In miljoen Export Var in % Import Var in % ,6 22,1 11, ,0 16,03% 16,2-26,69% 22, ,9 2,30% 19,1 17,77% 20,8

Transcriptie

1 Buitenlandse handel 1 Vlaamse handelsbalans met Bosnië-Herzegovina Sinds 2002, het jaar waarin er voor het eerst handelscijfers beschikbaar waren op het niveau van de gewesten, is onze handelsbalans met Bosnië-Herzegovina steeds afgesloten met een positief saldo. Wel heeft de mondiale crisis van 2009 zich laten voelen: bedroeg de invoer in de jaren daarvoor amper een kwart van de uitvoer (gemiddelde voor ), dan verdubbelde de invoer in de jaren daarna zijn relatieve gewicht, wat gepaard ging met een krimpend handelsoverschot. In 2013 klom het surplus (voor het eerst sinds 2008) echter weer tot boven 25 miljoen en in 2014 werd ook de kaap van 30 miljoen weer gerond. In beide jaren kromp onze invoer uit de presidentiële republiek, terwijl Bosnië-Herzegovina het als exportmarkt voor Vlaanderen bovengemiddeld goed deed. De voorlopige cijfers voor het eerste kwartaal van 2015 wijzen op een verderzetting van die trend. De uitvoer ( 12,3 miljoen) deed het 14,72% beter dan tijdens het eerste kwartaal van 2014 en de invoer viel terug tot 3,0 miljoen (een daling met 12,19% tegenover het jaar voordien). Daarmee bedroeg de invoer tijdens deze maanden slechts een kwart van de uitvoer; het is al van 2006 geleden dat een (voor Vlaanderen) dermate gunstige ratio werd opgetekend in het eerste kwartaal. In miljoen Export Var in % Import Var in % Handelsbalans ,6 22,1 11, ,0 16,03% 16,2-26,69% 22, ,9 2,30% 19,1 17,77% 20, ,9 9,95% 17,8-6,40% 26, ,3 5,52% 15,3-13,97% 30,9 Handel Vlaanderen - Bosnië-Herzegovina ( miljoen) uitvoer invoer 2 Vlaamse uitvoer naar Bosnië-Herzegovina (2014) 46,3 miljoen (117 e exportmarkt) De Vlaamse uitvoer richting Bosnië-Herzegovina kreeg een stevige klap in 2009 (-37,55%, tegenover slechts -17,07% voor onze gemiddelde exportmarkt) en zakte in 2010 nog wat dieper weg. Daarna volgden vier jaren van herstel de export groeide met in

2 totaal 37,70%, wat ruim 20 procentpunt beter is dan onze gemiddelde afzetmarkt maar dat neemt niet weg dat de uitvoerwaarde van 2014 nog steeds ruim 8 miljoen achterop hinkt bij het recordjaar Dat blijkt ook uit de ranglijst van onze exportmarkten: voor de financieel-economische crisis was Bosnië-Herzegovina onze 95 ste exportmarkt, goed voor 0,021% van ons exporttotaal. Inmiddels staat het 22 posities lager gerangschikt, en is zijn aandeel in onze uitvoer gekrompen tot 0,016%. Wereldwijd importeerde de voormalige deelstaat van Joegoslavië in 2014 voor 8,273 miljard aan goederen, wat correspondeert met een aandeel van 0,058% in de mondiale invoer (2013: 7,752 miljard invoer en 0,054% aandeel). Daarmee verloor het paradoxaal enkele plaatsen op de wereldranglijst van invoerende landen: was het in 2013 nog de 100 ste importeur ter wereld, dan viel het nu terug naar de 106 de stek (na Honduras en voor El Salvador). Met een exportportefeuille van 46,3 miljoen speelde Vlaanderen als leverancier een rol van 0,56% in de totaalimport van Bosnië-Herzegovina. Uitvoersectoren Sectorale uitvoer naar Bosnië-Herzegovina (2014, in % van totaal) optica, precisieapparatuur 5,20% overige 19,02% chemie, farmaceutica 21,08% kunststof 9,34% onedele metalen 9,37% machines, elektrisch materieel 17,88% vervoermaterieel 18,11% BRON: Instituut voor de Nationale Rekeningen (NBB), verwerking cel Kennisopbouw Flanders Investment & Trade Tegenover 2013 is het Vlaamse uitvoertotaal naar Bosnië en Herzegovina met 5,52% gestegen (dat was 2,42 miljoen euro meer dan het jaar ervoor). Het merendeel van de exporttakken samen goed voor 66,50% van het uitvoertotaal ging er exportgewijs op vooruit en droeg bij tot die globale stijging (+5,52%). De branches met de meest in het oog springende vooruitgang, waren de volgende (en niet per se de grootste): de export van dierlijke producten concreet ging het om vlees, kreeg er het meeste bij (1,4 miljoen euro of ruim het twintigvoud van het jaar ervoor). Ook de écht grote exporttakken erheen, transportmaterieel en machines en elektrisch materieel, allebei goed voor 17% of meer, zagen in 2014 de jaarexport licht oplopen met resp. +3,1% en 3,7%. Fraai presteerde ook de export van voeding en dranken (+20,56%), met chocolade (+57,45%) in een glansrol, van onedel metaal (+32,4%, met als uitschieter zinkproducten +41,3%) en van textiel (+54,3% en dan vooral bij tapijten waarvan de uitvoer 31,5% toenam). Maar in 2014 waren er ook dalers bij de uitvoer naar Bosnië en Herzegovina, al waren die wel met minder, waaronder farma (- 43,5%), minerale brandstoffen (-10,1%) en kunststoffen (-3,41%). Tijdens het eerste kwartaal van 2015 lag de uitvoer (12,3 miljoen euro) al een kleine 15% (of dik anderhalf miljoen euro) hoger dan een jaar eerder na het eerste kwartaal. Breed sectoraal, viel er behoorlijk wat stijging te noteren, zoals bij machines en elektrisch materieel (+32,3%), onedel metaal (+31,12%) en kunststoffen (+59,7%). Tussentijds exportverlies was er na drie maanden in 2015 bij farma (-28,5%), wagens (18,5%) en minerale olieproducten (- 16,9%). Uitvoerproducten Belangrijkste Vlaamse exportproducten naar Bosnië-Herzegovina (2014)

3 - auto s, tractoren, rijwielen, motorrijwielen 17,71% - machines, toestellen en mechanische werktuigen 12,91% - zink 8,53% - kunststoffen 7,70% - farmaceutica 5,89% 3 Vlaamse invoer uit Bosnië-Herzegovina (2014) EUR 15,3 miljoen (127 e leverancier) Anders dan de uitvoer, had onze invoer uit Bosnië-Herzegovina nauwelijks te lijden van de mondiale crisis van : al in 2010 werd een nieuwe recordwaarde gerealiseerd. Sindsdien is Vlaanderen (uitgezonderd in 2012) echter minder gaan invoeren uit Bosnië-Herzegovina, in die mate zelfs dat 2014 het slechtste jaar is sinds Vergeleken met andere leveranciers van Vlaanderen presteerde de voormalige deelstaat van Joegoslavië ook ondermaats: Vlaanderen schroefde in 2013 en 2014 sowieso zijn invoer wat terug (voor beide jaren samen: -1,42%), maar Bosnië en Herzegovina heeft toch wel een bijzonder slechte beurt gemaakt (voor beide jaren samen: -19,48%). Zo komt het dat we in 2014 Bosnië-Herzegovina aantroffen op de 127ste stek op de ranglijst van leveranciers voor Vlaanderen. Het had een aandeel van 0,005% in Vlaanderens wereldwijde invoer. Wereldwijd exporteerde Bosnië-Herzegovina in 2014 voor 4,435 miljard aan goederen, wat correspondeert met een aandeel van 0,031% in de mondiale goederenuitvoer (2013: 4,282 miljard invoer en 0,030% aandeel). Dat volstond voor de 105de plaats op de ranglijst van exporterende landen (na Kenia en voor Mongolië). Met een invoer ter waarde van 15,3 miljoen speelde Vlaanderen als klant een rol van 0,35% in het Bosnische uitvoertotaal. Invoersectoren Sectorale invoer uit Bosnië-Herzegovina (2014, in % van totaal) machines, elektrisch materieel 6,93% overige 16,91% minerale producten 21,78% hout, houtwaren 9,82% diverse goederen 14,12% kunststof 14,47% onedele metalen 15,97% 2,5 miljoen euro minder of net geen 14% terugval van de Vlaamse invoer uit Bosnië en Herzegovina in 2014, welke importtakken hebben daar de hand in gehad? Eerst en vooral waren er al minerale brandstoffen, waarvan de import gewoon verdampte (van 3,89 miljoen euro in 2013, toen nog goed voor 21,8% van de totale goederenimport). Dat alleen al zou de 14% invoerdaling kunnen verklaren, ware het niet dat ook enkele andere branches het niet zo goed deden: het ging daarbij om kunststoffen (- 62,8% of 1,62 miljoen euro) en elektrische apparatuur en componenten (-48,35%). Toch vielen er in 2014 ook nog enkele vermeldenswaardige invoerstijgingen uit Bosnië-Herzegovina te melden, zoals bij invoertak nummer 1, diverse goederen (+20%; meubilair vooral - invoeraandeel: 17,8%), maar toch nog het meest van chemie en farma organische chemie met name waarvan de invoer met een factor 37 (!) verveelvoudigde en in één klap 14,6% invoeraandeel verwierf in 2014, net na onedel metaal (aluminium én ijzerwaren), waarvan de invoer wel pas op de plaats maakte in 2014 en instond voor 18,62% van de totaalinvoer. Tijdens het eerste kwartaal van 2015 ging de invoer uit Bosnië en Herzegovina 12,2% omlaag tot net boven de 3 miljoen euro (3,044 miljoen euro). Opvallend daarbij was wel dat in de beginmaanden van 2015 de invoerstijgingen van meubilair een constante is gebleven (+24,30%; het aandeel beloopt intussen al 27,8%, maar daarnaast ging ook de kwartaalinvoerwaarde van

4 wagens liefst 9 maal hoger (+824%!, tussentijds aandeel: 14,54% tegenover 1,38% in Q1-2013). Uit het niets verscheen in 2015 ook ingevoerde confectiekleding ineens op het Vlaamse orderboek, ineens goed voor 6,04% van de totaalinvoer. Invoerproducten Belangrijkste Vlaamse invoerproducten uit Bosnië-Herzegovina (2014) - Meubelen en verlichting 17,81% - Organische chemie 12,55% - Aluminium en toepassingen 11,50% - Hout, houtskool 10,69% - Kleding 10,07% 4 Gewestelijke verdeling Belgische uitvoer naar Bosnië-Herzegovina (2014) Ondanks de toename van de Vlaamse goederenuitvoer naar Bosnië-Herzegovina, viel het aandeel van Vlaanderen in de Belgische export naar die markt licht terug, tot nog 85,50%. Dat is nog steeds ruim drie procentpunt meer dan het aandeel dat Vlaanderen haalt in de wereldwijde uitvoer vanuit België (82,39%). Dat Wallonië zijn uitvoer naar Bosnië-Herzegovina opdreef met ruim 10%, heeft vooral te maken met de fors toegenomen afzet van machines. Die branche was ook de motor achter de toegenomen uitvoer vanuit Brussel. UITVOER Waarde (x EUR miljoen) Aandeel Aandeel Variatie in % in % 2014 in % Vlaanderen 39,9 43,9 46,3 85,96% 85,50% +9,95% +5,52% Wallonië 4,1 6,6 7,2 12,86% 13,37% +59,88% +10,27% Brussel 0,7 0,6 0,6 1,18% 1,14% -11,96% +2,03% TOTAAL BELGIË 44,7 51,0 54,1 100% 100% +14,20% +6,09% INVOER Waarde (in miljoen EUR) Aandeel Aandeel Variatie in % in % 2014 in % Vlaanderen 19,1 17,8 15,3 81,67% 73,09% -6,40% -13,97% Wallonië 2,1 3,0 4,6 13,947% 22,06% +43,87% +52,06% Brussel 1,1 1,0 1,0 4,38% 4,84% -10,02% +6,30% TOTAAL BELGIË 22,2 21,8 21,0 100% 100% -1,78% -3,88%

5 60 Aandeel Vlaanderen in Belgische uitvoer naar Bosnië - Herzegovina ( miljoen) ,28% 85,96% 85,50% Vlaanderen België 5. Belgische in- en uitvoer van diensten Tot vandaag is het nog niet mogelijk om over diensten in- en uitvoerstatistieken te publiceren op het gewestelijke niveau. Op het Belgische niveau zijn er wél cijfers beschikbaar, geput uit de betalingsbalans van de Nationale Bank. In wat volgt, gaat het dan ook telkens over de Belgische buitenlandse handel van diensten, niet over de Vlaamse. In 2014 exporteerde België wereldwijd voor 91,57 miljard euro aan diensten. Dat was 6,58 miljard euro meer (+7,74%) dan de 84,99 miljard euro uitvoer in Toen was de toename t.o.v. het jaar dáárvoor 2012 nog een stuk minder indrukwekkend geweest, met amper 1,8 miljard meeruitvoer aan Belgische diensten (+2,12%). In 2014 kwam de invoer van diensten in België op 86,36 miljard euro uit, niet minder dan 8,1 miljard euro meer (+10,34%) dan in 2013 (78,27 miljard euro). De dienstenbalans bleef in 2014 voor een comfortabele 5,21 miljard euro in het groen, een surplus dat toch anderhalf miljard lager lag dan de 6,72 miljard euro overschot in In 2014 maakten diensten 27,2% uit van de Belgische totaaluitvoer (van goederen en diensten samen). 72,8% ervan was voor rekening van goederen. Bij de invoer lag de verhouding licht anders en resulteerde in 25,85% voor diensten en 74,15% voor goederen. Op de wereldmarkt voor diensten bezette België in 2014 de 12 e plaats als dienstenexporteur met een aandeel van 2,40% in de werelduitvoer en dat na Singapore (2,73%) en voor Zwitserland (2,34%). Als wereldimporteur van diensten werd ons land 14 e in 2013, met 2,29% van de mondiale dienstenimport achter de naam, na Italië met 2,36% inbreng en vóór Canada met een mondiaal aandeel van 2,23%). Belgische uitvoer van diensten naar Bosnië en Herzegovina Uit betalingsbalansdata van de Nationale Bank blijkt dat de Belgische uitvoer van diensten richting Bosnië en Herzegovina in 2014 met 15,73% opliep tot 15,16 miljoen euro. Desondanks bleef Bosnië en Herzegovina een erg bescheiden partnerland als exportbestemming voor Belgische diensten: in 2013 was het pas onze 122 e exportmarkt (met 0,02% aandeel in de totaalimport); in 2014 ging het weliswaar 6 plaatsen vooruit, maar de inbreng in de dienstenexport wijzigde amper (0,017%). Het bleef hangen op 116, na Burundi, maar voor Sri Lanka. Landendossier Bosnië-Herzegovina Buitenlandse handel juni

6 SECTOREN (in EUR) % aandeel 2014 Transport ,01% Telecommunicatie, informatica en berichtgeving ,56% Reisverkeer ,32% Andere commerciële diensten (*) ,99% Onderhoud en herstelling van goederen ,26% Overige diensten ,86% Totaal diensten % (*) Worden tot die veelomvattende branche gerekend: PR, reclame, marktonderzoek en adviesdiensten, accountancy en juridisch advies, onderzoek en ontwikkeling, transacties tussen filiaalbedrijven, architectuur, engineering, wetenschappelijke inspectie- en certificeringsdiensten, makelaars- en commissielonen, leasingtransacties, land- en mijnbouwoperaties en lokale verwerking en milieubeheer... Belgische invoer van diensten uit Bosnië en Herzegovina Importeren uit Bosnië en Herzegovina deed België in 2014 voor een schamele 10,63 miljoen euro, na een jaardaling met 26,4% t.o.v (14,435 miljoen euro). Daardoor troffen we Bosnië en Herzegovina in 2014 aan op de 126 e plaats als leverancier van België met een verwaarloosbaar klein aandeel van 0,012% in de totaalinvoer (na Guam en voor Guinée- Bissau). SECTOREN (in EUR) % aandeel 2014 Andere commerciële diensten (*) ,88% Reisverkeer ,25% Telecommunicatie, informatica en berichtgeving ,55% Transport ,93% Onderhoud en herstelling van goederen ,65% Overige diensten ,7% Totaal diensten % Bron: Nationale Bank van België (NBB), verwerking cel Kennisopbouw Flanders Investment & Trade Bosnië en Herzegovina en de wereldhandel voor diensten In 2014 voerde Bosnië en Herzegovina wereldwijd voor 429 miljoen euro aan diensten in. Dat invoerbedrag leverde het land de 108 e plaats op in de wereldranglijst met dienstenimporteurs met een aandeel van 0,01% van de mondiale diensteninvoer (na de Malediven en voor Montenegro). Als leverancier van 15,16 miljoen euro aan diensten tekende België in 2014 voor 3,53% van het Bosnische invoertotaal aan diensten wereldwijd. In 2014 exporteerde Bosnië en Herzegovina voor 1,48 miljard euro aan diensten naar de wereldmarkt en werd daarmee de 92 e exporteur van 0,04% van de totale wereldexport (na Aruba en voor Ghana). Als exportmarkt voor diensten die Bosnië en Herzegovina uitvoerde in 2014 tekende België met zijn 10,63 miljoen euro aan invoer voor 0,72% van de Bosnische totaaluitvoer aan diensten. BRON: Instituut voor de Nationale Rekeningen (NBB) meest recente bijwerking cel Kennisopbouw: juni