Zelf-gerapporteerd ziekteverzuim in de NEA vs. geregistreerd ziekteverzuim in de NVS

Transcriptie

1 Zelf-gerapporteerd ziekteverzuim in de NEA vs. geregistreerd ziekteverzuim in de NVS Ernest de Vroome Lando Koppes Seth van den Bossche Peter Smulders 8 november 2007

2 Gebaseerd op: Boerdam, A., Bloemendal, C. & Geertjes, K. (2006). Eindrapport haalbaarheidsonderzoek naar arbeidsgerelateerd verzuim in de Nationale VerzuimStatistiek (NVS). Voorburg: CBS. Bossche, S., Hupkens, C., Ree, S. de & Smulders, P. (2006). Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden 2005: Methodologie en globale resultaten. TNO Kwaliteit van Leven Arbeid. Smulders, P. (2007).Werksituatie en ziekteverzuim. In: G. Jehoel- Gijsbers (red.). Beter aan het werk: Trendrapportage ziekteverzuim, arbeidsongeschiktheid en werkhervatting. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau. 2

3 3

4 Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA) in vogelvlucht I 2003 pilot; jaarlijks (november). Steekproefkader: circa 7 miljoen werknemers. Bron: het CBS Banenbestand. Bruto steekproef circa werknemers. Netto steekproef circa (respons 30% à 35%). Schriftelijke afname en naar keuze via internet (TNS- NIPO). In Banenbestand CBS: versleuteld sofinummer koppelbaar. Data beschikbaar via Statline (6 maanden na dato) Centrum voor BeleidsStatistiek / Remote Access (1 jaar na dato) 4

5 5 Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA) in vogelvlucht II Verzuimvraag: 12 maanden voorafgaand aan invuldatum: Nee/ja. Aantal keer. Aantal dagen. Mogelijke vertekening door: Herinneringsverlies of vertekening. Sociale wenselijkheid. Grijs gebied van verzuim van werk anders dan door ziekte. Daarnaast veel sociaalwetenschappelijke vragen en mogelijke verzuimdeterminanten: Werkdruk. Autonomie. Intimidatie. Werktevredenheid e.d.

6 Nationale VerzuimStatistiek (NVS) Teller (=verzuim) gebaseerd op 6 grote arbodiensten en vangnetgevallen. Noemer (=populatie) afkomstig van registratie Verzekerde Personen en Dienstverbanden (VPD) van het UWV. Driekwart van de werknemers zit in de NVS. Niet in NVS: Landbouw en visserij. Zorg. Onderwijs. Financiële instellingen. Ook meldingen zijn niet 100%, soms wel ziek- maar geen betermelding etc. Geen/weinig achtergrondgegevens of determinanten van verzuim. 6

7 Remote Access op locatie TNO Arbeid, Hoofddorp NEA-bestand met Record Identificatie Nummers (RIN). Tussenbestand met RIN én Verzekerde Personen en Dienstverbanden (VPD)-nummer. NVS-bestand met VPD-nummers. Dit zijn genoeg gegevens om koppeling mogelijk te maken. 7

8 Complicaties Eén persoon (RIN) mogelijk meerdere dienstverbanden. Meerdere kwartalen. Dubbele identificatienummers. Stringvariabelen in twee bestanden niet even lang etc. 8

9 Dekkingsgraad NVS en NEA Eén op één persoonskoppeling tussen NVS 2005 en NEA 2005: van de NEA respondenten. Dit is 62,0%. 9

10 Vergelijking NVS geregistreerd verzuim (kalenderjaar 2005) en NEA zelf-gerapporteerd verzuim (meting november 2005) NVS geregistreerd verzuim 2005 NEA zelf-gerapporteerd verzuim 2005 *) Nee Ja Nee 79% 30% 52% Ja 21% 70% 48% 46% 54% 100% *) Vraag 27a Heeft u de afgelopen 12 maanden wel eens verzuimd? 10

11 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Niet Geen verzuim in NVS Wel verzuim in NVS Wel Zelf-gerapporteerd verzuim in NEA enquête 11

12 Geregistreerde verzuimmelding in NVS (kalenderjaar 2005) naar zelf-gerapporteerde verzuimduur in NEA-enquête (meting november 2005). NEA zelf-gerapporteerd verzuim 2005 (dagen) *) > 130 NVS verzuim Nee Ja 50% 44% 38% 30% 30% 24% 19% 15% 14% 13% 18% 30% 50% 56% 62% 70% 70% 76% 81% 85% 86% 87% 82% 70% 9% 14% 11% 9% 9% 19% 12% 5% 5% 4% 2% 100% 12 *) Vraag 27c Hoeveel werkdagen heeft u de afgelopen 12 maanden verzuimd?

13 90% NVS geregistreerd verzuim 80% 70% 60% 50% 40% Zelf gerapporteerd aantal dagen verzuim (NEA) >130 13

14 Verzuimpercentage Aantal verzuimdagen om te rekenen in individueel verzuimpercentage. Daarvan het gemiddelde over de gehele groep komt conceptueel neer op het verzuimpercentage zoals dat op Statline is te vinden voor 2005 (4,0%). Eigen herberekening op het NVS Remote Access bestand: 4,0%. Overeenkomstige zelfgerapporteerde percentage (NEA): 4,8%. Correlatie tussen beide indices is hoog: r = 0,63. 14

15 Doelstelling koppeling: Inzicht in verzuim Eliminatie mono-method bias. Eliminatie geneigdheid tot consistente antwoorden. Voorbeeld: Ik heb net opgegeven veel ziek te zijn, dan zal ik wel niet zo tevreden zijn met mijn werk Oplossing : wat is de relatie tussen geregistreerd NVSverzuim en sociaal wetenschappelijke determinanten in de NEA enquête. 15

16 Zelf-gerapporteerd verzuim in NEA-enquête (meting november 2005) vs. geregistreerde verzuim in NVS (kalenderjaar 2005); naar werktevredenheid *) NEA-Werktevredenheid *) N E A - V E R Z U I M (Zeer) tevreden Neutraal / ontevreden (Zeer) tevreden Neutraal / ontevreden Niet verzuimd 49% 38% 46% N V 55% 47% 53% 5 of minder dagen verzuimd 29% 27% 28% S - V 26% 25% 26% 6 tot 20 dagen E 14% 19% 15% verzuimd R Z 12% 14% 12% U 20 dagen of meer 8% 16% 10% I verzuimd M 7% 14% 9% 71% 29% 100% 71% 29% 100% 16 *) Vraag 36 In hoeverre bent u tevreden met uw arbeidsomstandigheden?

17 20 dagen of meer verzuimd 6 tot 20 dagen verzuimd 5 of minder dagen verzuimd Geen verzuim 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% Zelf-gerapporteerd verzuim (NEA) Geregistreerd verzuim (NVS) 0% Tevreden Ontevreden Tevreden Ontevreden 17

18 Koppeling is technisch uitvoerbaar maar enkele suggesties ter verbetering CBS: Stel al (enigszins) ingedikte NVS bestanden beschikbaar Jaarbasis. Personen i.p.v. dienstverbanden. Weglaten overbodige variabelen. Labeling van variabelen. Dan werkt iedereen met dezelfde gegevens / percentages. Verbeter documentatie over achtergrond en opbouw van de bestanden / variabelen. Is dit verzuim incl./exl. zwangerschap. Afhandeling deeltijdaanstellingen. Afhandeling gedeeltelijke ziek/betermeldingen. Jaarovergangen Is ziek op 1 januari wel of geen nieuwe melding in rapportagejaar). Worden de dagen in het vorige jaar meegeteld of niet etc. 18

19 Koppeling verder verbeteren door: NVS-Registratie uitbreiden naar alle werknemers. Betere registratie door arbodiensten/bedrijfsartsen, nog anders? Betere enquêtes door grotere N, meer respons, nog anders? 19

20 Stellingen Centrale registratie van ziekteverzuim moet wettelijk worden verplicht. Zelf-gerapporteerd ziekteverzuim is subjectief, foutgevoelig, en dus ongeschikt voor beleidsdoeleinden. Juist de combinatie geregistreerd verzuim en zelfgerapporteerde antecedenten (werktevredenheid e.d.) geeft het complete beeld en is essentieel. 20