HOOFDLIJNEN. plus. Almere. A plus pr E L. ct -www. dit is een l. l us. plus. Almere. plus. Almere. Telefoon info@almere.nl.

Transcriptie

1 Almere plus ct - oje it is een d l- A plus pr LE plus Almere.almere.n ea dit is een l l- sdeiteins LeEenA i t re.n l e r e maelm.ndi aela. is - dit een l n.almere.n ea.almere. lea HOOFDLIJNEN Meer informatie? Lokale Staat van het Onderwijs in Almere 2013/2014 Wilt u reageren? info@almere.nl Heeft u vragen? Telefoon A plus pr LE ct - ww. l oje l us cwt.l-ewawpw.l plus pro sct uesa pluje prl pl e wojw Almere ct -www. oje A plus pr E L

2

3 Lokale Staat van het Onderwijs in Almere 2013/2014 HOOFDLIJNEN Gemeente Almere, Onderzoek & Statistiek April

4 4

5 plus plus Lokale Staat op hoofdlijnen Almere Almere De Lokale Staat, onderdeel van de onderwijsmonitor Almere, geeft een overzicht van het onderwijs in Almere. De voorliggende monitor is gericht op het jaar 2013/2014. Schoolbesturen en gemeente hebben de afgelopen jaren vanuit de LEAplus Almere fors ingezet op de kwaliteitsverbetering van het onderwijs. Op een aantal terreinen zijn resultaten al zichtbaar en heeft het onderwijs zich verbeterd, op een aantal terreinen zijn er nog aandachtspunten. Over het algemeen kan geconcludeerd worden dat er duidelijk vooruitgang is geboekt bij het terugbrengen van het aantal zwakke scholen en het voorkomen van de uitval van leerlingen. De omgeving van leerlingen wordt ook sterker betrokken bij het onderwijs. Bij en na de overgang van leerlingen van het primair naar het voortgezet onderwijs zijn er wel nog een aantal barrières te onderscheiden. Almeerse leerlingen scoren in vergelijking met landelijk wat lager op de Citoeindtoets, krijgen wat minder vaak een advies voor havo of vwo en wat vaker een advies voor het vmbo. Afhankelijk van het gegeven advies is de afstroom naar een lagere studierichting soms hoog. Sterke afname aandeel zwakke scholen Het aantal zwakke scholen in Almere is in 2013/2014 opnieuw sterk afgenomen ten opzichte van de voorafgaande jaren. Op de peildatum van 1 januari 2013 had Almere 12,9% zwakke scholen, op 1 januari 2014 is het aandeel zwakke scholen afgenomen tot 2,8%. Gedurende het schooljaar 2013/2014 is één school zwak geworden en heeft één zwakke school het basisarrangement gekregen. Het aantal en aandeel zwakke scholen bedraagt daarmee eind juli 2014 twee zwakke scholen en een aandeel van 2,8%. Hoewel de doelstelling van nul zwakke scholen in 2014 (nog) niet gehaald is, is dit een zeer positieve ontwikkeling. In Almere is hiermee in 2013/2014 voor het eerst een vergelijkbaar aandeel zwakke scholen als op landelijk niveau. Mogelijke barrières bij en na de overgang naar het voortgezet onderwijs Net zoals in de Lokale Staat 2012/2013 komt uit deze Lokale Staat 2013/2014 het beeld naar voren dat Almeerse leerlingen in het primair onderwijs in het algemeen goed scoren, maar dat er bij en na de overgang naar het voortgezet onderwijs nog een aantal aandachtspunten zijn. Almeerse leerlingen scoren in 2012/2013 in het algemeen gemiddeld tot goed op de verschillende toetsen tijdens de basisschool. Almeerse leerlingen scoren op de toets technisch lezen in alle leerjaren gemiddeld op of boven de score die leerlingen landelijk gemiddeld behalen. Voor de toetsen begrijpend lezen geldt dit voor de scores in vrijwel alle leerjaren. Scores op de toets woordenschat blijven, net als in de voorafgaande jaren, wel achter. De relatief goede toetsresultaten blijken zich aan het eind van de basisschool niet altijd te vertalen in hoge scores op de Cito Eindtoets en hoge schooladviezen. Het Almeerse gemiddelde op de Cito Eindtoets (exclusief lwoo- en PrO-leerlingen) is in 2013/2014 wel gestegen ten opzichte van 2012/2013. Het Almeerse gemiddelde ligt met 0,2 punt verschil nauwelijks onder het gemiddelde binnen de vier grote steden en ligt 0,5 punt onder het landelijk gemiddelde. Almeerse leerlingen ontvangen in verhouding minder vaak dan landelijk een schooladvies voor havo of vwo en vaker dan landelijk een advies voor het vmbo. In 2013/2014 kregen in vergelijking met 2012/2013 meer leerlingen een advies voor vmbo beroepsgerichte leerweg (vmbo-bbl) en minder leerlingen een advies voor het vwo. In het voortgezet onderwijs is er nog veel afstroom. Leerlingen die een vmbo-tl-, of havoadvies gekregen hebben aan het eind van de basisschool, stromen het vaakst af naar een lager schoolniveau. Als er gekeken wordt naar het vierde leerjaar, blijkt dat ook nog veel leerlingen met een vwo-advies afstromen naar een lager schoolniveau. Positief is dat in Almere het beeld van de doorstroom, afstroom en opstroom van leerlingen in het derde leerjaar in 2013/2014 licht verbeterd is ten opzichte van 2012/

6 De voortijdige uitval van leerlingen neemt af Het aantal Almeerse jongeren dat hun opleiding voortijdig verlaten heeft, is in 2013 sterk gedaald ten opzichte van Het aandeel jongeren van 16 tot en met 22 jaar dat niet op school zit en geen startkwalificatie heeft, is sterk afgenomen van 9% op 1 oktober 2012 tot 7% op 1 oktober Het aandeel nieuwe schoolverlaters, het aandeel leerlingen dat in een bepaald jaar uitvalt zonder een startkwalificatie, is in 2012/2013 in Almere fors gedaald ten opzichte van 2011/2012, maar is met een aandeel van 2,5% nog wel wat hoger dan het landelijke aandeel van 2,1%. De overstap van het vmbo naar het mbo is een bekend risicomoment in de schoolloopbaan van leerlingen. De uitval van leerlingen tijdens en na de overstap naar het mbo is sinds de invoering van de overdrachtskalender in 2009/2010 sterk verminderd en is de laatste jaren stabiel. Ouders en de omgeving van leerlingen worden sterker bij het onderwijs betrokken De doelstelling om ouders en omgeving van leerlingen sterker te betrekken bij het onderwijs is terug te zien bij meerdere onderwijsbeleidsterreinen. Vanuit het deelprogramma Omgeving betrekken bij de school is het aantal basisscholen met een ISOP-certificaat, een certificaat voor scholen die zich inzetten om ouders op een innovatieve manier bij het onderwijs te betrekken, in 2013/2014, opnieuw toegenomen. Ouderbetrokkenheid wordt daarnaast binnen de Brede Leesimpuls gestimuleerd. Door middel van voorlichtingsavonden worden ouders gewezen op het belang van voorlezen bij de ontwikkeling van de woordenschat. Partijen als de voetbalclub Almere City FC en de Kemphaan werken binnen het onderwijsproject Playing for Success onder andere aan het verbeteren van de taal- en rekenvaardigheden van leerlingen. Ook zijn er verschillende partijen buiten het onderwijs actief betrokken bij de verschillende projecten laaggeletterdheid, zoals het Flevoziekenhuis, het UWV en de bibliotheek. Beleid gemeente en schoolbesturen De gemeente en schoolbesturen zetten fors in op het verbeteren van de kwaliteit van het onderwijs. Effecten van deze inspanningen zijn te zien in de sterke afname van het aantal zwakke scholen en de verbetering van de aansluiting op schakelmomenten. De afgelopen jaren zijn er protocollen ontwikkeld gericht op de overgang tussen het primair en het voortgezet onderwijs en de overgang van het vmbo naar het mbo. De protocollen worden stadsbreed toegepast. Een protocol gericht op de overgang van voorschools naar vroegschools onderwijs is in ontwikkeling. Op de aandachtspunten die er nog zijn, zetten gemeente en schoolbesturen in. Omdat de inzet op het verbeteren van de woordenschat door middel van de Brede Leesimpuls nog niet geleid heeft tot (sterk) verbeterde toetsresultaten, hebben scholen en gemeente in de tweede helft van 2014 een onderzoek opgestart gericht op achterliggende redenen. Met de Monitor Taal, Lezen en Rekenen houden scholen en gemeente zicht op de toetsresultaten van leerlingen. Toetsresultaten worden besproken binnen studiedagen en bij overleggen tussen schoolbesturen en gemeente. De afstroom van leerlingen tijdens het voortgezet onderwijs heeft de aandacht van de schoolbesturen primair en voortgezet onderwijs en de gemeente. Door ouders en andere partijen in de omgeving van leerlingen sterker bij het onderwijs te betrekken, zetten scholen en gemeente ook in op het leren na schooltijd. Door activiteiten gericht op voorlezen, het aanbieden van mogelijkheden om de onderwijstijd van leerlingen te verlengen en door partijen zoals het Flevoziekenhuis te betrekken bij het tegengaan van laaggeletterdheid, worden mogelijkheden om binnen de Almeerse samenleving verder te leren verder versterkt. Conclusies per thema De Lokale Staat beschrijft de ontwikkeling binnen de verschillende (beleids-) onderdelen van het Almeerse onderwijs. In de onderstaande alinea s wordt per thema een overzicht gegeven van de belangrijkste conclusies over het schooljaar 2013/2014. Ontwikkelingen in het Almeerse onderwijs worden hierbij zoveel mogelijk vergeleken met landelijke ontwikkelingen. 6

7 Het Almeerse onderwijs Het aandeel leerlingen dat in 2013/2014 in het derde leerjaar van het voortgezet onderwijs op het vmbo zit is licht gedaald van 60% in 2012/2013 naar 58% in 2013/2014. Het aandeel leerlingen dat in het derde leerjaar op havo of vwo zit, is licht toegenomen van 37% naar 38%. De deelname aan havo en vwo in Almere blijft in 2013/2014 nog wel achter bij het landelijke aandeel van 45%. Percentage leerlingen op havo of vwo in leerjaar 3 voor Almere en Nederland 50% 48% 46% 44% 42% 40% 38% 36% 34% 32% 30% Bron: DUO In 2012/2013 is het slaagpercentage op de havo gestegen tot 87%, een aandeel dicht in de buurt van het landelijke aandeel van 88%. Het slaagpercentage van Almeerse vwo-leerlingen is gestegen tot 83%, maar ligt nog wel onder het landelijke aandeel van 92%. Ook landelijk is het aandeel geslaagden op het vwo gestegen, in 2011/2012 slaagde 87%. Slaagpercentages vmbo, havo en vwo voor Almere en Nederland 100% 95% 90% 85% 80% 75% 2009/ / / / /2014 Almere Nederland 2006/ / / / / / /2013 havo NL havo A vwo NL vwo A vmbo NL vmbo A Voor- en vroegschoolse educatie Programma s voor voor- en vroegschoolse educatie (vve) zijn gericht op het voorkomen en inlopen van taalachterstanden van kinderen van twee tot zes jaar. In de voorschoolse periode (twee- tot vierjarigen) gebeurt dit op peuterspeelzalen en kinderdagverblijven, in de vroegschoolse periode (vier- en vijfjarigen) in de eerste twee groepen van de basisschool. Bij voorschools vve wordt er gerekend met een doelgroep van gewichtenkinderen én kinderen met een taal- of sociaal-economische ontwikkelingsachterstand. In Almere worden op 1 oktober kinderen bereikt met voorschoolse educatie, 14 kinderen meer dan op 1 oktober Door betere screening en registratie komt de doelgroep van voorschools vve steeds beter in beeld. Dit leidt er mede toe dat, ondanks dat meer kinderen vve volgen, het bereik voor voorschools vve in 2013/2014 met 57%, lager ligt dan het bereik van 63% uit 2012/2013. Bij vroegschools vve wordt er gerekend met een doelgroep van gewichtenkinderen. Het percentage gewichtenkinderen dat in Almere door vroegschoolse educatie bereikt wordt, bedraagt op 1 oktober %. Dit bereik is gelijk aan het bereik op 1 oktober 2012 en fors hoger dan het bereik op 1 oktober 2011 (28%), maar lager dan het landelijk gemiddelde van 55% uit het jaar De gemeente heeft in samenwerking met haar partners het Masterplan Het Jonge Kind opgesteld, een plan van aanpak gericht op het effectief bestrijden van leer- en ontwikkelachterstanden bij jonge kinderen. De inspectie van het Onderwijs heeft in 2013/2014 de kwaliteit van vve in Almere beoordeeld. De inspectie oordeelt in 2014 beduidend positiever over vve in Almere dan in haar rapport uit 2013, gebaseerd op een bestandsopname uit 2010/2011. Kwaliteit zwakke scholen Het aantal zwakke scholen in Almere is afgenomen. Almere heeft op 1 januari 2014 twee zwakke scholen, terwijl dit er op 1 januari 2013 nog negen waren. Met deze vooruitgang benadert het aandeel zwakke scholen van 2,8% in Almere op 1 januari 2014 het landelijk gemiddelde van 2,2%. Aan het eind van het schooljaar (31 juli 2014) heeft één zwakke basisschool haar kwaliteit verbeterd en één basisarrangement gekregen. Eén basisschool is zwak geworden. In totaal zijn er dan twee zwakke scholen (2,8%). 7

8 Aantal Almeerse (zeer) zwakke basisscholen jan jan 2011 Bron: Inspectie van het Onderwijs 18 sept jan 2012 Almere heeft 16 scholen voor voortgezet onderwijs. Eén school kent op 1 januari 2014 twee zwakke afdelingen. Aan het eind van het schooljaar 2013/2014, heeft één zwakke afdeling zijn kwaliteit verbeterd en is de andere afdeling zeer zwak geworden. Twee andere afdelingen zijn zwak geworden. Almere scoort met een aandeel van 5,3% zwakke afdelingen bij vo- scholen op 1 januari 2014, beter dan het landelijke aandeel van 10,3% (gegevens op de datum 1 september 2013). De drie Almeerse sbo-scholen hebben op 1 januari 2014 een basisarrangement van de Inspectie van het onderwijs. Van de twee (v)so scholen in Almere heeft op 1 januari 2014 één school een zwakke afdeling. Aan het eind van het schooljaar 2013/2014 doen in totaal 13 scholen mee aan een traject in het kader van de Kwaliteitsaanpak primair onderwijs. De scholen zitten in de uitvoerende fase. Versterken leesonderwijs: Brede leesimpuls De toetsresulaten van Almeerse leerlingen in het basisonderwijs zijn in 2012/2013 verder verbeterd ten opzichte van 2011/2012. Op negen van de twaalf toetsen is in 2012/2013 beter gescoord dan in het jaar daarvoor. Op technisch lezen wordt in alle groepen op of boven het landelijk gemiddelde gescoord. Op het gebied van woordenschat blijven de resultaten wel fors achter, met name in de onderbouw. Op begrijpend lezen wordt in groep 6 onder het landelijk gemiddelde 8 jul 2012 okt jan jul 2013 jan jul 2014 gescoord, de scores in de overige groepen liggen op of boven het landelijk gemiddelde. Gemeente en schoolbesturen hebben binnen de Brede Leesimpuls activiteiten opgezet die zich richten op het vergroten van de woordenschat van leerlingen. Besturen en gemeente doen bij de activiteiten nadrukkelijk een beroep op de thuisomgeving van leerlingen. In 2014 is de monitor Taal, Lezen en Rekenen voor het Almeerse voortgezet onderwijs uitgebracht. Uitkomsten van deze monitor ondersteunen het beeld uit de monitors voor het primair onderwijs dat Almeerse leerlingen in het algemeen niet goed scoren op woordenschat. Goed onderwijspersoneel Er is binnen de actielijn Goed onderwijspersoneel geïnvesteerd in de professionalisering van toekomstig, beginnend en zittend personeel. Twee groepen van in totaal 27 leraren zijn in 2013/2014 opgeleid tot mentor. Daarnaast wordt door het ministerie van OCW de opleiding van een andere groep leraren tot mentor gefinancierd. Pabo-studenten zijn actief binnen opleidingsscholen. Studenten werken bij deze opleidingsscholen aan een ontwikkelthema waar de school behoefte aan heeft, zodat de school handvatten krijgt om met het thema verder te gaan. In 2013/2014 hebben 46 Pabo-studenten meegewerkt aan het project Extra handen in de klas. Zij hebben ondersteuning geboden aan zeven basisscholen, de weekendacademie, de zomerschool en Playing for Success. Veertien beginnende docenten zijn in 2013/2014 gestart met een inductietraining, gericht op kwaliteitversterking van beginnend personeel. In 2013/2014 hebben in totaal 44 leraren deelgenomen aan een module van de Master Special Educational Needs. In 2013/2014 is er een nieuwe module, gericht op het professionaliseren van intern begeleiders ontwikkeld, deze module kent in 2013/ plaatsen. 8

9 Brede scholen Almere heeft in 2014 twaalf brede scholen. Tien van de twaalf scholen hebben het Keurmerk Brede Scholen, een school (nog zonder keurmerk) wil graag gekeurd worden als Integraal Kindcentrum. Het percentage Almeerse leerlingen met een advies voor havo of vwo 49% 47% 45% 43% In drie aandachtswijken (Stedenwijk, De Wierden en Danswijk) worden dagarrangementen aangeboden. In de maand april 2014 maken in totaal 47 kinderen gebruik van deze dagarrangementen. 41% 39% 37% 35% 2009/ / / / /2014 In Almere zijn er meerdere initiatieven voor het vormen van een Integraal Kindcentrum. Dit zijn deels nieuwe initiatieven, deels doorontwikkelingen van bestaande brede scholen. In de jaren 2012 en 2013 zijn de eerste vier Almeerse Integrale Kindcentra van start gegaan. Schakelklassen Er zijn in Almere drie vormen van een voltijdschakelklas: de Centrale Opvang Klas, de Kop-klas en de internationale schakelklas voortgezet onderwijs. Het aantal leerlingen in schakelklassen is in 2013 met 167 leerlingen vrijwel gelijk aan het aantal leerlingen in Overgang primair onderwijs naar voortgezet onderwijs In het schooljaar 2013/2014 kreeg 42% van de Almeerse leerlingen uit het basisonderwijs een advies voor havo of vwo en 54% een advies voor het vmbo. Ten opzichte van 2012/2013 hebben Almeerse leerlingen in 2013/2014 minder vaak een advies voor het vwo en vaker een advies voor vmbo-bbl ontvangen. Vergeleken met landelijk ontvangen relatief weinig Almeerse leerlingen een advies voor havo en/of vwo (42% in Almere (2013/2014), 49% landelijk (2010/2011)). Het Almeerse gemiddelde op de Cito Eindtoets exclusief de scores van leerlingen die voor lwoo of PrO aangemeld zijn, bedraagt in 2013/ ,4 punten. De Almeerse gemiddelde score is in 2013/2014 hiermee 0,5 punt lager dan de landelijke gemiddelde score. Het verschil met de gemiddelde score in de vier grote steden (G4) is klein; de score in Almere is 0,2 punt lager dan binnen de G4. Ten opzichte van de gemiddelde scores in 2012/2013 is in 2013/2014 de gemiddelde score in Almere met 0,2 punt, en de score in de G4 met 0,4 punt toegenomen. De gemiddelde score op landelijk niveau is in 2013/2014 ten opzichte van 2012/2013 met 0,2 punt afgenomen , , , , / / / / /2014 Bron: Digidoor, Cito Almere Nederland G4 In 2013/2014 hebben in totaal 447 leerlingen een indicatie gekregen voor lichte ondersteuning, waarvan ongeveer viervijfde voor het lwoo. Nadat het aandeel kinderen met een lwoo- of PrO-indicatie de afgelopen jaren gedaald was tot 14% in 2012/2013, is in 2013/2014 het aandeel leerlingen met een indicatie voor lichte ondersteuning toegenomen tot 16%. 9

10 Driekwart van de leerlingen in het derde leerjaar van het voortgezet onderwijs volgt het niveau dat de basisschool geadviseerd heeft. Voor een kwart van de leerlingen is sprake van op- of afstroom. De grootste afstroom heeft plaatsgevonden onder de leerlingen die een advies voor de theoretische leerweg vmbo of de havo ontvingen (22% respectievelijk 33%), de hoogste opstroom heeft plaatsgevonden bij leerlingen met een vmbo-bbl/kbl of vmbo-tl advies (beiden:11%) Als gekeken wordt naar het vierde leerjaar, dan is ook de afstroom van leerlingen met een vwo-advies fors (39%) Schematische weergave op-, door- en afstroom leerlingen in het derde leerjaar voortgezet onderwijs. PrO Alle scholen voor voortgezet onderwijs gebruiken de overdrachtskalender en de warme overdracht naar het middelbaar beroepsonderwijs. Vmbobbl/kbl Vmbotlw Havo Vwo Percentage vierdejaars vmbo ers dat zich niet inschrijft op nieuwe school 10% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% 0% Bron: DUO/ gemeente Almere Van alle leerlingen die in het schooljaar 2013/2014 begonnen aan een mbo-opleiding, zit op 1 april nog 98% op het mbo. De uitval van de eerstejaars mbo ers bedraagt hiermee 2% en ligt hiermee op hetzelfde niveau als vorig jaar. Het percentage leerlingen dat in het eerste jaar mbo uitvalt, peilmoment 1 april 4% 3% 2009/ / / / /2014 3% 2% 2% Bron: Digidoor Uitleg figuur: groene en rode pijlen geven respectievelijk de opstroom en de afstroom weer. Opstroom betekent dat een leerling in het vo op een hoger schooltype zit dan geadviseerd op de basisschool, afstroom dat een leerling op een lager schooltype zit. In de figuur wordt de op- en afstroom in het derde leerjaar weergegeven aangevuld met de afstroom in het vierde leerjaar van leerlingen met een vwo-advies. Overgang voortgezet onderwijs naar middelbaar beroepsonderwijs 98% van de vierdejaars vmbo ers uit 2012/2013 stroomt door naar het middelbaar beroepsonderwijs of naar havo of vwo (een kleine groep). Ongeveer 2% schreef zich niet in op een nieuwe school (peildatum 1 oktober 2013). De uitval blijft hiermee ongeveer op hetzelfde niveau als vorig jaar. 1% 1% 0% 2009/ / / / /2014 Bron: DUO/ gemeente Almere Kwaliteitsontwikkeling mbo Op de peildatum van 1 oktober 2013 volgen 4601 studenten een mbo-opleiding in Almere. 42% van de mbo-studenten in Almere volgt een studie binnen de sector Economie. In het schooljaar 2012/2013 hebben in totaal 380 van de 5556 Almeerse mbo-studenten hun beroepsopleiding voortijdig verlaten. Het aandeel nieuwe schoolverlaters als aandeel van het aantal Almeerse studenten jonger dan 22 jaar bedraagt in het schooljaar 2012/

11 hiermee 6,8%. Dit is hoger dan het landelijke aandeel nieuwe voortijdige schoolverlaters binnen het mbo van 6%. De gemeente Almere heeft in 2012 samen met Almeerse mbo-instelllingen een kwaliteitsagenda voor het mbo opgesteld. De agenda is onderverdeeld naar drie beleidslijnen: duurzame aanpak van de entreeopleiding, (her-) inrichten van de onderwijskolom techniek en de doorlopende leerlijn mbo-plus-hbo. Binnen de drie beleidslijnen zijn in 2013/2014 stappen gezet om de kwaliteit van het mbo-onderwijs in de stad te versterken. Op 1 oktober 2013 volgen 1824 studenten in Almere onderwijs op hbo-niveau. Dit aantal is hoger dan het aantal hbo-studenten in het najaar van 2012, dat 1473 bedroeg. Voortijdig schoolverlaten Het percentage voortijdig schoolverlaters is in 2012/2013 sterk gedaald ten opzichte van 2011/2012. Het aandeel voortijdig schoolverlaters bedraagt 7% van de totale groep jongeren van 16 tot en met 22 jaar. Dit aandeel bedroeg in 2011/2012 nog 9%. het jaar daarvoor wel, de zogenaamde nieuwe vsv-ers. De definitie die BRON voor voortijdig schoolverlaters gebruikt verschilt hiermee van de definitie uit de Almeerse monitor. Met het ingaan van een nieuwe convenantsperiode gericht op het tegengaan van voortijdig schoolverlaten in de periode hebben het ministerie van OCW, gemeenten en scholen onder meer afspraken gemaakt over het gebruik van een nieuwe meetmethode voor het bepalen van het aantal en het aandeel nieuwe schoolverlaters. Het gebruik van deze nieuwe meetmethode leidt ertoe dat de gegevens over het aandeel nieuwe voortijdig schoolverlaters in de periode 2012/2013 niet één op één vergelijkbaar zijn met de aandelen voortijdig schoolverlaters in de voorafgaande jaren. Het aantal nieuwe voortijdige schoolverlaters volgens BRON laat zowel in Almere als nationaal een dalende lijn zien. Het aandeel nieuwe vsv-ers in Almere is met een aandeel van 2,5% in 2012/2013 nog wel hoger dan het landelijk gemiddelde van 2,1%. Het percentage nieuwe voortijdig schoolverlaters (BRON) t/m 21 jaar 6,0% 5,0% Het aantal vsv-ers van 16 t/m 22 jaar, peildatum 1 oktober 11% 10% 9% 8% 7% 6% 4,0% 3,0% 2,0% 1,0% 0,0% 2007/ / / / / /2013 Nederland Bron: Bron: VSV-verkenner VSV-verkenner OCW OCW 5% NB: NB: Door een aanpassing in meetmethode van BRON, van BRON, is een directe is een directe vergelijking tussen het 4% aandeel vergelijking voortijdig tussen schoolverlaters het aandeel voortijdig in 2012/2013 schoolverlaters en in in de 2012/2013 voorafgaande en jaren niet mogelijk. in de voorafgaande jaren niet mogelijk Passend onderwijs De groep jongeren met een formele startkwalificatie Passend Onderwijs betekent dat elk kind onderwijs krijgt dat het beste bij zijn of haar talenten Passend mogelijkheden onderwijspast. Leerlingen met een behoefte aan zware of lichte neemt toe. Van de jongeren van 16 tot en ondersteuning kunnen binnen Almere op verschillende manieren ondersteund worden. Lichte De groep jongeren met een formele startkwalificatie neemt toe. Van de jongeren van ondersteuning wordt geboden in het speciaal basisonderwijs, het praktijkonderwijs (PrO), met 16 tot 22 en jaar met 22 heeft jaar heeft op op 1 1 oktober % 45% een formele een startkwalificatie Passend leerwegondersteunend Onderwijs onderwijs betekent (lwoo) dat of elk het kind Ortho onderwijs krijgt Voor dat leerlingen het beste die een bij zware zijn of vorm haar van talenten ondersteuning en nodig hebben, zijn er Pedagogisch Didactisch Centrum 4% een persoonlijke startkwalificatie ontvangen. Daarnaast is 44% schoolgaand formele zonder startkwalificatie. en 4% een persoonlijke (OPDC). scholen voor speciaal onderwijs of een rugzak (leerling-gebonden financiering). startkwalificatie ontvangen. Daarnaast is 44% mogelijkheden past. Leerlingen met een behoefte Naast de Almeerse monitor voor voortijdig schoolverlaters is er ook een landelijke monitor. Deze schoolgaand monitor maakt gebruik zonder van startkwalificatie. het Basisregister Onderwijs (BRON). In dit aan Het landelijke zware aandeel of leerlingen lichte met ondersteuning kunnen in het primair binnen onderwijs blijft door de jaren BRON-bestand wordt geregistreerd welke leerlingen op 1 oktober niet op een school heen staan min of meer constant. In het voortgezet onderwijs krijgt een relatief groot aantal ingeschreven en het jaar daarvoor wel, de zogenaamde nieuwe vsv-ers. De definitie Almere op verschillende manieren ondersteund leerlingen die ondersteuning. Dit zijn voornamelijk leerlingen met een lwoo- of PrO-indicatie. BRON Naast voor de voortijdig Almeerse schoolverlaters monitor gebruikt voor voortijdig verschilt hiermee van de definitie worden. Het uit aandeel Lichte leerlingen ondersteuning met deze indicaties wordt neemt geboden door de in jaren heen licht af. Het Almeerse monitor. Met het ingaan van een nieuwe convenantsperiode gericht op het aandeel leerlingen met zware ondersteuning in het voortgezet onderwijs is ongeveer tegengaan schoolverlaters van voortijdig is schoolverlaten ook een in landelijke periode monitor. hebben het ministerie het speciaal van basisonderwijs, het praktijkonderwijs constant. Het aandeel leerlingen dat op het mbo zware ondersteuning ontvangt is op 1 OCW, gemeenten en scholen onder meer afspraken gemaakt over het gebruik van een nieuwe Deze meetmethode monitor maakt voor gebruik het bepalen van van het het Basisregister aantal en het aandeel (PrO), oktober nieuwe leerwegondersteunend 2013 met een aandeel van 2% onderwijs hoger dan (lwoo) het aandeel of van 1% op 1 oktober schoolverlaters Onderwijs Het (BRON). gebruik van In deze dit nieuwe landelijke meetmethode BRONbestand wordt zijn met de geregistreerd aandelen voortijdig welke schoolverlaters leerlingen de op voorafgaande 1 Percentage jaren. (OPDC). leerlingen Voor met leerlingen een indicatie die voor een lwoo zware of PrO vorm voor het van regulier of speciaal basisonderwijs leidt ertoe dat de gegevens het Ortho over Pedagogisch Didactisch Centrum het aandeel nieuwe voortijdig schoolverlaters in de periode 2012/2013 niet één op één vergelijkbaar oktober niet op een school staan ingeschreven en ondersteuning nodig hebben, zijn er scholen voor Het aantal nieuwe voortijdige schoolverlaters volgens BRON laat zowel in Almere als nationaal een dalende lijn zien. Het aandeel nieuwe vsv-ers in Almere is met een aandeel van 2,5% in 2012/2013 nog wel hoger dan het landelijk gemiddelde van 2,1%. Het percentage nieuwe voortijdig schoolverlaters (BRON) t/m 21 jaar Almere 11

12 speciaal onderwijs of een rugzak (leerling-gebonden financiering). Het aandeel leerlingen met ondersteuning in het primair onderwijs blijft door de jaren heen min of meer constant. In het voortgezet onderwijs krijgt een relatief groot aantal leerlingen ondersteuning. Dit zijn voornamelijk leerlingen met een lwoo- of PrO-indicatie. Het aandeel leerlingen met deze indicaties neemt door de jaren heen licht af. Het aandeel leerlingen met zware ondersteuning in het voortgezet onderwijs is ongeveer constant. Het aandeel leerlingen dat op het mbo zware ondersteuning ontvangt is op 1 oktober 2013 met een aandeel van 2% hoger dan het aandeel van 1% op 1 oktober Percentage leerlingen met een indicatie voor lwoo of PrO voor het regulier of speciaal basisonderwijs 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2009/ / / /2013* 2013/2014* * voorlopige cijfers Bron: Digidoor regulier bo 4% van de leerlingen in het (voortgezet) speciaal onderwijs maakt gebruik van het aanbod buiten Almere. Voor het overige onderwijs met ondersteuning ligt dit percentage een stuk lager (op ongeveer 1 á 2%). Van 12- tot en met 22-jarigen met een (v)so achtergrond zitten 7 van de 10 jongeren nog op school. Op de peildatum van 1 oktober 2013 zijn 3 van de 10 jongeren er in geslaagd om een formele of persoonlijke startkwalificatie te behalen. Omgeving betrekken bij de school Gemeente en schoolbesturen zetten zich in om de ouderbetrokkenheid binnen het onderwijs te vergroten. In 2013/2014 is er een plan van aanpak opgesteld op 11 basisscholen. In totaal hebben nu 67 basisscholen een plan van aanpak voor ouderbetrokkenheid. sbo Het aantal deelnemende vo-scholen binnen het project ouderbetrokkenheid is in 2013/2014 met 4 scholen uitgebreid tot 9 scholen. 60 Almeerse basisscholen hebben in 2013/2014 het ISOP-label (Innovatie, School, Ouders, Partnerschap). De scholen laten met het label zien dat ze, vanuit hun eigen uitgangssituatie, op innovatieve wijze werk maken van het beter betrekken van ouders bij het onderwijs. De gemeente organiseert meerdere activiteiten op het gebied van voorlezen. Meer tijd om te leren In de zomer van 2013 zijn twee zomerscholen die vanuit de subsidieregeling van OCW gefinancierd werden vanuit de bestuursafspraken G37 vervangen door één zomerschool, met stedelijk bereik. Aan de zomerschool 2013 hebben op twee locaties 225 leerlingen meegedaan. Aan de zomerschool 2014 hebben 190 leerlingen deelgenomen. In 2013/2014 hebben van twee basisscholen respectievelijk alle leerlingen van groep 4 t/m 8 en alle leerlingen van groep 3 t/m 8 deelgenomen aan de verlengde schooldag. Ook ongeveer 25 kinderen, afkomstig van groep 4 t/m 8 van een andere basisschool hebben aan de verlengde schooldag deelgenomen. In de eerste helft van 2013 hebben gemiddeld 18 leerlingen per maand huiswerkbegeleiding gevolgd, 8 leerlingen per maand bijles gekregen en 13 leerlingen per maand deelgenomen aan een huiswerkklas binnen de kantoortijdenschool. De Weekend Academie heeft in 2013/ leerlingen uit het po en 23 leerlingen uit de eerste twee klassen van het vo begeleid. Het samenwerkingsproject Playing for Success, gericht op het verbeteren van taal- en rekenvaardigheden van leerlingen is in 2013/2014 gestart met de variant Groen en Gezond naast de al bestaande variant Sport. In 2013/2014 hebben 208 leerlingen, waaronder 40 leerlingen uit het speciaal onderwijs, deelgenomen aan één van de beide varianten. 12

13 Laaggeletterdheid Als aangenomen wordt dat het aandeel laaggeletterdheid in Almere niet sterk afwijkt van het landelijk gemiddelde van 10%, kent Almere per 1 januari 2014 ongeveer laaggeletterden in de leeftijd van 18 tot 65 jaar. In verhouding tot de grootte van de verschillende groepen inwoners zijn Nederlandse laaggeletterden relatief vaak vrouw, laaggeschoold (lager onderwijs of vbo), ouder, allochtoon uit de eerste generatie of niet actief op de arbeidsmarkt. De totale groep laaggeletterden in Nederland bestaat voor 73% uit autochtone inwoners. Het ROC Flevoland heeft in 2013 aan 617 cursisten een cursus gegeven gericht op het ontwikkelen van taalvaardigheden. Binnen de cursussen Taal in de Wijk is er in 2013 les gegeven aan 285 cursisten. Signalering en doorverwijzing bij laaggeletterdheid maakt deel uit van verschillende initiatieven.

14