- counicatietechnologie (ICT) zeer elangrijk, ook in de pulieke sector hierin vooral in de uitvoering van eleid distverling aan de urger (Bekkers Hourg 2005; Dunleavy e.a. 2006). Zuoff (1988) aakt e onderscheid tuss autoating inforating ICT. Het eerste type ICT can e applied to autoating operations according to a logic that hardly differs fro that of the ninetethctury achine syste replace the huan ody with a technology that ales the sae processes to e perfored with ore continuity and control (1988, 9). Autoating veronderstelt foralisering standaardisering van de werkprocess. Dit kan de discretie van professionals verinder wanneer zij e eleid toepass op individuele gevall (Bovs Zouridis 2002). O deze red verwacht wij dat professionals eer achteloosheid ervar wanneer er ij de uitvoering van eleid geruikgeaakt wordt van autoating-ict. ICT kan ook op e inforating-anier word geruikt. Zuoff (1988, 9) stelt hierover dat ICT [can] gerate inforation aout the underlying productive and adinistrative processes through which an organization accoplishes its work. It provides a deeper level of transparcy to activities that had e either partially or copletely opaque. Op deze anier is het ogelijk voor professionals o e eter eeld te krijg van het werkproces de cliënt waar zij ee te ak krijg tijds de uitvoering van eleid. Dit kan zorg voor inder zinloosheid, aangezi professionals eter de consequties van hun werk kunn overzi. E theoretisch raawerk Geaseerd op ovstaande analyse, ontwikkel wij e theoretisch raawerk, weergegev in figuur 1: NPM Prestatieeetsyste Perante reorganisatie ICT Autoating ICT Inforating ICT _ Beleidsvervreeding Machteloosheid (strategisch, tactisch & operationeel) Zinloosheid (strategisch, tactisch & operationeel) Rolconflict Figuur 1. Theoretisch raawerk, ogelijke factor van invloed op de ate van eleidsvervreeding We kunn twee algee conclusies trekk uit dit odel. T eerste wordt eleidsvervreeding gezi als e ultidisionaal construct. T tweede verwacht we dat aspect van NPM het geruik van verschillde soort ICT de disies van eleidsvervreeding kunn eïnvloed. Beleidsvervreeding verwante egripp Nu e theoretisch raawerk van eleidsvervreeding is ontworp, kunn we aangev hoe dit concept zich verhoudt tot e aantal gerelateerde egripp. Het concept eleidsvervreeding ouwt voort op sujectieve werkvervreeding, aar verschilt op drie elangrijke punt. T eerste etreft eleidsvervreeding vervreeding van het eleid niet van het werk. T tweede is het concept speciaal ontwikkeld voor de pulieke sector, terwijl het concept werkvervreeding oorspronkelijk op de private sector is gericht. T derde etreft eleidsvervreeding priair professionals, niet (hand)areiders. Beleidsvervreeding verschilt ook van het concept discretie (Lipsky 1980). Discretie is e onderdeel van eleidsvervreeding, aangezi het de teghanger is van operationele achteloosheid. Wanneer we de ate van operationele achteloosheid uitzett op e continuü, dan staat volledige discretie aan het e uiterste van de schaal, volledige operationele achteloosheid aan het andere uiterste. Discretie wordt zo tot onderdeel van het concept eleidsvervreeding. 109

7 Lars Tuers, Victor Bekkers Bra Steijn Beleidsvervreeding van pulieke professionals Tot slot gev we aan hoe eleidsvervreeding veranderingsereidheid zich tot elkaar verhoud. Deze egripp zijn nauw aan elkaar gerelateerd. Metselaar (1997, 34) definieert veranderingsereidheid als a positive inttion towards the ipletation of odifications in an organizations structure, or work and adinistrative processes, resulting in efforts fro the organization eer s side to support or hance the change process. Veranderingsereidheid is de positieve teghanger van veranderingsweerstand, of resistance to change. Gezi de definitie van Metselaar is veranderingsereidheid de inttie o ij te drag aan het invoer van e verandering, in dit geval het nieuwe eleid. Wanneer pulieke professionals vervreed zijn van het nieuwe eleid (hoge ate van eleidsvervreeding), kan dit als gevolg he dat ze inder van plan zijn o ij te drag aan de invoering van dit eleid (lage ate van veranderingsereidheid). E vooreeld kan dit verduidelijk. Als pulieke professionals vind dat ze door het uitvoer van het nieuwe eleid hun klant niet goed kunn help (hoge operationele zinloosheid), kan dit leid tot inder veranderingsereidheid. Dit etekt dat ze waarschijnlijk inder van plan zijn o zich in te zett voor e succesvolle invoering van dit eleid dat ze hun collega s niet gaan overtuig van het nut van de verandering (ites van veranderingsereidheid). E hogere ate van vervreeding van e nieuw eleid kan zo leid tot inder veranderingsereidheid. Beleidsvervreeding van verzekeringsarts areidsdeskundig De tweede doelstelling van dit artikel is te illustrer hoe eleidsvervreeding epirisch onderzoekaar is. O dit te ereik is e exploratieve casestudie uitgevoerd (Yin 2003). De uitvoering van het aangepaste schattingsesluit (asb) is gekoz als eleidsprograa. Dit is e duidelijk afgeakd eleidsprograa waarin twee groep professionals verzekeringsarts areidsdeskundig e elangrijke rol vervull. O de validiteit van de evinding te waarorg is geruikgeaakt van eerdere ronn (Yin 2003). Zo is er e docutanalyse uitgevoerd, waarin eleidsdocut, professionele tijdschrift, krantartikel wesites zijn estudeerd. Daarnaast zijn er zev sei-gestructureerde interviews afgo et individuele verzekeringsarts areidsdeskundig. Tot slot is e eer check uitgevoerd door de voorlopige analyse voor te legg aan e lid van de raad van estuur van de vier relevante professionele associaties de Nederlandse veriging voor verzekeringsgeeskunde (NVVG), de Veriging van verzekeringsarts werkzaa ij het UWV (UWVA), de Nederlandse veriging van areidsdeskundig (NVVA) de Stichting register areidsdeskundig (SRA). Achtergrond Zoals vereld is het aangepast schattingsesluit (asb) e van de aatregel die is go o het aantal areidsongeschiktheidsuitkering te verinder. Op asis van deze regeling word de statuss van ijna alle huidige uitkeringsgerechtigd opnieuw eoordeeld. Het Uitvoeringsinstituut Werkneersverzekering (UWV) is verantwoordelijk voor de uitwerking van het asb. Het UWV is e zelfstandig estuursorgaan van SZW. Binn het UWV voer verzekeringsarts areidsdeskundig het asb uit. Verzekeringsarts zijn edici die sociaal-edische controles eoordeling uitvoer in het kader van wet- regelgeving etreffde ziekteverzui areidsongeschiktheid (Berds 2007, 9). De areidsdeskundig onderzoek de opties van de cliënt op de areidsarkt, geaseerd op het edische rapport van de verzekeringsarts. Nu de achtergrond van de casus is uitegezet, kunn we de ervaring van de professionals et het asb onderzoek op de verschillde disies van eleidsvervreeding. De factor die van invloed zijn op deze disies word ook onderzocht. Machteloosheid Machteloosheid etreft de ate van invloed die pulieke professionals ervar op het eleidsprograa dat ze oet uitvoer, op drie verschillde niveaus. Strategisch niveau Het lijkt erop dat de arts areidsdeskundig het gevoel he dat ze weinig invloed kond uitoef op de vorgeving van het asb. O dit te kunn do, zoud de professionele associaties 110

8 Lars Tuers, Victor Bekkers Bra Steijn Beleidsvervreeding van pulieke professionals invloed oet he in het politieke deat, aar dit was aar zeer eperkt het geval. De professionele organisaties van de verzekeringsarts, de NVVG de UWVA, zijn niet erg actief geweest in het politieke deat over het asb (WAOcafé 2005a). Ook de professionele associaties van de areidsdeskundig, de SRA de NVVA, he weinig invloed kunn uitoef. De associaties war zich hiervan ewust. Zo stelt de voorzitter van de NVVA: de areidsdeskundig zijn inderdaad stil geweest in de WAO-discussie (geciteerd in WAOcafé 2006, 1). Dit kan ervoor zorg dat professionals strategische achteloosheid ervar. Voor veel respondt lijkt dit ook het geval te zijn. Zo stelt e verzekeringsarts: Als je kijkt wanneer we ee og prat, dan is al proct van die wet in kann kruik. Er ligg al epaalde grz vast (feruari 2008). Dit gevoel van strategische achteloosheid wordt versterkt doordat het UWV het niet als haar taak ziet o zich in het politieke deat over de asb te g, dit terwijl het UWV-anaget weet dat veel professionals klag dat het UWV lindelings accepteert wat de overheid h vroeg te ipleter (NRC 2005). E geïnterviewde areidsdeskundige zegt hierover: Dat [het strategische niveau] he we niet kunn eïnvloed. Er zijn wel s vanuit het UWV die gehoord zijn. Dat is iets anders dan eeesliss (deceer 2007). Tactisch niveau Op tactisch niveau eïnvloedt de reorganisatie van het UWV de positie van de professionals in de organisatie negatief, waardoor professionals inder invloed kunn uitoef op de uitwerking van het eleidsprograa. Het doel van de reorganisatie was e efficiënt eer geïntegreerd zelfstandig estuursorgaan. Dit etekde dat de relatie et het inisterie contractgeaseerd werd, et e sterke focus op kost resultat. Managetoverweging, die in ter van NPM kunn word geduid, war daaro elangrijk tijds het ontstaan van het UWV. Tijds na de reorganisatie ontstond e aantal prole. Zo is het UWV volgs soig e Moloch, waaree veel werkneers zich oeilijk kunn idtificer (NRC 2005, 3). Hiernaast word in het kader van de kostreductie ijna s ontslag. Verder wordt het UWV door veel werkneers als erg hiërarchisch gezi (WAOcafé 2005). De verzekeringsarts areidsdeskundig he ede hiero ge sterke positie inn het UWV. Dit zorgt ervoor dat zij het gevoel he dat ze de uitwerking van het asb inn het UWV niet erg veel kunn eïnvloed. E geïnterviewde verzekeringsarts stelt hierover: En wij word ook niet erg etrokk ij het eleid Het is ook e heel hiërarchische organisatie. Het is oeilijk o van onderaf invloed uit te oef op het eleid (deceer 2007). Operationeel niveau De nieuwe regels zorg ervoor dat soige professionals inder discretie ervar. E rapport uit 2005 van de NVVG geeft hiervan kele vooreeld. Dit rapport is geaseerd op e vraglijst over het asb (98 respondt, 69 proct responsperctage). E van de vrag was Heeft u het idee dat uw professionele discretie inder is dan deze zou oet zijn?. 63 proct van de respondt eantwoordde deze vraag et ja. Als elangrijkste red word de strikte interne asb-instructies van het UWV gegev. Dit gevoel is echter niet universeel. E verzekeringsarts stelt ijvooreeld dat hij in alle vrijheid [kan] werk (geciteerd in WAOcafé 2006a, 1). Hiernaast ervar soige arts in de eginperiode van het asb eerst e verindering van de discretie, aar he ze dit in de loop van de tijd geaccepteerd. E geïnterviewde verzekeringsarts vertelt hierover: In het egin had ik sterk het gevoel dat ik werd eperkt. In die zin dat ik alles veel eer oest verantwoord, dat ik eiglijk niet eer zelf kon vaststell of ieand niet eer kon werk. Dat vond ik het grootste prolee. [aar] ik er nu erg aan gewd, ik he er nu ook ge oeite eer ee. (deceer 2007) Kijkd naar de ate van discretie van areidsdeskundig zi we dat ICT e elangrijke rol speelt, aar op e andere anier dan verwacht. Al eer dan ti jaar geruik areidsdeskundig e dataase et eer dan aaneschrijving o ogelijke an voor de cliënt te zoek. In 2001 werd e nieuw systee geïntroduceerd, dat zowel 111

9 Lars Tuers, Victor Bekkers Bra Steijn Beleidsvervreeding van pulieke professionals inder autoating (eer discretie) als eer inforating (transparanter) inhield (Van der Hart Moekoet 2003). Het anaget staat tijds de uitvoering van het asb onder grote druk o resultat te oek geruikt daaro de vergrote transparantie van dit ICT-systee o de discretie van areidsdeskundig te verinder. Hierdoor ervar areidsdeskundig inder, in plaats van eer, discretie. Het volgde citaat van e areidsdeskundige, illustreert dit (geciteerd in LVA 2006, 5): Het nieuwe systee is sujectief. De areidsdeskundige heeft eer in te rg. Er is eer interpretatieruite geko. Dit kan eide kant uit werk. Er werd druk uitgeoefd o eer functies [als geschikt te eoordel] daardoor tot inder afkeuring te ko dat is dan ook de red geweest dat ik in conflict geko. Het citaat laat zi dat de discretie van de areidsdeskundige wordt ingeperkt door het anaget. Dit is ogelijk doordat het nieuwe systee transparanter (eer inforating) is voor de anagers. Managers kunn geakkelijk zi hoeveel cliënt de areidsdeskundige als areidsongeschikt typeert. De werkelijke discretie van de areidsdeskundige wordt zo ingeperkt door het nieuwe ICT-systee. Ook ervaart de areidsdeskundige niet eer zinvolheid, zoals te verwacht viel uit de hypothese over inforating-ict. De discretie van areidsdeskundig is sterker verinderd dan die van de verzekeringsarts. Door het anaget interne instructies ondervind eide groep eer druk o zich te richt op resultat. De discretie over de kerntaak van de arts sociaal-edische evaluaties lijkt niet significant veranderd te zijn, terwijl dit wel het geval is voor de areidsdeskundig (Bannink e.a. 2006). Het nieuwe ICT-systee eperkt de discretie van de areidsdeskundig, waardoor ze eer eer verword tot zogaade scre-level ureaucrats (Bovs Zouridis 2002). Zinloosheid Zinloosheid verwijst naar de perceptie van de professional op de waardetoevoeging van het eleid aan e hoger, aatschappelijk, doel. Zinloosheid kan voorko op drie niveaus. Strategisch niveau Het officiële doel van het asb is vooralig areidsongeschikt weer aan het werk te krijg, door te kijk naar de ogelijkhed van e persoon in plaats van naar de eperking (SZW 2005). Twee elangrijke argut hiervoor zijn t eerste het wetschappelijk inzicht dat het ijna altijd gezonder is voor s et lichaelijke of psychologische prole o actief te zijn, t tweede dat de kost van de sociale zekerheid in Nederland olaag oet. Ervar de arts areidsdeskundig deze eleidsdoel als zinvol? Het lijkt erop dat volgs vel de kostreductie het werkelijke doel is van het asb. E verzekeringsarts stelt ijvooreeld Natuurlijk is de hele hereoordelingoperatie gewoon e ezuinigingsactie (WAOcafé 2006a, 2). Dit geeft aan dat voor veel professionals de NPM-doelstelling van kostreductie doineert. Dit wordt door de eeste arts areidsdeskundig niet als positief ervar (NVVG 2005; WAOcafé 2006a). E andere factor die ijdraagt aan de ervar strategische zinloosheid is het grote aantal eleidsverandering et etrekking tot areidsongeschiktheid. Tuss war elangrijke eleidsverandering ijvooreeld de Wet veretering Poortwachter, de asb de Wet werk inko naar areidsverog (WIA). Hiernaast werd de inhoud van het asb zelf ook eerdere al gewijzigd. E dergelijke situatie draagt ij aan gevoels van zinloosheid t aanzi van (weer) e nieuw eleid. E geïnterviewde verzekeringsarts zegt hierover: Er zijn de laatste tijd zo vaak verandering geweest. Dan weer de WIA, dan weer ijstelling. Ook het asb verandert steeds. Zo gaat het de hele tijd. Ik voel wat dat etreft et de politiek weinig verondheid Vaak zijn het zak die nog niet goed doordacht zijn, die ete oet word uitgevoerd. En daar ko naderhand altijd reparaties. (deceer 2007) E onderdeel van het asb dat veel professionals juist wel als zinvol ervar, is dat ijna iedere die e areidsongeschiktheidsuitkering ontvangt, dit te word herkeurd. Veel uitkeringsgerechtigd war jarlang niet herkeurd, door de verplichte herkeuring door het asb is het ogelijk 112

10 Lars Tuers, Victor Bekkers Bra Steijn Beleidsvervreeding van pulieke professionals o verandering in de ate aard van areidsgeschiktheid te constater. Ook kunn ogelijke keuringsfout uit het verled word hersteld. Bijna al onze respondt (zes van de zev) noe dit e groot voordeel van het asb. E geïnterviewde verzekeringsarts verwoordt dit als volgt: E deel van het effect van het asb is dat s waarij hereoordeling in het verled niet of niet voldode zijn uitgevoerd, dat die nu alsnog, et deze eoordeling, hersteld word verklaard (feruari 2008). Tactisch niveau Op tactisch niveau verwijst zinloosheid naar de ate waarin de professional de anier waarop de organisatie het eleid uitwerkt, als zinloos ervaart. Het UWV dit het asb te concretiser. In e korte periode oet eer dan uitkeringsgerechtigd word herkeurd. O dit te ereik richt het UWV zich priair op het aantal herkeurd. De eeste professionals he oeite et de hieruit volgde strge (kwantitatieve) doelstelling. E van de red hiervoor is dat het UWV veel, vaak ongeregistreerde, verzekeringsarts areidsdeskundig inhuurt o deze doelstelling te ereik. Bijna alle geïnterviewd zijn het zeer ones et deze gang van zak. Zo verklaart e geïnterviewde arts: Wat ons [verzekeringsarts] et nae steekt, is dat er, door e gerek aan keuringscapaciteit, doktors ingevlog word door ureaus die ongeveer drie keer zo duur zijn als wij. Die he gewoon elang ij het afdo van heel veel zak per dag, veel eer afraffel dan de geregistreerde verzekeringsarts. En dan vaak ook e kwaliteit lever waarvan wij zegg, dat kan echt niet. (deceer 2007) Operationeel niveau Operationele zinloosheid verwijst naar de perceptie van de professionals dat hun eig activiteit ij de uitvoering van het eleidsprograa niet waardevol zijn. Veel arts areidsdeskundig verwacht dat de eerderheid van de vooralig areidsongeschikt ge aan zal kunn vind (LVA 2006; NVVG 2005). E verzekeringsarts stelt hierover (geciteerd in NRC 2005, 3): Ik kan ijn handteking niet zett onder e claieoordeling waarvan het onverijdelijke gevolg de ijstand is Ieand die al ti jaar uit de areidsarkt is, weer e aan zoekt, dat gaat niet. Het is niet voor niets dat de SER in zijn advies heeft gezegd: doe het niet, die herkeuring. Maar niet alle professionals dk hier zo over. E aantal geïnterviewd stelt dat het zeker voor de jongere areidsongeschikt (de Wajong ers), zeer waardevol kan zijn als hun areidsongeschiktheidsuitkering wordt verlaagd. Het is zeker voor deze groep ziekakd wanneer zij word estepeld als areidsongeschikt. Deze redering kot overe et het eerste argut van de herkeuring: dat het gezonder is voor s o actief te zijn. Rolconflict In het werk van uitvoerde professionals zijn er per definitie conflict tuss verschillde logica s (Freidson, 2001). Twee estaande rolconflict zijn versterkt door de uitvoering van het asb. Institutioneel-cliëntconflict T eerste ervar veel professionals eer spanning tuss de regels van het asb (institutionele logica) die strger zijn dan de estaande regels de eis waard van de cliënt (cliëntlogica). Veel arts twijfel eraan of de nu goedgekeurde cliënt daadwerkelijk e aan krijg. Bovdi, zelfs als professionals het als zinvol ervar, ijvooreeld ij jonger, verindert dit niet noodzakelijkerwijs het rolconflict. Dit odat veel cliënt het niet es zijn et de herkeuring (Zela 2007). Alle geïnterviewde professionals ervar zo e versterkt institutioneel-cliëntconflict. E geïnterviewde arts verwoordt het als volgt: Wat je natuurlijk wel ziet is dat de cliënt opnieuw werd eoordeeld, naar aatstav van dit ot Er wordt nu veel eer gefocust op activering. Dat rgt et zich ee dat s zi dat hun financiële status verandert. En dat geeft nogal e sociale ipact. (januari 2008) Zeker voor areidsdeskundig is dit rolconflict relevant. Zij zijn deg die de cliënt vertell 113

11 Lars Tuers, Victor Bekkers Bra Steijn Beleidsvervreeding van pulieke professionals in hoeverre ze e areidsongeschiktheidsuitkering zull ontvang. Dit versterkt het rolconflict, odat cliënt de areidsdeskundige vaak verantwoordelijk houd voor de (verinderde) uitkering: Nu het sociale vangnet verder wordt verkleind zal de areidsdeskundige steeds vaker e oodschapper van slecht nieuws zijn. De recte dreigriev aan UWV ak duidelijk dat areidsdeskundig het risico lop als e Kop van Jut te word gezi (Hagoort 2004, 4). De geïnterviewde areidsdeskundig ervar dit zelf ook. Zo vertelt e areidsdeskundige dat cliënt he sos vrag hoe hij het voor zichzelf kan verantwoord e dergelijk eleid uit te voer. Andere areidsdeskundig gev aan dat collega s zelfs edreigd zijn door cliënt. Organisatie-professionalconflict Ook ervar veel professionals e versterkt rolconflict tuss erzijds de eis vanuit het anaget de organisatie (organisatielogica) anderzijds de eig professionele waard nor (professionele logica). Managers will dat het werk zo efficiënt ogelijk gedaan wordt, zij richt zich hierdoor vooral op het aantal eoordeling. Maar de arts areidsdeskundig will ook hun professionele nor discretie ehoud. Door de grote politieke druk ij het asb ( herkeuring in e korte periode) is dit conflict verhevigd. E geïnterviewde verzekeringsarts stelt hierover: Er is natuurlijk hier wel e cultuur van repressie, e anaget dat ge egrip heeft voor het feit dat e dokter tijd nodig heeft. E dokter die zegt, ik wil zorgvuldig werk, e anager, die legt de zweep erover zegt, je oet vijfti herkeuring per week do, dan ontstaat natuurlijk e spanningsveld. (deceer 2007) Maar ook dit is ge universele ervaring onder de professionals. Soige respondt stell ijvooreeld dat zij dit prolee effectief kunn oploss door te overlegg et hun anager. Conclusie Sinds ige jar wordt in Nederland e intsief aatschappelijk deat gevoerd over de rol van professionals in de pulieke sector (Noordegraaf Steijn 2007; Van d Brink e.a. 2006). De ervaring van professionals et eleidsuitvoering ko in dit deat uitvoerig aan de orde (zie ijvooreeld het rapport van de coissie-dijsselloe 2008). Met het egrip eleidsvervreeding analyser wij deze ervaring van professionals et eleidsuitvoering. Hieree will we e theoretische e (escheid) epirische ijdrage lever aan het deat. De theoretische ijdrage etreft de conceptualisatie van eleidsvervreeding, de eerste doelstelling van dit artikel. Het geruik van het concept eleidsvervreeding kan ij de analyse van de ervaring van professionals et eleidsuitvoering e aantal voordel ied ov verwante concept. T eerste is het concept speciaal ontwikkeld voor de pulieke sector, terwijl dit niet het geval is ij ijvooreeld de concept veranderingsereidheid werkvervreeding. Ervaring die specifiek zijn voor de pulieke sector word zo expliciet eege- NPM Prestatieeetsyste Perante reorganisatie UWV asb efficicy doel Beleidsvervreeding Machteloosheid (strategisch, tactisch & operationeel) Zinloosheid (strategisch, tactisch & operationeel) Rolconflict _ Zwakke positie professionele associaties in politiek deat ICT: inder autoated & eer inforated (alle areidsdeskundig) Veel eleidsverandering asb participatiedoel Strikte regels asb Figuur 2. Belangrijke factor van invloed op de disies van eleidsvervreeding zoals ervar door verzekeringsarts areidsdeskundig ij de uitvoering van het asb 114

12 Lars Tuers, Victor Bekkers Bra Steijn Beleidsvervreeding van pulieke professionals no. E vooreeld is de conceptualisering van zinloosheid, dat wil zegg de perceptie van de professional dat het eleid ge waarde toevoegt aan e hoger, aatschappelijk, doel. T tweede iedt eleidsvervreeding e reder perspectief dan veel andere concept. Zo wordt ijvooreeld niet alle gekek naar de discretie van de professional (Lipsky 1980), aar ook naar de ate waarin de professional het eleid als zinloos ervaart. Tot slot is het concept toegespitst op uitvoerde pulieke professionals. De disie rolconflict is hiervan e goed vooreeld. Vanuit deze disie wordt gekek naar de verschillde logica s die kunn conflicter wanneer professionals eleid uitvoer. De epirische ijdrage aan het deat kot voort uit de tweede doelstelling: illustrer hoe eleidsvervreeding epirisch onderzoekaar is. De resultat van de exploratieve casestudie zijn weergegev in figuur 2. T eerste zi we dat de rol van het anaget via NPM-prestatieeetsyste e elangrijke factor is voor de ate van eleidsvervreeding. Hierij oet we wel operk dat we voornaelijk he gekek naar de perverse effect van NPM. Maar naast NPM zijn ook andere factor relevant. We kunn daaro niet stell dat het anaget, door prestatieeetsyste, de ige oorzaak is van ijna alle prole die professionals ervar, zoals soige auteurs ewer (ijvooreeld Peters Pouw 2005). Dit dwingt tot e redere kijk ij het onderzoek van ervaring van pulieke professionals. E ander aspect dat elangrijk is in het deat over professionals is het egrip discretie, de teghanger van operationele achteloosheid. E aantal auteurs stelt dat professionals evrijd oet word o hun werk goed te kunn do (Tonks 2008). Deze clai kan, volgs ons, word guanceerd. De geïnterviewde respondt stond niet per definitie negatief tegover de verinderde discretie. Soig gav aan dat ze er in het egin wel oeite ee hadd, aar dat ze er later aan gewd raakt, er ge prole eer ee hadd. Concluderd kunn we stell dat het concept eleidsvervreeding e waardevolle ijdrage kan vor aan het deat over professionals in de pulieke sector. Er is echter wel eer epirisch theoretisch onderzoek nodig o het concept verder uit te diep. Tot slot van dit artikel gev we hiervoor e aantal suggesties. T eerste zoud andere cases, ij voorkeur in andere sector of land, kunn word onderzocht o de epirische asis van het concept te versterk. Hiernaast kunn de effect van eleidsvervreeding word onderzocht. Resulteert e hoge ate van vervreeding van e nieuw eleid ijvooreeld werkelijk in inder veranderingsereidheid? T derde kunn onderzoekers zich richt op de vraag waaro soige professionals eleidsvervreeding ervar, terwijl dit voor ander niet het geval is. De factor die nu in het odel zijn opgo, kunn aangev waaro gevoels van eleidsvervreeding ontstaan zijn, aar kunn niet verklar waaro soig zich eer vervreed voel van het eleid dan ander. Meer onderzoek is nodig o deze variatie te kunn verklar. Literatuur Aott, A., 1988, The syste of the professions. Chicago: The University of Chicago Press. Bannink, D., B. Lettinga L. Heyse, 2006, NPM, ureaucratisering de invloed op de professie., 33 (3): Bekkers, V.J.J.M. V. Hourg, 2005, The Inforation Ecology of E-governt: E-governt as Institutional and Technological Innovation in Pulic Adinistration. Asterda/ Berlin/Oxford: IOS Press. Berds, L., 2007, Bureaucratische draa s: Pulieke anagers in verhouding tot verzekeringsarts. Tilurg: Universiteit van Tilurg. Blauner, R., 1964, Aliation and freedo. Chicago: University of Chicago Press. Bovs, M.A.P. S. Zouridis, 2002, Fro Street-level to Syste-Level Bureaucracies: How Inforation and Counication Technology is Transforing Adinistrative Discretion and Constitutional Control. Pulic Adinistration Review, 62 (2): Bovs, M.A.P., P. t Hart, M.J.W. van Twist U. Rosthal, 2001, Opaar estuur. Alph aan d Rijn: Kluwer. Brink, G. van d, T. Jans D. Pessers, 2006, Beroepszeer: Waaro Nederland niet goed werkt. Asterda: Boo. 115

13 Lars Tuers, Victor Bekkers Bra Steijn Beleidsvervreeding van pulieke professionals Coissie Dijsselloe, 2008, Parletair onderzoek onderwijsvernieuwing. Kaerstukk II, , nr. 27. DeHart-Davis, L. S. Pandey, 2005, Red Tape and Pulic Eployees: Does Perceived Rule Dysfunction Aliate Managers?. Journal of Pulic Adinistration Research and Theory, 15 (1): Dunleavy, P., H. Margetts, S. Bastow J. Tinkler, 2006, Digital Era Governance: IT Corporations, the State, and E-governt. Oxford: Oxford University Press. Eery, Y. D. Giauque, 2003, Eergce of Contradictory Injunctions in Swiss NPM Projects. International Journal of Pulic Sector Managet, 16 (6): Freidson, E., 2001, Professionalis: The Third Logic. Caridge: Caridge University Press. Gae, J., M. Bury M.A. Elston, 2004, Key Concepts in Medical Sociology. Lond: Sage. Hagoort, B., 2004, UWV-directeur: ing Elske ter Veld is achterhaald. Aanrader, 1 (2): 1-4. Hart, J. van der S. Moekoet, 2003, E eschrijvd onderzoek over de ervaring van verzekeringsarts areidsdeskundig et het CBBS. Asterda: NSOH. Hartan, H. A. Boerda, 2004, Areidsongeschiktheidsuitkering Sociaal-econoische trds, Hood, C., 1991, A Pulic Managet for All Seasons. Pulic Adinistration, 19 (1): Hood, C., 1995, Conteporary Pulic Managet: A New Gloal Paradig. Pulic Policy and Adinistration, 10 (2): Kanungo, R.N., 1982, Work Aliation: An Integrative Approach. New York: Praeger Pulishers. Kirkpatrick, I., S. Ackroyd R. Walker, 2005, The New Managerialis and Pulic Service Professions. New York: Palgrave MacMillan. Lipsky, M., 1980, Street-level Bureaucracy. New York: Russell Sage Foundation. LVA, 2006, We zijn gedwong strger te keur. Digitale nieuwsrief LVA, 44: 2-6. Marx, K., 1961 [1844], Aliated Laor. In: K. Marx (red.), Econoic and Philosophic Manuscripts of 1844, Moscow: Foreign Languages Pulishing House, Metselaar, E.E., 1997, Assessing the Willingness to Change: Construction and Validation of the DINAMO. Asterda: Free University of Asterda. Noordegraaf, M. A.J. Steijn, 2007, Professionalise anagerise in perspectief. Bestuurskunde, 16 (4): NRC, 2005, Gefeliciteerd! U kunt aan het werk; keuringsarts onder druk ij de herkeuring van WAO-ers. NRC Handelslad, 5 noveer, 3. NVVG, 2005, Proleesituaties dilea s in de verzekeringsgeeskunde, geraadpleegd in aart 2009, via www. nvvg.nl/download/contt/rapport_dilea_s_verzekeringsgeeskunde_wesite.pdf. Parsons, T., 1964, The Social Syste. New York: Free Press. Perry, J.L., 1996, Measuring Pulic Service Motivation: An Assesst of Construct Reliaility and Validity. Journal of Pulic Adinistration Research & Theory, 6 (1): Peters, J. J. Pouw, 2005, Intsieve shouderij. Hoe kwaliteit oplost in rationaliteit. Schieda: Scriptu. Pollitt, C. G. Bouckaert, 2004, Pulic Managet Refor. A Coparative Analysis. Oxford: Oxford University Press. Ringeling, A.B., 1978, Beleidsvrijheid van atar. Alph aan d Rijn: Sason. Sarros, J.C., G.A. Tanewski, R.P. Winter, J.C. Santora I.L. Dst, 2002, Work Aliation and Organizational Leadership. British Journal of Managet, 13 (4): Seean, M., 1959, On the Meaning of Aliation. Aerican Sociological Review, 24 (6): Sith, P., 1995, On the Unintded Consequces of Pulishing Perforance Data in the Pulic Sector. International Journal of Pulic Adinistration, 18 (2 & 3): SZW, 2005, Nieuwe wet werk inko naar areidsverog per 1 januari 2006 ingevoerd. SZW. Thiel, S. van F.L. Leeuw, 2002, The Perforance Paradox in the Pulic Sector. Pulic Perforance and Managet Review, 25 (3): Tonks, E., 2008, 13 septeer, Bevrijd vaklui uit de ureaucratie. De Volkskrant, 1 (Het etoog). WAOcafé, 2005a, Laatst ezocht in aart 2009, via www. waocafe.nl/depraktijk/interviews_het_veld/i1070.htl. WAOcafé, 2005, Laatst ezocht in aart 2009, via www. waocafe.nl/depraktijk/interviews_het_veld/i1071.htl. WAOcafé, 2006a, Laatst ezocht in aart 2009, via www. waocafe.nl/depraktijk/interviews_het_veld/i1944.htl. WAOcafé, 2006, Laatst ezocht in januari, 2009, via www. waocafe.nl/depraktijk/interviews_het_veld/i2731.htl. WRR, 2004, Bewijz van goede distverling. D Haag: Sdu Uitgevers. Yin, R.K., 2003, Case Study Research: Design and Methods. Thousand Oaks, CA: Sage. Zela, 2007, 28 januari, Wonderdokters van de WAO (televisie-uitzding). Zuoff, S., 1988, In the Age of the Sart Machine. New York: Basic Books. 116

Reflectie & debat. Ontwikkelingshulp die verschil maakt. Peter van Lieshout, Monique Kremer en Robert Went

Reflectie & debat. Ontwikkelingshulp die verschil maakt. Peter van Lieshout, Monique Kremer en Robert Went Dit artikel uit Beleid Maatschappij is gepuliceerd door Boo Lea uitgevers is ested voor Universiteit van Asterda Reflectie & deat Ontwikkelingshulp die verschil aakt Peter van Lieshout, Monique Kreer Roert

Nadere informatie

Agentschappen en de verzelfstandigingsparadox

Agentschappen en de verzelfstandigingsparadox Agentschappen en de verzelfstandigingsparadox A anda Sullen, Sandra van Thiel en C hristopher Pollitt Drs. A.J. Sullen werkt aan een proefschrift ovei agentschappen en is lid van het Europair project,

Nadere informatie

Besturen in commissie

Besturen in commissie Bestur in coissie Verklaring van e foe Martin Schulz, Mark van Twist Hk Geveke * Martin Schulz werkt aan de Tilurgse School voor Politiek Bestuur van de Universiteit van Tilurg aan e proefschrift over

Nadere informatie

Mogelijkheden en wenselijkheden van beleid ter bevordering van een meer gelijke verdeling van arbeiden zorgtaken tussen mannen en vrouwen

Mogelijkheden en wenselijkheden van beleid ter bevordering van een meer gelijke verdeling van arbeiden zorgtaken tussen mannen en vrouwen Dit artikel van Boo Lea Tijdschrift is geaakt voor Universiteit van Asterda Mogelijkhed wselijkhed van eleid ter evordering van e eer gelijke verdeling van areid zorgtak tuss ann vrouw Monique Stavuiter

Nadere informatie

Onvoorziene opbrengsten

Onvoorziene opbrengsten Onvoorzie oprgst Meer dan de tragiek van goede edoeling Mark van Twist Wouter Jan Verheul Mark van Twist is hoogleraar estuurskunde aan de Erasus Universiteit Rotterda decaan van de Nederlandse School

Nadere informatie

De opbouwwerker als architect van de publieke sfeer

De opbouwwerker als architect van de publieke sfeer Dit artikel van Boo Lea Tijdschrift is geaakt voor Universiteit van Asterda De opouwwerker als architect van de pulieke sfeer Jan Wille Duyvdak Justus Uiterark Jan Wille Duyvdak (1959), hoogleraar algee

Nadere informatie

Werkende vaders, zorgende mannen. De mogelijkheid van verandering

Werkende vaders, zorgende mannen. De mogelijkheid van verandering Werkde vaders, zorgde ann. De ogelijkheid van verandering Jan Wille Duyvdak Monique Stavuiter Jan Wille Duyvdak is hoogleraar algee sociologie aan de Universiteit van Asterda ede-auteur van het oek Working

Nadere informatie

b en jaargang 37 Van de redactie 123 Artikelen Marc van der Meer en Bert Roes Simultaan leren: beleidsleren in de keten van werk en inkomen 124

b en jaargang 37 Van de redactie 123 Artikelen Marc van der Meer en Bert Roes Simultaan leren: beleidsleren in de keten van werk en inkomen 124 2010 jaargang 37 2 Van de redactie 123 Artikel Marc van der Meer Bert Roes Siultaan ler: eleidsler in de ket van werk inko 124 Wouter van Gt Sako Musterd Isolet angst: PVV in Haagse uurt ij de geeteraadsverkiezing

Nadere informatie

Haagse pionnen op het Brusselse schaakbord?

Haagse pionnen op het Brusselse schaakbord? Haagse pionn op het Brusselse schaakord? Caspar van d Berg Sein Suvarierol Over de aansturing eleidsnetwerk van Nederlandse gedetacheerd ij de Europese Coissie Caspar van d Berg is als doct onderzoeker

Nadere informatie

Leren over biotechnologie

Leren over biotechnologie Ler over iotechnologie Besluit iotechnologie ij dier als arranget voor aatschappelijk ler Alert Meijer, Frans Bro, Gerolf Pikker, Marie-Jeanne Schiffelers Martijn van der Spek Meijer, Pikker, Schiffelers

Nadere informatie

Met recht risico s reduceren

Met recht risico s reduceren Met recht risico s reducer Bert Nieeijer Peter van Wijck Bert Nieeijer is plv. directeur van het Wetschappelijk Onderzoek Docutatie Ctru van het inisterie van Justitie hoogleraar rechtssociologie aan de

Nadere informatie

Westers beleid tegen kinderarbeid: Een politiektheoretische. Mijke Houwerzijl & Roland Pierik

Westers beleid tegen kinderarbeid: Een politiektheoretische. Mijke Houwerzijl & Roland Pierik Westers eleid teg kinderareid: E politiektheoretische eschouwing 1 Mijke Houwerzijl & Roland Pierik Dr. Roland Pierik is universitair doct politieke theorie aan de Rechtfaculteit van de Universiteit van

Nadere informatie

Lokaal of transnationaal: actief burgerschap bij de allochtone middenklasse

Lokaal of transnationaal: actief burgerschap bij de allochtone middenklasse Lokaal of transnationaal: actief urgerschap ij de allochtone iddklasse Marianne van Bochove, Katja Rusinovic Godfried Engers Marianne van Bochove is als proovdus verond aan de Erasus Universiteit Rotterda.

Nadere informatie

Ambtenarij en politie in the picture: De marketing van twee overheidshervormingen

Ambtenarij en politie in the picture: De marketing van twee overheidshervormingen Dave Gelders Stev Van de Walle Atarij politie in the picture Atarij politie in the picture: De arketing van twee overheidshervoring Dave Gelders is als aspirant van het Fonds voor Wetschappelijk Onderzoek-Vlaander

Nadere informatie

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen PDF hosted at the Radoud Repository of the Radoud University Nijeg The following full text is a pulisher's version. For additional inforation aout this pulication click this link. http://hdl.handle.net/2066/177543

Nadere informatie

Aspecten van burgerschap

Aspecten van burgerschap Aspect van urgerschap E historische analyse van de transforaties van het urgerschapsconcept in Nederland Friso van Houdt Wille Schinkel Friso van Houdt is als proovdus verond aan de Faculteit Sociale Wetschapp

Nadere informatie

De ondefinieerbare staat

De ondefinieerbare staat De ondefinieerare staat Horizontale verticale sturing door de rijksoverheid sinds 1980 Michiel Blo Thoas Schilleans 1 Michiel Blo is als sior eleidsedewerker werkzaa ij het inisterie van Sociale Zak Werkgelegheid.

Nadere informatie

De angst voor bevolkingskrimp, vergrijzing en bevolkingspolitiek

De angst voor bevolkingskrimp, vergrijzing en bevolkingspolitiek De angst voor evolkingskrip, vergrijzing evolkingspolitiek Harry van Dal Harry van Dal is werkzaa als sior onderzoeker ij het Nederlands Interdisciplinair Deografisch Instituut (NIDI) te D Haag het CtER

Nadere informatie

We can do better than that! 1 Over de toekomst van het stelsel van sociale zekerheid in het licht van immigratie en integratie van nietwesterse

We can do better than that! 1 Over de toekomst van het stelsel van sociale zekerheid in het licht van immigratie en integratie van nietwesterse We can do etter than that! 1 Over de toekost van het stelsel van sociale zekerheid in het licht van iigratie integratie van nietwesterse iigrant Erik de Gier Erik de Gier is hoogleraar coparatief areidsarkteleid

Nadere informatie

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen PDF hosted at the Radoud Repository of the Radoud University Nijeg The following full text is a pulisher's version. For additional inforation aout this pulication click this link. http://hdl.handle.net/2066/46445

Nadere informatie

Verhoudingen tussen de sociale partners in Nederland anno 2005: corporatisme of lobbyisme?

Verhoudingen tussen de sociale partners in Nederland anno 2005: corporatisme of lobbyisme? Verhouding tuss de sociale partners in Nederland anno 2005: corporatise of loyise? Agnes Akkeran Agnes Akkeran is als universitair doct verond aan de Faculteit der Managet Wetschapp van de Radoud Universiteit

Nadere informatie

Boekensignalement. Transnationalisme en burgerschap. Marianne van Bochove en Katja Rusinovic

Boekensignalement. Transnationalisme en burgerschap. Marianne van Bochove en Katja Rusinovic Boeksignalet Transnationalise urgerschap Onder redactie van Sanneke Kuipers Marianne van Bochove Katja Rusinovic Marianne van Bochove Katja Rusinovic zijn respectievelijk als aio postdoc onderzoeker verond

Nadere informatie

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen PDF hosted at the Radoud Repository of the Radoud University Nijeg The following full text is a pulisher's version. For additional inforation aout this pulication click this link. http://hdl.handle.net/2066/68955

Nadere informatie

Onderwijssegregatie in de grote steden

Onderwijssegregatie in de grote steden Onderwijssegregatie in de grote sted Sjoerd Karst, Charles Felix, Guuske Ledoux, Wi Meijn, Jaap Roeleveld Erik van Schoot Sjoerd Karst is Universitair hoofddoct onderwijseleid, Universiteit van Asterda

Nadere informatie

Internet in de klas. voor KPN Internet. december 2005. Internet in de klas. t.b.v. KPN Internet Blauw Research / B6359 december 2005

Internet in de klas. voor KPN Internet. december 2005. Internet in de klas. t.b.v. KPN Internet Blauw Research / B6359 december 2005 1 voor KPN Internet deceer 2005 2 Copyright 2005 Blauw Research v Alle rechten voorehouden. Niets uit dit rapport ag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautoatiseerd gegevensestand, of openaar geaakt,

Nadere informatie

Klimaatverandering en waterveiligheid, tussen ernst en enthousiasme

Klimaatverandering en waterveiligheid, tussen ernst en enthousiasme Kliaatverandering waterveiligheid, tuss ernst thousiase De discursieve fraing van edreiging kans Arwin van Buur Jero Warner Dr. M.W. van Buur is universitair doct estuurskunde aan de Erasus Universiteit

Nadere informatie

Leren van verschillen: zorgende vaders in uitzonderlijke

Leren van verschillen: zorgende vaders in uitzonderlijke Dit artikel van Boo Lea Tijdschrift is geaakt voor Universiteit van Asterda Ler van verschill: zorgde vaders in uitzonderlijke praktijk Monique Stavuiter, Jan Wille Duyvdak, Sia Nieorg Margaret Brugan

Nadere informatie

jaargang 36 Themanummer: Migranten en burgerschap onder redactie van Katja Rusinovic en Marianne van Bochove Van de redactie 2 Artikelen

jaargang 36 Themanummer: Migranten en burgerschap onder redactie van Katja Rusinovic en Marianne van Bochove Van de redactie 2 Artikelen Theanuer: Migrant urgerschap onder redactie van Katja Rusinovic Marianne van Bochove 2009 jaargang 36 1 Van de redactie 2 Artikel Gariël van d Brink Polariser of polder? Inleiding op het theanuer over

Nadere informatie

Summary 124

Summary 124 Summary Summary 124 Summary Summary Corporate social responsibility and current legislation encourage the employment of people with disabilities in inclusive organizations. However, people with disabilities

Nadere informatie

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen PDF hosted at the Radoud Repository of the Radoud University Nijeg The following full text is a pulisher's version. For additional inforation aout this pulication click this link. http://hdl.handle.net/2066/164807

Nadere informatie

Transvorm Actueel. en de zorg verandert mee. Het werk(en) in de zorg verandert. Hoe reageert u als werkgever en wat doet dat met uw medewerkers?

Transvorm Actueel. en de zorg verandert mee. Het werk(en) in de zorg verandert. Hoe reageert u als werkgever en wat doet dat met uw medewerkers? Transvorm Actueel en de zorg verandert mee Het werk(en) in de zorg verandert. Hoe reageert u als werkgever en wat doet dat met uw medewerkers? Woensdag 17 december 2015 Dr. Monique Veld E-mail: monique.veld@ou.nl

Nadere informatie

Gezondheidszorg: een stelsel van stelsels

Gezondheidszorg: een stelsel van stelsels Gezondheidszorg: e stelsel van stelsels To van der Grint, Jan-Kees Helderan Ki Putters To van der Grint is hoogleraar Beleid Organisatie Gezondheidszorg aan de Erasus Universiteit te Rotterda lid van de

Nadere informatie

Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch. en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa. Physical factors as predictors of psychological and

Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch. en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa. Physical factors as predictors of psychological and Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa Physical factors as predictors of psychological and physical recovery of anorexia nervosa Liesbeth Libbers

Nadere informatie

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen PDF hosted at the Radoud Repository of the Radoud University Nijeg The following full text is a pulisher's version. For additional inforation aout this pulication click this link. http://hdl.handle.net/2066/45427

Nadere informatie

Het democratisch tekort van vraagsturing

Het democratisch tekort van vraagsturing Het deocratisch tekort van vraagsturing Eveli Tonks Eveli Tonks is ijzonder hoogleraar actief urgerschap ij de afdeling sociologie antropologie van de Universiteit van Asterda opleidingsdirecteur/doct

Nadere informatie

Discussie. De inzet van asielzoekers op de arbeidsmarkt. De asielzoeker als nieuwe hulp in het huishouden van de BV Nederland?

Discussie. De inzet van asielzoekers op de arbeidsmarkt. De asielzoeker als nieuwe hulp in het huishouden van de BV Nederland? De inzet van asielzoekers op de areidsarkt In de discussieruriek dragen twee auteurs een standpunt uit over een actueel, eleidsrelevant onderwerp. De discussie estaat steeds uit een openingsartikel (1500-2000

Nadere informatie

Over de spanning tussen meritocratie en democratie

Over de spanning tussen meritocratie en democratie De diploadeocratie Over de spanning tuss eritocratie deocratie Mark Bovs Prof. Dr. Mark Bovs is als hoogleraar Bestuurskunde verond aan de Utrechtse School voor Bestuurs- Organisatiewetschap van de Universiteit

Nadere informatie

Publiek en privaat initiatief bij klimaatadaptatie

Publiek en privaat initiatief bij klimaatadaptatie Puliek privaat initiatief ij kliaatadaptatie Piet Rietveld Prof. dr. P. Rietveld is als vervoerseconoo verond aan de Vrije Universiteit Asterda Correspondtiegegevs: Prof. dr. P. Rietveld Vrije Universiteit

Nadere informatie

Geslacht, Emotionele Ontrouw en Seksdrive. Gender, Emotional Infidelity and Sex Drive

Geslacht, Emotionele Ontrouw en Seksdrive. Gender, Emotional Infidelity and Sex Drive 1 Geslacht, Emotionele Ontrouw en Seksdrive Gender, Emotional Infidelity and Sex Drive Femke Boom Open Universiteit Naam student: Femke Boom Studentnummer: 850762029 Cursusnaam: Empirisch afstudeeronderzoek:

Nadere informatie

Krimpende arbeidsmarkt: nieuw perspectief, oude problemen

Krimpende arbeidsmarkt: nieuw perspectief, oude problemen Kripde areidsarkt: nieuw perspectief, oude prole Paul de Beer Paul de Beer is Hri Polak-hoogleraar voor areidsverhouding aan de Universiteit van Asterda. Tevs is hij verond aan De Burcht (Ctru voor Areidsverhouding)

Nadere informatie

Bedrijfsprocessen theoretisch kader

Bedrijfsprocessen theoretisch kader Bedrijfsprocessen theoretisch kader Versie 1.0 2000-2009, Biloxi Business Professionals BV 1. Bedrijfsprocessen Het procesbegrip speelt een belangrijke rol in organisaties. Dutta en Manzoni (1999) veronderstellen

Nadere informatie

Vier kernvragen van beleid

Vier kernvragen van beleid Vier kernvragen van eleid Anton H e erijck1 Anton Heerijck is adjunct-directeur van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringseleid en is als universitair hoofddocent veronden aan de opleiding Bestuurskunde

Nadere informatie

Opleiding PECB ISO 9001 Quality Manager.

Opleiding PECB ISO 9001 Quality Manager. Opleiding PECB ISO 9001 Quality Manager www.bpmo-academy.nl Wat is kwaliteitsmanagement? Kwaliteitsmanagement beoogt aan te sturen op het verbeteren van kwaliteit. Tevens houdt het zich bezig met het verbinden

Nadere informatie

nota Strategisch risicomanagement

nota Strategisch risicomanagement nota Strategisch risicomanagement DEFINITIEF Novemer 2010 te/kd09002755 1 Novemer 2010 Colofon Uitgave Gemeente Eindhoven Datum Novemer 2010-2 - Novemer 2010 Inhoudsopgave Inhoudsopgave...3 Inleiding 4

Nadere informatie

Relatie tussen Persoonlijkheid, Opleidingsniveau, Leeftijd, Geslacht en Korte- en Lange- Termijn Seksuele Strategieën

Relatie tussen Persoonlijkheid, Opleidingsniveau, Leeftijd, Geslacht en Korte- en Lange- Termijn Seksuele Strategieën Relatie tussen Persoonlijkheid, Opleidingsniveau, Leeftijd, Geslacht en Korte- en Lange- Termijn Seksuele Strategieën The Relation between Personality, Education, Age, Sex and Short- and Long- Term Sexual

Nadere informatie

COGNITIEVE DISSONANTIE EN ROKERS COGNITIVE DISSONANCE AND SMOKERS

COGNITIEVE DISSONANTIE EN ROKERS COGNITIVE DISSONANCE AND SMOKERS COGNITIEVE DISSONANTIE EN ROKERS Gezondheidsgedrag als compensatie voor de schadelijke gevolgen van roken COGNITIVE DISSONANCE AND SMOKERS Health behaviour as compensation for the harmful effects of smoking

Nadere informatie

De relatie tussen Stress Negatief Affect en Opvoedstijl. The relationship between Stress Negative Affect and Parenting Style

De relatie tussen Stress Negatief Affect en Opvoedstijl. The relationship between Stress Negative Affect and Parenting Style De relatie tussen Stress Negatief Affect en Opvoedstijl The relationship between Stress Negative Affect and Parenting Style Jenny Thielman 1 e begeleider: mw. dr. Esther Bakker 2 e begeleider: mw. dr.

Nadere informatie

De sociale kwaliteit van het stedelijke domein

De sociale kwaliteit van het stedelijke domein De sociale kwaliteit van het stedelijke doein Veiligheid pulieke vertrouwdheid Bas van Stokko Bas van Stokko is werkzaa aan het Ctru voor Ethiek, Radoud Universiteit Nijeg, aan de Faculteit der Sociale

Nadere informatie

Strategisch management en vertrouwen

Strategisch management en vertrouwen Strategisch management en vertrouwen Niels van der Weerdt PhD Dept. Strategic Management Rotterdam School of Management, Erasmus University Nederlands Centrum voor Sociale Innovatie Strategisch management

Nadere informatie

Dertig jaar later De empirische houdbaarheid van argumenten voor en tegen opkomstplicht

Dertig jaar later De empirische houdbaarheid van argumenten voor en tegen opkomstplicht Dertig jaar later De epirische houdaarheid van arguenten voor en tegen opkostplicht Kees Aarts * Dr. C.W.A.M. Aarts is universitair hoofddocent vooi Methoden en Technieken aan de Faculteit Bestuur* kunde

Nadere informatie

ISO 20000 @ CTG Europe

ISO 20000 @ CTG Europe ISO 20000 @ CTG Europe 31/10/2007 mieke.roelens@ctg.com +32 496266725 1 Agenda 31 oktober 2007 Voorstelling Project Business Case: Doel & Scope Projectorganisatie Resultaten assessments en conclusies De

Nadere informatie

Migranten en de erfenis van de verzuiling in Nederland

Migranten en de erfenis van de verzuiling in Nederland Migrant de erfis van de verzuiling in Nederland Marcel Hoogoo Peter Scholt E analyse van de invloed van de verzuiling op het Nederlandse igranteleid (circa 1970-hed) Marcel Hoogoo is universitair doct

Nadere informatie

Te gast in (semi-)publieke ruimtes

Te gast in (semi-)publieke ruimtes Te gast in (sei-)pulieke ruites Naar conviviale stedelijke ogangsvor Bas van Stokko Bas van Stokko is werkzaa aan het Ctru voor Ethiek, Radoud Universiteit Nijeg, aan de Faculteit der Sociale Wetschapp

Nadere informatie

Jan Schoonenboom. Toekomstscenario's en beleid. i De populariteit van scenario-ontwikkeling

Jan Schoonenboom. Toekomstscenario's en beleid. i De populariteit van scenario-ontwikkeling Toekostscenario's en eleid Jan Schoonenoo D rs. I.J. S c h o o n e n o o is s ta f e d e w e rk e r ij de W e t e n s c h a p p e lijk e R aad v o o r het R e g e rin g s e le id en v o o r a lig ijz o

Nadere informatie

Introductie in flowcharts

Introductie in flowcharts Introductie in flowcharts Flow Charts Een flow chart kan gebruikt worden om: Processen definieren en analyseren. Een beeld vormen van een proces voor analyse, discussie of communicatie. Het definieren,

Nadere informatie

Corporatisme en lobbyisme gezien vanuit fundamentele processen van collectieve besluitvorming Stokman, Franciscus

Corporatisme en lobbyisme gezien vanuit fundamentele processen van collectieve besluitvorming Stokman, Franciscus University of Groning Corporatise loyise gezi vanuit fundatele process van collectieve esluitvoring Stokan, Franciscus Pulished in: Beleid Maatschappij IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the pulisher's

Nadere informatie

Beïnvloedt Gentle Teaching Vaardigheden van Begeleiders en Companionship en Angst bij Verstandelijk Beperkte Cliënten?

Beïnvloedt Gentle Teaching Vaardigheden van Begeleiders en Companionship en Angst bij Verstandelijk Beperkte Cliënten? Beïnvloedt Gentle Teaching Vaardigheden van Begeleiders en Companionship en Angst bij Verstandelijk Beperkte Cliënten? Does Gentle Teaching have Effect on Skills of Caregivers and Companionship and Anxiety

Nadere informatie

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen

PDF hosted at the Radboud Repository of the Radboud University Nijmegen PDF hosted at the Radoud Repository of the Radoud University Nijeg The following full text is a pulisher's version. For additional inforation aout this pulication click this link. http://hdl.handle.net/2066/46647

Nadere informatie

de Rol van Persoonlijkheid Eating: the Role of Personality

de Rol van Persoonlijkheid Eating: the Role of Personality De Relatie tussen Dagelijkse Stress en Emotioneel Eten: de Rol van Persoonlijkheid The Relationship between Daily Stress and Emotional Eating: the Role of Personality Arlette Nierich Open Universiteit

Nadere informatie

Safety Values in de context van Business Strategy.

Safety Values in de context van Business Strategy. Safety Values in de context van Business Strategy. Annick Starren en Gerard Zwetsloot (TNO) Papendal, 31 maart 2015. NVVK sessie Horen, Zien en Zwijgen. Safety Values in de context van Business strategy.

Nadere informatie

Een brede kijk op onderwijskwaliteit Samenvatting

Een brede kijk op onderwijskwaliteit Samenvatting Een brede kijk op onderwijskwaliteit E e n o n d e r z o e k n a a r p e r c e p t i e s o p o n d e r w i j s k w a l i t e i t b i n n e n S t i c h t i n g U N 1 E K Samenvatting Hester Hill-Veen, Erasmus

Nadere informatie

OPEN TRAINING. Onderhandelingen met leveranciers voor aankopers. Zeker stellen dat je goed voorbereid aan de onderhandelingstafel komt.

OPEN TRAINING. Onderhandelingen met leveranciers voor aankopers. Zeker stellen dat je goed voorbereid aan de onderhandelingstafel komt. OPEN TRAINING Onderhandelingen met leveranciers voor aankopers Zeker stellen dat je goed voorbereid aan de onderhandelingstafel komt. Philip Meyers Making sure to come well prepared at the negotiation

Nadere informatie

gemeente Eindhoven Raadsnummer 15R6244 Inboeknummer 15BST00413 Dossiernummer 15.14.851 3 april 2015 Commissie notitie Onderwerp: Right to Challenge.

gemeente Eindhoven Raadsnummer 15R6244 Inboeknummer 15BST00413 Dossiernummer 15.14.851 3 april 2015 Commissie notitie Onderwerp: Right to Challenge. gemeente Eindhoven Raadsnummer 15R6244 Inoeknummer 15BST00413 Dossiernummer 15.14.851 3 april 2015 Commissie notitie Onderwerp: Right to Challenge. Inleiding In de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo)

Nadere informatie

Het cultuurbeleid en de toekomst van het culturele ondernemerschap

Het cultuurbeleid en de toekomst van het culturele ondernemerschap Het cultuureleid en de toekost van het culturele onderneerschap Marja Ceradts-Pinckaers en Frans Hoefnagel Drs. Marja H. Geradts-Pinckaers is eleidskundige en werkzaa als extern adviseur op het terrein

Nadere informatie

Hoe meet je prestatie op het werk?

Hoe meet je prestatie op het werk? Body@Work retraite 26-10- 10, TNO Leiden Hoe meet je prestatie op het werk? Project team: Drs. Linda Koopmans (TNO/VUmc) Dr. Claire Bernaards (TNO) Dr. Vincent Hildebrandt (TNO) Prof. Dr. Riekie de Vet

Nadere informatie

Een model voor personeelsbesturing van Donk, Dirk

Een model voor personeelsbesturing van Donk, Dirk Een model voor personeelsbesturing van Donk, Dirk IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below.

Nadere informatie

1.1 Aanleiding nieuwe subsidieverordening

1.1 Aanleiding nieuwe subsidieverordening 1 Algemeen 1.1 Aanleiding nieuwe susidieverordening Het coalitieakkoord Eindhoven 2010-2014 Werken aan morgen laat zien dat door gezamenlijke inspanning van ewoners, verenigingen en instellingen Eindhoven

Nadere informatie

Invloed van het aantal kinderen op de seksdrive en relatievoorkeur

Invloed van het aantal kinderen op de seksdrive en relatievoorkeur Invloed van het aantal kinderen op de seksdrive en relatievoorkeur M. Zander MSc. Eerste begeleider: Tweede begeleider: dr. W. Waterink drs. J. Eshuis Oktober 2014 Faculteit Psychologie en Onderwijswetenschappen

Nadere informatie

The Aftermath. Wat te doen na mijn afstuderen? What to do after graduation?

The Aftermath. Wat te doen na mijn afstuderen? What to do after graduation? The Atermath Wat te doen na min astuderen What to do ater graduation Geschreven voor het UvA Cultureel Festival 2005 Written or the Cultural Festival o the University o Amsterdam 2005 Ruen Nae Amsterdam,

Nadere informatie

Fysieke Activiteit bij 50-plussers. The Relationship between Self-efficacy, Intrinsic Motivation and. Physical Activity among Adults Aged over 50

Fysieke Activiteit bij 50-plussers. The Relationship between Self-efficacy, Intrinsic Motivation and. Physical Activity among Adults Aged over 50 De relatie tussen eigen-effectiviteit 1 De Relatie tussen Eigen-effectiviteit, Intrinsieke Motivatie en Fysieke Activiteit bij 50-plussers The Relationship between Self-efficacy, Intrinsic Motivation and

Nadere informatie

De Modererende Invloed van Sociale Steun op de Relatie tussen Pesten op het Werk. en Lichamelijke Gezondheidsklachten

De Modererende Invloed van Sociale Steun op de Relatie tussen Pesten op het Werk. en Lichamelijke Gezondheidsklachten De Modererende Invloed van Sociale Steun op de Relatie tussen Pesten op het Werk en Lichamelijke Gezondheidsklachten The Moderating Influence of Social Support on the Relationship between Mobbing at Work

Nadere informatie

Werk in een wantrouwende wereld

Werk in een wantrouwende wereld Werk in e wantrouwde wereld Ovang oorzak van e uitdijde controle-industrie Frans van Waard Frans van Waard is hoogleraar Organisatie Beleid aan de Universiteit Utrecht fellow van het University College

Nadere informatie

Beleidsrelevantie ethiek: een onderzoek naar de totstandkoming van de Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst1

Beleidsrelevantie ethiek: een onderzoek naar de totstandkoming van de Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst1 Beleidsrelevantie ethiek: een onderzoek naar de totstandkoing van de Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkost1 Douwe van Houten Prof.dr. D.j. van Houten is hoogleraar Sociaal Beleid, Planning en

Nadere informatie

Conclusie: voor elke organisatie die dit nastreeft is het goed besturen en beheersen van de bedrijfsprocessen

Conclusie: voor elke organisatie die dit nastreeft is het goed besturen en beheersen van de bedrijfsprocessen 1 Waarom? : Succesvol zijn is een keuze! Organisaties worden door haar omgeving meer en meer gedwongen om beter te presteren. Voornamelijk wordt dit ingegeven door de klant die haar eisen en wensen m.b.t.

Nadere informatie

Verschil in Perceptie over Opvoeding tussen Ouders en Adolescenten en Alcoholgebruik van Adolescenten

Verschil in Perceptie over Opvoeding tussen Ouders en Adolescenten en Alcoholgebruik van Adolescenten Verschil in Perceptie over Opvoeding tussen Ouders en Adolescenten en Alcoholgebruik van Adolescenten Difference in Perception about Parenting between Parents and Adolescents and Alcohol Use of Adolescents

Nadere informatie

Maurizio Ferrera, Anton Hemerijck en Martin Rhodes

Maurizio Ferrera, Anton Hemerijck en Martin Rhodes De herijking van sociaal Europa Maurizio Ferrera, Anton Heerijck en Martin Rhodes Maurizio Ferrera is hoogleraar aan de Universiteit van Pavia en de Boccon i Universiteit in Milaan, waar hij een centru

Nadere informatie

Innovaties in de chronische ziekenzorg 3e voorbeeld van zorginnovatie. Dr. J.J.W. (Hanneke) Molema, Prof. Dr. H.J.M.

Innovaties in de chronische ziekenzorg 3e voorbeeld van zorginnovatie. Dr. J.J.W. (Hanneke) Molema, Prof. Dr. H.J.M. Innovaties in de chronische ziekenzorg 3e voorbeeld van zorginnovatie Dr. J.J.W. (Hanneke) Molema, Prof. Dr. H.J.M. (Bert) Vrijhoef Take home messages: Voor toekomstbestendige chronische zorg zijn innovaties

Nadere informatie

Het Verband Tussen Persoonlijkheid, Stress en Coping. The Relation Between Personality, Stress and Coping

Het Verband Tussen Persoonlijkheid, Stress en Coping. The Relation Between Personality, Stress and Coping Het Verband Tussen Persoonlijkheid, Stress en Coping The Relation Between Personality, Stress and Coping J.R.M. de Vos Oktober 2009 1e begeleider: Mw. Dr. T. Houtmans 2e begeleider: Mw. Dr. K. Proost Faculteit

Nadere informatie

Een strategisch kompas voor duurzame beheersing van klimaatvraagstukken

Een strategisch kompas voor duurzame beheersing van klimaatvraagstukken UvA-DARE (Digital Acadeic Repository) E strategisch kopas voor duurzae eheersing van kliaatvraagstukk van Rijswick, M.; Salet, W. Pulished in: B M : Tijdschrift voor Beleid, Politiek Maatschappij Link

Nadere informatie

Effecten van een op MBSR gebaseerde training van. hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en

Effecten van een op MBSR gebaseerde training van. hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en Effecten van een op MBSR gebaseerde training van hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en compassionele tevredenheid. Een pilot Effects of a MBSR based training program of hospice caregivers

Nadere informatie

2010 Integrated reporting

2010 Integrated reporting 2010 Integrated reporting Source: Discussion Paper, IIRC, September 2011 1 20/80 2 Source: The International framework, IIRC, December 2013 3 Integrated reporting in eight questions Organizational

Nadere informatie

Emotionele Arbeid, de Dutch Questionnaire on Emotional Labor en. Bevlogenheid

Emotionele Arbeid, de Dutch Questionnaire on Emotional Labor en. Bevlogenheid Emotionele Arbeid, de Dutch Questionnaire on Emotional Labor en Bevlogenheid Emotional Labor, the Dutch Questionnaire on Emotional Labor and Engagement C.J. Heijkamp mei 2008 1 ste begeleider: dhr. dr.

Nadere informatie

University of Groningen. Enabling knowledge sharing Smit - Bakker, Marloes

University of Groningen. Enabling knowledge sharing Smit - Bakker, Marloes University of Groningen Enabling knowledge sharing Smit - Bakker, Marloes IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check

Nadere informatie

Opleiding PECB IT Governance.

Opleiding PECB IT Governance. Opleiding PECB IT Governance www.bpmo-academy.nl Wat is IT Governance? Information Technology (IT) governance, ook wel ICT-besturing genoemd, is een onderdeel van het integrale Corporate governance (ondernemingsbestuur)

Nadere informatie

Enterprise Architectuur. een duur begrip, maar wat kan het betekenen voor mijn gemeente?

Enterprise Architectuur. een duur begrip, maar wat kan het betekenen voor mijn gemeente? Enterprise Architectuur een duur begrip, maar wat kan het betekenen voor mijn gemeente? Wie zijn we? > Frederik Baert Director Professional Services ICT @frederikbaert feb@ferranti.be Werkt aan een Master

Nadere informatie

Scenario s tussen rationaliteit, en politieke rede1. Wieger Bakker. Mogelijkheden en beperkingen van toekomstscenario s binnen bestuur en beleid

Scenario s tussen rationaliteit, en politieke rede1. Wieger Bakker. Mogelijkheden en beperkingen van toekomstscenario s binnen bestuur en beleid Scenario s tussen rationaliteit, systeedwang en politieke rede1 Mogelijkheden en eperkingen van toekostscenario s innen estuur en eleid Wieger Bakker Dr. Wieger Bakker is eleidssocioloog en als senior

Nadere informatie

Denken en Doen Doen of Denken Het verband tussen seksueel risicovol gedrag en de impulsieve en reflectieve cognitie.

Denken en Doen Doen of Denken Het verband tussen seksueel risicovol gedrag en de impulsieve en reflectieve cognitie. 0 Denken en Doen Doen of Denken Het verband tussen seksueel risicovol gedrag en de impulsieve en reflectieve cognitie. Denken en Doen Doen of Denken Het verband tussen seksueel risicovol gedrag en de impulsieve

Nadere informatie

Kwaliteitsmanagement theoretisch kader

Kwaliteitsmanagement theoretisch kader 1 Kwaliteitsmanagement theoretisch kader Versie 1.0 2000-2009, Biloxi Business Professionals BV 1 1. Kwaliteitsmanagement Kwaliteitsmanagement richt zich op de kwaliteit organisaties. Eerst wordt het begrip

Nadere informatie

OM JEZELF TE BLIJVEN, MOET JE VERANDEREN (J. BRANSEN) CONCEPTUEEL ONTWERP. X Methoden van Organisatieonderzoek. Voorbereiding op de masterthesis

OM JEZELF TE BLIJVEN, MOET JE VERANDEREN (J. BRANSEN) CONCEPTUEEL ONTWERP. X Methoden van Organisatieonderzoek. Voorbereiding op de masterthesis OM JEZELF TE BLIJVEN, MOET JE VERANDEREN (J. BRANSEN) CONCEPTUEEL ONTWERP Voorbereiding op de masterthesis X Methoden van Organisatieonderzoek P a g i n a 1 INHOUDSOPGAVE Inhoudsopgave... 0 1. Conceptueel

Nadere informatie

Summary 215. Samenvatting

Summary 215. Samenvatting Summary 215 216 217 Productontwikkeling wordt in steeds vaker georganiseerd in de vorm van consortia. Het organiseren van productontwikkeling in consortia is iets wat uitdagingen met zich meebrengt omdat

Nadere informatie

Four-card problem. Input

Four-card problem. Input Four-card problem The four-card problem (also known as the Wason selection task) is a logic puzzle devised by Peter Cathcart Wason in 1966. It is one of the most famous tasks in the study of deductive

Nadere informatie

Doorwerking via actieve looncoördinatie

Doorwerking via actieve looncoördinatie Doorwerking via actieve looncoördinatie De axiale looneis van de vakcentrale FNV sinds 1994 Maurice Rojer en Laurens Harteveld Maurice Rojer en Laurens Harteveld zijn werkzaa als respectievelijk senior

Nadere informatie

Bedrijfsleven en Universiteit Best Practices: T-Labs & LTN

Bedrijfsleven en Universiteit Best Practices: T-Labs & LTN Bedrijfsleven en Universiteit Best Practices: T-Labs & LTN Deutsche Telekom Laboratories: T- Labs One of the largest university-industry research centers London Technology Network LTN helps a company define

Nadere informatie

De Samenhang tussen Dagelijkse Stress, Emotionele Intimiteit en Affect bij Partners met een. Vaste Relatie

De Samenhang tussen Dagelijkse Stress, Emotionele Intimiteit en Affect bij Partners met een. Vaste Relatie De Samenhang tussen Dagelijkse Stress, Emotionele Intimiteit en Affect bij Partners met een Vaste Relatie The Association between Daily Stress, Emotional Intimacy and Affect with Partners in a Commited

Nadere informatie

Pascale Peters (Radboud Universiteit) Laura den Dulk (Universiteit Utrecht) Judith de Ruijter (A&O Consult)

Pascale Peters (Radboud Universiteit) Laura den Dulk (Universiteit Utrecht) Judith de Ruijter (A&O Consult) Mag ik thuiswerken? Een onderzoek naar de attitudes van managers t.a.v. telewerkverzoeken Pascale Peters (Radboud Universiteit) Laura den Dulk (Universiteit Utrecht) Judith de Ruijter (A&O Consult) Nederland

Nadere informatie

gemeente Eindhoven Evaluatie 2011 Gratis met de bus voor 12- en 65+ Openbare Ruimte, Verkeer & Milieu, Verkeer en Openbare Ruimte jbe/lf11024748

gemeente Eindhoven Evaluatie 2011 Gratis met de bus voor 12- en 65+ Openbare Ruimte, Verkeer & Milieu, Verkeer en Openbare Ruimte jbe/lf11024748 A gemeente Eindhoven Evaluatie 2011 Gratis met de us voor 12- en 65+ Augustus 2011 je/lf11024748 Colofon Uitgave Gemeente Eindhoven Datum Augustus 2011 gemeente Eindhoven Versie 1.3 Inhoudsopgave 1 Inleiding

Nadere informatie

Doorwerking in de diepte

Doorwerking in de diepte Doorwerking in de diepte De doorwerking van Agenda 2002 in de agenda en onderhandelingen van de CAO grootetaal 1998 René Torenvlied en Agnes Akker an Dr. R. Torenvlied is als universitair docent eleidssociologie

Nadere informatie

CAOP. co m m 1/4. De minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Mw. dr. G. ter Horst Postbus 20011 2500 EA Den Haag

CAOP. co m m 1/4. De minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Mw. dr. G. ter Horst Postbus 20011 2500 EA Den Haag CAOP ROP advies inzake klokkenluiderl*^ A. Aan: De inister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Mw. dr. G. ter Horst Postbus 20011 2500 EA Den Haag C.C. De inister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid

Nadere informatie

Het disciplinaire future self als bron van motivatie en activatie

Het disciplinaire future self als bron van motivatie en activatie Het disciplinaire future self als bron van motivatie en activatie Onderwijsproject Faculteit Wetenschappen 2014-2015 promotor: Prof. Dr. Philippe Muchez Het disciplinaire future self Possible selves represent

Nadere informatie