Centrum voor Thuisbeademing UMC Utrecht

Transcriptie

1 Bi-level ademhalingsondersteuning Inleiding Een Bi-level apparaat wordt gebruikt ter ondersteuning van een onvoldoende of een haperende ademhaling. Het apparaat wordt gebruikt ter bestrijding c.q. het voorkomen van de gevolgen van ademhalingsstoornissen of onvoldoende ademhaling tijdens de slaap. Deze ademhalingsstoornissen kunnen onder meer tot onvoldoende zuurstofopname in het lichaam leiden. Een van de voorwaarden die aan deze vorm van ademhalingsondersteuning gesteld wordt is dat de patiënt een redelijke aanzet tot ademhalen heeft. Ademt de patiënt tijdens de slaap gedurende langere tijd niet (apnoe), hetgeen bij sommige slaapstoornissen kan voorkomen, dan is deze vorm van ademhalingsondersteuning niet de behandeling van eerste keus. In die gevallen verdient tot op heden neusmaskerbeademing met een volumegestuurde ventilator de voorkeur. Globale werking van het apparaat Tijdens Bi-level ademhalingsondersteuning ademt de patiënt via een neusmasker. Dit neusmasker is aangesloten op het apparaat. De patiënt ademt via de neus. Het apparaat stuurt een dermate (instelbare) luchtstroom naar het masker zodat de inademing als het ware een duw krijgt. Deze luchtstroom wordt op druk ingesteld. Dat wil zeggen dat het apparaat de inademing tot een vooraf ingestelde druk ondersteunt. Ademt de patiënt in dan wordt dit door het apparaat herkend waarbij de luchtstroom toeneemt tot de ingestelde druk. De inademing wordt als het ware naar binnen geduwd tot het van te voren ingesteld niveau (IPAP). Als het apparaat de ingestelde druk bereikt heeft kan de patiënt uitademen, ook de aanzet tot uitademen herkent het apparaat: de druk valt weg tot een van te voren ingesteld niveau (EPAP). Hierdoor blijft een positieve druk in de ademhalingswegen over hetgeen voorkomt dat de ademhalingsweg min of meer afgesloten raakt wat bij sommige slaapstoornissen het geval en ook het probleem is. Het effect van de behandeling met Bi-level ademhalingsondersteuning is dat de ademhalingsfunctie verbetert al naar gelang de ademhalingsstoornis waarvoor de behandeling ingezet wordt (raadpleeg uw arts).

2 Triggermechanisme Bi-level apparaten zijn voorzien van een triggermechanisme. Triggermechanisme wil zeggen dat het apparaat gestuurd kan worden door de ademhaling van de patiënt. Het apparaat voelt wanneer de patiënt in- en uitademt en doet op dat moment waarvoor het ontworpen is: ondersteuning van de ademhaling. Dit mechanisme is al naar gelang het type/merk apparaat instelbaar. Het apparaat kent dus twee niveaus van drukopbouw: IPAP (inspiratory possitive airway pressure) en EPAP (expiratory possitive airway pressure). Instellen op Bi-level ademhalingsondersteuning Dat kan alleen in het ziekenhuis of op de AVA in Arnhem verricht worden. Bi-level ademhalingsondersteuning wordt op geleide van het arteriële bloedgas ingesteld. Met name het PaCO 2 (koolzuurgehalte in het bloed) is via het bloedgas het best te controleren. Het PaO 2 (zuurstofgehalte in het bloed) wordt tegelijkertijd bepaald. Saturatiemeting middels pulsoximetrie kan een waardevolle aanvulling zijn. Een te hoog PaCO 2 of een te laag PaO 2 kan onder invloed van Bi-level ademhalingsondersteuning verbeteren. Door aan het eind van de uitademing een positieve druk te handhaven (EPAP) wordt voorkomen dat de luchtwegen samenvallen. Door de luchtstroom die aanwezig (EPAP) blijft om deze druk te handhaven wordt het uitgeademde CO 2 weggeblazen via de openingen in het systeem. Al naar gelang het type en merk van het apparaat zijn er diverse mogelijkheden om Bi-level ademhalingsondersteuning in te stellen, onder andere: 1. De gevoeligheid van het triggermechanisme; 2. Het verloop in tijd van de drukopbouw (bijvoorbeeld meteen de maximale IPAPinstelling of een geleidelijke opbouw van de maximale IPAP-instelling); 3. Duur van het IPAP- c.q. EPAP-niveau. De instelling dient in samenspraak met de patiënt te geschieden. De ingestelde niveaus moeten door de patiënt kunnen worden geaccepteerd en in overeenstemming zijn met een gewenst bloedgas.

3 Informatie Respironics Synchrony Het Bi-level apparaat dat u mee naar huis gekregen heeft, is een Respironics Synchrony. Het wordt geproduceerd in de Verenigde Staten. Het technisch onderhoud van het apparaat geschiedt door de firma Tefa. Het apparaat kent een vijftal mogelijkheden om de ademhaling te ondersteunen. CPAP Deze vorm van ademhalingsondersteuning draagt zorg voor een continue positieve druk in de luchtwegen. Van deze mogelijkheid maakt het CTB geen gebruik. S-modus Hierbij wordt het apparaat gestuurd door de patiënt. Het apparaat volgt de eigen ademhalingsfrequentie van de patiënt en ondersteunt de ademhaling doordat er een bepaalde druk ingesteld is waardoor er meer lucht in de longen komt. S/T-modus In deze stand wordt het apparaat ook gestuurd door de patiënt maar zal invallen als de ademhaling van de patiënt onder een bepaalde frequentie komt. PC-modus In deze stand wordt het apparaat ingesteld op een bepaalde frequentie die de patiënt volgen moet. Mocht de patiënt extra willen ademhalen dan zal het apparaat extra druk opbouwen. T-modus Het apparaat stuurt de ademhaling van de patiënt. De patiënt heeft geen invloed op de instelling Het CTB gebruikt meestal de mogelijkheden S/T-modus en PC-modus.

4 Beschrijving in detail 1. De aan- en uitzet tiptoets. Indrukken van deze toets zet het apparaat aan of uit. 2. Hier geeft het apparaat aan waar de gebruikte stroom vandaan komt: het lampje bij de stekker toont een lichtnetaansluiting. Het lampje bij de accu brandt als het apparaat stroom uit de accu ontvangt. 3. Hier brandt een rood lampje als er alarm is (bovenste lampje). Het onderste lampje licht geel op indien er een alarm optreedt dat weinig consequenties heeft voor de patiënt of voor werking van het apparaat. Op display 4 is af te lezen om welk alarm het gaat. 4. Het display toont alle gegevens die nodig zijn om het apparaat in te stellen. Ook verschijnen hier gegevens tijdens de normale werking van het apparaat. Bij een alarmering wordt hier getoond welk alarm het betreft. In het display verschijnen bij het instellen en/of wijzigen van het apparaat diverse elektronische menu s waaruit een keuze gemaakt wordt. 5. Tiptoets waarmee het apparaat bediend wordt. 6. Tiptoets waarmee het apparaat bediend wordt. 7. Tiptoets voor de bevestiging van door in het menu (in het display) gemaakte keuzes. Vergelijkbaar met de Enter-toets op een PC. 8. Ramp tiptoets. Deze toets geeft de patiënt de mogelijkheid om het apparaat (na aansluiting op het neusmasker) opdracht te geven om de ingestelde druk langzaam op te bouwen. 9. Toets om het hoorbare alarm tijdelijk te onderdrukken. Bij alarm verschijnt op display 4 melding welk alarm het betreft. De alarmering Het apparaat zal alarmeren: Als er stroomstoring is: continue alarmtoon die stopt als het apparaat met tiptoets 1 uitgezet wordt. Als er disconnectie plaatsvindt: intermitterend hoorbaar signaal. Bijvoorbeeld: de slang schiet onverhoopt los van het masker. Als de ingestelde hoeveelheid lucht niet gehaald wordt: intermitterend hoorbaar signaal. Bijvoorbeeld: er is veel lekkage langs het masker of er zit een scheur in de slang.

5 Mocht een ingestelde alarmgrens overschreden worden dan zal het apparaat een hoorbaar alarm geven en zal er een rood lampje oplichten bij 3. Op display 4 verschijnt een boodschap welk alarm het betreft. Het alarmsignaal stopt als de oorzaak van het alarm opgelost is. Het apparaat werkt gewoon verder met dien verstande dat het rode lampje bij 3 blijft branden totdat tiptoets 7 ingedrukt wordt om de boodschap op display 4 te wissen. Stroomvoorziening In principe is de Synchrony op het lichtnet (1) aangesloten. De bijgeleverde accu is bedoeld om stroomuitval te overbruggen en zal het apparaat 3-4 uur van stroom voorzien. Deze wordt aangesloten op 2. De accu dient 1x per week opgeladen te worden met het bijgeleverde oplaadapparaat. Hiertoe dient de connectie tussen accu en Synchrony onderbroken te worden en maakt men een aansluiting tussen oplader en accu (zie ook gebruik en onderhoud). Bij 4 is een aansluiting voor analoge/digitale communicatie. P.S. Indien het apparaat op de accu gedraaid heeft, dient de accu daarna direct opgeladen te worden. Gebruik de oplader als u niet beademd hoeft te worden.

6 Gebruik/onderhoud Synchrony Inleiding De BiPAP Synchrony wordt tijdens uw opname ingesteld. De instelling van het apparaat staat opgeschreven in uw informatieklapper Centrum voor Thuisbeademing. De instelling wordt alleen gewijzigd DOOR OF NA OVERLEG MET HET CTB! Aanzetten Het apparaat is aangesloten op het lichtnet en op de bijgeleverde accu. Een lampje brandt bij 2: de stekker als het apparaat op het lichtnet is aangesloten. Het lampje brandt bij de acuut als het apparaat niet op het lichtnet is aangesloten maar alleen stroom uit de acuut krijgt. Het apparaat wordt middels tiptoets 1 aangezet. Na een korte zelftest is het apparaat gebruiksklaar. Boven in display 4 is zichtbaar op welke modus het apparaat is ingesteld. U kunt uw masker opdoen en het slangensysteem aansluiten. De alarmering Tijdens de opname is het apparaat geprogrammeerd om alarm te geven in de volgende situaties: Als er disconnectie plaatsvindt. Bijvoorbeeld: de slang schiet onverhoopt los van het masker. Als de ingestelde hoeveelheid lucht niet gehaald wordt. Bijvoorbeeld: er is veel lekkage langs het masker of er zit een scheur in de slang. Mocht een ingestelde alarmgrens overschreden worden, dan zal het apparaat een hoorbaar alarm geven en zal er een rood lampje oplichten bij 3. Op display 4 verschijnt een boodschap welk alarm het betreft. Het alarmsignaal stopt als de oorzaak van het alarm opgelost is. Het apparaat werkt gewoon verder met dien verstande dat het rode lampje bij 3 blijft branden totdat tiptoets 7 ingedrukt wordt om de boodschap op display 4 te wissen. Stroomvoorziening In principe is de Synchrony op het lichtnet aangesloten. De bijgeleverde accu is bedoeld om stroomuitval te overbruggen en zal het apparaat 3-4 uur van stroom voorzien.

7 Onderhoud Synchrony Wekelijks dient het beademingsapparaat onderhouden te worden. Een medewerker van het CTB zal u demonstreren hoe een en ander dient te geschieden. Het apparaat zelf wordt met een licht vochtige doek afgenomen. Er mag geen vocht in het apparaat komen! Disposable beademingsslang Beademingsslang Synchrony Aansluiting beademingsslang Na het aanbrengen van de beademingsslang dient u of uw verzorgende de machine op zijn werking te controleren door het uiteinde van de slang dicht te houden en te kijken of de druk oploopt (af te lezen op het display). Onderhoud disposable beademingsslang 1. Dagelijks de beademingsslang los laten hengen en, bij gebruik van een bevochtiger, de vochtopvangpot leegmaken en drogen. 2. Zo nodig de beademingsslang bij zichtbare verontreiniging omwisselen. De verontreinigde slang wordt huishoudelijk schoongemaakt. 3. Per kwartaal vervangt u de beademingsslang. Na ziekenhuisopname Na een ziekenhuisopname vervangt u de beademingsslangen. Bestellen van de beademingsslangen kan altijd via het bekende bestelformulier of via de website: bij het onderdeel webshop

8 Onderhoud filter(s) Aan de achterzijde van de Synchrony bevindt zich een klepje waarachter een grijs en (optioneel) een wit filter zijn geplaatst. Dit klepje is te openen door de bovenzijde van het klepje iets in te drukken waarna het verwijderd kan worden. Het grijze filter kan huishoudelijk gereinigd worden en na droging teruggeplaatst worden. Het witte filter is een pollenfilter en wordt alleen op indicatie gebruikt. Filters achter klep achterzijde Synchrony De firma Tefa neemt het technisch onderhoud voor zijn rekening en laat u schriftelijk weten wanneer een monteur voornemens is onderhoud te komen uitvoeren. In geval van technische storingen kunt u de firma Tefa waarschuwen, dag en nacht, telefoonnummer: De accu De accu wordt met een kabel aangesloten op het apparaat (1) en bij 2 op de accu. De accu wordt nu niet opgeladen maar zal 3-4 uur invallen als de stroom uitvalt. P.S. Bij de aansluiting op de accu dient een klik waargenomen te worden. Om de stekker uit de accu te verwijderen moet het lipje boven de stekker ingedrukt te worden.

9 Opladen van de accu De accu dient 1x per week opgeladen te worden met het bijgeleverde oplaadapparaat (1). Hiertoe dient de connectie tussen accu en Synchrony onderbroken te worden en maakt men bij 3 een aansluiting tussen oplader en accu. Bij 2 brandt een rood lampje dat groen zal worden op het moment dat de accu opgeladen is. P.S. Bij de aansluiting op de accu dient een klik waargenomen te worden. Om de stekker uit de accu te verwijderen moet het lipje boven de stekker ingedrukt te worden.