Disclosure belangen spreker

Transcriptie

1 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder Andere relatie, namelijk

2 Variatie in zorg: kwaliteit en effect op overleving Nederlandse Kankerregistratie (NKR) Leven met blaas- of nierkanker 2 april 2016 Vincent Ho, onderzoeker IKNL

3 Inhoud Epidemiologie (statistiek) Nederlandse Kankerregistratie Voorbeelden (ziekenhuis)variatie

4 Epidemiologie (statistiek) Epidemiologen: bestuderen die alleen epidemieën? Nee, maar: (statistische) methoden om vóórkomen en verspreiding van ziekten onder de bevolking te bestuderen zijn ook bij niet-overdraagbare ziekten bruikbaar deze methoden zijn tevens te gebruiken voor inzicht in (effecten van) behandelingen (gaat uit van het populatieniveau, en schattingen corrigeren voor bijvoorbeeld extreme toevalsbevindingen)

5

6

7 Cijfers? Opletten! There are three kinds of lies: lies, damned lies, and statistics

8 Cijfers? Opletten!

9 Glass GV. Statistical Methods in Education and Psychology. New York: Prentice-Hall; 1984.

10 Vigen T. Spurious Correlations. New York: Hachette Books; 2015.

11 HSMR = Hospital Standardized Mortality Rate

12

13 HSMR = Hospital Standardized Mortality Rate

14 De HSMR wordt gecorrigeerd voor factoren die de kans op overlijden beïnvloeden, zoals patiëntkenmerken, en klinische aspecten zoals comorbiditeit en mate van urgentie. Een hoge HSMR kan wijzen op vermijdbare sterfte en zou een prikkel moeten zijn voor kwaliteitsverbetering. Maar: Vroeg ontslaan levert lage HSMR op Betere registratie levert (in eerste instantie) slechtere uitkomsten Overcorrectie is mogelijk

15 Opletten: vertaling naar individuen?

16

17 Nederlandse Kankerregistratie (NKR) Opgericht in opdracht van de overheid Landelijke database sinds 1989 Incidentieregistratie - bevat ruim 95 procent van alle gevallen van kanker - inmiddels ruim 2 miljoen cases - momenteel ruim incidenties per jaar Dataverzameling, analyse en rapportage door IKNL

18 Nederlandse Kankerregistratie (NKR) Informatie uit de NKR dient: - ondersteuning van epidemiologisch onderzoek - ondersteuning van klinisch onderzoek - evaluatie van screeningsprogramma's - evaluatie van kwaliteit van zorg - (inter)nationale vergelijking

19 Signalering PALGA NKR LBZ andere databases

20 Nederlandse Kankerregistratie Datamanagers IKNL: - gedetacheerd in alle ziekenhuizen (enkele uitzonderingen) - toegang tot relevante verslagen en andere informatie (in principe digitaal) - 1-jarige basisopleiding, nascholingen - landelijk uniforme registratie

21 Nederlandse Kankerregistratie Basisset - persoonsgegevens (leeftijd, geslacht; privacy!) - brongegevens - tumorgegevens - diagnostiek (beperkt) - behandeling - follow-up: vitale status (koppeling met BRP / GBA) Aanvullende gegevens (tumorspecifiek)

22 Voorbeelden ziekenhuisvariatie Type ziekenhuis - universitair vs algemeen - categoriaal vs generalistisch Grootte ziekenhuis - volume chirurgie - vraag: hangt dit samen met het type ziekenhuis? Kwaliteit ziekenhuis? - vraag: is volume een maat voor kwaliteit van een ziekenhuis?

23

24

25 Type ziekenhuis Verschilt de behandeling van kankerpatiënten in universitaire centra met die in algemene ziekenhuizen? - ja! - belangrijke verschillen in patiëntenpopulatie: leeftijd ziektestatus algemene conditie Duidelijk voorbeeld: beenmergtransplantatie bij lymfeklierkanker

26 Type ziekenhuis Verschilt de behandeling van kankerpatiënten in universitaire centra met die in algemene ziekenhuizen, rekening houdend met bekende verschillen in patiëntpopulaties? - (Altijd correctie nodig!) - (Maar dit garandeert geen valide vergelijking)

27 Type ziekenhuis: voorbeeld nierkanker (ct1a)

28

29 Type ziekenhuis: voorbeeld nierkanker (ct1a)

30 Type ziekenhuis: voorbeeld nierkanker (ct1a)

31 Type ziekenhuis: voorbeeld nierkanker (ct1b)

32 Type ziekenhuis: voorbeeld nierkanker (ct1b)

33 Type ziekenhuis: voorbeeld nierkanker (ct1b)

34 Type ziekenhuis: voorbeeld nierkanker (ct2)

35 Type ziekenhuis: voorbeeld nierkanker (ct2)

36 Type ziekenhuis: voorbeeld nierkanker (M1)

37 Type ziekenhuis: voorbeeld blaaskanker

38 Type ziekenhuis: voorbeeld blaaskanker

39 Type ziekenhuis: voorbeeld blaaskanker

40 1. Consultdiensten

41 Consultdiensten

42 Type ziekenhuis Verschilt de behandeling van kankerpatiënten in universitaire centra met die in algemene ziekenhuizen, rekening houdend met bekende verschillen in patiëntpopulaties? - ja, er bestaat variatie - voor een belangrijk deel: verschillen in populaties - voor een ander deel: nieuwe ontwikkelingen Resterende variatie: gewenst? - patiëntvoorkeuren - artsvoorkeuren

43 Volume van een ziekenhuis N Engl J Med 2002;346: : In the absence of other information about the quality of surgery at the hospitals near them, Medicare patients undergoing selected cardiovascular or cancer procedures can significantly reduce their risk of operative death by selecting a high-volume hospital.

44 Volume van een ziekenhuis Annu Rev Med 2009;60: Surgical mortality varies widely across hospitals and surgeons, more so than would be predicted by chance alone or differences in case mix. Although a large body of research has suggested the importance of procedure volume, clinical mechanisms underlying variation in surgical mortality remain largely unknown.

45 Volume van een ziekenhuis Volume-kwaliteitsrelatie lijkt (in Nederland) aangetoond bij: - alvleesklierkanker - slokdarmkanker - maagkanker - darmkanker? - urologische kankers?

46 Volume en kwaliteit van zorg: voorbeeld Relatie tussen volume en zorgkwaliteit is niet eenduidig

47 Volume en kwaliteit van zorg: voorbeeld Relatie tussen volume en zorgkwaliteit is niet eenduidig

48 Volume en kwaliteit van zorg: blaaskanker Relatie tussen volume en zorgkwaliteit is niet eenduidig

49 Volume en kwaliteit van zorg: blaaskanker Relatie tussen volume en zorgkwaliteit is niet eenduidig

50 Volume van een ziekenhuis Vraag: moeten we sturen op volume? Volumenormen! Nederlandse Vereniging voor Heelkunde (NVvH): 2011 Stichting Oncologische Samenwerking (SONCOS): 2012

51 Volumenormen Kankersoort Borstkanker Dikkedarmkanker Endeldarmkanker Slokdarmkanker Maagkanker Alvleesklierkanker Wekedelenkanker Baarmoederhalskanker Zaadbalkanker Longkanker Norm 50 operaties per jaar 50 operaties per jaar 20 operaties per jaar 20 operaties per jaar 10 operaties per jaar 20 operaties per jaar 10 patiënten per jaar 20 complexe operaties per jaar* 5 patiënten per jaar* 25 patiënten per jaar 20 operaties per jaar

52 Effect op ziekenhuizen: voorbeeld 1 van de 90 ziekenhuizen voldoet niet aan de norm voor borstkankeroperaties

53 Effect op ziekenhuizen: voorbeeld 24 van de 90 ziekenhuizen voldoen niet aan de norm voor endeldarmoperaties

54 Effect op ziekenhuizen: voorbeeld 24 van de 65 ziekenhuizen voldoen niet aan de norm voor longkankeroperaties

55 Effect op ziekenhuizen Grootste effect op minder vaak voorkomende kankersoorten (tussen haakjes het totaal aantal ziekenhuizen wat de behandeling nu nog uitvoert)

56 Effect op ziekenhuizen Gecombineerd effect: slechts 2 ziekenhuizen behouden hun zorgpakket (2 ziekenhuizen raken zelfs 7 behandelingen kwijt)

57 Volume creep

58 Outliers?

59

60

61

62

63

64

65

66

67

68

69

70

71

72

73

74 Type ziekenhuis: voorbeeld blaaskanker

75

76 Structuur Behandeling 100% Volume 90% 80% Faciliteiten 70% 60% Personeel / expertise Feedback / onderzoek MDO UMC STZ overige algemeen

77 Structuur Behandeling 100% Volume 90% 80% Faciliteiten 70% 60% Personeel / expertise Feedback / onderzoek MDO UMC STZ overige algemeen

78 Take-home Data spreken nooit voor zich Variatie in oncologische zorg weerspiegelt zelden structurele verschillen tussen ziekenhuizen Variatie in zorg leidt niet altijd tot verschillende uitkomsten Variatie is niet alleen maar ongewenst! Bovendien: We hebben nog meer data nodig!

79 twitter.com/iknl