Zwangerschapsbeëindiging. zwangerschap onder de 24 weken

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Zwangerschapsbeëindiging. zwangerschap onder de 24 weken"

Transcriptie

1 Zwangerschapsbeëindiging bij een zwangerschap onder de 24 weken

2

3 Deze folder geeft u informatie over de methode van zwangerschapsbeëindiging zoals die plaatsvindt op de afdeling Verloskunde van het Radboudumc te Nijmegen. Het beëindigen van een zwangerschap is een ingrijpende gebeurtenis. U heeft een moeilijke beslissing moeten nemen. In deze folder hopen wij antwoord te geven op uw vragen en uitleg te geven over de opname. Wat kunt u verwachten rondom uw opname? Kennismaking Naast het contact met uw gynaecoloog en de echoscopist, heeft u meestal een gesprek gehad met een maatschappelijk werkende. Zij/hij zorgt voor een goed afgewogen beslissingsproces, begeleidt u gedurende dit proces en de verwerking daarvan. Ook kunt u met hem/haar uw wensen en ideeën over het afscheid van uw kindje bespreken. Heeft u levensbeschouwelijke vragen of wilt u een afscheidsritueel dan regelen wij op uw verzoek contact met de Dienst Geestelijke Verzorging. Hoewel wij het proberen te vermijden, kan het gebeuren dat de verschillende hulpverleners soms dezelfde vragen aan u stellen. De voorbehandeling Op de polikliniek geeft de gynaecoloog u een tablet Mifepristone (merknaam Mifegyne) mee. Deze tablet zorgt ervoor dat uw baarmoedermond gaat verweken en zich opent. U krijgt aanwijzingen hoe en wanneer u deze tablet moet innemen. Sommige vrouwen voelen zich na het innemen niet lekker en zijn wat misselijk. Het innemen van de tablet kan een moeilijk moment zijn. Vanaf dit moment is het beëindigen van de zwangerschap begonnen. Wij raden u daarom aan dit in het gezelschap van uw partner of een andere dierbare te doen. Bij klachten na het innemen van de Mifegyne tablet kunt u altijd contact opnemen met de Polikliniek: telefoon: vanaf of na uur met de Verloskamers: telefoon:

4 Planning van de opname In de korte tijd die u heeft voor de opname op de Verloskamers kunt u thuis het een en ander regelen rondom uw afwezigheid, de komende geboorte en het afscheid van uw kindje. De gynaecoloog heeft met u dag en datum van opname besproken. De verpleegkundigen zijn bij opname op de hoogte van uw komst. Praktische informatie Op de dag van opname belt u om uur de Verloskamers om te kijken of er een verloskamer vrij is. Bij opname volgt u vanaf de hoofdingang route 794. Daar meldt u zich bij de receptioniste. Neem gemakkelijk zittende kleding mee. U hoeft niet nuchter te zijn. Uw partner kan gedurende de opname bij u op de kamer blijven. U mag net zoveel bezoek ontvangen als u zelf wenst. Uw partner kan ook een ontbijt en lunch krijgen. Een warme maaltijd is helaas voor de partner niet beschikbaar, maar kan eventueel worden gebruikt in het personeelsrestaurant. Op uw kamer is tegen betaling televisie en internet beschikbaar. Er is ook gratis draadloos internet (wifi). U heeft uw eigen toilet, douche en ligbad op uw kamer. U wordt begeleid door een arts of een verloskundige en een gespecialiseerd verpleegkundige. Door wisselingen van diensten kunt u met verschillende medewerkers te maken krijgen. De behandeling op de verloskamers U wordt ontvangen door de verpleegkundige. Zij/hij heeft een kennismakingsgesprek met u en zal uw pols, bloeddruk en temperatuur opnemen. Ook krijgt u ter voorbereiding pijnstilling in de vorm van 1000 mg Paracetamol (4x daags) en 500 mg Naproxen (2x daags). De arts brengt vier maal per dag om de vier uur vaginaal Cytotec tabletten in. Hierdoor komen de weeën op gang. 2

5 Meestal vindt de bevalling plaats binnen 24 uur na toediening van de eerste Cytotec tabletten plaats. Voelt u zich tijdens uw verblijf ongemakkelijk, heeft u vragen of merkt u lichamelijke veranderingen, laat ons dat dan weten als wij bij u zijn, of roep ons via een druk op de bel. Wat kunt u verwachten? Om te bevallen moet de baarmoedermond zich openen om het kindje te laten passeren. Dit gaat meestal gepaard met bloedverlies en pijnlijke samentrekkingen van de baarmoeder. Het is niet ongewoon dat plotseling de vliezen kunnen breken, laat dit dan aan de verpleegkundige weten die voor u zorgt. Soms lijkt er lange tijd niets te gebeuren, en vervolgens is er dan vrij plotseling voldoende ontsluiting en persdrang. Het kindje kan soms ook ineens geboren worden. Hulpverleners zijn altijd dicht in de buurt. Het kan zijn dat u de pijnstilling die u kreeg als onvoldoende ervaart. Wij kunnen u dan helpen met andere medicatie zoals een ruggenprik of morfine. Pijnbestrijding Pijn tijdens de ontsluitingsperiode wordt door de vrouwen verschillend ervaren. Er zijn vrouwen die aanvullende pijnstilling niet nodig hebben en anderen die de pijn als intens ervaren. Wij zijn ons daarvan bewust. Indien u pijnstilling wenst kunt u dat aangeven aan uw behandelende team. Geef van te voren aan of u allergisch bent voor opiaten, morfinepreparaten en lidocaine. Er zijn verschillende soorten pijnstilling. We hebben ze voor u op een rijtje gezet. Morfine Morfine is een opiaat. Dit middel krijgt u via een injectie in uw been of bil. De ergste pijn wordt hierdoor minder waardoor u zich mogelijk beter kunt ontspannen of zelfs wat kunt slapen. Als bijwerking kan misselijkheid en sufheid optreden. Morfine werkt ongeveer 4 uur en u kunt eventueel een herhaal injectie krijgen. Het is dan verstandig in bed te blijven omdat uw bewustzijn soms iets verlaagd is. Of dit prettig is of niet, wordt verschillend ervaren. 3

6 Patiënt Controlled Analgesia (PCA) door middel van Remifentanyl Remifentanyl is een opiaat. Het is een snel werkende medicatie met een goed pijnstillend effect. Om dit middel toe te kunnen dienen krijgt u een infuus. Door middel van een drukknop kunt u zelf bepalen wanneer u pijnstilling wilt. Een ingebouwde veiligheid op de pomp zorgt er voor dat u nooit te veel pijnstilling krijgt. De bijwerkingen van Remifentanyl kunnen slaperigheid, misselijkheid en duizeligheid zijn. Soms kan verlaging van het zuurstofgehalte in uw bloed voorkomen, wat snel verholpen word door u zuurstof toe te dienen via een kapje op uw neus/mond en de pomp even uit te zetten. Remifentanyl is namelijk snel uit het lichaam na het stoppen van de pomp. Uw pols en bloeddruk worden regelmatig gecontroleerd. Ook bij deze vorm van pijnstilling is het verstandig om in bed te blijven. De ervaringen zijn dat vrouwen zeer tevreden zijn over deze vorm van pijnstilling. Daarom adviseren wij u Remifentanyl PCA als eerste keus binnen de drie mogelijkheden voor pijnstilling. De ruggenprik (epidurale pijnbestrijding) De ruggenprik is een zeer effectieve pijnstiller. Bij een ruggenprik wordt door de anesthesioloog via een dun slangetje (katheter) verdovingsvloeistof in de epidurale ruimte tussen de wervels gespoten. De zenuwen die pijnprikkels naar de baarmoeder en bekkenbodem vervoeren worden hierdoor tijdelijk uitgeschakeld. U voelt de pijn van de contracties niet meer. Het verloop van de ruggenprik Een bijwerking van de ruggenprik kan een bloeddrukdaling zijn. Om dit te voorkomen krijgt u van te voren extra vocht via een infuus. Uw pols en bloeddruk worden regelmatig gecontroleerd. De anesthesioloog prikt terwijl u rechtop zit en u probeert te ontspannen en stil te zitten. De huid op de prikplaats wordt verdoofd zodat u van de prik zelf weinig voelt. De anesthesioloog schuift een dun slangetje (katheter) door de naald. Dit slangetje blijft voor de duur van uw behandeling in de rug zitten, en wordt veilig afgeplakt. 4

7 Na de prik Als het slangetje (de katheter) is ingebracht, kunt u zich weer bewegen. Het slangetje wordt aangesloten op een pompje met verdovingsvloeistof zodat u continu van pijnstilling wordt voorzien. Het duurt ongeveer 15 tot 30 minuten voordat u effect merkt. Een klein percentage vrouwen heeft onvoldoende effect van de ruggenprik. Omdat u niet meer voelt of u moet plassen, wordt om de twee uur uw blaas d.m.v. een slangetje (katheter) geleegd. Voor- en nadelen van de ruggenprik U wordt goed bewaakt tijdens en na het inbrengen. De kans op complicaties is gering. Soms zijn er bijwerkingen: de bloeddruk kan dalen, temperatuur stijging, hoofdpijn, krachtsverlies in de benen, jeuk en een verminderde blaasfunctie. Deze klachten zijn meestal van voorbijgaande aard. Ook bij deze vorm van pijnstilling is het verstandig dat u in bed blijft liggen. Soms is het niet mogelijk een ruggenprik te krijgen, zoals bij het gebruik van bloedverdunnende middelen. Heeft u nog vragen dan zijn wij altijd bereid de informatie nog een keer met u door te nemen. De geboorte Bij het breken van de vliezen en/of bij ruim bloedverlies, kan het zijn dat het kindje geboren gaat worden. Sommige vrouwen hebben een drukkend gevoel in het bekkengebied of darmen. Indien door middel van inwendig onderzoek blijkt dat er voldoende ontsluiting is, vragen we u om mee te persen. Vaak lukt dit en wordt uw kindje spontaan geboren, soms moet worden gewacht op meer persdrang. De arts en/of verpleegkundige zullen bij u blijven om de geboorte te begeleiden. Meestal overlijdt het kindje tijdens de bevalling. Soms zijn er nog tekenen van leven na de geboorte zoals hartactie en ademhalingsbewegingen. Hiervan is het kindje zich niet bewust, het lijdt niet. En uiteindelijk zal het rustig overlijden. 5

8 Na de geboorte van uw kindje en van de placenta wordt u in de gelegenheid gesteld afscheid te nemen van uw kindje. U kunt het dan vasthouden, aanraken en bekijken en misschien wilt u foto s maken. Neem hiervoor uw tijd en vraag zonodig om privacy. Als blijkt dat de placenta (moederkoek) niet geboren wordt of niet compleet is, gaat u voor een nacurettage naar de operatiekamer. Van tevoren krijgt u een infuus, en worden bloeddruk en pols opgenomen. De verpleegkundige zal tot aan vertrek naar de OK het vloeien in de gaten houden. Na de curettage komt u, als het goed met u gaat, weer terug naar de verloskamer. U kunt na korte tijd als de na controles goed zijn naar huis. Soms kan het voorkomen dat u toch moet blijven, dan wordt u opgenomen op de afdeling Gynaecologie. Uw kindje zien en aanraken Voor de meeste ouders is het onwerkelijk dat hun kindje levenloos geboren wordt. Het is moeilijk van tevoren voor te stellen hoe het eruit zal zien. Wij adviseren u naar het kindje te kijken het aan te raken en vast te houden, ook als er zichtbare afwijkingen zijn. U krijgt dan een reëel beeld van uw kindje. Door dit te doen zal het verwerkingsproces beter verlopen. Meestal is de werkelijkheid minder eng dan u van te voren verwacht. De verpleegkundige en arts zullen u hierin bijstaan. Hoe moeilijk u het misschien ook zult vinden, uw kindje is een klein mensje, waar u veel moois en liefs aan kunt zien. Het zien van de voorspelde afwijkingen kan voor u een bevestiging zijn dat u de juiste beslissing heeft genomen. Wanneer u er tegenop ziet om uw kindje te zien, kan de verpleegkundige of arts u van tevoren een beeld proberen te geven door het met woorden te omschrijven. Als u afscheid heeft genomen kunt u zelf, of de verpleegkundige, uw kindje in een door u meegebracht doekje wikkelen. Door de beperkte bewaarruimte op het mortuarium is een doekje de enige mogelijkheid om uw kindje mee te geven voor gezamenlijke crematie. Kiest u voor zelf cremeren of begraven, dan zijn er naast een wikkeldoek natuurlijk nog vele andere mogelijkheden om uw kindje in te leggen. 6

9 Naam Wanneer u uw kindje een naam geeft, kunt u met zijn of haar naam over uw kindje blijven spreken en voorkomt u dat achteraf gesproken wordt over het of de baby. U kunt de naam gebruiken die u voor uw kindje gekozen had, maar misschien wilt u die naam wel voor een mogelijk volgend kindje bewaren. In dat geval kunt u denken aan een symbolische naam. Voor eventuele andere kinderen in het gezin is een naam geven ook van belang. Er kan in het gezin gepraat worden over een dood broertje of zusje. Herinneringen en foto s De verpleegkundige zal, indien u dat wenst en voor zover dat lukt, hand en voetafdrukjes maken met inkt en gips. Tevens krijgt u een quiltje aangeboden. Een quiltje is een handgemaakt kleedje speciaal gemaakt voor ouders van overleden kinderen door particuliere vrijwilligers. Zij doen dit voor u uit een gebaar van medeleven. Wij adviseren u veel foto s te nemen, verwijderen kan later altijd nog. De rol van de partner Partners voelen zich soms erg machteloos en onzeker. Naast hun eigen verdriet moeten zij toezien hoe hun geliefde lijdt. Zij menen soms sterk te moeten zijn en niet te mogen huilen. Het is echter belangrijk dat ook zij hun emoties uiten en kunnen delen. Afscheidsritueel Indien u dat wenst kunt u tevoren met een van de geestelijk verzorgers van het ziekenhuis nadenken over de vormgeving van het afscheid. Soms kan een bepaald ritueel daarbij van belang zijn. U kunt daar zelf vorm aan geven, maar u mag ook een beroep doen op de geestelijk verzorger om u te ondersteunen in de vormgeving. Zo n afscheidsritueel is altijd persoonlijk en op maat. Elementen die gebruikt kunnen worden zijn teksten (een gedicht, een gebed, een betekenisvol verhaal, een brief e.d.), liederen, symbolen (een kaars, een bloem, water), een 7

10 rituele handeling (zegen, handoplegging, besprenkeling met water, zalving met olie e.d.). Bij dit afscheidsritueel kunnen intimi (familie, vrienden) aanwezig zijn en/ of betrokken worden. Obductie Vaak heeft uw gynaecoloog al eerder uw instemming gevraagd voor het verrichten van obductie, ook wel sectie of postmortaal onderzoek genoemd. Soms kan dit ook nog gevraagd worden na de geboorte van uw kindje. Bij obductie wordt onderzoek gedaan naar eventuele inwendige afwijkingen bij uw kindje. Dit kan van belang zijn om de herhalingskans bij een eventuele volgende zwangerschap te bepalen. Obductie wordt door de patholoog met de grootst mogelijke zorgvuldigheid gedaan. Helaas kan het bij zeer jonge zwangerschappen mogelijk zijn dat uw kindje daarna niet meer toonbaar is. Het is uw eigen beslissing of u toestemming geeft voor obductie. Een aparte folder over obductie is op verzoek verkrijgbaar. Bij obductie wordt van te voren altijd een röntgenfoto van uw kindje gemaakt. Aanvullend onderzoek Aanvullend onderzoek kan onder andere bestaan uit het wegnemen van weefsel voor klinisch genetisch onderzoek of het nemen van kweken. Babygram MRI Ook kan uw toestemming worden gevraagd voor het maken van een MRI (Magnetic Resonance Imaging). Dit onderzoek kan van belang zijn bij het stellen van een diagnose. Begraven of cremeren Wat is mogelijk? Bij een zwangerschapsduur van minder dan 24 weken zijn er geen regels of verplichtingen ten aanzien van begraven of cremeren. U bent volkomen vrij te beslissen wat u wilt. 8

11 U kunt uw verlies beter verwerken als u afscheid heeft genomen op een manier zoals u denkt dat goed is. U kunt ervoor kiezen uw kindje gezamenlijk met andere kindjes door het ziekenhuis te laten cremeren maar u kunt uw kindje ook zelf laten cremeren of begraven. Als u een eigen plekje voor uw kindje wilt, raden wij u gezamenlijke crematie af. Uw kindje door het ziekenhuis laten cremeren Uw kindje gaat vanuit de verloskamers naar het mortuarium. Daar wordt het tot aan de dag van crematie samen met lotgenootjes bewaard. Tot een dag na overlijden is het nog mogelijk uw kindje te zien. Dit kan zowel in het mortuarium of, als u nog opgenomen moet blijven, op de afdeling. De gezamenlijke crematie vindt een keer per twee maanden plaats. Als u wilt, kan de verpleegkundige u de datum van de crematie geven. Bij de crematie kunt u niet aanwezig zijn. Wel kunt u aanwezig zijn bij de asverstrooiing. Wilt u bij de gezamenlijke asverstrooiing aanwezig zijn, dan kunt u de uitnodiging die u hiervoor heeft ontvangen invullen en opsturen naar het crematorium. Dit is het crematorium Jonkerbos in Nijmegen. Bij de uitnodiging zit ook een brief met uitleg over de gang van zaken. Er zijn geen kosten verbonden aan het laten cremeren door het ziekenhuis. Uw kindje zelf begraven of cremeren Sommige ouders kiezen ervoor hun kindje op een zelf gekozen plek te begraven of te laten cremeren. U neemt dan zelf contact op met de beheerder van een crematorium of begraafplaats. U maakt dan een afspraak over het tijdstip van de begrafenis of de crematie en wat uw verdere voorkeuren daarbij zijn. De kosten voor het zelf laten cremeren of begraven komen voor uw eigen rekening, maar zijn aanzienlijk lager dan wanneer u de crematie of begrafenis laat verzorgen door een begrafenisondernemer. Voor de duur van verblijf van uw kindje in het mortuarium worden koelingkosten bij u in rekening gebracht. De verpleegkundige kan u hierover informeren. Voor het vervoer van uw kindje naar begraafplaats of crematorium moet u zelf zorgen, bijvoorbeeld met uw eigen auto. U krijgt een speciaal formulier ( verklaring van een bevalling onder 24 weken zwangerschap ) mee voor het vervoer. Dit formulier geeft u bij aankomst op de begraafplaats of het crematorium aan de betreffende medewerker. 9

12 Begrafenisondernemer U kunt er voor kiezen een begrafenisondernemer in te schakelen die alles voor u regelt. U neemt dan zelf contact op. In dit geval zal de verklaring bij het kindje blijven. De hoogte van de kosten verschillen per begrafenisondernemer. Begrafenisverzekering Als u (of uw partner) een begrafenisverzekering heeft, kunt u proberen de kosten voor crematie of begrafenis bij uw verzekeringsmaatschappij te verhalen. Sommige verzekeringen kennen namelijk een coulanceregeling. Aangeven bij de Gemeente Nijmegen Burgerzaken Aangifte van uw kindje bij een zwangerschap onder 24 weken is mogelijk. Er wordt dan een speciale akte opgemaakt. Heeft u een trouwboekje dan mag u uw kindje daar zelf in bijschrijven. Ontzwangeren Na de zwangerschapsafbreking treedt bloedverlies op. Dit kan twee tot vier weken duren. Het bloedverlies moet geleidelijk aan wel steeds minder worden. Gedurende deze periode adviseren wij u niet in bad te gaan of te gaan zwemmen. Douchen kan wel. Ook is het aanbevolen in deze periode geen gemeenschap te hebben. Wanneer het vloeien langdurig aanhoudt of wanneer plotseling toch weer heftig (helderrood) bloedverlies optreedt, neemt u dan contact op met de polikliniek. Ook bij onaangenaam ruikende afscheiding, al of niet in combinatie met koorts, adviseren wij u om contact op te nemen. Deze verschijnselen kunnen een aanwijzing zijn voor een ontsteking of achtergebleven weefsel van de nageboorte. Afhankelijk van de zwangerschapsduur kunt u melkproductie krijgen. Meestal gebeurt dit na een zwangerschapsduur van 18 weken. De melkproductie kan na de bevalling geremd worden door het dragen van een strakke BH of door koude kompressen op de borsten te leggen. Nazorg vanuit het Radboudumc Uw verloskundige en huisarts worden na de bevalling door de gynaecoloog van het Radboudumc geïnformeerd. Dit gebeurt telefonisch zo snel mogelijk nadat u 10

13 het ziekenhuis heeft verlaten. Ook worden zij per brief op de hoogte gesteld van het verloop van uw bevalling. Meestal zal de eerste week de verloskundige of uw huisarts u bezoeken en controleren of het herstel goed verloopt. Nagesprek Voor een nagesprek met de gynaecoloog krijgt u een polikliniekafspraak voor ongeveer zes weken na de bevalling. Als u dit gesprek eerder wilt, kan hiermee rekening worden gehouden. In dit gesprek bespreken we met u uw beslissing, de bevalling en de tijd daarna. Verder zullen de uitslagen van eventuele onderzoeken met u worden doorgesproken. Aan de hand hiervan kunnen vragen over de kans op herhaling bij een eventueel volgend kind worden beantwoord. Begeleiding vanuit het Radboudumc Heel bepalend voor het rouwproces is dat u zelf de beslissing heeft genomen deze zwangerschap te beëindigen. U kunt zich daar erg verantwoordelijk voor voelen. Op verstandelijk niveau is uw beslissing helder en duidelijk. In emotioneel opzicht gaat de beslissing vaak gepaard met twijfel en onzekerheid en valt de beslissing zwaar. Wij begrijpen dat het verlies van uw kindje niet gemakkelijk is. U zult verdriet ervaren. Uw toekomstplannen als ouders van dit kindje, houden op te bestaan. Soms ontstaat er een botsing tussen gevoel en verstand, of krijgt u twijfels of u wel de juiste beslissing heeft genomen. Om u te helpen bij het verwerken van uw verdriet is het mogelijk contact op te nemen met de maatschappelijk werker van de PND. Het is gebruikelijk dat zij al in beeld komt in de periode van de prenatale diagnostiek. Indien u behoefte heeft aan voortzetting van dit contact kunt u dit samen met haar bespreken. Het is ook mogelijk dat u na een langere periode contact opneemt. Voor begeleiding kunt u ook een beroep doen op de geestelijk verzorger van de afdeling. Dat kan zeker als u uzelf vragen stelt op het terrein van levensbeschouwing of zingeving. Hier zijn geen extra kosten aan verbonden. Het boekje (Er is iets met uw baby) dat u heeft meegekregen geeft ook tips en biedt handvatten voor het emotionele gedeelte van dit verlies. 11

14 Weer thuis Thuiskomen zonder kind is moeilijk. U zult steeds meer beginnen te beseffen dat u zonder uw kindje verder moet. De komende tijd kunt u verdriet, pijn en leegte ervaren bij de gedachten aan uw kindje en alles wat recentelijk is gebeurd. De waarom vraag kan u bezighouden. Soms wordt een deel van deze waarom - vraag beantwoord aan de hand van de bevindingen bij de obductie of uit het chromosomaal onderzoek. Op de vraag waarom dit nu juist uw kindje overkwam komt soms echter geen antwoord. De behoefte aan seks is in deze rouwperiode per persoon verschillend. Sommigen hebben hier juist veel behoefte aan, anderen hebben vooral behoefte aan dicht bij elkaar zijn en alleen maar knuffelen. In principe kunt u na de bevalling meteen weer zwanger worden. Wij adviseren u anticonceptie te overwegen. Sommige signalen waarschuwen u dat het rouwproces niet helemaal goed verloopt. U blijft dan bijvoorbeeld in steeds dezelfde gedachtencirkels ronddraaien, u trekt zich helemaal terug, u voelt zich depressief, u bent niet in staat initiatief te nemen en u eet of slaapt slecht. Andere dingen die mis gegaan zijn in uw leven kunnen zich verbinden met dit verdriet. Deze signalen zijn een goede reden om hulp te zoeken. U kunt hiervoor altijd contact opnemen met een van de maatschappelijk werkers van onze afdeling of met uw huisarts. Werken Het tijdstip dat u weer gaat werken, bepaalt u in overleg met uw werkgever en ARBO-arts. Bij een bevalling voor 24 weken zwangerschap heeft u geen recht op zwangerschapsverlof. Houdt u er echter wel rekening mee dat u moet ontzwangeren. Bescherm uzelf tegen een te grote haast het leven weer op te pakken. Werken kan u afleiding bieden, maar het kan ook belastend zijn. Zodra uw eigen gevoel het toelaat kunt u weer aan het werk gaan. Wij adviseren u contact te blijven houden met uw werk, en uw collega s te informeren om de terugkeer te vergemakkelijken. Dit voorkomt dat u bij terugkomst veel vragen krijgt die diepe emoties bij u oproepen. 12

15 De omgeving Uw verdriet verschilt met dat van de mensen om u heen. Door ook aan hen te vertellen wat deze zwangerschap, dit kind voor u betekent en hoe u het verlies ervaart, kunt u de pijn langzaam maar zeker verwerken. Misschien vindt u het moeilijk om een ander (weer) te belasten, of wilt u niet de indruk wekken te zeuren of het niet aan te kunnen. Deze gevoelens zijn normaal en horen bij het rouwproces. Probeer de zorg van anderen te accepteren en laat weten dat het voor uw partner eveneens een moeilijke periode is. Een volgende zwangerschap Na verloop van tijd begint u zich wellicht af te vragen wanneer het een goed moment is om weer zwanger te worden. Dit komt voor iedereen op een ander tijdstip. Wacht tot u zelf voelt dat u een nieuwe zwangerschap weer aan kunt. In lichamelijk opzicht is er meestal weinig bezwaar tegen een nieuwe zwangerschap op korte termijn. Als uw kindje een (erfelijke) aandoening had, bespreekt u met de gynaecoloog of klinisch geneticus (arts erfelijkheidsadvisering) de kans op herhaling. Dit kunt u meenemen in uw overwegingen om een volgende zwangerschap aan te durven. Herdenkingsbijeenkomst Eenmaal per jaar vindt een herdenking plaats voor alle kinderen die in het Radboudumc zijn overleden. U wordt hiervoor schriftelijk benaderd. Naast de dienst geestelijke verzorging, verloskunde en kindergeneeskunde, wordt deze bijeenkomst ook georganiseerd door de afdeling genetica. U wordt ontvangen met koffie en thee. Aansluitend in het eerste gedeelte van de bijeenkomst brengen wij u in kleinere groepjes in contact met lotgenoten en praten over uw wederzijdse ervaringen. In het tweede deel ligt de nadruk op herdenken. De herdenking is een niet religieus samenzijn waarbij u de mogelijk heeft eigen muziek, gedachten of een gedicht naar voren te brengen. De namen van alle kinderen worden genoemd en u kunt een kaars voor uw kind aansteken die u mee naar huis mag nemen. Na afloop is er de mogelijkheid wat te drinken en eventueel contact met elkaar te maken. 13

16 Tot slot Uw keuze voor het beëindigen van uw zwangerschap is een ingrijpende gebeurtenis. Ouders blijken dit verlies na enige tijd goed te verwerken, vooral als zij in de gelegenheid worden gesteld hun gevoelens te uiten. Veel informatie is te vinden op het internet. Er bestaan sites waarop u contact kunt leggen met lotgenoten. Deze contacten zijn uiteraard privé en vallen niet onder de verantwoordelijkheid van het ziekenhuis. Het verlies van uw kindje vergeet u nooit. Het is belangrijk erop te vertrouwen dat u dit verdriet een plaats kan geven binnen uw relatie, uw gezin en uw leven. Het belangrijkste is dat u steeds uw eigen gevoel volgt en uw eigen beslissingen neemt. Deze folder is zeker niet compleet, het is evenmin een vervanging van persoonlijke steun door mensen in uw omgeving. 14

17 Belangrijke telefoonnummers Radboudumc Polikliniek Verloskunde&Gynaecologie: Poli Prenatale diagnostiek: Verloskamers: Maatschappelijk Werk Verloskunde: Maatschappelijk Werk Genetica: Mortuarium ma t/m vr : Dienst Geestelijke Verzorging: secretariaat: Gemeente Nijmegen Burgerzaken: Websites zwangerschapsbeëindiging (voor kinderen die te maken hebben met verlies) (een website voor ouders die een kind verloren hebben) Boeken Geen Wiegje, geen luiers - Karin van den Boogaard (ervaringsverhalen na een zwangerschapsbeëindiging) ISBN Rouwverwerking bij doodgeboorte en zwangerschapsafbreking. ISBN Als je zwangerschap misloopt - M van Buuren en W. Braam; ISBN Met lege handen - Marianne Cuisinier en Hettie Janssen (Vrouwen over het verlies van hun baby in de zwangerschap of rond de bevalling. Alleen 2 e hands te verkrijgen; ISBN Geen blote voetjes in het zand - Samenstelling: Stichting Lieve Engeltjes (Verhalen over het verlies van een kind) ISBN Doodgewoon mijn kind - Stichting Lieve Engeltjes (Een gedichtenbundel voor mensen, door mensen die het verlies van een kind hebben meegemaakt) ISBN,

18 Klein wit kistje - R. Boer en J. Boer (Over het overlijden van zoontje van schrijver. Hij was de helft van een tweeling en overleed tijdens de zwangerschap) ISBN Stille baby s - Christine Geerinck. Schaduwkind - P.F.Thomése - Uitgeverij Contact 2003; ISBN

19

20 Adres Afdeling Verloskunde Hoofdingang Geert Grooteplein-Zuid 10, route GA Nijmegen Postadres Afdeling Verloskunde Radboudumc 794 Afdeling Verloskunde Postbus HB Nijmegen Postadres polikliniek Radboudumc 782 Polikliniek afdeling Verloskunde & Gynaecologie Postbus HB Nijmegen Radboud universitair medisch centrum

Het afbreken van de zwangerschap vóór de 24 e zwangerschapsweek, door middel van medicatie

Het afbreken van de zwangerschap vóór de 24 e zwangerschapsweek, door middel van medicatie 7-6-2017 1551 Het afbreken van de zwangerschap vóór de 24 e zwangerschapsweek, door middel van medicatie Het afbreken van een zwangerschap is een ingrijpende gebeurtenis. Deze brochure is bedoeld voor

Nadere informatie

Het afbreken van de zwangerschap

Het afbreken van de zwangerschap Het afbreken van de zwangerschap Het afbreken van een zwangerschap is een ingrijpende gebeurtenis. U heeft met de arts besproken hoe de ziekenhuisopname zal verlopen. In deze folder kunt u het nog een

Nadere informatie

Beëindigen van de zwangerschap voor de 24 e week

Beëindigen van de zwangerschap voor de 24 e week Beëindigen van de zwangerschap voor de 24 e week Hoofddorp Het afbreken van een zwangerschap is een ingrijpende gebeurtenis. De redenen om een zwangerschap af te breken zijn verschillend. Wij beseffen

Nadere informatie

Het afbreken van de zwangerschap

Het afbreken van de zwangerschap Het afbreken van de zwangerschap Het afbreken van een zwangerschap is een ingrijpende gebeurtenis. U heeft met de gynaecoloog besproken hoe de ziekenhuisopname zal verlopen. In deze folder kunt u het nog

Nadere informatie

Het afbreken van de zwangerschap

Het afbreken van de zwangerschap Patiënteninformatie Het afbreken van de zwangerschap rkz.nl Het afbreken van een zwangerschap is een ingrijpende gebeurtenis. U heeft met de gynaecoloog besproken hoe de ziekenhuisopname zal verlopen.

Nadere informatie

Zwangerschapsafbreking. bij een zwangerschapsduur tussen de 14 en 24 weken. Sophia Kinderziekenhuis. Wat kunt u verwachten rondom uw opname

Zwangerschapsafbreking. bij een zwangerschapsduur tussen de 14 en 24 weken. Sophia Kinderziekenhuis. Wat kunt u verwachten rondom uw opname Sophia Kinderziekenhuis Deze folder is bedoeld voor vrouwen met een zwangerschapstermijn tussen de 14 en 24 weken, waarbij tot een afbreking van de zwangerschap is besloten. De folder geeft u informatie

Nadere informatie

Ruggenprik tijdens de bevalling

Ruggenprik tijdens de bevalling H.291380.0215 Ruggenprik tijdens de bevalling (Epidurale pijnbestrijding) Wat is epidurale pijnbestrijding Bij deze ruggenprik spuit de anesthesioloog via een dun slangetje (katheter) verdovingsvloeistof

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Pijnbehandeling bij de bevalling

Patiënteninformatie. Pijnbehandeling bij de bevalling Patiënteninformatie Pijnbehandeling bij de bevalling Pijnbehandeling bij de bevalling Polikliniek Verloskunde/ Gynaecologie, route 2.2 Telefoon (050) 524 5840 Inleiding Dit is de informatiefolder van de

Nadere informatie

Anesthesiologie. Pijnbestrijding bij de bevalling

Anesthesiologie. Pijnbestrijding bij de bevalling Anesthesiologie Pijnbestrijding bij de bevalling Anesthesiologie In deze brochure kunt u meer lezen over de mogelijkheden van pijnbestrijding bij de bevalling in het Universitair Medisch Centrum Groningen

Nadere informatie

Wat is een MiMis-behandeling? Planning van de opname

Wat is een MiMis-behandeling? Planning van de opname MiMis-behandeling Deze tekst geeft informatie over zwangerschapsafbreking middels de MiMisbehandeling. U leest achtereenvolgens over de behandeling in het ziekenhuis, belangrijke zaken na de behandeling

Nadere informatie

Een miskraam Radboud universitair medisch centrum

Een miskraam Radboud universitair medisch centrum Een miskraam In deze folder vindt u informatie over de behandeling van een miskraam in het Radboudumc. Deze informatie is bedoeld als aanvulling op de folder over dit onderwerp: Bloedverlies in de eerste

Nadere informatie

Pijnbestrijding bij bevalling

Pijnbestrijding bij bevalling Pijnbestrijding bij bevalling Inleiding Een bevalling gaat meestal gepaard met pijn. Veel vrouwen ervaren de ontsluitingsweeën het samentrekken van de baarmoeder zodat de baarmoedermond zich gaandeweg

Nadere informatie

Obstetrie & Gynaecologie Prenatale Diagnostiek. Zwangerschapsbeëindiging na prenataal onderzoek

Obstetrie & Gynaecologie Prenatale Diagnostiek. Zwangerschapsbeëindiging na prenataal onderzoek Obstetrie & Gynaecologie Prenatale Diagnostiek Zwangerschapsbeëindiging na prenataal onderzoek Bereikbaarheid en informatie UMCG (050) 361 61 61 - Afdeling Prenatale Diagnostiek (050) 361 30 28 - Verpleegafdeling

Nadere informatie

Afbreken van de zwangerschap. Planning van de opname. Opname op Afdeling B0. Voorbereiding thuis. In het ziekenhuis.

Afbreken van de zwangerschap. Planning van de opname. Opname op Afdeling B0. Voorbereiding thuis. In het ziekenhuis. Afbreken van de zwangerschap Het afbreken van een zwangerschap is een ingrijpende gebeurtenis. U heeft met de arts besproken hoe de ziekenhuisopname zal verlopen. Op deze pagina kunt u het nog een keer

Nadere informatie

Pijnbestrijding bij bevalling

Pijnbestrijding bij bevalling Pijnbestrijding bij bevalling Inhoudsopgave Inleiding... 1 Pethidine... 1 Remifentanil... 2 Epidurale pijnbestrijding... 4 Keizersnede... 7 Tot slot... 7 Inleiding Een bevalling gaat meestal gepaard met

Nadere informatie

Pijnbestrijding tijdens de bevalling

Pijnbestrijding tijdens de bevalling Pijnbestrijding tijdens de bevalling Inleiding Bevallen doet pijn, weinig vrouwen zullen opkijken van deze uitspraak. Zij weten dat pijn bij een bevalling hoort en een normaal verschijnsel is. Veel vrouwen

Nadere informatie

Zwangerschapsafbreking: wat u moet weten

Zwangerschapsafbreking: wat u moet weten Verloskunde Patiënteninformatie Zwangerschapsafbreking: wat u moet weten U ontvangt deze informatie, omdat u heeft besloten uw zwangerschap af te breken. Het verlies van uw baby in de zwangerschap is een

Nadere informatie

Als het anders gaat dan verwacht

Als het anders gaat dan verwacht BZ-620.0608 Als het anders gaat dan verwacht Beëindigen van de zwangerschap met medicijnen Verloskunde Als het anders gaat dan verwacht Beëindigen van de zwangerschap met medicijnen Verloskunde Inleiding

Nadere informatie

Pijnbestrijding bij de bevalling

Pijnbestrijding bij de bevalling Anesthesiologie Verloskunde Pijnbestrijding bij de bevalling Ruggenprik Wij beschrijven hier de mogelijkheden van pijnbestrijding bij de bevalling in het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG).

Nadere informatie

Vroegtijdig einde van een zwangerschap

Vroegtijdig einde van een zwangerschap Vroegtijdig einde van een zwangerschap 1 Vroegtijdig einde van een zwangerschap Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Voor de opname 2 De opname 2 Behandeling tijdens een opname 3 Na

Nadere informatie

Zwangerschap afbreken

Zwangerschap afbreken Zwangerschap afbreken Het afbreken van een zwangerschap is een ingrijpende gebeurtenis. U heeft met de arts besproken hoe de ziekenhuisopname zal verlopen. In deze folder kunt u dat nog eens nalezen. De

Nadere informatie

Punctie met behulp van CT-scan

Punctie met behulp van CT-scan Punctie met behulp van CT-scan In overleg met uw behandelend arts is voor u een punctie met behulp van CTscan afgesproken. Dit onderzoek vindt plaats op de afdeling Radiologie (routenummer 780). De informatie

Nadere informatie

Het afbreken van de zwangerschap

Het afbreken van de zwangerschap Het afbreken van de zwangerschap Het afbreken van een zwangerschap is een ingrijpende gebeurtenis. U heeft met de arts besproken hoe de ziekenhuisopname zal verlopen. In deze folder kunt u nog een keer

Nadere informatie

Pijnbestrijding. tijdens de bevalling

Pijnbestrijding. tijdens de bevalling Pijnbestrijding tijdens de bevalling Bevallen doet pijn, weinig vrouwen zullen opkijken van deze uitspraak. Zij weten dat pijn bij een bevalling hoort en een normaal verschijnsel is. Veel vrouwen ervaren

Nadere informatie

Pijnbestrijding tijdens de bevalling

Pijnbestrijding tijdens de bevalling Pijnbestrijding tijdens de bevalling 2 Bevallen doet pijn. Weinig vrouwen zullen opkijken van deze uitspraak. Zij weten dat pijn bij een bevalling hoort en een normaal verschijnsel is. Bijna alle vrouwen

Nadere informatie

Pijnbestrijding tijdens de bevalling

Pijnbestrijding tijdens de bevalling 1/6 Verloskunde Pijnbestrijding tijdens de bevalling 1. Inleiding 2 2. Hoe ontstaat pijn tijdens de bevalling? 2 3. Invloed op de pijn 2 4. Hoe kan de pijn worden bestreden? 2 5. Pijnbehandelingen met

Nadere informatie

Pijnbestrijding tijdens de bevalling

Pijnbestrijding tijdens de bevalling Pijnbestrijding tijdens de bevalling Inhoudsopgave 1 Inleiding... 1 2 Hoe ontstaat pijn?... 1 3 Invloed van pijn... 2 4 Hoe kan de pijn worden bestreden?... 2 5 Pijnbehandelingen met medicijnen... 3 Ruggenprik

Nadere informatie

Lumbaalpunctie bij kinderen

Lumbaalpunctie bij kinderen Lumbaalpunctie bij kinderen In overleg met uw behandelend arts is er voor uw kind een afspraak gemaakt voor een lumbaalpunctie, ook wel ruggenprik genoemd. Dit onderzoek kan plaatsvinden op een verpleegafdeling

Nadere informatie

Pijnbestrijding tijdens de bevalling

Pijnbestrijding tijdens de bevalling Pijnbestrijding tijdens de bevalling Inhoud 1. Inleiding 2. Hoe ontstaat pijn tijdens de bevalling? 3. Hoe kan de pijn worden bestreden? 4. Pijnbehandelingen met medicijnen 5. Wat is een goede medicamenteuze

Nadere informatie

Langdurige pijnbestrijding via een epiduraal katheter

Langdurige pijnbestrijding via een epiduraal katheter Anesthesiologie Pijnbestrijding Langdurige pijnbestrijding via een epiduraal katheter i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Algemeen In overleg met u is besloten om uw pijn te bestrijden door middel

Nadere informatie

Zwangerschapsafbreking. bij een zwangerschapsduur tussen de 14 en 24 weken. Sophia Kinderziekenhuis

Zwangerschapsafbreking. bij een zwangerschapsduur tussen de 14 en 24 weken. Sophia Kinderziekenhuis Sophia Kinderziekenhuis De keuze moeten maken tussen het voortzetten of afbreken van een zwangerschap van een gewenst kindje is een moeilijke keuze en een ingrijpende gebeurtenis. Vaak is er een periode

Nadere informatie

Intra uteriene vruchtdood

Intra uteriene vruchtdood Intra uteriene vruchtdood Uw ongeboren baby leeft niet meer Tijdens het gesprek met uw gynaecoloog heeft u gehoord dat uw ongeboren baby niet meer leeft. Dit is voor u en uw partner een erg ingrijpende

Nadere informatie

Het inleiden van de bevalling

Het inleiden van de bevalling Het inleiden van de bevalling Een inleiding wordt geadviseerd als verwacht wordt dat de situatie voor de baby buiten de baarmoeder gunstiger zal zijn dan daarbinnen. Ook (ernstige) klachten van uzelf kunnen

Nadere informatie

Als het anders gaat dan verwacht Beëindigen van de zwangerschap met medicijnen

Als het anders gaat dan verwacht Beëindigen van de zwangerschap met medicijnen Als het anders gaat dan verwacht Beëindigen van de zwangerschap met medicijnen Albert Schweitzer ziekenhuis december 2009 pavo 0393 Inleiding Tijdens het gesprek met uw gynaecoloog heeft u gehoord dat

Nadere informatie

Pijnbestrijding tijdens de bevalling

Pijnbestrijding tijdens de bevalling Pijnbestrijding tijdens de bevalling Informatie voor patiënten F0516-3415 oktober 2015 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam

Nadere informatie

H Pijnbestrijding tijdens de bevalling (copyright NVOG)

H Pijnbestrijding tijdens de bevalling (copyright NVOG) H.291397.0316 Pijnbestrijding tijdens de bevalling (copyright NVOG) Inleiding De geboorte van een kind is een intensieve en vaak heftige ervaring, zowel lichamelijk als emotioneel. Vlak voor en tijdens

Nadere informatie

Zwanger na de uitgerekende datum

Zwanger na de uitgerekende datum Zwanger na de uitgerekende datum U bent nog niet bevallen. Misschien valt het u mee om nog zwanger te zijn na uw uitgerekende datum, of misschien valt het u zwaar. De meeste vrouwen bevallen in de periode

Nadere informatie

Pijnbestrijding tijdens de bevalling

Pijnbestrijding tijdens de bevalling Gynaecologie / Verloskunde Pijnbestrijding tijdens de bevalling i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Inleiding De geboorte van een kind is een intensieve en vaak heftige ervaring, zowel lichamelijk

Nadere informatie

Het inleiden van de bevalling

Het inleiden van de bevalling Het inleiden van de bevalling Een inleiding wordt geadviseerd als verwacht wordt dat de situatie voor de baby buiten de baarmoeder gunstiger zal zijn dan daarbinnen. Ook (ernstige) klachten van uzelf kunnen

Nadere informatie

Medicamenteuze pijnstilling tijdens de bevalling... 2 Injecties met pethidine (morfine-achtige stof) Toepassing... 4

Medicamenteuze pijnstilling tijdens de bevalling... 2 Injecties met pethidine (morfine-achtige stof) Toepassing... 4 Contents Medicamenteuze pijnstilling tijdens de bevalling.... 2 Injecties met pethidine (morfine-achtige stof)... 2 Toepassing:... 2 Voordelen pethidine:... 2 Nadelen pethidine:... 3 Infuuspompje met remifentanil

Nadere informatie

Als het anders gaat dan verwacht. Beëindigen van de zwangerschap met medicijnen

Als het anders gaat dan verwacht. Beëindigen van de zwangerschap met medicijnen Als het anders gaat dan verwacht Beëindigen van de zwangerschap met medicijnen Inleiding Tijdens het gesprek met uw gynaecoloog heeft u gehoord dat uw baby niet meer leeft of dat de zwangerschap om medische

Nadere informatie

Pijnstilling tijdens de bevalling

Pijnstilling tijdens de bevalling Patiënteninformatie Pijnstilling tijdens de bevalling rkz.nl De geboorte van een kind is lichamelijk en emotioneel een intensieve en vaak heftige ervaring. Vlak voor en tijdens de bevalling gebeurt er

Nadere informatie

Pijnbestrijding tijdens de bevalling

Pijnbestrijding tijdens de bevalling 28-10-2016 524 Pijnbestrijding tijdens de bevalling Deze folder geeft informatie over pijnbestrijding tijdens de bevalling in het Flevoziekenhuis. Bijna alle vrouwen ervaren pijn tijdens de bevalling.

Nadere informatie

Pijnbestrijding tijdens de bevalling

Pijnbestrijding tijdens de bevalling 19-06-2019 Pijnbestrijding tijdens de bevalling Deze folder geeft informatie over pijnbestrijding tijdens de bevalling in het Flevoziekenhuis. Bijna alle vrouwen ervaren pijn tijdens de bevalling. De pijn

Nadere informatie

Bevallen na een eerdere keizersnede

Bevallen na een eerdere keizersnede Gynaecologie / Verloskunde Bevallen na een eerdere keizersnede Inleiding In Nederland, bevalt 1 op de 5 vrouwen door middel van een keizersnede. Vrouwen die na een keizersnede opnieuw zwanger worden moeten

Nadere informatie

Pijnbestrijding tijdens de bevalling

Pijnbestrijding tijdens de bevalling Pijnbestrijding tijdens de bevalling Deze folder geeft informatie over pijnbestrijding tijdens de bevalling in het Flevoziekenhuis. Bijna alle vrouwen ervaren pijn tijdens de bevalling. De pijn is meestal

Nadere informatie

cervixcerclage Voorkomen van een vroeggeboorte Wat is een cervixcerclage?

cervixcerclage Voorkomen van een vroeggeboorte Wat is een cervixcerclage? cervixcerclage Voorkomen van een vroeggeboorte In overleg met uw gynaecoloog krijgt u een cervixcerclage. U wordt hiervoor opgenomen in het ziekenhuis. Een cerclage is een draad die door de baarmoederhals

Nadere informatie

Pijnbehandeling op de verpleegafdeling na een longoperatie

Pijnbehandeling op de verpleegafdeling na een longoperatie Pijnbehandeling op de verpleegafdeling na een longoperatie In deze folder willen wij u informeren over het belang van een goede pijnbehandeling na uw operatie en hoe de pijn na de operatie onder controle

Nadere informatie

Pijnbestrijding tijdens de bevalling

Pijnbestrijding tijdens de bevalling Pijnbestrijding tijdens de bevalling Inleiding Bevallen doet pijn. Weinig vrouwen zullen opkijken van deze uitspraak. Zij weten dat pijn bij een bevalling hoort en een normaal verschijnsel is. Bijna alle

Nadere informatie

Maatschap Gynaecologie. Het inleiden van de bevalling

Maatschap Gynaecologie. Het inleiden van de bevalling Maatschap Gynaecologie Algemeen Van uw behandelend arts heeft u te horen gekregen dat uw bevalling wordt ingeleid* en wat hiervan de reden is. Bij een inleiding brengt men de bevalling kunstmatig op gang.

Nadere informatie

EEN MISKRAAM EN DAN?

EEN MISKRAAM EN DAN? Gynaecologie EEN MISKRAAM EN DAN? INLEIDING U hebt een miskraam gehad: een emotionele gebeurtenis. Er zijn waarschijnlijk veel vragen. In deze folder vindt u meer informatie. Soms is na een miskraam een

Nadere informatie

PIJNBESTRIJDING TIJDENS DE BEVALLING

PIJNBESTRIJDING TIJDENS DE BEVALLING Gynaecologie/ Verloskunde PIJNBESTRIJDING TIJDENS DE BEVALLING INLEIDING Bevallen doet pijn. Weinig vrouwen zullen opkijken van deze uitspraak. Zij weten dat pijn bij een bevalling hoort en een normaal

Nadere informatie

Ongewenst zwanger. Patiënten informatie Ongewenst zwanger

Ongewenst zwanger. Patiënten informatie Ongewenst zwanger Ongewenst zwanger Patiënten informatie Ongewenst zwanger Inhoudsopgave: 1 Inleiding 2 Eerste bezoek 3 Besluit 4 Behandeling 5 Wanneer medisch hulp inroepen 6 Nazorg 7 Hulporganisaties 8 Vragen 9 Telefoonnummers

Nadere informatie

Inleiding van uw bevalling

Inleiding van uw bevalling Inleiding van uw bevalling Inhoudsopgave Waarom inleiden? 3 Voorbereiding 3 Als de baarmoedermond onrijp is 3 Opwekken weeën bij een rijpe baarmoedermond 5 Tijdens inleiding en bevalling 5 Risico s en

Nadere informatie

Een ruggenprik bij de bevalling

Een ruggenprik bij de bevalling Een ruggenprik bij de bevalling Inleiding Deze brochure geeft informatie over het gebruik van epidurale pijnstilling (de ruggenprik) bij de bevalling. Na het lezen hiervan kunt u samen met uw behandelende

Nadere informatie

Klinisch bevallen in het Elkerliek ziekenhuis

Klinisch bevallen in het Elkerliek ziekenhuis Klinisch bevallen in het Elkerliek ziekenhuis Dit document bevat vertrouwelijke informatie van JijWij. Het kopiëren en/of verspreiden van dit document zonder voorgaand schriftelijke toestemming van JijWij

Nadere informatie

Pijnbestrijding tijdens de bevalling

Pijnbestrijding tijdens de bevalling Veel vrouwen ervaren de ontsluitingsweeën als pijnlijk. Soms geldt dat ook voor de uitdrijvingsweeën, die er samen met het persen voor zorgen dat de baby geboren wordt. De duur en de ernst van de pijn

Nadere informatie

Pijnbestrijding tijdens de bevalling

Pijnbestrijding tijdens de bevalling Pijnbestrijding tijdens de bevalling Afdeling Verloskunde/Gynaecologie Colofon Dit is een publicatie voor patiënten van het Waterlandziekenhuis Informatie www.waterlandziekenhuis.nl e-mailadres: patientenservice@wlz.nl

Nadere informatie

Maatschap Urologie. Inbrengen van een dubbel J katheter

Maatschap Urologie. Inbrengen van een dubbel J katheter Maatschap Urologie Inbrengen van een dubbel J katheter Algemeen In overleg met uw arts zal bij u een dubbel-j katheter worden ingebracht. Dit is een inwendige katheter die in de urineleider gebracht wordt

Nadere informatie

Pijnbestrijding tijdens de bevalling. Afdeling Gynaecologie

Pijnbestrijding tijdens de bevalling. Afdeling Gynaecologie Pijnbestrijding tijdens de bevalling Afdeling Gynaecologie Inleiding Bevallen doet pijn. Weinig vrouwen zullen opkijken van deze uitspraak. Zij weten dat pijn bij een bevalling hoort en een normaal verschijnsel

Nadere informatie

PIJNBESTRIJDING TIJDENS DE BEVALLING FRANCISCUS VLIETLAND

PIJNBESTRIJDING TIJDENS DE BEVALLING FRANCISCUS VLIETLAND PIJNBESTRIJDING TIJDENS DE BEVALLING FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding Bevallen doet pijn. Weinig vrouwen zullen opkijken van deze uitspraak. Zij weten dat pijn bij een bevalling hoort en een normaal verschijnsel

Nadere informatie

Klinisch bevallen. in het Elkerliek ziekenhuis.

Klinisch bevallen. in het Elkerliek ziekenhuis. Klinisch bevallen in het Elkerliek ziekenhuis www.jijwij.nl Deze brochure is geschreven voor vrouwen en hun partners die in het Elkerliek ziekenhuis in Helmond gaan bevallen. Wat neem je mee Voor de bevalling

Nadere informatie

inleiden van de bevalling

inleiden van de bevalling inleiden van de bevalling Inleiding... 3 1 Waarom wordt een bevalling ingeleid?... 3 1.1 Over tijd zijn... 3 1.2 Langdurig gebroken vliezen... 3 1.3 Groeivertraging van de baby... 4 1.4 Verslechtering

Nadere informatie

Klinisch bevallen in het Elkerliek ziekenhuis

Klinisch bevallen in het Elkerliek ziekenhuis Klinisch bevallen in het Elkerliek ziekenhuis Dit document bevat vertrouwelijke informatie van JijWij. Het kopiëren en/of verspreiden van dit document zonder voorgaand schriftelijke toestemming van JijWij

Nadere informatie

van medicijnen Afdeling Verloskunde/Gynaecologie Locatie Purmerend/Volendam

van medicijnen Afdeling Verloskunde/Gynaecologie Locatie Purmerend/Volendam Zwangerschapsafbreking met behulp van medicijnen Afdeling Verloskunde/Gynaecologie Locatie Purmerend/Volendam Zwangerschapsafbreking met behulp van medicijnen wordt soms ook wel abortuspil genoemd. De

Nadere informatie

Pijnbestrijding tijdens de bevalling

Pijnbestrijding tijdens de bevalling Pijnbestrijding tijdens de bevalling De geboorte van een kind is lichamelijk en emotioneel een intensieve en vaak heftige ervaring. Vlak voor en tijdens de bevalling gebeurt er veel in uw lichaam. Aan

Nadere informatie

Pijnbestrijding tijdens de bevalling

Pijnbestrijding tijdens de bevalling Pijnbestrijding tijdens de bevalling 1 U heeft gekozen voor een bevalling in Het van Weel Bethesda Ziekenhuis. In deze folder krijgt u nadere informatie over de verschillende manieren van pijnbestrijding

Nadere informatie

Pijnbestrijding tijdens de bevalling

Pijnbestrijding tijdens de bevalling Pijnbestrijding tijdens de bevalling Verloskunde mca.nl Inhoudsopgave Inleiding 3 Hoe ontstaat pijn tijdens de bevalling? 3 Invloed op de pijn 4 Hoe kan de pijn worden bestreden? 4 Pijnbehandelingen met

Nadere informatie

MEDICAMENTEUZE PIJNBESTRIJDING TIJDENS DE BEVALLING cliënteninformatie

MEDICAMENTEUZE PIJNBESTRIJDING TIJDENS DE BEVALLING cliënteninformatie VSV ACHTERHOEK OOST MEDICAMENTEUZE PIJNBESTRIJDING TIJDENS DE BEVALLING cliënteninformatie 1. Inleiding 2. Hoe ontstaat pijn tijdens de bevalling? 3. Invloed op de pijn 4. Hoe kan de pijn worden bestreden?

Nadere informatie

Pijnbestrijding tijdens de bevalling

Pijnbestrijding tijdens de bevalling Pijnbestrijding tijdens de bevalling Inleiding Bevallen doet pijn. Weinig vrouwen zullen opkijken van deze uitspraak. Zij weten dat pijn bij een bevalling hoort en een normaal verschijnsel is. Bijna alle

Nadere informatie

Epiduroscopie. Centrum voor Pijngeneeskunde. Centrumlocatie. Doel van de behandeling

Epiduroscopie. Centrum voor Pijngeneeskunde. Centrumlocatie. Doel van de behandeling Centrumlocatie De anesthesioloog heeft met u besproken dat de oorzaak van uw pijnklachten beoordeeld en mogelijk ook behandeld gaan worden middels een epiduroscopie. In deze folder willen wij u informeren

Nadere informatie

Pijnbestrijding tijdens de bevalling

Pijnbestrijding tijdens de bevalling Pijnbestrijding tijdens de bevalling Inleiding Bevallen doet pijn. Weinig vrouwen zullen opkijken van deze uitspraak. Zij weten dat pijn bij een bevalling hoort en een normaal verschijnsel is. Bijna alle

Nadere informatie

Ruggenprik. 1 Anesthesie en pijnbehandeling. 2 Over regionale anesthesie

Ruggenprik. 1 Anesthesie en pijnbehandeling. 2 Over regionale anesthesie 16/01/2019 Ruggenprik 1 Anesthesie en pijnbehandeling U heeft met uw arts besproken dat u geopereerd wordt in de Sint Maartenskliniek. Met behulp van de moderne anesthesie kan uw lichaam deze operatie

Nadere informatie

Een verdrietig bericht

Een verdrietig bericht Verloskunde Centrum Oost Een verdrietig bericht Dat en meer lees je in deze folder. Miskraam Je hebt zojuist te horen gekregen dat er sprake is van een miskraam. Een verdrietig bericht waarmee abrupt een

Nadere informatie

Pijnbestrijding na een operatie via een epiduraal katheter

Pijnbestrijding na een operatie via een epiduraal katheter Anesthesiologie Pijnbestrijding Pijnbestrijding na een operatie via een epiduraal katheter i Patiënteninformatie Slingeland Ziekenhuis Pijnbestrijding na de operatie Binnenkort wordt u geopereerd. De anesthesioloog

Nadere informatie

Punctie in de buik met echo

Punctie in de buik met echo Punctie in de buik met echo In overleg met uw behandelend arts is voor u een punctie met behulp van echografie afgesproken. Dit onderzoek vindt plaats op de afde ling Radiologie (routenummer 780). De

Nadere informatie

Het inleiden van een bevalling

Het inleiden van een bevalling Wilhelmina Ziekenhuis Assen Vertrouwd en dichtbij Informatie voor patiënten Het inleiden van een bevalling z Afspraak 1 Met uw gynaecoloog of verloskundige hebt u een datum afgesproken voor het inleiden

Nadere informatie

De inleiding. Waarom wordt een bevalling ingeleid?

De inleiding. Waarom wordt een bevalling ingeleid? De inleiding Bij een inleiding brengt men de bevalling kunstmatig op gang. Dit gebeurt met medicijnen die de weeën opwekken. Een inleiding vindt altijd plaats in het ziekenhuis onder verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Bevalling na eerdere keizersnede

Bevalling na eerdere keizersnede Bevalling na eerdere keizersnede Inleiding In het verleden bent u een keer bevallen via een keizersnede. U bent nu weer zwanger en gaat straks bevallen. Mogelijk heeft u al nagedacht over de manier van

Nadere informatie

Bevallen in Bronovo. Welkom! Presentatie Verloskunde en Gynaecologie

Bevallen in Bronovo. Welkom! Presentatie Verloskunde en Gynaecologie Bevallen in Bronovo Welkom! Welkom in Bronovo Inhoud voorlichtingsavond Voorbereiding op de bevalling De bevalling Wat als het nèt anders gaat? Pijnstilling Praktische informatie Voorbereiding Onder controle

Nadere informatie

Het inleiden van de bevalling

Het inleiden van de bevalling Het inleiden van de bevalling Inhoudsopgave 1 Inleiding... 1 2 Waarom wordt een bevalling ingeleid?... 1 Over tijd zijn... 1 Langdurig gebroken vliezen... 1 Groeivertraging van de baby... 2 Achteruitgaan

Nadere informatie

Botoxinjecties bij blaasproblemen

Botoxinjecties bij blaasproblemen Botoxinjecties bij blaasproblemen Vanwege een overactieve blaas en de bijbehorende problemen heeft uw gynae- coloog of uroloog u een behandeling met botoxinjecties aangeraden. In deze folder leest u meer

Nadere informatie

De bevalling Tips voor de partner

De bevalling Tips voor de partner De bevalling Tips voor de partner Uw partner gaat bevallen in het Radboudumc. Voor u en uw partner een spannende gebeurtenis. In deze folder vindt u tips om u voor te bereiden op de bevalling. Voorbereiden

Nadere informatie

Het verlies van een kind tijdens de zwangerschap of rondom de bevalling

Het verlies van een kind tijdens de zwangerschap of rondom de bevalling Het verlies van een kind tijdens de zwangerschap of rondom de bevalling Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Rouw en gevoelens die je kunt hebben 1 Het slechte nieuws De bevalling 2

Nadere informatie

Pijnbestrijding tijdens de bevalling

Pijnbestrijding tijdens de bevalling Pijnbestrijding tijdens de bevalling Inhoudsopgave 1. Inleiding...5 2. Hoe ontstaat pijn tijdens de bevalling?...5 3. Invloed op de pijn...6 4. Hoe kan de pijn worden bestreden?...7 5. Pijnbehandelingen

Nadere informatie

Bevallen bij Rijnstate

Bevallen bij Rijnstate Bevallen bij Rijnstate U bent van plan om te bevallen in Rijnstate Arnhem. In deze folder staat praktische informatie over bevallen in ons ziekenhuis en over het maken van een bevalplan. Neem altijd uw

Nadere informatie

Folder voorbereiding op de bevalling

Folder voorbereiding op de bevalling Folder voorbereiding op de bevalling Dit document bevat vertrouwelijke informatie van JijWij. Het kopiëren en/of verspreiden van dit document zonder voorgaand schriftelijke toestemming van JijWij is verboden.

Nadere informatie

H Miskraam

H Miskraam H.40027.0716 Miskraam Inleiding Bij een miskraam verliest een zwangere vrouw het vruchtje. Het is bekend dat ongeveer 15% van de zwangerschappen vroeg tot een miskraam leiden. De oorzaak hiervan is meestal

Nadere informatie

Oncologie Wegname van teelballen ivm prostaatkanker / subcapsulaire orchiectomie

Oncologie Wegname van teelballen ivm prostaatkanker / subcapsulaire orchiectomie Oncologie Wegname van teelballen ivm prostaatkanker / subcapsulaire orchiectomie Inleiding Tijdens uw bezoek aan de polikliniek urologie heeft de uroloog met u besproken dat u een operatie aan de teelballen

Nadere informatie

Voorbereiding op de bevalling

Voorbereiding op de bevalling Voorbereiding op de bevalling Dit document bevat vertrouwelijke informatie van JijWij. Het kopiëren en/of verspreiden van dit document zonder voorgaand schriftelijke toestemming van JijWij is verboden.

Nadere informatie

Pijnbestrijding tijdens de bevalling

Pijnbestrijding tijdens de bevalling Pijnbestrijding tijdens de bevalling PIJNBESTRIJDING TIJDENS DE BEVALLING Bijna alle vrouwen ervaren de weeën (contracties van de baarmoeder) die horen bij een bevalling, als pijnlijk. De duur en de ernst

Nadere informatie

Praktische informatie over: pijnstilling tijdens de bevalling. Surftips. www.kiesbeter.nl. Pijnbestrijding met medicijnen:

Praktische informatie over: pijnstilling tijdens de bevalling. Surftips. www.kiesbeter.nl. Pijnbestrijding met medicijnen: Surftips www.kiesbeter.nl Pijnbestrijding met medicijnen: www.nvog.nl (patiëntenvoorlichting Pijnbestrijding tijdens de bevalling ) Alternatieve pijnstilling: TENS www.geboortetens.nl Praktische informatie

Nadere informatie

Pijnbestrijding tijdens de bevalling

Pijnbestrijding tijdens de bevalling Sophia Kinderziekenhuis Centrumlocatie Veel vrouwen ervaren de ontsluitingsweeën (samentrekkingen van de baarmoeder die ervoor zorgen dat de baarmoedermond zich opent) als pijnlijk. Soms geldt dat ook

Nadere informatie

Zwangerschap en bevalling na een eerdere keizersnede

Zwangerschap en bevalling na een eerdere keizersnede Zwangerschap en bevalling na een eerdere keizersnede 1 van 5 Deze folder is bedoeld voor zwangere vrouwen die eerder via een keizersnede bevallen zijn. In Nederland bevalt 1 op de 5 vrouwen met een keizersnede.

Nadere informatie

Pijn na een operatie

Pijn na een operatie Pijn na een operatie 1. Inleiding Binnenkort wordt U geopereerd in het TweeSteden ziekenhuis op locatie Tilburg. Pijn na een operatie is vrijwel onvermijdelijk. Pijn is een signaal van (mogelijke) weefselbeschadiging,

Nadere informatie

Maatschap Gynaecologie. Een miskraam

Maatschap Gynaecologie. Een miskraam Maatschap Gynaecologie Algemeen Deze folder geeft u informatie over een miskraam. is het verlies van een niet-levensvatbare vrucht. Een van de eerste verschijnselen is dikwijls vaginaal bloedverlies en/of

Nadere informatie

Het inleiden van de bevalling

Het inleiden van de bevalling Gynaecologie Het inleiden van de bevalling Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep De gynaecoloog heeft besloten om de bevalling in te leiden. Dit betekent

Nadere informatie