Multiple Sclerose Informatieavond - Therapie
|
|
- Simona Carla Visser
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Multiple Sclerose Informatieavond - Therapie St. Antonius MS Centrum Nieuwegein - Utrecht STFM Frequin
2 Concept of MS Preclinical CIS RRMS SPMS Cerebral Volume Relapses and Disability T2- Lesionload MRI activity 1
3 MS as an immune-mediated disease Systemic Immunecompartment BBB Central Nervous System APC! T! Reactivation! & Expansion! IL-4! IL-6! TH1! - IL-10! TGF-β! MΦ B! T H 2! B! 2
4 MS as an immune-mediated disease Systemic Immunecompartment BBB Central Nervous System APC! T! Reactivation! & Expansion! IL-4! IL-6! T H 1! - IL-10! TGF-β! MΦ B! T H 2! B! 3
5 MS as an immune-mediated disease Systemic Immunecompartment BBB Central Nervous System APC! T! CD8+ Reactivation! & Expansion! IL-4! IL-6! T H 1! - IL-10! TGF-β! MΦ B! T H 2! B! 4
6 Immunopathogenesis of MS Inflammation Regeneration Destruction t 5
7 Neuropathology MS - when and why? Oksenberg & Barcellos Genes Immun Trapp & Nave Ann Rev Neurosci
8 Perivenous inflammation in MS 7
9 Dawson s fingers in MS 8
10 Gd-MR: perivenous inflammation *
11 MS: T 2 -weighted MR imaging 10
12 Juxtacortical lesions: U-fibres 11
13 MS: spinal MR imaging 12
14 Theoretical Importance of Early MS Therapy Early Intervention Has the Potential to Slow the Course of MS Disability Treatment at diagnosis Later treatment Natural course of disease Later intervention Intervention at diagnosis Disease onset Time Adapted from Trapp et al. Curr Opin Neurol. 1999;12:295; Trapp et al. Neuroscientist. 1999;5:48; Trapp et al. N Engl J Med. 1998;338:278; Jeffery. J Neurol Sci. 2002;197:1; Cohen et al. J Neuroimmunol. 1999;98:29. 13
15 Multiple Sclerose Behandeling: Het verleden, heden en toekomst Momenteel is er geen bekende curatieve behandeling voor MS. Echter, wel zijn er een aantal bewezen behandelmogelijkheden beschikbaar, die: De frequentie en de ernst reduceert van de MS exacerbaties De progressie vertraagt van MS En de mate van handicap vertraagt 14
16 De bewezen MS behandelingen worden in 2 groepen verdeeld: Immunomodulatoren, die het immuunsysteem veranderen. Immunosuppressiva, die het immuunsysteem onderdrukken. De huidige bewezen behandelingen voor MS worden 1 of enkele keren per week subcutaan (= onder de huid) of intramusculair (= in de spier) geïnjecteerd of door een infuus direct in de bloedbaan. Verschillende nieuwe therapieën zijn in ontwikkeling voor de behandeling van MS, die zowel per injectie dan wel oraal gegeven worden. 15
17 Immunomodulatoren Bij patienten met MS die immunomodulatoren gebruiken wordt het ontstekingsproces dat zenuwbeschadiging teweegbrengt geremd. Vier immunomodulatoire therapieën zijn wereldwijd geregistreerd voor de behandeling van MS: 1. Interferon (IFN) beta-1a (Rebif [Merck Serono] and Avonex [Biogen Idec]) 2. IFN beta-1b (Betaferon [Bayer Schering Pharma]) 3. Glatirameer-acetaat (GA; Copaxone [Sanofi/Teva Pharmaceuticals]) 4. IFN beta en Glatirameer-acetaat zijn eerste lijnstherapie voor MS. 16
18 Doseringsschema s van de huidige beschikbare MS behandelingen Interferon (IFN) beta-1a: Injectie 1 keer per week intramusculair (Avonex ; Biogen Idec) of subcutaan 3 keer per week (Rebif ; Merck Serono) Interferon beta-1b (Betaferon ; Bayer Schering Pharma): Injectie subcutaan om de dag. Glatirameer- acetaat (Copaxone ; Sanofi/Teva Pharmaceuticals): Injectie subcutaan elke dag. Mitoxantrone (Novantrone ; Merck Serono): Intraveneuze toediening iedere 3 maanden. Natalizumab (Tysabri [Biogen Idec]):Intraveneuze toediening iedere 4 weken. 17
19 Immunosuppressieve therapie Immunosuppressieve therapie remt de cellen van het immuunsysteem die de schade veroorzaakt van MS. In het algemeen geldt het als tweede lijns therapie, dus als andere therapie niet geholpen heeft of bij patienten die van het begin van de MS een snel progressieve ziekte hebben. De twee beschikbare geregistreerde behandelingen zijn: 1. Natalizumab (Tysabri [Biogen Idec]) 2. Mitoxantrone (Novantrone ) 18
20 Selective Adhesion Molecule (SAM) Inhibitor: Natalizumab Humanized monoclonal antibody to α4-integrin α4-integrin antagonist Designed to decrease immunogenicity and increase half-life Rudick RA, Sandrock A. Expert Rev Neurotherapeutics 2004;4:
21 Inflammatory Trafficking into the CNS in Multiple Sclerosis 20
22 α4-integrin Plays a Central Role in Leukocyte Adhesion and Migration at the Blood-Brain Barrier 21
23 In the Inflammatory Process, Natalizumab Could Intervene at Multiple Points 1. Leukocyte migration from blood to tissue Natalizumab 2. Leukocyte priming and activation 3. Modulation of leukocyte apoptosis Natalizumab 22
24 Clinical Results From AFFIRM: A Randomized, Double-Blind, Placebo-Controlled, Multicenter Trial to Determine the Efficacy and Safety of Natalizumab in Patients With Relapsing Multiple Sclerosis (MS) A Randomized, Placebo-Controlled Trial of Natalizumab for Relapsing Multiple Sclerosis. Polman Chris H,O Connor Paul W, Havrdova Eva, et al. N Engl J Med 2006; 354:
25 99 Centers in Europe, North America, Australia, and New Zealand 24
26 Randomized, double-blind, placebo-controlled, parallelgroup, multicenter study 942 patients enrolled 2:1 randomization by site Treatment: natalizumab 300 mg or placebo intravenously (IV) every 4 weeks for up to 116 weeks Trial duration: 120 weeks Study Design 25
27 Annualized Relapse Rate Annualized Relapse Rate (95% CI) FDA per subject mean relapse rate at 2 years = 0.67 for placebo and 0.22 for natalizumab (67% reduction) Placebo n=315 Natalizumab n= P< P< P< % 68% % Year 0-2 Year 0-1 Year 1-2
28 Proportion of Relapse-Free Patients P< Placebo n=315 Natalizumab n= % P< % Percentage of Patients % 41% At 1 Year At 2 Years 27
29 Annualized Rate of Relapses Requiring Steroids Over 2 Years Rate of Steroid-Treated Relapses (±SE) Placebo n=315 P< Natalizumab n=627 69% 28
30 Risk of Relapse: Kaplan-Meier Plots of the Probability of Relapse Probability of Relapse HR=0.41 (0.33, 0.51) P< Placebo 56% Natalizumab 28% 0.0 Placebo Natalizumab Weeks Number of Patients at Risk
31 Proportion With Sustained Progression Sustained Disability Progression (Pre-specified Primary Endpoint) Hazard Ratio (HR)=0.58 (95% CI: 0.43, 0.77) P= Placebo 29% Natalizumab 17% 30 Placebo Natalizumab Weeks Number of Patients at Risk
32 Conclusions (1) Natalizumab significantly reduced the risk of sustained disability progression by 42% compared with placebo over 2 years (P=0.0002) Sensitivity analysis yielded a range of 42% 54% risk reductions Significant delay in time to EDSS 4.0 and 6.0 (67% 70% risk reductions) Significant reduction in disability progression as determined by change in MSFC (P<0.0001) Significant impact on all components 31
33 Conclusions (2) Significant reduction in relapse rate 68% reduction over 2 years (P<0.0001) 67% of patients relapse-free on natalizumab (vs. 41% on placebo) 59% reduction in risk of relapse (HR=0.41) Significant reduction in relapses requiring steroid use Significant improvements in QoL as measured by the SF-36 32
34 PML Risk Duration of natalizumab dosing prior to PML diagnosis ranged from about 1 year to more than 3.5 years Mean duration of natalizumab dosing at time of PML diagnosis was approximately 2 years Overall risk: 0.67 per 1000 patients (95% CI; range: 0.49 to 0.89 per 1000 patients) The overall worldwide incidence of PML associated with natalizumab therapy remains generally within the 1 in 1000 rate previously observed in clinical trials The incidence of PML increases with natalizumab treatment duration 33
35 Radiological Characteristics of PML 34
36 Natalizumab PML Incidence Estimates by Treatment Duration Incidence per 1000 patients 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 Clinical Trials 2,80 2,37 2,21 2,04 1,72 1,47 1,59 1,53 1,27 1,10 1,11 1,00 0,89 0,91 0,81 0,67 0,94 0,94 0,49 0,34 0,20 Post Marketing >=12 Infusions >= 18 Infusions >=24 Infusions >=30 Infusions >=36 Infusions *Incidence estimates by treatment duration are calculated based on TYSABRI exposure through March 31, 2010 and 46 confirmed cases as of April 6, The incidence for each time period is calculated as the number of PML cases divided by the number of patients exposed to TYSABRI (e.g. for 24 infusions all PML cases diagnosed with exposure of 24 infusions or more divided by the total number of patients exposed to at least 24 infusions). The 95% confidence interval (CI) is an estimated range that is 95% likely to include the true rate of PML. The width of the CI is an indication of the precision of the estimate. The wider the confidence intervals in relation to the point estimate indicate a higher level of uncertainty. Increasing the denominator of treated patients will increase the precision of the estimates and narrow the confidence interval. 35
37 De beperkingen van de huidige therapieën heeft geleid tot de ontwikkeling van verschillende orale medicaties die elk op een andere manier ingrijpen in het MS ziekteproces. Meeste orale medicaties die in ontwikkeling zijn voor MS zijn deels gebaseerd op bestaande medicaties,die voor andere aandoeningen zijn gegeven, zoals autoimmuunaandoeningen en bepaalde soorten kanker. Orale therapieen in ontwikkeling voor de behandeling van MS: Cladribine Fingolimod (FTY720)/Gilenya Teriflunomide Laquinimod BG00012 (BG-12 of orale fumaraat) 36
38 Targets of new MS treatments (Adapted from Linker 2008) 37
39 Oraal fingolimod (FTY720): een nieuwe behandeling voor Multiple Sclerose Oraal fingolimod (sphingosine 1-fosfaat receptor modulator) is de eerste van een nieuw type medicijnen voor de behandeling van MS. Het grijpt aan op MS via zowel het immuunsysteem als het centraal zenuwstelsel. MS, Multiple Sclerose Brinkmann V et al. Am J Transplant
40 Fingolimod werkt via de zogenaamde S1P receptoren op zowel lymfocyten als zenuwcellen Lymfocyten blijven in de lymfe- knopen en worden niet vernietigd. - Omkeerbare HERVERDELING; herstel naar normaalwaarden binnen een aantal weken. Bloed Afvoerende lymfe Lymfeknoop Op neurale cellen (zowel zenuwcellen als steuncellen) bevinden zich S1P receptoren die betrokken zijn bij processen die een rol spelen bij MS. MS, Multiple Sclerose; S1P, sphingosine 1-fosfaat Mandala S et al. Science 2002; Matloubian M et al. Nature
41 Fingolimod studie overzicht Studie Design Vergeleken met Populatie Duur Aantal deelnemers 2201 (completed) Phase II Placebo Relapsing MS 6 maanden 281* 2201E1 (ongoing) Langdurende verlenging Totdat fingolimod op de markt is 250* TRANSFORMS 2302 (completed) Phase III IFN beta-1a (Avonex ) IM weekly RRMS 1 jaar (+ verlenging) 1292 FREEDOMS 2301 (completed) FREEDOMS II 2309 (ongoing) Phase III Placebo RRMS Phase III Placebo RRMS 2 jaar (+ verlenging) 1272* 2 jaar (+ verlenging) 1083* INFORMS 2306 (ongoing) Phase III Placebo PPMS 3+ jaar ~ (ongoing) Phase II Placebo Relapsing MS 6 maanden (+ verlenging) ~168* *Gerandomiseerd; Aantal gewenste deelnemende patienten; Registratie studie verplicht voor Japan IFN, interferon; IM, intramusculair; MS, Multiple Sclerose; PPMS, primair progressieve MS; RRMS, relapsing remitting MS 40
42 Jaarlijkse aantal relapsen / schubs (ARR) :-> 52% afname vs IFNβ-1a na 1 jaar; 54% afname vs placebo na 2 jaar TRANSFORMS 1-jaars resultaten 1 FREEDOMS 2-jaars resultaten 2 p < fingolimod versus IFNβ-1a IM p < fingolimod versus placebo 0,4 0, Jaarlijks aantal relapsen 0,3 0,2 0, % afname Jaarlijks aantal relapsen 0,3 0,2 0, % afname 0 IFNβ-1a IM (n = 431) Fingolimod 0.5 mg (n = 429) 0 Placebo (n = 418) Fingolimod 0.5 mg (n = 425) IFN, interferon; IM, intramusculair 1. Cohen JA et al. N Engl J Med 2010;362: Kappos L et al. N Engl J Med. 2010;362:
43 Fingolimod verlaagt het risico op progressie van de invaliditeit, op basis van EDSS score, met ± 30% Aantal patiënten dat verslechtert (EDSS score op 2 tijdstippen; met 3 maanden tussenperiode), (%) Placebo Fingolimod 0.5 mg FREEDOMS 2-jaars resultaten p < 0.05 fingolimod versus placebo 24.1% 17.7% 30% afname Tijd tot 1 e verslechtering (dagen) 1. Kappos L et al. N Engl J Med. 2010;362:
44 Grote afname van afwijkingen op de MRI scan (lesie activiteit) N-waardes: aantal patienten met te evalueren MRI data. 1. Cohen JA et al. N Engl J Med 2010;362: Kappos L et al. N Engl J Med 2010;362: TRANSFORMS 1-jaars resultaten 1 FREEDOMS 2-jaars resultaten 2 Mean cumulative number Mean cumulative number Aantal nieuwe/vergrote T2 lesies p = fingolimod versus IFNβ-1a IM 2.6 IFNβ-1a IM (n = 361) % afname Fingolimod 0.5 mg (n = 372) p < fingolimod versus placebo 9.8 Placebo (n = 339) % afname Fingolimod 0.5 mg (n = 370) Mean number Mean number Aantal nieuwe/actieve Gd + T1 lesies p < fingolimod versus IFNβ-1a IM 0.51 IFNβ-1a IM (n = 354) 1.1 Placebo (n = 332) 0.23 Fingolimod 0.5 mg (n = 374) p < fingolimod versus placebo % afname 82% afname Fingolimod 0.5 mg (n = 369)
45 Conclusie Oraal fingolimod is effectiever dan IFN beta-1a IM en placebo, na respectievelijk 1 en 2 jaar 1,2 - Minder relapsen / schubs met fingolimod 0.5 mg (52% tov huidige medicatie) - Minder MRI afwijkingen (ontstekingsactiviteit) - Risico op progressie van de invaliditeit (EDSS score) neemt af (± 30%) - Data verkregen uit grote studies met veel patienten (>2600 MS patienten) Veel bekend over de bijwerkingen van fingolimod - Bijwerkingen zijn veelal dosis-afhankelijk; minder bijwerkingen bij fingolimod 0.5 mg dan bij de 1.25 mg dosering, inclusief minder ernstige infecties en hartslagdaling bij de eerste inname Fingolimod 0,5 mg is goedgekeurd door registratie autoriteit (EMA) sinds 17 maart 2011 IFN, interferon; IM, intramusculair; MRI, magnetic resonance imaging; MS, Multiple Sclerose 1. Cohen J et al. NEJM 2010; 2. Kappos L et al. NEJM
46 Conclusies: - Veel nieuwe MS geneesmiddelen op komst, die effectiever en gebruiksvriendelijker zijn (bv tabletten). - Eerste orale MS medicijn in NL zal wrs Fingolimod (Gilenya) zijn. Verwachting is eind 2011/ begin Door effectievere middelen meer ernstige bijwerkingen (PML, opportunistische infecties, herpes-infecties) - Meer medicatie-mogelijkheden voor de patient en neuroloog. Meer individueel gerichtere therapie mogelijk. - Rol MS centra steeds groter. Meer ervaring en expertise in behandelmogelijkheden.
Multiple Sclerose Nieuwe medicamenteuze behandelmogelijkheden
Multiple Sclerose Nieuwe medicamenteuze behandelmogelijkheden MS Centrum St Antonius ziekenhuis Nieuwegein - Utrecht Erwin Hoogervorst 15-04-2013 Multiple Sclerose Behandeling: Heden en toekomst Momenteel
Nadere informatieMS en medicatie Brigit de Jong neuroloog
MS en medicatie Brigit de Jong neuroloog Inhoud Uw vragen! Multiple Sclerose Verschijnselen van MS Medicamenteuze behandeling van MS Multiple Sclerose Definitie: harde plekken die op meerdere plaatsen
Nadere informatieNieuwe therapieën bij MS. Freek Verheul 5 november 2014
Nieuwe therapieën bij MS Freek Verheul 5 november 2014 (klassieke) eerste lijn medicatie Interferonen (avonex, betaferon, rebif ) Glitiramer acetaat (copaxone ) (klassieke) eerste lijn medicatie effectiviteit
Nadere informatieBijwerkingen en monitoring van nieuwe MS behandelingen
Bijwerkingen en monitoring van nieuwe MS behandelingen Bob van Oosten, neuroloog MS Centrum Amsterdam VUmc MSMS 2013 Disclosures Geen VUmc MS centrum Amsterdam ontvangt financiële ondersteuning voor onderzoeksactiviteiten
Nadere informatieONTSTEKING VAN HET CENTRAAL ZENUWSTELSEL
ONTSTEKING VAN HET CENTRAAL ZENUWSTELSEL Therapie in Neurologie: Multiple Sclerose Immuun component Relapsing Progressive Neurodegeneratieve component Prof. dr. Bénédicte Dubois Expanded Disability Status
Nadere informatieA two year, double-blind, randomized, multicenter, active-controlled study to evaluate the safety en efficacy of fingolimod administered orally once
A two year, double-blind, randomized, multicenter, active-controlled study to evaluate the safety en efficacy of fingolimod administered orally once daily versus interferon beta-1a i.m. once weekly in
Nadere informatieHoe meet je ziekteprogressie? NL/CPX/16/0027
Post-ECTRIMS Nascholing Hoe meet je ziekteprogressie? NL/CPX/16/0027 Disclosures Definitie ziekteprogressie Healthy CIS CIS CDMS RRMS SPMS Voorspellende factoren Kliniek Gender EDSS Genetica CSF Relapsen
Nadere informatieMedicamenteuze behandeling van MS
Medicamenteuze behandeling van MS MS anno 2013 Symposium voor zorgprofessionals Dorine Siepman, neuroloog Multipele sclerose - behandeling algemeen aanvalsbehandeling ziektemodulerend (immunomodulatie)
Nadere informatieMultiple Sclerose Neurodegeneratieve ziekten. 13 september 2011
Multiple Sclerose Neurodegeneratieve ziekten Nederlandse Vereniging voor Farmaceutische Geneeskunde 13 september 2011 Dr. Brigit A. de Jong, neuroloog Medisch Hoofd Radboud MS Centrum Afdeling Neurologie
Nadere informatieLeven met MS. De behandelmogelijkheden
3 Leven met MS De behandelmogelijkheden bij RRMS Inhoud 1. Inleiding 4 2. Doel van de behandeling 7 3. Vroeg en effectief behandelen 9 4. Geneesmiddelen gericht op het afremmen van het ziekteproces (immunomodulatie)
Nadere informatieBehandeling van MS ziekteverloop beïnvloeden
MS Centrum Amsterdam Behandeling van MS ziekteverloop beïnvloeden Er is een aantal middelen beschikbaar die de kans op nieuwe schubs verkleint en mogelijk ook de kans op verdere blijvende verslechtering.
Nadere informatieMultiple sclerose en Kwaliteit van Leven
Multiple sclerose en Kwaliteit van Leven Dokter op Dinsdaglezing 24 september 2013 Dr. Brigit de Jong, neuroloog Jeroen Bosch Ziekenhuis en UMC St Radboud Programma + MS + Verschijnselen van MS + Medicamenteuze
Nadere informatieChronische Cerebrospinle Veneuze Insufficiëntie (CCSVI) E.A.C.M. Sanders, neuroloog 19 maart 2011
Chronische Cerebrospinle Veneuze Insufficiëntie (CCSVI) E.A.C.M. Sanders, neuroloog 19 maart 2011 Paolo Zamboni (2006) Chronic CerebroSpinal Venous Insufficiency CCSVI CCSVI Vasculaire stoornis als oorzaak
Nadere informatieTherapie bij MS: update 2014. Dr. Philippe Tack Dienst Neurologie St-Andriesziekenhuis 8700 Tielt
Therapie bij MS: update 2014 Dr. Philippe Tack Dienst Neurologie St-Andriesziekenhuis 8700 Tielt Aandoening van het CZS : hersenen en ruggenmerg Aantasting vd myelineschede, in 2de instantie ook axonen,
Nadere informatieOnderhoudsmedicatie voor zeer actieve Multiple Sclerose
Multiple Sclerose Centrum Noord Nederland Onderhoudsmedicatie voor zeer actieve Multiple Sclerose Patiënteninformatie 1707 Multiple Sclerose Centrum Noord Nederland Alle medicijnen hebben voor- en nadelen.
Nadere informatieBehandeling. Schub behandelen
Behandeling Schub behandelen Wat is een schub Men spreekt van een schub bij het optreden van duidelijke nieuwe verschijnselen van uitval die in de loop van uren tot dagen ontstaan, minstens 24 uur duren
Nadere informatieOnderhoudsmedicatie bij Multiple Sclerose
Multiple Sclerose Centrum Noord Nederland Patiënteninformatie 1707 Multiple Sclerose Centrum Noord Nederland Alle medicijnen hebben voor- en nadelen. Het belangrijke voordeel van onderhoudsmedicatie bij
Nadere informatieOLIJFdag 3 oktober 2015
OLIJFdag 3 oktober 2015 Nieuwe behandelingen bij eierstokkanker Els Witteveen Internist-oncoloog Huidige en nieuwe inzichten Intraperitoneale toediening Toevoeging van bevacizumab Dose dense toediening
Nadere informatieStamcellen bij MS. Wetenschap, werkelijkheid en fictie. Joep Killestein
Stamcellen bij MS Wetenschap, werkelijkheid en fictie Joep Killestein Juni 2018 Inhoud Medicamenteuze behandeling van MS Stamceltherapie bij MS Verschillen stamceltherapie en geregistreerde behandelingen
Nadere informatieZiektemodulerende behandeling van multipele sclerose
6 Ziektemodulerende behandeling van multipele sclerose J. Killestein, B.W. van Oosten, B.M.J. Uitdehaag, C.H. Polman De afgelopen decennia is er vooruitgang geboekt in de behandeling van relapsing-remitting
Nadere informatieDe puzzel MS oplossen
De puzzel MS oplossen Een korte inleiding in MS Wat is het VUmc MS Centrum Amsterdam Wat voor MS-onderzoek wordt er gedaan Wat is MS? Chronische ziekte van het centraal zenuwstelsel Auto-immuunziekte,
Nadere informatieSignificante Fase III Studies in de Oncologie Wat betekent dit voor de practicus?
Significante Fase III Studies in de Oncologie Wat betekent dit voor de practicus? Dr. L. Dirix Medische Oncologie Behandeling van vaste tumoren Adjuverende therapie Uitgezaaide ziekte Gerandomizeerd onderzoek
Nadere informatieMultipele Sclerose (MS)
Multipele Sclerose (MS) MS is een ziekte van de hersenen en het ruggenmerg, die vooral bij jonge volwassenen voorkomt. In de eerste jaren komen de verschijnselen vaak in aanvallen, ook wel Schub of relapse
Nadere informatieAan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus 20350 2500 EJ DEN HAAG
> Retouradres Postbus 320, 1110 AH Diemen Aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus 20350 2500 EJ DEN HAAG 0530.2015030029 Zorginstituut Nederland Pakket Eekholt 4 1112 XH Diemen Postbus
Nadere informatieTysabri. Tysabri (Natalizumab) Dit is een uitgave van het Nationaal MS Fonds
Tysabri Tysabri (Natalizumab) Dit is een uitgave van het Nationaal MS Fonds ms Wagenstraat 25 3142 CR Maassluis Telefoon: 010-591 98 39 Fax: 010-592 86 86 E-mail: info@nationaalmsfonds.nl www.nationaalmsfonds.nl
Nadere informatieFarmacotherapeutisch rapport natalizumab (Tysabri )
Farmacotherapeutisch rapport natalizumab (Tysabri ) 1. Samenvatting De Commissie Farmaceutische Hulp heeft een farmacotherapeutisch rapport vastgesteld voor het geneesmiddel natalizumab (Tysabri ) concentraat
Nadere informatieinzake uitingen van Biogen over de geneesmiddelen Tysabri (natalizumab) en Tecfidera (dimethylfumaraat).
Citeerwijze: CGR 2 maart 2015, LS&R 1080; K14.012 (Merck tegen Biogen Idec) www.lsenr.nl 2 maart 2015 De Codecommissie (Kamer I) heeft het navolgende overwogen en beslist naar aanleiding van de klacht
Nadere informatieInformatie over onderhoudsmedicatie voor (zeer) actieve Multiple Sclerose
Multiple Sclerose Centrum Noord Nederland Informatie over onderhoudsmedicatie voor (zeer) actieve Multiple Sclerose Patiënteninformatie 1905 Informatie over onderhoudsmedicatie voor (zeer) actieve Multiple
Nadere informatieHet Multipele Sclerose Formularium een praktische leidraad
Het Multipele Sclerose Formularium een praktische leidraad NB: Het voorschrijven van geneesmiddelen geschiedt onder de exclusieve verantwoordelijkheid van de behandelend arts. Voor uitgebreidere informatie
Nadere informatieInterferon-Beta. Interferon-Beta. Dit is een uitgave van het Nationaal MS Fonds
Interferon-Beta Interferon-Beta Dit is een uitgave van het Nationaal MS Fonds Wagenstraat 25 3142 CR Maassluis telefoon: 010-591 98 39 fax: 010-592 86 86 e-mail: info@nationaalmsfonds.nl internet: www.nationaalmsfonds.nl
Nadere informatieinzake uitingen van Biogen over de geneesmiddelen Tysabri (natalizumab) en Tecfidera (dimethylfumaraat).
2 maart 2015 De Codecommissie (Kamer I) heeft het navolgende overwogen en beslist naar aanleiding van de klacht in kort geding (CGR nummer: K14.012) op de voet van artikel 30 van het Reglement voor de
Nadere informatieMUTLIPLE SCLEROSE STAND VAN DE WETENSCHAP. Bart Van Wijmeersch, MD, PhD
MUTLIPLE SCLEROSE STAND VAN DE WETENSCHAP Bart Van Wijmeersch, MD, PhD Pathofysiologie Anatomopathologisch onderzoek Etude anatomique et clinique sur la sclérose en plaques J. Babinski 1885 Perivasculaire
Nadere informatiemet betrekking tot een uiting van geneesmiddelenreclame van:
K21.008 De Codecommissie (Kamer I) heeft het navolgende overwogen en beslist naar aanleiding van de klacht in kort geding (CGR nummer: K20008) op de voet van artikel 11 van het Reglement voor de Codecommissie
Nadere informatieAan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus 20350 2500 EJ DEN HAAG
> Retouradres Postbus 320, 1110 AH Diemen Aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus 20350 2500 EJ DEN HAAG 0530.2014097328 Zorginstituut Nederland Pakket Eekholt 4 1112 XH Diemen Postbus
Nadere informatieWat is MS? MS en leeftijd. Nieuwe ontwikkelingen bij MS
Nieuwe ontwikkelingen bij MS B. Jelles, neuroloog Gelre ziekenhuizen lokatie Zutphen Wat is MS? Chronische ziekte van het centraal zenuwstelsel Auto-immuunziekte met ontsteking Sterk wisselend beloop MS
Nadere informatieLandelijk Diabetes Congres 2016
Landelijk Diabetes Congres 2016 Insuline Pompen, zelfcontrole en sensoren, need to know Thomas van Bemmel, Internist Gelre Ziekenhuis Apeldoorn Disclosures (potentiële) belangenverstrengeling zie hieronder
Nadere informatieWaarde van MRI bij diagnose en behandeling
Waarde van MRI bij diagnose en behandeling Dr. P.J. Jongen, neuroloog Afd. Sociale Geneeskunde UMCG, Groningen MS4 Research Institute, Nijmegen www.ms4ri.nl Belangenverstrengeling Niet betrokken bij MRI
Nadere informatienatalizumab (tysabri)
patiënteninformatie natalizumab (tysabri) behandeling en werking medicijn Uw neuroloog heeft u het medicijn natalizumab (Tysabri) geadviseerd. Hoe werkt dit medicijn? Hoe wordt natalizumab toegediend?
Nadere informatieMULTIPLE SCLEROSE EN HAAR IMMUNOMODULERENDE BEHANDELING Een gids voor patiënten, hun familie en zorgverstrekkers
MULTIPLE SCLEROSE EN HAAR IMMUNOMODULERENDE BEHANDELING Een gids voor patiënten, hun familie en zorgverstrekkers INLEIDING De behandeling van relapsing-remitting vormen van multiple sclerose (MS) heeft
Nadere informatieAan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus 20350 2500 EJ DEN HAAG
> Retouradres Postbus 320, 1110 AH Diemen Aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus 20350 2500 EJ DEN HAAG 0530.2014026090 College voor zorgverzekeringen Pakket Eekholt 4 1112 XH Diemen
Nadere informatieUw brief van Uw kenmerk Datum 12 juli 2011 Farma-3072889 9 februari 2012
Aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus 20350 2500 EJ s Gravenhage Uw brief van Uw kenmerk Datum 12 juli 2011 Farma-3072889 9 februari 2012 Ons kenmerk Behandeld door Doorkiesnummer
Nadere informatieAnemie, DM en CNS: hoe verder na TREAT?
Anemie, DM en CNS: hoe verder na TREAT? Dr M van Buren internist-nefroloog HAGA ziekenhuis Den Haag Dr CAJM Gaillard internist-nefroloog Meander Medisch Centrum Amersfoort VU Medisch Centrum Amsterdam
Nadere informatieAdherence aan HWO en meer bewegen
Adherence aan HWO en meer bewegen Een experimenteel onderzoek naar de effecten van het motivationele stadium van patiënten en de adherence aan huiswerkoefeningen (HWO) bij fysiotherapie en het meer bewegen.
Nadere informatieCastraatresistent prostaatcarcinoom - waar staan we nu? Martijn Lolkema, MD/PhD Medical Oncologist ErasmusMC Cancer Center
Castraatresistent prostaatcarcinoom - waar staan we nu? Martijn Lolkema, MD/PhD Medical Oncologist ErasmusMC Cancer Center Disclosures Research funding from Astellas/ JnJ/ MSD and Sanofi Consultancy fees
Nadere informatie(naam) (voornaam) (aansluitingsnummer)
BIJLAGE A : Model van het formulier bestemd voor de ziekenhuisapotheker Formulier bestemd voor de ziekenhuisapotheker voorafgaandelijk aan de facturatie van de specialiteit TYSABRI ( 4410000 van hoofdstuk
Nadere informatieDokter, is het M(i)S?
Dokter, is het M(i)S? Jan Meilof, neuroloog Martini Ziekenhuis UMC Groningen MS: Multiple Sclerose casus Man, 38 jaar Blanco voorgeschiedenis Last van aanvallen: Plots moeite met praten/zingen en gebruik
Nadere informatieInformeren van studiedeelnemers na vroegtijdige beëindiging van een trial. Rien Janssens
Informeren van studiedeelnemers na vroegtijdige beëindiging van een trial Rien Janssens Inhoud Waarom eindigen trials vroegtijdig? Uitgangspunten bij informeren van deelnemers Niet informeren en het schadebeginsel
Nadere informatieMULTIPLE SCLEROSE EN HAAR IMMUNOMODULERENDE BEHANDELING Een gids voor patiënten, hun familie en zorgverstrekkers
MULTIPLE SCLEROSE EN HAAR IMMUNOMODULERENDE BEHANDELING Een gids voor patiënten, hun familie en zorgverstrekkers INLEIDING De behandeling van relapsing-remitting vormen van multiple sclerose (MS) heeft
Nadere informatieUitkomstenonderzoek in non-hodgkin lymphoma. Hedwig Blommestein
Uitkomstenonderzoek in non-hodgkin lymphoma ~Kansen en uitdagingen~ Hedwig Blommestein Inleiding Inhoud presentatie Uitkomstenonderzoek Casus rituximab maintenance Achtergrond Resultaten t Conclusie Uitkomstenonderzoek
Nadere informatieBehandeling op maat. Mammacarcinoom en targeted therapy 4 e mammacongres Harderwijk. Carolien P. Schröder, MD, PhD Internist oncoloog UMCG
Behandeling op maat Carolien P. Schröder, MD, PhD Internist oncoloog UMCG Mammacarcinoom en targeted therapy 4 e mammacongres Harderwijk C.P. Schröder internist oncoloog Mammacarcinoom en targeted therapy
Nadere informatieMedicamanenteuze therapie van CTEPH. Paul Bresser, longarts Onze Lieve Vrouwe Gasthuis Amsterdam
Medicamanenteuze therapie van CTEPH Paul Bresser, longarts Onze Lieve Vrouwe Gasthuis Amsterdam CTEPH - definitie Gemiddelde druk in longslagader > 25 mm Hg Normale functie van de linker hartkamer Minstens
Nadere informatiedagziekenhuis inwendige geneeskunde Tysabri
dagziekenhuis inwendige geneeskunde Tysabri Inhoud Tysabri 3 Firma Privigen 3 Multipele Sclerose 3 Maatregelen en uitzonderingen bij gebruik 4 Allergie 5 Combinatie met andere geneesmiddelen 5 Gebruik
Nadere informatieInvloed van het aantal kinderen op de seksdrive en relatievoorkeur
Invloed van het aantal kinderen op de seksdrive en relatievoorkeur M. Zander MSc. Eerste begeleider: Tweede begeleider: dr. W. Waterink drs. J. Eshuis Oktober 2014 Faculteit Psychologie en Onderwijswetenschappen
Nadere informatieIs de behandeling van lage rugklachten door middel van tractie evidence based? Dr Peter Verspeelt Fysische geneeskunde en revalidatie 24 oktober 2015
Is de behandeling van lage rugklachten door middel van tractie evidence based? Dr Peter Verspeelt Fysische geneeskunde en revalidatie 24 oktober 2015 Wat is de invloed van tractie op een lumbale
Nadere informatieKlinische implicaties van de EVOLVE studie
ASN Review 2012 Klinische implicaties van de EVOLVE studie Marc Vervloet, internist-nefroloog VU medisch centrum Associatie PTH met mortaliteit Kalantar-Zadeh, Kidney Int 2007 Welke evidence? Associatie
Nadere informatieDe inhoud van voornoemde stukken geldt als hier ingelast.
Citeerwijze CGR 24 maart 2015, LS&R 1100 (Biogen tegen Merck) www.lsenr.nl 24 maart 2015 De Codecommissie (Kamer I) heeft het navolgende overwogen en beslist naar aanleiding van de klacht in kort geding
Nadere informatieMedicamenteuze behandeling van moeheid bij MS
Medicamenteuze behandeling van moeheid bij MS Jop Mostert Neuroloog Inhoud Hoe deed ik het tot nu toe? Richtlijn Aanpak nazoeken medicamenteuze behandelingen MS Amantadine Modafinil Overige medicijnen
Nadere informatieFORMULIER VOOR START VAN DE BEHANDELING MET TYSABRI
De Europese gezondheidsautoriteiten hebben bepaalde voorwaarden verbonden aan het in de handel brengen van TYSABRI. Het verplichte plan voor risicobeperking in België, waarvan deze informatie deel uitmaakt,
Nadere informatieFlash: chemotherapie en allergie
Flash: chemotherapie en allergie Karen Geboes UZ Gent 4 december 2015 Opbouw Herkennen/graderen Bij welke producten/wanneer Behandeling Preventie? 2 Herkennen/graderen 3 4 5 6 Allergy 2013 7 Bij welke
Nadere informatieUniversity of Groningen. Fluoxetine as disease modifying treatment in multiple sclerosis Mostert, Jop Pieter
University of Groningen Fluoxetine as disease modifying treatment in multiple sclerosis Mostert, Jop Pieter IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish
Nadere informatieChapter 11. Nederlandse Samenvatting
Nederlandse Samenvatting 129 Multiple Sclerose (MS) is een chronisch aandoening van het centraal zenuwstelsel, welke gekenmerkt wordt door inflammatoire demyelinisatie en axonale degeneratie. Alle huidige
Nadere informatieWAARSCHUWINGSKAART VOOR PATIËNTEN DIE BEHANDELD WORDEN MET TYSABRI (NATALIZUMAB)
(RMA gewijzigde versie 01/2016) WAARSCHUWINGSKAART VOOR PATIËNTEN DIE BEHANDELD WORDEN MET TYSABRI (NATALIZUMAB) Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Toon deze kaart aan elke arts
Nadere informatiePRO. De afwachtende houding t.o.v. NOACs in Nederland schaadt patiënten
PRO De afwachtende houding t.o.v. NOACs in Nederland schaadt patiënten Prof. dr. Saskia Middeldorp, internist Afdeling Vasculaire Geneeskunde Academisch Medisch Centrum, Amsterdam Wat zegt de NHG standaard
Nadere informatieSUPPLEMENTARY FIGURES AND TABLES
Altered RECQL5 expression in urothelial bladder carcinoma increases cellular proliferation and makes RECQL5 helicase activity a novel target for chemotherapy SUPPLEMENTARY FIGURES AND TABLES Supplementary
Nadere informatieBelangrijke risico-informatie over bèta-interferonen: risico op trombotische microangiopathie en nefrotisch syndroom
8 september 2014 Belangrijke risico-informatie over bèta-interferonen: risico op trombotische microangiopathie en nefrotisch syndroom Geachte heer, mevrouw, In overleg met het wetenschappelijke Comité
Nadere informatieGIRO 5057. Voor meer informatie:
Deze brochure kwam tot stand met medewerking van dr. Rogier Hintzen, neuroloog en hoofd van het Rotterdams MS-centrum voor patiëntenzorg en onderzoek (ErasMS). In dit centrum wordt o.a. onderzoek gedaan
Nadere informatieNieuwe. behandelingen. bij inhl/cll. Ann Janssens, MD, PhD Hematology, Leuven 14 oct 2016
Nieuwe behandelingen bij inhl/cll Ann Janssens, MD, PhD Hematology, Leuven 14 oct 2016 Indicaties voor behandeling CLL/iNHL Diagnose Behandeling Uitgebreide ziekte aantal en grootte klieren Grootte milt,
Nadere informatieEffecten van een op MBSR gebaseerde training van. hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en
Effecten van een op MBSR gebaseerde training van hospicemedewerkers op burnout, compassionele vermoeidheid en compassionele tevredenheid. Een pilot Effects of a MBSR based training program of hospice caregivers
Nadere informatieOm het risico op PML te verminderen wordt aanbevolen om de volgende acties te ondernemen:
Datum: 20 november 2015 Betreft: belangrijke risico-informatie: nieuwe maatregelen voor het minimaliseren van het risico op PML bij gebruik van Tecfidera (dimethylfumaraat) verbeterde regels voor monitoren
Nadere informatieBack to lipids lange termijn effecten van sta6nes
Back to lipids lange termijn effecten van sta6nes Prof Dr Johan De Su.er Universiteit Gent AZ Maria Middelares Gent Sta:ne gebruikers in België : 2005-2015 CM rapport 2015 ZIV uitgaven voor sta:nes: 2005-2015
Nadere informatieInformatieserie Leven met Multiple Sclerose. Na de diagnose MS
Informatieserie Leven met Multiple Sclerose Na de diagnose MS 1 INHOUD Inleiding 4 Ineens heb je MS 5 Wat is MS? 6 MS en het centrale zenuwstelsel 10 Is de oorzaak bekend? 13 Verloopsvormen van MS 16 Behandeling
Nadere informatieBELANGRIJKE VEILIGHEIDSINFORMATIE
Aanbevelingen Neem de volledige medische voorgeschiedenis van de patiënt in overweging, inclusief enig eerder of gelijktijdig gebruikte biological BELANGRIJKE VEILIGHEIDSINFORMATIE Er is geen ervaring
Nadere informatieWelke behandeling voor obese type 2 patiënten? Gewoon insuline?
Welke behandeling voor obese type 2 patiënten? Gewoon insuline? Joost Hoekstra, internist, AMC Potentiële belangenverstrengeling Klinische Diabetologie AMC ontvangt sponsoring van cq doet projecten met
Nadere informatieOntwikkelingen en behandelmogelijkheden bij de patiënt met oesofagus- of maagcarcinoom. 17-9-2015 dr. Marije Slingerland, internist-oncoloog
Ontwikkelingen en behandelmogelijkheden bij de patiënt met oesofagus- of maagcarcinoom 17-9-2015 dr. Marije Slingerland, internist-oncoloog Doelgerichte therapie bij het lokaal gevorderd en gemetastaseerd
Nadere informatieSamenvatting Klinische uitkomstmaten in progressieve multiple sclerose
Klinische uitkomstmaten in progressieve multiple sclerose SV Achtergrond Multiple Sclerose (MS) is een chronische neurologische ziekte, waarbij er sprake is van demyelinisatie (verlies van het myeline
Nadere informatieNederlandse Samenvatting. Chapter 5
Nederlandse Samenvatting Chapter 5 Chapter 5 Waarde van MRI scans voor voorspelling van invaliditeit in patiënten met Multipele Sclerose Multipele Sclerose (MS) is een relatief vaak voorkomende ziekte
Nadere informatiePatiëntenparticipatie in
Patiëntenparticipatie in Europees perspectief Marleen Kaatee Oprichter & voorzitter Patiëntenparticipatie in Europa: 1. PSC Patients Europe 2. EMA 3. ERNs, European Reference Networks Noodzaak: internationaal
Nadere informatieNederlandse Samenvatting
NEDERL ANDSE SAMENVAT TING HET OOG ALS WEERSPIEGELING VAN HET BREIN Optische coherentie tomografie in MS Meer dan een eeuw geleden schreef een van de eerste neurologen die gebruik maakte van de oogspiegel,
Nadere informatieDe klacht van Sanofi-Aventis wordt gegrond verklaard. De Codecommissie acht een rectificatie op haar plaats. 22 juni 2009
K09.007 Samenvatting Sanofi-Aventis heeft een klacht ingediend naar aanleiding van een aantal uitingen van Merck Serono voor haar geneesmiddel Rebif. Het eerste onderdeel van de klacht is gericht tegen
Nadere informatieM studie (Longkanker) / luchtpijp & longkanker
M14-361-studie (Longkanker) / luchtpijp & longkanker Onderzoek naar een nieuwe behandeling voor patiënten met vergevorderde kleincellige longkanker die behandeld worden met carboplatine en etoposide (standaardbehandeling).
Nadere informatieMultiple Sclerosis anno 2017: Handvatten voor de bedrijfsarts. Joep Killestein, neuroloog VUmc
Multiple Sclerosis anno 2017: Handvatten voor de bedrijfsarts Joep Killestein, neuroloog VUmc Disclosures J. Killestein has accepted speaker and consulting fees from Merck-Serono, Biogen, Roche, Teva,
Nadere informatiePost-ASCO. Behandeling van melanoom en niercelcarcinoom John Haanen
Post-ASCO Behandeling van melanoom en niercelcarcinoom John Haanen Disclosure belangen John Haanen (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Onderzoeksgeld
Nadere informatieMultiple sclerose (MS) en amyotrofische laterale sclerose (ALS)
Multiple sclerose (MS) en amyotrofische laterale sclerose (ALS) MS/ALS 1/5 1/4 Multiple sclerose en amyotrofische laterale sclerose zijn, in tegenstelling tot wat veel mensen denken, geen spierziekten.
Nadere informatieInhoud. Data. Analyse van tijd tot event data: van Edward Kaplan & Paul Meier tot David Cox
van tijd tot event data: van Edward Kaplan & Paul Meier tot David Cox Bram Ramaekers Bianca de Greef KEMTA Masterclass Inhoud Data Kaplan-Meier curve Hazard rate Log-rank test Hazard ratio Cox regressie
Nadere informatieDe rol van apc en steroiden. Intensive Care, UMC St Radboud Nijmegen
De rol van apc en steroiden Peter Pickkers Intensive Care, UMC St Radboud Nijmegen NIVAS 2012 De controverse omtrent APC, Eli-Lilly en de Surviving Sepsis Campaign De studies De sponsering Het commentaar
Nadere informatieAan de minister voor Medische Zorg en Sport, Postbus 20350
> Retouradres Postbus 320, 1110 AH Diemen Aan de minister voor Medische Zorg en Sport, Postbus 20350 2500 EJ 's-gravenhage 2019006209 Datum 25 maart 2019 Betreft fingolimod (Gilenya ) capsules 0,25 mg,
Nadere informatieEen rem op Relapsing Remitting Multiple Sclerose (RRMS) Kan een aangepaste behandeling voor meer en langer leefcomfort zorgen?
Een rem op Relapsing Remitting Multiple Sclerose (RRMS) Kan een aangepaste behandeling voor meer en langer leefcomfort zorgen? BE1506352271-30/06/2015 Chris, 35 jaar heeft sinds 6 jaar MS Johan, echtgenoot
Nadere informatieInformatie verstrekt onder het gezag van het fagg. Rechtstreekse mededeling aan de gezondheidszorgbeoefenaars
Een Direct Healthcare Professional Communication (DHPC) is een schrijven dat naar de gezondheidszorgbeoefenaars wordt gezonden door de farmaceutische firma s, om hen te informeren over mogelijke risico
Nadere informatieBESLISSING VAN BEROEPSKAMER 1 VAN DE COMMISSIE VAN BEROEP VAN DE STICHTING CODE GENEESMIDDELENRECLAME IN KORT GEDING
B20.020 beslissing 29 december 2000 nummer 6/2000 BESLISSING VAN BEROEPSKAMER 1 VAN DE COMMISSIE VAN BEROEP VAN DE STICHTING CODE GENEESMIDDELENRECLAME IN KORT GEDING In de zaak van: de besloten vennootschap
Nadere informatieWAARSCHUWINGSKAART VOOR PATIËNTEN DIE BEHANDELD WORDEN MET TYSABRI (NATALIZUMAB)
(RMA gewijzigde versie 10/2016) WAARSCHUWINGSKAART VOOR PATIËNTEN DIE BEHANDELD WORDEN MET TYSABRI (NATALIZUMAB) Dit geneesmiddel is onderworpen aan aanvullende monitoring. Toon deze kaart aan elke arts
Nadere informatieOsteonecrosis of the jaw (ONJ)
INLEIDING Welkom 1 2 Osteonecrosis of the jaw (ONJ) Hoe kunnen we dit voorkomen en als het toch optreedt, hoe kunnen we het managen? 3 Complication of bisphosphonate and denosumab use 1 Dit ga je echter
Nadere informatieniet heeft gereageerd op een behandeling met interferon β en glatirameer, of
> Retouradres Postbus 320, 1110 AH Diemen Zorginstituut Nederland Pakket Aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus 20350 2500 EJ S-GRAVENHAGE 0530.2016088937 Eekholt 4 1112 XH Diemen
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting GENETISCHE EN RADIOLOGISCHE MARKERS VOOR DE PROGNOSE EN DIAGNOSE VAN MULTIPLE SCLEROSE Multiple Sclerose (MS) is een aandoening van het centrale zenuwstelsel (hersenen en ruggenmerg)
Nadere informatieNimodipine. Luuk van den Bersselaar, ANIOS IC April 2019
Nimodipine Luuk van den Bersselaar, ANIOS IC April 2019 Inleiding, profylaxe van vasospasmen SAB à nimodipine CABG met art revascularisatie à diltiazem Amlodipine, nifedipine, nicardipine? Nimodipine Calciumantagonist
Nadere informatieU I T S P R A A K
U I T S P R A A K 1 6-0 7 3 Rapenburg 70 Postbus 9500 2300 RA Leiden T 071 527 81 18 van het van de Universiteit Leiden inzake het beroep van [naam], appellant tegen de Examencommissie Archeologie, verweerder
Nadere informatieImmuuntherapie: resultaten tot nu toe bij patiënten met een longcarcinoom Willemijn Theelen
Immuuntherapie: resultaten tot nu toe bij patiënten met een longcarcinoom 15-06-2017 Willemijn Theelen w.theelen@nki.nl Risicofactoren Longcarcinoom Roken in 90% de oorzaak Passief roken : 1,2-1,3 x verhoogd
Nadere informatieCopaxone. Copaxone Een remmende medicatie. Dit is een uitgave van het Nationaal MS Fonds
Copaxone Copaxone Een remmende medicatie Dit is een uitgave van het Nationaal MS Fonds 1 Wagenstraat 25 3142 CR Maassluis Telefoon: 010-591 98 39 Fax: 010-592 86 86 E-mail: info@nationaalmsfonds.nl www.nationaalmsfonds.nl
Nadere informatieLeven met kanker Nieuwste ontwikkelingen in de behandeling bij longkanker. Judith Herder 2017
Leven met kanker Nieuwste ontwikkelingen in de behandeling bij longkanker Judith Herder 2017 Deze presentatie Enkele feiten over kanker Wat is longkanker nou eigenlijk? Behandeling bij uitgezaaid longkanker
Nadere informatie