Doelstellingen Europa 2020 Stand van zaken maart 2011

Transcriptie

1 Doelstellingen Europa Stand van zaken maart Globale werkzaamheidsgraad 2 Werkzaamheidsgraad kansengroepen 3 Werkbaarheidsgraad 4 Aandeel O&O in BBP 5 Aandeel van de omzet gerealiseerd door nieuwe of verbeterde producten 6 Aandeel innoverende bedrijven 7 Aandeel van de uitvoer van hoogtechnologische goederen in de totale uitvoer 8 Oprichtingsratio 9 Broeikasgasemissies 1 Energiegebruik 11 Hernieuwbare energie 12 Opleidingsniveau bevolking 13 Vroegtijdige schoolverlaters 14 Levenslang leren 15 Personen in armoede of sociale uitsluiting 16 Risico op financiële armoede 17 Ernstige materiële deprivatie 18 Lage werkintensiteit 19 Kinderen met risico op financiële armoede 2 Achterstallige betalingen

2 Domein Streefwaarde Pact Streefwaarde Europa Vlaamse aanscherping EU Werkzaamheid Globale werkzaamheidsgraad De werkzaamheidsgraad meet het aandeel werkenden in de bevolking op arbeidsleeftijd. Omwille van de internationale vergelijkbaarheid wordt de leeftijd normaliter afgebakend op jaar. Vanuit Europa wordt het belang van de scholing van jongeren beklemtoond door een verenging van de leeftijdsafbakening van 2 tot 64 jaar. Onder werkenden verstaan we iedereen die in een bepaalde referentieweek minstens één uur betaalde arbeid heeft verricht (definitie van de Internationale Arbeidsorganisatie). Werkzaamheidsgraad (15-64 jaar) van minstens 7% tegen. Werkzaamheidsgraad (2-64 jaar) van 75% tegen. Werkzaamheidsgraad (2-64 jaar) van minstens 76% Eurostat LFS, FOD Economie ADSEI EAK (bewerking Departement WSE/ Steunpunt WSE) Globale werkzaamheidsgraad (2-64 jaar), Vlaams Gewest, 21-*21 in % Werkzaamheidsgraad 76%-doelstelling 75%-doelstelling 2-64 Vlaanderen jaar Europa tegen 21 68, , , , , , , , , *21 72, * Werkzaamheidsgraad 2-64 jaar 76%-doelstelling Vlaanderen tegen %-doelstelling Europa Globale werkzaamheidsgraad (2-64 jaar), 21-*21, in % *21 Vlaams Gewest 68,6 68,6 68,1 69,7 7,4 7,6 71,9 72,3 71,5 72, Waals Gewest 6,4 6,1 6,6 6,3 61,6 61,6 62,6 62,8 61,7 61,6 Brussels Gewest 58,2 58,9 57,5 58,6 59,4 57,9 59,4 6,2 59,5 58,8 België 65, 65, 64,7 65,6 66,5 66,5 67,7 68, 67,1 67,3 EU-27 66,9 66,7 67, 67,4 68,1 69,1 7, 7,5 69,1 68,6 * Gegevens 21 gebaseerd op gemiddelde van de laatste 4 beschikbare kwartalen t.e.m. 3e kwartaal van 21.

3 Nederland Zweden Denemarken Cyprus Duitsland Oostenrijk Verenigd Koninkrijk Finland Slovenië Vlaams Gewest Portugal Tsjechië Luxemburg Estland Frankrijk EU-27 Bulgarije Litouwen België Letland Ierland Slowakije Griekenland Polen Spanje Roemenië Italië Waals Gewest Hongarije Brussels Gewest Malta Nederland 78,8 Zweden Globale 78,3 werkzaamheidsgraad (2-64 jaar) in 29, Denemarken 77,8 internationale vergelijking, in % Cyprus 75,7 9 Duitsland 74,8 Oostenrijk 74,7 Verenigd Koninkrijk 73,9 8 Finland 73,5 Slovenië 71,9 7 Vlaams Gewest 71,5 Portugal 71,2 6 Tsjechië 7,9 Luxemburg 7,4 Estland 69,9 5 Frankrijk 69,6 EU-27 69,1 4 Bulgarije 68,8 Litouwen 67,2 België 67,1 3 Letland 67,1 Ierland 66,7 2 Slowakije 66,4 Griekenland 65,8 Polen 64,9 1 Spanje 63,7 Roemenië 63,5 Italië 61,7 Waals Gewest 61,7 Hongarije 6,5 Brussels Gewest 59,5 Malta 58,8 75%-doelstelling Bespreking Eén van de kerndoelstellingen die globaal gezien door de Europese Unie naar voor geschoven wordt, is de arbeidsparticipatie van mannen en vrouwen tussen 2 en 64 jaar op 75% te brengen tegen. Vlaanderen legt de lat iets hoger en gaat voor 76%. Anno 29 komt de werkzaamheidsgraad bij de Vlaamse 2-64-jarigen op 71,5%. Dat is,8 procentpunt minder dan in 28. Een voorlopige raming voor 21, gebaseerd op een gemiddelde van de laatste 4 beschikbare kwartalen tot en met het 3e kwartaal van 21, geeft aan dat de Vlaamse werkzaamheidsgraad zich herpakt en toeneemt ten opzichte van 29. Daarmee presteert Vlaanderen boven het Belgische gemiddelde en ook boven het Europese gemiddelde. Zonder economische crisis en uitgaande van de doelstellingen van het Pact om jaarlijks een gemiddelde werkzaamheidsgroei te realiseren van,5 procentpunt, zou het Vlaamse Gewest de 75%-doelstelling vlot kunnen bereiken. In het licht van de economische crisis en de demografische ontwikkelingen is de 76%-doelstelling voor Vlaanderen vooralsnog haalbaar op voorwaarde dat kwetsbare groepen zoals bijvoorbeeld ouderen, laaggeschoolden,... optimaal aan het werk kunnen.

4 Domein Streefwaarde Pact Werkzaamheid Werkzaamheidsgraad naar enkele kansengroepen De werkzaamheidsgraad meet het aandeel werkenden in de bevolking op arbeidsleeftijd (2-64 jaar). Onder werkenden verstaan we iedereen die in een bepaalde referentieweek minstens één uur betaalde arbeid heeft verricht (definitie van de Internationale Arbeidsorganisatie). Kansengroepen zijn onder meer jongeren (15-24 jaar), ouderen (5-64/55-64 jaar), laaggeschoolden (personen zonder diploma, met een diploma lager onderwijs, of secundair onderwijs van 1ste of 2de graad) en allochtonen (personen met een niet-eu-nationaliteit: t.e.m. 24 EU-15, EU-25, vanaf 27 EU-27). De werkzaamheidsgraad van vrouwen blijft verder stijgen. In zicht komen van werkzaamheidsgraad van 5% bij jarigen, verdere stijging werkzaamheidsgraad kansengroepen (allochtonen, personen met een arbeidshandicap, 5+) met een gemiddelde jaarlijkse groei van minstens 1 procentpunt. Eurostat LFS, FOD Economie ADSEI EAK (bewerking Departement WSE/ Steunpunt WSE) Werkzaamheidsgraad naar enkele kansengroepen, 2-*21, in % *21 Vlaams Gewest jaar 33,7 34,5 34,4 32,6 32,8 31,8 32, 31,5 31,7 28,6 28, jaar 39,9 4,1 4,6 42,1 43,8 45,9 46,3 49,3 49,1 5,9 52, jaar 25,5 24,5 25,6 26,5 29,5 3,7 31,4 34,2 34,3 35,8 37,9 vrouw 58,5 59, 59,7 59,6 61,5 62,8 63,4 64,9 66,1 65,7 66,6 laaggeschoold 53,6 52,2 52,6 52,2 52,7 52,6 52,5 54,3 53,4 52,6 51,9 allochtoon - 36,4 41,4 38,6 41,3 42,7 45, 44,5 47,2 46,9 47,8 Waals Gewest jaar 23,5 23,7 22,9 2,8 21,6 22,1 22,2 23,1 22,3 21,8 21, jaar 39,1 4,1 4,1 42, 42,2 44,6 44,3 45,8 45,8 45,6 46, jaar 25,2 24,6 26,2 29,1 29,4 32,3 31,9 33,6 33,6 32,7 34,6 vrouw 49,9 5,1 49,9 51,8 51,3 53,2 53,5 54,6 55,4 55,2 54,9 laaggeschoold 46,9 45,8 44,8 45,1 43,7 45, 45,4 44, 44,4 41,9 41,3 allochtoon - 3,1 3,5 29,6 31,6 29,7 29,8 34,4 33,7 31,2 31,5 Brussels Gewest jaar 2,2 21,3 21,9 19,1 19,7 19,3 2,7 19,6 21, 19,1 16, jaar 45,8 43,8 46,1 46, 46,1 49,8 46,8 46,6 48,7 49,6 48, jaar 34,1 31, 35,3 35,5 35,9 39,8 36,9 38,3 39,7 42,3 39,3 vrouw 52,6 5,5 52,1 51,2 51,8 51,9 5,3 52,3 52,3 53,2 51,7 laaggeschoold 44,1 42,1 4,8 4,2 41,5 4,9 4,8 41,7 43,4 42,3 41,6 allochtoon - 36,5 31,9 34,3 38, 35,6 37,4 39,1 41,5 4,4 4,4 België jaar 29, 29,7 29,4 27,4 27,8 27,3 27,6 27,5 27,4 25,3 25, jaar 4,1 4,4 4,9 42,4 43,5 45,8 45,7 48, 48, 49,1 5, jaar 26,1 25,1 26,6 28,1 3, 31,9 32, 34,4 34,5 35,3 36,9 vrouw 56, 55,3 55,8 56,2 57,2 58,6 58,8 6,3 61,3 61, 61,2 laaggeschoold 51,2 48,1 48,1 48,4 49,4 48,8 48,8 49,5 49,1 47,7 46,9 allochtoon ,2 36,3 4,3 42,1 4,9 41,3 EU jaar 37, 37,2 36,7 36,1 35,7 36, 36,4 37,4 37,6 35,2 34, jaar 49, 49,9 5,2 51,4 51,6 53,3 54,4 55,6 56,5 56,5 56, jaar 36,8 37,5 38,2 39,9 4,5 42,4 43,5 44,7 45,6 46, 46,3 vrouw 57,3 57,9 58,1 58,7 59,4 6,2 61,3 62,2 63, 62,5 62,2 laaggeschoold 54,9 55,2 54,9 55,5 55,2 55,7 56,5 57,1 56,5 54,4 53,5 allochtoon ,1 61,2 62, 62,9 59,1 58,4 * Gegevens 21 gebaseerd op gemiddelde van de laatste 4 beschikbare kwartalen t.e.m. 3e kwartaal van 21.

5 Werkzaamheidsgraad naar enkele kansengroepen in 29, internationale vergelijking, in % Jongeren (15-24 jaar) Ouderen (5-64 jaar) Ouderen (55-64 jaar) Vrouwen (2-64 jaar) Laaggeschoolden (2-64 jaar) Allochtonen (2-64 jaar) Vlaams Gewest 28,6 5,9 35,8 65,7 52,6 46,9 Waals Gewest 21,8 45,6 32,7 55,2 41,9 31,2 Brussels Gewest 19,1 49,6 42,3 53,2 42,3 4,4 België 25,3 49,1 35,3 61, 47,7 4,9 Bulgarije 24,8 55,6 46,1 64, 45, - Tsjechië 26,5 59,4 46,8 61,4 42,5 71,9 Denemarken 63,6 66,6 57,5 74,8 65,4 62,7 Duitsland 46,2 65, 56,2 69,8 56,1 55,2 Estland 28,9 65,9 6,4 68,8 46,9 64,4 Ierland 35,4 57,8 51, 61,7 49,4 59,5 Griekenland 22,9 51,7 42,2 52,7 59,8 72,4 Spanje 28, 52,3 44,1 56,3 53,7 59,3 Frankrijk 31,4 53,3 38,9 65,1 55,4 48,1 Italië 21,7 47,8 35,7 49,7 51, 67,1 Cyprus 35,5 64, 56, 68,1 65,2 69,3 Letland 27,7 6,9 53,2 66,8 46,6 6,1 Litouwen 21,5 59,7 51,6 67,5 36,7 56,8 Luxemburg 27,4 52,8 37,6 61,5 58,9 57,7 Hongarije 18,1 46,2 32,8 54,4 36,3 64,2 Malta 44,1 38,2 28,1 39,8 49,7 58,4 Nederland 68, 64,6 55,1 72,7 64,2 56, Oostenrijk 54,5 55,2 41,1 69,4 55,6 6,9 Polen 26,8 46, 32,3 57,6 41, 64,3 Portugal 31,3 58,3 49,7 66,1 68,8 71,4 Roemenië 24,5 51,6 42,6 56,3 53,7 64,9 Slovenië 35,3 51,7 35,6 67,9 53,2 57,1 Slowakije 22,8 53,8 39,5 58,2 29, - Finland 39,6 64,1 55,5 72,4 55,8 55,5 Zweden 38,3 74,7 7, 75,7 63,3 49,9 Verenigd Koninkrijk 48,4 65,1 57,5 68,2 57,3 63, EU-27 35,2 56,5 46, 62,5 54,4 59,1 Bespreking Om de globale Europese 75%-doelstelling (voor Vlaanderen 76%) te halen tegen is het aangewezen verschillende pistes te bewandelen, gaande van het stimuleren van de herintrede van de stille arbeidsreserve bij vrouwen tot het verhogen van de arbeidsdeelname bij tal van kwetsbare groepen zoals ouderen, laaggeschoolden,... In het Vlaamse Gewest verschilt de werkzaamheid duidelijk naargelang de leeftijd. Anno 21 zijn 28,9% (voorlopige raming) van de jongeren werkzaam in Vlaanderen. Dat is een stuk onder het gemiddelde van de EU-27. Dit kan gedeeltelijk verklaard worden door de lange schoolloopbaan bij de Vlaamse jongeren en de beperkte combinatie studies met een job. Bovendien werden de jongeren ook als eerste getroffen door de economische crisis. De groep van de 55-plussers is wellicht de meest problematische van alle kansengroepen op de Vlaamse arbeidsmarkt. Ondanks de behoorlijke stijging die de laatste jaren kon opgetekend worden voor de Vlaamse 55-plussers, zijn er toch nog geen 2 op 5 aan de slag tegen 46,3% (raming 21) in de EU-27. De Vlaamse ouderen zijn daarmee nog ver af van de 5%-doelstelling. Ook de ruimere groep van Vlaamse 5-plussers blijft onder het EU-27-gemiddelde van 56,7% in 21 (voorlopige raming). De voorlopige raming voor 21 laat een verdere daling van de werkzaamheidsgraad bij Vlaamse laaggeschoolden zien. De Vlaamse laaggeschoolden zijn ook iets minder vaak aan het werk dan gemiddeld in de Europese Unie. De laaggeschoolden dreigen door de economische situatie nog meer op de achtergrond te geraken. Dit is eveneens het geval voor de niet-eu-27-burgers in Vlaanderen. Deze groep, die de laatste jaren een grote inhaalbeweging heeft gedaan, heeft in het Vlaamse Gewest nog steeds een grotere achterstand dan gemiddeld in Europa.

6 in % Domein Streefwaarde Pact Werkbaarheid Werkbaarheidsgraad werknemers en zelfstandigen De werkbaarheidsgraad is een samengestelde ratio die aangeeft welk percentage van de werknemers/zelfstandigen een job heeft die voldoende leermogelijkheden biedt, goed te combineren is met het privéleven en geen aanleiding geeft tot werkstress of motivatieproblemen. Minstens 6% voor de werknemers en zo dicht mogelijk bij 55% voor zelfstandigen in. SERV-STV Innovatie & Arbeid Bespreking Werkbaarheidsgraad Doelstelling Werkbaarheidsgraad Werkbaarheidsgraad werknemers werknemers Doelstelling Pact zelfstandigen en zelfstandigen Pact 24 52, ,1 6 54, , ,1 6 47, ,7 47, ,3 6 47, Werkbaarheidsgraad werknemers 6 55Doelstelling werknemers Pact 218 Werkbaarheidsgraad zelfstandigen 6 55Doelstelling zelfstandigen Pact De werkbaarheidsgraad van de Vlaamse loontrekkenden is gestegen van 52,3% in 24 naar 54,3% in 21. Ten opzichte van 27 is de werkbaarheidsgraad quasi gelijk gebleven. De stijging van de globale werkbaarheid is toe te schrijven aan de betere score op drie van de vier onderliggende werkbaarheidsindicatoren die de kwaliteit van werk meten: het welbevinden in het werk, de leermogelijkheden en de werk-privé-balans. De vierde werkbaarheidsindicator, de psychische vermoeidheid, blijft ter plaatse trappelen. Anno 21 beschikt ruim de helft van de werknemers dus over een kwaliteitsvolle job op vlak van psychische vermoeidheid, welbevinden in het werk, leermogelijkheden en werk-privé-balans. Daartegenover staat dat 45,7% van de Vlaamse werknemers met één of meerdere werkbaarheidsproblemen geconfronteerd wordt. De meesten onder hen ondervinden slechts één (24,7%) of twee (13,4%) werkbaarheidsknelpunten, een kleine minderheid onder hen ervaart er drie (5,7%) of vier (1,8%). In 21 blijft de werkbaarheidsgraad van de Vlaamse zelfstandige ondernemers met 47,8% nagenoeg op hetzelfde niveau hangen als in 27. Daarmee komt het aandeel van de zelfstandigen dat een kwaliteitsvolle job heeft op vlak van psychische vermoeidheid, welbevinden in het werk, leermogelijkheden en werk-privé-balans nog niet op de helft. Daartegenover staat dat de meerderheid of 52,2% van de zelfstandige ondernemers met één of meerdere werkbaarheidsproblemen geconfronteerd wordt. De meesten onder hen ondervinden slechts één (26,2%) of twee (2,4%) werkbaarheidsknelpunten, een kleine minderheid onder hen ervaart er drie (4,6%) of vier (1%). GEEN REGIONALE OF INTERNATIONALE VERGELIJKING MOGELIJK

7 Domein Innovatie en onderzoek Streefwaarde Pact Steefwaarde Europe Bruto binnenlandse uitgaven aan O&O Bruto binnenlandse uitgaven aan onderzoek en ontwikkeling (O&O) als percentage van het bruto binnenlands product (BBP). Dit geeft de O&Ointensiteit weer. De bruto binnenlandse uitgaven aan O&O omvat de inspanningen van de bedrijven, de overheden, het hoger onderwijs en de instellingen zonder winstoogmerk. Voor de Vlaamse cijfers wordt de gewestbenadering gehanteerd. Aandeel O&O bestedingen 3% BBP in 214 met daarna verder stijging Aandeel O&O bestedingen stijgen tot 3% BNP. Voor België wordt een vork voorzien tussen 2,6% en 3%. Steunpunt O&O en (WTI-enboek 29), Eurostat 3,5 3, 2,5 2, 1,5 1,,5, Vlaams Gewest Doelstelling Aandeel 2,1O&O bestedingen, 3 1,58 Vlaams,52Gewest, in % BBP, ,2 3 1,72, ,4 3 1,83,543% norm 22 2,2 3 1,61, ,1 3 1,51, , 2,38 3 1,41,6 2,24 2, ,1 2,17 3 1,442,8,63 2,1 2,6 1,97 2,3 2,6 2, , 3 1,36, , 1,83 1,72 3 1,4,63 1,5828 2,1 3 1,61 1,4 1,51,66 1,41 1,44 1,36 1,4 1,4 1, ,12 3 1,39, ,,52,52,54,56,57,6,63,61,63,66, , 213 3, 214 3, 3, totaal VG streefnorm BERD nonberd Bruto binnenlandse uitgaven aan O&O, , in % van het BBP Vlaams Gewest 2,11 2,24 2,38 2,17 2,8 2,1 2,6 1,97 2,3 2,6 2,12 Waals Gewest* 2,1 1,99 2,8 1,94 1,99 2, 1,86 1,99 2,1 2,12 2,21 Brussels Gewest* 1,25 1,23 1,27 1,26 1,19 1,18 1,16 1,42 1,37 1,44 1,36 België* 1,94 1,97 2,7 1,94 1,88 1,86 1,83 1,86 1,9 1,92 1,96 EU-27 1,83 1,85 1,86 1,87 1,86 1,82 1,82 1,85 1,85 1,9 1,91 * ramingen van Federaal Planbureau op basis van HERMES en HERMREG projecties

8 Bruto binnenlandse uitgaven aan O&O in 2, 28 en 29 2 internationale 28 (*27) vergelijking, 29 in % BBP Cyprus Zweden 3,61 3,75 3,62 Finland 3,35 3,72 Slovakije Denemarken 2,24 2,72 3,2 Bulgarije Oostenrijk 1,94 2,67 Malta Duitsland 2,45 2,63 2,82 Roemenië Frankrijk 2,15 2,11 Waals Gewest 1,89 2,1 Vlaams Polen Gewest 1,98 2,3 2,12 België 1,97 1,92 1,96 Letland EU-27 1,85 1,9 1,91 Litouwen VK 1,81 1,88 1,87 Hongarije Slovenië 1,39 1,66 Italië Nederland 1,82 1,63 1,84 Estland Luxemburg 1,65 1,62 Portugal,76 1,51 Spanje Tsjechië 1,21 1,47 Ierland 1,12 1,43 1,77 Ierland Brussels Gewest 1,27 1,37 TsjechiëSpanje,91 1,35 1,38 Portugal Estland,6 1,29 Luxemburg Italië 1,5 1,18 1,27 Hongarije,79 1, Nederland Litouwen,59,8 Slovenië Letland,44,61 VK Polen,64,61 Griekenland* EU-27,6,58 België Roemenië,37,58 Malta,,54 Bulgarije,52,49 Slovakije,65,47 Frankrijk Cyprus,24,46 Griekenland* Brussels Gewest Vlaams Gewest Waals Gewest Duitsland Oostenrijk Denemarken Finland Zweden 3%-doelstelling (*27) 2 Bespreking Anno 29 komen de Vlaamse bruto binnenlandse uitgaven aan O&O in verhouding tot het BBP op 2,12%. Dit is beduidend hoger dan in 27 (2,3). Ook al is de 3%-norm nog niet bereikt, Vlaanderen scoort toch reeds boven het EU27 gemiddelde en ziet haar voorsprong steeds groter worden. Vlaanderen heeft zich deze doelstelling overigens opgelegd voor 214 met een verdere stijging naar. In de EU (cijfers 29) zijn er trouwens nog maar drie landen die de 3%-doelstelling al gehaald hebben en dat zijn Zweden, Denemarken en Finland. Met Oostenrijk en Duitsland voor zich staat Vlaanderen hier op de 6de plaats in de EU-27 rangschikking. In de provisionele cijfers van 29 staat Vlaanderen op de 4de plaats binnen de EU27.

9 Domein O&O en innovatie Streefwaarde Pact Steefwaarde Europe Aandeel van de omzet gerealiseerd door nieuwe of verbeterde producten of diensten voor ondernemingen of organisaties met 1 of meer werknemers Aandeel van de omzet (in percent) gerealiseerd door nieuwe of verbeterde produkten of diensten ten opzichte van de gemiddelde omzet. Echter de data zijn enkel op Vlaams vlak beschikbaar! Verdubbeling vanaf 27. TOA Enquête Technologie, Organisatie en Arbeid (SERV) publicaties (Informatiedossier TOA 3 Deelanalyses Volume 1: Competentiegerichte ondernemingen, Product- of dienstinnovatie en Motieven en hindernissen bij organisatieveranderingen) 2% 18% 16% 14% 12% 1% 8% 6% 4% 2% % Aandeel van de omzet gerealiseerd door nieuwe of verbeterde producten of diensten (ondernemingen en organisaties % met 1 of meer werknemers), 21 Vlaanderen, 16,% ,6% 27 16,8% Aandeel van de omzet gerealiseerd door nieuwe of verbeterde producten of diensten (alle ondernemingen of organisaties met 1 of meer werknemers), Vlaanderen, 21-27, in % Vlaanderen 16, 18,6 16,8 De SERV merkt op dat dit % over de tijd niet significant wijzigde. GEEN INTERNATIONALE VERGELIJKING MOGELIJK OP BASIS VAN DE TOA-ENQUÊTES VAN DE SERV

10 Domein O&O en innovatie Aandeel innoverende bedrijven Streefwaarde Pact Steefwaarde Europe Innovativiteit wordt in de CIS-enquête getoetst op vier dimensies: - nieuwe of duidelijk verbeterde producten op de markt gebracht; - nieuwe of verbeterde processen geïntroduceerd; - de onderneming was bezig met activiteiten om nieuwe of verbeterde producten of processen te ontwikkelen of op de markt te brengen; - de ondernemig heeft activiteiten verricht om nieuwe of verbeterde producten of processen te ontwikkelen of op de markt te brengen, maar heeft deze activiteiten voortijdig stopgezet. Stijging niet voorzien Steunpunt O&O en Aandeel innoverende ondernemingen in het Vlaamse Gewest, 21-29, in % , Aandeel innoverende ondernemingen, 21-29, in % * Vlaams Gewest 58, 59, 56, 61,6 Waals Gewest Brussels Gewest België 5, 51,3 52,2 58,1 EU-27 39,5 38,9 51,6 29* : volgens gewijzigde definitie Eurostat

11 Duitsland Luxemburg Vlaams Gewest België Portugal Ierland Estland Oostenrijk Cyprus Czech Rep. Zweden Italië Finland Denemarken EU-27 Slovenië Frankrijk Noorwegen Verenigd Koninkrijk Nederland Kroatië Spanje Malta Slovakije Roemenië Bulgarije Litouwen Hongarije Polen Letland 9 Duitsland Aandeel 79,9innoverende bedrijven in 29, in % Luxemburg 8 64,7 Vlaams Gewest 61,6 België 58,1 7 Portugal 57,8 Ierland 56,5 Estland 6 56,4 Oostenrijk 56,2 Cyprus 56,1 Czech 5 Rep. 56, Zweden 53,7 Italië 53,2 4 Finland 52,2 Denemarken 51,9 EU ,6 Slovenië 5,3 Frankrijk 5,2 Noorwegen 2 49,2 Verenigd Koninkrijk 45,6 Nederland 44,9 1 Kroatië 44,2 Spanje 43,5 Malta 37,4 Slovakije 36,1 Roemenië 33,3 Bulgarije 3,8 Litouwen 3,3 Hongarije 28,9 Polen 27,9 Letland 24,3 Bespreking Het Vlaamse Gewest telde in 29 een hoog aandeel innoverende bedrijven (61,1% volgens de nieuwe definitie van Eurostat). Op Duitsland (79,9%) en Luxemburg (64,7%) na is dit het hoogste van de EU-landen (voor Frankrijk zijn geen gegevens). Het Vlaamse en het Belgische (58,1%) cijfer ligt hoger dan het EU27-gemiddelde.

12 Domein Streefwaarde Pact Steefwaarde Europe O&O en innovatie Aandeel van de uitvoer van hoogtechnologische goederen in de totale uitvoer Aandeel van de volgende goederencategorieën in de goederenuitvoer: - aeronautica - computers - kantoormachines - electronica - instrumenten - farmaceutische producten - elektrische machines - wapens. De data zijn volgens het communautaire concept (= fysieke verplaatsing van goederen over de grenzen). Een toename van het aandeel high-techgoederen in de Vlaamse uitvoer niet voorzien INR, bewerking SVR Aandeel van de hoogtechnologische goederen in de Vlaamse goederenuitvoer, volgens het communautaire concept, 22-29, in % ,2 23 6,3 24 6,2 25 6,5 26 5,9 27 5, , , Aandeel van de hoogtechnologische goederen in de uitvoer, 26-29, in % * 29 Vlaams Gewest 5,9 5,6 4,6 5,6 Waals Gewest 1,7 1,4 9,4 17,3 Brussels Hfdst. Gewest 6,8 9,4 7, 12,6 België 6,6 6,2 5,4 7,6 * raming

13 Malta Luxemburg Ierland Verenigd Koninkrijk Cyprus Hongarije Nederland Finland Frankrijk EU-27 Duitsland Zweden Denemarken Tsjechië Oostenrijk Estland Portugal België Italië Vlaams Gewest Griekenland Slowakije Spanje Slovenië Litouwen Letland Roemenië Bulgarije Polen Aandeel van hoogtechnologische goederen in de totale goederenuitvoer in 26, in % Malta 53,8 Luxemburg 4,7 Ierland 29, Verenigd Koninkrijk 26,5 Cyprus 21,3 Hongarije 2,3 Nederland 18,3 Finland 18,1 Frankrijk 17,9 EU-27 16,6 Duitsland 14,1 Zweden 13,4 Denemarken 12,8 Tsjechië 12,7 Oostenrijk 11,2 Estland 8, Portugal 7, België 6,6 Italië 6,4 Vlaams Gewest 5,9 Griekenland 5,7 Slowakije 5,4 Spanje 4,9 Slovenië 4,7 Litouwen 4,7 Letland 4,2 Roemenië 3,8 Bulgarije 3,3 Polen 3,1 Bespreking Het aandeel van hoogtechnologische goederen in de totale goederenuitvoer ligt in het Waalse Gewest beduidend hoger dan in Vlaanderen en Brussel. Hun aandeel is in 29 nog fors toegenomen. Dit dankt men vooral aan de farmaceutische industrie. Voor Vlaanderen stabiliseert zich dat tussen 5 à,6 %. Dit is lager dan in de EU27 waar dit in 26 16,6% bedroeg. De meeste nieuwe lidstaten score lager dan het EU-gemiddelde, maar er zijn belangrijke uitzonderingen zoals Malta (53,8%), Cyprus (21,3%) of Hongarije (2,3%). Onze drie buurlanden doen het eveneens beter dan België of Vlaanderen.

14 Domein Streefwaarde Pact Steefwaarde Europe Ondernemen Oprichtingsratio De oprichtingsratio is het aantal nieuwe ondernemingen (firma's en eenmanszaken) in de loop van T in % van het aantal bestaande ondernemingen in december T-1. Een toename van de oprichtingsratio niet voorzien Graydon NV, bewerking SVR Oprichtingsratio in het Vlaamse Gewest, 22-29, in % , 23 6,5 24 7,2 25 7,4 26 8,4 27 8,8 28 8,2 29 7, Oprichtingsratio in het Vlaamse Gewest, 22-21, in % Totaal Firma's Eenmanszaken 22 6, 6,4 5,8 23 6,5 6,5 6,4 24 7,2 6,8 7,8 25 7,4 6,7 8,3 26 8,4 7,5 9,3 27 8,8 8, 9,7 28 8,2 7,7 8,8 29 7,2 6,1 8,5 21 7,1 6,5 8,6 GEEN INTERNATIONALE GEGEVENS BESCHIKBAAR Vergelijking met andere gewesten mogelijk maar afhankelijk van toelevering data maar vraagt extra analyse.

15 Domein Milieu Broeikasgasemissies Streefwaarde Pact Streefwaarde Europa De korf van 6 broeikasgassen die zijn opgenomen in het Kyoto-protocol bestaat uit CO 2, CH 4, N 2 O, HFK's, PFK's en SF 6. Het gros van de CO 2 -uitstoot in de sectoren industrie en energie wordt gereguleerd via een systeem van Europese emissiehandel (ETS). De doelstelling die Europa aan de lidstaten oplegt tegen heeft enkel nog betrekking op het niet-ets gedeelte (niet-ets industrie, transport, gebouwen en landbouw). De totale broeikasgasemissies in Vlaanderen moeten tegen ,2% lager liggen dan in 199 (Kyoto-doelstelling). Daarna is een verdergaande verlaging van de broeikasgasemissies conform de Europese klimaatwetgeving vereist: in de EU moeten de ETS broeikasgasemissies tegen 21% lager liggen dan in 25. De Belgische reductiedoelstelling voor de niet-ets in dit kader bedraagt - 15% tegen in vergelijking met de uitstoot in 25 en dit volgens een lineair afnemend pad dat begint in 213. Deze doelstelling maakt momenteel nog het voorwerp uit van een intern Belgische verdeling. Tegen terugdringen van de broeikasgasemissies met 2% t.o.v. 199 (voorwaardelijk met 3%). LNE afdeling Lucht, Hinder, Risicobeheer, Milieu & Gezondheid, SPW-DGARNE- DEMNA-CEEW, BIM, Eurostat Broeikasgasemissies, Vlaams Gewest, , in kton CO2-equivalenten Emissie broeikas Kyotodoelstellin Niet-ETS emissies Indicatie ve niet Emissie broeikasgassen Kyoto-protcol Kyoto-doelstelling Niet-ETS emissies Indicatieve niet-ets doelstelling

16 ## 13 ## ## ## ## ## ## ## ## Broeikasgasemissies ## ## ## ## (basisjaar=1) ## ## ## ## ## ## ## Doe lstel ling 2 8- Vlaams Gewest 12 ## ## ## ## ## ## ## ## ## ## ## ## ## ## ## ## ## ## ## ## 21 ## Waals Gewest ## ## ## ## ## ## ## ## ## ## ## ## ## ## ## ## ## ## ## Brussels Gewest ## ## ## ## ## ## ## ## ## ## ## ## ## ## ## ## ## ## België 11 ## ## ## ## ## ## ## ## ## ## ## ## ## ## ## ## ## ## ## ## EU-27 ## ## ## ## ## ## ## ## ## ## ## ## ## ## ## ## ## ## ## 8 1 D o e l s t e l l i n g Vlaams Gewest Waals Gewest Brussels Gewest België EU-27

17 28 Cyprus Broeikasgasemissies 193,9 Malta 144,2 in 28, internationale vergelijking, basisjaar=1 Spanje 142,3 Portugal 132,2 Ierland 123, Griekenland 122,8 Slovenië 115,2 Oostenrijk 11,8 Italië 14,7 Finland 99,7 Nederland 97,6 Luxemburg 95,2 Frankrijk 93,6 Vlaams Gewest 93,3 België 92,9 Denemarken 92,6 VK EU-27 88,7 Zweden 88,3 Polen Polen 87,3 Waals Gewest * 83,3 VK 81,4 EU-27 Duitsland 77,8 Hongarije 75,1 Tsjechië 72,5 België Slovakije 66,1 Bulgarije 62,6 Roemenië 6,3 Estland 49,6 Litouwen 48,9 Letland 44,4 Letland Litouwen Estland Roemenië Bulgarije Slovakije Tsjechië Hongarije Duitsland Waals Gewest * Zweden Denemarken Vlaams Gewest Frankrijk Luxemburg Nederland Finland Italië Oostenrijk Slovenië Griekenland Ierland Portugal Spanje Malta Cyprus * Waals Gewest cijfer voor 27 Bespreking De Vlaamse uitstoot van broeikasgassen daalde van bijna 87 Mton CO2-eq in het basisjaar tot 8,2 Mton CO2-eq in 29, een daling met 7,7%. Hiermee voldoet Vlaanderen momenteel aan haar Kyotodoelstelling. Bij de verdeling van de Belgische Kyotodoelstelling werd afgesproken dat Vlaanderen zijn jaarlijkse emissie in de periode met 5,2% moet terugdringen ten Oplopende opzichte van broeikasgasconcentraties het basisjaar. Het basisjaar in de is atmosfeer 199 voor zijn CO2, verantwoordelijk CH4 en N2O, en voor 1995 de voor globale de F-gassen klimaatverandering. (HFK s, PFK s en SF6). Bij de verdeling van de Belgische Kyotodoelstelling werd afgesproken dat Vlaanderen Voor een deel zijn is jaarlijkse de verdere emissies daling van in 29 CO 2, een CH 4 gevolg, N 2 O en van F-gassen de financieel-economische (SF6, HFK s en PFK s) crisis, - samen maar de het zogenaamde toont ook aan 'korf dat van het broeikasgassen' Vlaamse klimaatbeleid - in de zoals periode uitgetekend in gemiddeld het Klimaatbeleidsplan met 5,2% moet 26- terugdringen 212 zijn vruchten opzichte begint af van te 199. werpen. De Vlaamse uitstoot van broeikasgassen daalde van bijna 87 Mton De aanpak CO 2 -eq van in de 199 mondiale tot 81,15 klimaatverandering Mton CO 2 -eq in 28, vereist een meer daling doorgedreven met 6,7% t.o.v. emissiereducties het referentiejaar na Hiermee Daartoe duikt keurden Vlaanderen het Europese onder Parlement de Kyotodoelstelling. en de Raad Ook eind de 28 andere het EU gewesten klimaat-en en België blijven energiepakket met hun goed. emissies Daarin onder verbindt de opgelegde EU zich doelstellingen. er onder andere Projecties toe om voor haar België uitstoot tonen van dat de broeikasgasemissies broeikasgassen met minstens terug zullen 2% toenemen te verminderen en dit onder in een periode beleid met maatregelen. Voor de sectoren Projecties die voor niet onder Vlaanderen het Europees (uit de Milieuverkenning emissiehandelssysteem 23) tonen vallen t.o.v. (niet-ets 26 industrie, een stijging gebouwen, van de emissies transport, met 12% landbouw) tegen is voor onder België het een referentie-scenario emissiereductie opgelegd (doortrekken van 15% huidig in beleid), ten een opzichte stabilisatie van 25. van de emissies Deze doelstelling rond het moet niveau nog van verder 26 verdeeld in het Europa-scenario worden tussen (maatregelen de Federale overheid om de Europese en de gewesten. middellangetermijndoelstellingen te halen) en een reductie van de emissies met 12% in het visionair scenario.

18 Domein Streefwaarde Pact Streefwaarde Europa Milieu Energiegebruik Het bruto binnenlands energiegebruik (BBE) is de totale energie die nodig is om te voldoen aan de binnenlandse energievraag en het niet-energetisch gebruik van energiedragers. Het is de som van alle primaire energieproductie en geïmporteerde energie verminderd met de export van energie en de brandstof voor de internationale scheep- en luchtvaartbunkers. Stijging energie-efficiëntie en overeenkomstige daling energiegebruik. Energiebesparingsstreefwaarde van 9% in 216 tegenover gemiddelde finale energiegebruik over periode Energiebalans VITO, ICEDD, Eurostat Bruto binnenlands energiegebruik, Vlaams Gewest, , in PJ BBE Bruto binnenlands energiegebruik, 2-29, in PJ Vlaams Gewest Waals Gewest Brussels Gewest België EU

19 Litouwen Luxemburg Letland Slovenië Vlaams Gewest Denemarken Duitsland Portugal Waals Gewest Bruto binnenlands 2 energiegebruik 28in 2=1 28, internationale vergelijking, index 2=1 VK ,4 België ,8 Waals Gewest ,3 Portugal ,4 Duitsland ,4 Denemarken ,7 Vlaams Gewest ,6 Italië ,9 EU ,4 Zweden , Slovakije ,6 Frankrijk , Hongarije , Bulgarije ,3 Nederland ,3 Polen ,8 Roemenië ,4 Ierland ,9 Tsjechië ,2 Finland ,6 Griekenland , Spanje ,8 Oostenrijk ,4 Estland ,9 Malta ,4 Cyprus ,7 Slovenië ,6 Letland ,6 Luxemburg ,4 VK Litouwen ,5 Cyprus Malta Estland Oostenrijk Spanje Griekenland Finland Tsjechië Ierland Roemenië Polen Nederland Bulgarije Hongarije Frankrijk Slovakije Zweden EU-27 Italië België Bespreking De Vlaamse doelstelling voor Europa kan nog niet gemeten worden aangezien de haalbaarheid van de energie-efficiëntiedoelstelling pas zal worden opgenomen in het tweede actieplan dat tegen eind juni 211 bij de Europese Commissie zal worden ingediend. In vergelijking met 2 is in de meeste Europese lidstaten het energiegebruik toegenomen. Er zijn wel opvallende verschillen tussen de landen onderling waarbij in het Verenigd Koninkrijk en België het energiegebruik gedaald is terwijl in landen als Litouwen en Letland het energiegebruik fors is toegenomen. Met een toename van 4% tussen 2 en 28 bevindt Vlaanderen zich bij de beteren in Europa.

20 Domein Streefwaarde Pact Streefwaarde Europa Milieu Hernieuwbare energie Onder hernieuwbare energie vallen zowel de groene stroomproductie, groene warmteproductie als de hernieuwbare energie in transport. Het aandeel hernieuwbare energie in het totaal bruto finaal energieverbruik bedraagt 13% in (deze doelstelling geldt voor België, er is nog geen verdeling tussen de gewesten gebeurd). idem VITO, VEA, ICEDD, Eurostat Streefwaarde Pact / Europa * 13, 4 2 Aandeel hernieuwbare energie in het bruto finale energieverbruik, Vlaams Gewest, 25-29, in % Aandeel hernieuwbare energie 25 1,3 26 1,5 27 2, 28 2,1 29 2, Streefwaarde Pact / Europa * * 13% is de streefwaarde voor België, momenteel zijn lastenverdelingsonderhandelingen bezig tussen de gewesten. Aandeel hernieuwbare energie in het finaal energieverbruik, 25-28, in % 25* Vlaams Gewest 1,3 1,5 2, 2,1 2,9 Waals Gewest 3,9 (4,5)** (5,1)** (5,4)** Brussels Gewest 1, België 2,1 (2,7)*** (3,)*** (3,3)*** EU-27 8,5 (8,9)*** (9,7)*** (1,3)*** * Cijfers 25 zijn gevalideerd in het kader van de voorbereiding van de lastenverdeling tussen de gewesten. ** Bron: Bilan énergétique de la Région wallonne 28. *** Bron: Eurostat, niet berekend volgens definities Richtlijn 29/28/EG.

21 28 Aandeel doel hernieuwbare energie in het bruto finale energieverbruik in 28 en doelstelling, Luxemburg 2,1 11 internationale vergelijking, in % * Vlaams Gewest** 2,1 13 België 3,3 13 Cyprus 4,1 13 Waals Gewest** 5,4 13 Hongarije 6,6 13 Tsjechië 7,2 13 Nederland 3,2 14 Slovakije 8,4 14 VK 2,2 15 Polen 7,9 15 Ierland 3,8 16 Bulgarije 9,4 16 Italië 6,8 17 Griekenland 8, 18 Duitsland 9,1 18 Spanje 1,7 2 EU-27 1,3 2 Frankrijk 11, 23 Litouwen 15,3 23 Roemenië 2,4 24 Slovenië 15,1 25 Estland 19,1 25 Denemarken 18,8 3 Portugal 23,2 31 Oostenrijk 28,5 34 Finland 3, Letland 29, Zweden 44,4 49 doel 28 * Europese cijfers in de grafiek i.t.t. de Vlaamse cijfers niet berekend volgens de definities van Richtlijn 29/28/EG. de ** grafiek 13% is i.t.t. de streefwaarde voor België, momenteel zijn lastenverdelingsonderhandelingen bezig tussen de gewesten. Bespreking Een Europese richtlijn legt België op om tegen 13% van het energiegebruik te halen uit hernieuwbare Bespreking energiebronnen. De lastenverdelingsonderhandelingen hierover zijn nog bezig tussen de gewesten en de federale overheid. Internationaal vergeleken was het aandeel hernieuwbare energie in Vlaanderen in 28 zeer laag. Hierbij dient opgemerkt te worden dat lidstaten met een hoog aandeel hernieuwbare energie vaak ook meer potentieel hiertoe hebben (Vlaanderen heeft relatief weinig zon, relatief weinig locaties voor windmolens en waterkracht,...). Een andere bemerking is dat de Europese cijfers in de grafiek i.t.t. de Vlaamse cijfers niet berekend zijn volgens de definities van Richtlijn 29/28/EG.

22 Domein Onderwijs en Vorming Opleidingsniveau bevolking (3-34-jarigen) Aandeel 3-34-jarigen dat me succes hoger onderwijs heeft afgerond, in %. De betreffende diploma's hoger onderwijs zijn: hogescholenonderwijs, hoger beroepsonderwijs, hoger volwassenenonderwijs, of universitair onderwijs. De oude kandidaturendiploma's worden echter niet meegeteld, terwijl dit voor de huidige bachelordiploma's wel het geval is. Het gaat over ISCED (International Standard Classification of Education) 5 en 6. Streefwaarde Pact Streefwaarde Europa Vlaamse aanscherping Europa Stijging aantal jongeren (2-29j) met diploma hoger onderwijs. Die streefwaarde is dat tegen 4% van de 3-34-jarigen hoger onderwijs met succes heeft afgerond. Het Belgische streefcijfer is 47%. De Vlaamse aanscherping bedraagt 47,8% van de 3-34-jarigen. Eurostat, EAK FOD Economie ADSEI Aandeel Vlaams 3-34-jarigen Streefwaarde Gewestdat Vlaamse met Europa succes aanscherping hoger onderwijs Europa heeft afgerond, Vlaams Gewest, 2-29, in % Vlaams Gewest Streefwaarde Europa Vlaamse aanscherping Europa Aandeel 3-34-jarigen dat met succes hoger onderwijs heeft afgerond, 2-29, in % Vlaams Gewest 36,4 36,4 36,2 37,5 4,7 4, 42,7 42, 43,6 43,9 Waals Gewest 27,8 31,2 3,7 34,9 35,7 33,9 36,5 38, 39,3 39,6 Brussels Gewest 43,9 4,5 42,8 46,2 47,4 49,8 47,8 47,6 48,4 48,8 België 35,2 35,2 35,2 37,7 39,9 39,2 41,4 41,5 42,9 43,2 EU-28 22,4 n.b. n.b. n.b. n.b. n.b. n.b. n.b. 31,1 32,3

23 Ierland Denemarken Luxemburg Finland Cyprus Zweden Brussels Gewest Frankrijk Vlaams Gewest België Verenigd Koninkrijk Litouwen Nederland Spanje Waals Gewest Estland Polen EU-27 Slovenië Letland Duitsland Bulgarije Griekenland Hongarije Oostenrijk Malta Portugal Italië Slovakije Tsjechische Rep. Roemenië Het wordt alsmaar belangrijker om met voldoende kwalificaties naar de arbeidsmarkt Aandeel 3-34-jarigen dat met succes hoger onderwijs heeft afgerond, 2 29 in 2 en 29, internationale vergelijking, in % Ierland 27,5 49, Denemarken 32,1 48,1 Luxemburg 21,2 46,6 Finland 4,3 45,9 Cyprus 31,1 44,7 Zweden 31,8 43,9 Brussels Gewest 43,9 43,5 Frankrijk 27,4 43,3 Vlaams Gewest 36,4 43,1 België 35,2 42, Verenigd Koninkrijk 29, 41,5 Litouwen 42,6 4,6 Nederland 26,5 4,5 Spanje 29,2 39,4 Waals Gewest 27,8 39,4 Estland 3,8 35,9 Polen 12,5 32,8 EU-27 22,4 32,3 Slovenië 18,5 31,6 Letland 18,6 3,1 Duitsland 25,7 29,4 Bulgarije 19,5 27,9 Griekenland 25,4 26,5 Hongarije 14,8 23,9 Oostenrijk : 23,5 Malta 7,4 21,1 Portugal 11,3 21,1 Italië 11,6 19, Slovakije 1,6 17,6 Tsjechische Rep. 13,7 17,5 Roemenië 8,9 16,8 Vlaamse aanscherping Europa (47,8%) Streefwaarde Europa 2 29 Bespreking Het wordt alsmaar belangrijker om met voldoende kwalificaties naar de arbeidsmarkt te trekken. In Europese context kent de Vlaamse arbeidsmarkt een hoog aandeel van hoog opgeleiden: anno 29 beschikt 43,1% van de 3-34-jarigen in het Vlaamse Gewest over een diploma hoger onderwijs. Hiermee voldoet het Vlaamse Gewest nu reeds aan de Europese benchmark van 4% voor. De door Vlaanderen vooropgestelde aanscherping van 47,8% is echter nog niet bereikt, maar is wel haalbaar. In de EU-27 bedraagt het aandeel hoog opgeleiden tussen 3 en 34 jaar 32,3%. Het cijfer voor Wallonië (39,4%) ligt lager dan dat voor het Vlaamse Gewest. In het Brusselse Hoofdstedelijke Gewest (43,5%) ligt het echter hoger. Men kan zich echter vragen stellen over de representativiteit van de EAK-cijfers voor Brussel.

24 Domein Onderwijs en Vorming Vroegtijdige schoolverlaters Deze indicator, ook bekend onder de naam vroegtijdige schoolverlaters, meet het aantal 18- tot en met 24-jarigen die als hoogste diploma lager secundair (1ste of 2de graad) onderwijs hebben en in de referentieperiode van de 4 laatste weken geen opleiding hebben gevolgd, in verhouding tot het totaal aantal 18- tot en met 24-jarigen. Het is pas sinds 25 mogelijk om studenten in schoolvakantie af te zonderen. Voordien werden zij wel als ongekwalificeerde uitstroom beschouwd. Vandaar dat er een tijdreeksbreuk is tussen 24 en 25. Streefwaarde Pact Halvering tegen, of 4,25% in (nulmeting: 28) Het Vlaamse Steunpunt Studie en Schoolloopbanen (SSL) komt via een alternatieve meting (eveneens opgenomen in het Pact) op basis van administratieve gegevens uit op een ongekwalificeerde uitstroom van 14,1%. Een halvering vereist dan een waarde van 7,5% tegen. Deze laatste metingswijze is niet beschikbaar op Europees niveau. Streefwaarde Europa Vlaamse aanscherping Europa Die streefwaarde bedraagt 1%. De Belgische streefwaarde bedraagt 9,5%. De Vlaamse aanscherping van de streefwaarde Europa is vastgesteld op 5,2%. Eurostat LFS, EAK FOD Economie ADSEI (bewerking Departement WSE/ Steunpunt WSE) Vroegtijdige Vlaams schoolverlaters Doelstelling GewestStreefwaarde (18-24 Pact Vlaamse jaar), Europa Vlaams aanscherping Gewest, 2-29, Europa in % 2 11, , , , , 25 1,7 26 1, 27 9,3 28 8,6 29 8,6 21 Vlaams Gewest Doelstelling Pact 4,25 1 5,2 Streefwaarde Europa Vlaamse aanscherping Europa Vroegtijdige schoolverlaters (18-24 jaar), 2-29, in % Vlaams Gewest 11,6 11,5 11,7 12,5 11, 1,7 1, 9,3 8,5 8,2 Waals Gewest 15,5 15,8 16,1 16,1 15,3 14,6 14,8 14,3 15,2 15, Brussels Gewest 2,7 21, 22,4 18,8 18,1 19,4 19,3 2,2 19,9 19,8 België 13,8 13,8 14,1 14,3 13,1 12,9 12,6 12,1 12, 11,7 EU-27 17,6 17,2 17, 16,1 16,1 15,8 15,5 15,1 14,9 14,4

25 Malta Spanje Portugal Italië Roemenië Verenigd Koninkrijk Brussels Gewest Bulgarije Griekenland EU-27 Estland Letland Waals Gewest Frankrijk Cyprus Ierland Hongarije België Duitsland Nederland Zweden Denemarken Finland Litouwen Oostenrijk Vlaams Gewest Luxemburg Tsjechische Rep. Polen Slovenië Slovakije Het Vlaamse Gewest presteert duidelijk beter dan de overige Belgische regio's en geo\time 2 Vroegtijdige 29 schoolverlaters (18-24 jaar) in 2* en 29, Malta 54,2 internationale 36,8 vergelijking, in % Spanje 29,1 31,2 Portugal 6 43,6 31,2 Italië 25,1 19,2 Roemenië 22,9 16,6 Verenigd Koninkrijk 18,2 15,7 5 Brussels Gewest 2,7 15,6 Bulgarije : 14,7 Griekenland 18,2 14,5 4 EU-27 17,6 14,4 Estland 15,1 13,9 Letland : 13,9 Waals Gewest 15,5 13,8 3 Frankrijk 13,3 12,3 Cyprus 18,5 11,7 Ierland : 11,3 2 Hongarije 13,9 11,2 Vlaamse aanscherping België 13,8 11,1 Streefwaarde Europa (5,2%) Europa Duitsland 14,6 11,1 Nederland 15,4 1,9 1 Zweden 7,3 1,7 Denemarken 11,7 1,6 Finland 9 9,9 Litouwen 16,5 8,7 Oostenrijk 1,2 8,7 Vlaams Gewest 11,6 8,6 Luxemburg 16,8 7,7 Tsjechische Rep. : 5,4 Polen : 5,3 Slovenië : 5,3 Slovakije : 4, * Voor sommige lidstaten EU zijn geen cijfers voor 2 beschikbaar. Bespreking Het Vlaamse Gewest presteert duidelijk beter dan de overige Belgische regio's en de EU-27. Anno 29 hadden, volgens de meting op basis van Enquête van de Arbeidskrachten (EAK), 8,6% van de Vlaamse jarigen geen diploma lager secundair onderwijs en waren niet in opleiding. Hiermee voldoet het Vlaamse Gewest nu al aan de Europese streefwaarde van 1% voor. De Vlaamse aanscherping van Europa (5,2%) is echter nog niet bereikt. Het Pact streeft tegen naar een halvering van de nulmeting 28, of 4,25%. Ook deze waarde is nog niet bereikt. Als de huidige trend van de EAK-reeks zich doorzet, zal het Vlaamse cijfer nog verder dalen. In de EU bedroeg de ongekwalificeerde uitstroom in 29 14,4%. Ook hier is de trend dalend. Hoewel de tendens volgens de EAK-cijfers dalend is, wijst de meting op basis van administratieve gegevens door het Steunpunt Studie en Schoolloopbanen (SSL) op een stijgende trend.

26 Domein Streefwaarde Pact Streefwaarde Europa Dimensies Onderwijs en vorming Bevolking jaar dat deelneemt aan opleidingen tijdens referteperiode van 4 weken voorafgaand aan enquête (levenslang leren), in % (EAK) De indicator geeft het aandeel van de bevolking in de leeftijdscategorie tussen 25 en 64 jaar die in de referentieperiode van vier weken een opleiding (vorming) heeft gevolgd. Opleiding (vorming) wordt ruim opgevat en omvat zowel een opleiding in het reguliere onderwijs als erbuiten. De aard van de opleiding speelt geen rol. Het hoeft dus niet noodzakelijk over beroepgerichte opleidingen te gaan. Het gaat over jaargemiddelden, dat wil zeggen over jaargemiddelden van de steekproef die gelijkmatig over het jaar wordt gespreid. In het verleden (zie verder vergelijkbaarheid) waren de jaarcijfers niet altijd beschikbaar en beperkte men zich tot cijfers die alleen betrekking hadden op het tweede kwartaal.vanaf 26 werd de definitie van opleiding licht aangepast in die zin dat de studenten in vakantie uit de streekproef worden uitgesloten, hetgeen voordien niet het geval was. 15% van de totale bevolking op beroepsactieve leeftijd tegen geen geen EAK, ADSEI, bewerking Steunpunt WSE Levenslang leren, Vlaams Doelst Gewest, , in % jarigen Vlaam 18 elling s Pact Gewe 15 st , ,9 21 7, ,7 23 7,6 24 9, ,1 26 8, ,9 28 7,6 29 7,4 Doelstelling 1999 Pact , Doelstelling Pact Vlaams Gewest Doelstelling Pact Levenslang leren, , in % jarigen Vlaams Gewest 6,6 6,9 7,4 6,7 7,6 9,8 9,1 8,3 7,9 7,6 7,4 Waals Gewest 5,1 4,7 4,7 4,2 5,3 5,8 5,8 5,1 4,9 4,6 4,7 Brussels H. Gewest 7,3 6,7 6,4 6,9 8,6 1,4 12, 1,3 1,4 9,5 1,4 België 6,2 6,2 6,4 6, 7, 8,6 8,4 7,5 7,2 6,8 6,8 EU-27 nb 7,1 7,1 7,2 8,5 9,3 9,7 9,7 9,5 9,4 9,3

27 Levenslang 2 leren, internationale 29 vergelijking, 2,29, in % jarigen* Denemarken Zweden Finland Verenigd Koninkrijk 21 2 Nederland Slovenië : 15 Oostenrijk 8 14 Luxemburg Estland 7 11 Brussels H. Gewest 7 1 Spanje EU Duitsland 5 8 Doelstelling Pact Cyprus Vlaams Gewest 7 7 België 6 7 Tsjechische Rep. : 7 1 Portugal 3 7 Ierland : 6 Frankrijk Italië 5 6 Malta 5 6 Letland : 5 Polen : 5 Waals Gewest 5 5 Litouwen 3 5 Griekenland 1 3 Slovakije : 3 Hongarije 3 3 Roemenië Bulgarije : 1 29 * Voor sommige lidstaten EU zijn geen cijfers voor 2 beschikbaar. Bespreking Het aandeel van de bevolking (25-64 jaar) dat deelneemt aan levenslang leren is in het Vlaamse Gewest internationaal vergeleken vrij laag en ligt ook onder het EU27-gemiddelde. Het ligt wel hoger danhet cijfer voor het Waalse Gewest. In 29 bedraagt het aandeel in het Vlaamse Gewest slechts 7,4%, minder dan een jaar eerder. Bovendien daalt het aandeel reeds enkele jaren. Het EU27-gemiddelde bedraagt in 29 9,3%. Het Pact stelt 15% als streefnorm tegen voorop, wat hoegenaamd nog niet in zicht is. Europa stelt geen streefwaarde voorop.

28 Domein Streefwaarde Pact Sociale cohesie Samengestelde indicator: % personen in armoede of sociale uitsluiting Het % personen in armoede of sociale uitsluiting wordt in de EU -definitie geoperationaliseerd als het % personen dat: 1. moet rondkomen met een gestandaardiseerd beschikbaar huishoudinkomen onder de Belgische armoederisicodrempel (let op: SVR werkt meestal met een Vlaamse regionale armoederisicodrempel, zie indicator 14 en 17) 2. en/of leeft in een gezin dat ernstig materieel gedepriveerd is (= mist minstens 4 van een lijst van 9 items omwille van financiële redenen)* 3. en/of niet ouder is dan 59 jaar en leeft in een gezin waarvan de totale werkintensiteit lager ligt dan,2. De werkintensiteit is de verhouding van het aantal gewerkte maanden door alle leden van het huishouden van 18 tot 59 jaar op het aantal maanden dat alle leden van het huishouden van 18 tot 59 jaar zouden kunnen werken. * Deze 9 items zijn: 1 week vakantie per jaar, een maaltijd met vis, vlees of kip om de 2 dagen, een wasmachine, een kleuren-tv, een telefoon, een auto, de rekeningen voor huur/hypotheek en nutsvoorzieningen kunnen betalen, het huis degelijk kunnen verwarmen, beperkte onverwachte financiële uitgave kunnen doen. In ligt het aandeel inwoners dat leeft in armoede of geconfronteerd wordt met sociale uitsluiting laag in vergelijking met de best presterende EU27-landen. Steefwaarde EU Vlaamse aanscherping EU EU -doelstelling: daling van het totaal aantal personen in armoede of sociale uitsluiting met 2 miljoen ten opzichte van totaal aantal van 12 miljoen personen in armoede of sociale uitsluiting in 28 (= daling met 17%). Vlaamse aanscherping van de EU -doelstelling: daling van het aantal personen in armoede of sociale uitsluiting met 28. personen ten opzichte van totaal aantal van 93. personen in armoede of sociale uitsluiting (volgens de EU - definitie) in 28 (= daling met 3%). EU-SILC ADSEI, Eurostat 2 Personen in armoede of sociale uitsluiting op basis van samengestelde indicator, Vlaams Gewest, 24-29, in % van de bevolking % personen in EU armoede of sociale Vlaamse uitsluiting aanscherping EU 24 16, , , , , ,7 Streefwaarde ,5 28 1,5 29 Streefwaarde % personen in armoede of sociale uitsluiting EU Vlaamse aanscherping EU Personen in armoede of sociale uitsluiting op basis van samengestelde indicator, 24-29, in % van de totale bevolking Vlaams Gewest 16,6 16,5 16,5 15,9 15,2 14,7 Waals Gewest 25,5 27,1 26,2 26,8 26,5 25,4 België 21,7 22,6 21,6 21,6 2,8 2,2 EU27-26* 25* 24,5 23,6 23,1 * Geschatte waarde.

29 Tsjechië 14 Vlaams Gewest Personen in armoede 15of sociale uitsluiting op basis van samengestelde indicator in 29, internationale vergelijking, in % van de bevolking Nederland 15 Zweden 16 Tsjechië Finland Vlaams Gewest 17 Oostenrijk Nederland 17 Slovenië Zweden 17 Luxemburg Finland 18 Oostenrijk Denemarken 18 Slovenië Frankrijk Luxemburg 18 Slovakije Denemarken 2 Duitsland Frankrijk 2 België Slovakije 2 Duitsland Malta 2 België Verenigd KoninkrijkMalta 22 Cyprus Verenigd Koninkrijk 22 EU27 Cyprus 23 Estland EU27 23 Estland Spanje 23 Spanje Italië Italië 25 Portugal Portugal 25 Waals GewestWaals Gewest 25 Ierland Ierland 26 Griekenland Griekenland 28 Polen Polen Litouwen 28 Litouwen Hongarije 3 Hongarije Letland 3 Letland Roemenië 37 Roemenië Bulgarije 43 Bulgarije Bespreking De Europese Unie stelt zich als doel om het aantal personen in armoede of sociale uitsluiting in de hele EU27 tegen met 2 miljoen te verminderen. In 28 (= referentiejaar) leefden volgens de EU -definitie 12 miljoen personen in armoede of sociale uitsluiting. Het gaat om de personen met een gestandaardiseerd huishoudinkomen onder de armoederisicodrempel, die leven in een gezin in ernstige materiële deprivatie en/of leven in een gezin met een zeer lage werkintensiteit. Een daling van deze groep met 2 miljoen tegen komt overeen met een daling van 17%. Als dergelijke daling (-17%) wordt toegepast op de situatie in het Vlaamse Gewest betekent dit dat het aantal personen in armoede of sociale uitsluiting tegen dient te dalen met 16. personen op een totaal van 93. personen in armoede of sociale uitsluiting in 28 (= referentiejaar). De meer ambitieuse doelstelling van de Vlaamse Regering ( -3% tegen ) komt overeen met een daling van het aantal armen of sociaal uitgeslotenen met 28. personen tegen. In 29 leefde 15% van de Vlamingen in armoede of sociale uitsluiting (volgens de brede EU -definitie). Dat komt overeen met goed 9. personen. De laatste jaren is het aantal personen in armoede of sociale uitsluiting licht gedaald. De vergelijking maken met de periode voor 24 is moeilijk wegens een breuk in de tijdreeks. Het Vlaamse cijfer ligt duidelijk lager dan het Waalse en Belgische percentage en het EU27 - gemiddelde. Vlaanderen scoort samen met Nederland na Tsjechië het best van de hele EU27.