Publicaties. Ziekenhuis s-hertogenbosch Onder redactie van: Wetenschapscommissie Wetenschapsbureau

Transcriptie

1 Publicaties Jeroen Bosch Ziekenhuis s-hertogenbosch 2011 Onder redactie van: Wetenschapscommissie Wetenschapsbureau

2 Wetenschap: de brug tussen onderzoek en praktijk Publicaties Jeroen Bosch Ziekenhuis 2010 Voorwoord Voor u ligt het publicatieboek 2010 van het Jeroen Bosch Ziekenhuis (JBZ). Hier staan alle wetenschappelijke publicaties van dat jaar in. Het overzicht laat zien dat wij behoren tot één van de topklinische ziekenhuizen van Nederland. Niet zonder reden, want we doen veel op dat gebied. Daarnaast leest u in deze uitgave diverse artikelen over managers, onderzoekscoördinatoren, artsen, verpleegkundigen en artsen in opleiding. Ja, we nemen u letterlijk mee naar de alledaagse praktijk van het onderzoeksveld. Het zijn persoonlijke verhalen waarin iedereen het belang van onderzoek vanuit een eigen invalshoek benadrukt. Zo komt u meer te weten over de vier verschillende onderzoekslijnen die binnen het JBZ bestaan: Kanker, afweer en infectie; Innovatie in techniek; Hart en Vaten; Leven in balans. U krijgt uitleg over wat deze onderzoekslijnen inhouden en wat de speerpunten en richtlijnen zijn. Daarnaast geven we u hopelijk een beter beeld van enkele onderzoeken die binnen het JBZ lopen. Ook ziet u in de artikelen terug hoe onderzoekers tegen wetenschap aankijken: wat vindt iemand nuttig? Waar haalt hij of zij voldoening uit? Maar ook: waar loopt diegene eventueel tegen aan? Laat deze boeiende verhalen voor u een stimulans zijn om in de toekomst onderzoek te blijven doen. Want wetenschap is enorm belangrijk om onze kwaliteit van zorg te verbeteren: het slaat de brug tussen onderzoek en de dagelijkse praktijk. Namens de wetenschapscommissie en het Wetenschapsbureau, Judie van den Elshout Staffunctionaris Wetenschapsbureau/ Cluster Leerhuis voorwoord 3

3 Inhoudsopgave Voorwoord 3 Interview: Willy Spaan en Marjolein Schouten 6 Rob van Marum 8 Esther de Vries 10 Koop Bosscha 12 Ellen Hoogeveen 14 Linda Kampschreur 57 Maaike Kusters 64 Mirrian Hilbink ANESTHESIOLOGIE CARDIOLOGIE CHIRURGIE DERMATOLOGIE GERIATRIE GYNAECOLOGIE INTENSIVE CARE GENEESKUNDE INTERNE GENEESKUNDE KINDERGENEESKUNDE KLINISCHE CHEMIE & HEMATOLOGIE KLINISCHE FYSICA KNO-HEELKUNDE LONGZIEKTEN 77 4 Publicaties jeroen bosch ziekenhuis

4 14. MEDISCHE MICROBIOLOGIE MOLECULAIRE DIAGNOSTIEK NEUROLOGIE NUCLEAIRE GENEESKUNDE OOGHEELKUNDE ORTHOPEDIE PATHOLOGIE PLASTISCHE CHIRURGIE RADIOLOGIE REUMATOLOGIE revalidatie geneeskunde SPOEDEISENDE GENEESKUNDE UROLOGIE ZIEKENHUISFARMACIE OVERIGE STAFDIENSTEN DIVERSEN 129 Wetenschapsmiddag Wetenschapsmiddag De rol van mri onderzoek in het diagnostisch traject van de oudere alzheimer patiënt Nordic walking in parkinson s disease: improves walking speed but leaves stride length unchanged Evaluation of a diagnostic algorithm for acute q-fever in an outbreak setting Vkorc1 - resistent voor de trombosedienst Effecten van fast-track protocol na een cystectomie met urinedeviatie Medicatiebewaking next generation Accuratesse van transrectale echografie in de pre opera tieve stadiering van rectum lesies mogelijk geschikt voor transanale endoscopische microchirurgie (tem) Acute q-fever-related mortality in the Netherlands(tem) The value of an artificial neural network in the decision-making for prostate biopsies 143 Bijlage I Wetenschappelijke publicaties opgenomen in PubMed 144 inhoudsopgave 5

5 Samen zetten we net dat stapje éxtra Binnen het Jeroen Bosch Ziekenhuis staan onderzoek en opleiding hoog in het vaandel. Daarom stimuleert het management artsen, verpleegkundigen en andere paramedici om hier tijd en energie in te steken. Willy Spaan en Marjolein Schouten vertellen over deze ambities. Prof. dr. Willy Spaan is voorzitter van de Raad van Bestuur van het Jeroen Bosch Ziekenhuis en hoogleraar in Leiden. Toen ik hier kwam werken, heb ik mij voorgenomen om wetenschap en met name het toegepast onderzoek prominent op de agenda te zetten. Want mijns inziens is onderzoek essentieel om de kwaliteit van zorg en de kwaliteit van het onderwijs te verbeteren. Ook Marjolein Schouten, manager van de Jeroen Bosch Academie, zet zich in om onderzoek beter op de kaart te zetten. Verpleegkundigen kijken niet altijd kritisch genoeg naar zorgverlening: waarom doen wij de dingen die wij doen? En waar kunnen we verbeteren? Dat vind ik jammer, want een kritische en nieuwsgierige houding is nodig om het JBZ het meest patiëntgerichte en -veilige ziekenhuis te laten zijn. In de genen Gelukkig is er inmiddels veel meer aandacht voor het doen van onderzoek, aldus Spaan. Ik merk dat medewerkers steeds ambitieuzer en kritischer worden. Ze hebben letterlijk de drive beter te willen zijn dan anderen. Ik vind het belangrijk dat deze onderzoekscultuur bij iedereen in de genen gaat zitten. Schouten vult 6 Publicaties jeroen bosch ziekenhuis

6 aan: Ook binnen de vereniging van samenwerkende topklinische opleidingsziekenhuizen (stz) neemt de belangstelling voor onderzoek toe. Zo leren wij veel van de onderzoeksmethoden van het St. Antonius Ziekenhuis in Nieuwegein en het Catharina-ziekenhuis in Eindhoven. Focussen Spaan vindt een aantal dingen belangrijk: We moeten meer met academische ziekenhuizen samenwerken. Want we versterken elkaar op veel fronten, zoals het nadenken over de onderzoeksvraag, het bedenken van hele onderzoeksprogramma s en het gebruik maken van elkaars onderzoeksfaciliteiten. Door deze samenwerking ontstaat er een vorm van wederkerigheid. Daarbij moet iemand een duidelijke koers varen. Want je kunt niet alles onderzoeken. Het gaat om focussen en de juiste richting bepalen. Schouten benadrukt nog een belangrijk punt: Het doen van onderzoek kost geld. Daarom zijn subsidies essentieel. Niet alleen voor wetenschappelijke analyses, maar juist ook voor toegepast of praktijkgebonden onderzoek. Onze onderzoekspopulaties zijn hier uitermate geschikt voor. Elkaar inspireren Beiden hebben vertrouwen in de toekomst. Spaan: De komende jaren gaan we het doen van onderzoek verder professionaliseren. Onderzoekstrajecten moeten meer structuur en vorm krijgen. Daarbij is het belangrijk fondsen te blijven werven om de nodige ondersteuning beter in te richten. Schouten knikt instemmend en voegt daarbij: We trainen medewerkers tot hooggekwalificeerde zorgprofessionals. Daarbij geven we iemand die competenties mee die nodig zijn voor het doen van onderzoek. Dit geldt voor artsen, verpleegkundigen of andere paramedici. Hierin werken we bijvoorbeeld samen met een academische werkplaats. Dit is een (kennis)infrastructuur waarin praktijk, onderzoek, beleid en opleiding met elkaar samenwerken. Spaan concludeert stellig: Al met al werken we aan een betere onderzoekscultuur. Een natuurlijke werkomgeving waar we elkaar inspireren en verder helpen. Samen zetten we net dat stapje éxtra! interview Willy Spaan en Marjolein Schouten 7

7 Wie zaait, zal oogsten Het Jeroen Bosch Ziekenhuis vindt opleiding en onderzoek belangrijk. Dat blijkt uit het feit dat niet alleen artsen, maar ook verpleegkundigen en assistenten hun vak steeds vaker vanuit wetenschap benaderen. Ook Rob van Marum ziet de toegevoegde waarde hiervan. Hij werkt er sinds n jaar als klinisch geriater en klinisch farmacoloog. Hij vertelt graag over zijn ervaringen. Ik behandel oudere patiënten, die vaak meerdere aandoeningen tegelijkertijd hebben, vertelt Van Marum. Denk hierbij aan mobiliteit- en continentieproblemen, somberheid en tekortkomingen in het geheugen. Opleidingsklimaat Bovendien ben ik naast het werk als clinicus en opleider aangesteld als onderzoekscoördinator, vervolgt Van Marum zijn verhaal. Samen met nog drie anderen kregen we de opdracht op het wetenschappelijk onderzoek binnen het JBZ te verbeteren. Want het ziekenhuis wil tot de top van opleidingsziekenhuizen horen. Dat betekent concreet dat we samen met het wetenschapsbureau, -commissie en de Jeroen Bosch Academie een goed opleidingsklimaat willen neerzetten. Denk aan het beter faciliteren van onderzoek met het opstellen van procedures, statistische ondersteuning met dataverwerking en analyse. Dit om uiteindelijk tot meer wetenschappelijke publicaties te kunnen komen. Dat geeft ons een gezicht naar buiten. 8 Publicaties jeroen bosch ziekenhuis

8 Leven in Balans Elke onderzoekscoördinator heeft een eigen aandachtsgebied. Van Marum: Ikzelf ben verantwoordelijk voor de onderzoekslijn Leven in Balans. Deze onderzoekslijn sluit goed aan bij de kernwaarden kwaliteit, innovatie en persoonlijke aandacht in het medische beleidsplan. Binnen het ziekenhuis verlenen we op alle terreinen patiëntenzorg met een chronisch of preventief karakter. De overkoepelende structuur van een onderzoekslijn zorgt ervoor dat de samenhang toeneemt. Voor deze lijn richt ik mij vooral op de domeinen preventie van kwetsbaarheid, waaronder (medicatie)veiligheid, bewegen en gezondheid en cognitie. Kortom, dit biedt de kans wetenschappelijk onderzoek op zowel somatisch als ondersteunend gebied in het Jeroen Bosch Ziekenhuis verder te ontwikkelen. Dat vind ik belangrijk! Olievlek Van Marum ziet het als zijn taak het wetenschappelijk onderzoek als een olievlek binnen JBZ te verspreiden. Ik probeer zoveel mogelijk arts-assistenten of verpleegkundigen enthousiast te maken voor het doen van onderzoek. Want ik vind dat we de aanwezige talenten binnen onze organisatie zoveel mogelijk moeten benutten. Om dit te bereiken, benader ik de connecties binnen mijn netwerk van academische ziekenhuizen en universiteiten. Ook zoek ik daarbij de samenwerking op met apothekers, psychiaters of fysiotherapeuten. Door deze verschillende partijen bij elkaar te brengen, bereiken we nog veel meer. Op de goede weg Ondanks het feit dat Van Marum veel vertrouwen heeft in de toekomst, ziet hij toch ook een aandachtspunt. Samen met de andere onderzoekscoördinatoren hebben we de ambitie het JBZ te positioneren als onderzoeksziekenhuis. We zijn al op de goede weg, maar hier en daar kan het nog beter. Want soms ontbreekt het aan besef dat er letterlijk tijd moet worden vrijgemaakt voor onderzoek. Dat is nog wel eens lastig. Want onze cultuur is er primair op gericht om patiëntenzorg te bieden. Hierdoor krijgt het doen van onderzoek geen prioriteit. Dat is funest als je wil dat iets vorm krijgt. Ik weet zeker dat als we hier vanaf nu bewust meer aandacht geven, zal dat ons vooruit helpen in de toekomst. Immers, wie zaait zal oogsten! interview Rob van marum 9

9 Over muren heen kijken Kinderarts dr. Esther de Vries werkt sinds 1997 in het Jeroen Bosch Ziekenhuis. Haar subspecialisme richt zich op infectieziekten en afwijkingen aan het afweersysteem. Dagelijks krijgt ze ouders en kinderen van verschillende leeftijden met diverse ziektebeelden in haar spreekkamer. Het doen en begeleiden van onderzoek boeit haar enorm. Ik kwam hier werken om de kinderimmunologie en infectiologie op te zetten, steekt De Vries van wal. Dit is een topklinisch ziekenhuis dat zich veel bezighoudt met onderzoek en opleiding. Hier kon ik onderzoek combineren met brede patiëntenzorg op hoog niveau. Het is de kunst uit een grote groep patiënten met vaak voorkomende infecties juist díe mensen te filteren waarbij sprake is van een relatief zeldzame onderliggende aandoening. Maatschappelijk belang De Vries is ook voorzitter van de wetenschapscommissie en coördinator van de ziekenhuisbrede onderzoekslijn Kanker, afweer en infecties: Deze onderzoekslijn raakt alle medische specialismen en heeft ook een duidelijk maatschappelijk belang. Elk jaar behandelen we hier ongeveer 2000 nieuwe patiënten met tumoren. Door de vergrijzing groeit het aantal ouderen enorm. Dat gaat gepaard met verminderde weerstand tegen infecties en 10 Publicaties jeroen bosch ziekenhuis

10 toenemen van oncologische aandoeningen. Ook maakt de maatschappij zich steeds meer zorgen over grote uitbraken van infectieziekten. Op al deze gebieden lopen onderzoekstrajecten. Grote impact Ze heeft een duidelijke missie. De Vries: We proberen subsidies te krijgen voor het uitvoeren van goede onderzoeken. Want deze leiden vaak tot publicaties waar anderen weer van kunnen leren. In universitaire centra doet men vaak onderzoek naar zeldzame ziektes waar slechts weinig mensen aan lijden. Hier kunnen we met onze eigen brede patiëntenpopulatie onderzoek doen naar veelvoorkomende ziekten, die samen grote maatschappelijke impact hebben. Juist dat vind ik ontzettend waardevol. Kennis delen Er zijn in de loop der jaren meer onderzoeksfaciliteiten gekomen, vervolgt De Vries. Zoals goede interne begeleiding en software om gegevens te verwerken. Ook zijn er nu een Wetenschapsbureau en de Jeroen Bosch Academy die initiatieven voor onderzoek ondersteunen. Hierbij stimuleren we afdelingen om beter met elkaar samen te werken. Door kennis te delen, wordt onze patiëntenzorg alleen maar beter. Over muren heen kijken Niet alleen intern, maar ook extern zoekt het ziekenhuis de samenwerking steeds meer op. Zo is Fhealinc een uniek samenwerkingsverband tussen dit ziekenhuis, HAS Den Bosch, Avans Hogeschool, De ZLTO en de Gemeente s-hertogenbosch, vertelt De Vries. We willen ondernemingen en kennisinstellingen ondersteunen bij het bedenken en uitwerken van innovatieve diensten op het snijvlak van voeding en gezondheid. Deze partners werken bijvoorbeeld samen in het project Expertisecentrum voor Voeding, Afweer en Allergie (EVAA). Dit project legt zich toe op het ontwikkelen van producten en diensten op het gebied van voeding, afweer en allergie, op het fundament van de Zorgpaden Immunologie en Allergologie. Door deze samenwerkingsverbanden neemt onze kennis toe. Maar ook het bedrijfsleven plukt daar de vruchten van. Mijns inziens kunnen we nog veel meer over onze eigen muren heen kijken! Meer informatie Heeft u vragen over dit onderwerp? Neem dan contact op met dr. Esther de Vries via tel. (073) of e.d.vries@jbz.nl interview esther de vries 11

11 successen moet je vieren Chirurg Koop Bosscha vindt dat het doen van onderzoek bijdraagt aan de kwaliteit van de patiëntenzorg. Het biedt immers de mogelijkheid om datgene wat je doet te evalueren, te checken en al dan niet bij te sturen. Daarom zet hij zich binnen het Jeroen Bosch Ziekenhuis al jaren in om dit te stimuleren. En met succes. Binnen het ziekenhuis is hij verantwoordelijk voor de onderzoekslijn Innovatie en Techniek. Bosscha licht toe: Deze onderzoekslijn sluit goed aan bij de speerpunten oncologie en minimale invasieve chirurgie. We richten ons vooral op nieuwe onderzoeks- en behandelingsmethodieken van kanker. Verschillende vakgroepen zijn erg actief op dit gebied. Dit leidde al regelmatig tot media-aandacht. Ook vanuit maatschappelijk oogpunt is er veel belangstelling voor. En niet zonder reden, aldus Bosscha: Het levert een grotere patiëntgerichtheid op en mogelijkheden tot kostenbesparing. De resultaten van de onderzoeken, die binnen deze onderzoekslijn plaatsvinden, zijn goed. Dat helpt ons de topzorg te bieden, waar het Jeroen Bosch Ziekenhuis voor staat. 12 Publicaties jeroen bosch ziekenhuis

12 Onderzoek en opleiding Bosscha vertelt meer over de achtergronden. Ik heb me de afgelopen jaren ingezet om onderzoek te stimuleren. Arts-assistenten willen daarom graag in s-hertogenbosch werken omdat ze hopen op die manier een opleidingsplaats te krijgen. Op de goede weg Dus we zijn al op de goede weg, zegt Bosscha. Zo houd ik me bijvoorbeeld bezig met een studie die analyseert waarom bij 20-30% van de patiënten dikke darmkanker na een succesvolle operatie tóch weer terugkomt. Daar wilden we een verklaring voor vinden. Dat is gelukt, want met nieuwe onderzoekstechnieken zien we uitzaaiingen beter, waardoor patiënten mogelijk beter te behandelen zijn. Randvoorwaarden Toch zijn er volgens Bosscha ook enkele aandachtspunten in het Bossche onderzoeksklimaat: Om gedegen onderzoek te doen, zijn goede randvoorwaarden nodig, zoals: voldoende tijd en geld. Dat is helaas niet altijd beschikbaar. Daarom moeten we proberen mensen te faciliteren. Laten we hen structureel meer tijd geven om onderzoek te doen. Ook is het nuttig beter naar beschikbare subsidies te kijken. Dat maakt het gemakkelijker om een bepaald onderzoek op te starten. We moeten niet vergeten dat wij een van de grootste ziekenhuizen zijn van Nederland. Daar hoort een bepaalde deskundigheid, expertise en uitstraling bij. Win-win situatie De toegevoegde waarde van het doen van onderzoek staat Bosscha duidelijk voor ogen: Mijns inziens zou elke arts onderzoek moeten doen. Want het verrijkt je als mens en helpt het medische beroep en het Jeroen Bosch Ziekenhuis nog beter neer te zetten. Als we zo n onderzoek vervolgens ook nog publiceren in een vooraanstaand wetenschappelijk vakblad, heeft de buitenwereld er ook nog profijt van. We hebben de patiënten en goede doktors in huis. Dat moeten we laten zien. Want daarmee zetten we dit ziekenhuis op de kaart. En zeg nou zelf: successen moet je vieren! interview koop bosscha 13

13 Onderzoek geeft ons richting voor de toekomst Dr. Ellen Hoogeveen is internist-nefroloog en epidemioloog binnen het Jeroen Bosch Ziekenhuis. Ze behandelt patiënten met een verminderde nierfunctie wat varieert van een licht verminderde nierfunctie tot nierfalen. Als wetenschappelijk onderzoeks coördinator is ze verantwoordelijk voor de onderzoekslijn Hart- en Vaatziekten. Wat haar visie is op deze onderzoekslijn? Dat licht ze graag even toe. Deze onderzoekslijn sluit goed aan bij een van de speerpunten van dit ziekenhuis: cardiovasculaire geneeskunde, trapt Hoogeveen af. Een aanzienlijk deel van onze patiëntenpopulatie lijdt aan hart- en vaatziekten. Dit is een van de belangrijkste doodsoorzaken onder de algemene bevolking in Nederland. Ook neemt dit probleem verder toe door de vergrijzing. Ik waardeer dat dit topklinische ziekenhuis ook oog heeft voor dit onderwerp. 14 Publicaties jeroen bosch ziekenhuis

14 Uitdaging Ik vind het leuk en inspirerend om onderzoekstrajecten op te zetten en jonge onderzoekers te stimuleren, vervolgt Hoogeveen enthousiast. Het is een uitdaging om analyses zo te presenteren dat wij de vertaalslag kunnen maken naar de praktijk. Zelf ben ik specifiek geïnteresseerd in het effect van overgewicht op de nierfunctie. Obesitas neemt zowel wereldwijd als in Nederland epidemische vormen aan. Uit haar eigen onderzoek bij 1800 patiënten blijkt dat patiënten met ernstig overgewicht na niertransplantatie eerder hun niertransplantaat verliezen. Ook hebben zij een lagere levensverwachting dan patiënten met een normaal gewicht. Subsidie Hoogeveen haalde nog meer resultaten uit haar onderzoek onder 2000 dialyse patiënten. Iemand die obesitas heeft en jonger is dan 65 jaar heeft 70% meer kans om binnen zeven jaar te sterven dan patiënten met een normaal gewicht. Op dit moment onderzoeken we bij 500 pre-dialyse patiënten wat het effect is van obesitas op de nierfunctie en sterfte. Onlangs heeft de Nierstichting subsidie aan Hoogeveen toegekend om het effect van visolie te onderzoeken op preventie van nierfunctieachteruitgang bij ruim 3000 patiënten na een recent hartinfarct. Dit onderzoek vindt plaats in nauwe samenwerking met prof. Dr. Ron Kusters, klinische chemicus. Door deze studie wordt een nieuwe chemische bepaling in ons ziekenhuis geïntroduceerd om de nierfunctie te meten: Cystatine-C. Q-koorts en hart- en vaatziekten De recente Q-koorts epidemie in Noord-Brabant was aanleiding voor diverse onderzoeken naar de effecten en behandeling van chronische Q-koorts bij patiënten met hartklepafwijkingen en vaataandoeningen. Het onderzoek wordt gesubsidieerd door ZonMW, een organisatie voor gezondheidsonderzoek en zorginnovatie. Hierbij werkt men goed samen met diverse afdelingen van het JBZ: medisch microbiologie, chirurgie, cardiologie en interne geneeskunde. Op dit moment zijn twee promovendi bij dit onderzoek betrokken. Kruisbestuiving Tot slot heeft Hoogeveen nog ideeën om het Bossche onderzoeksklimaat te verbeteren: Om gedegen onderzoek te doen, zijn goede faciliteiten en randvoorwaarden voor succes nodig. Ook is Hoogeveen voorstander van het delen van kennis. Onderzoekers weten nog te weinig van elkaar waar ze mee bezig zijn. Het zou kunnen helpen om een overzicht op intranet te plaatsen waar alle wetenschappelijke onderzoeken van het JBZ opstaan met daarbij de contactpersoon. Door kennis te delen, ontstaat vaak kruisbestuiving en zetten we sneller een stap vooruit. Dat geeft ons richting voor de toekomst. interview ellen hoogeveen 15

15 16 Publicaties jeroen bosch ziekenhuis

16 1ANESTHESIOLOGIE Abstracts, voordrachten en posters Lechner TJ. Het epidurale blok: niet voelen, maar horen. DARA congres, Heeze, Lechner TJ. H2B. APAD JBZ, juni Lechner TJ. The Acoustic puncture assist Device. ESRA wintersymposium, Grindelwald Zwitserland, Lechner TJ. Workshop APAD. OK dagen, jaarbeurs Utrecht, Lechner TJ. Een nieuw geluid op de operatiekamer. Refereeravond UMC Gent, Belgie, Lechner TJ, van Wijk MG. De akoestisch geleide ruggenprik. IGZ Utrecht, Van Niekerk J. Voordracht: corpus alienum in de trachea bij kinderen, een tricky gebeuren. Nederlandse OK dagen, Oktober Publicaties (niet pubmed) Iff I, Mosing M, Lechner T, Moens Y. The use of an acoustic device to identify the extradural space in standing horses. Vet Anaesth Analg Jan;37(1): (Onderzoek verricht in Wenen.) Van Niekerk J, Cornelissen P. Aspiratie van een corpus alienum bij kinderen? Starre bronchoscopie bij spontane ademhaling. Nederlands Tijdschrift voor Anesthesiologie Nov;5. Anesthesiologie 17

17 18 Publicaties jeroen bosch ziekenhuis

18 2CARDIOLOGIE Wetenschappelijke publicaties Esselink AC, de Ruijter AM, Daniëls MC. Application of NHG guidelines in patients referred for stable chest pain syndromes. Neth Heart J Apr;18(4): PMID: Trefwoorden: richtlijnen, angina pectoris Wever PC, Arts CH, Groot CA, Lestrade PJ, Koning OH, Renders NH. Screening for chronic Q fever in symptomatic patients with an aortic aneurysm or prosthesis. Ned Tijdschr Geneeskd. 2010;154(28):A2122. PMID: Hassink RJ, Haerkens-Arends HE, Daniels MC. Extensive right coronary artery thrombosis. Neth Heart J Mar;17(3): PMID: Trefwoorden: hartinfarkt, coronairangiografie Abstracts, voordrachten en posters Daniëls MC. Voordracht: coronaire syndromen in de praktijk, Venticare 2010, Utrecht, Daniëls MC. Voordracht: Hartfalen, Nationale Patiëntendagen 2010, RAI A dam, Syndromen, HAIO s Universiteit Maastricht, De Ruijter AM., Esselink AC., Daniëls MC. Referral for stable angina: how do primary care physicians adhere to guidelines? Posterpresentatie NVVC, Neth. Heart J.2009: 17, Suppl.1: 14 Daniëls MC. Voordracht: Hartritmestoornissen, HAIO s Universiteit Maastricht, Daniëls MC. Voordracht: Stabiele en Acute Coronaire Liem SS., Renders NH., Bouter KP., Daniëls MC. Follow-up after diagnosis of Q-fever: the s-hertogenbosch experience. Posterpresentatie NVVC, Neth. Heart J. 2010: 18, Suppl. 1:21 Trefwoorden: Q-koorts Cardiologie 19

19 Daniëls MC. Organisatie WDH/JBZ symposium Hartfalen, Vught, Daniëls MC. Voordracht: diagnostiek hartfalen, huisartsen nascholing regio s-hertogenbosch, Daniëls MC. Voordracht: Stabiele en Acute Coronaire Syndromen, HAIO s Universiteit Maastricht, Daniëls MC. Voordracht: Hartritmestoornissen, HAIO s Universiteit Maastricht, Daniëls MC. Voordracht: acute coronaire syndromen, NvHVV, Publicaties (niet pubmed) Meijs MF, Meijburg HW, Elsman P, Daniëls MC. ST-segment elevation and ventricular tachycardia due to multivessel coronary artery spasm without significant coronary artery stenosis. Neth.J.Crit.Care 2009; 13: Trefwoorden: hartinfarkt, hartritmestoornis 20 Publicaties jeroen bosch ziekenhuis

20 3CHIRURGIE Wetenschappelijke publicaties Dassen AE, Lemmens VE, van de Poll-Franse LV, Creemers GJ, Brenninkmeijer SJ, Lips DJ, Vd Wurff AA, Bosscha K, Coebergh JW. Trends in incidence, treatment and survival of gastric adenocarcinoma between 1990 and 2007: a population-based study in the Netherlands. Eur J Cancer Apr;46(6): PMID: Lips DJ, Koning OH. Coral reef syndrome: a thoracic aorta stenosis as explanation for a collection of symptoms. Ned Tijdschr Geneeskd Jan 17;153(3):91-4. PMID: Dassen AE, Lips DJ, Hoekstra CJ, Pruijt JF, Bosscha K. FDG-PET has no definite role in preoperative imaging in gastric cancer. Eur J Surg Oncol May;35(5): PMID: Lips DJ, Barker N, Clevers H, Hennipman A. The role of APC and beta-catenin in the aetiology of aggressive fibromatosis (desmoid tumors). Eur J Surg Oncol Jan;35(1):3-10. PMID: Koebrugge B, van Wensen RJ, Bosscha K, Dautzenberg PL, Koning OH. Delirium after Emergency/Elective Open and Endovascular Aortoiliac Surgery at a Surgical Ward with a High-standard Delirium Care Protocol. Vascular Sep-Oct;18(5): PMID: Koebrugge B, Bosscha K, Jager G, Ernst M. Accuracy of transrectal ultrasonography in staging rectal tumors that are clinically eligible for transanal endoscopic microsurgery. J Clin Ultrasound Jun;38(5): PMID: Koebrugge B, Bosscha K, Ernst MF. Transanal endoscopic microsurgery for local excision of rectal lesions: is there a learning curve? Dig Surg. 2009;26(5): PMID: Koebrugge B, Koek HL, van Wensen RJ, Dautzenberg PL, Bosscha K. Delirium after abdominal surgery at a surgical ward with a high standard of delirium care: incidence, risk factors and outcomes. Dig Surg. 2009;26(1):63-8. PMID: Chirurgie 21

21 Koebrugge B, Hermens RA. A women with a lumpy calf. Ned Tijdschr Geneeskd. 2010;154:A440. PMID: Koebrugge B, van Leuken M, Ernst MF, van Munster I, Bosscha K. Percutaneous Cholecystostomy in Critically Ill Patients with a Cholecystitis: A Safe Option. Dig Surg Oct 15;27(5): PMID: Wever PC, Arts CH, Groot CA, Lestrade PJ, Koning OH, Renders NH. Screening for chronic Q fever in symptomatic patients with an aortic aneurysm or prosthesis. Ned Tijdschr Geneeskd. 2010;154(28):A2122. PMID: Koning OH, Kaptein BL, van der Vijver R, Dias NV, Malina M, Schalij MJ, Valstar ER, van Bockel JH. Fluoroscopic Roentgen stereophotogrammetric analysis (FRSA) to study three-dimensional stent graft dynamics. J Vasc Surg Aug;50(2): PMID: Van Vugt R, Kruse RR, Sterkenburg SM, Fritschy WM, Moll FL. (Semi-)Closed Endarterectomy in Occlusive Aortoiliac Disease. Ann Vasc Surg May 13. PMID: Van Vugt R, Kruse RR, Fritschy WM, Moll FL. Treatment of dilated venous bypass grafts with an expanded polytetrafluoroethylene-covered nitinol endoprosthesis. Vasc Endovascular Surg Apr-May;43(2): PMID: Van Vugt R, Bosscha K, Olsman J, Jager GJ, de Jager CP. Management of hepatic trauma: a 9-year experience in s-hertogenbosch. Acta Chir Belg Jan-Feb;109(1):42-6. PMID: Van Vugt R, Bosscha K, van Munster IP, de Jager CP, Rutten MJ. Embolization as treatment of choice for bleeding peptic ulcers in high-risk patients. Dig Surg. 2009;26(1): PMID: Van Luin M, Van der Ende ME, Richter C, Visser M, Faraj D, Van der Ven A, Gelinck L, Kroon F, Wit FW, Van Schaik RH, Kuks PF, Burger DM. Lower atovaquone/proguanil concentrations in patients taking efavirenz, lopinavir/ritonavir or atazanavir/ ritonavir. AIDS May 15;24(8): PMID: Faraj D, Ruurda JP, Olsman JG, van Geffen HJ. Five-year results of inguinal hernia treatment with the Prolene Hernia System in a regional training hospital. Hernia Apr;14(2): PMID: Van der Sangen MJ, van de Wiel FM, Poortmans PM, Tjan-Heijnen VC, Nieuwenhuijzen GA, Roumen RM, Ernst MF, Tutein Nolthenius-Puylaert MC, Voogd AC. Are breast conservation and mastectomy equally effective in the treatment of young women with early breast cancer? Long-term results of a population-based cohort of 1,451 patients aged </=40 years. Breast Cancer Res Treat Aug 12. PMID: Hermans E, van Schaik PM, Prins HA, Ernst MF, Dautzenberg PJ, Bosscha K. Outcome of colonic surgery in elderly patients with colon cancer. J Oncol. 2010;2010: PMID: Publicaties jeroen bosch ziekenhuis

22 Ruiterkamp J, Voogd AC, Bosscha K, Tjan-Heijnen VC, Ernst MF. Impact of breast surgery on survival in patients with distant metastases at initial presentation: a systematic review of the literature. Breast Cancer Res Treat Feb;120(1):9-16. PMID: Lammers EJ, Huibers P, van der Sangen MJ, van de Poll-Franse LV, Poortmans PM, Ernst MF, Lemaire BM, Meijs CM, Nuytinck HK, Voogd AC. Factors contributing to improved local control after mastectomy in patients with breast cancer aged 40 years or younger. Breast Feb;19(1):44-9. Epub 2009 Nov 12. PMID: Ruiterkamp J, Ernst MF, van de Poll-Franse LV, Bosscha K, Tjan-Heijnen VC, Voogd AC. Surgical resection of the primary tumour is associated with improved survival in patients with distant metastatic breast cancer at diagnosis. Eur J Surg Oncol Nov;35(11): PMID: Van den Broek FJ, de Graaf EJ, Dijkgraaf MG, Reitsma JB, Haringsma J, Timmer R, Weusten BL, Gerhards MF, Consten EC, Schwartz MP, Boom MJ, Derksen EJ, Bijnen AB, Davids PH, Hoff C, van Dullemen HM, Heine GD, van der Linde K, Jansen JM, Mallant-Hent RC, Breumelhof R, Geldof H, Hardwick JC, Doornebosch PG, Depla AC, Ernst MF, van Munster IP, de Hingh IH, Schoon EJ, Bemelman WA, Fockens P, Dekker E. Transanal endoscopic microsurgery versus endoscopic mucosal resection for large rectal adenomas (TRENDstudy). BMC Surg Mar 13;9:4. PMID: Van la Parra RF, Ernst MF, Bevilacqua JL, Mol SJ, Van Zee KJ, Broekman JM, Bosscha K. Validation of a nomogram to predict the risk of nonsentinel lymph node metastases in breast cancer patients with a positive sentinel node biopsy: validation of the MSKCC breast nomogram. Ann Surg Oncol May;16(5): PMID: Van Schaik PM, Hermans E, van der Linden JC, Pruijt JR, Ernst MF, Bosscha K. Micro-metastases in stages I and II colon cancer are a predictor of the development of distant metastases and worse disease-free survival. Eur J Surg Oncol May;35(5): PMID: Ritchie ED, Jager GJ, van der Linden JC, Bosscha K. Three adults with intra-abdominal lymphangioma. Ned Tijdschr Geneeskd Mar 7;153(10): PMID: Van Wensen RJA, Bosscha K, Jager GJ, van der Linden JC, Fijnheer R. An invasive process in the pancreas: sometimes lymphoma. [Een ruimteinnemend proces in het pancreas. Niet altijd een carcinoom.] Ned Tijdschr Geneeskd. 2009;153:B164. PMID: Van Nes JG, Seynaeve C, Maartense E, Roumen RM, de Jong RS, Beex LV, Meershoek-Klein Kranenbarg WM, Putter H, Nortier JW, Van de Velde CJ; Cooperating investigators of the Dutch TEAM trial (including Bosscha K). Patterns of care in Dutch postmenopausal patients with hormone-sensitive early breast cancer participating in the Tamoxifen Exemestane Adjuvant Multinational (TEAM) trial. Ann Oncol May;21(5): PMID: Brokelman WJ, Holmdahl L, Janssen IM, Falk P, Bergström M, Klinkenbijl JH, Reijnen MM. Decreased peritoneal tissue plasminogen activator during prolonged laparoscopic surgery. J Surg Res Jan;151(1): PMID: Chirurgie 23

23 Lensvelt MM, Brokelman WJ, Ivarsson ML, Falk P, Reijnen MM. Peritoneal transforming growth factor beta-1 expression during prolonged laparoscopic procedures. J Laparoendosc Adv Surg Tech A Jul- Aug;20(6): PMID: Bakker OJ, van Santvoort HC, Besselink MG, van der Harst E, Hofker HS, Gooszen HG; Dutch Pancreatitis Study Group. Prevention, detection, and management of infected necrosis in severe acute pancreatitis. Curr Gastroenterol Rep Apr;11(2): PMID: Van Santvoort HC, Besselink MG, Bakker OJ, Vleggaar FP, Timmer R, Weusten BL, Gooszen HG; Dutch Pancreatitis Study Group. Endoscopic necrosectomy in necrotising pancreatitis: indication is the key. Gut Nov;59(11):1587. PMID: Cobben LP, Bakker OJ, Puylaert JB, Kingma LM, Blickman JG. Imaging of patients with clinically suspected appendicitis in the Netherlands: conclusions of a survey. Br J Radiol Jun;82(978): PMID: Bakker OJ, Go PM, Puylaert JB, Kazemier G, Heij HA; Werkgroep en klankbordgroep Guideline on diagnosis and treatment of acute appendicitis: imaging prior to appendectomy is recommended. Ned Tijdschr Geneeskd. 2010;154:A303. PMID: Leeuwenburgh MM, Bakker OJ, Gorzeman MP, Bollen TL, Seldenrijk CA, Go PM. Fewer unnecessary appendectomies following ultrasonography and CT. Ned Tijdschr Geneeskd. 2010;154(17):A869. PMID: Van Santvoort HC, Besselink MG, Bakker OJ, Hofker HS, Boermeester MA, Dejong CH, van Goor H, Schaapherder AF, van Eijck CH, Bollen TL, van Ramshorst B, Nieuwenhuijs VB, Timmer R, Laméris JS, Kruyt PM, Manusama ER, van der Harst E, van der Schelling GP, Karsten T, Hesselink EJ, van Laarhoven CJ, Rosman C, Bosscha K, de Wit RJ, Houdijk AP, van Leeuwen MS, Buskens E, Gooszen HG; Dutch Pancreatitis Study Group. A step-up approach or open necrosectomy for necrotizing pancreatitis. N Engl J Med Apr 22;362(16): PMID: de Vries EN, Prins HA, Crolla RM, den Outer AJ, van Andel G, van Helden SH, Schlack WS, van Putten MA, Gouma DJ, Dijkgraaf MG, Smorenburg SM, Boermeester MA; SURPASS Collaborative Group. Effect of a comprehensive surgical safety system on patient outcomes. N Engl J Med Nov 11;363(20): PMID: Swank HA, Vermeulen J, Lange JF, Mulder IM, van der Hoeven JA, Stassen LP, Crolla RM, Sosef MN, Nienhuijs SW, Bosker RJ, Boom MJ, Kruyt PM, Swank DJ, Steup WH, de Graaf EJ, Weidema WF, Pierik RE, Prins HA, Stockmann HB, Tollenaar RA, van Wagensveld BA, Coene PP, Slooter GD, Consten EC, van Duijn EB, Gerhards MF, Hoofwijk AG, Karsten TM, Neijenhuis PA, Blanken-Peeters CF, Cense HA, Mannaerts GH, Bruin SC, Eijsbouts QA, Wiezer MJ, Hazebroek EJ, van Geloven AA, Maring JK, D Hoore AJ, Kartheuser A, Remue C, van Grevenstein HM, Konsten JL, van der Peet DL, Govaert MJ, Engel AF, Reitsma JB, Bemelman WA; Dutch Diverticular Disease (3D) Collaborative Study Group. The ladies trial: laparoscopic peritoneal lavage or resection for purulent peritonitisa and Hartmann s procedure or resection with primary anastomosis for purulent or faecal peritonitisb in perforated diverticulitis (NTR2037). 24 Publicaties jeroen bosch ziekenhuis

24 BMC Surg Oct 18;10:29. PMID: van de Wall BJ, Draaisma WA, Consten EC, van der Graaf Y, Otten MH, de Wit GA, van Stel HF, Gerhards MF, Wiezer MJ, Cense HA, Stockmann HB, Leijtens JW, Zimmerman DD, Belgers E, van Wagensveld BA, Sonneveld ED, Prins HA, Coene PP, Karsten TM, Klaase JM, Statius Muller MG, Crolla RM, Broeders IA; Dutch Diverticular Disease (3D) Collaborative Study Group. DIRECT trial. Diverticulitis recurrences or continuing symptoms: Operative versus conservative treatment. A multicenter randomised clinical trial. BMC Surg Aug 6;10:25. PMID: Hermans E, van Schaik PM, Prins HA, Ernst MF, Dautzenberg PJ, Bosscha K. Outcome of colonic surgery in elderly patients with colon cancer. J Oncol. 2010;2010: PMID: Color II Study Group, Buunen M, Bonjer HJ, Hop WC, Haglind E, Kurlberg G, Rosenberg J, Lacy AM, Cuesta MA, D Hoore A, Fürst A, Lange JF, Jess P, Bulut O, Poornoroozy P, Jensen KJ, Christensen MM, Lundhus E, Ovesen H, Birch D, Iesalnieks I, Jäger C, Kreis M, van riet Y, van der Harst E, Gerhards MF, Bemelman WA, Hansson BM, Neijenhuis PA, Prins HA, Balague C, Targarona E, Luján Mompeán JA, Franco Osorio JD, Garcia Molina FJ, Skullman S, Läckberg Z, Kressner U, Matthiessen P, Kim SH, Poza AA. COLOR II. A randomized clinical trial comparing laparoscopic and open surgery for rectal cancer. Dan Med Bull May;56(2): PMID: Richir MC, van Lambalgen AA, Teerlink T, Wisselink W, Bloemena E, Prins HA, de Vries TP, van Leeuwen PA. Low arginine/asymmetric dimethylarginine ratio deteriorates systemic hemodynamics and organ blood flow in a rat model. Crit Care Med Jun;37(6): PMID: de Vries EN, Prins HA, Crolla RM, den Outer AJ, van Andel G, van Helden SH, Schlack WS, van Putten MA, Gouma DJ, Dijkgraaf MG, Smorenburg SM, Boermeester MA; SURPASS Collaborative Group. Effect of a comprehensive surgical safety system on patient outcomes. N Engl J Med Nov 11;363(20): PMID: Boeken Van Doesburg IAJ, Besselink MGH, Bakker OJ, Van Santvoort HC, Gooszen HG, on behalf of the Dutch Pancreatitis Study Group. Antibiotics, Probiotics and Enteral Nutrition: Means to Prevent Infected Necrosis in AP. In: Tilg H, Mayerle J (eds): Clinical Update on Inflammatory Disorders of the Gastrointestinal Tract. Front Gastrointest Res. Basel, Karger, 2010, vol 26, pp Chirurgie 25

25 Abstracts, voordrachten en posters Koebrugge B, Lips DJ, Pruijt JH, Van der Linden JC, Ernst MF, Bosscha K. Can we identify high-risk stage II colonic cancer patients? Najaarsvergadering NVGE/NVGIC, Veldhoven, 7 en 8 oktober Koebrugge B, Lips DJ, Putter H, Pruijt JH, Van der Linden CJ, Ernst MF, Bosscha K. The influence of micrometastases on prognosis and survival in stage I-II colon cancer patients - the EnRoute+study. ESSO 2010, Bordeaux, Frankrijk, september Koebrugge B, Lips DJ, Pruijt JH, Van der Linden CJ, Ernst MF, Bosscha K. Adherence to national guidelines in stage II colinic cancer patients in the Netherlands. ESSO 2010, Bordeaux, Frankrijk, september Koebrugge B, Lips DJ, Pruijt JH, Van der Linden JC, Ernst MF, Bosscha K. Can we identify high-risk stage II colonic cancer patients? ESSO 2010, Bordeaux, Frankrijk, september Lips DJ, Koebrugge B, Liefers GJ, Putter H, Smit V, Van der Linden CJ, Pruijt JH, Van de Velde CJ, Bosscha K. The number of high risk factors in stage II (N0) colonic cancer patients is related to outcome. ESSO 2010, Bordeaux, Frankrijk, september Ruiterkamp J, Ernst MF, De Munck L, Van der Heijden-Van der Loo M, Van de Poll-Franse LV, Bosscha K, Tjan-Heijnen VC, Voogd AC. Improved survival of patients with primary metastatic breast cancer in the period ESSO 2010, Bordeaux, Frankrijk, september Van la Parra RF, Peer PGM, Ernst MF, Bosscha K. Meta-analysis of predictive factors for non-sentinel lymph node metastases in breast cancer patients with a positive SLN. ESSO 2010, Bordeaux, Frankrijk, 15-17september Ruiterkamp J, Voogd AC, Bosscha K, Tjan-Heijnen VC, Ernst MF. A systematic review of the impact of breast surgery on survival in patients with breast cancer and distant metastases at initial presentation. ESSO 2010, Bordeaux, Frankrijk, september Van la Parra RF, Mulder D, Ernst MF, de Roos W, Bosscha K. Identification of lymphovascular invasion in breast biopsy specimens. ESSO 2010, Bordeaux, Frankrijk, 15-17september Van la Parra RF, Francissen C, Peer PG, Ernst MF, Mulder D, de Roos W, Bosscha K. Validation of the MSKCC nomogram to predict sentinel lymph node metastases in a Dutch breast cancer population. ESSO 2010, Bordeaux, Frankrijk, 15-17september Geertsema D, Dassen AE, Lips DJ, Hoekstra CJ, Nieuwenhuijzen GA, Bosscha K. Value of PET-CT in patients with gastric cancer. ESSO 2010, Bordeaux, Frankrijk, 15-17september Koebrugge B, Bosscha K, Jager GJ, Ernst MF. Transanal endoscopic microsurgery for local excision of rectal lesions; is there a learning curve? 26 Publicaties jeroen bosch ziekenhuis

26 12th World Congress on Gastrointestinal Cancer, Barcelona, Spain, June Koebrugge B, Bosscha K, Jager GJ, Ernst MF. Accuracy of transrectal ultrasonography (trus) in staging clinically suspected t1-lesions prior to transanal endoscopic microsurgery. 12th World Congress on Gastrointestinal Cancer, Barcelona, Spain, June Geertsema D, Dassen AE, Lips DJ, Hoekstra CJ, Nieuwenhuijzen GA, Bosscha K. Value of PET-CT in patients with gastric cancer. 12th World Congress on Gastrointestinal Cancer, Barcelona, Spain, June Geertsema D, Dassen AE, Lips DJ, Hoekstra CJ, Nieuwenhuijzen GA, Bosscha K. Value of PET-CT in patients with gastric cancer. Chirurgendagen 2010, Veldhoven, 21 mei Koebrugge B, Bosscha K, Jager GJ, Ernst MF. Accuracy of Transrectal Ultrasonography in the preoperative staging of T1 rectal lesions suitable for Transanal Endoscopic Microsurgery. Chirurgendagen 2010, Veldhoven, 21 mei 2010 Koebrugge B. Transanal endoscopic microsurgery: staging and results. Voordracht regionale refereeravond regio Utrecht. s Hertogenbosch, 1 juni Voogd AC, Ruiterkamp J, De Munck L, Van der Heijden-Van der Loo M, Van de Poll-Franse LV, Bosscha K, Tjan-Heijnen VC, Ernst MF. Ontwikkelingen in de overleving van patiënten met primair gemetastaseerd mammacarcinoom in de periode van en het effect van chirurgie. Chirurgendagen 2010, Veldhoven 21 mei DCCG-dag, Amersfoort, 3 december Bosscha K, Lips DJ, Koebrugge B, Van der Linden JH, Nooijen P, Pruijt JH, Van de Velde CJ. Schildwachtklieronderzoek bij het coloncarcinoom, praktische implicaties voor chirurg en patholoog. DCCG-dag, Amersfoort, 3 december Van la Parra RF, Peer PGM, De Roos WK, Ernst MF, Bosscha K. Een eenvoudige risicoscore om de kans op nietschildwachtklier metastasen te schatten als de schildwachtklier positief is. Najaarsvergadering NVvH, Ede, 26 november Lemmens VEPP, Bosscha K, Van der Schelling G, Brenninkmeier S, Coebergh JWW, De Hingh IHJT. Significante verbetering van korte en lange termijnsresultaten na centralisatie van pancreaschirurgie in de IKZ-regio. Najaarsvergadering NVvH, Ede, 26 november Van la Parra RF, Francissen C, Peer PG, Ernst MF, Mulder D, de Roos W, Bosscha K. Validatie van het MSKCC nomogram om de kans op positieve schildwachtklieren te voorspellen. Chirurgendagen, Veldhoven, Mei Van la Parra RF, Mulder D, Ernst MF, de Roos W, Bosscha K. Identification of lymphovascular invasion in breast biopsy specimens. EBCC, Barcelona, maart Van la Parra RF, Francissen C, Peer PG, Ernst MF, Mulder D, de Roos W, Bosscha K. Validation of the MSKCC nomogram to predict sentinel lymph node metastases in a Dutch breast cancer population. EBCC, Barcelona, maart Bosscha K, Lips DJ, Koebrugge B, Van der Linden JH, Nooijen P, Pruijt JH, Van de Velde CJ. De En Route-studie. Van la Parra RF, Barneveld PC, Ernst MF, Bosscha K. Disconcordance between number of scintigraphic and Chirurgie 27

27 peroperatively identified sentinel lymph nodes and axillary tumour recurrence. EBCC, Barcelona, maart Van la Parra RF, Peer PG, Ernst MF, Bosscha K. Meta-analysis of predictive factors for non sentinel lymph node metastases in breast cancer patients with a positive sentinel lymph node. EBCC, Barcelona, maart Ruiterkamp J, Voogd AC, Tjan-Heijnen VC, Bosscha K, Ernst MF. A systematic review of the impact of breast surgery on survival of patients with distant metastases at initial presentation. EBCC, Barcelona, maart Van la Parra RF, Peer PG, Ernst MF, Bosscha K. Meta-analysis of predictive factors for non-sentinel lymph node metastases after a positive sentinel lymph node in breast cancer. SSO, St Louis, maart Koebrugge B, Koek HL, Van Wensen R, Dautzenberg PL, Bosscha K. Delirium na abdominale chirurgie op een chirurgische afdeling met geprotocolleerde aandacht voor het delirium. Najaarsvergadering NVvH Ede, 27 november Koebrugge B, Van Leuken M, Ernst MF, Van Munster I, Bosscha K. Percutane galblaasdrainage bij patiënten met een acute cholecystitis in slechte klinische toestand: een goede optie?! Najaarsvergadering NVvH, Ede, 27 november Koebrugge B, Bosscha K, Jager GJ, Ernst MF. Accuratesse van Transrectale Echografie in de preoperatieve stadiering van rectum lesies geschikt voor transanale endoscopische microchirurgie. Najaarsvergadering NVvH, Ede, 27 november Ruiterkamp J, Voogd AC, Tjan-Heijnen VC, Bosscha K, Ernst MF. Improved survival in patients with primary metastatic breast cancer treated with resection of the breast tumor. 34th ECCO/ESMO Multidisciplinary Congress, Berlin, Germany, september 2009 (persconferentie ECCO/ESMO betreffende bovenstaande presentatie zie: Koebrugge B, Bosscha K, Jager GJ, Ernst MF. Transanal Endoscopic Microssurgery (TEM) in Tubulovillous Adenoma and T1 rectal lesions. 34th ECCO/ESMO Multidisciplinary Congress, Berlin, Germany, september Koebrugge B, Bosscha K, Jager GJ, Ernst MF. Accuracy of Transrectal Ultrasonography in the preoperative staging of rectal lesions suitable for Transanal Endoscopic Microsurgery. 34th ECCO/ESMO Multidisciplinary Congress, Berlin, Germany, september Dassen AE, Lips DJ, Hoekstra CJ, Ernst MF, Bosscha K. Value of 18F-FDG PET-CT in staging gastric cancer. 34th ECCO/ESMO Multidisciplinary Congress, Berlin, Germany, september Van la Parra RF, Ernst MF, Bosscha K. Schildwachtklierbiopsie na eerdere ipsilaterale mamma chirurgie. Bossche Mamma Congres, s Hertogenbosch, juni Looij BG, Kreb DL, van der Linden JC, Ernst MF, Pruijt JF, Bosscha K, Jager GJ, Rutten MJ. In vivo radio frequency ablation (RFA) in small breast cancer: preliminairy results. ECR 2009, Wenen, 6 maart Koebrugge B, Bosscha K, Ernst MF. Transanal Endoscopic Microsurgery for local resection of rectal lesions: initial results in a university affiliated 28 Publicaties jeroen bosch ziekenhuis

28 teaching hospital. SSO, Phoenix, USA, 5-8 maart Koebrugge B, Bosscha K, Jager GJ, Ernst MF. Accuracy of TransRectal UltraSonography (TRUS) in preoperative staging of rectal lesions suitable for Transanal Endoscopic Microsurgery. SSO, Phoenix, USA, 5-8 maart Ruiterkamp J, Voogd AC, Smilde T, Bosscha K, Ernst MF. Surgical resection of the primary tumor is associated with improved survival in patients with metastatic breast cancer at diagnosis. SSO, Phoenix, USA, 5-8 maart Ruiterkamp J, Voogd AC, Smilde T, Bosscha K, Ernst MF. The prognostic significance of tumor surgery in patients with primary metastatic breast cancer. SSO, Phoenix, USA, 5-8 maart Van la Parra RF, Ernst MF, Bosscha K. Sentinel lymph node biopsy after previous breast surgery. SSO, Phoenix, USA, 5-8 maart Van Baal MC, Besselink MG, OJ Bakker, van Santvoort HC, Schaapherder AF, Nieuwenhuijs VB, Gooszen HG, van Ramshorst B, Boerma D, for the Dutch Pancreatitis Study Group. Systematic review on timing of cholecystectomy after mild biliary pancreatitis. European Pancreatic Club 2010,June 2010, Stockholm, Sweden. BU Wu, OJ Bakker, GI Papachristou, K Repas, MG Besselink, HC van Santvoort, V Muddana, VK Singh, DC Whitcomb, HG Gooszen, PA Banks. Prognostic Value of Blood Urea Nitrogen (BUN) in the early assessment of Acute Pancreatitis: An International Study. Digestive Diseases Week, May 2010, New Orleans. Distinguished session. Voermans RP, Bakker OJ, van Brunschot S, van Santvoort HC, Boermeester MA, Timmer R, Nieuwenhuijs VB, Bruno MJ, Gooszen HG and Fockens P for the Dutch Pancreatitis Study Group. Prospective evaluation of endoscopic and conservative treatment of persistent symptomatic sterile pancreatic necrosis. Nederlandse Vereniging voor Gastro-Enterologie, March 2010, Veldhoven, Nederland. HC van Santvoort, MG Besselink, OJ Bakker, HS Hofker, MA Boermeester, CH Dejong, H van Goor, AF Schaapherder, CH van Eijck, TL Bollen, B van Ramshorst, VB Nieuwenhuijs, R Timmer, JS Laméris, PM Kruyt, ER Manusama, E van der Harst, GP van der Schelling, T Karsten, EJ Hesselink, CJ van Laarhoven, C Rosman, K Bosscha, RJ de Wit, AP Houdijk, MS van Leeuwen, E Buskens, HG Gooszen, for the Dutch Pancreatitis Study Group. Minimally invasive step-up approach versus open necrosectomy in necrotizing pancreatitis: randomized controlled multicenter trial (PANTER). International Association of Pancreatology/ American Pancreatic Association/ Japanese Pancreatic Society, November 2009, Honolulu, Hawaii. Van Baal MC, van Santvoort HC, Bollen TL, OJ Bakker, Besselink MG, Gooszen HG, for the Dutch Pancreatitis Study Group. Systematic review of percutaneous catheter drainage as primary treatment for necrotizing pancreatitis. International Association of Pancreatology/ American Pancreatic Association/ Japanese Pancreatic Society, November 2009, Honolulu, Hawaii. HC van Santvoort, OJ Bakker, MG Besselink, TL Bollen, K Fischer, H Gooszen, J van Erpecum. Predictors of common bile duct stones during early endoscopic retrograde cholangiopancreaticography in acute biliary pancreatitis. European Pancreatic Club, July 2009, Szeged, Hungary. Chirurgie 29

29 OJ Bakker, HC van Santvoort, JC Hagenaars, TL Bollen, MG Besselink, HG Gooszen, AFM Schaapherder. Timing of Cholecystectomy in 418 patients with mild and severe biliary pancreatitis: Dutch multicenter experience. European Pancreatic Club, July 2009, Szeged, Hungary. Bakker OJ, van Santvoort HC, Hagenaars JC, Bollen TL, Besselink MG, Gooszen HG, Schaapherder AF. Timing of cholecystectomy in 418 patients with mild and severe biliary pancreatitis: Dutch multicenter experience. European Pancreatic Club (EPC), July 2009, Szeged, Hongary. Bakker OJ, van Santvoort HC, Besselink MG, Fischer K, Bollen TL, Boermeester MA, Gooszen HG. Timing of enteral nutrition in patients with predicted severe acute pancreatitis: an early start is associated with a reduction in bacteremia. Digestive Disease Week (DDW), May 2009, Chicago, USA. Nijmeijer RM, Zhernakova A, Bakker OJ, van Santvoort HC, Boermeester MA, Gooszen HG, Akkermans LM, Wijmenga C, van Erpecum KJ. Genetic Variants of Farnesoid X Receptor (FXR) Predispose to Mortality and Infectious Complications in Acute Pancreatitis. Digestive Disease Week (DDW), May 2009, Chicago, USA. Publicaties (niet pubmed) Lips DJ, Liefers GJ, Smit VTHBM, van der Linden JC, Pruijt HF, van de Velde CJH, Bosscha K. Behandeling van stadium I-II coloncarcinoom moet en kan beter. Medisch Contact Online 10 March Lips DJ, Koning OHJ. Een thoracale aortastenose als oorzaak voor een verzameling aan symptomen. Gamma Professional;oktober Publicaties jeroen bosch ziekenhuis