Onderzoek Wonen, welzijn en zorg

Transcriptie

1 Onderzoek Wonen, welzijn en zorg Wonen Limburg augustus 2013 Flycatcher Internet Research, 2004 Dit materiaal is auteursrechtelijk beschermd en kopiëren zonder schriftelijke toestemming van de uitgever is dan ook niet toegestaan.

2 Inhoudsopgave 1. Inleiding pag De vragenlijst pag Onderzoeksmethode en steekproef pag Respons pag Betrouwbaarheid pag Resultaten pag Algemeen pag Wijzigingen wet- en regelgeving en veranderingen in de zorg pag Langer zelfstandig thuis wonen pag Eenzaamheid pag Zorg / mantelzorg pag Zorgcoöperaties pag Samenvatting pag Algemeen pag Wijzigingen wet- en regelgeving en veranderingen in de zorg pag Langer zelfstandig thuis wonen pag Eenzaamheid pag Zorg / mantelzorg pag Zorgcoöperaties pag. 22

3 1. Inleiding Op het gebied van de zorg verandert er veel in de wet- en regelgeving. Naast deze veranderingen in de regelgeving vergrijst de bevolking in Limburg sterk. In de komende 30 jaar zal in Limburg het aantal 75- plussers meer dan verdubbelen en de levensverwachting zal tussen 2010 en 2020 minimaal stijgen met 4 jaar. Er ontstaat een grote behoefte aan zorg en geschikte woningen. Door de bezuinigingen in de zorg, de economische crisis en de druk op de financiële positie van de corporaties wordt samenwerken steeds belangrijker om goede en betaalbare zorg in geschikte woonruimte te kunnen bieden. Wonen Limburg wil de bewoners van haar werkgebied graag meenemen in de uitdagingen die er liggen en heeft om die reden een onderzoek uitgevoerd onder het Bewonerspanel Limburg over het thema wonenzorg-welzijn. In dit rapport worden de resultaten van het onderzoek weergegeven en beschreven. Ook wordt ingegaan op nadere analyses die uitgevoerd zijn op basis van achtergrondkenmerken. 1.1 De vragenlijst De vragenlijst is in samenwerking met Wonen Limburg opgesteld door Flycatcher. Het onderzoek ging in op onderstaande subthema s: - wijzigingen wet- en regelgeving en veranderingen in de zorg; - langer zelfstandig thuis wonen; - eenzaamheid; - zorg / mantelzorg; - zorgcoöperaties. 1.2 Onderzoeksmethode en steekproef Onderzoeksbureau Flycatcher is gespecialiseerd in online onderzoek, dat wil zeggen dat een vragenlijst via internet kan worden ingevuld en verzonden. Respondenten zijn via een persoonlijke benaderd om mee te doen aan een onderzoek. Door te klikken op een, voor elke respondent unieke, hyperlink in het bericht kwam men bij de inlogpagina van het onderzoek terecht. De vragenlijst was eenvoudig in te vullen en kon met een enkele muisklik verzonden worden. Het onderzoek is verstuurd naar het Bewonerspanel Limburg dat beheerd wordt door Flycatcher. Het Bewonerspanel Limburg is een samenvoeging van het Bewonerspanel Weert en het Bewonerspanel Limburg (Noord). Het Bewonerspanel bestaat uit ongeveer 1250 inwoners van Horst aan de Maas, Peel en Maas, Venray en Weert. Alle leden van het panel zijn uitgenodigd voor deelname. 1.3 Respons De uitnodiging voor het onderzoek is verstuurd op 5 juli 2013 en het onderzoek kon ingevuld worden tot en met 26 juli Tijdens deze periode is vanwege de vakantieperiode tweemaal een reminder verstuurd naar de respondenten die op dat moment het onderzoek nog niet (volledig) hadden ingevuld. In totaal zijn 1205 mensen uitgenodigd voor deelname en hebben 592 respondenten het onderzoek ingevuld. De respons bedraagt 49%. In onderstaand schema is een overzicht gegeven van de respons. Responsoverzicht aantal adressen 1264 netto verzonden* 1205 respons 592 relatief 49% * door foutieve adressen zijn er netto mogelijk minder uitnodigingen verzonden dan het aantal adressen. Flycatcher Internet Research 1 Wonen, welzijn en zorg

4 1.4 Betrouwbaarheid Omdat niet alle inwoners van de gemeente Horst aan de Maas, Peel en Maas, Venray en Weert aan het onderzoek hebben deelgenomen, worden uitkomsten gegenereerd die in bepaalde mate zullen afwijken van de uitkomsten in de totale populatie. Daarom is het zaak de uitkomsten van dit onderzoek met inachtneming van een bepaalde waarschijnlijkheid (betrouwbaarheid) te interpreteren. Betrouwbaarheid van de onderzoeksresultaten is belangrijk omdat het de mogelijkheid geeft om aan de hand van de resultaten van een deel van de populatie, met een bepaalde zekerheid, uitspraken te doen over de gehele populatie. Afhankelijk van het gevonden percentage (p) en het aantal respondenten (n) kunnen met onderstaande formule de marges bepaald worden die betrekking hebben op de totale populatie binnen een doelgroep. De maximale nauwkeurigheidsmarge ontstaat bij een uitkomst van 50%. Bij hogere of lagere uitkomsten, zijn de marges kleiner. 1,96 p (1-p) n Indien generalisaties worden gedaan met behulp van deze formule zullen de uitspraken gedaan worden met een betrouwbaarheid van 95%. De maximale nauwkeurigheidsmarge van 592 respondenten bedraagt 4% bij een betrouwbaarheid van 95%. Bij een groter aantal respondenten, verandert de betrouwbaarheid niet, maar worden de marges kleiner zodat met een hogere nauwkeurigheid uitspraken kunnen worden gedaan over de totale populatie. Voorbeeld 2. Houdt het onderwerp zorg of de zorg die u op dit moment ontvangt c.q. in de toekomst nodig heeft u bezig? absoluut relatief ja, voortdurend % ja, ik denk hier wel eens over na % nee % In het voorbeeld geeft 60% van de respondenten aan wel eens na te denken over het onderwerp zorg of de zorg die in de toekomst nodig is. De marge voor de hele populatie inwoners is in dit geval: 1,96 0,60 (1-0,60) = 3,9% 592 In dit geval kan met 95% zekerheid geconcludeerd worden dat het aantal inwoners dat wel eens nadenkt over het onderwerp zorg of de zorg die in de toekomst nodig is, ligt tussen 56,1% en 63,9% (60% +/- 3,9%). Flycatcher Internet Research 2 Wonen, welzijn en zorg

5 2. Resultaten N.B. In geval van afronding kan het voorkomen dat de som van de aantallen afwijkt van het totaal. Op het gebied van de zorg verandert er veel in de wet- en regelgeving. Naast deze veranderingen in de regelgeving vergrijst de bevolking in Limburg sterk. In de komende 30 jaar zal in Limburg het aantal 75- plussers meer dan verdubbelen en de levensverwachting zal tussen 2010 en 2020 minimaal stijgen met 4 jaar. Er ontstaat een grote behoefte aan zorg en geschikte woningen. Door de bezuinigingen in de zorg, de economische crisis en de druk op de financiële positie van de corporaties wordt samenwerken steeds belangrijker om goede en betaalbare zorg in geschikte woonruimte te kunnen bieden. Kortom, genoeg redenen om voor het thema wonen-zorg-welzijn te kiezen. Wonen Limburg wil de bewoners van haar werkgebied graag meenemen in de uitdagingen die er liggen. De vragenlijst bestaat uit onderstaande 5 subthema's die verderop in het onderzoek worden toegelicht: - wijzigingen wet- en regelgeving en veranderingen in de zorg; - langer zelfstandig thuis wonen; - eenzaamheid; - zorg / mantelzorg; - zorgcoöperaties. 2.1 Algemeen 1. Welke van onderstaande opties is op u van toepassing? (meerdere antwoorden mogelijk) absoluut relatief ik ontvang zorg 31 5% een naast familielid of iemand in mijn directe omgeving ontvangt zorg % ik ontvang mantelzorg 17 3% een naast familielid of iemand in mijn directe omgeving ontvangt mantelzorg 90 15% ik verleen zelf mantelzorg % een naast familielid of iemand in mijn directe omgeving verleent mantelzorg 71 12% ik ben professioneel werkzaam in de zorgverlening 51 9% een naast familielid of iemand in mijn directe omgeving is professioneel werkzaam in de zorgverlening 95 16% anders 25 4% geen van bovenstaande opties is op mij van toepassing % Welke van onderstaande opties is op u van toepassing? ik ontvang zorg 5% een naast familielid / iemand in mijn directe omgeving ontvangt zorg 24% ik ontvang mantelzorg 3% een naast familielid / iemand in mijn directe omgeving ontvangt mantelzorg ik verleen zelf mantelzorg een naast familielid / iemand in mijn directe omgeving verleent mantelzorg ik ben professioneel werkzaam in de zorgverlening een naast familielid / iemand in mijn directe omgeving is werkzaam in de zorgverlening anders 15% 20% 12% 9% 16% 4% geen van bovenstaande opties is op mij van toepassing 42% Flycatcher Internet Research 3 Wonen, welzijn en zorg

6 2.2 Wijzigingen wet- en regelgeving en veranderingen in de zorg Het kabinet wil dat mensen langer zorg thuis kunnen krijgen. Op die manier blijft de zorg betaalbaar en kunnen mensen langer over hun eigen leven blijven beslissen. Daarom krijgen meer mensen in 2013 een indicatie voor zorg thuis. Mensen met lichte zorgvragen kunnen niet meer terecht in een verzorgingshuis of andere woonvormen. Met de wijzigingen zijn flinke bezuinigingen gemoeid. De gaten die hier ontstaan moeten o.a. door familie, bekenden en buurtgenoten worden ingevuld. Er wordt verwacht dat mensen weer voor elkaar gaan zorgen. Ook worden de eigen bijdragen voor zorg en Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning) in veel gevallen verhoogd. 2. Houdt het onderwerp zorg of de zorg die u op dit moment ontvangt c.q. in de toekomst nodig heeft u bezig? absoluut relatief ja, voortdurend % ja, ik denk hier wel eens over na % nee % Houdt het onderwerp zorg of de zorg die u op dit moment ontvangt c.q. in de toekomst nodig heeft u bezig? 19% 21% 60% ja, voortdurend ja, ik denk hier wel eens over na nee 3. Was u, voor u deze vragenlijst ontving, bekend met bovenstaande veranderingen in de zorg? absoluut relatief ja, ik was hier bekend mee % ja, ik heb hier wel eens iets over gehoord maar wist er het fijne niet van % nee, ik was niet bekend met deze verandering in de zorg 55 9% Was u, voor u deze vragenlijst ontving, bekend met bovenstaande veranderingen in de zorg? 9% ja, ik was hier bekend mee 33% 57% ja, ik heb hier wel eens iets over gehoord maar wist er het fijne niet van nee, ik was niet bekend met deze verandering in de zorg Flycatcher Internet Research 4 Wonen, welzijn en zorg

7 4. Wiens taak is het om u te informeren over de beschreven veranderingen in de zorg? absoluut relatief gemeente % woningbouwcorporatie 22 4% zorginstelling / thuiszorg % huisarts % familie, vrienden of kennissen 12 2% Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport % anders 26 4% Wiens taak is het om u te informeren over de beschreven veranderingen in de zorg? gemeente 57% woningbouwcorporatie 4% zorginstelling / thuiszorg 30% huisarts 17% familie, vrienden of kennissen 2% Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport 72% anders 4% 5. Hebben de beschreven veranderingen in de zorg invloed op uw huidige persoonlijke situatie of de huidige situatie van iemand in uw directe omgeving / familie? (meerdere antwoorden mogelijk) absoluut relatief ja, op mijn persoonlijke situatie 56 9% ja, op de persoonlijke situatie van iemand in mijn directe omgeving / familie % geen van beide (door naar vraag 7) % Hebben de beschreven veranderingen in de zorg invloed op uw huidige persoonlijke situatie of de huidige situatie van iemand in uw directe omgeving / familie? ja, op mijn persoonlijke situatie 9% ja, op de persoonlijke situatie van iemand in mijn directe omgeving / familie 26% geen van beide 67% Flycatcher Internet Research 5 Wonen, welzijn en zorg

8 6. Welke van onderstaande onderdelen uit de wijziging heeft op dit moment of in de toekomst de grootste gevolgen of invloed op u of iemand in uw directe omgeving / familie? (meerdere antwoorden mogelijk) absoluut relatief hogere eigen financiële bijdrage % scheiden van wonen en zorg 28 5% beperking vervoersmogelijkheden 62 10% bemoeilijken woningaanpassingen 44 7% meer eigen verantwoordelijkheid 72 12% minder thuiszorg % meer mantelzorg verlenen 99 17% anders 9 2% geen van bovenstaande 5 1% Welke van onderstaande onderdelen uit de wijziging heeft op dit moment of in de toekomst de grootste gevolgen of invloed op u of iemand in uw directe omgeving / familie? hogere eigen financiële bijdrage 22% scheiden van wonen en zorg 5% beperking vervoersmogelijkheden bemoeilijken woningaanpassingen meer eigen verantwoordelijkheid 7% 10% 12% minder thuiszorg meer mantelzorg verlenen 18% 17% anders geen van bovenstaande 2% 1% 7. Heeft de beschreven wijziging in de zorg (ook) invloed op uw (toekomstige) woonwens? (meerdere antwoorden mogelijk) absoluut relatief ja, ik wil naar een gelijkvloerse woning 93 16% ja, ik wil dichter bij familie wonen 14 2% ja, ik wil naar een zorggeschikte woning (zorg aanwezig) 37 6% ja, ik wil dichter bij voorzieningen wonen 43 7% ja, ik wil van koop naar huur 51 9% anders 41 7% nee, de wijzigingen hebben geen invloed op mijn woonwens % Heeft de beschreven wijziging in de zorg (ook) invloed op uw (toekomstige) woonwens? ja, ik wil naar een gelijkvloerse woning 16% ja, ik wil dichter bij familie wonen ja, ik wil naar een zorggeschikte woning ja, ik wil dichter bij voorzieningen wonen ja, ik wil van koop naar huur anders 2% 6% 7% 9% 7% nee, de wijzigingen hebben geen invloed 68% Flycatcher Internet Research 6 Wonen, welzijn en zorg

9 2.3 Langer zelfstandig thuis wonen Het is de uitdrukkelijke wens van ouderen om zo lang mogelijk zelfstandig thuis te blijven wonen. Hiermee wordt niet alleen bedoeld het blijven wonen in de huidige woning. U kunt ook verhuizen naar een woning die geschikter is, zoals bijvoorbeeld een gelijkvloerse woning. Buiten deze wens van ouderen stuurt de overheid ook aan op het langer zelfstandig thuis wonen. Zorg verlenen aan huis is gewoonweg goedkoper dan in bijvoorbeeld een verpleeghuis. Om dit mogelijk te maken is er werk aan de winkel. Woningen moeten aangepast worden, er moet goede betaalbare zorg aan huis geleverd kunnen worden en ook thema's als bewegen, eenzaamheid/ontmoeten en mantelzorg spelen een belangrijke rol. 8. Wanneer u zorgbehoevend wordt (of wellicht al bent) is uw huidige woning dan geschikt om in te blijven wonen en zorg te ontvangen? absoluut relatief ja % ja, maar ik zou toch willen verhuizen 39 7% nee, maar ik zou hier toch willen blijven wonen % nee % weet ik niet 70 12% Wanneer u zorgbehoevend wordt (of wellicht al bent) is uw huidige woning dan geschikt om in te blijven wonen en zorg te ontvangen? 12% 32% ja 28% 22% 7% ja, maar ik zou toch willen verhuizen nee, maar ik zou hier toch willen blijven wonen nee weet ik niet 9. Heeft u behoefte aan advies over de mogelijkheden tot aanpassing van de woning? absoluut relatief ja 79 13% nee % Heeft u behoefte aan advies over de mogelijkheden tot aanpassing van de woning? 13% 87% ja nee Flycatcher Internet Research 7 Wonen, welzijn en zorg

10 10. Bent u op de hoogte van de mogelijkheden vanuit de Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning)? absoluut relatief ja % nee % Bent u op de hoogte van de mogelijkheden vanuit de Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning)? 46% 54% ja nee De Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning) regelt hulp en ondersteuning voor mensen met een beperking. Hierdoor kunnen zij langer zelfstandig blijven wonen. De Wmo is er bijvoorbeeld voor ouderen, mensen met een handicap of mensen met een psychisch probleem. Het aanpassen van de woning is een onderdeel van de hulp die de Wmo kan bieden. Bij uw gemeente of Wmo-steunpunt kunt u terecht voor informatie. U komt hiervoor mogelijk in aanmerking als normaal gebruik van een woonruimte niet meer mogelijk is. Bijvoorbeeld omdat uzelf, uw partner, kind of huisgenoot een beperking heeft door een ziekte of een aandoening. Voorbeelden zijn het plaatsen van een traplift en het aanpassen van de badkamer of de keuken. Soms zal de gemeente u vragen om te verhuizen naar een aangepaste woning. U kunt dan in aanmerking komen voor een verhuiskostenvergoeding. 11. Bent u tevreden over de zorgvoorzieningen in uw wijk of buurt? absoluut relatief zeer tevreden 18 3% tevreden % neutraal % ontevreden 22 4% zeer ontevreden 7 1% Bent u tevreden over de zorgvoorzieningen in uw wijk of buurt? 4%1% 3% 26% zeer tevreden tevreden neutraal 66% ontevreden zeer ontevreden Flycatcher Internet Research 8 Wonen, welzijn en zorg

11 12. Hieronder staan verschillende instanties die een rol kunnen spelen om bewoners langer zelfstandig thuis te laten wonen en verschillende activiteiten die zij kunnen ondernemen. Wilt u per activiteit aangeven welke instantie hier een rol zou moeten spelen volgens u?* advies over woningaanpassingen 3% 24% 36% 61% 60% advies over verhuismogelijkheden (verhuiscoach) 3% 21% 28% 44% 64% aanbieden van slimme technologie in de woning (domotica) 10% 23% 34% 38% 57% ruimten realiseren voor ontmoeting en dagbesteding 4% 31% 33% 46% 61% stimuleren van ontmoeting 10% 15% 31% 40% 63% zorg verlenen 3% 6% 16% 40% 82% mantelzorg stimuleren 5% 8% 58% 51% 49% stimuleren buurtzorg 9% 17% 34% 45% 65% signaleren zorgvragen en doorleiden naar professional 14% 19% 33% 50% 66% voorkomen van vallen (valpreventie) door aanpassingen in woonomgeving 8% 34% 43% 41% 57% gemeente / overheid zorginstelling / zorgkantoor woningcorporatie welzijnsinstelling overig Flycatcher Internet Research 9 Wonen, welzijn en zorg

12 2.4 Eenzaamheid Vrijwel iedereen voelt zich weleens eenzaam of verlaten. Het is een gevoel van leegte, verdriet en soms van angst. Je voelt je niet verbonden met de wereld en met andere mensen om je heen. Het is een persoonlijke beleving. De definitie van eenzaamheid luidt: "Eenzaamheid is het subjectief ervaren van een onplezierig of ontoelaatbaar gemis aan (kwaliteit van) bepaalde sociale relaties". Iemand met weinig contacten hoeft niet per se eenzaam te zijn. Terwijl iemand die veel mensen om zich heen heeft, zich toch eenzaam kan voelen. Je bent pas eenzaam als je het gemis aan relaties of contacten als negatief ervaart. Het is iets wat je alleen zelf kunt voelen. 14. Voelt u zich wel eens eenzaam? absoluut relatief vaak 18 3% soms % zelden % nooit % zeg ik liever niet 4 1% Voelt u zich wel eens eenzaam? 1% 3% 17% vaak 47% soms zelden 32% nooit zeg ik liever niet 15. Kent u mensen in uw omgeving die zich wel eens eenzaam voelen? (meerdere antwoorden mogelijk) absoluut relatief buren of straatgenoten 66 11% andere inwoners van mijn wijk 65 11% familie % vrienden 34 6% kennissen 78 13% hier heb ik echt geen idee van % geen van bovenstaande 74 13% Kent u mensen in uw omgeving die zich wel eens eenzaam voelen? buren of straatgenoten 11% andere inwoners van mijn wijk 11% familie 22% vrienden 6% kennissen 13% hier heb ik echt geen idee van 43% geen van bovenstaande 13% Flycatcher Internet Research 10 Wonen, welzijn en zorg

13 16a. In welke mate is eenzaamheid volgens u een probleem in uw leefomgeving? absoluut relatief zeer groot probleem 18 3% groot probleem % klein probleem % geen probleem 81 14% weet ik niet % In welke mate is eenzaamheid volgens u een probleem in uw leefomgeving? 30% 3% 19% 14% 34% zeer groot probleem groot probleem klein probleem geen probleem weet ik niet 16b. Hoe belangrijk vindt u het dat eenzaamheid aangepakt wordt in uw leefomgeving? absoluut relatief zeer belangrijk % belangrijk % niet belangrijk, niet onbelangrijk 85 14% onbelangrijk 6 1% zeer onbelangrijk 4 1% weet ik niet 40 7% Hoe belangrijk vindt u het dat eenzaamheid aangepakt wordt in uw leefomgeving? 1% 1% 7% 14% 19% 58% zeer belangrijk belangrijk niet belangrijk, niet onbelangrijk onbelangrijk zeer onbelangrijk weet ik niet Flycatcher Internet Research 11 Wonen, welzijn en zorg

14 17. Hieronder staan verschillende instanties die een rol kunnen spelen bij eenzaamheid en verschillende activiteiten die zij kunnen ondernemen. Wilt u per activiteit aangeven welke instantie hier een rol zou moeten spelen volgens u?* 20% 48% eenzaamheid signaleren 20% 67% 36% 37% 55% informeren over het herkennen van eenzaamheid 12% 71% 19% 51% informeren over activiteiten of mogelijkheden om eenzaamheid tegen te gaan 19% 53% 74% 15% 50% 47% stimuleren van ontmoeten 26% 75% 21% gemeente / overheid zorginstelling / zorgkantoor woningcorporatie welzijnsinstelling overig 18. Spant u zich wel eens in om andere mensen zich minder eenzaam te laten voelen? absoluut relatief ja, structureel % ja, incidenteel % nee (door naar vraag 20) % Spant u zich wel eens in om andere mensen zich minder eenzaam te laten voelen? 28% 19% ja, structureel ja, incidenteel 53% nee Flycatcher Internet Research 12 Wonen, welzijn en zorg

15 19. Op welke manier spant u zich wel eens in om andere mensen zich minder eenzaam te laten voelen? (meerdere antwoorden mogelijk) absoluut relatief op bezoek gaan % thuis uitnodigen % bellen % introduceren bij een club of vereniging 40 7% meenemen naar activiteiten % anders 56 9% Op welke manier spant u zich wel eens in om andere mensen zich minder eenzaam te laten voelen? op bezoek gaan 58% thuis uitnodigen 27% bellen 34% introduceren bij een club of vereniging 7% meenemen naar activiteiten 22% anders 9% 2.5 Zorg / mantelzorg Elke dag zorgen in Nederland ruim drie miljoen mensen voor hun chronisch zieke, gehandicapte of hulpbehoevende partner, ouder, kind, of ander familielid, vriend of buur. Deze zorg kan jarenlang duren, is onbetaald en wordt vaak vanuit een persoonlijke relatie gegeven. Deze zorg heet mantelzorg. De minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) Edith Schippers, gunt de maatschappij dat zij "een samenleving wordt waarin burgers zelf vanuit hun kracht verantwoordelijkheid nemen en waarin zij oog hebben voor elkaar". Vanuit deze visie kijkt ze naar de kansen die er liggen om de zorg te versterken. Ze doet hierbij een groot beroep op mantelzorgers en vrijwilligers die de zorg op een aantal terreinen van professionals kunnen overnemen om zodoende de zorg betaalbaar te houden. Mantelzorg en vrijwilligerszorg vormen samen de informele zorg. 21. In welke mate staat u positief of negatief tegenover de ontwikkeling dat er van iedereen steeds meer verwacht wordt in het verlenen van zorg, vervoer en andere diensten? absoluut relatief zeer positief 15 3% positief % neutraal % negatief % zeer negatief 34 6% Flycatcher Internet Research 13 Wonen, welzijn en zorg

16 In welke mate staat u positief of negatief tegenover de ontwikkeling dat er van iedereen steeds meer verwacht wordt in het verlenen van zorg, vervoer en andere diensten? 26% 6% 3% 27% zeer positief positief neutraal negatief 39% zeer negatief 22. Verwacht u dat mensen in uw directe omgeving of familie in de toekomst vaker een beroep op u zullen gaan doen voor het verlenen van zorg / hand- en spandiensten (bijv. boodschappen doen, vervoer naar ziekenhuis e.d.)? absoluut relatief zeker wel 83 14% waarschijnlijk wel % waarschijnlijk niet % zeker niet 13 2% weet ik niet 90 15% ik geef reeds mantelzorg 11 2% Verwacht u dat mensen in uw directe omgeving of familie in de toekomst vaker een beroep op u zullen gaan doen voor het verlenen van zorg / hand- en spandiensten? 2% 19% 15% 2% 14% 47% zeker wel waarschijnlijk wel waarschijnlijk niet zeker niet weet ik niet ik geef reeds mantelzorg 23. Was u, voordat u deze vragenlijst ontving, bekend met het begrip mantelzorg? absoluut relatief ja % nee 25 4% Was u voordat u deze vragenlijst ontving bekend met het begrip mantelzorg? 4% 96% ja nee Flycatcher Internet Research 14 Wonen, welzijn en zorg

17 24. Bent u mantelzorger of heeft u de afgelopen maanden mantelzorg gegeven? Indien nee, bent u bereid om mantelzorg te verlenen? absoluut relatief ja, dagelijks 84 14% ja, wekelijks 85 14% ja, maandelijks 43 7% nee, maar ik ben hier wel toe bereid % nee, en ik ben hier ook niet toe bereid % Bent u mantelzorger of heeft u de afgelopen maanden mantelzorg gegeven? Indien nee, bent u bereid om mantelzorg te verlenen? 27% 14% 37% 7% 14% ja, dagelijks ja, wekelijks ja, maandelijks nee, maar ik ben hier wel toe bereid nee, en ik ben hier ook niet toe bereid 25. Ontvangt u op dit moment mantelzorg of heeft u hier behoefte aan? absoluut relatief ja, ik ontvang mantelzorg en dit is voldoende op dit moment 27 5% ja, ik ontvang mantelzorg maar ik heb behoefte aan meer mantelzorg 2 0% nee, ik ontvang geen mantelzorg maar heb hier wel behoefte aan 20 3% nee, ik ontvang geen mantelzorg en heb hier ook geen behoefte aan % Ontvangt u op dit moment mantelzorg of heeft u hier behoefte aan? ja, ik ontvang mantelzorg en dit is voldoende op dit moment 5% ja, ik ontvang mantelzorg maar ik heb behoefte aan meer mantelzorg 0% nee, ik ontvang geen mantelzorg maar heb hier wel behoefte aan 3% nee, ik ontvang geen mantelzorg en heb hier ook geen behoefte aan 92% Flycatcher Internet Research 15 Wonen, welzijn en zorg

18 28a. Heeft u wel eens gehoord van de website of samenzorgen.nl (een soort marktplaats met slimme functies voor het vinden, verbinden, organiseren en delen van hulp)? absoluut relatief ja, en ik heb de site wel eens bezocht 13 2% ja, maar ik heb de site nog nooit bezocht 74 13% nee % Heeft u wel eens gehoord van de website of samenzorgen.nl 2% 13% 85% ja, en ik heb de site wel eens bezocht ja, maar ik heb de site nog nooit bezocht nee 28b. Bent u bereid om zich in te schrijven op absoluut relatief ja, dit heb ik al gedaan 0 0% ja % nee % Bent u bereid om zich in te schrijven op 0% 18% 82% ja, dit heb ik al gedaan ja nee 2.6 Zorgcoöperaties Een zorgcoöperatie is een vereniging van leden die samenwerken met reguliere zorgaanbieders maar ook zelf activiteiten ontplooien en aanbod van zorg en diensten ontwikkelen en uitvoeren. Het gaat dus niet om een samenwerking tussen professionals maar juist bewoners van een wijk of buurt die samen invulling geven aan een bepaalde zorgbehoefte. Ouderen en mensen met een beperking zijn gebaat bij zorgmogelijkheden in de omgeving waar zij wonen en leven. Ten gevolge van de "schaalvergroting" en steeds verder gaande regelgeving staan zorginstellingen verder af van de klant en kan de zorginstelling de wensen van de klant moeilijk honoreren. Vergrijzing, solidariteit en de eigen verantwoordelijkheid van de burger zijn belangrijke aandachtspunten. Zeker nu de overheid zich meer en meer terugtrekt en publieke taken overlaat aan de samenleving. Deze beweging kan voeding geven aan een houding onder burgers van "ieder voor zich". Maar het biedt ook de mogelijkheid voor burgers zelf verantwoordelijkheden op te pakken en wonen, welzijn en zorg zelf vorm te geven op de wijze waarop men dat wenst. Flycatcher Internet Research 16 Wonen, welzijn en zorg

19 29. Had u, voordat u deze vragenlijst ontving, al eens gehoord van coöperatieve samenwerkingsverbanden op het gebied van zorg, zoals een zorgcoöperatie? absoluut relatief ja % nee % Had u, voordat u deze vragenlijst ontving, al eens gehoord van coöperatieve samenwerkingsverbanden op het gebied van zorg, zoals een zorgcoöperatie? 30% 70% ja nee 30. Zou u meer willen weten of informatie willen ontvangen over zorgcoöperaties? absoluut relatief ja % nee % Zou u meer willen weten of informatie willen ontvangen over zorgcoöperaties? 35% 65% ja nee 31. Denkt u dat een zorgcoöperatie uitkomst kan bieden voor de invulling van zorgbehoeften of zorgvoorzieningen in uw buurt of wijk? absoluut relatief ja % nee 31 5% weet ik niet % Denkt u dat een zorgcoöperatie uitkomst kan bieden voor de invulling van zorgbehoeften of zorgvoorzieningen in uw buurt of wijk? 41% 54% 5% ja nee weet ik niet Flycatcher Internet Research 17 Wonen, welzijn en zorg

20 Wonen Limburg stimuleert eigen verantwoordelijkheid van bewoners in buurten en dorpen en ziet in zorgcoöperaties een kans dat mensen langer zelfstandig thuis kunnen blijven wonen en goede en betaalbare zorg kunnen ontvangen in eigen omgeving. 32. Welke rol moet Wonen Limburg volgens u vervullen? (meerdere antwoorden mogelijk) absoluut relatief initiatief nemen en coöperatie oprichten % samenbrengen van bewoners en zorgleveranciers % bijdrage in geld % bijdrage in kennis % bijdrage in geschikte huisvesting % geen rol 31 5% weet ik niet 69 12% Welke rol moet Wonen Limburg volgens u vervullen? initiatief nemen en coöperatie oprichten 24% samenbrengen van bewoners en zorgleveranciers 51% bijdrage in geld 22% bijdrage in kennis 39% bijdrage in geschikte huisvesting 70% geen rol 5% weet ik niet 12% Zoals aan het begin van de vragenlijst is toegelicht, is wonen-zorg-welzijn een speerpunt van Wonen Limburg. Dit thema krijgt dus ook veel aandacht van Wonen Limburg. In de toekomst wil Wonen Limburg met inwoners (huurders en woningeigenaren) nadenken over zorg en zorgvoorzieningen. 33. Bent u bereid om mee te denken met Wonen Limburg over onderstaande thema's? (maximaal 2 antwoorden mogelijk) absoluut relatief wijzigingen wet- en regelgeving en veranderingen in de zorg 81 14% langer zelfstandig thuis wonen % eenzaamheid 81 14% zorg / mantelzorg 71 12% zorgcoöperaties 77 13% geen van bovenstaande % Bent u bereid om mee te denken met Wonen Limburg over onderstaande thema's? wijzigingen wet- en regelgeving en veranderingen in de zorg 14% langer zelfstandig thuis wonen 35% eenzaamheid zorg / mantelzorg zorgcoöperaties 14% 12% 13% geen van bovenstaande 50% Flycatcher Internet Research 18 Wonen, welzijn en zorg

21 3. Samenvatting Op het gebied van de zorg verandert er veel in de wet- en regelgeving. Naast deze veranderingen in de regelgeving vergrijst de bevolking in Limburg sterk. In de komende 30 jaar zal in Limburg het aantal 75- plussers meer dan verdubbelen en de levensverwachting zal tussen 2010 en 2020 minimaal stijgen met 4 jaar. Er ontstaat een grote behoefte aan zorg en geschikte woningen. Door de bezuinigingen in de zorg, de economische crisis en de druk op de financiële positie van de corporaties wordt samenwerken steeds belangrijker om goede en betaalbare zorg in geschikte woonruimte te kunnen bieden. Wonen Limburg wil de bewoners van haar werkgebied graag meenemen in de uitdagingen die er liggen en heeft om die reden een onderzoek uitgevoerd onder het Bewonerspanel Limburg over het thema wonenzorg-welzijn. Het onderzoek ging in op onderstaande subthema s: - wijzigingen wet- en regelgeving en veranderingen in de zorg; - langer zelfstandig thuis wonen; - eenzaamheid; - zorg / mantelzorg; - zorgcoöperaties. In totaal hebben 592 respondenten uit het panel deelgenomen aan het onderzoek. De respons bedraagt hiermee 49%. In dit hoofdstuk wordt een uitgebreide samenvatting gegeven van de resultaten van het onderzoek. 3.1 Algemeen Ongeveer een kwart van alle respondenten heeft een naast familielid of iemand in de directe omgeving die zorg krijgt. Een op de twintig respondenten ontvangt zelf zorg. Een vijfde verleent zelf mantelzorg. Het aantal respondenten dat mantelzorg ontvangt, bedraagt 3%. Een tiende is zelf professioneel werkzaam in de zorg en 16% heeft een naast familielid of iemand in de directe omgeving die professioneel werkzaam is in de zorg. Over het algemeen geldt dat twee vijfde van de respondenten zelf niks met (mantel)zorg te maken heeft en ook geen familielid of iemand in de omgeving heeft die met (mantel)zorg te maken heeft. Uit analyses blijkt dat voornamelijk respondenten van 40 tot 60 jaar mantelzorg verlenen. Vooral respondenten tot 60 jaar werken zelf in de zorg of hebben iemand in hun familie / directe omgeving die professioneel werkzaam is in de zorg. Ook blijkt dat huurders vaker zorg en mantelzorg ontvangen dan respondenten met een koopwoning. 3.2 Wijzigingen wet- en regelgeving en veranderingen in de zorg Het onderwerp zorg of de zorg die mensen op dit moment ontvangen / in de toekomst verwachten nodig te hebben, houdt ongeveer een vijfde van de respondenten voortdurend bezig. Eenzelfde deel is nooit bezig met het onderwerp. De overige drie vijfde denkt wel eens na over zorg. Respondenten tot 40 jaar zijn minder bezig met het onderwerp zorg dan oudere respondenten en ook woningeigenaren denken er minder vaak over na dan huurders. Het kabinet wil dat mensen langer zorg thuis kunnen krijgen. Op die manier blijft de zorg betaalbaar en kunnen mensen langer over hun eigen leven blijven beslissen. Daarom krijgen meer mensen in 2013 een indicatie voor zorg thuis. Mensen met lichte zorgvragen kunnen niet meer terecht in een verzorgingshuis of andere woonvormen. Met de wijzigingen zijn flinke bezuinigingen gemoeid. De gaten die hier ontstaan moeten o.a. door familie, bekenden en buurtgenoten worden ingevuld. Er wordt verwacht dat mensen weer voor elkaar gaan zorgen. Ook worden de eigen bijdragen voor zorg en Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning) in veel gevallen verhoogd. Drie vijfde van de respondenten was bekend met deze veranderingen in de zorg. Een derde had er wel iets over gehoord maar weet er het fijne niet van. Een tiende van de respondenten was niet bekend met de veranderingen in de zorg. Jongere respondenten tot 40 jaar zijn minder bekend met de veranderingen dan oudere respondenten. Volgens bijna drie kwart van de respondenten is het de taak van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport om te informeren over de beschreven veranderingen. Drie vijfde ziet de taak weggelegd Flycatcher Internet Research 19 Wonen, welzijn en zorg

22 voor de gemeente en drie tiende voor zorginstellingen / thuiszorg. Slechts 4% ziet het informeren over de wijzigingen als taak van een woningcorporatie. Bij ongeveer een derde van de respondenten hebben de beschreven veranderingen invloed op de huidige persoonlijke situatie of de huidige situatie van iemand in de directe omgeving. Bij meer dan een kwart gaat het om de eigen persoonlijke situatie en bij bijna drie kwart om iemand in de directe omgeving. De factoren die het meest van invloed zijn, zijn de hogere eigen financiële bijdrage (22%), minder thuiszorg (18%) en meer mantelzorg verlenen (17%). Bij minder dan een derde van de respondenten hebben de veranderingen in de zorg ook invloed op de (toekomstige) woonwens. Hierbij wil het grootste deel van de respondenten naar een gelijkvloerse woning. Uit analyses blijkt dat de veranderingen in de zorg naar eigen inschatting- minder invloed hebben op jongere respondenten, woningeigenaren en respondenten met een boven modaal inkomen dan op oudere respondenten, huurders en respondenten met een modaal of beneden modaal inkomen. Ook hebben de veranderingen minder invloed op de woonwensen van jongere respondenten dan van oudere respondenten. 3.3 Langer zelfstandig thuis wonen Het is de uitdrukkelijke wens van ouderen om zo lang mogelijk zelfstandig thuis te blijven wonen. Ook stuurt de overheid aan op het langer zelfstandig thuis wonen. Zorg verlenen aan huis is gewoonweg goedkoper dan in bijvoorbeeld een verpleeghuis. Om dit mogelijk te maken is er werk aan de winkel. Woningen moeten aangepast worden, er moet goede betaalbare zorg aan huis geleverd kunnen worden en ook thema's als bewegen, eenzaamheid/ontmoeten en mantelzorg spelen een belangrijke rol. Een derde van de respondenten geeft aan dat de huidige woning geschikt is om te blijven wonen en zorg te ontvangen als de respondent in de toekomst zorgbehoevend wordt (of nu al is). Dit geldt voornamelijk voor oudere respondenten. Bijna een tiende van alle respondenten geeft aan dat de huidige woning geschikt is maar dat zij toch willen verhuizen in die situatie. De helft geeft aan dat het huis niet geschikt is in dat geval en een vijfde wil wel in de huidige woning blijven wonen ook al is deze niet geschikt. Iets meer dan een tiende van de respondenten heeft behoefte aan advies over de mogelijkheden tot aanpassing van de woning. Hierbij is de meest genoemde aanpassing het aanbrengen van een traplift. Uit analyses blijkt dat respondenten van 40 jaar en ouder, huurders en respondenten met een inkomen beneden modaal meer behoefte hebben aan advies dan jongere respondenten, woningeigenaren en respondenten met een (boven) modaal inkomen. De Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning) regelt hulp en ondersteuning voor mensen met een beperking. Hierdoor kunnen zij langer zelfstandig blijven wonen. Het aanpassen van de woning is een onderdeel van de hulp die de Wmo kan bieden. Iets meer dan de helft van de respondenten is op de hoogte van de mogelijkheden vanuit de Wmo. In deze groep zitten meer ouderen dan jongeren. Drie tiende van de respondenten is tevreden over de zorgvoorzieningen in de eigen wijk of buurt. Slechts 5% is hier ontevreden over. Zij geven aan dat er geen zorgvoorzieningen zijn of dat deze moeilijk bereikbaar zijn. Het grootste deel kiest echter voor het antwoord neutraal. Uit open antwoorden blijkt dat zij niet in aanraking komen met zorgvoorzieningen omdat ze geen zorg nodig hebben. Bij het langer zelfstandig thuis laten wonen kunnen verschillende partijen een rol spelen. Zij kunnen ook verschillende activiteiten ondernemen. Een aantal activiteiten is voorgelegd aan de respondenten met de vraag welke partij een rol zou moeten spelen. Zo zouden een woningcorporatie en de gemeente / overheid de grootste rol moeten spelen bij advies voor woningaanpassingen, advies voor verhuismogelijkheden (verhuiscoach) en het voorkomen van vallen door aanpassingen in de woonomgeving. Een woningcorporatie zou in de ogen van de respondenten verder een grote rol moeten spelen bij het aanbieden van slimme technologie in de woning (domotica). Het realiseren van ruimten voor ontmoeting en dagbesteding ligt bij de gemeente / overheid en een welzijnsinstelling. Deze laatste partij zou ook een grote rol moeten spelen bij het stimuleren van ontmoeting, mantelzorg en buurtzorg. Ook het signaleren van zorgvragen en doorleiden naar een professional zou bij een welzijnsinstelling moeten liggen, al speelt een zorginstelling daar een grotere rol. De zorginstelling speelt vanzelfsprekend de grootste rol bij het verlenen van zorg. Flycatcher Internet Research 20 Wonen, welzijn en zorg

23 3.4 Eenzaamheid Vrijwel iedereen voelt zich weleens eenzaam of verlaten. Het is een gevoel van leegte, verdriet en soms van angst. Je voelt je niet verbonden met de wereld en met andere mensen om je heen. Het is een persoonlijke beleving. De definitie van eenzaamheid luidt: "Eenzaamheid is het subjectief ervaren van een onplezierig of ontoelaatbaar gemis aan (kwaliteit van) bepaalde sociale relaties". Iemand met weinig contacten hoeft niet per se eenzaam te zijn. Terwijl iemand die veel mensen om zich heen heeft, zich toch eenzaam kan voelen. Je bent pas eenzaam als je het gemis aan relaties of contacten als negatief ervaart. Het is iets wat je alleen zelf kunt voelen. Iets meer dan de helft van de respondenten voelt zich wel eens eenzaam. Bij het grootste deel hiervan komt dit zelden voor (61%), bij 33% soms en bij enkele respondenten vaak. Twee vijfde van de respondenten geeft aan dat zij geen idee hebben of mensen in hun omgeving zich wel eens eenzaam voelen. Een vijfde zegt dat iemand in de familie zich wel eens eenzaam voelt en een tiende geeft aan dat dit volgens hen het geval is bij kennissen, buren of straatgenoten of bij andere inwoners in de wijk. Uit analyses blijkt dat vrouwen, huurders en respondenten met een (beneden) modaal inkomen zich vaker eenzaam voelen dan mannen, woningeigenaren en respondenten met een boven modaal inkomen. Drie tiende van de respondenten heeft geen idee of eenzaamheid een probleem is in de eigen leefomgeving. Voor de respondenten die hier wel een idee over hebben, geldt dat eenzaamheid volgens ongeveer drie tiende een (zeer) groot probleem is. Zeven tiende ziet in eenzaamheid geen of een klein probleem. Desondanks vindt drie kwart van alle respondenten het belangrijk dat eenzaamheid in de leefomgeving aangepakt wordt. Slechts enkele respondenten vinden dit niet zo belangrijk. Ouderen vinden het aanpakken van eenzaamheid belangrijker dan jongeren. Verschillende instanties kunnen een rol spelen bij eenzaamheid waarbij zij verschillende activiteiten kunnen ondernemen. Uit de antwoorden op de vraag welke rol vervuld moet worden door welke instantie blijkt dat welzijnsinstellingen de grootste rol zouden moeten vervullen. Dit geldt zowel bij het signaleren van eenzaamheid, het informeren over het herkennen ervan, het informeren over activiteiten of mogelijkheden om eenzaamheid tegen te gaan als over het stimuleren van ontmoeten. Naast welzijnsinstellingen is volgens respondenten ook een duidelijke rol weggelegd voor zorginstellingen en in iets mindere mate voor de gemeente of overheid. Voor een woningcorporatie is bij elk van de genoemde activiteiten slechts een kleine rol weggelegd in de ogen van respondenten. Bijna drie kwart van de respondenten geeft aan dat zij zich wel eens inspannen om andere mensen zich minder eenzaam te laten voelen. Hierbij gaat het vooral om incidentele gevallen in plaats van structurele situaties en betreft het op bezoek gaan (58%), bellen (34%), mensen thuis uitnodigen (27%) of anderen meenemen naar activiteiten (22%). Drie tiende geeft aan zich nooit in te spannen om anderen zich minder eenzaam te laten voelen. Ouderen en huurders spannen zich meer in om anderen minder eenzaam te laten zijn dan jongeren en woningeigenaren. 3.5 Zorg / mantelzorg Elke dag zorgen in Nederland mensen voor hun chronisch zieke, gehandicapte of hulpbehoevende partner, ouder, kind, of ander familielid, vriend of buur. Deze zorg kan jarenlang duren, is onbetaald en wordt vaak vanuit een persoonlijke relatie gegeven. Deze zorg heet mantelzorg. De minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) Edith Schippers, gunt de maatschappij dat zij "een samenleving wordt waarin burgers zelf vanuit hun kracht verantwoordelijkheid nemen en waarin zij oog hebben voor elkaar". Vanuit deze visie kijkt ze naar de kansen die er liggen om de zorg te versterken. Ze doet hierbij een groot beroep op mantelzorgers en vrijwilligers die de zorg op een aantal terreinen van professionals kunnen overnemen om zodoende de zorg betaalbaar te houden. Mantelzorg en vrijwilligerszorg vormen samen de informele zorg. Ongeveer drie tiende van de respondenten staat positief tegenover de ontwikkeling dat er van iedereen straks meer verwacht wordt in het verlenen van zorg, vervoer en andere diensten. Een vergelijkbaar deel is hier echter niet over te spreken. Het grootste deel van de respondenten (39%) staat neutraal tegenover de ontwikkeling. Drie vijfde verwacht dat mensen in hun directe omgeving of familie in de toekomst vaker een Flycatcher Internet Research 21 Wonen, welzijn en zorg

24 beroep op hen gaan doen voor het verlenen van zorg / hand- en spandiensten, een vijfde verwacht niet dat dit zal gebeuren. Mannen, respondenten van 60 jaar en ouder en woningeigenaren staan positiever tegenover de veranderingen dan vrouwen, respondenten tot 60 jaar en huurders. Bijna alle respondenten waren voordat ze de vragenlijst ontvingen bekend met het begrip mantelzorg en iets meer dan een derde heeft de afgelopen maanden mantelzorg gegeven. Bijna twee vijfde heeft geen mantelzorg gegeven maar is hier wel toe bereid. Een kwart heeft geen mantelzorg gegeven en is hier ook niet toe bereid. Het aantal oudere respondenten dat mantelzorg geeft ligt significant hoger dan het aantal jongere respondenten. Uit open antwoorden op de open vraag of Wonen Limburg een rol heeft in mantelzorg komt naar voren dat respondenten veelal vinden dat er geen rol weggelegd is voor Wonen Limburg op dit gebied. Er wordt gezegd dat Wonen Limburg meer betrokken is bij wonen dan bij zorg. Er wordt echter ook aangegeven dat Wonen Limburg een signalerende of verbindende rol kan spelen als het gaat om mantelzorg. De bekendheid van de websites / is laag; 15% heeft wel eens gehoord van de site en slechts 2% heeft deze wel eens bezocht. Vier vijfde is ook niet bereid zich in te schrijven op een vijfde is hier wel toe bereid. 3.6 Zorgcoöperaties Een zorgcoöperatie is een vereniging van leden die samenwerken met reguliere zorgaanbieders maar ook zelf activiteiten ontplooien en aanbod van zorg en diensten ontwikkelen en uitvoeren. Het gaat dus niet om een samenwerking tussen professionals maar juist bewoners van een wijk of buurt die samen invulling geven aan een bepaalde zorgbehoefte. Drie tiende van de respondenten had voordat zij deze vragenlijst ontvingen al eens gehoord van coöperatieve samenwerkingsverbanden op het gebied van zorg, zoals een zorgcoöperatie. Zeven tiende was er nog niet bekend mee. Meer dan een derde van de respondenten zou meer willen weten of meer informatie willen ontvangen over zorgcoöperaties. Deze animo is hoger onder oudere respondenten dan onder jongeren. Twee vijfde denkt dat een zorgcoöperatie uitkomst kan bieden voor de invulling van zorgbehoeften of zorgvoorzieningen in de buurt of wijk. Meer dan de helft heeft hier echter geen idee van. Wonen Limburg stimuleert eigen verantwoordelijkheid van bewoners in buurten en dorpen en ziet in zorgcoöperaties een kans dat mensen langer zelfstandig thuis kunnen blijven wonen en goede en betaalbare zorg kunnen ontvangen in eigen omgeving. Volgens respondenten ligt de grootste rol voor Wonen Limburg weggelegd in een bijdrage aan geschikte huisvesting (70%), het samenbrengen van bewoners en zorgleveranciers (51%) en een bijdrage in kennis (39%). Slechts 5% van de respondenten ziet geen enkele rol weggelegd voor Wonen Limburg. Flycatcher Internet Research 22 Wonen, welzijn en zorg

25 Over Flycatcher Onderzoeksbureau Flycatcher is in 2000 ontstaan als spin-off van de Universiteit Maastricht. Het was het eerste bureau in Nederland dat zich volledig toelegde op online onderzoek. Inmiddels is Flycatcher uitgegroeid tot een middelgroot onderzoeksbureau met unieke combinatie van academisch geschoolde onderzoekers en IT-specialisten. Flycatcher is lid van de Marktonderzoekassociatie (MOA) in Nederland en van Esomar, de Europese overkoepelende organisatie van marktonderzoekbureaus. Flycatcher is in het bezit van een kwaliteitskeurmerk voor markt-, opinie- en maatschappelijk onderzoek (ISO 20252) en een kwaliteitskeurmerk voor Access panels (ISO 26362). Dit onderzoek is uitgevoerd conform de richtlijnen van deze keurmerken, onder andere op het gebied van: vertrouwelijkheid van onderzoek; competenties en opleiding van de medewerkers; projectplanning; (het pretesten van) vragenlijsten; steekproeftrekking; dataverzameling en -verwerking; rapporteren van onderzoeksresultaten; beveiliging van gegevens. Flycatcher is tevens lid van de Research Keurmerk Groep, in het bezit van het Keurmerk Burgeronderzoeken Waarstaatjegemeente.nl (uitgegeven door KING, Kwaliteitsinstituut Nederlandse Gemeenten), INK Kennispartner en gecertificeerd volgens de milieunorm ISO Meer informatie: Postbus AJ Maastricht tel volg ons op Flycatcher Internet Research, 2013 Dit materiaal is auteursrechtelijk beschermd en kopiëren zonder schriftelijke toestemming van de uitgever is dan ook niet toegestaan.