Inhoud

Transcriptie

1 Jaarverslag 2011

2 Inhoud Pagina Inhoud Inleiding bestuur A. Landelijke ontwikkelingen B. Regionale ontwikkelingen C. Kennemer Wonen in Deel 1: Kennemer Wonen en de BBSH prestatievelden A. Kwaliteit van de woningen Strategisch voorraad beleid Resultaten ( ) Nieuwbouw Dagelijks onderhoud Planmatig onderhoud Duurzaamheidsmaatregelen uitgevoerd in B. Verhuur van de woningen Regio Noord-Kennemerland Regio IJmond Gemeentelijke basisadministratie (GBA) Alkmaar Kengetallen woningbezit Beheer voor derden Verhuur woningen sociale en vrije sector Verhuur aan zorginstellingen peildatum Verhuur overig vastgoed Mutatiegraad Het verhuren van woningen aan bijzondere doelgroepen Europese Beschikking Kosten leegstand Huurverhoging Huurachterstanden Betalingsregelingen Ontruimingen Verkopen Beheer Verenigingen van Eigenaars (VvE) Doorverkoop Koopgarant Uitruil complexen Grond C. Betrekken van bewoners en belanghouders bij beleid en beheer Huurders en bewonersorganisaties Huurderskoepel Gemeenten Belanghebbenden

3 D. Financiële continuïteit Algemeen Resultaat, vermogen en solvabiliteit Onrendabele investeringen Financiële continuïteit Vermogen en solvabiliteit, kengetallen Bedrijfswaarde Borging WSW Het Centraal Fonds voor de Volkshuisvesting Treasury Fiscaliteiten Deelnemingen en verbindingen E. Leefbaarheid Buurtbemiddeling Casuïstiek overleg Burger AED in de gemeente Bergen Gaudi Kunstwerk in Egmond Leefbaarheidsprojectgroepen Bakkum Leefbaarheidsbudget F. Wonen en zorg Nieuwbouwprojecten WonenPlus Domotica Deel 2: Kennemer Wonen de organisatie G. Personeelsbeleid Lerende organisatie en cultuur Stagebeleid Meten is weten Beoordelingen H. Visitatie I. Integriteit Vertrouwenspersonen J. Arbeidsomstandigheden Risico-inventarisatie en evaluatie Verzuimpreventie Verzuimcijfers BHV en bedrijfsongevallen Agressie en geweld Aantal medewerkers Leren en ontwikkelen K. De ondernemingsraad L. Kwaliteit De meetresultaten van KWH Vooruitblik op het KWH huurlabel Verantwoording ingekomen klachten

4 M. Risicomanagement Risico-inventarisatie Risicohouding Risico s bedrijfsvoering Strategisch voorraadbeleid Koopgarant Projectbeheersing Wet en regelgeving Governance Financiële continuïteit Rentederivaten Obligo N. Sponsoring Materiële bijdragen Immateriële bijdrage O. Kracht door Verbinding Verslag van de Raad van Commissarissen P. Algemeen Rol en verantwoordelijkheden van de Raad van Commissarissen Toezichtkader Q. Toezicht op verbindingen R. Statutenwijziging S. Samenstelling Pluriformiteit en deskundigheid Onafhankelijkheid en integriteit van de Raad T. Governance Persoonlijke leningen U. Vergaderingen De vergaderprocedure Overleg met de Huurderskoepel Overleg met de Ondernemingsraad Overleg met overige belanghebbenden V. Commissies Remuneratiecommissie Auditcommissie A. Deskundigheidsbevordering B. Visitatie C. Zelfevaluatie D. Honorering Raad van Commissarissen E. Regionale Klachtencommissie F. Accountant A. Afscheid leden van de Raad

5 Verklaring van de Raad van Commissarissen Verklaring van het bestuur

6 1. Inleiding bestuur De woningmarkt raakt steeds dieper in het slop. Maatregelen om de woningmarkt aan te laten trekken door bijvoorbeeld de overdrachtsbelasting te verlagen helpen niet. Belangrijke instanties zoals het Centraal Planbureau en het Internationaal Monetair Fonds geven aan dat Nederland de hypotheekschuld moet beperken. Een groep van 24 economen heeft inmiddels een zes stappenplan voor de woningmarkt gepresenteerd. Dit moet bijdragen aan een brede discussie over de woningmarkt. Die discussie gaan wij graag aan. A. Landelijke ontwikkelingen In 2011 heeft de minister aanpassingen gedaan in het woningwaarderingstelsel (WWS) door de energielabels binnen het WWS te waarderen. In 2011 zijn ook de zogenoemde schaarstepunten geïntroduceerd waarmee extra basispunten in het WWS worden toegevoegd afhankelijk van de WOZ-waarde. Verderop in ons jaarverslag leest u hoe Kennemer Wonen hiermee omgaat. De heffing en uitkering bijzondere projectsteun wijkaanpak, de Vogelaarheffing, is formeel per 2012 vervallen. Financieel gezien lijkt dat gunstig voor de sector, maar in 2013 krijgen verhuurders te maken met een andere heffing, de betaalbaarheidsheffing. Deze heffing is gebaseerd op de WOZ-waarde van het bezit en is vele malen hoger dan de Vogelaarheffing. Hierdoor wordt de investeringskracht van corporaties onder druk gezet. De herziene Woningwet wordt dit jaar behandeld door de Tweede Kamer. In de wet blijft het brede werkterrein van de corporaties gehandhaafd. Wel wordt er onderscheid gemaakt tussen niet commerciële (Daeb) en commerciële (niet-daeb) activiteiten. Het toezicht op de corporaties wordt verstevigd. De nieuwe Woningwet gaat uit van een evenwichtige relatie tussen de corporaties en de gemeenten. Gemeenten krijgen een sterkere positie dan zij nu hebben. De wet formuleert explicieter dat de werkzaamheden van corporaties naar redelijkheid moeten bijdragen aan het gemeentelijk volkshuisvestingsbeleid. Aan het eind van het jaar zijn de corporaties onaangenaam verrast door het voornemen van het kabinet om corporaties te verplichten 75% van de huurwoningen te koop aan te bieden aan de huurders. Kennemer Wonen heeft in 2011 veel geïnvesteerd om te komen tot een afgewogen strategisch voorraadbeleid. Een dergelijke verkoopverplichting doorkruist de sturing op zowel onze volkshuisvestelijke doelstelling als ook de sturing op de kwaliteit van onze woningvoorraad. B. Regionale ontwikkelingen Door de provincie is het initiatief genomen om te komen tot regionale actieprogramma s (RAP s). Na de vaststelling van het RAP, stelt de regio Noord Kennemerland een nieuwe regionale woonvisie op. Onderwerpen in het RAP waar de corporaties actief aan bijdragen raken met name de bovenregionale opvang, regionale uitwisselbaarheid van locaties en de afstemming van vraag en aanbod naar woningen met betrekking tot eigendomsverhouding en prijscategorieën. 6

7 C. Kennemer Wonen in 2011 Kennemer Wonen werkt met veel inzet van haar medewerkers aan haar maatschappelijke opdracht. In het kader van het Strategisch Voorraadbeleid is in 2011 voor de komende jaren een portefeuillestrategie ontwikkeld. Op grond van deze strategie bereiken we in 2021 de volgende resultaten: Omvang portefeuille blijft vrijwel constant: woningen Verbetering gemiddeld energielabel van D naar B Zowel casco als interieur van alle woningen op een (basis) kwaliteitsniveau Een percentage betaalbare woningen van 98% In 2011 hebben we hiertoe al de nodige stappen ondernomen. Voor een specificatie hiervan verwijs ik u graag naar ons jaarverslag. De bedrijfsvoering bij Kennemer Wonen is op orde. Dat wil niet zeggen dat wij niet streven naar continue verbetering, integendeel. Externe en interne onderzoeken geven echter aan dat wij op de goede weg zijn. Zo leest u verder in het verslag wat de bevindingen zijn geweest van de uitgevoerde visitatie. Ook intern is gemeten in de vorm van een Medewerker Tevredenheidsonderzoek. Het resultaat daarvan leest u in het hoofdstuk Organisatie. Alkmaar, mei 2011 Dick Tromp directeur-bestuurder De Monitor Groep kwalificeert Kennemer Wonen als TOP werkgever 7

8 Deel 1: Kennemer Wonen en de BBSH prestatievelden A. Kwaliteit van de woningen 1. Strategisch voorraad beleid In 2011 heeft Kennemer Wonen haar strategisch voorraadbeleid vastgesteld. Strategisch voorraadbeleid geeft antwoord op verschillende vragen over het huidige woningbezit en over het voor de toekomst gewenste woningbezit. In 2011 is daarom mede in opdracht van Kennemer Wonen een marktonderzoek uitgevoerd door Laagland advies. Het doel van dit beleid is om voor de komende jaren helder te maken wat we met ons woningbestand willen doen. Centraal uitgangspunt is dat Kennemer Wonen meer wil gaan sturen op woonlasten. Kennemer Wonen kiest niet voor specifieke doelgroepen (met uitzondering van de mensen met een beperking), maar juist voor een toekomstbestendige voorraad: ook in de toekomst moet de voorraad aansluiten op de vraag. Dat betekent anticiperen op veranderingen in de samenstelling van de bevolking. De vergrijzing zet door en het aantal mensen met beperkingen groeit. Om de woningportefeuille toegankelijk te houden voor de doelgroep, zal deze in toenemende mate levensloopbestendig moeten zijn. Toekomstbestendig betekent ook investeren in duurzaamheid en (basis)kwaliteit. De organisatie stelt zich ten doel dat de woningportefeuille in 2020 aanzienlijk energiezuiniger is; van gemiddeld D-label naar gemiddeld B-label. Bovendien dragen energiezuinige woningen bij aan een betere betaalbaarheid, omdat deze een gunstig effect hebben op de totale woonlasten. Kennemer Wonen kiest voor betaalbaar wonen. Dat wil zeggen een huur van maximaal 664,- (prijspeil 2012). De organisatie zet zich primair in voor mensen die vanwege hun inkomen tot ,- (prijspeil 2012) niet zelfstandig in passende huisvesting kunnen voorzien. 2. Resultaten ( ) Aan de hand van alle geformuleerde uitgangspunten is een portefeuillestrategie ontwikkeld. Op grond van deze strategie bereiken we in 2021 de volgende resultaten: Omvang portefeuille blijft vrijwel constant: woningen Verbetering gemiddeld energielabel van D naar B Zowel casco als interieur van alle woningen op een (basis)kwaliteitsniveau Een percentage betaalbare woningen van 98% (onder de huurtoeslaggrens) 2% woningen in de vrije sector (boven de huurtoeslaggrens) We werken hier naartoe met de volgende bouwstenen: Huurbeleid gebaseerd op streefhuren van 85% maximaal redelijk (zonder schaarstepunten), met een zodanige aftopping dat woningen niet door de liberalisatiegrens heen schieten Toepassing duurzaamheidspakketten voor circa 8000 woningen Toepassing interieurpakketten voor circa 5000 woningen Verkoop 750 woningen Sloop van 250 woningen Toevoeging van 950 nieuwbouw huurwoningen 8

9 3. Nieuwbouw In 2011 opgeleverde projecten: Wijkknooppunt Daalmeer in Alkmaar Dit is een project met een groot maatschappelijk belang. Al voor de bouw is gestart met de samenwerking tussen de betrokken partijen. De school en het zorgdeel zijn in 2010 opgeleverd. De woningen zijn in 2011 opgeleverd. Op het gebied van duurzaamheid is dit een uitzonderlijk project. Het gebouw wordt verwarmd en gekoeld door middel van warmte-koude opslag in de bodem met warmtepompen, een energiedak en een warmte terugwininstallatie voor de ventilatielucht. Daarnaast is er in de school climarad ventilatie toegepast. In combinatie met de vloerverwarming en koeling moet dit een goed binnenklimaat voor de school garanderen. De school is uitgevoerd met houten FSC 1 kozijnen. Voor de woningen en het zorgdeel is Woonkeur toegepast. De Nollen Oost, Alkmaar De oplevering van de zes grondgebonden vrije sector huurwoningen heeft in mei 2011 plaatsgevonden. De schil van de woningen heeft een zeer hoge isolatiewaarde. Deze woningen zijn voorzien van een HR CV ketel met een lage temperatuur verwarming gecombineerd met zonnecollectoren en hebben een uitzonderlijk laag energieverbruik. Tevens is FSC-hout toegepast. De Beeck, Bergen Deze appartementen liggen naast zwembad De Beeck. De woningen zijn opgeleverd in mei In 2011 gestarte projecten: Boogaert, Castricum Het plan bestaat uit een verzorgingshuis voor de ViVa! Zorggroep en een groot aantal woningen. Daarnaast worden appartementen gerealiseerd voor Odion, een instelling die mensen met een beperking huisvest. De bouwwerkzaamheden zijn in uitvoering en de oplevering van het eerste deel staat gepland voor mei Het gehele gebouw wordt uitgerust met een WKO-installatie en warmtepompen. De ventilatie wordt geregeld via een warmte terugwinsysteem. Bouwvakkers worden bedankt voor hun inzet bij het hoogste punt. 1 FSC hout, duurzaam gekweekt hout, waarvoor een keurmerk van de Forest Stewardship Council is afgegeven 9

10 Westerstraat, Alkmaar De bouw is in 2011 gestart. Het bestaande voorhuis wordt verbouwd zodat er een woning en een aparte algemene ruimte ontstaat. Stichting De Waerden zal de ruimten gaan huren om hier mensen met een verstandelijke beperking te huisvesten. Het toe te passen hout wordt onder FSC keurmerk geleverd. Hollandse Melksuikerfabriek (HMS), Uitgeest Op het voormalige fabrieksterrein van de Hollandse Melksuikerfabriek in Uitgeest realiseert bouwbedrijf Thunnissen in samenwerking met Kennemer Wonen een nieuwbouwwijk. De planning is dat alle woningen in 2012 worden opgeleverd. 10

11 Ontwikkelportefeuille: Kennemer Wonen heeft de komende jaren diverse projecten in voorbereiding. Het gaat om diverse projecten: Projectomschrijving Plaats Gepland programma Dr. Brugmanplantsoen Uitgeest 18 appartementen en een algemene ruimte voor Stichting Woongroep Uitgeest Zuiderloo Heiloo 32 appartementen 39 grondgebonden woningen Stompetoren Schermer kamers met algemene ruimtes worden gebouwd voor 30 dementerende ouderen 16 appartementen Boendermakerhof Bergen 26 appartementen 7 koopwoningen Verspijckweg Bergen 8 appartementen 6 grondgebonden woningen Klimop Castricum 48 appartementen Hr. Derckplantsoen Akersloot Nnb Vroonermeer Noord Alkmaar een brede school en 48 woningen Dr. Brugmanplantsoen in Uitgeest 11

12 Dagelijks onderhoud aantal aantal/ woning kosten kosten per eenheid reparatieverzoeken , mutaties 474* binnenpakketten totaal *Dit betreft het aantal mutaties waar werkzaamheden zijn verricht. Het aantal reparatieverzoeken is licht gedaald ten opzichte van Van de reparaties kostte ruim 98% gemiddeld 160,-. 12

13 In 2011 is het mutatiebeleid vastgesteld waarin het basiskwaliteitsniveau wordt beschreven. Om ervoor te zorgen dat het beleid eenduidig wordt uitgevoerd, nemen opzichters regelmatig gezamenlijk een woning op en vergelijken zij de resultaten van hun opnames in het opzichtersoverleg. 4. Planmatig onderhoud Alle voor 2011 geplande werkzaamheden zijn in 2011 uitgevoerd. Door het behaalde aanbestedingsvoordeel konden extra werkzaamheden gedaan worden. 5. Duurzaamheidsmaatregelen uitgevoerd in 2011 In tabel 1 is een overzicht gemaakt van de hoeveelheden duurzame maatregelen met de totaal bijbehorende CO2 besparing. In tabel 2 is een overzicht gemaakt van de complexen met de bespaarde labelstappen. Nr. Omschrijving Hoeveelheid CO2 besparing [kg] 1. HR++glas ca m 2 ca Gevelisolatie ca m 2 ca Complex 211 project Kerkedijk/Westerweg - ca Complex 579 Project Huisweid - ca Complex 2006 Project Kooglaan - ca Totaal: ca Tabel 1 * Bij een groot deel van de woningen is een HR107 Cv-ketel vervangen voor een HR107 Cv-ketel. Dit resulteert niet in een CO2 besparing. Nr. Adressen Complex Aantal woningen 1. HR++glas div Gevelisolatie div Project Kerkedijk/Westerweg Project Huisweid Project Kooglaan Tabel 2 Totaal aantal labelstappen 13

14 B. Verhuur van de woningen De provincie Noord Holland wil de provinciale woonvisie verder uitwerken. Deze uitwerking is gedaan in de vorm van Regionale Actie Programma s, de zogenaamde RAP s. In beide regio s waar Kennemer Wonen werkt is een RAP vastgesteld. Het RAP in Noord-Kennemerland zal de basis vormen van de nieuwe regionale woonvisie. Deze woonvisie wordt daarnaast gebaseerd op een rapport van Laagland advies, waarin de verwachte bevolkingsontwikkelingen voor de regio zijn opgenomen. Samen met de andere corporaties van de Stichting Sociale Verhuurders Noord-Kennemerland (het SVNK) zal Kennemer Wonen inbreng leveren in de nieuwe regionale woonvisie 1. Regio Noord-Kennemerland Binnen de regio Noord-Kennemerland werken corporaties met het aanbodmodel. Hierbij wordt met vrijkomende woningen geadverteerd. De woningzoekende kan reageren op de advertentie. De woning wordt aangeboden aan de kandidaat met de langste inschrijfduur. 2. Regio IJmond In de regio IJmond wordt gewerkt met het optiemodel. Hierbij kunnen mensen opties nemen op woningen. De vrijkomende woning wordt aangeboden aan de persoon met de langstlopende optie. Naast het optiemodel kent Uitgeest ook Direct Te Huur. Het principe van Direct Te Huur is in 2011 geëvalueerd en de bevindingen zijn vervolgens ambtelijk en bestuurlijk besproken. Conclusie is dat Direct Te huur niet meer regulier aangeboden wordt. Het aantal woningen stond niet in verhouding tot de verwachting die bij potentiële huurders werd gewekt. 3. Gemeentelijke basisadministratie (GBA) Alkmaar Sinds 1 mei 2011 heeft Kennemer Wonen inzage in de GBA-gegevens van de gemeente Alkmaar. Wij kunnen hiermee verhuisaangiftes doen. Woningzoekenden uit Alkmaar hoeven hierdoor geen uittreksel GBA meer te overleggen tijdens het intakegesprek. De medewerkers die bevoegd zijn om de GBA-gegevens te raadplegen, hebben hiervoor de eed afgelegd bij de burgemeester van Alkmaar. Deze inzage is voortgekomen uit het convenant onrechtmatige bewoning dat in 2010 is ondertekend door de burgemeester en de directeuren van de Alkmaarse woningcorporaties: Kennemer Wonen, Woonwaard en Ymere. Met dit convenant is het mogelijk onderhuur sneller op te sporen. 4. Kengetallen woningbezit Bezit naar type woning Alkmaar Bergen Castricum Heiloo Uitgeest Graft- De Rijp Totaal Eengezinswoningen Appartementen zonder lift Appartementen met lift Vrijstaande woningen Overige (maisonnettes en duplexwoningen) Totaal (peildatum ) 14

15 5. Beheer voor derden Kennemer Wonen heeft geen woningen in beheer voor derden. 6. Verhuur woningen sociale en vrije sector Goedkoop Betaalbaar Duur < 361,66 361,66 554,76 554,76-652,52 Vrije sector > 652,52 Totaal Alkmaar Bergen Castricum Heiloo Uitgeest Graft- De Rijp Totaal % 17% 72% 9% 2% 100% (peildatum ) Gemiddelde huurprijs en huurniveau Gemiddelde netto huurprijs Gemiddelde maximaal redelijke huurprijs % maximaal redelijke huurprijs 601,99 72,5% ,5% Door de invoering van de energielabels en het toevoegen van schaarstepunten in het Woningwaarderingssysteem is het puntenaantal in 2011 hoger geworden. In ons huurbeleid zijn de effecten van deze puntentoevoeging tengevolge van de schaarstepunten gecompenseerd door een lager streefhuurpercentage. Woningen die 15 extra schaarstepunten ontvangen kennen een maximaal redelijk huurpercentage van 76%. Bij woningen die 25 extra schaarstepunten ontvangen is dat percentage 71%. Voor woningen zonder schaarstepunten is het streefhuurpercentage 85%. Kennemer Wonen had op 31 december woningen die werden verhuurd met een huur tot aan de liberalisatiegrens van 652, Verhuur aan zorginstellingen peildatum Kennemer Wonen verhuurt 200 eenheden aan diverse zorginstellingen, van deze eenheden hebben er 13 geen woonbestemming. Deze eenheden worden gebruikt als gemeenschappelijke ruimte of als steunpunt voor de zorginstelling. 15

16 8. Verhuur overig vastgoed Parkeergelegenheden/ bergingen Alkmaar Bergen Castricum Heiloo Uitgeest Standplaatsen Gemeenschappelijke woonruimte Commercieel vastgoed Maatschappelijk vastgoed Totaal (peildatum: ) 9. Mutatiegraad Aantal gemuteerde woningen Totaal aantal woningen per Mutatiegraad Alkmaar ,0 % Bergen ,5 % Castricum ,4 % Heiloo ,7 % Uitgeest ,3 % Graft-de Rijp ,3 % Totaal ,6 % In 2011 was de mutatiegraad 6,6% (in ,3%). Van de 665 woningen zijn er 10 woningen bestemd om te worden gesloopt. 162 Woningen worden verkocht. De meeste mensen verhuizen vanuit een flat (appartementen, boven- en benedenwoning, maisonnettes). Hier ligt de mutatiegraad rond de 8,8 %. In eengezinswoningen blijven mensen langer wonen. Hier ligt de mutatiegraad net boven de 4 %. 16

17 10. Het verhuren van woningen aan bijzondere doelgroepen Alkmaar Bergen Castricum Heiloo Uitgeest Totaal Statushouders Zorgbemiddeling Zorgindicatie Urgenten Verdiencontracten Vestigers Tijdelijke verhuur Totaal Het verhuren van woningen aan statushouders en mensen met een verdiencontract wordt binnen de regio Noord-Kennemerland georganiseerd door het Transferpunt. Het Transferpunt draagt zorg voor een goede aansluiting tussen vraag en aanbod. In Uitgeest verloopt de toewijzing van woningen aan bijzondere doelgroepen via de gemeente. Acceptatiegraad regio Noord-Kennemerland De acceptatiegraad of aanbiedingscoëfficiënt geeft aan hoe vaak een woning is aangeboden aan een kandidaat-huurder voordat de woning geaccepteerd wordt Aanbiedingscoëfficiënt Noord Kennemerland Reacties per advertentie Alkmaar 2, Bergen 2, Castricum 1, Heiloo 2, In 2011 werden de woningen gemiddeld iets sneller geaccepteerd dan in het voorgaande jaar. In Bergen is het aantal reacties in 2011 groter dan in 2010 als gevolg van oplevering van een nieuwbouwcomplex. In 2011 werden 40 woningen via het optiemodel (Uitgeest) verhuurd. Hiervoor zijn geen vergelijkbare cijfers voorhanden. 11. Europese Beschikking Vanaf 2011 moet bij de woningtoewijzing gekeken worden naar het huishoudensinkomen. Maximaal 10% van de woningen mag verhuurd worden aan huishoudens met een inkomen boven de (prijspeil 2011). Deze regel staat in de zogenaamde Europese Beschikking. Wanneer we rekenen met een huurprijs van tot 652,52 en een maximaal jaarinkomen van , dan laat de tabel het aantal woningtoewijzingen zien per inkomenscategorie. 17

18 Huishoudinkomen per jaar in Aantal woningtoewijzingen in % </= ,8 % ,4 % ,6 % > ,2 % 12. Kosten leegstand De huurderving als gevolg van leegstand bij verhuizingen is in geweest. Dit is circa 0,72% van de totale netto jaarhuur. Wanneer een woning gereed is voor verhuur, maar niet aansluitend verhuurd wordt, spreken we van frictieleegstand. Leegstand als gevolg van sloop, verkoop, nieuwbouw en renovatie wordt hier niet meegenomen. De frictieleegstand bedroeg in 2011 gemiddeld 3 dagen. We hebben hiermee een verbeterslag gemaakt ten opzichte van 2010, toen was de frictie leegstand 5 dagen. 13. Huurverhoging Sinds 2007 voert het kabinet een inflatievolgend huurbeleid. Het Rijk stelt de jaarlijkse maximale huurverhoging vast op basis van het inflatiecijfer van het voorgaande kalenderjaar. Ook in 2011 is de huurverhoging inflatievolgend geweest. De huurprijzen van de woningen zijn per 1 juli 2011 met 1,3% gestegen. Bij de jaarlijkse huurverhoging zijn de huren van 4 woningen afgetopt om te voorkomen dat de huurprijs boven de maximaal redelijke huurprijs uit zou komen. Daarnaast is in 6 complexen de huur per 1 juli 2011 niet verhoogd omdat er sprake is van voorgenomen sloop ( Heer Dderkplantsoen; Boendermakerhof en Hoogevoort) of omdat het nieuwbouw betrof wat net opgeleverd was (Jaagpad, Daalder en de Nollen). 14. Huurachterstanden Kennemer Wonen voert een actief beleid om huurachterstanden van de actieve huurovereenkomsten zoveel mogelijk te beperken. Kennemer Wonen heeft als norm gesteld dat deze huurachterstand niet meer mag bedragen dan 0,65 % van de huurinkomsten. Op 31 december 2011 bedroeg de huurachterstand 0,57 %. Gemiddeld over 2011 lag dit percentage op 0,62%. 18

19 15. Betalingsregelingen Wanneer huurders meer dan een maand huurachterstand hebben, wordt geprobeerd om samen met de huurder een betalingsregeling te treffen. Tot nu toe was het beleid om een betalingsregeling te treffen met maximaal drie gelijke betalingstermijnen. In 2011 heeft Kennemer Wonen haar incassoprocedure geëvalueerd en geconcludeerd dat betalingsafspraken in 3 termijnen veelal niet haalbaar waren voor de huurders. Wij hebben dit aangepast naar zes termijnen. Wij willen geen afspraken maken waarvan we van tevoren weten dat huurders deze niet na kunnen komen en alsnog voor ontruiming komen te staan. Ons beleid heeft niet als uitgangspunt om huurders te ontruimen, maar als doel om huurders de kans te geven om aan hun betalingsplicht te voldoen. 16. Ontruimingen In 2011 is er als gevolg van vooral huurachterstanden voor 49 woningen een ontruiming aangezegd. Hiervan zijn 13 woningen ook daadwerkelijk ontruimd. De redenen voor ontruiming waren in 11 gevallen huurachterstand, in 1 geval niet nakomen van de Algemene Voorwaarden (onderhuur). In 1 geval was de huurder met de noorderzon vertrokken. Gemeente Aangezegde ontruimingen Aantal ontruimde woningen Alkmaar 22 6 Bergen 7 2 Castricum 8 0 Heiloo 10 4 Uitgeest 2 1 Totaal Verkopen 2011 In 2011 heeft Kennemer Wonen in totaal 116 huurwoningen, 1 garage in Alkmaar, 1 bedrijfspand in Alkmaar en 1 kavel grond in Heiloo verkocht. Door de dalende huizenprijzen en stagnerende markt hebben we meer woningen moeten verkopen dan in de verkoopdoelstelling genoemd was. Dit om de verkoopomzet te behalen. Kennemer Wonen hanteerde in 2011 twee verschillende koopvormen: Koopgarant en vrije verkoop. Hieronder volgt een specificatie van de woningverkopen. Aantallen woningen per Verkochte Koopgarant Vrije verkoop Gemeente gemeente woningen in 2011 Alkmaar Bergen Castricum Heiloo Uitgeest Graft-De Rijp Totalen Van alle woningen die verkocht zijn binnen het bestaand bezit, is 27% verkocht aan de huurders van Kennemer Wonen die een andere huurwoning hebben achtergelaten. 19

20 De gemiddelde verkoopprijs van de woningen bedroeg in 2011: Gemiddelde verkoopprijs Koopgarant eengezinswoning * Koopgarant meergezinswoning * Vrije verkoop eengezinswoning Vrije verkoop meergezinswoning Totaal gemiddeld * na aftrek Koopgarant-korting De gemiddelde doorlooptijd van de verkopen geeft een indicatie van de vraag naar onze woningen. De doorlooptijd wordt gemeten als de periode tussen het moment van de publicatie van verkoop door de makelaar tot het moment van levering bij de notaris. Gemiddeld kwam de doorlooptijd van een verkochte woning in 2011 uit op 133 dagen (2010, 131 dagen). 18. Beheer Verenigingen van Eigenaars (VvE) Kennemer Wonen heeft ervoor gekozen om het VvE-beheer uit handen te geven aan professionele VVE-beheerders. 19. Doorverkoop Koopgarant In 2011 heeft Kennemer Wonen vijf Koopgarant-woningen teruggekocht, waarvan één in de gemeente Uitgeest, twee in de gemeente Alkmaar en twee in de gemeente Castricum. Alle vijf de woningen zijn in 2011 weer verkocht met Koopgarant. 20. Uitruil complexen Per 1 juli heeft Kennemer Wonen met de Woningstichting Woonwaard complexen geruild. In Alkmaar heeft Kennemer Wonen het complex Lorreinenlaan aan Woonwaard overgedaan. In Egmond heeft Kennemer Wonen het complex Dorpskroft overgenomen. De Lorreinenlaan heeft 36 woningen, de Dorpskroft heeft 39 woningen. 21. Grond Kennemer Wonen heeft in 2011 geen grond gekocht of verkocht. 20

21 C. Betrekken van bewoners en belanghouders bij beleid en beheer 1. Huurders en bewonersorganisaties Kennemer Wonen hecht veel belang aan de inbreng van haar huurders. Behalve met de Huurderskoepel werken we samen met 26 bewonerscommissies. De bewonerscommissies vertegenwoordigen bewoners op complexniveau. Met de bewonerscommissies overleggen we minimaal één keer per jaar. In 2011 zijn 4 nieuwe commissies opgericht. Helaas zijn er ook 5 commissies opgeheven vanwege onvoldoende belangstelling om deel te nemen aan de commissie. Overzicht van de actieve bewonerscommissies per gemeente: Actieve bewonerscommissies Nieuw in 2011 Opgeheven in 2011 Alkmaar Bergen 5 Castricum 3 Heiloo 7 2 Uitgeest 1 2. Huurderskoepel Kennemer Wonen heeft zes huurdersorganisaties die deel uit maken van de Huurderskoepel. Vier keer per jaar overlegt de Huurderskoepel met de directeur-bestuurder en de manager Wonen. Eén keer per jaar spreekt de Huurderskoepel met de Raad van Commissarissen. In 2012 wordt de samenwerkingsovereenkomst, die in 2009 is gesloten geëvalueerd. De Huurderskoepel heeft het recht om over een aantal onderwerpen gekwalificeerd advies uit te brengen. Onderwerpen waarover gekwalificeerd advies is aangevraagd: - Vergoedingen bij grootschalig onderhoud - Sociaal Plan bij herstructureringsprojecten - Jaarlijkse huurverhoging Andere onderwerpen die met de Huurderskoepel zijn besproken: Presentatie KWH - Voortgang Planmatig Onderhoud - Begroting Bewonersparticipatie - Onderhoud in bewoonde staat - Lidmaatschap Woonbond - Politie Keurmerk Veilig Wonen - Leefbaarheidsfonds Europese regelgeving - Prestatieafspraken gemeente - Administratie servicekosten - Verkoopresultaten - Energielabels - Aanbieding collectieve energieleverancier - Opzet klantenpanels - Jaarverslag Visitatie - Sluiting informatiepunten - Onderhoudsbegroting Tuin-en Schotelrichtlijnen 21

22 3. Gemeenten Met alle gemeenten vindt geregeld overleg plaats. Op bestuurlijk niveau overleggen de wethouders twee maal per jaar met de directeur-bestuurder en managers Wonen en Vastgoed. Er is frequent overleg tussen ambtenaren en de teammanagers van Kennemer Wonen. Verschillende onderwerpen zijn in de overleggen aan bod gekomen zoals nieuwbouwprojecten, prestatieafspraken, actualisaties van huisvestingsverordeningen en huisvesting statushouders. Eén onderwerp is met alle gemeenten besproken en dat zijn de door Kennemer Wonen gemaakte wijkanalyses. In 2011 heeft Kennemer Wonen voor 27 wijken een wijkanalyse gemaakt. Daarna is per gemeente een prioriteitswijk gekozen. Voor deze prioriteitswijk wordt in 2012 een wijkactieplan opgesteld. Deze wijkactieplannen lopen vooruit op de wijkvisies die Kennemer Wonen voor haar bezit wil opstellen. Gemeenten en woningcorporaties kunnen niet zonder elkaar bij de aanpak van tal van vraagstukken rond het wonen. Om de samenwerking met de gemeenten te stroomlijnen en/of te verbeteren maakt Kennemer Wonen prestatieafspraken met de gemeenten. Kennemer Wonen heeft prestatieafspraken gemaakt met de gemeenten Heiloo, Bergen, Castricum en Alkmaar. De afspraken met Uitgeest worden in 2012 gemaakt. In de prestatieafspraken zijn procedureafspraken opgenomen voor de evaluatie. 4. Belanghebbenden Bij het bereiken van onze doelstellingen zijn verschillende belanghebbenden direct of indirect betrokken. Kennemer Wonen wil graag weten wat deze belanghebbenden vinden van het functioneren van Kennemer Wonen. Doen we wat we doen goed? Doen we wat we moeten doen? Doen we dingen niet of doen we dingen teveel? Om dat te weten te komen voert Kennemer Wonen jaarlijks één op één gesprekken met een aantal belanghebbenden. Jaarlijks is er een thema voor deze gesprekken. In 2011 was het thema duurzaamheid en energie. Dit jaar zijn er 8 gesprekken gevoerd met professionele belanghebbenden en 23 gesprekken met huurders. Op deze wijze halen wij de boodschap op bij onze belanghebbenden. Het resultaat van al deze gesprekken leidt tot aanbevelingen voor ons beleid en de uitvoering van het beleid. Belangrijke uitkomsten van de gesprekken zijn: ontwikkel een visie op het energiegebruik over meer dan tien jaar; maak huurders bewust van het energieverbruik. Zorg voor goede en transparante voorlichting; let bij onderhoud op de kwaliteit van het werk. Doe dingen in een keer en niet telkens een stukje. Houd er goed toezicht op; besteed veel aandacht aan alle communicatie. Zowel over beleid, als over de uitvoering van onderhoud. Koppel zaken terug aan de bewoners. 22

23 D. Financiële continuïteit 1. Algemeen Financiële continuïteit is een belangrijke doelstelling van de organisatie. Want alleen bij het voldoen aan deze randvoorwaarde is Kennemer Wonen in staat om ook op lange termijn aan de huisvestingsbehoefte van minder draagkrachtigen te voldoen. Daarom wordt het beleid van Kennemer Wonen voor de planningsperiode van tien jaar doorgerekend. Deze uitkomsten worden vervolgens getoetst aan de randvoorwaarden. De Europese schuldencrisis heeft laten zien dat financiële continuïteit en vertrouwen bijna synoniem zijn voor elkaar. Als belanghebbenden geen vertrouwen meer hebben in een organisatie of land is de financiële continuïteit direct in gevaar. Bij het bepalen van de financiële randvoorwaarden hebben wij ons dan ook vooral laten leiden door de wijze waarop het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) en het Centraal Fonds Volkhuisvesting (CFV) naar onze financiële huishouding kijken. Hierbij wordt verondersteld dat de verwachte macroeconomische verwachtingen (rente, inflatie, marktprijsontwikkelingen, etc.) daadwerkelijk zullen worden gerealiseerd. Bij het CFV wordt met name gekeken of de financiële continuïteit op langere termijn voldoende is. Dit wordt uitgedrukt in de solvabiliteit; een kengetal dat het eigen vermogen weergeeft als percentage van het totale vermogen. Op basis hiervan is door Kennemer Wonen aangegeven dat een solvabiliteit van minimaal 20% noodzakelijk is. Ondanks de huidige stagnatie in de woningmarkt blijven wij investeren in zowel sociale huurwoningen als in maatschappelijk onroerend goed. Deze investeringen zijn voor een fors deel onrendabel, de zogenoemde onrendabele toppen. Verder wordt geïnvesteerd in duurzame verbeteringen bij bestaande woningen. Ook deze investeringen bevatten soms een onrendabel gedeelte. Deze onrendabele toppen moeten voor een groot deel worden goedgemaakt uit de verkoopopbrengsten van bestaand bezit om de financiële positie op langere termijn niet in gevaar te brengen. In 2009 is daartoe een verkoopvijver vastgesteld om de verkopen te kunnen realiseren. In de verkoopportefeuille zijn per woningen opgenomen. In 2011 is het besluit genomen om het gedeelte dat in Koopgarant verkocht wordt, terug te brengen. Dat betekent dat verhoudingsgewijs meer woningen in de vrije verkoop verkocht zullen worden. In 2011 is een verdere impuls gegeven aan het sturen op kasstromen en is een maandelijkse update van de liquiditeitspositie en de prognose voor de komende maanden onderdeel gemaakt van managementbijeenkomsten. Op deze manier wordt meer vinger aan de pols gehouden over de liquiditeitspositie en kunnen tijdig maatregelen getroffen worden indien dit nodig blijkt. Dit doen we ook bij de budgetbewaking en budgetrealisatie, waarbij de begroting taakstellend is voor de uitvoering van onze activiteiten. Het in control zijn heeft hiermee een belangrijke impuls gekregen. Vanaf 2012 is het financieren van commercieel vastgoed met borging van het WSW niet meer toegestaan. Vermoedelijk zal een overgangstermijn zorgen voor een geleidelijke transitie. Vooruitlopend hierop zullen de kasstromen van zowel het DAEB-bezit als het niet- DAEB bezit worden gesplitst. Uiterlijk 1 januari 2014 dient de administratieve scheiding geregeld te zijn. De investeringen in commerciële vastgoedactiviteiten zijn vanaf 2012 niet meer financierbaar met WSW garantie. Kennemer Wonen zal op de kapitaalmarkt geldleningen moeten aantrekken. De niet-daeb activiteiten binnen Kennemer Wonen zijn beperkt. De verwachting is dat voor eventuele niet-daeb activiteiten een nog aan te wijzen deel van het eigen vermogen zal worden gebruikt. 23

24 2. Resultaat, vermogen en solvabiliteit Hieronder wordt middels een korte uiteenzetting van onze resultaten een beeld gegeven van de kwaliteit en de samenstelling van het resultaat en worden de kengetallen voor de financiële continuïteit weergegeven. Een nadere uitwerking is opgenomen in de jaarrekening. Binnen Kennemer Wonen is winstmaximalisatie geen doel. Het realiseren van de begroting is het belangrijkste stuurmiddel, waarbij de bedrijfsopbrengsten en lasten in evenwicht moeten blijven. Voor de waarde van het bezit geldt dat deze minimaal in stand gehouden dient te worden. Dit wordt bereikt door de kwaliteit van het bezit te laten aansluiten bij de markt. Dit realiseren we door woningen goed te onderhouden en te investeren in de bestaande voorraad. Tegenover het bezit staat vreemd vermogen waar rente over betaald wordt. Kennemer wonen heeft er voor gekozen de onrendabele investeringen te financieren uit de verkopen van bestaand bezit. Hiermee wordt voorkomen dat er het aandeel vreemd vermogen te veel toeneemt ten opzichte van ons bezit. Bovendien wordt door het behalen van verkoopresultaten voorkomen dat het eigen vermogen uitgehold wordt. Jaarresultaat In het verslagjaar 2011 werd een positief jaarresultaat gerealiseerd van 40.9 miljoen met een bedrijfsresultaat van 9.3 miljoen. Het resultaat wordt voor een belangrijk deel ( 43.9 miljoen) veroorzaakt door het meer waard worden van het verhuurde vastgoed. Deze waardevermeerdering zit als het ware vast aan het verhuurde vastgoed, en maakt geen deel uit van het vrij aanwendbare vermogen. Men kan zeggen dat het geld in de stenen zit en pas bij verkoop vrijgemaakt kan worden. Het jaarresultaat is als volgt samengesteld: 24

25 Opbouw jaarresultaat (in euro's x 1.000) Bedrijfsopbrengsten Huren Verkopen Overig Totaal bedrijfsopbrengsten Bedrijfslasten Waardeverandering materiële vaste activa Onderhoud Overige lasten Totaal Bedrijfslasten Bedrijfsresultaat Financiële baten en lasten Vennootschapsbelasting Resultaat na belastingen vóór mutatie actuele waarden -53 Mutatie actuele waarde materiële vaste activa Mutatie actuele waarde verkocht onder voorwaarden Mutatie actuele waarde materiële vaste activa Netto resultaat

26 ACTIVA (in euro's x 1.000) Vaste activa 1 Materiele vaste activa Financiele vaste activa Totaal vaste activa Vlottende activa 3 Voorraden Onderhanden projecten Vorderingen Liquide middelen Totaal vlottende activa Totaal PASSIVA (in euro's x 1.000) Eigen Vermogen Egalisatierekening Voorzieningen Langlopende schulden Kortlopende schulden Totaal Onrendabele investeringen In het verslagjaar en voorgaande jaren zijn projectbesluiten genomen waarbij sprake is van het doen van onrendabele investeringen voor nieuwbouwprojecten. Daarnaast is rekening gehouden met de status van uitvoering van het project per ultimo 2011 en de stand van de uitgaven op dat moment. 26

27 Deze post bestaat uit: Vrijval van voorzieningen onrendabel Dotatie aan voorziening onrendabel (DO) Dotatie aan voorziening initiele kosten 0 Waardeverandering projecten Afwaarderingen Financiële continuïteit De financiële huishouding van Kennemer Wonen is ultimo 2011 solide, met een Eigen Vermogen van ruim 40%. Het Centraal Fonds Volkhuisvesting heeft Kennemer Wonen een A- status toegekend. Dit wil zeggen dat Kennemer Wonen financieel gezond is. De operationele kasstroom laat over een 10-jaarsperiode een positief verloop zien. De Interest Coverage Rate is over eenzelfde periode ruim boven de norm. Ondanks dit positieve beeld houdt Kennemer Wonen de financiële marktontwikkelingen in de gaten. De toekomstige ingerekende verkopen (per jaar 75 stuks) zijn essentieel om daadwerkelijk alle ambities te kunnen verwezenlijken. Ook heeft Kennemer Wonen deze verkoopopbrengsten nodig om (onrendabele) investeringen in bestaand bezit en/of nieuwbouw te kunnen blijven doen. 5. Vermogen en solvabiliteit, kengetallen Voor de beoordeling van het vermogen en de solvabiliteit zijn een aantal kengetallen in de jaarrekening uiteengezet en toegelicht. De solvabiliteit geeft inzicht in welke mate aan de financiële verplichtingen aan onze vermogensverschaffers kan worden voldaan met behulp van het bezit. Hierbij is dan de vraag aan de orde of de onderneming voldoende eigen vermogen heeft om in geval van liquidatie alle verschaffers van vreemd vermogen hun leningen terug te betalen. Wordt het eigen vermogen te klein of zelfs negatief doordat er met verlies wordt gewerkt, dan zijn de vermogensverhoudingen verstoord. De solvabiliteit is dan onvoldoende om kredietverschaffers en leveranciers het nodige vertrouwen te geven. Kennemer Wonen heeft voor de solvabiliteit een minimale grens van 20% vastgesteld. Het weerstandsvermogen geeft de buffer weer om mogelijke waardedalingen op te kunnen vangen en om ook in ongunstige tijden onze activiteiten te kunnen voortzetten. Kennemer Wonen heeft het afgelopen jaar een hoger weerstandsvermogen ten opzichte van voorgaand jaar. De rentabiliteit op het vermogen geeft het financiële resultaat weer van Kennemer Wonen en het geïnvesteerde vermogen. Het geeft de verhouding weer tussen inkomen en het geïnvesteerde vermogen dat dit inkomen verdiend heeft. Het is met name voor de langere termijn een belangrijke maatstaf voor investeringsbeslissingen. Indien de rentabiliteit over langere periode onvoldoende is, zullen vermogensverschaffers afhaken. De duration geeft de gewogen gemiddelde rentetypische looptijd van de leningenportefeuille weer. Voorheen werd hier niet op gerapporteerd. Voor Kennemer Wonen geeft de duration een vrij lage waarde aan. Gedurende 2011 heeft Kennemer Wonen gestuurd op de verhoging van de duration, die aan het begin van het boekjaar vrij laag was. Dit heeft geresulteerd in een stijging van 8,21 aan het begin van het jaar naar 10,0 per ultimo. 27

28 Voor het sturen op kasstromen wordt gebruik gemaakt van de Interest Coverage Rate (ICR), de netto exploitatiekasstroom afgezet tegen de rentelasten. De WSW norm is 1,3. De ICR is per 31 december ,9. Een overzicht van de belangrijkste gegevens zijn in een tabel samengevoegd. KENGETALLEN Financiële continuïteit 1 Solvabiliteit 40,1% 36,4% 2 Weerstandsvermogen (x 1.000) Liquiditeit (current ratio) sectorgemiddelde 0,5 0,34 0,28 4 Rentabiliteit totaal vermogen 6,3% 5,2% 5 Cashflow per woning Gemiddelde rente leningportefeuille (excl. Roll-Overleningen) 4,72% 4,98% 7 Duration 10,00 8,21 8 ICR 1,9 2,2 6. Bedrijfswaarde De bedrijfswaarde laat de verdiencapaciteit zien van de huidige complexen voor de resterende levensduur tegen vooraf vastgestelde parameters (de parameters zijn vrijwel gelijk aan die bij de begroting gehanteerd zijn). Woningcorporaties gaan door middel van een heffing bijdragen in de huurtoeslag. In de bedrijfswaardeberekening is deze betaalbaarheidsheffing niet meegenomen. De heffing is wel in de meerjarenbegroting opgenomen. De bedrijfswaarde heeft zich in 2011 positief ontwikkeld en is met 47,9 miljoen toegenomen van 524 miljoen aan het begin van het jaar tot 572 miljoen per ultimo Een belangrijke oorzaak van deze toename is het doorvoeren van beleidswijzigingen. Deze veroorzaken een toename van 28 miljoen van de bedrijfswaarde. Het lager ingerekende (vooral planmatig) onderhoud heeft de bedrijfswaarde met 38,8 miljoen doen toenemen. Het gewijzigde verkoopbeleid heeft een negatief effect van bijna 15,0 miljoen. In het vorig verslagjaar was voor de woningverkopen rekening gehouden met 100 Koopgarantwoningen per jaar. In 2011 is het verkoopbeleid gewijzigd in 20 Koopgarantwoningen en 55 vrije verkoopwoningen. De woningverkopen zijn voor de 5 toekomstige jaren in de bedrijfswaarde opgenomen. Verder zorgen de mutaties van het aantal verhuureenheden in het bezit voor een stijging van 31,6 miljoen. Hiervan heeft 15,3 miljoen betrekking op de opgeleverde nieuwbouw (de Daalder, de Beeck en Nollen-Oost) en 8,2 miljoen op de aankoop van woningen (Dorpskroft en Elba). Verder is de bedrijfswaarde 4,8 miljoen toegenomen als gevolg van verbeteringen. Het saldo van de overige mutaties in de bedrijfswaarde is ongeveer 3 miljoen. De volgende uitgangspunten zijn bij de huidige bedrijfswaardeberekening gehanteerd, waarbij wij zijn uitgegaan van de richtlijnen van het CFV en het WSW. In tegenstelling tot de restwaarde van gestapelde woningen, is de restwaarde van de grondgebonden woningen op basis van eigen beleid tot stand gekomen en wijkt daarmee af van de richtlijnen van het CFV. 28

29 Disconteringsmethode 5,25% medio nummerando model Verkopen in bedrijfswaarde 5 jaar ( 75 woningen per jaar) Reguliere huurverhoging Inflatievolgend Huurderving 0,8% Huurharmonisatie 85% van maximaal redelijk Restwaarde in bedrijfswaarde per gestapelde en per grondgebonden woning Gemiddelde levensduur 22 jaar Minimale restant levensduur 10 jaar; tenzij verkoopcomplex Rentabiliteitswaardecorrectie ja (toegestaan tot 1/1/2012) Mutatiekans per jaar 5,5% (2012), 5,255% (2013), variabel (vanaf 2014) Inflatieparameters Zie tabel 1; conform CFV De verwachte opbrengstwaarde van woningen geoormerkt voor verkoop wordt gedefinieerd als de contante waarde van het bedrag dat kan worden verkregen bij vrijwillige verkoop binnen een verwachte termijn van vijf jaar, onder aftrek van verkoopkosten die niet door de koper worden gedragen. Ter bepaling van dit bedrag worden taxaties uitgevoerd door onafhankelijke externe deskundigen of worden vergelijkbare onroerende zaken als referentie gehanteerd. 7. Borging WSW Bij het aantrekken van financieringen wordt door Kennemer Wonen een beroep gedaan op de borgingsmogelijkheden van het WSW. Op basis van de uitgangspunten van het WSW voldoet Kennemer Wonen aan de eisen van kredietwaardigheid en kan gebruik gemaakt worden van de borgingsfaciliteiten. Eén van de speerpunten in 2011 was het beheren van de kasstromen. Maandelijks is een kasstroomoverzicht opgesteld en zijn de resultaten besproken. De afgelopen jaren heeft een aanscherping plaatsgevonden in het volume van leningen dat geborgd kan worden bij het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). Het volume aan borging staat in direct verband met de kasstromen van woningcorporaties. De financiering van operationele activiteiten en investeringsvoornemens blijft dan ook een groot punt van aandacht vormen voor Kennemer Wonen. Ook de druk op de markt om gelden te verkrijgen is groot en wordt als probleem gezien voor de komende periode. Projectcontrol wordt daarmee een steeds belangrijker onderdeel binnen het risicomanagement. Daarnaast zijn ook hier de ontwikkelingen in Europa belangrijke risico s. De investeringen in commercieel vastgoed zijn vanaf 2012 niet meer financierbaar met WSW - garantie. Kennemer Wonen zal indien nodig op de kapitaalmarkt geldleningen moeten aantrekken. 8. Het Centraal Fonds voor de Volkshuisvesting Het Centraal Fonds Volkshuisvesting (CFV) beoordeelt jaarlijks de financiële positie van corporaties en brengt hierover verslag uit aan het Ministerie van BZK. Men onderscheidt een aantal risicocategorieën op basis van door het CFV opgestelde risicoprofielen. Op grond van deze risicoprofielen en het aanwezige weerstandsvermogen bij Kennemer Wonen ten opzichte van het gewenste minimum vermogen in deze periode is door het CFV een A-status afgegeven, hetgeen wil zeggen dat de corporatie financieel gezond is. Ook maken we gebruik van de Benchmark Corporatie in perspectief van het CFV om zo onze prestaties met derden te objectiveren. Het Centraal Fonds voor de Volkshuisvesting informeert de corporatie jaarlijks over de omvang van het vermogensoverschot op grond van door haar vastgestelde normeringen. 29

30 9. Treasury Kennemer Wonen beschikt over een treasurystatuut dat door een externe accountant is getoetst en dat in 2010 is vastgesteld. Uitgangspunt van het treasurybeleid is dat ook eigen middelen worden ingezet voor de financiering van nieuwbouwprojecten (interne financiering) en dat geen risicovolle of conjunctuurgevoelige verplichtingen of beleggingen worden aangegaan. Bestaande leningen worden periodiek beoordeeld op de mogelijkheid tot vervroegde aflossing of herfinanciering direct of in de toekomst tegen een lager rentepercentage. Externe beleggingen dienen zoveel mogelijk risicomijdend te zijn. Er is intern een treasurycommissie vastgesteld. Deze commissie wordt begeleid door een externe partij die gespecialiseerd is in de treasuryfunctie. In deze commissie wordt naar aanleiding van de kwartaalrapportages gesproken over de benodigde financiële middelen, leningsfaciliteiten en beleggingen. Per 31 december 2011 heeft Kennemer Wonen een tweetal renteswaps met een totale hoofdsom van 20 mio. De renteswaps zijn gekoppeld aan roll-over leningen (leningen met een aan Euribor gekoppelde rentevergoeding). Door de koppeling van de renteswaps aan roll-overs is effectief een lening met een vaste rente gecreëerd. De variabele rente die Kennemer Wonen betaalt voor de roll-over lening, ontvangt zij terug uit de swap. Wat resteert is de te betalen vaste rente uit de swap. Het renterisico is daarmee afgedekt. In 2012 en 2018 vervallen rollover leningen die aan swaps gekoppeld zijn (beide 10 mln.). Voor de in 2012 vervallende rollover lening is een vervangende roll-over lening afgesloten. Deze vervalt in De swaps zijn dan opnieuw beschikbaar voor het aantrekken van onderliggende roll-over leningen. Stijgt de marktrente na het afsluiten van een renteswap, dan ontwikkelt zij een positieve marktwaarde en vice versa. De marktwaarde van de twee renteswaps bedraagt per 31 december ,8 mio. negatief. Kennemer Wonen heeft niet de intentie om de swaps tussentijds te beëindigen. De marktwaarde van de swaps zullen daardoor niet in het resultaat worden verantwoord. Onlangs werd bekend dat een aantal woningcorporaties in financiële problemen is gekomen. Door negatieve marktwaarden op hun derivatenportefeuille eiste de bank dat ze voor het verschil tussen de verwachte en werkelijke rente aan de bank extra zekerheden moesten verschaffen. In de derivatencontracten van Kennemer Wonen is geen sprake van een bijstortingsclausule. In theorie kan de bank op basis van de algemene bankvoorwaarden de relatie met Kennemer Wonen beëindigen. Op dat moment zullen de posities (waaronder de swaps) met de bank moeten worden afgewikkeld. Dat betekent dat, ingeval van een negatieve marktwaarde, verlies genomen zou moeten worden. Dit risico wordt door Kennemer Wonen als zeer gering beoordeeld. Ontwikkelingen in de markt kunnen er in resulteren dat de rente swaps een positieve marktwaarde krijgen. In een dergelijk scenario loopt Kennemer Wonen risico op het innen bij de tegenpartij. Een ander theoretisch risico is de mogelijk beperkte beschikbaarheid van financieringen in de toekomst. Dit zou betekenen dat op het moment dat de bestaande roll-overlening vervalt, er geen vervangende roll-overleninge beschikbaar zou kunnen zijn. Op dat moment zou geen sprake meer zijn van een kostprijs-hedge. Ook dit risico wordt door Kennemer Wonen als zeer gering beoordeeld. Overigens kan Kennemer Wonen indirect nog geraakt worden door de problemen die nu zijn ontstaan bij de in problemen gekomen woningcorporaties. Dat komt doordat woningcorporaties in Nederland voor elkaar garant staan. Dat betekent dat als een in problemen geraakte 30

31 corporatie niet aan haar rente-verplichtingen kan voldoen alle andere corporaties in Nederland kunnen worden aangesproken. Voor Kennemer Wonen gaat het om maximaal 12,1 miljoen. Op basis van een actuele liquiditeitenplanning op kasstroombasis wordt de toekomstige financieringsbehoefte bepaald. Bij het invullen van deze financieringsbehoefte worden in eerste instantie de uit de exploitatie vrijkomende middelen ingezet. Vervolgens worden de mogelijkheden om met kort geld te financieren optimaal benut. Op deze wijze worden de rentelasten beperkt. Naast het monitoren op de financieringsbehoefte is in 2011 aandacht besteed aan het bewaken van het faciliteringsvolume van het WSW, het terugbrengen van het renterisico en het treffen van de eerste voorbereidingen voor de implementatie van de EU-beschikking. 10. Fiscaliteiten In 2010 is voor de rechtsvoorgangers van Kennemer Wonen de aangifte 2008 voor de vennootschapsbelasting ingediend. In het vierde kwartaal 2010 is de aangifte 2008 nader beoordeeld en met externe belastingadviseurs besproken. Tevens is de aangifte 2009 ingediend. Het fiscaal resultaat bedraagt voor ,1 miljoen negatief voor de beide rechtsvoorgangers opgeteld en voor ,2 negatief voor de nieuwe organisatie. De verschuldigde belasting over 2008 en 2009 is nihil. Dit wordt vooral veroorzaakt door de toepassing van fiscale faciliteiten zoals de herinvesteringsreserve. Verder is gewerkt aan de aangifte 2010, die in het voorjaar van 2012 zal worden ingediend. Het fiscaal resultaat over 2010 zal naar verwachting nihil bedragen. De Belastingdienst heeft laten weten dat de toepassing van een herbestedingsreserve (HBR) door een woningcorporatie in beginsel toelaatbaar wordt geacht. Door de toepassing van de HBR kan het belastbare bedrag van een corporatie doorgaans tot nihil worden teruggebracht. Toepassing van de HBR door woningcorporaties is vanaf het boekjaar 2012 niet meer mogelijk door de wijzigingen in de Wet op de vennootschapsbelasting. De mogelijkheden om te komen tot de vorming van een onderhoudsvoorziening zal wellicht in latere jaren beoordeeld worden. Per balansdatum is per saldo op de voorlopige aanslagen vennootschapsbelasting 2008 en 2010 in totaal 1,0 miljoen betaald. Over dit bedrag zal de Belastingdienst heffingsrente vergoeden. 11. Deelnemingen en verbindingen Verbindingen Kennemer Wonen voert de administratie van een beheercomplex. Daarnaast voert Kennemer Wonen de financiële administratie van Stichting Verdeling Woonruimte Kennemerland (SVNK). Stichting verkoopgarantie Begin 2009 heeft de gemeente Alkmaar het initiatief genomen om samen met verschillende partners (corporaties, makelaars, ontwikkelaars, banken en notariaten) te bekijken op welke wijze de doorstroming in de woningmarkt weer op gang kan worden gebracht. Dit initiatief heeft geleid tot de oprichting van de Stichting Verkoopgarantie. Kennemer Wonen heeft zich hiermee verplicht om, onder voorwaarden, maximaal 10 woningen aan te kopen. Aankoop project Schelphoek Het bestuur heeft in 2009 ingestemd met het afgeven van een aankoopgarantie voor 4 woningen met bijbehorende parkeerplaatsen in project Schelphoek. De gemeente Alkmaar heeft het bestuur van Kennemer Wonen hiervoor benaderd omdat stagnatie dreigde in de bouw van dit project. Per ultimo 2011 is nog geen woning afgenomen. Er zullen uiteindelijk 2 woningen afgenomen worden. 31

32 Deelnemingen Wij kennen per ultimo 2010 een verbinding, te weten de BV Woningbezit Heiloo. Hiervan is Kennemer Wonen 100% aandeelhouder. Deze besloten vennootschap is op 1 mei 1995 opgericht met als doel vastgoedactiviteiten te ontwikkelen die niet binnen de kaders van de toegelaten instelling passen. De BV is een 100% dochter van Woningstichting Kennemer Wonen. Tot nu toe zijn geen activiteiten ontwikkeld. Het algemeen beheer van deze BV is uitbesteed aan Kennemer Wonen. De activiteiten van Duinstee Vastgoed BV zijn met terugwerkende kracht per 1 januari 2009 volledig ondergebracht bij Kennemer Wonen. De BV is niet opgeheven en zal mogelijkerwijs worden ingezet voor nevenactiviteiten indien deze zich voordoen. Het toezicht is op gelijke wijze geregeld als bij de toegelaten instelling. 32

33 E. Leefbaarheid Kennemer Wonen hecht grote waarde aan de leefomgeving van de huurders. Dit uit zich door niet alleen te investeren in de stenen maar ook in investeringen in de leefbaarheid van een wijk. 1. Buurtbemiddeling In 2011 is Kennemer Wonen in Alkmaar gestart met Buurtbemiddeling. Dit is een samenwerkingsverband tussen Kennemer Wonen, de gemeente en twee andere corporaties. Momenteel zijn er 17 vrijwilligers getraind. De vrijwilligers bemiddelen bij burenruzies. Door bewoners te laten bemiddelen proberen we te voorkomen dat instanties erbij betrokken worden. Het doel is snel de ruzie op te lossen. De vrijwilligers hebben één keer in de zes weken een bemiddelaarsoverleg. Het doel van deze overleggen is om de onderlinge samenwerking te stimuleren, kennis uit te wisselen en elkaar te motiveren. Het project Buurtbemiddeling wordt geleid door een medewerker van Kern8, een stichting voor Welzijnsbevordering die gevestigd is in Alkmaar. Ook in Bergen draait het project Buurtbemiddeling met ondersteuning door Kern8. Kennemer Wonen draagt financieel bij aan het project op basis van ons aandeel in het woningbezit. Jaarlijks wordt naar aanleiding van de evaluatie besloten of het project voortgezet wordt. Kennemer Wonen heeft besloten om het project in 2012 voort te zetten. 2. Casuïstiek overleg In alle gemeenten vindt er geregeld overleg plaats met als doel overlast te voorkomen. In deze overleggen worden met diverse partners (zoals Politie, Brijderstichting, Gemeente en Maatschappelijk werk) individuele zaken besproken. De coördinatie is bedoeld om zaken op elkaar af te stemmen en het betreffende gezin de beste ondersteuning te bieden. Alle overleggen hebben een frequentie van 6 à 8 weken en worden door de medewerkers van Kennemer Wonen als zeer nuttig ervaren. Het persoonlijk contact tussen de leden van het netwerk wordt als constructief ervaren, waardoor complexe dossiers beter opgelost kunnen worden. 3. Burger AED in de gemeente Bergen Dagelijks worden mensen het slachtoffer van hartfalen. In combinatie met een snelle alarmering van 112 en directe reanimatie (met een AED) kunnen er levens worden gered. Met het plaatsen van AED's en het opleiden van vrijwilligers, wil de gemeente Bergen realiseren dat de overlevingskans na een hartstilstand toeneemt door het toepassen van reanimatie en defibrillatie. Hiervoor worden verspreid in de gemeente Bergen 25 AED's opgehangen. Kennemer Wonen werkt mee aan dit project en heeft vier panden aangewezen als geschikte locatie voor het ophangen van een AED. Voor de bediening van de AED's wordt een netwerk opgezet van vrijwilligers die via de gemeente een cursus reanimatie/aed volgen. 33

34 4. Gaudi Kunstwerk in Egmond Een vies verwaarloosd veldje, veel overlast voor de buurt en jarenlange inzet van de Parel (Vereniging Dorpsbelangen Egmond Parel aan Zee) heeft geleid tot een uniek samenwerkingsverband in Egmond aan Zee. De Parel, gemeente Bergen, Kennemer Wonen en buurtbewoners ontwikkelden samen een plan om het veldje op de hoek van de Ankerstraat en de Duinstraat op te knappen. De buurtbewoners hebben een Social Sofa gemaakt (een gemozaïekt zitmeubel waarin tekeningen van kinderen uit de buurt zijn verwerkt). 5. Leefbaarheidsprojectgroepen Bakkum In twee buurten in Bakkum is een leefbaarheidsprojectgroep opgestart, namelijk in Het Duintje en De Poelven. In deze projectgroep nemen vertegenwoordigers van alle relevante partijen (bewoners, gemeente en politie) deel. In Het Duintje is de projectgroep inmiddels weer opgeheven omdat de grootste problemen zijn opgelost. De projectgroep van De Poelven heeft in 2011 een enquête uitgezet om te inventariseren welke zaken de buurtbewoners als probleem ervaren, die opgelost moeten worden. 6. Leefbaarheidsbudget Het leefbaarheidsbudget is daarnaast ingezet in maatregelen in het kader van Schoon, Heel & Veilig. Er moet dan gedacht worden aan extra schoonmaakwerkzaamheden, plaatsing van achterpadverlichting en plaatsen van fietssteunen. Maar ook sponsoring van buurtinitiatieven zoals straatbarbeques en de timmerdorpen in Egmond aan Zee, Egmond a/d Hoef en Akersloot. Kinderen in Egmond aan Zee hebben een Social Sofa gemaakt voor hun wijk 34

35 Wonen en zorg 7. Nieuwbouwprojecten Binnen diverse nieuwbouwprojecten heeft Kennemer Wonen appartementen en voorzieningen gerealiseerd waarin wonen en zorg zijn gecombineerd. Alkmaar - In 2011 is wijkknooppunt De Daalder opgeleverd, een uniek project waar wonen, zorg en welzijn worden gecombineerd. - Er is gestart met de bouw van zelfstandige woningen en een algemene ruimte voor cliënten van De Waerden in de Westerstraat. Castricum - Het nieuwe woonzorgcentrum De Boogaert, waar zowel de ViVa Zorggroep als de Stichting Odion hun cliënten zullen huisvesten. Het nieuwe woonzorgcentrum zal zowel zorg- als woonvoorzieningen bieden. 8. WonenPlus Kennemer Wonen draagt in een aantal gemeenten financieel bij aan WonenPlus. WonenPlus biedt een gecoördineerd pakket van diensten aan op het gebied van wonen, welzijn en zorg, op het snijvlak van vrijwilligersdiensten, professionele diensten en commerciële diensten. WonenPlus staat voor persoonlijke ondersteuning en praktische dienstverlening. In de gemeenten waar Kennemer Wonen werkzaam is, zijn diverse WonenPlus-organisaties actief, al dan niet als onderdeel van de welzijnsinstelling. 9. Domotica Kennemer Wonen neemt deel aan het project Kite. Dit project heeft als doel door integratie van het aanbod van welzijn en zorg te komen tot een betere afstemming. Hierdoor zijn mensen in staat langer zelfstandig thuis te wonen. 35

36 Deel 2: Kennemer Wonen de organisatie F. Personeelsbeleid 1. Lerende organisatie en cultuur Leren is de normaalste zaak van de wereld. Kennemer Wonen wil een high performanceorganisatie zijn: de lat mag hoog liggen, experimenteren ook. In een high performance-organisatie is elkaar aanspreken normaal, zowel in complimenten als in het geven van kritische feedback. Initiatief tonen en verantwoordelijkheid nemen op alle niveaus van de organisatie. 2. Stagebeleid Naast het leren en ontwikkelen van onze eigen medewerkers, vinden we ook dat we ruimte moeten bieden aan studenten om te leren en ontwikkelen binnen onze organisatie. Zo zijn er in 2011 in totaal vier stagiaires en twee HBO-duale studenten actief geweest. In 2012 zullen we dit verder uitbouwen. Tevens is er voor gekozen om in 2012 deel te nemen aan Talent in Huis waarbij Kennemer Wonen met een aantal corporaties in samenwerking met Aedes gedurende 1 ½ jaar een traineeship aanbiedt. 3. Meten is weten In 2011 heeft het tweejaarlijkse MedewerkersTevredenheidsOnderzoek (MTO) plaatsgevonden. Dit is een herhalingsonderzoek na de eerste nulmeting in oktober Het is opvallend dat de algemene tevredenheid licht is gestegen, terwijl op veel thema s juist grotere stijgingen te zien zijn. Blijkbaar is het rapportcijfer een eerste ingeving van een medewerker en zijn de stellingen / thema s concreter. De tevredenheid op de thema s is gemiddeld met 13% toegenomen. De grootste stijgingen hebben betrekking op de efficiency, de beloning en de beoordeling. Overal is duidelijk dat Kennemer Wonen de afgelopen twee jaar aandacht heeft gehad voor de medewerkers, met zeer positieve gevolgen. Uiteraard kunnen er altijd zaken beter. Zo worden een aantal punten meegenomen in cultuurinterventies in Daarnaast bepaalt elke afdeling op welk verbeterthema zij zich gaat richten en stelt hiervoor een actieplan op. In 2013 worden de resultaten weer gemeten. 4. Beoordelingen Om sturing te geven aan de ontwikkeling op het gebied van resultaten en competenties van medewerkers, is in 2010 een start gemaakt met de nieuwe methodiek van het functioneringsen beoordelingssystematiek gericht op resultaat- en gedragsafspraken was een pilotjaar om te wennen aan deze nieuwe systematiek. Eventuele negatieve consequenties na beoordeling werden niet doorgevoerd. Dit jaar zijn ook de negatieve consequenties doorgevoerd namelijk het niet in aanmerking komen voor een salarisverhoging en eindejaarbonus bij een slechte beoordeling. 36

37 G. Visitatie Kennemer Wonen wil weten of wij onze taak goed uitvoeren, daarom laten wij ons visiteren. Dit voorjaar heeft Ecorys de visitatie bij Kennemer Wonen uitgevoerd. Wij zijn blij met de conclusies en aandachtspunten die in het rapport staan. Ze bieden veel bruikbare en nuttige informatie. Volgens Ecorys is de houding van Kennemer Wonen richting belanghebbenden open en constructief, ze geven een 7,0 als beoordeling, het hoogste cijfer. Welke conclusies mogen we trekken? Er is een stijgende trend te constateren in de prestaties van Kennemer Wonen of zoals de visitatiecommissie constateert: Kennemer Wonen, de positieve omslag na de fusie. De beleidsdoelstellingen zijn nu uniform en eenduidig. Met een relatief kleine organisatie wordt efficiënt gewerkt aan het realiseren van de doelstellingen. Het maatschappelijk presteren in 2009 en 2010 is zeker voldoende. Naast een aanzienlijke nieuwbouwopgave met toenemende aandacht voor duurzaamheid en energiezuinigheid, is er ook een hoge prioriteit bij het investeren in maatschappelijk vastgoed. De prestatie voor de huisvesting van de primaire doelgroep is goed en bevindt zich evenals de andere prestaties in een stijgende lijn. De algehele houding van Kennemer Wonen wordt omschreven als proactief, wat zich laat zien in een fors aantal leefbaarheidsprojecten in de wijk. De verhouding en samenwerking met collega corporaties uit het werkgebied is goed. Kennemer Wonen pleit nadrukkelijk voor versterking van (regionale)samenwerking. Welke aandachtspunten halen wij uit het rapport? De ondernemings- en beleidsplannen vanaf 2009 kenmerken zich door de drive en ambitie die eruit spreekt. De Visitatiecommissie constateert dat het er op lijkt dat er veel tegelijk moet. De activiteitenplannen die we vanaf 2010 per gemeente maken, kanaliseren dit enigszins. De communicatie en informatievoorziening bij projecten is ook één van de aandachtspunten. Het contact met belanghebbenden is goed. Met een aantal belanghebbenden is dit op projectbasis en niet op structurele basis, wat door de belanghebbenden wel gewenst wordt. 37

38 H. Integriteit We doen ons werk in intensieve wisselwerking met de maatschappelijke omgeving. Het is dan ook van groot belang dat onze klanten en onze stakeholders vertrouwen (kunnen) hebben in Kennemer Wonen als organisatie en in de mensen die met elkaar het gezicht van Kennemer Wonen bepalen. Dat was voor ons in 2009 de reden om een aantal zaken vast te leggen in een integriteitscode. Deze code biedt handvatten aan om beslissingen te nemen in dagelijkse situaties. Op die manier kan Kennemer Wonen laten zien dat het integriteit en betrouwbaarheid belangrijk vindt. Ook wordt in deze code aandacht geschonken aan de wijze waarop misstanden kunnen worden gemeld en in welke mate er sancties getroffen kunnen worden. Kennemer Wonen kent twee vertrouwenspersonen (intern en extern). De toenmalige minister voor Wonen, Wijken en Integratie (WWI) heeft in 2009 aan de Tweede Kamer aangegeven, dat hij het toezicht op het punt van integriteit bij woningcorporaties, mede naar aanleiding van een aantal incidenten in de sector, wil intensiveren. In dat kader is destijds besloten dat er bij meerdere woningcorporaties een doorlichting zal plaatsvinden. Kennemer Wonen is één van de woningcorporaties waar het integriteitsonderzoek heeft plaatsgevonden. In 2011 is het definitieve rapport afgerond. Vanuit het onderzoek, dat onder regie van de VROM-inspectie heeft plaatsgevonden, zijn geen integriteitsschendingen of een verhoogd risico op integriteitsschendingen vastgesteld. De aanbevelingen, waaronder het actualiseren van het bestuursreglement en de verdere uitbouw van het risicomanagementsysteem, komen grotendeels overeen met de verbeterpunten van Kennemer Wonen en zijn dan ook overgenomen. 1. Vertrouwenspersonen In 2011 is er één melding binnengekomen bij de vertrouwenspersonen. Deze melding is in overleg met de melder en leidinggevende afgehandeld. 38

39 I. Arbeidsomstandigheden 1. Risico-inventarisatie en evaluatie In 2009 heeft er een risico-inventarisatie en evaluatie plaatsgevonden. Dit is om de stand van zaken op het gebied van arbeidsomstandigheden en de mogelijke gevolgen of gevaren binnen onze organisatie in kaart te brengen. Op basis van deze RI&E is er een plan van aanpak opgesteld. Dit plan is ook in 2011 in overleg met de ondernemingsraad geëvalueerd en geactualiseerd. 2. Verzuimpreventie Het verzuimbeleid binnen Kennemer Wonen is er op gericht om de medewerker na uitval op een verantwoorde wijze zo snel mogelijk terug te laten keren in het arbeidsproces. Het streven is om het verzuimpercentage onder de 4% te krijgen Driemaandelijks vindt er een Sociaal Medisch Team (SMT) overleg plaats tussen de Arbodienst, HRM en betreffende leidinggevenden om de voortgang van zieke medewerkers te bespreken. Ook wordt dit overleg ingezet om preventieve maatregelen te bespreken om het ziekteverzuim te beperken. In de CAO 2010 is afgesproken dat de werkdruk in onze sector wordt aangepakt. In 2011 was het mogelijk voor medewerkers om zich (anoniem) op te geven voor individuele coaching. Van een aantal medewerkers is het bekend dat zij het traject hebben doorlopen. 3. Verzuimcijfers Q Q Q Q Q Q Q Q Verzuim% per kwartaal 6,64 4,88 3,57 6,24 5,07 3,93 4,47 4,54 Verzuim% voortschrijdend gemiddelde Verzuim% Q Q ,33 4,94 4,70 4,93 4,50 Verzuimnorm Kennemer Wonen Het ziekteverzuimpercentage over 2011 bedraagt 4,5 %. Over 2010 was het ziekteverzuimpercentage 5,3%. 4. BHV en bedrijfsongevallen In 2011 heeft de BHV-organisatie een ontruimingsoefening gehouden. De medewerkers werden niet van te voren ingelicht over deze oefening. Uit een evaluatie van deze oefening werd opgemaakt dat de oefening succesvol was verlopen. In 2011 hebben er geen bedrijfsongevallen plaatsgevonden. 5. Agressie en geweld In 2011 is het agressieprotocol aangepast n.a.v. een evaluatie. Ook is, op initiatief van de betrokken woonconsulent, een situatie n.a.v. agressief gedrag geëvalueerd. Deze evaluatie was ter verbetering van de samenwerking tussen het secretariaat en de woonconsulent in het algemeen. 39

40 6. Aantal medewerkers Het aantal medewerkers en aantal fte is per 31 december 2011 als volgt. Org. eenheid Aantal fte Directie/Bestuur 1 1 Staf 2 1,89 Bedrijfsondersteuning 18 14,58 Financiën 13 11,28 Vastgoed 14 13,59 Wonen 51 45,67 Totaal: 99 88,01 De gemiddelde leeftijd bedraagt 45 jaar. Binnen circa 15 jaar zal ongeveer een derde van onze huidig personeelsbestand met pensioen gaan. In 2012 willen we werken aan een leeftijdsbewust personeelsbeleid. We willen dit integraal oppakken met het project Duurzame inzetbaarheid. Kennemer Wonen is geselecteerd als proeftuincorporatie voor het onderwerp duurzame inzetbaarheid medewerkers. Als proeftuincorporatie gaan we aan de slag met de door de sociale partners ontwikkelde gids om duurzame inzetbaarheid te implementeren. 7. Leren en ontwikkelen Met ingang van 1 januari 2010 hebben medewerkers, vanuit de CAO Woondiensten, recht op een Persoonlijk Ontwikkelingsbudget (POB). Binnen Kennemer Wonen hebben we op het gebied van leren en ontwikkelen onderscheid gemaakt tussen 3 richtingen, namelijk: 1. functie gerelateerd budget (opleidingen noodzakelijk voor het uitoefenen van de eigen functie); 2. persoonlijk ontwikkelingsbudget (opleidingen om een andere functie binnen of buiten de organisatie te kunnen bekleden. Of trainingen op het gebied van coaching, counseling, persoonlijke ontwikkeling, competentieontwikkeling, zelfreflectie etc.); 3. tussenvorm (opleiding in het kader van loopbaanontwikkeling, maar van wederzijds belang, zowel voor medewerker als voor organisatie). De totale opleidingskosten (excl. persoonlijk ontwikkelingsbudget) ziet er als volgt uit: Begroting 2011 Besteding 2011 X 1000 X 1000 Totaal In het jaar 2011 hebben zeven medewerkers het persoonlijk ontwikkelingsbudget ingezet. Drie medewerkers voor de ontwikkeling t.b.v. categorie 2 en de overige medewerkers voor de ontwikkeling t.b.v. categorie 3. Op stap met de Personeelsvereniging In Alkmaar 40

41 J. De ondernemingsraad De ondernemingsraad is in keer bij elkaar geweest: 7x overleg met eigen leden; 6x overleg met Directie; 1x overleg met de RvC. Er is instemming gegeven op: - de gedragscode internet; - het gewijzigd functionerings- en beoordelingssysteem; - het opleidingsbeleid. Er is advies gegeven over: - het HRM-beleid; - benoeming 1 kandidaat voor de RvC. Overige specifieke onderwerpen die in 2011 aan bod zijn gekomen: - procedure beeldschermbril ; - rapportage gezondheidsmiddag; - werving- en selectieprocedure; - stoelmassage; - lunchbijeenkomst; - topcooling; - automatisering; - integriteit ; - vakantiewetgeving; - jaarverslag en jaarrekening; - cultuur; - MedewerkersTevredenheidsOnderzoek (MTO); - vakantiewetgeving; - visitatie. Naast de specifieke onderwerpen worden ook regelmatig terugkerende onderwerpen behandeld zoals de begroting, de kwartaalrapportage, werkdruk, vacatures en verplichte collectieve dagen. De OR heeft in het MTO een vraag laten opnemen wat medewerkers vinden van de OR. De belangrijkste conclusies die hieruit getrokken kunnen worden is dat: - 62% van de medewerkers vindt dat de OR goed functioneert, - 24% vindt dat de OR zich meer moet profileren. De OR is zich van dit laatste punt bewust en wil in 2012 met grotere regelmaat een nieuwsbrief op intranet plaatsen. In 2011 is er slechts eenmaal een Nieuwsbrief uitgegaan, dat is te weinig om goed zichtbaar te zijn. Verder worden stukken waarover de OR instemming moet geven via intranet voorgelegd aan de achterban. Opmerkingen en vragen die vanuit de achterban komen worden vervolgens besproken in een overleg met de directeur. De OR koppelt mondeling of via de Nieuwsbrief terug wat besproken is met de directeur. In 2011 zijn de CAO-onderhandelingen weer gestart. Nieuw bij deze onderhandelingen is dat CNV informatie heeft opgevraagd bij de medewerkers van corporaties via een enquête. Deze informatie is meegenomen in de onderhandelingen voor de CAO Leden van de ondernemingsraad 41

42 K. Kwaliteit Net als voorgaande jaren heeft het KWH (Kwaliteitscentrum Woningcorporaties Huursector) een meting op onze dienstverlening uitgevoerd. De cijfers zijn over de hele linie omhoog gegaan. Nieuw in 2011 is de meting van het onderdeel dienstverlening bij het kopen van een woning. 1. De meetresultaten van KWH Onderstaande tabel geeft de meetresultaten weer van de afgelopen twee jaar: Labelonderdeel / 2011 Landelijk gemiddelde Grootteklasse > Corporatie bezoeken 7,6 7,8 7,7 Corporatie bellen 7,3 7,4 7,5 7,2 Woning zoeken 7,8 7,6 7,5 Woning betrekken 7,7 7,9 7,7 Huur betalen 8,0 7,9 7,9 Reparatie uitvoeren 7,7 7,8 7,7 Woning onderhouden 7,3 7,7 7,8 7,7 Klachten afhandelen 6,6 6,7 6,9 6,8 Woning verlaten 8,3 8,4 8,5 8,4 Woning kopen (nieuw) 7,4 - - Vetgedrukt = laatste meting! 2. Vooruitblik op het KWH huurlabel 2012 Eind 2011 heeft KWH het nieuwe huurlabel 2.0 gelanceerd. Vanuit de corporaties kwamen geluiden dat het huurlabel op onderdelen achterhaald bleek te zijn. Klanten hebben andere behoeftes gekregen, zoeken meer digitaal naar informatie, maken steeds meer gebruik van e- mail en social media. Daar hoort een andere manier van meten bij. Daarnaast hebben corporaties de behoefte om sneller inzicht in de resultaten te krijgen. Dit heeft ertoe geleid dat vanaf 1 januari 2012 het nieuwe huurlabel van start gaat. Hieronder een korte toelichting wat het nieuwe huurlabel behelst. - Alle huurlabelonderdelen zijn samengevat in 4 thema s die allemaal ieder jaar worden gemeten. - Naast deze 4 thema s is het mogelijk een aanvullend en zelf gekozen onderdeel toe te voegen bijvoorbeeld dienstverlening bij het kopen van de woning. - Per onderdeel wordt aangegeven of er continu of over een periode van 3 maanden gemeten wordt. Continu meten betekent ook snel en online inzicht hebben in de resultaten. - De kwaliteitseisen worden meer gebaseerd op klantverwachtingen. - De resultaten worden op bevroren en zijn bepalend voor het halen of behouden van het huurlabel. 42

43 3. Verantwoording ingekomen klachten Er is in 2011 door één bewoner geklaagd bij de Regionale Klachtencommissie SVNK: - Eén bewoonster heeft een 5-tal klachten bij de Klachtencommissie neergelegd. 4 van deze 5 klachten betroffen overlastzaken en 1 klacht ging over water in de kelder dat niet weg kon lopen. De geplande hoorzitting is niet doorgegaan omdat de bewoonster heeft aangegeven niet aanwezig te kunnen zijn. Er is nog geen nieuwe hoorzitting gepland. Er is in bezwaarschrift ingediend bij de Huurcommissie: - Eén bewoonster heeft bezwaar ingediend tegen de hoogte van de servicekosten. De bewoonster is door de Huurcommissie niet in het gelijk gesteld. Op stonden er nog 2 bezwaarschriften bij de Huurcommissie open. Deze zijn beiden in 2011 afgehandeld: - Eén bewoner had een bezwaarschrift ingediend tegen de jaarlijkse huurverhoging wegens het meetellen van de keuken in de WWS-punten. De keuken is door de bewoner zelf aangebracht. De bewoner is in het gelijk gesteld en de hoogte van de huur is aangepast. - De bewoners van de Maasstraat in Alkmaar hebben een collectief bezwaarschrift tegen de jaarlijkse huurverhoging ingediend wegens achterstallig onderhoud. Er zijn door de Huurcommissie geen gebreken geconstateerd die een tijdelijke huurvermindering rechtvaardigen. De huur is niet gewijzigd. Naast de bij bovengenoemde commissies ingediende klachten zijn er via de klachtenprocedure van Kennemer Wonen 103 klachten binnen gekomen. Verdeling klachten per categorie. 43